Lögberg - 14.03.1918, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 14. MARZ 1918
Æfiminning
Frn Oddnýar Jónino Jakobsdóttnr
Eggertsson.
Hinn 21. jan. síðastl. andaðist
að heimili sínu, 766 Victor St.,
Winnipeg, merkiskonan frú Odd-
ný Jónína Jakobsdóttir, kona
Árna Eggertsonar fyrrum bæj-
arráðsmanns, en nú verzlunar-
erindreka fyrir stjóm fslands í
New York. Var hann þar þegar
þennan sorgaratburð bar að hönd
um. Daginn áður fæddi frú
Oddný meybam, en fékk strax á
eftir eða um bamsburðinn ill-
kynjaðan nýmasjúkdóm, er varð
henni brátt að bana. Mun eng-
inn hafa búist við því, að svo svip
lega og fyrir örlög fram yrðu
vinir og vandamenn henni á bak
að sjá.
Frú Oddný fæddist 24. febr.
1874, í Rauf á Tjöraesi, en þar
bjuggu foreldrar hennar, Jakob
Oddson, sonur Odds Sigurðsson-
ar og Sigurbjörg Jónsdóttir,
dóttir Jóns Ásmundarsonar frá
Fjöllum í Keldukverfi. Fluttist
hún til Canada með foreldrum
sínum og öðm skyldfólki sumar-
ið 1884. Tóku foreldrar henn-
ar sér bólfestu nálægt Gimli, hér
í fylkinu, og bjuggu þar stöðugt
þar til Jakob dó, 30 des. 1905,
lét þá Sigurbjörg af búskap og
flutti til Winnipeg, til dóttur
sinnar og tengdasonar, Áma
Eggertsonar. Hjá þeim hefir
hún dvalið síðan.
Frú Oddný ólzt upp í foreldra
húsum, þar til hún fluttist til
Winnipeg, og var þar með
skyldfólki sínu unz hún 5. apríl
1895, giftist eftirlifandi manni
sínum, Áma, syni Eggert Jóns-
sonar, bónda á Fróðhúsum í
Borgarfirði og Sigríðar Jónsdótt
ur frá Deildartungu. Hefir heim-
ili þeirra hjóna verið ávalt síðan
í Winnipeg. J?au eignuðust 7
böm; eitt (Sigurbjörg) andaðist
í æsku, en á Mfi em: Ámi Guðm.
herskólasveinn í Toronto í flug-
liðinu, Sigurbjörg Thelma, Egg-
ert Grettir, Egill Ragnar, Sig-
urður Hjálti og Oddný Olavía,
öll í föðurhúsum. Ásamt eigin-
manni, móður og bömum, syrgja
hina látnu, tvæa* systur, Jakob-
ína Guðrún Thorgeirsson, kona
Olafs S. Thorgeirssonar og Ása
Sigríður Laventure, báðar til
heimilis í Winnipeg.
Útför frú Oddnýar sál. fór
fram 28. jan., að viðstöddu
miklu fjölmenni, bæði á heimil-
inu og í kirkjunni. Á undan
útfararathöfninni var ungbam-
ið skírt af séra Bimi B. Jóns-
syni, og látið heita eftir móð-
urinni. Síðan las séra Runólfur
Marteinsson biblíu kafla og flutti
bæn, en húskveðjan var flutt af
séra Friðrik J. Bergmann. í
Fyrstu lút. kirkjunni hélt séra
Bjöm B. Jónsson útfararræðu,
og frú Sigríður K. Hall söng
kvæði, ort af Dr. Sig. Júl. Jó-
hannessyni, sem kveðja frá
manni hinnar látnu. Síðan hélt
líkfylgdin út í Brookside graf-
reitinn. Kistan var þakin með
blómum frá ýmsum vinum og
vandamönnum. Einnig vaf þar
forkunnar fagur blómsveigur frá
stjóm íslands.
Frú Oddný sál. var mesta
sæmdarkona í hverri grein, prýði
lega vel gefin og lesin. Hún
unni mjög framfömm og fróð-
leik og fögmm listum, og gladd-
ist innilega þegr einhver af ís-
lenzkum ættum hófst til vegs og
virðingar. Hún var kona fríð
sýnum, snyrtileg í allri fram-
komu, ljúfmannleg í viðmóti og
háttprúð, en yfirlætislaus með
öllu. Heimili sínu veitti hún fyr-
irmyndar forstöðu. Alt var þar
jafnan í röð og reglu, var hún
líka með afbrigðum heimilisræk-
in kona. Hún skoðaði heimilið
sitt, sem helgan stað, og það gat
hún ekki vanrækt frekar en eitt
af bömunum sínum. Enga konu
hefir sá þekt, er þetta ritar, sem
•hefir haft dýpri og ljósari skiln-
ing á hjúskapar- og heimilis-
skyldunni en hún. Enda var
hún manni sínum ágætasta eig-
inkona og bömum sínum ástrík-
asta móðir. Að eðlisfari var hún
glaðlynd og félagslynd og gest-
risin mjög. Var heimili þeirra
hjóna sannkallað gesta heimili,
svo marga bar þar að garði.
Veitti hún jafnan með rausn og
skömnglyndi og munu margir
oft minnast þeirra gleðistunda
með þakklátum huga, er þeir
sátu þar í góðu yfirlæti. Hún
var innilega trúrækin kona, ein-
læg og staðföst í bamatrú sinni,
og lét sér mjög ant um að inn-
ræta bömum sínum kristna trú
og kristilegar dygðir. J?6 var
hún laus við alla þröngsýni í
þeim efnum, sem öðmm.
Nokkm áður en hún dó, lét
hún gera erfaskrá sína og skip-
aði hún svo fyrir að $1,000.00 af
eignum sínum skyldi látið á
vöxtu og þar með myndaður
stofnsjóður til að koma á fót
heimili handa umkomulausum
'bömum. Ef, eftir vissan ára-
fjölda yrði ekki þessi sjóður
nægilegur, að vöxtum, til að
koma þessari stofnun hér á fót,
þá vildi hún að allur sjóðurinn
gengi til slíkrar stofnunar á
okkar kæru fósturjörð, íslandi.
Bað hún þess að þetta bama-
heimili yrði látið heita “Móður-
ást”. Lýsir þetta áform henni
þetur, en orð fá gert, hve hún
var alvarleg og hugsandi kona,
og hve göfugar tilfinningar og
fagrar hugsjónir bjuggu í henn-
ar hjarta. Hún var einkar stað-
föst og trygg, þar sem hún tók
vináttu við, gjafmild og raungóð
og mátti aldrei vita neinn líða.
J7egar sorgarfregn sú barst út
að frú Oddný væri dáin, setti
margan hljóðan við. Og hve
mikillar almenningshylli hún
naut og hve mikils hún var metin
fjær og nær, kom bezt í Ijós í
fjölda mörgum bréfum og sím-
skeytum til mannsins hennar, er
öll hörmuðu hið óvænta fráfall
hennar. par á meðal voru bréf
frá Fyrsta lút. söfnuði og bæjar-
ráðinu, er lýstu yfir innilegri
hluttekning í sorginni. Einnig
á við að birta hér stef frá Kletta-
fjalla skáldinu.
"Eg vildi gjarnan hugga. En hlýt
a8 þegja.
Svo hönd Þér rétti. Mannraun þlna skil
þinn dýpri harm en hægt er mér aS
segja —
og huggun stærri en eg á. orSin til,
því allir þeir, sem unt var henni aö
kynnast
þeir eigi slst sem snerist lán á hæl—
um hana eiga einhvers g6Ss aS
minnast,
aS efstu lokum þaS er aS vera sæl”.
Hennar er því að maklegleik-
um sárt saknað, ekki að eins af
hennar nánustu, heldur og einnig
af öllum er áttu hana að vin og
þektu hina ágætu mannkosti
hennar. Hér er hnigin til mold-
ar fyrir örlög fram, sann-íslenzk
ágætiskona, sem í allri fram-
komu sinni og í öllu starfi sínu
vildi vera sómi sinnar stéttar og
sæmd þjóðar sinnar.
Blessuð sé minning hennar.
N.
u
Mústafa.
Smásaga eftir Carl Anderson.
Hvers vegna dettur mér,þessi
gamla saga í hug? Eg hefi eigi
heyrt hana síðan á jólunum, næst
áður en eg útskrifaðist úr
latínuskólanum, og er langt síð-
an. pá heimsótti eg gamla
Hjört skógreiðarmann í seinasta
sinn.
Hjörtur bjó úti á Norður-Sjá-
landi. í mörg ár, öll árin, sem
eg var í skóla bauð hann mér og
þremur öðrum jafnöldrum mín-
um, sem allir voru synir æsku-
vina hans, heim til sín á jólunum
og hélt hann okkur hjá sér svo
lengi, sem skólastjóri gaf leyfi
til, en hvergi nærri eins lengi og
vér hefðum óskað, eða hann sjálf
ur hefði viljað, því að Hjörtur
var manna gestrisnastur. Hann
sendi Jón Jónsson, vagnstjóra,
að sækja okkur fyrir jólin. Jón
hafði afarmikið skegg langt nið-
ur á bringu; var hann montinn
af skegginu, og hafði eg töluverð
an grun á, að hann bæri í það
skósvertu, þegar hann vildi mik-
ið við hafa. En okkur þótti vænt
um Jón, og hlökkuðum við
fjarska mikið til, að hann kæmi
annaðhvort með vagn eða rauð-
málaðan sleða með hljómandi
bjöllum, sem hann ávalt gerði, ef
sleðafæri var um jólin. — Og að
sínu leyti vorum við eins daufir
í bragði, þegar vér kvöddum
hann, eftir að hann hafði ekið
okkur heim til okkar eftir jóla-
leyfið, og þegar vér kölluðum á
eftir honum, þegar hann var að
hverfa fyrir götuhomið: “Vertu
sæll, Jón! þangað til við sjáumst
að ári”. J?ó að matmæðumar
okkar, maddama Möller og mad-
dama Skó, eða hvað þær nú ann-
ars hétu, stæðu með faðminn
breiddan á móti okkur, þá var
slíkt eigi mikið í samanburði við
býlífið, sem vér höfðum lifað hjá
Hirti gamla.
J?að er eins og að eg horfi á
þetta alt saman aftur. Eg ek
um skóg, þar sem alt er hljótt
og þögult. Trjágreinamar eru
hélaðar, en á þeim sitja hér og
hvar hljóðlátar krákur, sem
gægjast niður og auðsjáanlega
hugsa: “J7að er eigi kyn, þó að
þér séuð kátir! í kvöld verðið
þið hjá gamla Hirti!”
Og hjartarkollan hoppar fram
hjá, lítur vinlega til okkar, eins
og hún ætli að segja: “Eg bið
að heilsa Hirti gamla”. Hún
kannast við að hann er bein-
skeyttur karlinn.
Svo beygjum vér út úr skógin-
um inn á akraveginn, og getum
séð tvær mylnur langt í burtu,
sem jafnan keptu hvor við aðra
um komið, sem átti að mala, og
tígulsmiðjuna, sem ávalt rauk á.
pá mættum vér skólabömunum
með eyrnaskjól og hrossalega tré
skó. pau ganga all-djarflega,
eins og þau séu að hugsa: “Mér
er sama um reyrprikið þitt skóla
meistari, og hirði eigi um pálma-
stikuna, því nð þurfum við eigi
að fara í skólann í næsta hálfan
mánuðinn”.
Vér drengimir hlægjum og
spjöllum og erum svo glaðir og
gamansamir, að Jón fer líka að
gera að gamni sínu, þótt alvöru-
gefinn sé. Og vér hugsum hvorki
um himin né jörð; því að nú er
Skógarfriður, þar sem Hjörtur
býr eigi nema hundrað faðma í
burtu.
Sólin gampar á stofugluggun-
um og snjóugum hjartarhomun-
um yfir dyrunum, og Hjörtur
gamli stendur í hliðardyrunum á
húsinu herðabreiður og rjóður í
kinnum, með hvíta kampa, á
stígvélum, sem voru utan yfir
buxunum, grænleitum frakka
með silfurhnöppum og silfur-
borða um húfuna — svona eins
og má ímynda sér þreklegan og
karlmannlegan skógbúa. J?að er
eins og eg sjái hann, þegar vér
vorum að koma, taka pípuna,
sem hann aldrei skildi við sig, út
úr munninum, og það er eins og
eg heyri blessaðan málrómin 1
honum, þegar hann var að heilsa
eins og vant var: “J7ar eruð þið
komnir drengir góðir. Sælir og
blessaðir. Velkomnir á Skógar-
frið, þið megið vera til Mikaels-
messu!” — Svo stöðvast vagn-
inn; pilthnokki kemur með stiga
en vér þurfum hans eigi til að
geta komist ofan úr vagninum;
bústýran gamla, jómfrú Guðríð-
ur, kemur út úr eldhúsinu, upp-
dubbuð til virðingar við okkur
með hvítt brjóstspeldi og rauð
bönd í húfunni, hneigir sig og
brosir út undir eyru, þá er karl-
inn segir: “Friðrik! viltu eigi
gefa jómfrúnni ofurlítinn koss?
pú skalt bráðum fá að sjá að hún
hefir séð um, að þú mættir verða
óneyddur hér um jólin, og þig
skyldi hvorki vanta jólabrauð
eða annað þesskonar góðgæti”.
Já! það voru sannarlega góðar
viðtökur, sem vér fengum!
Hjörtur gamli hafði aldrei
kvænzt. Hann, jómfrú Guðríður
og Jón vagnstjóri voru aðalmenn
imir á heimilinu. pau höfðu ver-
ið saman í mörg ár, og kom þeim
mjög vel saman; það, sem eitt
þeirra vildi hafa, vildu hin bæði.
Guðríður og Jón vom hjú hjá
Hirti, og bám þau mikla virðingu
fyrir honum, eins og vera ber, þó
að hann væri miklu framar gagn
vart þeim, sem vinur og faðir,
heldur en sem strangur og harð-
ur húsbóndi. Eftir höfðinu dansa
limimir. Sami friður, sem var
milli þeirra þriggja, var og á
milli vinnukvennanna, vinnu-
mannanna og vikadrengsins.
Vikadrengurinn var allan lið-
langan daginn að blístra við verk
sitt, og því sagði Jón vagnstjóri
stundum, að það mundi eiga fyr-
ir honum að liggja að komast í
herinn og verða pípublásari. Jón
kvaðst sjálfur hafa verið í hem-
íUm og verið í miklu áliti fyrir
skeggið og margt fleira, og hefði
hershöfðinginn verið kominn á
fremsta hlunn með að fela hon-
um á hendur, að berja trumbuna
fyrir hermönnunum. “En það
varð ekki úr því drengir mínir!”
sagði Hjörtur gamli, “því að þá
hefði Jón ekki getað sótt ykkur
í jólaleyfinu”. Og þótti okkur
þetta hverju orði sannara.
Vér drengimir vorum allan
daginn með Hirti gamla, frá því
snemma á morgnana, ýmist úti
á ökrum, eða úti í skógi, eða þá
í heimsóknum til prestsins, skóla
kennarans eða skógarvarðanna
eða annars malarans.
En vér komum aldrei til manns
ins í Rauðumylnu. Einu sinni
spurði eg Jón vagnstjóra, hvers
vegrfá vér færum aldrei til Magn
úsar malara. J?á fann eg að mál-
beinið var eigi uppi á Jóni vagn-
stjóra, því eg fékk eigi neitt ann-
að út úr honum en þetta: “Ef
þú vilt koma þér við húsbóndann
Friðrik minn, þá skaltu eigi
nefna þennan kvikindis maura-
púka á nafn við hann. Og hann
er, svei mér þá, heldur eigi fag-
urt umtalsefni, maðurinn”. Eg
spurði Jón ekki meira, því að eg
vissi, að ef Jón ætlaði sér að
þegja, þá var eigi að hugsa til að
fá neitt út úr honum, og það þótt
honum hefði verið boðið, að láta
algylla skeggið á sér.
Svo kom seinasta kveldið, áð-
ur en vér áttum að fara heim aft-
ur í skólann, og það var seinasta
kveldið, sem vér vorum hjá bless
uðum karlinum. Eg man það
kveld, eins og það hefði verið í
gær. Vér sátum inni í íverustof-
unni, og það var eigi búið að
kveikja. Vér drengimir vorum
eigi kátir, því að vér kviðum fyr-
ir að fara þ^iðan, og Hjörtur
gamli var einhvemveginn svo
hugsandi og alvörugefinn.
Og þó var varla hægt að hugsa
sér nokkuð þægilegra og nota-
legra en íverustofuna í rökkrinu.
J7að er eins og eg hafi hana fyrir
augunum: Eldurinn blossar í
ofninum; enda var nóg af eldi-
viðnum hjá sjálfum yfirverði
skógarins, Hjörtur sjálfur situr
í hægindastólnum, og leika geisl-
amir af loganum úr ofninum á
andliti hans, á silfurbúnaðinn á
pípu hans og á Trygg (eftir á
að hyggja, eg hefi ekki minst á
hann enn þá. Og þó er varla
hægt að ímynda sér ganíla Hjört
svo að hann hefði eigi hundinn
með sér, gulan hund af dönsku
kyni), sem liggur fram á lappir
sínar og hvílir sín lúin bein á
sauðargæru við fætur húsbónda
síns. Stöku sinnum lyftir hann
höfðinu og urrar dálítið, ef bjöllu
hljómur frá sleða heyrist inn í
stofuna eða gelt í varðhundum.
Endranær voru hinar skemti-
legustu og fjörugustu samræður
um þetta leyti á daginn. Vér
skólapiltamir sátum hver á okk-
ar stól kringum Hjört gamla, og
hlustuðum á kátlegar sögur, sem
okkur þótti mest skemtun að, ef
þær voru um dýraveiðar eða þess
háttar röskleikaverk. En í kveld
var alt að öllu. Gamli maðurinn
reykti pípuna steinþegjandi, og
við piltamir gjörðum hvorki að
æmta né skræmta.
Eg man að mér datt þá í hug
að spyrja Hjört, hvort hann
hefði séð fallega apalgráa hest-
inn, er Magnús malari hefði
keypt á seinasta hestamarkaði.
J?að var engin furða þó mér dytti
þetta í hug, því að eg hafði farið
með heimapiltinum fyrir miðdag
til smiðjunnar, en þar var jám-
smiðurinn að jáma hestinn, og
margir að horfa á, sem allir vom
að tala um, hversu hesturinn
væri dæmalaust fallegur. Eg
mundi alls ekki eftir, að Jón
vagnstjóri hafði varað mig við,
að tala um malarann við Hjört,
og fanst mér það þess vegna vera
mjög eðlilegt, að fara að tala um
þennan fallega hest.
pað kom því eins og reiðar-
(slag úr heiðskíru lofti, þegar
|Hjörtur rauk upp og sagði með
I rödd, sem skalf af reiði:
| “Já, hann kvað nú hafa fengið
|einn gráföxóttan enn, fanturinn
sá ama”.
pað fór að fara um okkur pilt-
ana á stólunum; vér urðum alveg
forviða á þessari heipt í karlin-
um. Tryggur stóð upp og leit
stórum augum á hann. pað var
eins og eldur brynni úr augum
hans, og hann hugsaði með sér:
“Eg er albúinn, ef vér eigum að
fara að fást við launskyttumar”
Framh.
Kviðslit lœknað.
Fyrir nokkrum árum síBan, var eg a»
lyfta kistu og kviðslitnaCi. Læknirinn
kvað uppskurtt hið eina naurísynlega. Um-
búðir komu aö engu haldi.
A« lokum fékk eg þó tangarhald &
nokkru, sem læknaði mig algerlega á,
skömmum tlma. Si«an eru litSin mörg ár;
eg hefi unníö erfiöa vinnu, sem trésmiBur
og aldrei oröið misdægurt. I>a8 var enginn
uppskurbur, enginn sársauki, ekkert tlma-
tap.
Eg sel ekki neltt, en eg er reiBubúinn a«
gefa yt5ur fullnægjandi upplýsingar a« því
er til lækningar kviöslits kemur. SkrÍfiC
mér. Utanáskrift mln er Eugene M. Pullen,
carpenter, 817 D Marcellus Avenue,
Manasquan, N. J.
Þér ættulS a« klippa úr blatSinu þenna
miöa og sýna hann þeim, sem þjábir eru
af kviðsliti — þú getur með því bjargab
llfi þeirra, dregitS úr þrautum, sem kvitS-
sliti eru samfara, og komiti 1 veg fyrlr
hugarhrelling I sambandi vitJ uppakurtJ.
MJ0LKUR AFSTADAN.
Fáeinar staðreyndir í sambandi við notkun
nýmjólkur (un-pasteurized), sem al-
menningur ætti að vita.
NÚNA um þessar mundir eru ekki færri en 106;
smásalar, er selja mjólk á götum Winnipeg-
borgar, úr opnum brúsum, er leyfi hafa frá
bænum, með 142 vagna, eða því sem næst, og mikill meiri
hluti þessara manna hvorki talar né ritar enska tungu,
og að kenna þeim hinar nauðsynlegustu heilbrigðisreglur,
er að meira eða minna leyti vandasamt viðfangsefni.
\
Eitthvað um 20 af hundraði af mönnum þessum hafa
sæmilega góða “dairies”, og ef kýr þeirra væru skoðaðar
af dýralækni með vissum millibilum, gætu menn þessir
haldið áfram að selja viðskiftavinum sínum, með góðri
samvizku, mjólk úr “Tested” kúm.
\
Hlöður og hiröing hjá hinum 80 af hundraði, mundi
þurfa margvíslegra umbóta við, áður en með réttu lagi
væri hægt að veita þeim verzlunarleyfi; jafnvel þó kýr
þeirra stæðust “Test”.
Undir núverandi kringumstæðum, er engin trygging
fyrir því, að smásalarnir, þótt leyfi hafi, verzli með mjólk,
er þeir sjálfir framleiða, því í nokkrum tilfellum er víst,
að þeir hafa keypt mjólk, sem Pasteurizing Plants, hafa
talið hættulega og óhreina, og þessa mjólk hafa svo hinir
sömu menn selt Winnipeg-búum, eins og ekta nýmjólk!
pað er ómótmælanlegur sannleikur að fá 30—40 af
hundraði, af kúm “dairy”-manna í kringum Winnipeg eru
með berkla, og þó er mjólkin seld til neyzlu börnum
Winnipeg-borgar.
I
Forstjóri Kinalmeaky-búgarðsins við Headingly, eini
framleiðandi “certified” mjólkur í fylkinu, og sem hefir
um hálft þriðja hundrað kúa, og er allra manna varfær-
astur í mjólkur-kúa kaupum, hefir lýst því yfir, að 25
af hundraði séu með berkla, samkvæmt skýrslu bæjar-
dýralæknisins. Hann gæti einnig gefið yður upplýsingar
um það, að þessar berklaveiku kýr, eru sendar á Stock
Yards í bænum og seldar af þessum ástæðum fyrir hvað
sem boðið er, og síðan endurseldar “dairy”-mönnum, sem
verið hafa að líta sér eftir mjólkurkúm!
Á hverjum degi em menn að selja mjólk til notkunar
fyrir böm, úr kúm, sem dýralæknar hafa ekki skoðað í
mörg ár, og menn þessir gera þetta með köldu blóði, eins
og kýrnar hefðu verið skoðaðar og fundnar alveg lausar við
berkla. Sumir þessir mjólkursölumenn, sem hafa verið
sektaðir fyrir lögreglurétti, eru enn þann dag í dag við
mjólkursölu á strætum borgarinnar.
óhreinsuð mjólk hlýtur að sjálfsögðu að flytja með
sér gerlana úr hinum sjúku kúm, og óhreinindin úr ílát-
unum, og frá illa hirtum hlöðum, og óhreinum og sprungn-
um höndum mjólkurmannanna. /
Á árunum 1915—1916, komu fyrir í Winnipeg 1,100
tilfelli af diptheria, 500 tæringar tilfelli og 200 taugaveik-
is tilfelli; sem öll eru að kenna óheilnæmri mjólk.
Og þíátt fyrir þessar sorglegu skýrslur em þó til
konur hér í Winnipeg, sem stíga í ræðustól til^þess að
mæla með því að mæður noti óhreinsaða mjólk, fyrir börn
sín, og þó vita konur þessar margar hverjar sára lítið um
það, á hvem hátt nýmjólk er meðhöndluð af mjólkur-
mönnunum.
pegar að Toronto-borg setti á skyldu-hreinsun á
mjálk (Compulsory Pasteurization), þá kom það í ljós að
frá 30—50 af hundraði af mjólkurkúm á því svæði voru
sjúkar af berklum, og þó eru hlöður og hirðing umhverfis
Winnipeg að líkindum talsvert verri, en þar átti sér stað.
Enginn mjólkursali ætti að hafa á móti því, að kýr hans
séu rannsakaðar við berklum, ef hann vill bæði vera fram-
leiðandi og smásali.
Sá maður, sem selur óhreinsaða mjólk, úr kúm, sem
eigi hafa veríð skoðaðar af lækni, eða sem eigi hefir
framleidd verið samkvæmt heilbrigðisreglum, er hættu-
legri mannfélaginu, að því er snertir heilbrigði, heldur
en ræningjar og innbrotsmenn, eru þjóðfélaginu.
pað er ómögulegt að hafa nægilegt eftirlit með mjólk-
ursalanum, er selur á strætum úti, úr opnum brúsum. pað
er ofvaxið hverjum heilbrigðisfulltrúa. pefis vegna þarf
að verja fólkið, — nýmjólkumeytenduma, gegn sjálfu sér.
óhreinsuð mjólk getur aldrei verið trygg. Og fær-
ustu sérfræðingar í meðferð mjólkur, telja enga aðra leið
ábyggilega, en þá, að nota vísindalegu aðferðina (Pasteur-
ization).
Eins og nú standa sakir, er engin borg, hvorki í
Canada né heldur í Bandaríkjunum, þar sem meiri ástæða
er til að hafa strangt eftirlit jneð mjólk og mjólkurfram-
leiðslu, heldur en einmitt hér í Winnipeg. Og þetta er
sagt, án þess að varpa nokkrum minsta skugga á heil-
brigðisnefnd borgarinnar. pví heil tylft heilbrigðis-
nefnda, gæti ekki haft nægilegt eftirlit með mjólkurforð-
anum, eins og nú er ástatt.
pótt aðferð vor við meðferð mjólkur standi fyllilega
jafnfatis því bezta, sem þekkist í veröldinni, þeirrar teg-
undar, og sé eins miklu betri og fullkomnari, en hún var
fyrir átta árum, eins og dagurinn er bjartari nóttunni,
þá er hitt víst, að vér höfum enga löngun til þess að gjöra
hinum smærri keppinautum ómögulegt að starfa.
Ef að hinn smærri framleiðandi er ekki fær um að
hafa á markaðinum eins góða mjólk og holla og nauðsyn
krefur, þá á hann ekki með að reka þá atvinnu, og Winni-
peg-borg ætti að banna honum slíka starfrækslu.
Síðan stríðið byrjaði hefir Crescent Creamery fé-
lagið gert alt sem í þess valdi stóð, til að fullnægja kröf-
um 450 framleiðenda og og um leið 20,000 fjölskyldum,
sem sjá sinn bezta hag með því að nota vísindalega
hreinsaða mjólk. pAÐ ER EKKI HÆGT AÐ GERA pAÐ.
pess vegna bað fólkið Winnipeg-bæ, 26. febrúar s.l.,
með bréfi til borgarstjórans, að koma á föstu skipulagi
(Control) að því er mjólkurverð snerti — hvað fram-
leiðanda skyldi borgað, og hvað réttlátt væri að krefjast
af neytendum fyrir Pasteurized mjólk, heimflutta að
dyrum hvers hlutaðeiganda.
Mjólk er lífsnauðsyn, og félag vort lætur sér ekki til
hugar koma, að fara fram á hærra verð, hvorki beinlínis
né óbeinlínis, en sem nemi sanngjömum vöxtum af höf-
uðstólnum.
Hvað meira ættum vér að
fara fram á?
Hvað meira skyldum vér
geta gert?
Crescent Creamery Co.
Limited
R. A. Rogers,
PRESIDENT