Lögberg - 02.09.1920, Blaðsíða 6

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 2. SEPTEMBER 1920.

/Jiska er
æfí gköU,
Alt, sem
lærlst þá
I ..it
at «els)uu.
epl Ufslns i
t> Þ t
l'ílsunginn.
Þá fóru fætur Fílsungans að linast og liann
sagði gegn um trýnið, sem nú var nálega fimm
feta langt: “I)ú er bjer dóg bodið!” .
Þá skreið Ornjurinn ofan af bakkanum, Vafði
sig í reipahnút um afturfætur Fílsungans og tal-
aði svo: “Ógætni, óreyndi ,ferðafíll, við skulnm
r.ú alvarlega stunda lítilega að færast í auka, ella
lízt mér líklegt vera, að þessi hersnekkja með
sjálfkrafa kviki og skelplötum á þiljum (og, Ijúf-
lingur, með þessn meinti hann Krókódílinn) muni
til langframa spilla framtíð þinni.”
Svona taln þessir Ormar alla tíð, Tvílitir
Berg-Ormar, sem kyrkja það sem þeir hringa sig
um.
Svo hann togaði og Fílsunginn togaði og
Krókódíll togaði; en Fílsunginn og Bergomurinn
tvíliti toguðu betur og að lokum slepti Krókódíll-
inn taki á trýni Fílsungans, með smell sem hcyrð-
i.st upp og niður alla ána Limpopo. .
Þá settist Fdsttnginn niður, hart og skyndi-
lega, en gætti þess fyrst að segja ‘Takk fyrir’ við
Bergotminn tvílita; og næst gerði hann það að
vera góður við sitt auma, togaða trýni, og vafði
um það svölum bananablöðum og hengdi það ofan
í ána Limiiopo, grá-græn-golandi og smitandi, til
að kæla það.
“Til hvers gerirðu þetta?” sagði Bergorm-
urinn tvíliti.
“ Afsaka mig,” svaraði Fílsunginn, “en trýn-
ið mitt er illa gengið úr lagi, og eg er að bíða eft-
ir, að þð rýrni.”
“Þá verðurðu að bíða lengi,” sagði Bergorm-
urjnn tvíliti. “Sumt fólk veit ekki hvað því er
vel gert.’L
Þar sat Fílsunginn í þrjá daga og beið þess
að trýnið á honum minkaði. En það styttist aldr-
ei, og hann varð að skjóta augunum í skjálg. Því,
Ó, ljúflingur, þú munt sjá og skilja að krókódíl'linn
hafði togað það þangað til að það var orðið að
þeim rétta og slétta rana sem allir fílar hafa þann
dag í dag.
1 lok þriðja dagsins kom fluga og stakk hann í
herðakambinn, og áður en hann vissi af, sveiflaði
hann rananum og drap fluguna með honum.
“Kosturinn fyrsti!” sagði Ormurinn. ‘ Þetta
hefðir þú ekki getað með smásmíðis trýni. Reyndu
nú að riærast eitthvað.”
Áður Fílsunginn vissi hvað hann var að gera,
teygði hann ranann, reif upp stóra flyksu af grasi,
sló henni við framfæturnar til að hrista af henni
ry'k og tróð henni svo upp í sig.
‘Annar kostur,’ sagði Bjarg-ormurinn Tvíliti,
sem kirkir Jmð sem hann hringar sig um. Ekki
hefðurðu getað þetta með smásmíðis trýni. Finst
þér ekki sólskinið vera í heitara lagi?”
“Jú, það er heitt,” sagði Fílsunginn, og áður
en hann vissi, þvað hann gerði, þá greip hann upp
stóra dillu af leðju af baikka hins mikla Limpopo
fljóts, sem er grájgræn-golandi og smitandi, og
sletti því á höfuð sér; það varð líkt svalri, votri
leðju-hettu sem lak og draup úr fyrir aftan eyrun.
“Kosturinn þriðji!” sagði Bjarg-ormurinn
Tví-liti “Ekki hefðirðu getað þotta með smá
trýni. Hvernig inundi þér líka að verða flengd-
ur upp á nýtt?”
“Afsaka mig,” sagði Fflsunginn. “Það
mundi mér alls ekki líka. ”
“Hvernig mundi þér þá líka að flengaj ein-
hvern,” spurði Ormurinn.
“Það mundi mér líka frábærlega vel,” sagði
Fílsunginn. /
“Jæja,” sagði Ormurinn, “þér mun reynast
nýja nefið þitt mjöggagnlegt til að flengja fólk.”
“Þökk fyrir” sa£ði Fílsunginn; “eg skal
minnast þess; og nú ætla eg að halda heimleiðis
til.alls frændfólksins og reyna það.”
Svo Fílsunginn , fór heimleiðis yfir Afriku
þvera, vingsaði og sló rananum alla leið. Þegar
hann langaði í ávexti að eta, þá tók hann þá af
trjánum en beið ekki þess að þeir féllu niður, sem
hann var áður vanur að gera. Þegar hann lang-
aði í gras þá sleit hann það upp en lagðist ekki á
hnén til þess eins og fyr var liann vanur. Þegar
flugurnar bitu hann, þá braut hann laufgaða grein
af tré og blakaði henni; og hann gerði sér nýja
svala, hettu-dillu úr leðju, hvenær sem heitt var.
Þegar honúm leiddist á ferðinni yfir Afriku þá
kvað hann við sjálfan sig með rananum, en dyn-
urinn var hljóðsterkari en blástur margra lúðra.
Hann lagði lykkju á leið sína til að hitta gilda
Flóðameri (sér óskylda) og flengdi hana vel og
lengi til að ganga úr sikugga um, að Berg-ormurinn
Tvíliti hefði sagt honum satt til um nýja ranann
hans. Annars tíndi hann upp melónu börkinn
sem liann hafði fleygt á lelðinni til Limpopo —
því þetta var þrifinn þykkskinnungur.,
Eitt kvöld í rökkrinu kom hann til baka til
allra sinna kæru kunningja, hringaði ranann og
sagði. “Sæl verið þið!” Þeir urðu fegnir að
sjá hann og sögðu strax, “Komdu hérna og faðu
flengingu fyrir þína óseðjandi forvitni.”
“Púh.” sagði Fflsunginn, “eg held þið hérna
vitið ekki mikið um flengingar, en eg kann til með
þær og nú skal eg sýna ykkur.”
Með það rétti hann úr rananum og sló niður
tvo svo þeir steiptust um koll.
“ó, Bananas,” sögðu þeir, “livar lærðirðu
þetta bragð, og hvað er að nefinu á þér?”
“Eg fékk nýtt nef hjá Krókódílnum á bakka
hins mikla Limpopo fljóts, sem er grá-græn-gol-
andi, óg smitandi ,” sagði Fílsunginn. “Eg inti
hann eftir hvað hann æti í miðdagsmat og hann
fékk mér þetta til æfinlegrar eignar.”
“Það er reglulega ljótt,” sagði frændi hans,
Loðinn Api.
“Ljótt er það,” sagði Fílsunginn. “En
notalegt er það,’ og þar með tók hann rananum
um einn loðinn fót Apans, brá honum á loft og
snaraði lionum í bíflugnabú.
Eftir það hýddi sá .vondi Fílsungi alt frænd-
lið langa lengi, þangað til því var orðið mjög heitt
og fjarska liissa. Hann plokkaði f jaðrir úr stéli
•Strútfrænku, dró háa frænda, Gíraffann á aftur-
löppinni um þyrnirunn, og þegar gilda Flóða-
frænka blundaði í vatni á málum, þá öskraði hann,
eða spýtti vatnsstroku í eyra hennar. En aldrei
leyfði hann neinum að snerta fuglinn Kolokolo.
Loksins gerðist svo óvært að hans kæru forn-
vinir fóru burt einn og einn sér í flýti til bakka
hins mikla fljóts Limpopo sem er grá-græn-gol-
andi, með sóttarviði allt í kring, til að fá ný nef
að láni hjá Krókódílnum. Þegar þeir komu aft-
ur, tókust flengingar af með öllu; og frá þeim
tíma, ó, lúflingur Ijúfi, liafa allir fílar sem fvrir
þig bera, og eins hinir, sem þú sérð ekki, alveg
samskonar rana og Fílsunginn forvitni.
Ur “Just So Stories” eftir R. Kipling.
--------------o---------
ÚR“THE IDYLS OF THE KING”
I.
1 sambandi við in vanalegu hátíðarhöld Arth-
ur konungs á jólum, páskum og hvíta sunnu, fóru
fram margvíslegir leikir, en ein aðal skemtanin
voru burtreiðarnar, þar sem frægustu riddarar
ríkisins og aðkomnir riddarar frá öðrum löndum
reyndu með sér og þótti það hin ágætasta skemtun.
"\Hvítasunnuhátíð ein var í undirbúning hjá
Artliur konungi og átti að haldast í Camelot, og
streymdi fólk þangað úr öllum áttum, því eins og
vant var, áttu leikar og burtreiðar að fara þar
fram, og áttu burtreiðar kapparnir að keppa um
demantsstein einn mikinn og fagran, er Arthur'
konungur liafði gefið til verðlauna.
Artliur konungur var sjálfur ferðbúinn ásamt
riddprum sínum og gekk ásamt Lancelot á fund
drotningar til -þess að kveðja har^i. En þegar
þangað kom, þóttist Lancelot skilja á augnaráði
drotnngar, að hún vildi að hann yrði heimá og
færi hvergi til leikanna. Hann biður svo Arthur
konung að fvrirgefa, þóttliann yrði að breyta á-
formi sínu og sagðist ekki fær til burtreiðar sök-
um gamalla sára, sem liann bæri og væru illa
gróin. Ef að Arthur konung liefir eitthvað grun-
að, að alt væri ekki með fehlu, lét hann ekhert á
því bera, lieldur kvaddi og fór, en Lancelpt varð
eftir heima hjá drotningu.
En Arthur konungur var ekki fyr úr augs^fn
en Guenevere drotning fók til máls og spurði Sir
Lancelot því hann færi ekki „til leikjanna líka.
benti á, að meiri hluti riddaranna við hirð Arth-
urs væri orðinn þeim andvígur og þeir myndi tala
illa um þau og áform þeirra, og leggja út á versta
veg að þau væru ein heima í fjarveru hins trú-
fasta konungs. Tennyson lætur Sir Lancelot
svara:
“Are you so wise? you were not once so wise,
My Queen, that summer, you loved me first.
Then of the crowd you took no more account
Than of the myriad ericket of the mead,
When its own voice clings to eaeh blade of grass,
And every voice is nothing. As to knights,
Them surely can I silence with all ese.
But now my loyarworship is allowed
Of all men: Many a bard. without offence
Has linked our names together in his lay,
'Lancelot, the flower of bravery, Guenevere,
The pearl of beauty : and our nights at feast
Have pledged our union, while the King
Would listen smiling. How, then? is there more?
Has Arthur spoken aught? or would your self,
Now weary of my service and devoir.
Henceforth be truer to your faultless lord?”
Tennyson lætur drotninguna svara á þessa
leið:—
“Arthur, my lord, Arthur the faultless king,
The passionate perfection, my good lo"rd —
But who can gaze upon the sun in heaven?
He never spake a word of reproach to me,
He never had a glimpse of my untruth,
He cares not for me: only here to-day
There gleam’d a vague suspicion in his eyes;
Some meddling rogue has tamper’d with him
—else \
Rapt in his fancy of his Table Round,
And swearing men to vows impossible,
To make them llke himself: but friend, to me
He is all fault who hath no fáult at alh
For who loves me must have a touch of earth,
The low sun makes the colours: I am yours,
Not Arthur’s, as you know, save by the bond.
And therefore hear my words: Go to the jousts:
The tiny-trumpeting gnat oan break our dream
When sweetest; and the vermin voices here
May buzz so loud—we scorn them, but they
sting.”
Afleiðingin af þessu samtali Guenevere og
Lancelot verður sú, að hann fer til leikanna. Á
leiðinni kemur hann til Astolat, þar sem hann
skiftir um leikklæði og búning og kyntist þar hinni
fögru Elaine, sem dó úr sorg yfir því að Lancelot
vildi e'kki eða gat ekki midurgoldið ást hennar.
Frá Astolat fór hann með yngri bróður
Elaine áleiðis til leikjanna. -Skamt frá Camelot
b,jó einsetumaður einn. er Lancelot þekti. Þangað
fóru ferðamennirnir og beiddust þar gistingar á
meðan á leikjunum stæði, því á daginn sögðust
þeir vilja fara til leikjanna, en um fram alt bað
Lancelot einsetumanninn að segja ekki til sín,
því hann vildi taka þátt í þessum leikjum óþektur,
svo enginn gæti sagt að orðstír.hans dragi móð úr
þeim, sem reyna vildu.
Eins og við mátti búast vann óþekti riddar-
inn sigur við burtreiðarnar og hlaut að'verðlaun-
um gimsteininn góða og lof allra, sem viðstaddir
voru. En áður en Arthur konungur gat fengið að
vita hver hann var eða náð tali af honum, var
hann farinn og enginn vissi' hvert hann hafði
farið.
* Óþekti riddarinn, sem náttúrlega var Lance-
lot, hafði sig burt frá leikjunum undir eins og
burtreiðunum var lokið, og fór ásamt fylgdar-
manni sínum heim til einsetumannsins.
Þegar þangað kom, tók einsetumaðurinn eft-
ir því, hve fölur Lancelot var, og hafði orð á.
Kom það þá í ljós, að Lancelot var hættulega særð-
ur. Fylgdarmaður hans, Lavaine, hélt heim til
Astolat og sagði fréttirnar, og fór Elaine systir
hans tafarlaust til einsetumannsins og annaðisi
Lancelot, sem lá þar dauðvona í langa tíð, en fyr-
ir hennar óþreytandi umönnun tókst lienni að
bjarga lífi hans og græða sár hans að fullu.
Þegar Lancelot var heill orðinn kvaddi hann
Elaine og hélt til hirðar Arthi^rs konungs. og
Guenevere drotningar; en Elaine* varð svo mikið
um þann skilnað að hún náði sér aldrei aftur, en
fölnaði upp og dó eins og blóm er haustfrostin
hafa níst. Framh.
--------o---------
Sagnir um merkisstaði á Englandi
Folkstone.
Folkstone er ekki gamall bær í þeirri mynd,
sem vér þekkjum hann nú, því það er að eins síðan
að járnbrautin kom þangað, að hann hefir náð
vinsældum hjá fólki, sem skemtistaður.
En það var merkilegur staður í tíð Róm-
verja og nú er þessi forni bústaður Cæsars á með-
al hinna merkilegustu skemtistaða á Englandi.
Löngu síðar gerði kona ein stað þennan fræg-
an. Það var St. Eamswith, sem bygði þar nunnu-
klaustur á sjöundu öldinni. Kona þessi var dótt-
ir Eadibalds konungs í Kent, sem var heiðinn; en
eftir daga hans tók dóttir hans kristna trú og
gjörði heil mikið til þess að útbreiða kristindóm-
inn.
Klaustrið, sem St. Eanswith reisti, eyðilögðu
Danir á herferðum sínum. En árið 1885, meir en
1,100 árum eftir að St. Eanswith dó, fanst gröf
hennar og var hún opnuð og kistan, er var gjörð
úr blýi, var tekin og jarðsett í kirkju þar á staðn-
um, sem ber nafn hennar.
Einu sinni var Elízabet Englandsdrotning
á ferð nálægt Folkstone, og fór borgarstjórinn út
frá bænum til þess að árna henni heilla og flytja
henni kveðju bæjarbúa.
Ilann hafði með sér háan stól, sem liann setti
við veginn og stóð svo upp á. Þegar drotningin
kom, ávarpaði hann hana á þessa leið:
‘ ‘ Háæruverðuga Drotning,
fólkið í Folkstone lýtur þér með lotning.”
Lengra^komst hann ekki, því drotning greip fram
í fyrir honum og mælti:
“Háæruverði heimskingi á hólnum,*
hafðu þig ofan af stólnum.”
Þetta var nú ekki sérlega kurteist svar til þess að
gef borgarstjóra. en í Jm daga voru menn ekki
að hugsa um að breyta við borgarstjórana hvorki
í orði né í verki eins og þeir sjálfir vildu.
Skarðaborg hin gamla.
Þeir sem hafa komið til Scarborough vita,
að bænum er skift í tvent, að það eru tveir bæir,
þótt í daglegu tali sé að eins talað um einn.
Það er eldri bærinn, með sínum bröttu göt-
um og stígpm, og rauðleitu múrsteinsbyggin\
um, þar sem sjómennirnir búa /eins og feður
þeirra hafa gert í mörg hundruð ár, og nýi bær-
inn, með sínum skraiutlegu húsum, breiðu og vel
hirtu götum, er kallaður “Napel” Englands.
En jafnvel Scarborough hin eldri ertingur
bær og nýr, í samanburði við Scarborough hina
gömlu, sem Rómverjar bygðu, þó að nafnið eigi
ekki ætt sína að rekja til þeirra, heldur til hinna
herskáu forfeðra vorra, Norðmanna. Þeir gáfu
þessum bæ nafn, og nefndu hann Scardeburg,
sem meinar bergkastali.
Árið 1066 komu þeir Haraldur harðráði og
Tosti og herjuðu á bæinn, en þegar þeir gátu ekki
sótt hann með neinu móti, báru þeir að honum eld
og brendu húsin, tóku fólkið af lífi og rændu öllu,
sem þeir gátu. Eftir það lagðist Scarborough í
eyði um tíma, því bæjar þessa er ekki getið í bók
þeirri, sem Vilhjálmur hinn sigursæli lét semja
um bæi og staði á Englandi.
Síðar var kastali einn mikill bygður á sama
stað, og á hann sögu mikla ásamt eldra parti
bæjarins, sem þá tók að byggjast. Margir bardag-
ar voru þar háðir og mörg æfintýri skeðu. Og-
það var í þeim kastala sem George Fox, kvekar-
inn nafnkunni, var hneptur í fangelsi og farið var
mjög illa með; til dæmis fékk hann ekkert til mat-
ar í þrjár yikur annað en eitt brauð. Engiun vl-
ur komst inn í klefa þann, sein hann var í, og svo
illa súðaður var hann, að í hvert sinn sem regn
kom eða snjór, þá fenti og rigndi inn í klefann.
Þegar loks að konungurinn komst að því, að Fox
væri ekki einn af uppreistarmönnum skipaði liann
að láta hann lausan.
Ölkekla eða uppspretta fanst snemma á tím-
um í Scarborough, en hundrað árum eftir að hún
fanst, fór landið umhverfis hana á nokkuð stóru
svæði áð síga þar sem brunnarnir voru, fór vatnið
í þeim sí-lækkandi unz það þraut með öllu og
lileðslan innan í brunnunum fór að standa upp úr
hingað og þangað á þessu svæði mörg fet.
Bergið, sem kastalinn stóð á, klofnaði og
sprakk, og að síðustu sökk öll pessi landspilda,
sem farin var að síga, með húsum og skepnum
fimtíu fet niður, og með henni hrundi partur af
berginu, sem kastalinn stóð á, í sjóinn.
Book of Knowledge.
--------o—-------
Drengurinn sem lærði að fara
með eldinn.
Palissy.
Fyrir fjögur hundruð árum átti heima í Sin-
áþorpi á Frkklandi, skamt frá Garonne ánni,
drengur einn, er Bernard Palissy nefndist.
Landið umhverfis var fagurt mjög og mátti svo
heita að það stæði í blóma allan ársins hring. A
sumrum þöndust gróðursælir akrar í allar áttir,
eins langt og augað eygði, en er fram að hausti
leið, hrostu hlíðarnar við sjónum vegfarandans
þrungnar af fullþroska vínviði. Lengra norður
á bóginn tóku við heiðar flákar skrýddir marg-
víslegu fjölgresi, er hér og þar risu upp úr slétt-
unni fallegir og frjósamir valhnotu skógar. 1
skógarjöðrunuin sáust sællegar svínahjarðir, er
safnað höfðu miklum mörfum af hnetufóðrinu, en
voru þó eftir sem áður í óða önn með því að grafa
upp ætisveppi úr rótarflækjum trjánna. Þegar
bændurnir er svínin áttu, sáu livað þau höfðust að,
ruku þeir upp til handa og fóta til að safna þess-
um dýrindis sveppum, er bæði voru næsta góm-
sætir og auk þess hin bezta verzlunarvara, sem
ríka fólkið keypti mikið af.
En skógar Perigord fylkis höfðu aðra ein-
kennilegri íbúa en svínin og uinsjónarmenn þeirra
eða eigendur. Þar vann sægur manna að gler-
gjörð, og hafði gjört svo árum saman. Það voru
mennirnir, sem bjuggu til hið marglita og skraut-
lega gler, sem þýkir ]jrýða öllu öðru fremur marg-
ar veglegustu dómkirkjur Fralkka. Þessir gler-
gerðarmenn Urðu að hýrast langt í burtuMrá öðr-
um iðnaðarmönnum, því svo þótti atvinna þeirra
gróf. Auðvitað hefðu ríkir aðalsmenn ef til vill
getað búið til skrautlegt gluggagler án þess að
hneiksla vini sína, en þegar fátækir verkamenn
áttu í lilut var nokkuð öðru máli að gegna.
Um það leyti voru flest hús ger af timbri og
það því talið hættulegt að hafa hvítglóandi gler-
ofnana í miðjum bænum. Þess vegna var á-
kveðið með lögum að menn þeir, er slíka atvinnu
stunduðu, yrðu að hafa bækistöð sína langt fyrir
utan bæinn.
Glergerðarmennirnir í Perigord höfðust við
í skógi, þar sem þeir hjuggu bjálka fyrir þurkun-
arofninn, og mikið óx af burknum, sem muldir
voru í smágert duft er notað var til glergerðar-
innar.
Bernhard hefir vafalaust átt marga góða
kunningja í skóginum; hann var þar daglegur
gestur og kostaði kapps um að kynnast sem allra
bezt öllu því, er fyrir eyru og augu bar. Og áð-
ur enn langt um leið hafði liann fengið talsverða
vitneskju um, hvernig búa mátti til gler, svo fag-
urgljáandi, að það líktist tindrandi gimsteinum.
Það voru hreint ekki svo fá efni, sem glergerðar-
mennirnir notuðu við, iðnað sinn, þeir tíndu sam-
an steintegundir og plöntutrefjar og þeir urðu að
vita upp á hár hvernig blanda skyldi ákveðinn
lit á hverja glertegund um sig.
En svo kom það oft fyrir, eftir að glergerðar-
maðurinn hafði ef til vill varið fleiri klukkustund-
um til efnablöndunarinnar, að ofninn varð of
heitur og sprakk utan af öllu saman, — ónýtti
lieils dags verk á broti úr sekúndu. Var þá auð-
vitað ekki um annað að gera en byrja á nýjan
leik.
Framh.