Lögberg - 23.12.1920, Blaðsíða 1

SPEIRS-PARNELL BAKINGCO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verS sem verið
getur. REYNIÐ ÞAÐ!
TALSlMI: Garry 2346 - WINNIPEG
jíQftef a.
Það er til myndasmiður
í borginni
W. W. ROBSON
490 Main St.
Garry 1320
33. ARCANC.UR WHMNIPEG, MANITOBA, i

^ Ur Enok Arden ^ EFTIR TENNYSON Jón Runólfsson þýddi.

NUMER 51
Strandraðir langra kletta klýfur gjögnr;
í gjögri því er frauð við fölan sand;
við bryggju gegnt er þyrping rauðra þaka;
þá hrörleg kirkja; hærra upp fer gata
að mylnu er gnæfir liátt í hlíð ; en bak við
ber gráa og sendna heiðarbrún við himin,
og hauga, sem frá fornöld Dana gnæfa,
og þar er hnotskóg’r haustsins gestum þekkur
í skámyndaðri skrúðlaut heiðarinnar.
Fyr hundrað árum hér í þessu gjögri,
þrjú börn frá þremur húsum, Anna Lee,
smámeyja þorpsins fríðust, Filip Ray,
son mylnuannsins ríka. og Enok Arden,
munaðarlaus og ófágaður angi,
son fiskimanns, er hafði í vetrarveðrum
einhverju sinni brotið fley og íarist —
sér léku innan um fjörurusl og rekald,
ryðgaðar festar, kaðla, dumbrauð dráttnet
og róðrarbáta ráðið þar til hlunns.
Úr lausum sandi bjuggu þau sér borgir
og horfðu á brimið þvo þær aftur út,
eða’ eltu fram og flýðu holskeflurnar,
og lótu dug hvern Iítil fótspor eftir,
sem Hka dag hvern aldan nam á brott.
Þröng helliskró í gljúfravegginn gdkk;
þar létust börnin búa, hafði Enok
þá annan daginn forráð, Filip hinn,
en hússins frú var Anna æ hin sama;
samt vildi til, að vildi Enok skipa
húsbónda sessinn heila viku í senn:
“Því eg á húsið; liún er konan mín.”
“Mín kona líka,” greip þá Filip fram í.
“og skiftumst á og búum báðir jafnt.”
Er slóst í hart, og Enok orkumeiri.
hélt velli, fyltust augun bláu Filips
af táraflóði ráðalausrar reiði:
“Eg hata þig,” kvað óp hans við til Enoks;
grét þá af samharm litla konan líka
og bað þá deila eigi um sig og sagði
hún vildi vera litla brúðurin beggja.
Að morgni liðnum bernsku rauðra rósa,
er sunna lífs í hádags hæðir svifin
með nýjum varma vakti beggja hjörtu,
þá feldu báðir ástarhug til hennar.
og tjáði Enok henni allan vilja,
en Filip ól í hjarta þrá og þagði;
samt virtist mærin þýðast Filip fremur,
en unni hinum þótt hún það ei vissi,
og hefði að spurð óðar sliku neitað.
Nú varð það Enoks fasta mark og mið,
að draga saman, spara í und og æð,
og eignast bát, og bólstað handa Önnu:
svo loks með þetta áform fyrir augum,
eí fangasælli garp til sjóar gat,
né varfæmari ef í krappan komst
und brimisorfnum björgum þeirrar strandar,
en Enok. Auk þess hafði ’ann verið
með vamingsskipi ár í utanferðum,
fullnaðarskil á farmanns prófi gjört,
og mannslíf liafði ’ann þrisvar sinnum sótt
í voðagrcipar hvítfyösandi hranna,
og var af öllum mikils virtur maður,
og hafði um tvítugt eignast fley og fasteign,
og Önnu búið einkar snoturt hreiður
á miðri leið upp mylnustiginn bratta.
Svo var það gullinn aftan einn um haust,
að unga fólkið hafði tóm sér tekið,
og farið hver, sem vetliug valdið gat
með körfur sínar tínupoka og töskur
á hnotskóg upp í Hesliskógar-skál.
Dvaldist þá Filip (faðir hans lá sjúkur)
og komst ei fyr en stundu seinna af stað;
en er hann kleif í hálfan lieiðarbrattanii,
rétt þar sem kjarrið fer að kögra barminn.
á Hesliskál, hann Enok sá og Önnu
sitjandi saman, tvö, með tengdar hendur,
hin stóru gráu augu, og útitekið
andlit hans lýst upp hægum, helgum loga,
er brann sem hóglátt, heilagt fórnarbál;
það Filip sá og dapran dóni sinn las
í augum þeirra og yfirbragði; en—þá,
er sá hann vera lagða Ikinn við kinn,
hann stundi við og hrökk sem helsært dýr
í skóginn þar sem skálin dýpst lá fyrir,
og duldist meðan glaðværð hinna gall,
— þá myrku stund; svo stóð liann upp og fór -
með brigðlvona beisk og hungrað hjarta.
Svo giftust þau og klukkur þorpsins klingdu
glaðlega við, og árin liðu liðugt,
sjö sældarár við hagstæð kjör og heilsu,
við sanmautn ásta, heill og heiðurs starfsemd,
og gleði barna: mær var fyrst þeim fædd.
Hið fyrsta sinn er fyrsta barn lians grét,
sú göfug þrá hann greip, að hafa sparnað,
fá ekið svo úr öngum, að hann gæti
•veitt barni sínu betra lífs uppeldi,
er verið hafði hans og móður þess.
Tveim árum síðar sama þrá hann vakti,
er sveinbarn kom í viðbót til að verða
í einverunni engill móður þess,
er Enok barst um reiðisollna rán,
eða’ upp til lands hann fór, því sannast sagt,
þá kendu margir klárinn hvíta’ hans Enoks.
og sæföng hans í sælyktandi vandlaup,
og andlit hans, sem ekki að ei'ns var
með snarprauð bitmörk þúsund votrar-veðra
hjá krossi torgsins alþekt, heldur eínnig
á laufstigunum hinu megin heiðar,
alt þangað, er ]>ú ýtréð þenjast sér
•sem páfuglsstél, og portljónshvolpinn standa
sem vörð við hlið hins aldna höfuðbóls,
er neytti fanga Enoks frjádag hvern.
1
Með ‘‘Santa Claus” eg fór í ferð,
og ferðin sú var til þess gerð
að sjá hvað fyrir sjónir bar
og segja þcim, sem heima var.
Og karlinn fór í feldinn sinn
og frakkann gráa tók eg minn,
og beint til Eatons bar oss “car”;
við búðardyrnar stanzað var.
Og alt var þar nú uppljómað,
sú undra birta fyrst í stað
mig gjörði blindan augum á,
svo ekkert fyrir bii;tu’ eg sá.
Við genguni þar um gólfin sex,
með gólfi hverju dýrðin vex,
og ljósin skinu líkt og sól—
mér leizt þá komin “Brandajól”.
Og silfur djásn og demantar f
í dyngjum lágu alls staðar,
þar lék sér fugl á laufgri grein
og ljósadýrðin á hann skein.
1 kristalsskálum fiska fjöld
með fimum leik þar kepti’ um völd,
og hver þar öðrum fram hjá flaug
í fagurskrýddum geislabaug.
Og öll þau dýr, sem örkin bar,
í einum hóp við sáum þar,
og “gamli Nói” á gráum kjól
með grallarann þar sat á stól.
Og þar var eitt og alt að sjá,
sem auga barnsins gleðja má;
en þar var alt svo afar dýrt,
með orðum það eg get ei skýrt.
0g þarna kaupir þjóðin prúð.
En því á “Santa” enga búð,
sem gefur börnum gullin sín?
Það grípur ekki sálin mín.
Með Sánkti Kláusi.
Fyrir börnin.
eg fór í
Og hann, sem ekkert aumt má sjá
og er að gleðja börnin smá,
og færir sjúkum brauð og blóm,—
hans budda, eins og mín, er tóm.
Það var svo fyr og verður enn,
það vita ba‘ði guð og menn,
að eg á mitt og þú átt þitt,—
og því á hver að éta sitt.
Og Úlrikku í svip eg sá,
hún sat og spann með hrelda brá,
og gullið lá við hennar hlið—
en hjartað skorti ró og frið.
Hún hafði kosið hlutverk það,
sem liugur girntist fyrst í stað,
en síðar henni harma jók
og hjartans friðinn burtu tók.
Og rokkinn sinn hún þeytti þar
og þreytan hold og æðar skar;
hún gat þar ekki glaðst um jól.
og gull var hennar eina sól.
í lielli sínum sat og spami,
með sárum fingrum gullið vann,
og ár og síð liún sat.þar ein,
og sólin aldrei þangað skein.
En of eg liefði auðinn þann,
sem Úlrikka í lielli spann:
fyrst sérhver búð er fleytifull,
eg færi og keypti barnagull.
Yfir sögu er farið fljótt,
svo fólki býð eg góða nótt.
Á blaðið ritað ekki er
alt, sem karlinn sagði mér.
K. N.
Skammdegið.
Á alstirndan himininn heiðan
eg horfi um skammdegis kvökl,
sú fegurð er faðmandi gleði,
on fölleit er jörðin og köld.
Og stjörnurnar leiftrandi ljóma
svo langt sem að geimurinn nær,
hið lægra um löndin og liöfin
er ljósvefur tindrandi skær.
Þá vorhiminn brosir oss bjartur
og blómskreytt er jörðin og fríð,
oss sýnist ei efra sv*o inndæll
sem einmitt á skammdegis tíð.
Því meir sem að myrkvar á jörðu
er máttugra ljósið af hæð,
því harðar sem hretviðrin næða
er heitari kærleikans æð.
Og það var á skammdegis skeiði
að skaparinn gaf oss þá sól,
sem bendir á brosandi eilífð
og boðar oss gleðileg jól.
M. Markússon.
Jólin
Hvítt eins og blað fyrir helgirit
ITjarn eftir sólstaf bíður.
Senn fær það bjartari silfurlit,
Svellið og hrímkögrið fegra glit,
Tíminn til ljóshafs líður.
Fríður er Vetur á veldisstól!
Vori hann ljær sinn blóma;
ITvítblómgað vor, þegar liækkar sól,
Heilsar með dýrðarljóma.
Ljósið það bjarmar um hugskot livert
Hríslast, sem eik, og kvikar,
Þar, sem var helskúum haustsins snert,
Hálmlitað, mánaskinsfölt og bert,
Blómgast og aldin blikar.
Bikar, sem leiftrar, er lvft, svo önd
Ljósveigar sterkar hrífi;
Vakin til starfs er á vorri hönd
Vetrarins kristalslífi.
Ritar á mjallir og svellin. sól
Sólgeisla fjaðurpenna,
Komin sé niður af stjörnustól,
Stigin ofan frá Guði jól
Húmkolum heims að brenna.
Kenna, með flughröðum funastaf
Fannanna leturbrauta,
Opnaður sé fyrir handan haf
Himinn til beggja skauta
Gutt. J. fíuttormsson.
Þorri.
Frosin saman láð og lögur,—
lagt með silfri hélukögur
vefst um liálsa, hraun og fell.
Norðangarður hlátur-hreykinn
hygst að vinna síðsta leikinn------
móta alt í eilíft svell!
Dyngjufjöll úr fönn þú reisir,
fáki bylja tryldum þeysir
yfir stórvötn ísi lögð.
Vilt þú engum ylhug sýna, —
alla neyða’ á skoðun þína, —
klakans túlka trúarbrögð?
Yfir þinni þinghá lýsa
þúsund glampar stjöniudísa,
kristals sjóli silfurhár!
Skrýddur bryirju hvítri hringa,
lilægir þig- mökkvinn skafrenninga, —
falla af augum frosin tár.
Síðla gleymast fingraförin,—
flestir bera lengi örin
Hræsvelgs eftir hríðar-grip.
Bókfell þyngstu búsifjanna,
brot lir sögu flestra manna
þekkja má í Þorrans svip.
Framrás margra ljúfra linda
lengi vel þér tókst að binda, —
svefnþorn stinga sumri og yl.
Þó má heyra’ í hi’önnum skafla
hjartslátt nýrra gróðrarafla —
sólardraumsins sigurspil!
Einar P. Jónsson.
Móðir mín.
Þó völt sé ást og veik sé trú,
Og vanþökk æst,
Eg get ei, móðir, gleymt að þú
Ert Guði næst.
Að enginn hefir elskað mig
Sem einmitt þú.
Sem kærleiksfórn þú fram barst þig,
Það finn eg nú.
Þín bezt og fegurst æfiár
Þú öll gafst mér. —
Og öll þín mörgu móðurtár
Nú muninn sér.
Ef ægði harmur, hætta, sótt
Og heimurinn:
Þá baðstu Drottinn dag og nótt
Fyr’r drenginn þinn.
Þú kendir forðum “Faðir-vor”,
Og “ fyri rgef. ’ ’—
Og öll mín gengnu grafarspor
Það geymt eg hef.
Það lítið, sem eg lærði gott,
Eg lærði af þér, —
Sem þó færð lítinn þakkarvott, —
Ög það frá mér.
Að lýsa þér — og lífsfóm þín,
Ei leyfist mér; —
Því þú ert bara — módir mín, —
— Alt mér það er.
Eg heyri enn þá, mamma mín,
Þitt: “ Mér éi gleym!”-------
Veit þú og börnin bíða mín,---------
Eg brátt kem----------heim.
Jónas A. Sigurðsson.
Til skáldsins
JÓNASAR A. SlfíURÐSSONAR
(Kveðið eftir að hafa lesið kvæði hans í Lögbergi
(25.-10,-’17): “Eg kveð.”
Þótt einn eg ráfi’ um eyði-strönd,
eg yl og kærleik skil. —
Eg tek þér, Jónas, hlýtt í hönd,
því hjai'ta á eg til.
I
Og eins á meðan anda’ eg dreg,
og ei er brjóstið kalt,
æ móðurmálið elska eg,
svo undur blítt og snjalt!
Og vina bros og viðkvæm tár,
eg vel í minni ber,
þau mýkja ögn hin sollnu sár
or svektum þjaka mér.--------
II.
(Sbr. jólablaði Lögbergs 1919.)
Já, Lóukvakið ljúfa þitt
víst lengi mun eg geyma,
(því löngum þráði’ eg landið mitt
og lóusönginn — heima.--------
Mitt bernsku’- og tæsku-yndið varð
alt eftir á feðra láði,
og því er fyrir skildi skarð
að Skapa-noraa ráði!
Og hér eg tóri útlegð í
unz æfiskeiðið þrýtur! —
Oft svört í lofti sveima ský,
svo sólar lítið nýtur.
En þegar lipurt Ijóð og gott
eg les á — feðra tungu,
þá líða skýiu leiðu brott,
og léttast. kjörin þungu.
Mig gleður stórum geisli hver, !
sem gæfan væn mér sendir,
og fyrir það eg ungur er
í anda, — hvar sem lendir.
Eg kvæðin góðu þakka þér,
og þjóðskáldunum öllum.
Að sólarlagi syngið mér
með svanarómi snjöllum.
(25.-12.-’19)
J. Ásgeir J. Líndal.