Lögberg - 08.09.1921, Blaðsíða 4

BJ*. 4
LOGBEBG, FJMTUDAGINN,
8. SEPTBMBER 1921
Uögbfrq
Gefið út hvem Fimtudag af The CoL
umbia Press, Ltd.^Cor. William Ave. &
Sherbrook Str.. Winnipeg, Man.
Talsimari K-63272oé N*6328
Jón J. Bíldfell, Editor
Utanáskrift til blað»in»:
THE COLUMBIA PRE3S, Ltd., Box3l7J. Winnlpeg. M»1-
Utanáakrift rit»tjóran»:
EDITOR LOCBERC, Box 3172 Winnipeg, M»n-
The "Lögberg” is printed and published by The
Columbla Press, Limiited. in the Columbla Block.
853 to 867 Sherbrooke Street. Winnipeg, Manltoba.
Þingmaðurinn í St. Georges.
Það var .stundum í gamla daga, þegar um
ferðakonur bar að garði á íslandi, og voru að
segja fréttirnar, þá “óð svo mikið á þeim”, að
'það lítið nýtilegt sem þær höfðu að segja,
druknaði í málæði og orðagjálfri.
Svipað hefir þingmanninum frá St. George,
farist í Heimskringlu 24. ágúst síðastliðinn, þar
sem ihann eyðir n'álega fimm dálkum, til þess
að svara tuttugu og sex línum, er stóðu nm hann
í Lögbergi 28. jólí s. 1.
Mezt af þessu langa móli í Heimskringlu
fer ýmist fyrir ofan garð eða neðan — kemur
málunum sem um er að ræða ekki minstu vit-
und við — Er annaðhvort mælgi, gorgeir, eða
sjálfshól og látum vér slíkt óátalið, því lof læt-
ur vel í eyrum flestra manna, og þeir sem ekkert
eða sáralítið fá af því tagi frá öðrum, verða að
gjöra það sjálfir — eða vera án þess.
í allri þessari áminstu málæðisgrein þing-
mannsins í Heim&kringlu, eru að eins fjög-
nr utriði sem snerta mál iþað siem hér er um að
ræða, sem sé opinber framkoma þingmannsins
í St. George.
1. að Lögberg sé að rægja hann.
2. Hann hafi aldrei snúið haki við verka-
manna flokknum.
3. Á engan hátt svikið bændafliokkinn.
4. Að ritstjóri Lögbergs hafi verið reiður
þegar hann skrifaði greinina stuttu um þing-
manninn.
Að 'því er fyrsta atriðið snertir, að Lög-
berg sé að rægja þingroanninn í St. George, þá
er það svo langt frá sannleikanum, sem nokkuð
getur verið. Vér höfum að eins sagt hlut-
drægnislaust frá hinum stutta stjórnmálaferii
hans, eins og hann kemur oss fyrir sjónir og
eins og vér vissum hann réttastan og til þess
höfðum vér hinn fvlsta rétt.
Annað atriðið, að þingmaðurinn hafi aldrei
snóið haki við verkamannaflokknum, tróum
vér að sé satt — trúum því, að á milli pólitiskra
skoðana hans og pólitiskra kenninga verka-
mannaflokksins, hafi verið, og sé meztur and-
legur skyldleiki, og við slíkt er ekkert að at-
huga annað en það, að þingmaðurinn hefir aldrei
viljað kannast við það heint út, og þegar svo
mikið var farið að bera á þessijm skyldleika, að
hann var farinn 'að vékja hneyksli í söfnuðinum,
þá fyrst lýsir hann yfi rþví að-hann viðurkenni
ekki slfkt samband.
Þriðja atriðið þar sem hann segir: ‘ ‘ Eg hefi
á engan hátt svikið bœndaflokkinn” Svo— Er
nú þingmaðurinn alveg viss um það? Vér vild-
um bara að svo væri. En það dugir ekki þó
hann segi það sjálfur, aðrir verða að vera
sannfærðir um það líka og ekki síst kjúsendur
þingmannsins sjálfs, en á því virðist þó vera
einhver hængur, eins og eftirfylgjandi bréf her
með sér, sem birtist í blaðinu Manitoba Free
Press í s. 1. maí.
Skyldur þingmanna til kjósenda sinna.
Til ritstjóra Free Press.
Herra, á blöðunum sjáum við, að Mr. Little,
þingmaður fyrir Beautiful Plains kjördæmið, og
Krisf ján'sson þingmaður fyrir St. George kjör-
dæmið í Manitoba, hafa sagt skilið við flokk ó-
háðra bænda á þingi Manitobafylkis, sem þeir
voru þó kosnir til að styrkja og látast nú vera
óháðir. Þareð við viðurkennum rétt þessara
herra, sem og allra annara til hins fylsta hugs-
ana og málfrelsis, þá getum vér ekki haft neitt
út á það að setja þó reyn.slk sú, sem þeir hafa
orðið fyrir á þingi því, sem nú er nýlokið, hafi
hreytt skoðun þeirra. Svo langt er frá því
að það ber vott um verulegt manugildi að geta
breytt skoðunum sínum, þegar kringumstæð-
urnar réttlæta það.
En á umboðsmaður eins kjördæmis ekki að
vera málsvari skoðana meiri hluta kjósenda
sinna á þingi? Og er það ekki skvlda hans,
að fylgja þar fram skoðunum og vilja þeirra
manna sem studdu hann og kusu til þings. Eða
ef svo er ekki, hvar kemurþá umhoð hans framí
í félagi með öðrum, sem hundruðum skifta
að tölu, þá veittist mér sá heiður að greiða at-
kvæði með Mr. Kristjánssyni, sem fastákveðnum
stuðningsmanni hins óháða bændaflokks. Mr.
Kristjánssun tók á móti útnefningu sem merkis-
heri þess flokbs. Hann fór fram á að fá at-
kvæði oklkar qg fékk þau á þeim grundvelli og
var kosinn samkvæmt því skýlansa loforði sínu
að halda fram öllu því, sem farið er frm á í
stefnuskrá hændaflokksins og því sem sú stefnu-
skrá lofar. Og nú hefir hann af ástæðum sem
honum finnast góðar og giildar, slegið strvki
yfir þann samning að því er bændumar snertir.
Ef um nofckur veruleg simxaskifti er að ræða
hjá Mr. Kristjánsson, þá höfum vér áður viður-
kent rétt hans til að reyna slíkt. En þegar
nm afstöðu hans sem umboðsmanns 'St. George
kjördæmis er að ræða, þá neitum vér því , að
hann hafi rétt til þess að framfylgja sínnm
nýju pólitisku kenuingum á meðan hann er tals-
maður þeirra eldri. 0g ef hann er ekki leng-
ur talsmaður meiri hluta kjósenda sinna, hvern-
ig getur þá þeim meirihluta fundist að hann
hafi umboðsmann?
0g hvað verður þá úr okkar hjartfólgnu
hugsjónum. um meirihluta vald og þjóðstjórn.
1 stuttu máli þá höldum við því fram, að ef,
umhoðsmaður einhvers kjördæmis finnur sig
knúðan til þess að slíta sambandinu við þá menn
sem kusu hann (sem að sjálfsögðu eru meiri
hlutinn í því kjördæmi sem um er að ræða), þá
ætti það að vera hans skylda að koma aftur
fram fyrir 'kjósendur sína og fá nýtt nmboð frá
þeim til þess að halda fram hinni nýju pólitisku
trú sinni. En ef hann skyldi bæði bresta æru
og þor til þess, þá er vonandi að þess verði efcki
langt að bíða, að lögin verði þannig úr garði
gjörð, að þeir verða að gjöra það.
Ericksdale, 28. maí 1921
Geo. B. Toole.
A;ð ritstjóri Lögbergs hafi verið reiður
þegar hann skrifaði smágreinina í Lögbergi,
sem getið er um hér að framan.
Það er engin ástæða til þess að halda að
maðnr sé reiður, þó að hann segi sögu eins og
hún hefir gengið til. Þó sagan sé ekki að-
gengileg eða geðsleg, þá á sá, er segir, enga sök
á 'því, ef að eins rétt er með farið, og það er
alt og sumt sem ritstjóri Lögfbergs gerði að því
er hina pólitisku sögu þingmannsins frá Bt.
George snertir.
Ufti prívat samtal okkar vil eg ekki skrifa
langt mál, það er sjaildan siður að nota slíkt
sem vopn í opinberum deilum. En þó finst
mér að eg þurfi að leiðrétta það sem presturinn
fer með úr því samtali, þar sem hann lætur
ritstjóra Lögbergs segja: “Mér var sögð þessi
saga oig 'eig reiddist. ’ ’ Þettta er nærri því á a'ftur-
fótunum, setningin var svona frá vorri hálfu:
“Mér var sögð þessi saga”. Presturinn: “Og
þú reiddisít”, Jón Bíldfell: “Mér þótti þessi
aðferð þrælsleg.”
-------o-----
Ættaróðulin ensku.
1 sam'bandi við eiðsvarið vottorð um
starfrækslu á 16,600 ekrum af landi sem greif-
inn frá Bedford lét starfrækja í Bedfordshire
á Englandi og sem birt var í London Times,
farast Sir Rider Haggard, sem talinn er að vera
ábyggileg heimild, þegar um landbúnaðarmál
er að ræða svo orð í London Times:
“Eg vildi leyfa mér að spyrja nokkurra
spurninga í þeirri von að mér með því takist
að benda á mjög alvarlega 'hættn.
1. Skilur fólkið á Englandi að, sökum
þungra útgjalda, og viðhaldskostnaðar þá er
vafasamt hvort nokkur landeigandi getur mætt
útgjöldum sínum, með því sem löndin gefa
af sér, jafnvel þó jarðvegurinn sé ákaflega
frjór. Þar af leiðandi getur enginn sem ekki
hefir inntektir annarstaðar frá, haldist við
með landbúnaðinn sem atvinnugrein.
2. Skilur fólkið, að ástand þetta nær líka til
hinna smærri Iandeigenda og 'einkum þeirra
sem hafa tekið fé til láns til að borga með
fyrir biíjarðir sínar? Algjört eignatap starir
nú þeim mönnum í augu.
3. Skilur það, að nálega alt land, sem not-
hæft er ti'l jarðræktar á Englandi, er til sölu,
svo framarlega að þolanlegt verð sé í boði?
Hið sama verður þó ekki sagt með hús og jarða-
bætur, nema ef til vill þar sem um allra beztu
búgarða er að ræða.
4. Skilur það, að þetta ástand er ekki ó-
frjósemi jarðvegsins að kenna, né heldur ó-
hagsýni eða ódugnaði Ibænda, eða verði því, sem
þeir fá fyrir afurðir sínar, heldur nálega ein-
göngu hinum ranglátu og afarþungu sköttum
sem á einn eða annan hátt eru lagðir á lönd
manna.
5. Og síðasta, skilijr fólkið á Englandi, að
aðferðin til þess að laga og létta þessa byrði,
er ekki að girða í kring um sig með tollmúrum,
heldur með því að lækka skattana og létta
byrðarnar, þó það yrði að kosta það, að fólk
neitaði sér um ýms þægindi út í frá og heima
fyrir.
Þegar eg spyr þessara spurninga, þá hefi
eg ekki ihag þeirra ríku að eins í huga, því í
sannleika eru þeir nú orðnir fáir stórlandeig-
endurnir á Englandi, því þeir sem stórfé
græddu á stríðinu, og auðugir Bandaríkjamenn
sem færir eru um að halda slíkum lendum við,
eru hættir að kaupa þær, heldur láta sér nægja
að leigja pláss til þess að veiða í. Eg tala
um bændastétttina á Englandi í heild. Eg er
hrædldur um, að þeir séu ©kki margir á meðal
almúgans s©m gjöra sér virkilega grein fyrir
'því hve alvarlegar afleiðingar að eyðilegging
bamdastéttarinnar ensku hefir á þjóðina, eða
jafnvel að ganga nær þeim en nú er gengið,
en slíkt spursmál er of stórvaxið til að tala um
það hér.
Sumir halda því fram, að af þvf að verka-
fólk fái nú hærra kaup en vanalega, þá sé öllu
borgið. Þeir menn sem svo tala, gleyma því,
að á endanum verður kaupið að grundvallast á
hagnaði þeim sem fyrirtæki það sem maðurinn
vinnur við gefur af sér. Því stjornin mun
komast að raun um að hún getur ekki til lengd-
ar haldið kanpi verkafólks uppi með tillagi úr
landsjóði.”
Nýjar bækur.
i.
Jón Friðfinnsson: Ljósálfar, safn af
sönglögum; Reykjavík, prentsmiðjan Guten-
berg, 1921. Úr því að höfundur “Ljósálfa”
var svo velviljaður að senda mér eitt heftið,
finn eg mér skylt að þakka honum bókina, og
minnast hennar um leið að einhverju leyti. Ekki
hætti eg mér út á þann hála ís, að gera nokkra
minstu tilraun til þess, að dæm'a um lög þessi,
að því er form og raddskipun viðkemur, enda
er slíkt að eins fært þeim “lærðu”. En þótt nú
svo sé, má hitt ekki gleymast, að sama reglan
gildir jafnt um sönglög sem ljóð, að allur al-
menningur á að njóta góðs af, þó'tt skorta kunni
hin ytri tæki, er til þess þarf að dæma um gildið,
frá strang-listfræðilegu sjónarmiði.—
“Það gengur til hjartans, sem frá hjartanu
kemur.” Sálin í söng og ljóði, er öllum ytri
búningi æðri. Finni hún bergmál í hjarta
'hinnar óspiltu alþýðu, er tilveruréttur um-
rædds lags eða kvæðis í flestum tilfellum full-
sannaður.
Við það að fletta upp í “Ljósálfum” og at-
huga síðasta númerið mætti ætla að lögin væri
tuttugu og fjögur talsins, en svo er þó eigi. Þau
eru alls tuttugu og tvö. Vögguljóðin og Ný-
ársvísurnar til Islands, prentuð með tvenskonar
raddsetningu:
í eftirgreindri röð, koma lögin:
Einsöngvar með píanó-undirspili:
1. Vor. (Jóhann Sigurjón'sson). '
2. Nýársvísur til Islands (Þ. Þ. Þorsteins-
son).
3. Tárið. (Kristján Jónsson).
4. Vögguljóð. (J. Magnús Bjamason).
Tvísöngur með undirspili:
5. Ljósóilfar. (Gutt. J. Guttormsson)
Einsöngvar (með undirspili) og kór
6. Eins og sólin hjúpi hulin (V. Briem).
Lög, raddsett fyrir f jórar ósamkynja raddir
7. Vordísin (Þ. Þ. Þiorsteinsson).
8. Jólavísur til íslands (iSig. Júl. Jóhanness.
9. Fölnuð er lilja (Gröndal)
10. Sumar. (Guðm. Guðmundsson).
11. Svanirnir (Gestur Pálsson).
12. Sumargyðjan. (Sig. Júl. Jóhannesson).
13. Flýjum ekki! (Matthías Joehumsson).
14. Jónas Hatlgrímsson. (Þorst. Erlingsson
15. Á ströndu. (Kr. Stefánsson).
16. Vormenn. (Guðm. Guðmundsson).
17. Gamla landið góðra erfða (Stephan
G. Stephansson).
18. Er sól kvssir fjöílin. (E. H. Kvaran).
19. Þó þú langförull legðir. (St. G. St.).
20. Hver er alt of uppgefin (St. G. St.).
21. Nýársvísur til Islands (Þ. Þ. Þ.).
22. Eg læt í haf að heiman (St. G. St.)
23. Canada. (Gutt. J. Guttormsson).
24. Vögguljóð. (Vögguljóð (J. M. Bjarnason
Ritverk flestra höfunda eru misjöf n að
gæðum, og er Jón Friðfinnsson þar engin und-
antekning, að því er mér finst. Eldri lögin
flest, ef ekki öll veigaminni, en hin nýrri. Hon-
um hefir altaf verið að fara fram og það svo á-
kveðið, að í þessn nýja hefti má finna heilmörg
lög, sem íslenzkri söngment er verulegur gróði
að. Má þar tilnefna fyrsta o'g lengsta lagið,
Vor, við hið dásamlega kvæði Jóhanns heitins
Sigurjónssonar. — Þá fer öðruvísi eu eg ætla,
ef lag það vinnur ekki hjarta almennings. Sam-
ræmið milli lags og Ijóðs, helzt þar ótruflað frá
upphafi til enda. Slíkt samræmi finst mér í
hinum löemnum hvergi nærri eins fullkomið, að
undanskildum Vögguljóðum og Nýársvísum til
íslands. En þessi þrjú lög, er að minni hvggju
þau langbeztu í allri bókinni, þótt mörg binna
sén lagleg svo sem Ljósálfar, sem er gullfatlegt
á köflum og Vordfsin. Einna vænst þykir
mér þó um lagið Nýársvísur til Tslands, yfir
því hvílir einkennilegur þjóðvísnablær, dulrænn
og angurvær.
Landnemalífið í framandi heimsálfu, hefir
áreiðanlega krafist annars fyr og frekar, en
söngfræði-iðkana. Skógarhögg og plægingar,
hafa því óumflýjan'Iega orðið að sitja í fyrn
rúmi í langflestum tilfellum. Slík störf urðu
hlut'skifti Jóns Friðfinnssonar lengi vel. Þó
mun honum tæpast hafa 'sloppið svo verk úr
bendi, að eigi notaði hann .hverja þá stund til
lesturs hljómfræðirita.— Þess vegna hefir hon-
um tekist að afla sér ótrú'lega mikiLs þekkingar-
forða, og Þess vegna eru “Ljósálfar,” nú komn-
ir á markaðinn. Frágangurinn á ‘ ‘ Ljósálfum”
er óvenjulega góður, prentun ágæt og pappír
sömuLeiðis. — Verð bókarinnar er $2,50, og er
aðal útsalan vestanhafs, hjá höfundinum, að 624
Agnes stræti í Winnipeg.
II.
Nýlega hefir borist í hendur mór XVII. ár-
gangur Óðins, fjölbreytilegur að ©fni, en þó
'tæpast eins skemtilegur aflestrar og tíðkast
hefir að undanfömu um þetta alþýðlega rit.
Þessu sinni flytur óðinn myndir af þeim Bjama
alþm. frá Vqgi, Magnúsi Guðmundssyni fjár-
málaráðgjafa íslands,,Dr. Páli Eggert ólafs-
syni o. fl. — Þar getur og að líita hinu nýja Ijóð-
leik Indriða Einarssonar, Dansinn í Hruna, sem
iíklegast er sterkasta skáldverk höf., en hefði
þó vafalaust notið sín betnr í óbundnu máli. —
Þá er einnig vert að minnast á leikrit í einum
þætti eftir Gutt. J. Guttormsson er “Hringnir-
inn” nefnist, einfcennilegt í formi og framsetn-
ing. — Smásaga eftir Þ. Þ. Þorsteinsson, “Við
vatnið,” er einnig í hefti þessu, lipurlega skrif-
uð. — Veruloga góð kvæði, flytur Óðinn ekki að
þessu sinni, en þau þó bezt eftir Sigurjón Frið-
jónsson og Jakob Úhorarensen, einkum þann
fvrnefnda.
Hr. Hjálmar Gfslason hefir á hendi aðal-
útsölu Óðins vestanhafs.
E. P. J.
Meðlimir Grain Exchange, Winnipeg Produce Clearing Asso-
ciation, Fort William Grain Exchange, Grain Claims Bureau.
LICENSED AND BONDED
By the Board of Grain Commissioners of Canada.
Commissioin
LIMITED
Telephone A. 3297
216 Grain Exchange, Winnipeg, Man.
Islenzkir bændur!
MunitS eftir íslenzka kornverzlunarfélaginu í haust, munið
eftir að við getum sýnt yður hagnaðsem nemur frá $100' til
ðl50 á hverjum þúsund bushels af hveiti, ef þið fyllið járnbr-
vagn og sendið okkur. Margir bændur hafa ekki hugmynd
um, hvað mikið þeir tapa í vigt og “dockage” með því að selja
í smáskömtum.
pað er eins nauðsynlegt að selja kornið vel, eins og að
yrkja landið vel. Við gerum það sérstaklega að atvinnu okk-
ar að selja hveiti og annað korn fyrir bændur. Við byrjuðum
fyrir sjö árum síðan óþektir, en höfum nú mörg þúsund við-
skiftavini, sem senda okkur korn sitt árlega. Slíkt kemur til
af því, að við lítum persónlega eftir hverju vagnhlassi, sem
okkur er sent, sjáum um að “dockage”, vigt og flokkun sé rétt,
og að menn fái það hæsta verð er markaðurinn býður í hvert
skifti.
Ef þið hafið dregið kornið í næstu kornhlöðu og látið
senda þaðan vagnhlass, þá sendið oss bushela-miðana og við
skulum líta eftir sölunni. petta kostar yður ekkert og þér mun-
uð sannfærast um hagnað af að láta okkur selja kornið.
Eins, ef þér hafið fylt járnbrautarvagn og viljið selja inni-
hald hans áður en hann fer á stað, þá símið okkur númerið á
vagninum og munum við selja kornið strax fyrir hæsta verð.
Sendið okkur “Shippig Bill” af því og munum við borga út á
það ef beiðst er eftir og afganginn þegar vigtarútkoman fæst.
peir islendingar, sem vildu selja hveiti sitt nú þegar og
kaupa aftur maí-hveiti, ættu að skrifa okkur pað er hægt fyr-
ir bændur að græða iá því í ár.. Við skulum útvega bændum
maíhveiti í Fort William að mun ódýrara en við seljum þeirra
hveiti: pannig fríast mienn við að borga geymslu og geta
fengið peninga sína strax.
Að endingu vildum við Ibiðja íslendinga að kasta ekki
hveiti sínu á markaðinn í haust þegar prísar eru sem lægstir.
Sendið okkur það sem þið hafið, við lítum eftir geymslu á
því til næsta vors. pað er vort álit, að prísar verði mjög háir
næstkomandi maí.
Skrifið okkur á ensku eða íslenzku eftir þeim upplýsing-
um, sem ykkur vantar. öllum bréfum svarað strax.
HANNES. J. LINDAL.
PETHR ANDERSON.
v
Kennið börnunum að spara
Hefirðu peningana, sem til þess þarf?
Byrjaðu að spara, meðan þau eru ung —
láttu þau byrja lífið í þeirri vissu, að þú
standir þeim að baki.
Sparisjóðsreikningar eru sérkenni
THE ROYAL BANK
OF OANADA
Borgaður höfuðstóll og viðlagasj. $40,000,000
Allar eignir......... $544,000,000
Stríðið milli Grikkja
og Tyrkja.
Hver er aðal ástæðan fyrir stríð-
inu milli iGrikkja og Tyrkja í Litlu
Asíu? Er það stríð til þess að
auka lendur og efla ríki, eins
og sósialiistar hald'a fram, eða er
það skyldukvöð sem lögð er af
Bretum á herðar Grikkjum til þess
að Bretar þurfi ekki að missa af
valdi sínu í löndum þeim sem
næst þeim liggja í Austurheimi,
eða er það tilraun Konstantinusar
Grikkja konungs, til þess að ná aft-
ur vinsældum sínum hjá hinni
grísku þjóð ?
pessar og þvílíkar spurningar
hafa horist að eyrum vorum í sam-
bandi við æfintýri þau sem eru að
gerast 1 sambandi við stríðið sem
nú er háð á stöðvum þeim er vagga
grísku þjóðarinnar og hinnar kristi
legu menningar áður stóð. En
enginn virðist vita, eða að þora að
segja að þetta sé eingöngu sjálfs-
vörn, þjóðar þeirrar sem sendi
fyrstu innflytjendurnar og hefir
ávalt síðan lagt tii flezta íbúana
á hið víðáttu mikla landflæmi, sem
kallað er vestur hluti Litlu Asíu.
Sá isem lítur á söguna verður að
ganga úr skugga um hvaða ítök,
Gyikkir áttu í Litlu Asíu Að
sjálfsögðu bygðu aðrir þjóðflokkar
þau lönd áður en Grikkir bygðu
þau. En leyfar þess fólks hafa
svo aigjörlega blandast þessu
gríska fólki á síðastliðnum 300 ár-
um að engar leyfar frá fyrri öld-
um, sem hafa enn getað skýrt
leyndarmálið um, hverjir það í
raun og veru voru sem bygðu must-
erin fornu, hallirnar og múrana,
þar í landi. Á hinn bóginn hafa
Grikkir áður og nú sett stimpil
menningar sinnar á alt það hið
mikla landflæmi, sem Hellenisku
áhrifin hafa verið ráðanrdi í, í
þrjú þúsund ár. |
Litla Asía er vestasta hornið á
meginlandi Asiu og myndar nes1
eða skaga sem liggur á milli mið-
jarðarhafsins og Svartahafsins
frá Issusfirðinum, eða þar sem
Alexandretta nú er, og til Trebi-
zond, sker isig þannig út eins og
hlekkur á milli Asíu og Evrópu.
pannig hefir Litla Asía verið álit-
in fyrsta varnarstöð Evrópu. Hér
höfum vér tvö nöfn Grikkland og
Litlu Asíu, sem í eðli sínu eru ó-
aðskiljanleg.
prátt fyrir mismunandi landa-
fræðislega afstöðu, útlit fólks,
trúarsiðvenjur, þá hefir hið upp-
runalega eðli manna ávalt verið
fordómum þeirra yfirsterkara.
Griþkjum og Litlu Asíubúm hefir
frá upphafi vega verið ákvörðuð
samleið, að vera nauðugir viljug-
ir borgarar í hinu sama ríki.
1 þessu uppihaldslausa stríði,
sem á rót sína að rekja til hins
forna Trjóustríðs, hefir Grikkjum
og Litlu As.mönnum stundum veitt
betur. Og nú i fjögur hundruð
ár hafa Tyrkir verið herrar beggJS
landanna. Samt er það sannleik-
ur að áður en Tyrkjr náðu þeim
völdum, þá börðust Grikkir og
unnu sigur í svo margar aldir að
hinn kristni heimur leit á Litlu
Asíu sem einn hluta Grikklands,
og í þá daga var Anatolia álitin
vera eign Grikkja í Asíu.
Hvað lengi að ástandið sem nú
á isér stað helzt — veit guð einn.
pó verður maður að viðurkenna
að Evrópumenningunni miðar dag-
lega áfram í því að leysa úr ánauð
ýmsa landparta innan sinna vé-
banda.
Litla Asía hefir ávalt haft
stuðning af Evrópu og evrópisku
höfin umkrigja hana á þrjá vegu,
hún snýr baki sínu við Anatolia
eins og til að sýna að það ætti þar
ekki heima. Og það er fyrir þær
ástæður að vér höfum litið á Litlu
Asíu einsog nauðsynelgan viðauka
við riki Evrópu og Líka nauðsyn-
legan viðauka við Constantínópel-
ríkið. petta er sannað me;ð því
l'að þrátt fyrir það, að Litla Asía er
nú sameinuð Asíu um stund, þá
1 hefir sá partur landsins aldrei
verið undlir Asíumenn gefinn,
nema á þeim fjögur hundruð ár-