Lögberg - 06.10.1921, Blaðsíða 1

SPEIRS-PARNELL BAKING CO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verð sem verið
getur. R. EY N IÐ Þ AÐ!
TALSÍIVH: N6617 - WINNIPEG
Það er til myndasmiður
í borginni
W. W. ROBSON
400 Main St. - Tals A7921
34. ARGANC.UR
WINNIPEG, MANITOBA, FIMTUDAGINN 6 OKTcBER 1921
NUMER 40
Helztu Viðburðir
Síðustu Viku
Canada.
Stjórnin í Cairada hefir sent þá
Col. H. J. Mackie, M.P., og Mr.
Willgress, til Rússlands, í þeim
tilgangi að kynna sér skilyrðin
fyrir viðskifta samböndum milli
þessara tveggja landa.
Hon. Robert Rogers, hefir opin-
berlega lýst yfir því, að hann hafi
ákveðið að sækja um kosningu til
sambandsþings í Lis'gar kjördæm-
itiu í Manitoba, gegn J. L. Brown;
forseta sameinuðu bændafélag-
anna. Ekki hefir Mr. Rogers gert
það kunnugt, hvaða flokki hann
muni fylgja, en blaðið Manitoba
Free Press telur það nokkurn veg-
^nn víst, að hann muni verða á
móti Meighenstjórninni.
pess er getið til að Nationalista
foringjarnir, þeir Armand Laver-
gne, K.C., og Henri Bourassa, muni
takast á hendur forystu samein-
aða bænadlofkksins í Quebec, við
sambandskosningar þær, sem nú
fara í hönd. Ekki er búist við, að
sá flokkur muni fjölmennur verða
að þessu sinni, því yfirleitt mun
allur þorri Quebecbúa fylgja Mac-
Kenzie -King að málum.
í West Peterboro kjördæminu í
Ontarib, er mælt að aðeins tvö
þingmannsefni verði í kjöri, þeir
J. H. Burnham fyrir hönd stjórn-
arsinna, og G. N. Gordon; núver-
andi þingmaður, af hálfu frjáls-
lyndra.
Á fjölmennum bændafundi, sem
haldinn var að MacLeod, Alta,
flutti Hon. George Hoadley ræðu.
sem vakið hefir allmikla eftirtekt.
Meðal annars lýsti íhann yfir því,
að frá sínu sjónarmiði ætti fylkis-
stjórnin að láta sambandskosn-
ingarnar afskiftalausar með öllu.
Hvað einstakir meðlimir stjórnar-
innar gerðu, væri annað mál. Mr.
Hoadley hefir á hendi landbún-
aðarráðgjafa embættið i hinni
nýju bændastjórn Alberta fylkis,
og höfðu menn alment búist við,
að Greenfield stjórnin mundi veita
Hon. T. A. Crerar óskift fylgi við
, sambandskosningarnar. Eftir
ræðu þessari að dæma, virðist 'þó
harla vafasamt að svo verði. Mr.
Hoadley hefir fylgt afturhaldsi-
flokknum að málum alla sína æfi,
þar tii í sumar, að hann af ein-
hverjum ástæðum brá sér yfir I
bændaflokkinn, rétt fyrir fylkis-
kosningarnar. Nú er þess getið
til, að hann af einskærri ást á
Meighenstjórninni muni fremur
kjósa, að fylkisstjórnin sitji hjá
og hafist eigi að, því varhugavert
muni það þykja vestur þar, að lýsa
yfir opinberu fylgi við stefnuskrá
Mr. Meighens.
Dr. Christie hefir verið útnefnd-
ur af Ihálfu frjálslynda flokksins,
til að sækja um kosningu til sam-
bandsþings í Saltcoats kjördæm-
inu í Saskatchewan.
í North York kjördæminu í Ont-
ario, verða þrjú þingmannaefni í
kjöri, Hon. W. L. MacKenzie-King
foringi frjálslynda flokksins; R.
W. E. Burnaby, forseti samein-
uðu bændafélaganna í Ontario, og
J. A. M. Armstrong, M.P., af hálfu
afturhaldsliðsins. — í sambandi
við kosninga horfur í þessu kjör-
dæmi, komst blaðið Toronto Star,
nýlegasvo að orði: “King sár-
kennir í brjósti um Burnaby, en
Armstrong ræður ekki við sig fyr-
ii’ fögnuði yfir því, að fá að ganga
á hólm við bændaforsetann. —
pegar tveir hundar rífast út af
beini, fara oft þannig leikar, að
sá þriðji nemur það í brott. Jack
Armstrong vonast eftir að sleppa
úr orrahríðinni heill á húfi, með
fjögra þúsunda bein á ári, í fjög-
ur þingsetu-tímabil, — því meðal-
burða þing ætti ekki að vera
skammlífara en það.”
.Fjöldi frjálslyndra kjósenda }
Regina, skora á Hon. W. R. Moth-
erwell, að gefa kost á sér til þing-
mensku fyrir það kjördæmi. Mr.
Motherwell mun enn eigi hafa
ráðið við sig hverju svara skuli.
Pó telja vestanblöðin líklegt, að
hann muni láta tilleiðast.
Síðastliðinn þriðjudag, héldu
fulltrúar frjálslynda flokksins,
frá hinum ýmsu kjördæmum Mani-
toba fylkis, fund með sér á Roya'l
Alexandra hotelinu í Winmipeg,
til þess að ráðgst um undirbún-
ing sambandskosninganna. For-
seti flokks stjórnarinnar í fylkinu,
Mr. A. E. Hill frá Brandon stýrði
fundi. Ákveðið var að fara þess
á leit við leiðtoga flokksms Hon.
W. L. MacKenzie King, að flytja
að minsta kosti tvær ræður í ííani-
toba, meðan á kosningaundirbún-
ingnum stæði. Einróma álit
fundarmanna kvað hafa verið það,
að frjálslynda flokknum bæri til
þess 'bein akylda, að útnefna þing-
mann'sefni í hverju einasta sam-
bandskjördæmi í landinu.
Eignir þær, er hinn nýlátni fylk-
isstjóri í Ontario, Lionel H.
Glarke, lét eftir sig, námu til sam-
ans $321,939. Samkvæmt erfða-
skránni, eru $10,000 ánafnaðir fil
drengjaheimilis, og $1,000 til
stofnunarinnar fyrir blint fólk.
George Martindale, einsetubóndi
að Sprague, Manitoba, fanst þann
30. f. m. dauður, úti fyrir dyrun-
um á hesthúsi sínu, með mikinn
áverka á höfði. Er þess getið til,
að maðurinn muni hafa verið myrt-
ur til fjár. Fylkislögreglan hef-
ir tekið málið til meðferðar.
Félög smásölukaupnlanna í Can-
ada, vilja fá einhvern mann úr
sínum hópi, útnefndan í senators
embætti. Finst að jafn fjöl-
mennur félagsskapur, eigi heimt-
ingu á að hafa fulltrúa í hinni
stjórnkjörnu deild sambandsþings-
ins.
Sagt er að Joseph Bonnet, sem
talinn er einn hinn allra snjallasti
organleikari í heimi, muni koma
til Winnipeg í vetur og efna til
hljómleika. Bonnet er franskur
að.ætt.
Samkvæmt yfirlýsingu Hon Ed-
wards Brown, fylkisféhirðis í
Manitoba, hafa $5,000,000, verið
lánaðar til húsagerðar í fylkinu og
eitthvað um 1,430 ný heimili bygð.
Meðalverð hvers íbúðarhúas um
sig, er talið að vera $3,500
Hon Malcolm, landbúnaðarráð-
gjafi í Manitoba, hefir sent út
opið bréf til bænda, þar sem hann
brýnir fyrir þeim að selja ekki
mjólkurkýr, eins og sakir standa.
Mjólkurframleiðslan sé sæmilega
arðberandi um þessar mundir,
en muni í náinni framtíð verða þó
drjúgum ábatavænlegri.
í ræðu, sem Sir Henry Drayton,
fjármálaráðgjafi sambandsstjórn-
arinnar, flutti nýlega í Ottawa
lýsti hann yfir því, að á síðast-
liðnu ári, hefði tjón af völdum elds
í Canada, numið fullum þrjátíu
miljónum dala. Kvað ráðgjaf-
inn tjón þetta vera hlutfallslega
langt um hærra en í nokkru öðru
landi.
Stórkostlegur fellibyjur fór yfir
Aiistur Canada þann 30. f. m., og
varð valdandi mikils tjóns. Tveir
skólasveinar létu líf sitt, annar
fr áKitchener, en hinn frá Kings-
ton. Símasambönd gengu mjög
úr lagi og skemdir urðu allvíða á
húsum.
Hon John Hart, fjármálaráðgjafi
í British Columbia, hefir opinber-
lega tilkynt, að stjórnin sé í þann
veginn að selja $2,000,000 veð-
skuldabréfa, og verði megin upp-
hæð andvirðisins varið til vega-
bóta innan fylkisiins.
Andre Fauteaux, K. C. frá Mont-
real, hefir verið svarinn inn sem
Solicitor-general í hinu nýja
náðuneyti Hon Arthur Meighens.
Hon T. W. Crothers, fyrrum
verkamálaráðgjafi í sambands-
stjórninni, hefir verið gerður að
senator.
R. F. Green, þingmaður í Koot-
enoy kjördæminu, hefir hlotið
senatons útnefningu.
Miss Agnes C. Macphail, hefir
verið útnefnd^til þess að sækja um
kosningu í Durham kjördæminu í
Ontario, fyrir hönd sameinaða
bændaflokksins. Stungið var
upp á ellefu þingmannsefnum og
það var ekki fyr en við fimtu at-
kvæðagreiðslu, «8 ungfrúin bar
sigur úr býtum. Miss Macphail
sagði, að þótt Mr. Meighen vildi
reyna að fá fólkið til að trúa því,
að kosningarnar snérust eingöngu
um tollmálin, þá mymdi honum
reynast það örðugt viðfangsefni.
Enda yrði baráttan ekki1 háð um
þau mál, heldur um óhindraðan
rétt almennings til þátttöku í
stjórnmálum landsins, með öðrum
orðum lýðfrelsi. Hún kvaðst
einnig sannfærð um það, að hefðu
gagnskifta samningarnir við
Bandaríkin fengið framgang árið
1911, þá hefði ekkert Fordney
verndartollafrumvarp verið til ’í
dag og enginn tollamúrveggur
hlaðinn sunnan línunnar.
Eftir að Hon. R. B. Bennet, var
gerður að dómsmálaráðgjafa, töldu
ýms Alberta blöð víst, að hann
mundi kjörlnn verða á þing gagn-
sóknarlaust i West Calgary. Nú*
mun þó afráðið að fr.iálslvndi
flokkurinn útnefni mann til höf-
uðs honum, það er að segja 1 póli-
tiskum skilningi.
--------o--------
Bandaríkin.
John Bassett Moore, sá er um
langann aldur átti sæti í gerðar-
dóminum í Hague, hefir verið
kjörinn til dómara i hinum nýja
alþjóðarétti, sem þjóðbandalagið,
Iæague of Nations, stofnaði til.
Harding forseti, hefir sent hin-
um fimm lýðveldum Mið-Ameríku
árnaðaróskir, í tilefni af hundrað'
ára sjálfstæðis afmæli þeirra.
Fjórar stærstu niðursuðu-verk-
smiðjur í Chicago tilkynna, að hér
ef'tir taki þær í þjónustu sina
engu síður þá menn, sem utan
standi hinna viðurkendu verka-
mannafélaga (Unions), en innar,.
petta telur stjórn verkamanna-
sambahdsins hina mestu óhæfu og
beina lítilsvirðingu á verkamanna
samtökunum.
Major-General Char.les T. Men-
oher, sá er haft hefir á hendi yf-
írforingjastöðu í flugliði Banda-
ríkjanna, siíðan árið 1918, hefir
sótt um lausn frá embætti þessu,
kveðst reiðubúinn til þess að gegna
foringjastöðu, hvort heldur sé í
riddara eða fótgönguliðinu. f
Sparifé einstaklinga víðsvegar
um Bandaríkin, nemur til samans
$27,000,000,000, þar af eru $21,-
000, 000,000', í veðbréfum ríkis-
stjórnarinnar. En hinar sex
biljónirnar, skiftast niður á 30,000
sparibanka. Meðal upphæð
sparifjársins á hvert mannsbarn
innan ríkjasambandsins, nemur
$250.
Fjárlaganefnd Senatsins mælir
með því, að lagður verði skattur á
hverja gallónu áfengis, sem nota
skal til annars en iðnaðar, er nemi
$6,40..
Verkamálanefnd járnbrautarfé-
laganna i Bandaríkjunum, hefir
nýlega úrskur,ðáð, að hér eftir
megi járnbrautarfélögin ekki reka
menn úr þjónustu sinni, án gef-
inna ástæðna. .
Senatorarnir Kenyon og Short-
ridge, hafa verið sendir til náma-
héraðanna í Mingo, West Virginia,
til þess að grafast fyrir um orsak-
irnar, er tiil uppþo.tanna leiddu,
isem áttu sér þar stað fyrir nokkru
Utanríkisráðuneyti Bandaríkj-
anna tilkynnir, að allra löglegra
hagsmuna Rússlands, verði vand-
lega gætt, á Washington mótinu,
sem fjalla skal um takmörkuii víg-
búnaðar, jafnt og annara þjóða,
er eigi senda þangað fulltrúa.
Dr. J. D. Prince, prófessor í
slafnesku málunum við Columbia
háskólann, hefir verið skipaður af
Harding forseta, til þess að gegna
sendiherraembætti í Danmörku.
Fred Harris, er heima á að At-
lantic, Iowa, og nú er rétt níræð-
ur, kvongaðist fyrir nokkrum dög-
um í sjöunda sinn. Allar konur
hans voru dætur Peter Iosts, frá
Milwaukee. Fyrst gekk Mr.
Harris að eiga elztu dóttir Iosts og
svo koll af kolli. Fiihm systurn-
ar voru ekkjur, er þær giftu«t
Harris. Síðasta brúðurinn (Mrs.
Gurtave Eidlemann), er 78 ára að ham, sem þar var þingmaður, en
aldri. er nú dáinn fyrir skömmu. Sótti
hún undir merkjum frjálslynda
Mrs. Earl M. Rowray,\frá Oma-j flokksins og var kosin. Hinir voru
ha, Nebraska, 41 árs að aldri, hef- þeir Allan Hutchins, sem sótti
buðu sig fram, Mrs. Margaretl Karl, fyrrum Austurrikis keis-
Wintringham ekkja Mr. Wintring-' ari, er sagður að vera einráðinn í
því, að brjótast til valda á Ung-
verjalandi. Er mælt að mikill
fjöldi fólks þar í landi, muni hlynt-
ur vera ríkistöku síns fyrra kon-
ungs.
ir nýlega eignast tuttugasta og
annað barnið. Mrs. Rowray
giftist þegar hún var 14 ára, en
ól fyrsta barnið 17 ára gömul.
Hún er tvígift; eignaðist tuttugu
börn með fyrri manninum, en tvö
með hinum seinni. Frá því hún
giftist honum eru nú liðinn fjög-
ur ár.
Búist er við harðri deilu í Sen-
atinu innan skamms, útaf friðar-
'samningunum milli pýzkalands og
Bandaríkjanna. Er mælt að
fram undir merkjum Lloyd Ge-
orge, eða samsteyipu'stjórnarinnar
og er þetta samsteypustjórnar-
fyrirkomulag orðið svo óvinsælt í
þvií kjördæmi, að hann þorði ekki
að nefna það, heldur talaði alt af
um conservative flokkinn og sig.
Sá þriðji var verkamaður.
Eftir hvild þá, sem málsaðiljar
í írsku málunum hafa tekið, er
aftur farið að leita hófanna með
samkomulag og er það Lloyd Ge-
orge, sem byrjar á ný, með því að
demokratarnir í þeirri málstofuj bjóða De Valera, eða hans umboðá-
sé í þann veginn að fylkja liði, meðj mönuum, að koma til móts við
það fyrir augum, að hnekkja fram- r.efnd manna frá brezku stjórn-
gangi téðra samninga og njóta
þeir að sögn ráða Woodrow Wil-
sons, þar að lútandi. Eitthvað
kvað stjórnarfíokkinn (Republik-
ana) greina á um samningsaðferð-
ina, en þó eigi svo, að or’ðið geti
málinu að falli.
Einkennilegan dóm, kvað dóm-
ari einn upp í Chicago nýlega, yf-
ir fjórum ungum stújlikum, tem
höfðu gjört sig seka í þjófnaði.
Dómur þessi hljóðar þannig: ‘*pið
verðið að ganga í kirkju á hverjum
sunnudagsmorgni í heilt ár,” og
ef það skyldi ekki duga til að bæta
inni í Lundúnum, til þess að tala
um samkomulag og að þeir sleppi
ötlu þrasi um afstöðu nefndanna
fi^á sjálfstæðilegu sjónarmiði og
eins skrifum þeim, sem málsvör-
um íra og Englendinga hafa farið
á mil'li út af þeim málum.
petta boð Lloyd George, hefir
mælst mjög vel fyrir, bæði á Eng-
landi og á Irlandi og hefir De
Valera látið j ljósi vilja sinn til
þess að verða við þessum tilmæl-
um Lloyd George, og hafa vonir
manna vaknað á ný um heppilega
úrlausn málanna.
Samkomulagið á milli Ulster-un-
ráð þeirra, bætti hann við: “pið ionistanna og Sinn Fein manna i
verðið að vera komnar heim kl. 10 Ulster fer mjög versnandi. Sinn
á hverju kvöldi og fara og þurka í Fein-menn hafa sett þar á stofn
Þjóðmyndunarsýning
Ameríku í NewYork.
ÍSLENDINGAR MEÐ.
Um tímatal.
í samræmi við áskorun, sem birt-
ist í 'blaði þessu 22. september þ.
á., frá Islendingafélaginu í New
York, viljum við undirrituð, sein
kosin höfum verið í framkvæmdar-
nefnd félagsins, láta þess getíð,
að hr. Aðalsteinn Kristjánsson,
hefir tekið að sér gjaldke,-astarf
nefndarinnar, og biðjum við því
hér með alla þá, sem styrkja vilja
þátttöku íslendinga í þjóðmyndun-
arsýning Ameríku, að senda tillög
til hr. Aðalsteins Kristjáns-
Áritun hans er 477 Sec-
ond Street, Brooklyn, New York.
sin
sonar.
(Tíminn).
Rannsóknirnar um tímatalsá-
kvarðanirnar í hinum fornu ritum
hafa verið eitt af erfiðuistu við-
fangsefnum sagnfræðinganna. pví
að vitanlega var þvá eins varið um
tímatalsákvarðanirnar, eins og alt
| annað, að til þess þunfti ákaflega
langan tíma og reynslu, að menn
kæmust að fastri og alviðurkendri
niðurstöðu. Um langan aldur var
það því syo, að einn var siður í
landi hvoru, um tímatalsákvarðan-
ir. pað er viðngsefni sagnfræð-
inga seinni tímá að finna, hvaða
tímatal þessi eða þessi forn rit-
höfundur hefir noVað, og árfæra
viðburði fornaldanna eftir því.
Viðfangsefni hinna íslenzku
sagnfræðinga og fræðimanna hafa
verið svo mörg og margvísleg, að
engum hefir enn unnist tími til að
rannsaka sérstaklega tímatals 4-
kvarðanir okkar eigin forfeðra.
Skiftir vitanlega mestu um beztu
söguritin. Sagnfræðingar og all-
diskana fyrir hana móðir ykkar á
hverjum degi. Eg sendi umboðs-
mann minn Iheini til ykkar í hverj-
um mánuði, til þess að vita hvern-
ig þið leysið starf ykkar af hendi.
heræfingastöðvar í augsýn mót-
stöðumanna sinna og gjöra Sinn
Fein-menn sér alt far um að auka
lið sitt og vopnaútbúnað á því
svæði.
Fyrir nokkru síðan tóku Sinn
Fein menn sig saman um að kaupa
ekki vörur, sem framleiddar eru í
Ulster. Nú hafa kaupmenn í
Belfast gjört hið sama með vörur
Ættaróðulin á Eglandi eru nú sem framleiddar eru, eða búnar
heldur en ekki að falla úr sögunni j til á Suður-írlandi, hafa verzlun-
sökum hinna þungu skatta, sem ájarmenn þar fest svohljóðandi yf-
menn og eignir eru lagðar þar og i irlýsingu upp í búðum sínum.
Bretiand
líka sökum hins afar háa arftöku-
skatts, sem nú á sér stað á Bret-
landi. Sum þessi ættaróðul hafa
verið ættareignir svo hundruðum
ára skiftir.
Lávarðurinn frá Portland seg-
ist muni verða að gefa Wellback
Abbey fá sér, og hertoginn af De-
vonshire hefir selt Devonshire!
heimilið sitt Kinlos baróni.
Á meðal annara aðalsmanna,
sem selt hafa ættaróðul sín á
Englandi nýlega, eru greifarnir
af Bedford.Westminster, Rutland,
Grafton, Marlborough; lávarðarn-
ir af Beconfield, Londesborough,
Portman, Camden, Markís de Cas-
tega, Beauchamp lávarður, og lá-
varðarnir Bradford, Aberdeen, La-
vat, Harrington, Harlech, Lafði
Warwick og Sir Richard Buckley.
Enn fremur var landeign Sir Har-
ry Lauder í Argyleshire, sem er
10,000 ekrur að stærð, boðin upp,
en hæst boð, sem lí þá eign fékst,
var 10,000 sterlingspunda, og var
hún ekki seld.
Járnbrautarfélögin á Englandi
hafa ktvartaö undan .skattabyrði
þeirri, er á þau væri lögð af sveita-
félögum á landinu. Segja að
þrátt fyrir leyfi það sem þau hafa
fengið til þess að hækka flutnings-
gjöld, þá sé mismunurinn samt svo
mikill að þau standist ekki við að
borga slíkan skatt, sem sé 134%
hærri en han.n var fyrir stríðið.
Bledisloe lávarður, forseti hinna
sameinuðu kvikfjárræktarfélaga í
Englandi, he£ir lýst yfir þvi, að
hann og félagar hans, hafi ráðið
við sig að halda áfram að vinna á
móti því, að innflutningsbanninu á
nautgripum frá Canada verði létt
af. Segir að það yrði hinn mesti
skaði fyrir nautgriparæktina á
Bretlandi, sem nú sé orðinn mátt-
arstoð landþbúnaðarins þar í
landi.
Maður að nafni Henry Sullivan,
frá Lawell, Mass. í Bandaríkjun-
um, hefir nýlega gjöit fimtu til-
íaunina að synda yfir sundið á
milli Englands og Frakklands, en
varð að gefast upp, sökum kulda
í sjónum, þegar hann átti tólf
mílur eftir að ná takmarkinu.
“pessi verzlun kaupir að eins
vörur, sem búnar eru til í Norður-
Ulster eða á Bretlandi og skuld-
bindur sig til að kaupa ekki vör-
ur frá, Suður-írlandi, þar til Sinn
Fein-menn fara aftur að verzla
við kaupenn í Uilster og Belfast.
Hvaðanœfa.
Robert Cecil lávarður, hefir
krafist þess, lað þjóðbandalagið
hafi alla fundi sína opna, svo al-
menningi gefist kostur á að heyra
með eigin eyrum hvað fram fer.
Rikisráð pjóðverja hefir sam-
þykt friðarsamningana milli pýzka
lands og Bandarkjanna.
Fjöldi fólks í Vínarborg, hefir
gengið í skrúðfylkingu um megin-
stræti borgarinnar og krafist sam-
bands milli Austurríkis og pýzka-
lands.
Joseph Wirth, rílciskanzlari
pjóðverja, tilkynti ríkisdeginum
fyrir skömmu, að stjórnin hefði
komist að því, að- verið væri að
brugga samsæri gegn lýðveldinu
þýzka og reyna að koma aftur á
keisaradómi.
Fregnir frá Riga segja að Soviet
stjórnin búist þá og þegar við
stríði milli Rússlands annarsvegar
en Póllan’ds og Rumeniu á hina
hliðina.
Nýr læknaskóli í Peking, bygður
með fjárframlögum frá Rocke-
feller stofnuninni og sem kostaði
$8,000,000, hefir nýlega verið vígð-
ur með hátíðlegri athöfn.
Nýlátinn er William II., sá er
réði ríkjum í Wurthemburg frá
1891 til 1918. Um leið og hann
lét af völdum, gaf hann út tilkynn-
ingu til þegna sinna, þar sem hann
lýsti yfir því, að hann hefði hvorici
viljað, né vildi þá, standa að nokkru
leyti í vegi fyrir óskum þegna
sinna.
Frá herbúðum Grikkja, berast
þær fregnir, að tyrkneski herinn
Aukakosning fór fram í Louth í hafi alstaðar farið halloka upp á
Lincolnshire, á Englandi. prír síðkastið í Litlu Asíu.
sem málverk, myndskurð, teikn
ingar, skrautsaum, vefnað,, smíð-
ar og annað þess háttar, vildu
senda nefndinni þá til sýningar-
innar, og veitir þeim móttöku
Hólmfríður Árnadóttir 106 Morn-
ingside Drive, New York City.
Til þess að fyrirbyggja misskiln-
ing skal það tekið fram, að þetta
er ekki iðnaðarsýning í vanalegum
skilningi, heldur öllu fremur sögu
legs efnis. Gjört er ráð fyrir að
margt verði sýnt þar, með myndum
og málverkum, með sögulegum
skýringum á þvi, sem einkennir
lifnaðarháttu hvers einstaks þjóð-
flokks, sem þátt tekur í sýning-
unni en þeir eru 33. petta er til-
raun til þess að hinir mismun-
andi þjóðflokkar læri að meta
hverir annara kosti, bæði andlega
og verklega.
Til skýringar skal þess og getið
að isýning þessi er fyrir Banda-
ríkin að eins, þó að málefnið snerti
alla íslendinga og þá sem af Ssl.
bergi eru brotnir. pað mundi
hafa mikla þýðingu fyrir bygðir
íslendinga sendu þær fulltrúa
hingað til þess að vera við sýning-
una, þó eldci væri nema nokkra
daga annaðhvort í byrjun eða í
lok hennar, en gjört er ráð fyrir
að hún standi yfir frá 29. október
fram umdir miðjan nóvembermán-
uð.
Komið hefir til orða að sams-
konar isýningar verði haldnar í
ýmsum-hinum stærri borgum Ame-
ríku.
Við treystum ykkar hjálp, bæði
peningalega og á annan hátt.
Tíminn er naumur; dragið ekki
til motguns það sem þið getið
gjört i dag.
New York borg,
29. september, 1921.
Vilhjálmur Stefánsson,
Heiðursforseti.
Gunnar G. Guðmundsson,
Forseti.
Hólmfríður Árnadóttir,
Ritari.
Ólafur Ólafsson,
Varaforseti.
Aðalsteinn Kristjánsson,
Gjaldkeri.
Æskilegt væri að þeir, sem eiga ur þorri lsl^ndinga hefir gengið
vel gerða muni, handunna, svo út frá því eins og alveg gjáJfsögftu
að hér væri um ekkert vafaatriði
að ræða. Timatalsákvarðanirnar
væru blátt áfram hinar sömu og
nú tíðkast.
Hér í Reykjavík hefir dvalist í
sumar ungur maður, sem hefir
sökt sér niður í rannsóknir um
tímfal foreðra okkar. Hann heit-
ir Barði Guð.mundsson, sonur Guð-
mundar bónda Guðmundssonar á
púfnavöllum í Hörgárdal. pessar
rannsóknir *Baröa hafa valdið því
að hann ber fram alveg nýjar
skoðanir í þessu efni. Ritstjóri
Tímans hefir átt kost á að kynn-
ast þessum nýju skoðunum eiíitið
og mun marga fýsa að heyra um
þær.
Barfti bendir á það fyrst og
fremst, að þar sem ruglingurinn
var áður svo mikiil um öll lönd
um tímatalsákvarðanir, þá sé al-
veg rangt að ganga út frá því
fyrirfram, að Islendingar hafi t.d.
á 12. og 13. öld lagt til grundvall-
ar hið júlíanska áratal, sem nú er
notað. Norskir vísindamenn hafi
og láttf þá skoðun í ljós, að það sé
ekki fyr en seint á 15. öld, sem 6-
hætt sé að treysta því i norskum
ritum, að það tímatal sé notað.
Barði leiðir nú rök að því að elzta
íslenzka timtalið sé tunglaldar-
tímatal og byrji þá árið með sept-
ember og endi með ágúst. Hann
bendir á, að í Eddukvæðunum
heitir tunglið “ártali” og að Ari
fróði endar lslendingabók sína
með því að taka það fram, að alda-
mót hafi verið tveim vetrum eftir
það ár, sem hann síðast talar um,
en þá endar einmitt hin 59. tungl-
öld eftir Kr. b. pó að kirkjan kæmi
með sitt tímatal, þá muni hitt þó
nálega undantekningarlaust tíðk-
ast í söguritunum á 12. og 13. öld,
að árið hefjist með september.
Færir Barði fram mörg atriði fyr-
ir þesisari skoðun, sem oflangt yrði
upp að telja. — En öllum er Ijóst,
að það hefir næsta mikil áhrif um
tímatals-ákvarðanirnar, reynist
þessi skoðun rétt.
í sambandi við þessa rannsókn
hefir Barði athugað sérstaklega
um vetrartalið forna Frséðimenn
hafa lítt rannsakað þetta atriði,
en allur þorrinn gengið út frá því
sem sjálfsögðu, að þegar talað
væri um “vetur” isem timatals-
ákvörðun, þá þýddT það nákvæm-
>lega sama og ár. Barði kemst að
annari niðurstöðu, eftir rannsókn
sína: að í helztu og beztu fornrit-
unum hafi orðið vetur ætíð árs-
tíðar en ekki ársmerkingu. Fyrir
því færir hann fjölmörg rök, eink-
Frá Islandi.
í sambandi við frétt þá, sem Vís-
ir flutti um öskufall í Biskupstung-
um fyrra mánudag, hefir skilríkur
maður skýrt blaðinu frá, að hann
hafi séð eldbjarma "í austri sunnu
dagskvöldið 4. sep., er hann var á
leið milli Hafnarfjarðar og Rvík-
ur, ásamt nokkrum öðrum mönn-
um. Virtist þeim bjarminn í líkri! um með samanbhrði beztu sögurit-
stefnu og Kötlugosið 1918 og sáu nna. Og hefir þetta áhrif á ýms-
þeir hann
eldgos.
lengi og hugðu vera
Á bæ einum í Biskupstungum
laðist álft á fé, sem kom í nánd við mikla vinnu 'hefir
’hreiður hennar, og drap 11 kindur, rannsóknir isínar.
ar árasetningar.
Við fljóta athugun er ekki hægt
að mynda sér fasta skoðun um
þessar nýju skoðanir Barða, en
hann lagt í
Væntanlega
og lörnb í sumar, en í fyrra hafði j verður þess ekki langt að bíða, að
hún drepið tvær eða þrjár kindur. hann komi þeim fyrir almennings
Lauist hún þær . til bana með|sjónir og munu þá mörg augu líta
vængjaslögum. Loks neyddust á. Er það næsta merkilegt, að
menn til að fara að henni, og var j tvítugur maður skuli hafa lagt út
hún skotin,—Segir Vísir. í svó erfiða sögulaga rannsókn.