Lögberg - 04.01.1923, Blaðsíða 3
LÖGBERG FIMTUDAGINN
JANÚAR 4. 1923.
Bk. 3
S3S?ir*?irsíSSSSSáSSS£S2SSSSSSSSSSSSSSSS
Sérstök deild í bl&ðinu
2c2o2í2o2o2S8o2S2o2S2828282o2o2o2o2o2g2o2o2o2o2o2g2o
SÖLSKIN
•, •^•o*o*ó«o4k>*o*o»oéóéöéo#
»o*o*o*o*o*o*o*o*o*o*o
Fyrir börn og unglinga
SSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSSS2SSSS8SSSSSS
Hugvekja.
Fáráiilegt er flögur hinna ungu,
og feyskin trygöin, rétt aö eins á tungu,
og samtíöin ei sýnu tetri heldur—
svoddan boli hyggju-mátinn veldur—
þvi allir kjósa frelsi, —en er þaö frelsi?
Flangs og daður, andlegs þróttar helsi,
fjörráð vona, friðar, unaðsdrauma,
fyrirlitning göfuglyndis strauma.
Eyðilegging andans- dýpstu -hljóma,
eftirsóknir glaumsins fölsku róma,
augnabliksins fánýtt glys og ginning,
hvar glcði sönn er kunn á minstu þynning;
oft þó megi undantekning skoða,
alt of margir stofna sér i voða
og hyggjast jafnvel hljóta þar af frama,
svo hóflaust glamur viljann tekst að lama.
Unz að lokum vakna’ af vondum draumi,
án varnar berast fyrir þungum straumi
stefnulaust, þá stjórnvizkan er þrotin,
og stillingin er líka brottu þotin,
í örvæntingar hyldýpið því hrapa
og hringiðuna sinna eigin glapa,
en tímans öldur skilnings fleyi skola,
á skeri svo það fer i þúsund mola.
I>á eftir skildar eru þunnar slæður,
já, útku'lnaðar tilfinninga glæður,
mun þá betra að víkja viðjum þungu,
vanans, brott frá kynslóðinni ungu,
sem að ris af rústum slikrar tíðar,
er feyndi’ að myrða allar hvatir bliðar?
Nei! því miður, eigingirnin eflist
og yfir drenglund gleymsku hjarnið skeflist.
Þvi breytt er öllum áður þráðum högum,
en aurafýkn og valda ráða lögum.
Mundi’ ei vera happadrýgra heldur
hófs að gæta, varast fúakeldur
freistinganna, spjátrungshátt og spilling
—spellvirkjum því oftast veldur hylling—,
og göfuglyndis taugar allar treina,
en tilhnegingar vondar buga reyna;
og öðlast notkun instu hugans kenda,
að einlægninni minna gaman henda.
'Þvi svölun veita sérhverjum er teigar
þær sálarlífsins æðstu guðaveigar.
Jóhannes H. Húnfjörð.
EUJUK GiRISKRA UNGMENNA.
Það er dk'ki xír vegi fyrir Ixin uppvaxandi
txngfinemii vior á aneðál, áð rennia við og við hug-
aimun til baka, til ungmienna liðinnar tíðar, og at-
liuga siði Iþcirra, ilög og ven.jur, siem þau urðu að
fylgja. Það er ekki einasta, a'ð sé gaman að því,
heldur er þar imargt ilærdómsríkt og gágnliegt,
soni ungmenni nútímians hefðu gott af að færa
sér í nyt. Á meðal þeirra er siður, som tíðk-
aðiist í Aþenu, að allir ungir menn urðu að leggja
aif svo IxQjóðandi eið:
“Það er vilji vor, að aðhafast aldrei neitt
það, isiem til vanvirðu er fyrir þessa borg, með
óheiðariegri framkomu okkar, eða hugieysi, og
aldrei að yfirgðfa félaga oklkar sára, eðia líðandi
á vígvelti. Við viljuim berjast fyrir hugsjónuni
jxessarar borgar, og því seim henni er he'lgast,
bæiði siameiginiiega og hver og einn út af fyrir
sig: Við viljuim bera virðingu fyrir lögúm borg-
’viar og hlýða þeim, og gjöra alt seim í voiu
valdi stendur til þess, að innræta yfirboðurum
vorum virðingu fyrir iögunum og hlýðni við þau.
Við viljum beita allri or'ku til þess, að vokja og
þrosika skilning og tmeðvitund borgarbúanna um
hinar borgaralegu iskyldurj sínar. Við viljum í
allan máta stuðila að því, iað afhenda alfkomend-
Um vornm þessa borg, ékki aðeins eins voglgea,
hedur voldugri, betri og fegturri, en hún var af-
hent ofekur.”
SKYLDURÆKNI.
Daniel Webslter segir: —
“Það er eklkert ilt til, sem við getum ekki
annlað hvort 'komist undan, eða þá Imætt og yfir-
unnið, nenna tiifinningunni, um skylduverk, sem
við höfulm svikist um að inna af hendi.
Skylduræknis ti'lifinningin fylgir okkur á-
valt eins og sikugginn. Œlún er eins og vera, sem
er alstaðar nálæg.
Þó við taikjum vængi mlorgnnroðans og flýgj-
nm til yistu taklmarka hafanna, þá fylgdi með-
vitundin um veil unnið sikyllduverk okikur, ossi til
ánægju, e®a þá uim skylduverk, seim við höfum
svilkið, oss til kvalar.
Ef við höldulm að dimlmia naiturinnar muni
hylja hana, þá svíkur isú hugsun, því hún er með
okikur í myrkri næturinnar, jafnt og í birtu dags-
iná.
Við getum efcki umflúið vald hennar, né
nálægð.
Hún fylgir okkur frá vöggunni til grafar-
innar, og Ihún yfirgofnr oklkur ekiki, heldur 1 dauð-
annm, beldur fylgir olklkur xit yfir gröf og dauða
—- inn í hinn óútmlálianlega alvöruhleim, sem
liggur þar fralmundan, fýlgir hún okkur; til þess
l>ar að auka angist okkar í sambandi við hvert
sikylduverik, sem við höfuim svikið, .eða aufca hana
í sambandi við þau, selm við höfum leysit eins vel
af hendi og guð gaf okkur náð til a« slkilja þau
og vinna.”
ARFUR KOMANDI TfÐAR.
Við höfulm lifað atorku imieira 'Mfi, skilað
lengra álíraim, sótt betur á brefckuna og unnið
glæsilegri isigra á síðasta manns aldrinum, en á
nofcbnrri annari öld, síðan árgeislar hins fcömandi
dags lýstn á vegxim mannanna.
Aldrei hafa roennirnir stefntt eins hátt, ver-
ið einls víðtækir, eða affcastað eins miiklu eins og
nú.
'Sandbornin í stundaglasinu hafa runnið ör-
ara, — klnfcban hefir gengið ifljótar.a.
Eerðahraði ofcfcar er meiri; sfcrif ökkar
lengri og hugsun öklfcar þrótt meiri.
Við madlulm jarðlög dalanna og lesnm sögu
aldanna út úr rúnuim hæðanna.
Við þékifcjuim gang himmtunglanna og ald-
ur sitjarnanna.
Við bregðuim ofcfcur í fiísfca og fuglaMki. Við
syndutm í djúpinu, eins og isjódýr og svífuim eins
og Örn miót isóðunni.
Við erum ekki ánægð með arfleiifð þá, sem
við fenguan fré Nóa. Við höfum feastað vinnu
dýminum till síðu og t'efcið upp vélarnar í þeirra
stað.
Náttúran er efcki lengur móðir leyndardóm-
anna. Huliðsblæja hennar er sundur rifin og
sál hennar blasir við an'gufm vorutai.
Við ei’unn ekki þrælar hennar, héldur keppi-
nautar. Við margföldum afl hennar og auð í
runnsóknar verkstæðum okfcar og hræðslu verk-
smiðjuim.
Við vitnm hvernig rósin andar, skiiljutm á-
•stæðaoma fyrir roðanutm á blöðuim hennar og gftit
perlanna.
Eyðimörkinni höfntm vér breytt í blómabeð,
'Og grióður llausum isléttnm í aldingarða.
Fosisa og á.r höfulm vér tanxið og telkið í þjón-
ustu okfcar.
iHinnm slbaðvænu og ægilegfu drepsióttnm
höfum við bygt út úr bygðum voruan, oneð sjón-
anka og sóttvarnar imeðululm. Vísindin eru að
eyðiieggja aragrúa gerlla, setn áður voru valdandi
meiri eyðileggingar en spjót og örvar.
Við erujm gáifaðastir og hugdjarfastir af öll-
urn soinum jarðarmnar. Við erum voldugri en
töfraimenn, galdralmenn og seiðlmangarar.
Æfintýraisögur eru gaonaldags í saiman-
burði við orðin s'etm leiftra gegnum loftið frá
einu sfcipi till annars, sem á hafiipi! eru í þúsund
mlílna fjariægð, við eimlest sehu suðandi þýtur
yfir löndin, og vigtir söm svo eru næmar að þær
gefa ti'l ifcynna þyngd agna se)m slmærri eru en
svo, að a.ugað sjái þær.
Við ranmsökulm tjöruefni jarðarinnar og
sjámm í þvií imeðul, llita og ihmvatns öfni. Við
sítyðjum á lítinn tappa og við heyrulm isöngrödd
meistaranna.
Hver veit um þann undursamlega arf, sem
anorgun dagurinn geymir? Heimskingjar einir
eru vofilausir á þessari miklú fraanfaratíð.
IÞví dagurinn í dag er aðeims fyrsta trapp-
an — og emgan getur nú drejnnt utai hvað fraín-
undan er — við vitutm aðeinis að það er Vonar-
landið.
Tíimabill það -sem við lifum á, er tíanabil þess
setm hæfastur er. Við verðuan hver og einn að
isanona ttnanngildi obkar svo getuan við rétt út.
höndina og átt og notið þoss isem við náuim til.
Það er erigioi fyrirlstaða, engin fyrirfram áfcveð-
in tafcmörk, engin stétta, eða erfðabönd — aðeins
atorka. Bamið getur náð tindi frœgðarmnar
við hvaða onóðúrbrjóst iseon það hvílir.
Fáfræði og lofsi haifa flúið fyrir ljósi þekk-
ingarinnar. Fátæfctin á ekki leingur neina
f jötra, það er aðeins einn lykill að ölliuim anðs-
uppsprettulm — einbeittni.
Sjóndeildar hringurinn breytist oft — vertu
stöðugur í von og trú — og sigraðu .
KISA.
Kiisa sifur kyrriát inui,
kalmpinn þvær og vör.
Uniir dável æfi sinni
eftir veiðiför.
Kisa isitur sælleg inni,
södd af anúsaketi.
Unir anjög vel aafi sinni
upp í hlóðarseti.
Kisa helzt sig heldur inni
harðan sujóavetur.
Vel hún unir æfi sinni,
en á sxmiruim betur.
Fer þá út um engi’ og móa
uppstroikinn og nett,
titlingunum til að lóa,
tifar hljótt og létt.
ViHl ei lifa’ á va'tni’ og misu;
veiðir fleygan sumargest.
Söngur efcki kitlar fcisu,
feann hún iSínu mali best.
Kisa’ er sluugin, fcaim til veiða,
fclærmar Mur iskeið. —
Lætur öngva söngva seiða
siig frá góðri veið.
LítiM fugfl í láguim runna
lítur hivergi tjón né imein.
Langar tiil að lifa, og unna,
ljóðin syngja skær og hrein.
Læðist kisa’ í lyngi’ og váði
lytmsk í nlæturró.
Stín mú gæta fuglinn fríði
iyrii töun ocr k'ó
Hún í allar úttir þefar,
augun víða setur.
Eáuflíknina sáiu sefar;
sól'skrífcjuna jetur.
Professional Cards
iSnati oift og fcisa fcljást,
ífceppa’ um anet og æti,
þótt sé milluan þeirra ást, —
þetta’ eru vinalæti.
BLt og klór er báðúin falt,
beri ögn í milli,
því að hjúin um fralm al t
elsfca mat og hylli.
— Unga Island.
REIÐHESTAR.
Jón Eggertsson, maður Sigríðar stórráðu,
sá er átti í máilunuim miiklu og var fclausturhald-
ari á Möðruvöllulm, en dó 1689, þá n- orðin borg-
meistari í Máhney í Svíþjóð, áltt úeið'hest sem
Eitili hét. Hann þótt þá allra iieiðhesta fljót-
astur og þolnaistur. .Eh það þóttist Jón hafa
einna harðast farið á (Eitli, þegar hann reið hon-
mn eitt sinn frá Ökruim í Blömduhlíð og lagði af
stað á hádegi, en fcom í Hofsós uui nón. Þess
getur fcann í vísu uim Eitill:
Allvel finnur Eitilt sltað
undir isvörtutai; Jóni:
á hádegi tfór eg heiman að,
í Hofsós kom eg að nóni.
Það mun vera nær sex míiur.
Sér Páill Jállsson prófastur í Höngsdal (d.
1861) átt tvo hesta bleifca, seim voru 'orðlagðir
reiðhestar en þó einkum “yngri Bleikur”. Var
hann ættaður frá: Kirkjubæjarklausti og hafði
prófastur gefið fyrir Ihaini 90 dali og þótti það
geipiverð í ]iá. daga. Það vrar einu sinni, áður
tn séra Páll fótbrotnaði á Mýrdalssandi (1834),
að hann reið jmgra Bteilk einhesta a.f Evrarbakka
og lagði upp um miðaptan, en var á næsta miðj-
uim aþtni heiima í IHörgsdail; haifði þá Bleikur
s'kundað næir þrjátíu nnílur á 24 klutokustundum og
eru þó 6—7 stór vatnsföll á. leiðinni og aufc þess
þess eitt flerjuvatn (Þjórsá). Þess getur Jón
sfcáldi Jónsson í Neðradall í vísum nokfcrulm utai
BQeifcf er hann fcvað undir nafni Pálls priófasts:
Af Eyrarhafcka átti dans
æði- hvíld með -stuttri:
frá miðaptni til miðaptans
mig í Maðið flutti.
Sýnir Iþetta hvaða gagn og yndi, eirikum á
Islnndi, iirá. vera nð öðrnm eins iskepnum goð-
’ m hestiui, en jafnfrarot gefur bnð berding um,
að efcki vert að gern að g>rani s'ni að ofbjóða
þodi Jæirra, þótt Iþað sýnist inikið. Víst ætti það
og að vera hvöt fyrir þá, sean eiga góðar skepnur,
að lrnfa svo miklar mætur á þeian, að þeir tímdu
ekki að treysta svo atgerfi þeirra á fremst hlunn.
— Dýravinurinn.
DR.B J.BRANOSON
701 Undsay BulltUnn
Phone A 70«7
OKioe tíniar: 8—Z
Hetmlli: 77« Vlotor St.
phonc A 71ÍI
Whmlpeg, Man.
DR. B. H. OLSON
701 Lindsay Bidgu
Oífloe: A 7007.
Viðtalatími: ll—12 og L—6.80
10 Thelma Apts., Honu Street.
Phone: Sheb. S8S0.
WINNIPKO, MAN.
Dr- J. Stefánsson
600 Sterling Bank
Stundar augna, eyrna, nef og
kverlkasj úkaóma. Er að hitta
kl. 10-12 f.h. og 2-6 e.h.
Tals. A3521. Heimili 627 Mc-
Millan Ave. Tals. F 2691
Dr. M. 6. Halldorson
«01 Bo/d Baildlng
Cor Porta/e Ave. og Bdmonton
Stundar eératakleaa berklaaykl
aSra lnnanasjúkdðmR. Br att
ttnna k ekrlfetolunni kl. 11—
lí f.m. og kl. 1—4 c.m. Bkrif-
etofu tals. A 3521. Helmlll 4«
AUovray Ave. Tal.lml: Sher-
brook 8188
DR. A BLONDAL
818 Somerset Bldg.
Stundar sérstaklega kvenna og
barna sjúkdóma.
Er að hitta frá kl. 10—12 f. h.
3 til 6 e. h.
Talsími A 4927
Heimili 806 Vietor Str.
Sími A 8180.
BRONN.
Á bæ þeim, er Kringla heitir, í Grímsnesi,
var brúnn hestur, afar stór; var hann ættaður
norðan úr iSkagafirði; hesturþessi var oftast gæf-
ur og góðlvndur, en þegar í hann seig var hann
illur viðureignar, og þótti umfram aðra hesta að
viti, hann var hafður í húsi á vetrum með 5
6 öðrum hestum og var látinn standa fremst í
hesthúsinu næst dyrunum. Menn tóku eftir
fara út fyrstur þeirra.
ge.fið í hestliúsið áður en hestarnir komu heim aft-
ur, og var því lokað þangað til þeir voru i
komnir að. Einu sinni kom Brúnn löngu á x
an hinum hestunum heim úr haganum, og
stúlka þá að gefa í hesthúsinu, og hafði huri
aftur á meðan, en Brúnn vildi komast inn,
gjörði ýmist að núa hausnum upp við huri
eða sparka í hana með fótunum. Þegar st
hún mátti. Þegar Brúnn sé það gramdi
um við stúlkuna, hljóp á eftir henni með
á stórhríð.
Thos. H. Johnson
og
Hjalmar A. Bergman
laloimklr löglrarHlBtM
SkrlfatofR Room 811 MeArthor
BulldinK, Por«RC* Av».
P. O. Box 1050
Pbonoa: A 084I M #8*0
W. J. I.INDAI., J. II. I.IVDAI,
B. STEPANSSON
Islenzklr lösfræSIngar
3 Home Investment Bnilding
468 Maln Street. Tals.: A 4903
pelr hafa einnlg skrifstofur a8
Lundar, Riverton, Gimll og Plney
og eru þar aC hitta á eftirfylgj-
andi timum:
Lundar: annan hvern miCvikudag
Riverton: Pyrsta fimtudag.
Gimliá Fyrsta mlSvikudag
Piney: þriCja föstudag
i hverjum m&nuSi. x
Arni Anderson,
ial. lftgmalhir
i fólagl vi8 B. P. Gwtead
Skrif#t»fn: 801 Mltctrki BaM-
way Cbamber*.
T«l«phon# A 2197
J i Tnrmrrmni—1~ tit"
ARNI G. EGGERTSSON, LLÆ.
íslenzkur lögfræOingur.
Hefir rétt til »8 flytja mál bæði
í Manitaba ag Saekatchewan.
Skrifstofa: Wynyara. Saak.
Phon#: Garry 2616
JenkinsShoeCo.
689 Notre Dame
Avenue
Dr. ADSTMANN 848 Somerset Blk. Viðtalstími 7,30 — 8^30 e. h. Heimili Suite 4 Marie Apts, Alverstone St. Sími: A2737. Res N8885
J. G. SNÆDAL, TANNLŒKNIR 614 Somerset Block — j Cor. Portage Ave eg Donaíd Street Talsimi:. A 8889
DR. J. OLSON Tannlæknir 6C2 Sterling Bank Bldg. Talsími A 3521 Heimili: Tala. Sh. 3217
Munið Símanúmerið A 6483 og pantiC meCöl yðar hjé o«. — Sendum pantanlr samstundia. V0r afgreiöum forakriftir meC aam- vizkuseml og vörugæCl eru ðyggj- andi, enda höfum vér margra lr& lærdðmsrlka reynslu rC bakl. — Allar tegundlr lyfja, vlndlar, ia- rjðmi, sætindl, rltföng, tðbak o.fl. McBURNEY’S Drug Store “ Cor. Arlington og Notre Dame Ave
Verkstofn Tala.: Heim. Tala.: A 8383 A 9384 G. L. Stephenson PLUMBER AHskonar ratiuapnUttittld, avo soan rtrsujárn vfra, allar tegnndtr af l giösnm og aflvaka JbstteHs), ; VERKSTOFft: 676 HOME STREFT
Giftinga og . ,, Jarðarfara- b,om með litlum fyrirvara fc Birch blómsali ^ 616 Portage Ave. Tals. 720 ST IOHN 2 RING 3
Vér l.cgjum .érataka Ah.rvlu 8 »6
celja m.Söl .ftlr for.krtftum iMkna
Hán bMrtu lyf, nm ka8t or »8
oru notuB elngöngu. þ.gar þér komit
meB forskrlftlna tll ror, megiF þéf
vera viaa um fé rétt þatl sein leekalr-
ton tekur tH.
OOLOLEUGH & CJO.
Notre Diune Ave. og Sherbrooke *i.
Phonee N 7888—7888
Giftlngalyfl.bréf *eld
A. S. Bardal
843 Sherbrooke St.
Sclur líkkistui og annait um útfarír.
Allur útbúnaður sá bezti. Ennfrem-
ur aelur hann alskonar minnisvarða
og legsteina.
Hkriíbl. talNÍt^i N úot>8
iielmiiÍB lalsíini N €007
Vér geymun: redfthjól yfir v«t-
rinn og gerum þau ein# og af,
t þess er óskað. Ailar tegund-
■ af skautum búnar til sam-
væmt pöntun. ÁreiRanleyt
erk. Lipur afgreiðsla.
EMPIRE CYCLE, CO.
641Notre Dame Ave.
Lafayetie Studio
G. F. PKNNY
I/jósinyndasmlttnr.
SérfræCingur 1 aC taka hðpmyndlr,
Giftlngamyndir og myndir af h.Il-
um hekkjum skðlafðlks.
Phone: Sher. 4178
489 Portage Ave. Wlnnlpe*
Phone*:
Office: N 6225. Heim.: A79M
Halldór Sigurðsson
General Contraetor
808 Great Weet Permapent l<o*c
Bldg., 356 Main
J. J. Swanson & Co.
Verzla meB fastelignlr. SJA um
leigu & húsum. Annut IRa og
eldsábyrgS o. fl.
808 Paris Bulldlng
Plionea A 6349-A 031«
JOSEPH TAYLOR
LÖGTAKaMAÐUR
Helmilistals.: St. John 1844
Skrifstofu-Hals.: A #557
kur lögtakl bæðl húsaleiguskuld^
Öskuldir, vlxlækuldir. AfgrMBlr al
m aB lögum lýtur.
V
Skrltsiofa 25ð Mata S<