Lögberg - 25.01.1923, Blaðsíða 4

4Ue.
LÖGBERG FIMTUDAGINN
25. JANÚAR 1923.

Jögberg Gefið út hvem Fimtudag af The Col- mnbia Preis, Ltd./Dor. William Ave. & Sherbrook Str., Winnipeg, Man. Talnimari >-«327 N-6328
Jón J. Bíldfell, Editor
Utanáskrift tíl blaðsins: THE COLUIHBIA PRESS, Ltd.p Box 3172, Winnipeg, ^aq. Utanóskrift ritstjórans: EDiTOR L0CBERC, Box 3172 Winnipeg, ^an.
The "LöxberK" is printed and published by The Columbla Press, Limlted, in the Columbia Block, 863 to 817 Sherbrooke Street, Wlnnipeg, Manitoba

Austur og Vestur Canada.
iii.
í síðasta blaði mintumst vér á nokkur atriði
í sambandi viö Hudsonsflóa braulina, sem hvert
eitt var nægilega veigamikið, til þess að stjómin í
Canada og þeir aðrir sem bera velferð þjóðar-
innar í heild sinni fyrir brjósti færu alvarlega
að hugsa um það mál. „ /
En það eru fleiri ástæður og jafnvel enn þýð-
ingarmeiri, en þær sem taldar voru, fyrir því
hvers vegna að þessi braut ætti að fullgjörast og
það sem fyrst.
Afstaða Sléttufylkjanna í Canada gagnvart
alheims eða Evrópu markaðinum, er svo þýðing-
armikil, þegar að ræða er um sölu á afurðum
þeirra að hún krefst athyglis hvers einasta
hugsandi manns, og þegar vér athugum hana, þá
hlýtur maður að komast að raun um, að þegar
aðstaða vor Sléttufylkja búanna í Canada er borin
saman við afstöðu annara þjóða, sem eiga lífs-
framfærslu sína að meira eða minna leyti undir
komrækt, þá er ekki hægt að segja að hún sé
sJæm. 1
Sléftufylkin í Canada liggja nær Evrópu hveiti-
markaðinum en flest önnur lönd, sem hveitirækt
stunda nokkuð til muna, nú sem stendur.
Frá Winnipeg og til Liverpool á Englandi
eru 4422 mílur og frá Edmonton í Alberta eru það
5247 rnílur, eða sem næst því. petta er ekki
ýkja-langur vegur og ætti ekki að vera frágangs-
sök, fyrir bændur, á báðum þessum stöðum að
keppa við þær þjóðir, sem þurfa að senda vörur
sínar mikið lengri leið til þess sama markaðar.
Frá Argentinu og til Liverpool, eru 6000
mílur, frá Ástralíu eru 11000 mílur ef ffarið er í
gegnum Suezskurðinn, en 11,700 kuður fyrir
hom. En þó geta báðar þessar þjóðir, sem
eru skæðir keppinautar Canada, sent hveiti sitt
á alheimsmarkaðinn fyrir lægra gjald, heldur en
Canada bændurnir geta, og fær því bóndi í Vest-
urfylkjunum, sem er 6000 mílum "ær alheims-
markaðinum, minna fyrir hveiti sitt, heldur en
bóndinn í Ástralíu, eða bóndinn á Argentinu, sem
er meira en þúsund mílum lengra í burtu. pað
kostar bónda sem býr nálægt Edmonton, 46,26
cent á hvera mælir hveitis, að senda hann með
járabrautum og skipum til markaðar og þegar
verð á hveitinu er í kringum einn dollar, eins og
það var síðastliðið haust, þá hefir hann sjálfur
eftir, þegar hann er búinn að borga j árnbraíta
og eimskipafélögunum, að eins um 54 cent, eða
hann verður að iborga fast að helming af sölu-
verði vöru sinnar, til þess að koma henni á mark-
aðinn. Vér sögðum hér að framan, að frá Ed-
monton og til Liverpool, væru 5247 mílur, þar af
er landvegurinn frá Edmonton og til Montreal
2,247, en sjóleiðin 3000 mílur. Burðargjald
undir hvern mælir korns frá Montreal og til Li-
verpool er 6,97, nærri sjö cent, en kostnaðurinn
við að flytja hann 2247 mílumar, sem eru á mi li
Montreal og Edmonton er 39,29 cents.
Flestum mönnum, sem komnir eru til vits og
ára og nokkuð geta hugsað, mun koma samar.
um að óhugsanlegt sé að landbúnaðar iðnaður-
inn geti með nokkru móti þrifist því síður blómg-
ast, með því að framleiðendur séu neyddir, til
þess að borga helming eða því sem næst af allri
framleiðslu sinni, til þess að geta komið henni
til markaðar. Og þá er tvent, sem liggur fram -
undan, að bæta kjör þau, sem framleiðendurnir
eiga við að búa, eða að landbúnaðar framleiðsl-
an eyðilegst og framleiðendumjr leita sér lífs-
framfærslu annarstaðar.
Vér segjum ekki að Hudsonsflóa brautin gé
allra meina bót, en vér segjum það hiklaust að
Sléttufylkin eiga ekki völ á neinu, sem jafn mikil
áhrif hefði trl betrunar á hið gífurlega og ó-
sanngjama flutningsgjáld, sem íbúar þeirra verða
nú að sæta. pað þarf ekki skýran mann til
þess að sjá hag þann, sem bændur mundu bera
þar úr býtum. f
Vér sögðum að þeir þyrftu- nú að borga 39,29
cent, undir hvem mæJir korns frá Edmonton og
til Montreal, eða rúmlega það, og verður það sem
næst 1,7 á hverja mílu. Ef Hudsons flóabraut-
in væri fullgerð, þá styttist vegalengd sú, sem
flytja þyrfti hveiti með jámbrautum, frá aðal-
stöðvum Sléttufylkjanna um 971 mílu að jafnað-
artali og þeir spararþví 1,7 cents á hverjum mæli
hveitis á hverri af þessum 971 'mílu, og fá því
16 eentum meira fyrir hvern mæli hveitis, sem
þá leið er sendur til alheims markaðsins, heldur
en fyrir það sem sent er Montreal leiðina. Hugs-
ið ykkur hvað það mundi þýða fyrir bænflur
Sléttufylkjanna.
Canadamenn seldu síðastliðið ár 327,000,000
mæla hveitis. Segjum að þrír fjórðu partar
þeirrar framleiðslu hafi verið frá Sléttufylkjun-
um eða um 245,000,000 mælar, og að helmingur-
inn af þeirri uppskeru hefði verið sendur til mark-
aðar með Hudsonsflóa brautinni, þá mundi hagn-
aður sá, sem beint hefði komið í vasa bænda
Sléttufylkjanna, numið alt að $19,600,000.
Vér vitum ekki hvað margir bændur eru bú-
settir í Vesturfylkjunum, en hitt vitum vér, að
upphæð þessi hefði borgað margar skuldir, sem
nú eru óborgaðar, og ekki getum vér varist þeirr-
ar hugsunar að fult eins vel hefðu þeir verið að
henni komnir eins og járnbrauta- skipa og korn-
hlöðueigendurinir, sém fengu hana.
Háttprýði.
‘Tíguleg framganga hrífur fegurðar tilfinn-
ingu vora, meira en fögur mynd, eða fagurlega
höggvið líkneski. Hún er fyrst af öllum fögr-
um listum.” Emerson.
Frumskilyrði fagurrar framgöngu er ‘að
hafa vald yfir sjálfum sér.
Háttprýði er ekki aðfengin dyigð. Ekki
utanað lærðar reglur, né aðfenginn fegurðarhjúp-
ur, heldur meðfætt andans göfgi. Næm rétt-
lætistilfinning, staðfastur ásetningur, með að
taka sér yfirsjópir annara aldrei tjl inntekta og
að víkja aldrei af vegi sannleikans. Háttprýðí
og kurteisi í viðmóti við þá, sem við höfum ein-
hver viðskifti við eru aðals einkenni konu jafnt
sem karlmanns.
í félags og samkvæmislífi mamaanna er
fast ákveðið fyrirkomulag, eða reglur um það
hvemig fólk skuli hegða sér undir mismunandi
kringumstæðum og við mismunandi tækifæri.
Hugmynd sú, sem á bak við þær reglur lá í
fyrstu var sú, að finna aðferð til þess að hnekkja
hinni ófáguðu framgöngu, sem mönnum er svo
eiginleg — að klæða dýrið í manninuim 1 skykkju
óeigingirninnar. Góðvild og umhyggja fyrir
þörfum annara, er frumtónninn í sannri háttprýði.
Aðal atriði háttprýðinnar, er að umgangast
alla eins og þá, sem æðsta stigi hafa náð í hátt-
prýði. Háttprúður maður gefur aldrei gaum
að því, þó honum sé sýnd ókurteisi og kemur fram
við þá sem svo breyta, eins og þeir hefðu sýnt
hina sönnu háttprýði gagnvart honum.
Háttprýðina getur enginn maður borið á
öxlum sér eins og kápu. Hún verður að vera
samgróin eðli manns og anda, og því hóflegri,
frjálsari og þýðari, sem framganga mannanna er,
því meiri áhrif hefir maður, og því augljósar:
verður háttprýði manns.
Hermannaritið.
Eins og mönnum er yfirleitt kunnugt, þá tók
Jóns Sigurðssonar félagið að sér það vandaverk,
að safna til og gefa út minningarrit íslenzkra
herlmanna, og hafa konumar verið að vinna
kappsamlega að því að undanföinu og má því
verki nú heita lokið, því ritið er væntanlegt á
markaðinn um næstu mánaða mót.
Með fáum orðum er ekki hægt að lýsa því
feikilega mikla verki, sem konur þessar hafa
færst í fang, né þeirri alúð og fórnfýsi, er þær hafa
sýnt, frá því að þær tóku verkið að sér og þar
til nú, að því er lokið.
En á fórnfýsi konanna er ekki að furða sig,
því það er einkenni þeirra, og hefir ávalt verið,
þegar um mikilsvarðandi mál hefir verið að ræða,
og þá ekki sízt um þetta mál, sem liggur svo
nærri hjarta þeirra margra.
Um þýðingu þessa minningarrits hefir áð-
ur verið talað hér í blaðinu og því ekki nauðsyn
legt að fjölyrða um það að þessu sinni. Ei
benda má þó á þá hlið þessa fyrirtækis, sem snýr
að hinni sögulegu framtíð hins íslenzka þjóð-
arbrots í þessu landi, því það er þessi bók, sem
ein geymir heimildimar um það hvern ^átt að
hinir íslenzku menn og konur tóku í málum lands
þessa þegar mest á reið og hvemig að þeir
reyndust, þegar karlmensiku þeirra og dreng-
skap var haslaður völlur.
þessi bók — þetta minningarrit, er og
verður talandi vottur þess um alla ókomna tíð.
Vér höfum ekki séð þessa bók enn og getum
því ekki dæmt um hinn ytri frágang hennar, en
vænta má að hann sé hugmyndinni samboðinn,
r— áð bæði prentsmiðjan sem verkið gjörir og kon-
uraar, sem tekið hafa að sér að gefa hana út,
leysi ^erk siit vel af hendi. Vér að eins rituir
'.ð hún er c stóni broti, bundin í ágætt band
(leður á kjöl og hornum), að í henni eru 512 blað-
síður og á annað þúsund mjmdir.
En nú er eftir að vita hvaða viðtökum að
bókin mætir hjá almenningi, — hvort að ís-
lenzkur almenningur hér vestra metur-hið geysi-
lega mikla verk, sem lagt hefir verið í útgáfu
þessarar bókar og minningu hermannanna ís-
lenzku nógu mikið, til þess að kaupa bókina, lesa
hana og eiga. >
Rétt finst oss í þessu sambandi að geta um
það, að aðeins þúsund eintök af bókinni, hafa
verið prentuð og þar af voru menn búnir að skrifa
sig fyrir fullum f jórum hundruðum, áður en á
veririnu var byr jað, svo það eru að eins sex hundr-
uð eintök, sem til sölu eru og eru fullar líkur til
að þau seljist upp á örstuttum tíma, og því betra
fyrir þá sem bólkina vilja eiga (og það ættu sem
flestir að vera), að senda inn pantanir sínar sem
allra fyrst, eftir að hún kemur á markaðinn, til
Mrs. P. S. Pálsson 715 Banning St., Winnipeg, á-
samt andvirði bókarinnar, sem er $10,00.
Bækur sendar Lögber^i.
“Verzlunar ólagið” eftir Björn Kristjánsson
fyrrum bankastjóra. Útgefandi Björn Krist-
jánsson Reykjavík 1922. pessi bæklingur er
ekki stór, að eins 71 blaðsíða í fremur litlu broti,
/
en hann hefir samt vakið meira rót í íslenzku
þjóðlífi en nokkuð annað, sem gefið hefir verið út
heima á ættjörðinni í seinni tíð.
Rit þetta er tvent í senn: vörn fyrir kaup-
mannastéttina á fslandi og árás á verzlunar fyrir-
komulag sambands íslenzkra samvinnufélaga.
Vér höfum enga tilhnegingu til þess að fara
að blanda oss inn í deilumál bræðra vorra/ á ís-
landi, en eftir því sem þessi tvö mál eru skýrð í
riti þessu og eftir því sem umræðurnar í blöðun-
um íslenzku um málið hafa fallið og eftir því
sem einföldustu reglur hagfræðinnar kenna og
öll reynsla manna þá fáum vér ékki betur séð, en
að þetta séu orð í tíma töluð. Björn Kristjáns-
son heldur fram í þessu riti sínu að það hafi
yerið áform sambandsins að ryðja verzlunarstétt-
inni ’íslenzku með öllu úr vegi, en taka alla verzl-
un í sínar hendur. Um sannleiksgildi þessarar
staðhæfingar er oss ekki kunnugt, en fremur
teljum vér þetta ótrúlegt, sökum þess, að það sýn-
ir svo mikla skammsýni af hálfu samvinnumanna,
ef satt væri, að það eitt út af fyrir sig, væri ærin
sönnun þess, að framsókn þeirra byggist meira á
kappi en forsjá.
Með verzlunarsféttinni dæi öll verzlunar sam-
kepni í landinu, sem þó er hornsteinn allra heil-
brigðra viðslkifta. Án verzlunarstéttarinnar
væri íslenzka þjóðin ósegjanlega miklu fátækari.
en hún nú er og jafnvel þótt samvinnu eða sam-
bandsverzlun væri um alt land.
Árás Björns Kristjánssonar á verzlunar fyrir-
komulag sambandsins er ákveðin og afgjörandi.
Hann bendir einarðlega á hættuna, sem honum
virðist að sá félagsskapur sé að leiða yfir íslenzka
verzlun og íslenzka þjóð, — sem sé lánsverzlun og
ófrelsi það, sem lánsverzlun er alstaðar samfara.
Hann segir að þessari sambandsverzlun sé
svo komið, að um áraimótin 19211—’22, þá nemi
skuldir hennar 4 miljónum og 400 þúsund krónum,
sem sé meira en allar landbúnaðar afurðir fslands
hafi numið árið 1914, og að í maí s. 1., hafi fram-
kvæmdarstjóri sambandsins, talið skuldir þess að
vera 8,132,894 kr. og 56 aura.
Björn Kristjánsson, segir, að ráð sé gert fyr-
ir að tala meðlima kaupfélaga þeirra, sem sam-
bandið noti sé 8000 manns, svo ef þessi síðari tala
er ábyggileg nemur skuldaábyrgð hvers þeirra við
sambandið meiru en þúsund krónum, auk vaxt-
anna af þessari upphæð, sem á 6% nemur árlega
547,797 kr. og 74 aurum, eða 68 kr. og 10 aurum
á mann .
Trygging sú, sem sambandið hefir fyrir þessu
fé, eru óseldar vörur og eignir þeirra manna sem
í félaginu eru og eru aflögufærir. pví á úti-
standandi skuldir og verzlunarhúsa eignir félags-
ins er naumast hægt að byggjá í því efni ef illa
færi og sízt þá nema að litlu leyti.
Ef það, sem hr. Bjöm Kristjánsison segir
um ástand þessa verzlunarsambands er satt, þá
getur ekki verið neinum blöðum um það að fletta,
í.ð þar er um að ræða var.damál h'ið mesta, því það
er ekki einasta að menn þeir, sem flæktir eru
orðnir í þessar' skuldasúpu, geti ekki um frjálst
höfuð strokib' á meðan ályrgðir hvíl;r á heim,
heldur, geta hópar bænda, jafnvel heilar sveitir
onðið öreigi og brælar ít1endva auðkýf'nga eins
lengi eins og þeir geta nokkurs oikað, ef illa fer.
En á hinn bóginn, ef þessar s^aðhæfingar
Bjöms Kristjánssonar eru ekki sannar. Ef
sambandíð er ekki sokkið í skuldasúpu þá, sem
hann segir að það sé í. Ef þeir raern, sem
hann segir að fastir séu orðnir í skuldaviðjum
>ess, eru jafn íriálsir að eigum sínum urs og
þeir voru. Ef þeir eru eins frjálsir að verzla
með það litla af fé, snn þeir e ga jfir að ráða,
hvar sem þeir vilja, því sýna þá ekki foricólfar
samband°ins fram á það með ómótma-lanlegum
rökum. Fúkyrði og brígsl á hendur manni þeim
sem hafið heíir mál" á þessu þýðingarmikla máli,
sannar ekkert og getur ekki fegrað málstað neins
manns eða málefnis, en það virðist oss að séu aðal
gögn mótmælendanna, sem enn hafa mótmælt á-
kærum hr. Björns Kristjánssonar opinberlega.
Sannleikurinn er sá, að það er á einkis manns
færi að sanna, að láns verzlun sé eins affarasæl
fyrir sjálfstæði einstaklinga og þjóða, eins og þeg-
ar hönd selur hendi.
Jakob Lindal
frá Miðhópi.
ÓÞegar eg (\ nóv. 1918) ritaði æfim. J. L.
sem 'birtist í Alm. Ó. S- Thorgeirssonar 1920,
þá endati eg hana meS erindum þeim, sem
hér fara á eftir, en útg. feldi þau og fleíra
úr — vegna “rúmleysis.”J
Óhlutdrægt hér æfiferil þinn
eg hef rakiö, sem var nokkur vandi.
KveS eg þig svo, kæri bróðir minn,
kossi andans meS og handabandi !
Svo þakka eg þeim, á lifsbraut þína og leiSi,
sem lög?5u blóm af gótSum vinarhug.
Þeim sjálfum lífsins veginn gæfan greiði,
og gefi þeim í stríti þrek og dug. —
Og Stepháns listum-prýddur ljóðasveigur,
er legstein hverjum betri’ á vina-gröf.
í honum eru: kendir, vit og veigur,
sem varpar ljóma yfir tímans höf.
/
Æ minning þína mun eg, bróðir, geyma
á meðan tóri eg í þessum heim?
Oft mun eg enn þá um þig hugsa og dreymá,
í unaiSs-ríkum, fögrum stjömugeim?
F.n þegar kem eg, hitti eg þig heima,
hvar horfum vib of bemsku og æsku seim;
þar minninffarnar okkur til sín teyma,
því — töframagnið ávalt býr í þeim.
7. Asgeir J. Ltnddl.
Ástœðurnar
fyrir því að hugur íslenzkra bænda
hnegist til Canada
Eftir að hafa lýst aS nvkkru
Ihinum ýmsu hlunnindum, sem
Vestur-Canada hefir að Ibjóða ís-
lenzkum innflytjendum, sem og
annara þjóða fólki, viljum vér
leitast við að lýsa Alberta fylki
nokkuS nánar.
Auðvitáð á fylki þetta að ýtmsu
samimerkt með Manitaba og Sask-
atchewan, en eins og gefur að
skilja, þar sem fylki þesgi taka
yfir meira en þrjá fjórðu úr
miljón mílna, þá liggur í augum
uppi, að um talsvert mismunandi
staðhætti hljóta að vera að ræða.
Á iandabréfi Vestur-Canada,
svipar Alberta mjög til hinna
fylkjanna. En við nánari athug-
un, verða menn varir við hreint
ekki svo lítinn mismun. Veðr-
áttufarið er talsvert ólíkt, enda er
iþetta vestlægasta fylkið af hiu-
um þrem svo kölluðu sléttufylkj-
um. Hæðanmunurinn er alimik-
ill, Manitoba uím 800 fet, Sask-
atchewan að meðaitali um 1,600
fet en Alberta víðasthvar nokkru
hærra, 0g grípur inn í Kletta-
fjöllin á syðri helmingi veistur
iandamæranna.
Yfirborðið er óreglulegra, meira
um hæðir, Ihálsa og dældir, en i
hinum fylkipnum tveim og veðr-
áttá sumstaðar líkari því, sem
viðgengst í British Columbia.
Auðsuppspretturnar frá náttúr-
unnar hendi, eru margbreyttar, og
atvinnuvegirnir þar af leiðandi
líka.
Albertafylki er stórt ummáis,
255,285 fermilur, lengdin frá
noðri til suðurs sjö hundruð og
fimtíu míiur. það er stærra en
þýzkaiand, Frafekiand, Austurríki
og Ungverjaland og er að fáum
Ihundruðum fermlílna minna, en
ilíkin Montana, North Dafeota og
Minnesota til sajmans, en tvisv-
ar sinnum stærra en Bretland og
Irland. Ekrufjöldi fylkisins er
158,878,600. Af tölu þessari eru
1,510,400 ekrur ár og vötn, en
157,368,260' eferur lands. Með
því móti, að áætla 76,068,260 efer-
ur fyrir bert gróðuriítið land og
svæði, sem þurfa framræslu með,
má segja að samt sé að finna 1
fylkinu 81,300,000 ekra af iandi,
sem auðveidlega má gera hæft tíl
jarðyrkju og annarar framleiðslu,
með tiltölulega litluim kostnaði.
Af þessum ekrafjölda, eru 15,000,
000 ekrur opnar til iheimilisrétt-
ar, mestmegnis í norður og mið-
hiuta fylkisins.
pað þarf ekfei annað en líta á
landabréfið, til iþess, að sannfær-
ast um, að fylkið er að byggjast
jafnt 0g þétt norður á bóginn.
Sýna það glöggast járnbrautirn-
ar og hinir ýmsu bæjir. Mis-
munurinn á ihilli staðhátta lí suð-
ur og vesturhluta fylfeisins, er J
æði mikili. Venjulega er talað
um fýlkið í þrennu lagi, Suður-
Mið- og Norður-Alberta. Er tals-
verður munur á veðráttu og nátt-
úruauðæfuim 'í hverjum fylkis-
hlutanum um sig og þar af leið-
andi einnig á starfræklslu hinna
ýmsu iðnfyrirtækja.
Suður-Alberta, takmarkast að
norðanverður af Red Deer-ánni,
sem er um hundrað míiur norður
af Calgary. þessi hluti lands-
ins, hefir verið nefndur nokkurs-
konar paradís fyrir griparæktar
bændur. Landið er !þar slétt að
mestu, að undanteknu 60 mílna
svæði að vestanverðu, er veit að
KlettafjöUunum. Grasvöxtur
er þar víðast bæði mikill og góður
og þess vegna auðvitað, er grioa-
rækt komin þar á það -blómgunar-
stig, sem nú er orðin raun á.
Á stöku svæðum er talsvert um
timburtekju. Nokkuð er þar af
ám og lækjum, en stór vötn engin.
'Mið-Alberta nær yfir svæðið
frá Red Deeh, til hæðanna milli
Athabaska og Peace Rivers. 1
þeim hlutanum, er Edmonton
m-esta borgin. Gras er þar hærra
og grófgerðara. Víða er þar
mikið um runna og á vestur helm-
in-gi svæðisins, er mikið um timb-
ur.. Með fram ánum, er ágætur
skógur, og er hann jöfnum hönd-
ulm notaður til húsagerðar heima
fyrir í fylkinu sjálfu og högginn
og sendur til markaðs.
Með fram Peace River, er enn
mikið af óbygðu, frjósömu landi,
iþótt talsvert sé þar um ný bygð-
ahlög. Járnbrautir liggja úm
hin norðlægari héruð, norðaustur
og norðyestur frá Edmonton og
meðfram þéim, er fólk jafnt og
þétt að n-ema lönd/
-Skógar eru miklir í Norður-AI-
iberta, einkum þó meðfarm ánum.
Líkist norður hlutinn yfirleitt
meir Mið-fylkinu en suður hlutan-
um.
í Mið- og Norður-Alberta, ligg-
ur snjór að jafnaði lengur á jörðu,
en í suðurhluta fylkisins. Er
norðurlhlutinn víðasthvar miklu
Ihæðóttari, en hinri tveir fylkis-
hlutarnir hvor uim sig. Tals-
verður mismunur er á veðráttu-
fari í hinum ýmsu fylkisihlutum,
ein-kum og sér lí lagi suður- og
norðurhlutanum, og er jarðar-
gróði allur iþar af leiðandi tals-
vert mismunandi líka.
iFramræsla ’í fylkinu, er víða
mikil og Ihefir að henni verið unn-
ið í sameimngu bæði af sambands
og fy-lkisstjórninni. Er ilandið
þurkað upp þar sem þess er þörf
en vatni veitt á hin svæðin, er
meiri raka þarfnast. Peace og
Athabaska-árnar teljast til hins
mikla Mackenzie kerfis og eru
notaðar til áðurnefndra umbóta í
norðurhluta fylkisins. Á þeim
svæðum, eru tvö allstór vötn, svo
sem Lesser -Slave og Athabaska.
Bæði Athabaska og P-eac-e árnar
eru s'kipgengar, hin síðarnefndu
alira leiðina milli Fort St. John í
British Columbia og Fort Ver-
milioú. En sú vegaiengd fuilar
600 mílur. Sigla má eftir Atha-
baska ánni, frá Japan með hafn-
stað skamt frá Fort McMurray, til
Athabaska vatns.
Framræsiukerfi Saskatchew-
en -árinnar, styðst einnig við
Battl-e, Red Deer, Bow og Belly
árnar. Nelson áin rennur úr
Winnipeg vatni, út í Hud-sons
flóann. Saskatch-ewan áin er
skipgeng á lön-gum köflum, en þó
helzti s-traumhörð. Flestar ár í
Alberta eru djúpar, og eru tæki-
færin til -vatnsorku í fylkinu, jrf-
irleitt afarmikil.
1 suðurhluta fylkisins er á, er
Milk River nefnist, sem tengd er
á meir en sextiu mílna svæði við
Missisippi k-erfið.
peir lesendur Lögbergs, er æskja
kynnu frekari upplýsinga un
Canada, geta snúið sér bréflega
til ritstjórans, J. J Bíldfells, Col-
im'bia Building, William Ave. og
íherbrooke St., Winnipeg, Mani-
coba.
Kaflar
úr bréfnm frá Islandi, til ritst.
Lögbcrgs.
------“Eg segi héðan allgóðar
fréttir. Veðrátta til þessa mjög
mild, og jörð auð. kemur það sér
vel eftir þetta grasleysis sumar.
Hér skamt frá ölfusár brúnni er
ný-reist útibú frá Landsbankanum
í Reykjavík og hefir það reynst
vel i viðskiftalífinu hér austan
fjalls. Veitir því forstöðu Eirík-
ur Einarsson frá Hæli í Eystri-
hreppi, mjög lipur maður í sinni
stöðu.
Hér er nú byrjað á hinni fyrir-
huguðu Flóa-áveitu og hefir verið
unnið að skurðum með miklu
kappi undir umsjón Jóns Þorláks-
sonar verkfræðings og ljúka má
lofsorði á dugnað hans og alla
hagsýni í allri forsögn verksins, o.
fl. Eins og blaði yðar mun kunn-
ugt hefir hins svonefnda Skeiðár-
áveita, staðir yfir. fskurðagerðin)
Hefir skurðagerðina tafið afar
löng grjótklöpp er yfir varð að
fara af óforsjálri mælingu, sá
kostnaðarauki kostar fleiri tugi
þúsunda. Fyrir þetta er búið
að girða fyrir með mælingu á upp-
tökum Hvítár á áveitusvæðið, sem
nú er byrjað á.
------“Þingmálafundur fyrir
Árnessýslu kjördæmi nýafstaðinn
hér við ölfusárbrú við Tryggva-
skála. Komu þar til umræðu ýms
mál er þessa sýslu varða og enda
landið alt. t. d. járnbrautarmálið
er liggur undir rannsókn. Er í hug-
um margra Árnesinga og Rangár-
vallasýslu búa, að fá þessu máli
hrundið í framkvæmd en dýrt er
það, en hvað skal segja, á þessu ■
verður að byrja, því kyrstaða til
lengdar er ómöguleg. Hvatning
til þessa máls fengum við fyrir
nokkru frá Vestur-íslendingi, er
hvatti alvarlega til byrjunar á
þessu, en eins og vant er lognaðist
þetta út af, enda kom stríðið er
drap allan fjárhagslegan mögu-
leika, hér sem víðar.
“Hér er talsverð úlfúð millí
blaðanna “Lpgréttu og “Timans”
Það síðara mún mega telja bænda-
blað, en hitt stjórnarblað — marg-
ir ætla að Tíminn hafi rétt fyrir
sér í bankamálinu gagnvart ís-
landsbanka, er farið~er svo gífur-
lega illa með lánstraust landsins
út á við — meðal annars með ó-
innleysanleik seðlanna o. fl.Jf —
Selfossi, 1. nóv. 1921,
Símon Jónsson.
------“Kg flutti hingað frá
Amhólsstöðu-m vorið 1920, og
keypti þá þessa jörð — Hér kann
eg miklu betur við mig en fyrir
austan, enda er þetta einhver feg-
ursta og bezta sveitin á þessu
landi.
Nú eru erfiðir tímar á fslandi,
eins og víst víðast hvar i heiminum.
En einhverjir mestu erfiðleikarnir
eru, hvað okkur bændurnar snert-
ir, þröngur og vondur markaður
fyrir afurðir okkar, og mjög ófull-
nægjandi samgöngur á sjó og
landi. Þó er þetta misjafnt fyr-