Lögberg - 29.03.1923, Síða 1

Þ>að er til myndasmiður
í borginni
W. W. ROBSON
AthugiS nýja staðinn.
KENNEDY BLDG. 317 Portage Ave. Mót Eato*
ef &>
SPEiRS-PARNELL BAKINGCO.
ábyrgjast yður
fulla vigt, beztu vörur fyr-
ir lœgsta verð sem veriÖ
getur. R E Y N IÐ Þ AÐI
TALSIMI: N6617 - WINNIPEG
35. ARGANGUR
WINNIPEG, MAN.. FIMTUDAGINN 29. MARZ 1923
NÚMER 13
ra OFIÐ DROTTIN, allar þjóðir! Veg-
,'Sl sami hann allir lýðir! Því hans
miskunn drotnar yfir oss og Drott-
ins trúfesti er eilíf. Lofið Drottin!
Þessi sterka og háfleyga lofgjörðar-áskoran
stendur rituð í hinu helga, guðinnblásna sálma-
safni, sem kent er viS DavíS konung og sungið var
í ísraels-kirkjunni eina öldina eftir aðra á hinni
löngu og ströngu eftirvæntingartíö, meöan hinn
útvaldi lýöur Drottins beiö eftir uppfylling hins
mikla fyrirheitis um Messías.-------ÞaS er sér-
stök guöleg rödd til almennings, sem brýzt út i
þessum fáu, en ákaflega kröftugu og upplyftandi
oröum, og myndar heilan sálm. Og hinn stutti.
raddsterki sálmur stendur úthleyptur meöal allra
sálmanna í hinu óviðjafnanlega heilaga trúar-
ljóðasafni.-----En meö sínum fáu oröum bendir
hann flestu gamla-testamentisins guösoröi betur á
þaö, sem mest og gleðilegast var til fyrir hinn út-
valda lýö Drottins í voninni, bendir á mesta fagn-
aðarefniö, sem til var í fyrirheitum þeim, er Israel
voru gefin, fullvissar hvert einasta mannsbarn
meðal þess fólks um það, aö alt það óviðjafnanlega
í fagnaðaráttina, sem lofað var og hinar sofnuðu,
trúuðu kynslóöir höfðu trúað á og huggað sig við
á hinni liðnu baráttutíð, skuli árieðanlega koma
fram. Því Drottins miskunn sitji i hásætinu og
trúfesti hans sé eilíf. Og fagnaðar-efnið fyrir-
heitna, sem hann, er talar í sálmi þessum, á við
og skorar á menn að lofsyngja út af, er vitanlega
það, sem mest er af öllu gleðilegu; það, að fá hinn
guðlega frelsara, Messías, til sín; •— frelsanin
fyrir hann, vonaruppfyllingin í og með hinni
heilögu persónu hans, úrlausnin á ráðgátu timans
fyrir hann, ljósið af himnum ofan fyrir hann, lifið
guðlega og sælufulla fyrir hann, endilegur frægur
sigur yfir öllum óvinum Guðs, hans málefnis og
hans Iýös fyrir hann — hina óviðjafnanlegu sigur-
' hetju og konung dýrðarinnar. Þessi vissa, þessi
fagnaðarhugsan stendur á bak við lofsöngs-áskor-
ánina, sem hinn stutti og hátiðlegi sálmur kemur
með og úthellir með guölegu afli yfir allan lýö trú-
arinnar í Israel. Það er eins og snöggur, stór-
kostlegur lúðurblástur frá Guði almáttugum á
himnum, ])essi sáhnur. Og það er eins og heil-
agur andi sé með þeim lúðurblæstri aö kveðja
gjörvallan lýö um alla ísraelskirkjuna til einhverr-
ar allsherjar-fagnaöarhátíðar, mestu stórhátiðar.
sem komið geti fyrir að menn geti eignast hér á
þessari syndugu jörð.------Þessi raddsterka lof-
söngsáskoran stendur í 117.—hinum styzta—Sálmi
Davíðs. En hinn næsti, 118. Sálmurinn, uppá-
haldssálmur kirkjufööur vors Lúters, er fremur
öllum öðrum sálmum i því safni kallaður Sigur-
hróss-sálmurinn. Og hvaö þaö er, sem þar svo
dýrðlega er hrósaö sigri yfir, sést meðal annars á
þessum orðum: “Sá steinn, sem byggingarmennirnir
Imrtköstuðu, er nú orðinn að hyrningarsteini.”
En þau orð heimfærir einmitt frelsari vor, Drott-
inn Jesús Kristur, upp á sjálfan sig,-----leggur
þau út, skömmu áður en hann gekk út í sína miklu
píslarsögu, eins og guðlegan spádóm um það,
hvernig honum innan skamms myndi verða út-
skúfað, en lika um þann sigur, sem hann þvert á
móti allri ímundan myndj vinna í þeirri skelfilegu
baráttu, sigur, sem Guð rétt á eftir, þá er alt
sýndist úti íyrir honum og hans málefni, myndi láta
koma fram, verða öllum mönnum sýnilegan og
áþreifanlega með dýrðlegu undri, þyí dýrðlegasta
undri, sem komið gæti fyrir hér í heimi og orðið
lagt fram fyrir hin undrandi augu syndugra
manna. “Þetta er skeð af Drotni” -— þannig
hljóða enn fremur orðin í hinum sigrihrósanda
sálmi — “og þaö er undarlegt fyrir vorum aug-
um.” — Þetta er sá dagur, sem Drottinn gjörði;
fögnum og verum glaðir i honum.” — Ef til er
nokkur dagur í öllu árinu, sem segja má um, að
Drottinn hafi sérstaklega gjört hann — og það má
alveg víst — einn dagur, sem ölluin fremur ætti
að vera mönnum fagnaðardagur, einn dagur, sem
minnir á miskunnsemi Guðs og trúfesti syndugum
mönnum til handa, veikum og vanmáttugum böm-
um hans hér á jörðinni til handa, einn dagur öðr-
um fremur með kærleiksljósi himnanna yfir sér,
einn dagur, sem ber vott um það öllum öðrum
dögum fremur, aö ljós hins frelsanda guðlega
kærleika er komið inn í mannkynssöguna, ljós hins
eilífa lifs fyrir alla, og enginn þurfi að verða til
í myrkri syndarinnar, sorganna og dauðans — þá
er það einmitt dagurinn í dag, upprisudagurinn
frelsarans, hin kristna, sólbjarta páskahátíö
Því vitanlega er þetta hátið hátíðanna, hátiðin.
sem stýrir öllum hinum hátíðunum kristilegu, há-
tið, sem með sínu óviðjafnanlega fagnaðarerindi
innsiglar og staöfestir gjörvalt opinberunarorð
kristi.ndómsins og þess vegna gefur hinum hátíö-
unum öllum þá trúarlegu þýðing, sem þær hafa.
Þaö er þessi hátíð, með hinu dýrðlega undri Jesú
upprisu, er hún heldur á lofti fyrir öllum lýð, sem
allir sunnudagar ársins og áranna hafa sína guð-
legu sólarbirtu frá. Ot af Páskadags-undrinu
urðu þeir allir sannkallaðir sunnudagar — í and-
legum, trúarlegum skilningi sólardagar. Og svo
fá allir hinir dagamir, hinir svo kölluðu rúmhelgu
dagar, erfiðisdagarnir, vinnudagarnir, líka yfir
|—
|3ásha=t)ob6t»aþUftnn.
pá er hvíldardagurinn
var liðinn, keyptu þær
María frá Magdölum og
María Jakobs móðir og
Salóme smyrsl til að
smyrja með líkið. Og
mjög árla hinn fyrsta
dag vikunnar fóru þær til grafarinnar; það
var um sólaruppkomu. pær sögðu þá hver
við aðra: Hver mun velta fyrir oss steininum
frá grafarmunnanum? En er þær litu þangað
sáu þær, að steininum hafði verið velt burt,
því hann var næsta mikill. Gengu þær þá inn
í gröfina og sáu hvar
ungur maður sat hægra
megin, skrýddur hvít-
um dragkyrtli og hnykti
þeim mjög við. En hann
sagði við þær: Hræðist
eigi, þér leitið að -Jesú
frá Nazaret, hinum
krossfesta; hann er
upprisinn og er ekki
hér, þama er staður-
inn þar sem hann var
lagður. Farið heldur
og segið lærisveinum
hans og Pétri, að hann fari
á undan yður til Galílea; þar
munuð þér sjá hann, eins og hann
sagði yður. — Mark. 16, b—7.
i
sig Ijós frá sólinni andlegu, eilífu, sem foröum
rann upp í heiminum á morgni hins fyrsta kristi-
lega páskadags meö upprisu hins krossfesta Guös-
sonar, Dróttins vors Jesú Krists.------
Eitt af hinum mestu hátíöarljóðum, sem til er
á vorri tungu, endar meö þessum oröum:
“Skrifaöu’ á himin, lög og láð:
Lífið er sigur og guöleg náö I”
Og rétt á undan stendur {ætta í sama kvæðinu:
“Leiftri þau orö þar logandi rauö:
An lifandi vonar er þjóö hver dauð.”
Sannleikur hvorratveggja oröanna stendur skrif-
aður meö guölegri hendi í sögunni helgu um
páska-undriö. Ekki aö eins fólkiö, sem í sinni
blindni og forheröing lét krossfesta Jesúm, var
vonarlaus lýður i dauöanum, heldur líka hinir til-
tölulega fáu góöu menn, sem elskuðu Jesúm.
Eftir að þeir höfðu mist vonina, vpru þeir andlega
staddir í opnum dauöanum. En eftir aö Jesús
var upp risinn og því kærleiksundri haföi ver-
iö viötaka veitt i auömýkt og trú af sálum
manna jæirra, sem áöur höfðu elskað hann, og
hinna eins, sem áður höföu veriö á móti honum,
er lifið þeirra orðiö vonarinnar líf, friöaö líf og
frelsaö líf. Og á himni og jörö geta þeir lesið
þessa áskrift ritaöa með fórnarblóði frelsarans
og uppljómaða af sólarljósi upprisu hans:
“Lífió cr sigur og gtiðleg náð.”
Og svo kemur áskoran hins gamla, guöinnblásna
sálmaskálds eins og þaö, sem sjálfsagðast er af öllu
út af fagnaðarefni páskadagsins og kristindómsins
yfir höfuð: “Lofið Drottin, allar þjóðir. Veg-
sami hann allir lýðir! Því hans miskunn drotnar
yfir oss, og Drottins trúfesti er eilíf. Lofiö Drottin!”
“Án lifandi vonar er þjóö hver dauð” — seg-
ir vonarskáldið íslenzka. An lifandi vonar er hver
einasta mannssál stödd í opnum dauða. Og þanmg
var einmitt ástand allra ástvina Jesú frá þeirri
stund, er hann á föstudaginn langa hafði verið
framseldur til hins skelfilega krossfestingar-dauöa
og þangað til hiö mikla undur upprisunnar á
þáskadagsmorguninn var komið fram og vissan
um það orðin eign sálna þeirra. Þeir voru allir
á þessum tíma algjörlega vonlausir menn og út af
því vonleysi vitandi af sjálfum sér stöddum í opn-
um dauða. Eg get ekki hugsaö mér neitt grát- .
legra ástand hér í þessu lifi.--------
Er ekki stórkostlegt aö hugsa um þaö, aö elsk-
an, elskan til annarlegra mannslífa, sem öllum
mönnum, bæöi trúuðum og vantrúuöum, kemur
saman um að sé göfugasta aflið, guölegasta til-
finningin í mannlegri sálu, kærleikurinn, sem rétti-
lega er kallaöur mestur af öllu í heimi, skuli geta
orðiö uppspretta hinna mestu kvala, orsök til hinnar
sárustu sorgar,—svo mikillar sorgar, aö tilveran öll
—líka á sólbjörtum vormorgni—getur litið út einsog
koldimt myrkradjúp, og sólargeislarnir jafnvel
eins og eins margar nístandi örvar-? Jú, í sann-
leika er það stórkostlegt umhugsunarefni fyrir
alla. Og það er svo hryggilegt, aö eg áræddi ekki
að hreyfa viö því nú á stórhátíö páskadagsins, þá
er allir ætti að vera fagnandi og lofsyngjandi í
hjörtum sínum, ef páskadags-guöspjalliö ekki
kæmi til allra með fullnægjandi guölegt ráö til
}>ess, hvernig menn eigi að að fara til þess aö
tryggja þetta mesta og bezta í sálarlífi þeirra:
elskuna, kærleikann.
Drottinn kærleikans kemur á páskadaginn
Iiinni syrgjandi elsku til hjálpar, frelsar hana frá
vonleysinu, hrifur hana út úr opnum dauðanum.
---------Kærleikskonungurinn, sem hendur óguö-
legra manna krossfestu, — hann lifir. Hann hefir
sigraö dauðann. Hann stígur vegsamlegur, í guð-
legri tign fram úr gröfinni, meö upprennandi sólu,
]>enna ógleymanlega stórhátíðardag. — Þaö varö
stórhátíð í heiminum viö þann yfirnáttúrlega at-
burð, stórhátíð til fagnaðar fyrir elskuna, stórhátíö
fyrir vonina. stórhátíð fyrir allar þær mannssálir
senr fengist til að knýta elskuna sína viö hann, sem
þá reis upp og hefir elskað eins og enginn annar.
elskaö mannslífin öll svo mikiö, aö hann þeirra
vegna gekk í gegn um hina óviöjafnanlegu píslar-
sögu föstudagsins langa. Og þó aö páskadagurinn
eins og hver einstakur dagur annar, líöi fljótt fram
hjá mönnum, þá eftirskilur hann samt stórhátíö í
heiminum, sem aldrei tekur enda, þeim öllum til
handa, sem elska og byggja elskuna sína á páska-
evangelíinu og þeim náðarboöskap, sem upprisu-
undrið innsiglar og staðfestir um eilífa tíö. Ef
Jesús væri ekki upprisinn, þá væri engin von til
fyrir elskuiW.--------
Það væri ekki fyrir neinn yðar, kærir tilheyr-
endur, áræðandi aö elska nokkurt mannslíf heitt
og hjartanlega, ef ekki væri til von eilifs lífs fyrir
elskuna. Engin önnur né minni von fullnægir
Jveirri tilfinning eöa því vilja-afli, sem verðskuldar
aö bera það göfuga nafn: elska. En engin slik
von er til fyrir elskuna, engin von, sem neitt er
að reiða sig á, nema i sambandi viö hann, frelsar-
ann, sem meö sinni dýrölegu upprisu sýndi sig aö
vera það, er hann áður haföi hvað eftir annað sagst
vera: hið eilífa lif. Aö segja viö hina vantrúuöu
eða kristindómslausu menn: “Látið vera aö elska
nokkurt annarlegt mannslif”—þaö væri ekki rétt,
þaö gæti virzt óvit og óhæfa. Og þó liggur við,
að til þess sé ástæða. Því þaö er alveg víst, að
þaö hlýtur fyrr eöa siðar að fara grátlega illa fyrir
elskunni þeirra. — — En annað er óhætt aö segja
viö þá alla: Beygiö yöur í auðmýkt og lotning
fyrir undri upprjsunnar. Verið ekki vantrúaöir,
heldur trúaðir. Afhendiö hinum upprisna kær-
leikskonungi elskuna yöar. Gjorið elskuna yöar
að trúaöri elsku. ' Þá hefir hún von meðferðis —
von og vissu eilífs lífs.--------
Það má segja og er oft sagt, að óteljandi sé
þeir mennirnir bæöi fyrr og síðar á tímum, sem
hafi elskað án þess aö elskan þeirra hafi að nokkru
leyti veriö bygð á kristinni trú, án nokkurs eilifð-
arljóss úr þeirri átt. Þaö er sjálfsagt aö
játa þvi. En jafnframt er að minnast þess, að
sú elska hefir æfinlega átt bágt. Elskan hefir alt
af heimtað eilíft líf. En svo lengi sem ekki fékst
vissan úr kristindómsins átt, var mannssálin elsk-
andi sifelt á nálum, sífelt hrædd, sifelt kviðandi.
Og þó að heimspekingarnir og skáldin væri búnir
að reikna þaö út, að lif hlyti aö vera til eftir dauö-
ann, og þó að hinar elskandi sálir reyndi til aö
hugga sig við þær kenningar, þegar dauöinn var
hjá þeim á feröinni, þá var þar engin vissa. í
rauninni ekkert annað en lausar, meira eöa minna
sennilegar getgátur, æskilegar, ómissandi, en þó
aldrei meira en getgátur. Alt af í heiminum stórt,
hræðilega stórt spurnarmerki aftan viö orðiö von
í sambandi viö líf eftir dauöann, — þangað til
páskadagsundrið var komið fram í sögunni og þaö
orðiö eign mannssálnanna.
Sannleikurinn er sá, að þaö hafa allir meir eöa
minna ljóst eða réttara sagt óljóst hugboð um þaö,
að til sé líf eftir dauöann; og allir þrá það, að
þetta hugboð rætist, og elskan jafnvel heimtar þaö.
En aö sanna þaö skynsemislega eöa vísindalega, það
er ómögulegt. Þótt mannlegri þekking og visind-
um sé alt af aö fara fram, fleygi fram svo stór-
kostlega, aö undrum sæti, þá er einn hlutur til, eitt
atriði i heimstilverunni, sem menn eru jafn-ófróðir
um nú eins og þegar fyrst eru sögur af mannkyn-
inu og vísindin geta bókstaflega ekkert átt viö.
Og það er dauðinn, eða réttara sagt: hvaö taki við
fyrir mönnum eftir dauöann. Dauöinn er eins og
múrgaröur, fjallhár, himinhár og meö öllu óyfir-
stiganlegur fyrir mannlegan kraft, sem umkringir
lífiö þetta jaröneska meö þess gleði og sorg, meö
þess elsku og sæluþrá, með þess synd og sársauka.
Eöa ef menn hugsa um gröfina eins og þann staö,
þar sem ástvinirnir látnu liverfa síöast grátandi
augum hinnar eftirþreyjandi elsku, þá má segja,
að aöeins þangað geti mannleg eftirgrenslan náð.
Gröfin náttúrlegum mannsandanum lokuð — harð-
lokuð til eiliföar. Og svo kveinar elskan syrgj-
andi nú alveg eins og foröum: “Hver mun velta
fyrir oss steininum frá grafarmunnanum ? — Og
kveinið, hið spyrjanda, heldur áíram, þangaö til
með trúuöu hjarta er meðtekið fagnaðarefni páska-
hátiðarinnar, meö trúuðum augum litiö til grafar
Jesú Krists. Þá fyrst fær mannshjartað full-
nægju, því þá sést það, aö bjarginu, sem enginn
mannlegur kraftur gat hreyft, hefir veriö frá velt,
af yfirnáttúrlegri hendi Gröfin er opin. Ekkert
þar hræöilegt til, — heldur þvert á móti bjarmi
himneskrar dýrðar. Ekkert myrkur, engin rotn-
an, enginn dauði. Alt slikt horfið í sólarljósi upp-
risimnar. Og englaraddir heyrast úr heimkynni
dauöans, sem verið haföi, er fullvissa um, aö hinn
krossfesti, sem þarna haföi veriö lagöur til hvíld-
ar eftir allar kvalirnar, hann lifir.
Hvaö þýðir nú evangelíum páskahátíðarinnar
fyrir syrgjandi elskuna? — eöa elskuna, sem á
alveg vist aö fá yfir sig sorg? Þaö þýöir óendan-
lega miklu meira en fullvissu um þaö, að til sé líf
eftir þetta. Því jafnvel sú fullvissa nægir ekki.
Þaö þýöir það, aö hann, sem uppreis, á þá elsku,
sem er sterkari en dauöinn. Hann uppreis til
þess að fullvissa hina hryggu, hart reyndu ástvini
sína um þaö, aö elskan hans, sem alt af haföi
skinið svo fagurt út úr lífi hans, en fremur öllu
birtist í sinni dýrð í píslarsögu hans og dauða, var
og verður eiliflega sigrihrósandi elska. Og ekki
að eins til þess aö fullvissa þessa fáu. ástvini um
þetta, heldur lika alla aðra, einnig hans óvini,
einnig þá, sem hötuöu hann og ofsóttu, alla, sem
meö sinum syndum áttu þátt í því, að honum var
hrundiö út í kvalir krossfestingarinnar. Hann
leiö fyrir þá alla. Hann dó af kærleika fyrir þá
alla. Hann lagði fram friöþægingarfórn meö
dauða sínum á krossinum fyrir mannkynið alt. Sú
fóm er metin fullgild af réttlæti Guös. Hann
hrópaöi í andlátinu á krossinum: “Þaö er full-
komnaö !” Og upprisu-undrið á páskadagsmorgun-
inn er hátíðlegt já og amen því oröi til staöfesting-
ar. Hinn upprisni Jesús ekki aö eins fullvissar
menn uin tilveru eilífs lífs, heldur líka sýnir sig
sem þann, er liefir hiö eilifa líf i sjálfum sér. —
Og upprisinn er hann hér hjá yöur öllum í sinu
frelsisoröi og sinum heilögu sakramentum, og býö-
ur yður hiö eilifa lif aö gjöf. Og þeir allir, sem
þá gjöf þiggja, þurfa ekki aö hræöast dauðann.
Þeir þurfa ekki að hníga máttvana undir byröi
synda sinna. Þeir þurfa aldrei aö koma til dóms.
Þeir þurfa aldrei að syrgja án vonar og huggun-
ar. Og þeim er öllum óhætt aö elska. Og þeir
fá þar sterkustu hvöt sem gefist getur, til aö elska
vinina sina, en líka óvinina, ef nokkrir eru.
Þegar upprisu-evangelíið er orðið trúareign
mannanna, þá er óhætt að setja þessa áskrift yfir
þeim:
Lífið cr sigur og guðleg tuið!
(Or pSskaræSu eftii' J6n Bjarnason.)