Lögberg - 03.05.1923, Blaðsíða 2

Bls. 2
LÖGBERG, FIMTUDAGINN
3. MAí 1323.
Ef yður getur
ekki batnað
TAKIÐ “FRUIT-A-TIVES” OG
VERIÐ HEILBRIGD.
"Fruit-a-tives” hiö óviöjafnan-
lega meöal, sem (byggir upp, er á-
reiöanlega bezta meöaliö, sem
fólk hefir fengið.
Alveg eins og oranges, epli,
vfkjur og sveskjur eru náttór-
unnar meðul, eins er "Fruit-a-
tives” búiö til úr >essum aldin-
uaa, en bætt að miklum mun. Er
alveg sérstakt við allri maga-
veiki, og lifrarveiki, og aýrna-
sjúkdómum; einnig gott við höf-
uðverk og harðlífi, meltingar-
leysi og taugasjúkdómum.
Ef þér á að líða vel, >á taktu
"Fruit-a-tives”. Askjan á 50c.,
6 fyrir $2.50, reynsluskerfur 26c.
Fæst hjá lhim lyfslum eða póst-
frítt frá Fruit-a-tives, Limited,
Ottawa.
Þökk fyrir “þakkar-
gerð.” «
1 því tölublaði “Heimskringlu”,
sem út kom 28. febrúar s. 1., birt-
ist fimm dálka löng ritsmíð eft-
ir ljóðmæringinn að Markerville.
Nefnir hann ritgerð sina “Þakk-
argerð” til þeirra, er þvinær ár-
langt hafi gert að umræðuefni
kvæði hans “Á rústum hruninna
halla,” er prentað var í þriðja ár-
gangi “Tímarits Þjóðræknisfélags
íslendinga.”
Þakkar skáldið bæði þeim, er lof
hafa sungið kvæðinu og hinum, er
ekki gátu felt sig við lífspeki þá,
er það flytur. Eins og gefur að
skilja, er því tvenskonar bragð að
þakkargerðinni, fremur smeðjulegt
þeim, er lofið hafa sungið, en
minna hugsað um sætindin hinum
til handa.
l»ar eð eg mintist Tímaritsins
með nokkrum Jínum í Lögb. eftir
útkomu þess í fyrra, og þá auð-
vitað um leið áminsts kvæðis eftir
Stephan G1—, mun eg eiga skerf af
þessari sendingu skáldsins, og von-
ast því til, að það verði ekki skoð-
aður slettirekuskapur af mér, þó eg
viðurkenni “Þakkargerðina” með
fáeinum athugasemdum.
Það er nú fyrir all-löngu orðið
íslenzkum almenningi kunnugt, að
hinn heiðraði höf. “Hallahrunsins”
°g “Þakkargerðarinar” er mjög
ólikur samferðamönnum sinum
— að hann bindur bagga sína öðr-
um reipum en þeir. En ölluin
þeim, er ofurlítinn snefii eiga af
náungans kærleika, hlýtur að renna
til rifja, hversu “annir” sækja að
skáldinu, að því er hann sjálfur
segir. Þær eru einnig annara
manna önnum ólíkar, þær tvær, er
hann kvartar nú undan að ásæki
sig. Annir þessar nefnir skáld-
ið: “letin min” og “virðingarleysi
mitt fyrir kennifeðrunum”. Og
svo mjög hefir illþýði þetta þrengt
að Stephani G—, að “fram á síðasta
hlunn” var hann kominn, áður en
hann fcngi párað þakkimar. Fyrr
Jná nu líka vera annríkið: Andvök-
ur að næturlagi vegna söngs ljóða-
disarinnar og á daginn hlaup frá
einutn hlunn á annan undan let-
inni og virðingarleysinu. Af öllu
hjarta vorkenni eg skáldinu síðar
nefndu aðsóknina, því við hana
hlýtur hann að eiga örðug fang-
brögð, lík þeim, er Grettir átti við
drauginn Glám forðum. Vonandi
þó, að augun þau fylgi ekki St. G.
eins og G. að unnum leik.
Ekki get eg dulist þess, að nokk-
urrar eigingirni verði vart hjá
greinarhöf., þar sem hann gefur í
skyn að vegna ánægjunnar, sem
blaða-“bullið” um kvæðið hafi flutt
sér, hafi hann ekki kært sig um,
að senda “þakkirnar” fyr en
af “síðasta hlunni” , Eða var það
hégómagirni, sem þessu réði? Ef
til vill hafa þó ýmsir lesendur blað-
anna þá meinloku í höfði, að fjöl-
breyttara efni og skemtilegra mætti
finna til umtals, en lofgerðarsöng
um einhvem einn mann, jafnvel
þó sá maður heiti Stephan G—.
ögn finst mér líka kenna karla-
grobbs hjá hinum aldna ljóða-þul,
þar sem hann miklast yfir þeirri
hógværð sinni að láta “J>akkar-
gerðina” dragast þvínær heilt ár.
Með þvi ætlast hann auðsjáanlega
til, að í þann flokk beri ekki að
skipa bögunum og öðrum smá-
hnútum, sem hann af og til á liðnu
ári hefir ávarpað “bullarana” með.
Eða mundi skáldið ekki eftir þeim
afkvæmum sínum, þegar “Þakkar-
gerðin’ var á prjónunum? Hvað
sem þessu líður, er hugnun i þeirri
H| ■ I” M HvI a5 W^st aí
I L blæFandi og bólg-
JJ I | I j|l inni gylllniæí?
I I Ife k W f ppskurður 6nau5-
synlegur. þvi Dr.
Chase’s Ointment hjálpar þér strax.
60 cent hylkiC hjá lyísölum e?a frá
Edmanson, Ðates & Co., Limited,
Toronto. Reynsluskeríur sendur 6-
fceypis, ef nafn þesea biaðe er tiltek-
15 og 2 cent frímerki sent.
yfirlýsing skáldsins, að hann hafi
ekki eytt andvökustundunum yfir
þeim samsetningi — enda er fæst
af því þannig, að dýrmætum tíma,
er ljóðadísin hans hafði helgað sér,
væri eyðandi til slíks.
Hitt er lakara, ef umhyggjan
fyrir Tímarits-ritstjóranum, hefir
ónáðað skáldið um of, eins og hann
gefur fyllilega i skyn. Finst hon-
um að verið sé að seilast yfir öxl
sér með högg í koll ritstjórans.
Hvað mig snertir, er þetta ofsjón
ein hjá heiðruðum höf. Það sem
eg sagði um hinn ytri frágang
Tímaritsins, gat isamkfvæmt hlut-
anna eðli alls ekki nálgast skáldið,
og jafnvel ekki ritstjórann heldur,
þar sem hann var ekki einráður um,
eða hafði ef til vill lítið um það
að segja, hvar Timaritið var prent-
að. Það skal hiklaust játaC, að frá
mínu sjónarmiði hefir prentun
ritsins og annar ytri frágangur ekki
verið eins prýðilegur og vera hefði
átt, jafnvel þegar slíkt hefir verið
í skárstu lagi. En þegar þeim frá-
gangi hrakaði ár frá ári, gat eg
ekki orða bundist. Hvort þessar
aðfinslur minar hafi verið á rökum
bygðar, geta lesendur dæmt. um
með því að bera saman þrjá fyrstu
árganga Tímaritsins.— Hitt er og
vist, að eg nartaði alls ekkert i rit-
stjórann út af upptöku kvæðisins
margumrædda i Tímaritið! Um
það, hvort kvæðið ætti þar heima,
hefi eg ekkert sagt. Þó skal hinu
nú ekk? neitað, að mér finnast á-
stæður þeirra, er slíku halda fram,
bý^na kjarngóðar og óhraktar enn,
þiátt fyrir árlangt skrif hinna
meiri eða minni joða, gea og essa
um heimilisréttinn. — Eins og milli
sviga leyfi eg mér nú lika að benda
á ísl. málsháttinn, að “betur sjá
augu en auga’, og það, að væri fleiri
cn ritstjórinn ráðandi um efni rits-
ins, losuðust vonandi þeir St. G. og
Hkr.-ritstjórinn við að þurfa að
halda uppi vörnum fyrir þvi, sem
honum kann í þessu efni að skjót-
ast um þó skýr sé. — Það, sem eg
sagði um skrif ritstjórans, kom alls
ekki nálægt öxl St. G—, og því á-
stæðulaust fyrir hann að látast
vera að finna til út af þvi. AIl-
mikið lof sveigir ■•skáldið að rit-
stjóra-spjallinu um þjóðræknismál-
in, og er gott til þess að vita, að
virðingarleysið hans nær þó ekki
til allra kennifeðra.
Óþarft finst skáldinu hið “órök-
studda jórtur” um það, að kvæðin
hans séu myrk í máli. Þó játar
han það nú í grein sinni, að ef
til vill sé það sér að kenna, “ef fólk
rekur skilning sinn í vörðurnar” í
sumum Ijóðum hans. Við því gef-
ur hann það ráð, samkvæmt
reynslu, er hann “sjálfur” hafi af
torskildum ljóðum annara, að þá
þurfi að grafa eftir gullinu i orð-
gnótt sinni, sem dýrmætara muni
reynast, en hitt, er allir geta séð
fyrirhafnarlaust. Hér um skal ekki
þrátta við skáldið, en þakka hon-
um fyrir þá viðurkenningu, að
“jórtrið" sé þó ekki eintómt “bull”.
Þá er greinargerð eða vörn
skáldsins fyrir réttmæti kvæðisins
“Á rústum hruninna halla”, sem
alt orða-flóðið hefir spunnist út af.
Að visu segir höf. “Þakkargerð-
innar”, að aðal-erindi sitt með hana
sé ekki það, að verja sig fyrir blett-
um er á hendur sér kunni að falla
kvæðisins vegna. Enda munu
flestir telja kvæðið eitt af lista-
verkum skáldsins, og ef ekki væri
fyrir nokkra hjáróma eða öllu held-
ur öfga-tóna, sem sumir þykjast
heyra í þeim hörpuhljómi, mundi
dómurinn að likindum einróma.
Hvort sem listfeng mynd er
dregin upp í ljóði eða á léreft, þarf
ekki nema eina setningu eða penna-
drátt til þess að afskræma hina
annars fögru mynd og gera hana
óhæfa til mótunar á mannlega sál,
ef svo mætti að orði kveða. En
einmitt af því að mér og ýmsum
öðrum virðist myndin í umræddu
kvæði þannig afskræmd, hefir það
orðið fyrir mótmælum.
Játa skal eg það hiklaust, að eg
hefi ávalt litið á þetta kvæði St.
G— og jafnvel “Vígslóðann” hans
Hka—, sem heimsádéilu-boðskap.
Enda segir skáldið, að kvæðið hafi
engin bein söguleg rök við að styðj-
ast, sé að eins spádómur um það,
scm geti hafa átt sér stað — og sé
rú enda að koma fram, því eigi
það rétt á sér hvar sem sé. Það
megi eins heimfærast til Germana
og^Grikkja, sem Breta og banda-
manna þeirra. Vegna þessarar af-
stöðu finst St. G— óskiljanlegt, að
strikið Ijóta, ”logið, ranglátt,
tapað mál”, — sem hann dregur á
andlit öllum þeim, er “skyldu sina
skildu á annan veg en skáldið,” geti
sært tilfinningar nokurs, föður eða
móður. En hér er enginn undan-
skilinn, og því fellur þessi stóri-
dómur jafnt yfir Breta, Banda-
ríkjamenn — og Vestur-íslendingi.
En þar kreppir skórinn einna mes:,
bví, sem vitanlegt er, mun landinn
einn byggja þann heim, sem dóms-
röddin nær til. Þessi heimsádeila
skáldsins, er því þeim takmörkum
háð — takmörkum hins islenrka
heims.
Trauðla mundu Bandaríkjamenr*
taka því með jafnaðargeði, ef eitt-
hvert stórskáldið þeirra léti þann
boðskap út ganga, að t. d. þeir Lin-
coln — maðurinn hreinhjartaði —
og Wilson forseti hafi hvor á
sínum tíma fyrir illar hvatir og af
ásettu ráði leitt þjóð sína út í blóð-
ugt stríð til styrktar “lognu, rang-
látu, töpuðu máli.” Og engu síð-
ur mundu Canadamenn mótmæla
því sterklega, ef á þá væru bornar
slíkar hvatir fyrir þátttöku þeirra í
striðinu. íslendingar eru hér eng-
in undantekning. Hitt mun líka
sanni nær, að hvatir flestra muni
hafa stjórnast af hinum sömu hug-
sjónum og skáldið leggur í hjarta
konunnar, er hún í byrjun stríðs-
ins hvetur sonu sína til þátttöku:
að nú “væri heimur sig að hreinsa
hjartablóði sinu með”, og því
skyldugt að leggja sig fram þeirri
blóðfórn, til styrktar, ef vera mætti
að fyllr,i friður fengist að hríðinni
lokinni. Að sú hugsjón hafi vak-
að fyrir þjóðum og einstaklingum,
bar raun vitni um, og hún var jafn
göfug fyrir því, þótt heimurinn
hafi enn ekki borið gæfu til að
færa sér fórnirnar mörgu í nyt,
sem vera skyldi og til var ætlast.
Það orkar naumast tvimæla, að
allur almenningur líti á styrjaldir
eins og eyðandi eld, er bezt sé lýst
með orðum Shermans ofursta, sem
heimsfræg eru. Þrátt fyrir það
hikuðu menn ekki við'að kasta sér
út í þá eldraun, þegar skydan bauð,
til varnar gegn hervalds-skrímslinu
þýzka, sem ætt hafði inn á hlutlaust
nábúaland sitt með eldi og óhljóð-
um, og til bjargar hinum aðþrengdu
Pólverjum, Serbum, Svartfelling-
um og Frökkum. Að sú hjálpfýs-
ishugsjón Breta og samherja þeirra
sé brennimerkt með orðunum “log-
ið, ranglátt, tapað mál”, er óhæfa
ein, jafnvel þótt t “heimsádeilu-
kvæði'” sé.
Að konan í kvæðinu sé, eftir hina
miklu fórn sina, látin verða fyrir
vonbrigðum sökum þess, að árang-
ur fórnarinnar hafi ekki náð tilgangi
hinnar upphaflegu hugsjónar henn-
ar, er mjög náttúrlegt. Hitt setur
að minni hyggju ljótan blett á hið
sorgmædda móðurhjarta, þar sem
skáldið lætur hana kveða up?
mannhaturs-dóm yfir hvötum allra
þeirra er í striðinu tóku þátt, þjóða
og einstaklinga. Það finst mér ó-
fögur mynd i annars prýðilegu
skáldverki, jafnvel þótt hún gæti
átt sér stað í mannlífinu. Hinu
sárþjáða mannlifi er fremur þörf
á græðandi olíuviðarlaufum kær-
leikans á hin flakandi sár þess, en
ýfandi ólyfjan vonleysis og hat-
urs.
Þáð er von mín — svo bjar:-
sýnn er eg — að fáar íslenzk r
konur og mæður, er fórnir lögðJ
fram til stríðsins, standi í sporum
konunnar i kvæðinu, þar sem hú.i
birtist “Á rústum hruninna halla”
og skáldið lætur hana að niðurlagi
syngja:
“Mér sú lausa lyga-huggun
Loksins vanst til einkis góðs:
Týnt ei verði um alla eilifð
Einum dropa hetjublóðs!
Hvort sér hafi ei eytt til einkis,
Efi brennur mér i sál,
Þeir, sem láta ,Iíf sitt fyrir
Logið, rayglátt, tapað mál.”
Að vísu heldur konan áfram og
segir:
“En hjá mér sú vona-viðreisn
Vakir á skari framtímans:
Síðar verði þrekið þeirra
Þjónn í riki sannleikans.”
En hvemig fæn hin þreki-studda
blóðfórn þeirra, er lífið létu í strið-
inu, orðið “þjónn i riki sannleik-
ans”, nema því að eins, að droparn-
ir þeir týnist eigi ?
Fáar hygg eg og þær íslenzkar
mæður, er sonum sínum til fyrir-
myndar mundu benda á “hetjuna”,
sem heima sat og “samvizkunnar”
vegna fór heldur í steininn, en að
lyfta hönd til varnar þeim, er sak-
lausir urðu fyrir ofbeldi ilskunnar.
Með þeirri “hugprýði” komst hann
að vísu hjá því, að verða ef til
vildi orsök í dauða nokkurs son-
ar saklausrar móður úr herliði
andstæðinganna. Og sizt skyldi
lasta þá lofsverðu hugsjón, að
vilja heldtir líða sjálfur, en verða
náunga sínum að meini. En náýi
nú “hetjan” þvi takmarki sínu með
því að neita áð taka þátt í vörninni,
jægar á var leitað? Frá, mínu
sjónarmiði alls ekki. Gæti mað-
ur ekki eins vel gert sér í hugar-
lund, að með því að hlýða þeirri
rödd “samvizku” sinnar, hafi hann
orðiði valdandi tárum einhverrar
saklausrar ekkju í heimalandi sínu,
er son sinn varð að láta vegna
fjarveru hans? Það finst mér að
minsta kosti hugsanlegt. Mér sýn-
ist satt að segja þessi “hetju”-
mynd skáldsins hvorki fugl né/
fiskur, og ekki mundi eg miklast
yfir því þótt mínir drengir ("þeir
eru þrír) tækju sér hana til eftir-
dæmis undir svipuðum kringum-
stæðum — þegar “heimur væri sig
að hreinsa hjartablóði sinu méð”.
Allir munu samsinna því, að til lít-
ils sé að sitja hjá og bölsótast yf-
ir orsökum brunans meðan bálið
logar, þá sé um að gera að hver og
einn leggi fram liö sitt til að
siökkva. En þegar blossinn er niður
bældur skuli einstaklingarnir taka
höndum saman því til varnar, að
aftur geti kviknað. Eg hygg að
þeir, sem á stríðsárunum í orði og
á borði studdu að því, að ungir
menn kæmust hjá því að leggja
fram sinn skerf við niðurbæling
þess báls, hafi, að svo miklu leyti,
sem áhrif þeirra náðu til, tafið
fyrir hugsjón sinni um alheims-
frið. Þannig fer stundum, þegar
tilfinning er látin ráða fyrir dóm-
greind — en út á þann hála ís
lenda all-oft jafnvel vitrir menn.
Um það höfum vér Vestur-íslend-
ingar ljós dæmi frá stríðsárunum.
Nú er víst mál að hætta þessu
skrifi, sem orðið er miklu lengra
en ætlað var. Aðeins lofa lesend-
um bót og betrun — að eyða ekki
rúmi í blöðunum framvegis, jafn-
vel þótt joðin gein og essin í Hkr.
kunni að fetta eitthvað fingur út
í þetta. Eg hafði ekki ætlað mér
að segja neitt um þetta, en “Þakk-
argerðin” var þannig úr garði
gjörð, að mér fanst eg verða að
viðurkenna hana með línu. Að
visu virðist skáldinú. vel við eiga
fyrir þá, sem kristnir vilja kallast,
að “bjóða fram hina vinstri kinn,
er hin hægri var slegin”, en etja
ekki kapp við þann er að þeim
sækir. Það er viðurkendur sann-
leikur, að fylgi einhver fram í
verki þeim heilræðum er hann gef-
ur öðrum, séu þau líkleg til nokk-
urs góðs. Naumast verður það
borið á Stephan G—, að hann færi
sér í nyt þessa gullnu reglu Meist-
arans, heldur tilfæri enda slíkt
biblíu-orð fremur til þess að sýna
þekkingu sína þar sem iá öðrum
sviðum, einkum ef hann með því
fær skýrar látið í ljós virðingar-
leysi sitt fyrir trú og tilfinningum
annara manna.
Frá minu sjónarmiði sýna þessi
“slagorð” skáldsins að eins það, að
ófreskjan, “virðingarleysi .... fyr-
ir kennifeðrunum”, sem hann í
“Þakkargerðinni“ kvartar um að
ásæki sig, hefur þá í svipinn því
rmður /náð undirtökunum. Mín
bezta ósk er, að hann megi hrista
hana af sér. Þá mundu hinir
mörgu sönnu strengir hörpu hans
njóta sin betur.
S. Sigurjónsson.
djúpum pennadráttum minst á ó-
hagstætt veðráttufar á íslandi, og
nefnir Mr. Daníelsson í grein
sinni >að vol hve tíðarfarið er
verra þar en hér, og er mér svo
samdóma í því efni, enda 'hefir
hans langa grein ekki hrakið eitt
einasta orð, svo mér sé skiljanlegt
af því sem í grein minni stendur.
Grein hans virðist vera einskonar
æðisárás á mig til svölunar vilt-
um tilfinningum.
Ef Daníelsson kallar það last um
ísland, sem eg segi um tíðarfarið,
þá er hann mér samsekur, en eg
segi að það hafi hingað til verið á-
litið sitt hvað loft og láð, hvað
sem hér eftir kann að verða, eg
hefi aldrei haft hinn minsta ásetn
ing til að lasta ísland fremur en
Mr. J. Daníelsson sjálfur, sem með
þessari sinni ritgerð sýndi að
hann er einn þeirra er hér hafa
m^ett ainhverri mislukkan, er að
líkindum er ekki veðráttu eða
'landsnytjum að kenna, máske
hann viti ekki sjálfur hver orsökin
er. Annars er grein hans svo
vandræðalega stýluð, að hún er
varla virðandi þess að krítiséra
hana t. d. fjórða málsgrein hans
byrjar þannig:
Svo segir hann (nl. eg), og hefir
enga undantekningu á því, að all-
ir landár sem hingað hafa flutt
,frá Islandi hafi flúið þaðan, vegna
fátæktar sultar og seyru,, eg skil
ekki hvar Daníelsson sér það
standa svo í minni grein Callir)
það er þar hvergi, svo er þessi auö-
manna upptalning ihans harla ó-
þörf axarsköft. í grein minm
stendur: gagnvart kjörlandi okkar
sem flúið höfum hingað o. s. frv.
og leggur okkur þar fyrir last orð
á bak. Eg þurfti hvorki Jónas
eða nokkurn annan mann en mina
eigin familíu til að hafa fullan rétt
til að segja okkur (sem nú er 10
manns) sem fleiri höfum, svo óef-
að ber honum að renna þessu nið-
ur i sjálfan sig aftur.
Hvar sér hr. Daníelsson það í
mnni grein að engin fátækt eigi
sér hér stað? (hvergij .
Og hvar hefi eg haft nokkurn
samanburð á íslandi og Canada,
mér kom ekki slikt til hugar.
Og þar sem Daníelsson gleið-
gosast í stærðfræðinni um breidd-
ar gráður og lengd Canada, plæj-
ingar og fleira, er langt frá að
koma nokkuð við efninu í minni
grein. eða hvar byggir Mr. J. D.
þá ályktun sina að eg sé svo. mikið
upp með mér af námum Canada?
sem varla er minst á í minni
grein. Að eg ekki taldi upp nein
gæði í kostakjörum, svo sem sjá-
var gullkistu íslands, gat ekki átt
sér stað, þar enginn samanburður
var á neinu hér og þar. En sem
sagt við alla yfirvegun á þessari
ritsmið hr. Jónasar Danielssonar,
gat mér ekki annað skilist en að
iskynsemisglóran í skalla han3,
hlyti að hafa testað 10 til 20 stig-
um lægra, þegar sá getnaður
myndaðist, heldur en gat átt sér
stað hjá nokkrum Galla og Rússa.
Enda eg svo skriftamál þessi, og
óska Mr. Daníelsson gleðilegs
sumars, og bið hann gjöra svo
vel og sýna feanngjarnari tilþrif
framvegis. Og gef eg svo hér með
ófeiminn utanáskrift til mín, svo
hann eður aðrir geti sent mér
kveðju sina eða hnútu ef það
vantar, eg reyni að borga í sömu
mint.
Guðbrandur Jörundsson
frá Hólmaleyti.
Sumargjöf fyrir sumar-
gjöf.
Sjáandi sjá menn ekki, er þá að
eins viljann a& virða.
í tilefni af því, að eg hefi orðið
orsök í að afla Mr. Jónasi Daní-
elsyni skynhelti og þar af leiðandi
hitaveiki svo skynfæri hans hafa
skekt í lið, með grein er birtist í
Lögbergi 1. marz n. 1., þá finn eg
ihvöt hjá mér þees efni sað sýna
viöleitni til að bæta úr því með
einhverju því er gæti dregið sár-
asta sviðann úr sári því, til þess
að geta sýnt dálítinn lit á því,
vantar mig liðsinni hins heiðraða
ritstjóra Lögbergs, sem felst í því
að hann vidi gjöra svo vel að birta
eftirfylgjandi línur, sem hljóða
þannig!
Þann 11. april n. 1. er blaðsnep-
illinn Heimskringla svo lítilþæg að
birta ritsmíð er nefnist ’Hljóð úr
horni”, eftir nefndan Daníelsson,
hvar með hann fullyrðir að á-
minst grein min sé óhróður um
ísland, hvar á hann byggir þá stað-
hæfingu sína er mér óljcst, og
vísa því með fyrstu ferð Iheim til
föðurhúsanna aftur og bið Daní-
elsson að skerpa skilning sinn.
Eg ætla að það væri gengið svo
frá grein minni að eigi fyndist þar
nokkurt ósatt orð , né óhróður og
last um landið sjálft eður þjóð-
stofn, eins og allir heilskygnir
menn með iheilbrygða skynsemi
geta lesið. — par er með nokkuð
Sendibrófafréttir frá íslandi úr
þrem sýslum 1923. — Úr Dala-
sýslu 23. febr.:— Haustið og vet-
urinn sem af er hefir verið ein-
hver sá allra bezti sem eg man
eftir, heitir ekki að komið hafi
hríð nema þrjá daga, víða úti
hestar, og lítið búið að gefa fé,
en afar vindasamt, svð sumstað-
ar neyð við Bjóinn. — Heilsufar
hefir verið upp og ofan eins og
gengur, Mannalát. Stefán Davíðs-
son dó 22 nóvember í haust. Eig-
ur hans ihlupu upp á 3000 kr.
Þetta var einhleypur maður, sem
hér var bústtur við Manitobavatn
fyrir nær 20 árum síðan.
Frá G. Ásgeirsson til G. J.
Úr Mýrasýslu, Norðurárdal 1.
marz:— Hálf erfið er verzlunfh
hja okkur, að sönnu hafa vörur
lækkað nokkuð síðastliðið ár, en
nú eru að hækka aftur sumar
sortir, rúgmjöl er nú 25 aura pd.,
hveiti 35!—40, hafrar 35 og grjón
viðlíka, kaffi krónu eina og fjöru-
tíu pundið, sykur 65—75, álna-
vara og ýmsir hlutir tiltölulega
dýrari.
Aftur er verð á ibændavörum
að lækka, vorull er nálægt kr.
1. tvípundið fyrsta flokks, kjöt var
hér í B.nesi í haust hæðst 55 og
niður, mör eina krónu, gærur 60
aura pundið, smjör kr. 2. Dilkar
reyndust með langþyngsta móti
í ihaust, með 35i—45 punda skrokk
Hroissasala sama sem engin síð-
astliðið sumar og verðið hæðst kr.
200, fyrir beztu hesta og meir en
helmingi tninna á hryssum. Pen-
inga ástandið, það er nú bág-
COPENHAGEN
Munntóbak
Búið tilúrhin-
um beztu, elstu,
safa - mestu tó-
baks blöðum, er
ábyrgst að vera
algjörlega hreint
Hjá dllum tóbakssölum
c?p|nhácTen^
- snuff'■ '
Þetta er tóbaks-askjan eem
hefir að innihalda heimsin
bezta munntóbek.
borið, þess konar fréttir flytja
Iblöðin. Síðastliðið vor var
fremur kalt, en svo mátti sumarið
heita hagstætt, en grasvöxtur i
lakara lagi sumstaðar afleitt á
stargresi, varð því heyfengur lak-
lega í meðallagi, og reynast létt
Veturinn sem nú yfir stendur,
einhver sá bezti sem menn muna,
sauðfé óvíða hirt fyr en um jól.
og lítið gefið til þrettánda, svo
staðið inni til miðþorra þá þíddi
upp, síðan mátt heita sumarblíða,
oftast þítt og þvínæst auð jörð
fram í fremstu daladrög, því
nær engin úrkoma oftast bart-
viðri og vestan vindur, mest 6
stig frost og er Iþetta sj'aldgæft
Ifér í Norðurárdal á þorra og góu,
komi ekki vorkuldar geta menn
búist við gróðri snemma og gras-
komu, en hætt er við úrkomum
eftir þessi þurviðri. — Frú G.
Halldórsson, til G. J.
Gullbringusýslu, Hafnarfirði
febr. 27. 1923. Táðarfar hefir
verið hér fremur óstöðugt í sumar
n.l. og aflaleysi franjúrskarandi
mikið í flestum sjóplássum, hafa
því flestir er sjó hafa stundað
borið rýran Ihlut frá borði og ver-
ið illa undir búnir að taka móti
vetrinum. Hér ihafa fæstir haft
nokkurt handtak að gjöra. Hér er
lítið um útgerð, að eins tveir tog-
arar er fiska í is meiri part vetr-
ar, og selja aflann á Englandi,
isvo þeir veita engum atvinnu hér.
Kúttarar allir seldir út úr land-
inu, er veittu mörgum mönnum
atvinnu, og togararnir komnir í
þeirra stað er veita fáum atvinnu
nema lítinn part úr árinu. Horfir
til vandræða ef ekki vekst eitt-
hvað upp sem úr geti bætt.
Til sveita var iheyskapur í með-
allagi n.l. sumar og í vetur hefir
verið einmuna tíð, frost hafa ver-
ið mjög væg og sjókoma sama
•sem engin. — Frá B. Halldórsson
til G. Jörundssonar.
*nr
Tollar sem ekki ná til-
gangi sínum.
Blaðið “Financial Post,” flutti
nýlega eftirtekta verða ritgerð,
úm það, hvernig 'háir tollar stund-
um ná ekki tilgangi sínum, sem
sé þeim, að auka tekjur ríkisins,
heldur verði jafnvel til þess gp.giv
stseða. Meðan tollurinn á vi _dl-
lingum var $6.00 á þúsundið, .seld-
ust af þeim í Canada því sem
næst 2,500,000,000 á ári. Eftir að
tollurinn var hækkaður upp í
$7.50, fóru fleiri þúsundlr mar.na
er áður höfðu keyþt vindlinga að
reykja í pípum, eða þá að búa til
sína eigin vindlinga. Notkun
vindlinga minkaði um hálfa bít-
jón á ári, en ríkissjóðurinn tapaði
við það $2,000,000. Af þessu er
ljóst, að hinn hækkaði tollur, sem
verða átti til þess að auka texjur
ríkissjóðs, varð til þess gagn-
stæða. Ofháir tollar ná alöre:
tilgangi sínum og verða til tekj i-
taps í stað tekjuauka. )Montreal
Herald.)
Tollar sem 'draga úr tekjunum.
J*eir menn, sem það hlutverk
hafa með höndum, að ákveða toiia
með lögum, mega hvorki gera
úlfalda úr mýflugunni, né heldur
hrapa að neinu. pað eru
til margir heilbrigðir og sann-
gjarnir tollar, sem veita rSkis-
sjóði drjúgar tekjur, án þess að
'koma nokkurstaðar verub-ga hart
niður. Aðra tolla má einnig
nefna, sem miða til hins gagn-
stæða. (Sem dæmi má b -nda á
vindlingatollinn. Lengi vei var
lagður $6,00 tollur á hvert þús-
und af vindlingum. Sá tollur
var ærið hár, en þdátt fyrir það,
reyktu Canadamenn >á að jafn-
aði 2,500,000,000 vi' dlinga á áii.
Eftir að tollurinn var hækkaður
upp í $7.50 á síðastiiðnu ári,
minkaði vindlinga notkunin um
því nær hálfa biljón. V;ð þa5
tapaði ríkisféhirzlan $2,000,000.
pað virðist muna um minna.
Sannleikurinn er *á, að háir toll-
ar, verða alt af til þess, að draga
úr tekjum. Toronto(Financcial
Pcst.)
Skugginn.
Gáðu að skugganum,
gerðu ’hann ei að við,
>ó stór sé fyrir augað,
hann stenst ekki skin.
Gangirðu í sólskini —
og sért þér ekki hálf —
sjá, ljótur og stór er skugginn.
en lítil >ú sjálf.
Mynd þína getur hann
atað og ýkt,
alt, sem ótta vekur,
er honum díkt.
Láttu ekki skuggann
skyggja á sannleikann,
vilt hefir það margan
va’linkunnan mann.
Hleyptu honum ekki
í huga þinn inn,
hann getur ráðist
á hjartafriðinn þinn.
Því skugginn getur
mótað svo margt,
hann getur jafnvel
/hjartað gert svart.
Láttu ekki skuggann
iskera úr því,
hvað hjartanu er hollast
heiminum í.
Vitið hann villir,
það veit ekki grand,
ihvort meitlað er í marmara,
eða mótað á sand.
Guðsröddin ein getur I
bent þér rétta braut.
Fljúgðu því með fulltrausti
föðursins í skaut.
Eliín Sigurðardóttir.
—Vísir 8. marz.
Allhvast austanveður var í gær-
dag (5. marz) og rak á land norskt
gufuskip í Vestmannaeyjum.
Mun það hafa brotnað svo, að eng-
in tök eru að ná >ví á flot, en
menn björguðust. Skipið kom
með saltfarm til Eyjanna, en var
tæmt, áður en það strandaði. Skip-
ið hét “Ynnur.”
í morgun létust hér í ibænum
tveir merkir borgarar, þeir Ey-
ólfur porkelsson úrsmiður og
Magnús Gunnarsson kaupmaður.
—Vísir 12. marz.
Gat ekki sofið.
En nú er öll ógleðin horfin
líkamskerfið komið í beta lag:
Sá sem þetta skrifar fær aldrei
nógsamlega þakkað meðalinu er
veitti honum heilsuna
Mr. John WoodWard, P. T.
O., Lucan, Ont. skrifar:
“pað veldur mér ánæeju að
mæla með Dr. Ghase’s meðul-
unum, einkum þó Nerve Food-
Eg þjáðist af neuritis árum
saman og ekkert sýndist gera
mér gott. Loks var tauga-
kerfið svo komið, að mér kom
tæpast blundur á brá, nótt eft-
ir nótt; verkirnir ásóttu llk-
maa minn, frá toppi til táar.
Eg hafði svo að segja gefið upp
alla von, er eg komst í kynni
fór að nota það meðal. Eftir að
hafa notað tuttugu öskjur, var
eg orðinn heill heilsu. Eg hefi
einnis ávalt við hendina Dr.
Chase’s Kidney-Liver Pills, og
'síðastliðið ár, hefi eg aldrei
kent mér nokkurs meins-”
Dr. Ghase’s Nerve Food, 50
cent askjan, hjá öllum lyfsöl--
um, eða Edmanson Bates og
Co., Limited, Toronto.