Lögberg - 03.05.1923, Blaðsíða 4

Bls. 4
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 3. MAí 1923.
" - -'¦>»-»«

3SCEŒ

f
Jögberg
Gefið út hvern Fimtudag af Tke Col-
mnbia Prew, Ltd.jCor. William Ave. &
Siierbrook Str.. Winnipeg, Man.
TalaWaart N-6327 06 N-6328
1
Jóa J. Bfldf elL Editor
Utanáakrih til blaBniu:
TJJf »OlUmBI^ PHE8S, Ltd., Box 317», Wnnipeg, M«1-
Utanátkrift riUtjórana:
EDfTOR LOCBERC, Bex 3172 Wlnnlpeg, Man.
The "IMgherg" la prtated and publiahed by The
Columbla Praaa, Llmited. ln tha Columbia BlocJr,
til t» IIT Bherbrooke Btreet, Wlnnipeg, Manttoba
Undarlegt.
pótt undarlegt megi kallast,_ virðast helzti
margir þeirrar skoðunar, að gagnrýning bóka sé
eitt hið allra auðveldasta viðfaiígsefni mann-
anna. Að minsta kosti er það víst, að ótrúlega
margir iþykjast sæmilega sterkir á því svellinu,
eða vel það. Pó er hér um að ræða marghliða
vandamál, viðkvæmara flestum öðrum.
Bækur eru auðvitað misjafnar að gæðum.
en þó eiga þær yfirleitt sammerkt í því, að vera
boðberi einhverra þeirra lífsskoðana, er höf-:.
undarnir telja mestu máli skifta. Gagnrýning
bóka er nauðsynleg, en hún verður umfram alt,
að byggast á sannleiksást og heilbrigðri dóm-
greind.
í tímaritinu "The English Review" birtist
fyrir nokkru ritgerð um skáldskap, eftir Gerald
Gould. Snýst megin innihaldið um það, hvort
skáldþroska iþjóðanna sé að hnigna, eða það gagn-
stæða. Höfundurinn telur þá skoðun næsta al-
menna, að í þessu tilliti sé um afturför að ræða,
en kveðst þó sjálfur vera algerlega á öðru máli.
Á einum stað í ritgerð þessari, kemst höf.
svo að orði:
"Menn segja að skáldskapnum sé að fara
aftur, — hann iþoli engan samanburð við það,
sem áður var. En er þetta ekki eitthvað svip-
að því, sem sagt er daglega í sambandi við
dandbunaðinn, sem <þó hefir tekið risavöxnum
framförum á hverju einasta ári?
"J?að. eru ávait einhverjar náttuglur á
sveimi, er þykjast finna eða sjá afturfaraein-
kenni í hvaða átt sem litið er.
"Skilningur fólks á gildi góðra bóka, er ef
til vill eigi jafnskýr um þessar mundir og hann
hefir stundum verið, en slíkt stendur í engum
samböndum við afturför í skáldskap. Stór-
skáld hverfa eigi úr sögunni fyrir það; mun-
urinn aðeins sá, að viðurkenningin kemur ef til
vill ekki fyr en öldum seinna.
Skáldlistin er í engri hættu stödd, hún er ei-
lifs eðlis og 'þessvegna getur henni ekki einu sinni
farið aftur. En væri um hættu að ræða í þessu
é
sambandi, þá stafaði hún sannarlega ekki af góð-
skáldaskorti heldur miklu f remur af óvandaðri
klíkugagnrýni, sem ýmist af hagsmunahvötum
eða hégómadýrð, hefur einn rithöfundinn til
skýjanna fyrir lítið afrek, en þeytir upp form-
gallamoldviðri yfir annan, oft og einatt, langtum
snjallari."
MikiII hluti nútíðardóma gengur í það, að
tína saman svokallaða formgalla. Að því loknu,
tekur við deilan um stefnurnar, til hvaða flokks
skáldskapur þetta og jþetta kvæðið teljist, þar til
svo er komið, að hið andlega erindi Ijóðsins hef-
ir verið ausið moldu.
H veitiflutningsg jöld.
Margt og mikið hefir verið rætt og ritað
síðustu vikur, um hveitiflutning hér í Canada,
bæði hvað viðvíkur vegalengd og dýrleika. Eft-
ir sumum þeim ræðum að dæma, gæti manni
dóttið í hug, að hvergi í heimi væri lengra til
sjávar, og að hvergi þyrftu menn að borga jafn-
hatt, hvað þá heldur hærra flutningsgjald A
feorntegundum en einmitt hér. Eftirfarandí
grein, sem tekin er stórblaðinu "Omaba-World
Herald", birtum vér í því augnamiði að gefa
Jesendum vorum hugmynd um, að víðar er "pottur
brotinn" en hér í Canada í þessu efni:
"Samanburður sýnir, að hinar canadisku
, járnbrautir flytja korntegundir til markaðar ná-
lega helmingi ódýrara hina sömu vegalengd, en
iþær bandarísku, og samt eru bændur norðan lín-
unnar kveinandi, eigi með öllu að ástæðuiausu þó,
yfir því, að þeir verði að borga alt of há flutnings-
gjöld.
Bændur í Vestur-fylkjum Bandaríkjanna borga
frá 50% til 100% meira fyrir flutning hveitis til
stór-vatnanna en Canada-bóndinn gerir. En
hvernig stendur á því ? J?að virðist enginn vita.
prír staðir við stór-vötnin taka við öllu
hveiti úr vestrinu, Fort William frá Vestur-
Canada, en DuJuth tfrá norðurfylkjum Banda-
ríkjanna, og Chicago frá miðfylkjunum. AJlir
þessir þrír staðir eru á vegamótum stór-vatn-
anna. Fort William er um 200 mílur f rá Duluth,
en allir"eru þeir um sömu vegalengd frá Buffalo.
^. Bærinn Sweetgrass í Montana, sem liggur
við Great Northern járnbrautina, er um 10 mílur
frá bænum Coutts í Alberta, er liggur við Can-
adian Pacific brautina. Sweetgrass er 1,004
mílur frá Duluth, en Coutts er 1,203 mílur frá
Fort William. J?egar bóndinn í Sweetgrass
sendir hveiti sitt til Duluth, 1,004 mílur.verður
hann að'borga í flutningsgjald 43 cents fyrir
hver 100 pund, en þegar nágranni hans í Coutts
sendir sitt til Fort WiHiam, sem eru 1,203 mílur, ¦
borgar hann aðeins 27% cent fyrir hver 100
pund. Mismunurinn verður því þessi: Banda-
ríkjabóndinn borgar 15 og hálfu centi meira fyrir
flutning á hverjum 100 pundum af hveiti, en sá
canadiski; sem þó býr 200 mílum fjær áfanga-
stað. Og ekki þyrfti að vera meiri f jarlægð miili
þessara bænda en það, að þeir gætu hæglega boð-
ið hver öðrum "góðan dag" á hverjum morgni
án þess að taka á sig krók.
Bóndinn í Lander í Wyomíng-fylkinu sendrr
hveiti sitt til Chicago, sem 'eru 1,275 mílur mcð
Northwestern járnbrautinni, og borgar 69^ cent
fyrir hver 100 pund; geta allir reiknað mismun-
inn á gjaldi hans og bóndans í Coutts, Alta.,
sem borgar 27i^ cent fyrir sín 100 pund á 1,203
mílna vegalengd."
Áhrif áfengis á heilsuna.
Hörð barátta er að byrja hér í Manitoba
milli tveggja sterkra afla. öðru megin fylkja
sér allir þeir einstaklingar, öll þau félög, öll þau
öfl, sem setja sér það að aðal-takmarki, að fita
sig og fylla vasa sinn á kostnað annara; allir þeir
sem vilja fá lögleidda aftur áfengissölu í land-
i»,u.
'Hinumegin eru þeir sem vilja hjálpa til þess
að hér í landi vaxi upp siðsöm, heilbrigð og sterk
þjóð, óhindruð af þeim ásteytingar-steinum sem
óhjákvæmilega fylgja vínsölunni og vínnnautn-
inni — jafnvel þó ekki sé nema í hófi.
Eg hefi alt af haidið þvfi fram, að það væri
embættisleg og siðferðisleg skylda læknastéttar-
innar að berjast á móti öllu því, sem veikir heils-
una og styttir lífdagana, en berjast fyrir öllu sem
verndi heilöuna og auki vellíðan fólksins.
Af þessum ástæðum tel eg það skyldu þeirrar
stéttar að berjast fyrir vínbannsmálinu og á móti
vínsölunni. Eg skal hér leyfa mér að lýsa stutt-
lega áhrifum áfengisins á heilsuna, ef ske kynni ,
að það mætti vekja einhvern til umhugsunar og
starfs,. einmitt nú, þegar mest ríður á, að vel
sé unnið. Ástæðan fyrir því að eg rita þetta
nú er sú, að sendisveinar hins svonefnda hóf-
drykkjufélags (Moderation League) hafa reynt
að telja fólki trú um, að áfengi í smáum stíl
drukkið sé heilsusamlegt, og $?eir eru til sem
svo grunt hugsa, að þeir trúa þessu. Áður en
eg lýsi áhrifum áfengisins með mínum eigin
orðum skal eg leyfa mér að tilfæra umsagnir
heimsfrægra vísindamanna, sem alveg ættu að
taka af skarið í þessu efni:
"Mikill fjöldi þeirra sem af tæringu deyja
hafa veikst af óþrifnaði'; óþrifnaður stafar oft-
ar atf áfengisnautn en nokkru öðru. Fátækt er
afaroft orsök tæringar og fátæktin stafar þrá-
faldlega af drykkjuskap. pegar þetta hvort-
tveggja er athugað og skýrslur lagðar til grund-
vallar, þá kemur, það í ljós, að áíengisnautn er
oftar orsök tæringar en nokkuð annað."
Prof. Dr. Wiliiam Osler.
"Afengisnautnin er móðir tæringarinnar og
krabbans."
Sir Victor Horsaley.
"Áfengisnautnin, jafnvel í hófi, gjörir menn
meðtækilegri fyrir flesta sjúkdóma og seinkar
fyrir bata þegar þeir verða veikir."
Dr. A. K. Chahners.
"Áfengisnautnin er óvinur lífsins, þjónu
dauðans, skapari drepsóttanna."
Dr. Courad Wesselhoeft.
"Áfengisnautnin sljófgar heilann, slítur taug-
arnar, eitrar bióðið, afskræmir sálina."
Dr. Guðmundur Björnsson.
Ahrif áfengis á hjartað og blóðæðamar.
J7egar áfengis er neytt berst iþað afarfljótt
út í líkamann í gegn um örfínar æðar í magan-
um. f þessum fínu "æðum eru afarfínar taug*;'
eins og í öllum öðrum líffærum líkamans pessar
taugar eru sérlega næmar fyrir áhrifum; þær
kallast hreifitaugar æðanna (Vassomotors). pær
«tjórna hinum örfínu vöðvum í blóðæðunum
valda því að þeir ýmist slakna eða stríkka, sem
þýðir það, að blóðæðarnar ýmist þenjast út e8a
dragast saman — víkka eða mjókka. petta er
þannig úr garði gert til þess, að mátulega mikið
eða mátulega lítið blóð streymi til hvers Iíffæris,
eða hvers hiuta líkamans, þegar hjartað bærist
eða dœlar (því eins og menn vita vinnur hjartað
eins og hver önnur dæla).
pessar fínu taugar í æðum verða hálfmátt-
Iausar þegar áfengiseitrið snertir þær. J?að eru ,
hérumbil fyrstu áhrif áfengisins. petta máttleysi
tauganna veldur því, að blóðæðarnar iþenjast út
meira en góðu hófi gegnir og blóðið streymir of
auðveldlega um ,þær; þvi til þess að hjartað geti
unnið verki^sitt fullkomlega, verður það að mæta
vissri mótstöðu íþegar það dælir bloðinu út í líkam-
an í gegn um blóðæðarnar. J7egar taugarnar í
vöðvum blóðæðanna verða máttvana, þá hverfur
þessi nauðsynlega mótstaða, eða minkar; af því
leiðir |það að hjartað slær tíðara og verður að
vinna meira verk, en því er ætlað. pegar svo er
komið verður sá er afengisins hefir neytt æstur
og oft ofstopafullur.
Eftir nokkurn tíma verður hjartað þreytt af
of miklu erviði og veikt af áhrifum eitursins.
því er eins varið með hvert sérstakt líffæri og
hvern sérstakan einstakling. J7egar einhvej vinn-
ur yf ir sig, gefst hann upp, eða verður að minsta
kosti þreyttur, þannig er það með hvert líffæri,
t. d. hjartað í þessu tilfelli; það hægir á sér og
verður þreytt; því verður ervitt að dæla blóðið í
gegn um æðarnar út í líkamann, (þess vegna verð-
ur allur líkaminn slappur og sá er áfengisins neytti
missir þrótt, verður máttvana, fellur oft í nokkurs
konar dá eða dvala.
Smásaman líður þessi dvali frá, átfengisneyt-
andinn nær sér aftur, því eitrið berst út úr lík-
amanum með þvagi, með svita, með andardrætt-
um o. s. frv. Hann neytir saTtía eitursins aftur
og sama sagan endurtekst ár eftir ár. Blóð-
æðarnar í hjartanu og hjartað sjálft verða fyrir
sömu áhrifum og aðrar blóðæðar líkamans; eitrið
og þreytan vinnur þeim tjón.
Hinir fínu vöðvar í æðum vaxa af áreynsl-
unni, æðaveggirnir þ*ykna þar af leiðandi og breyt-
ast á þann hátt að óeðlileg f ita skapast þar; vöðv-
arnir blátt áfram breytast í óheilbrigða; fitu.
Kalkefni myndast í æðaveggjunum og hjartalokun
og þanþolið (elasticity) minkar; stundum mynd-
ast þar sár og getur jafnvel grafið í. J?egar blóð-
æðamar hafa tapað þanþolinu, geta ekki þanist
út, jþá þarf hjartab meira afl til þess að dæla blóð-
í gegn um þær. J?etta skapar hjartanu aukið
starf; hjartavöðvamir þreytast, þeir vaxa en
missa jafnframt starfsþol; þeir breytast einnig
smám saman í óeðlilega fitu. Alt þetta hefir
vondar afleiðingar, andardrátturinn verður þung-
andarteppa og hósti eru algeng, meltingin sljófg-
ast. Hjartað, sem er miðstöð blóðrásarinnar og
æðamar sem bera blóðið um líkamann, geta ekki
unnið fullkomlega. Líkaminn fær ekki nógti
mikið af súrefní úr loftinu og losnar ekki við nógu
mikið af kolsýru. petta veikir líkamskraftana,
geriit líkamann móttækilegri fyrir alla sjúkdóma
og ófærari til \þess að standa á móti skaðlegum á-
hrifum allra baktería. Áfengið er iþví erkióvin-
ur lífsins og heilsunnar, en fóstbróðir dauða og
drepsótta.
Einhver segir ef til vill, að þ'ettai sé aðeins
rétt, þegar um ofnautn áfengis sé að ræða, en
reynslan hefir sýnt það»og ummæli þeirra, sem vit
og þekking hafa, sannar að áhrifin eru samskon-
ar hversu lítið sem drukkið er, þótt eyðilegging-
in sé eftir því hraðstágari sem meira er drukkið
af eitrinu. J?essu til sönnunar skal hér tilfærð
nokkur ;immæli:
Hinn frægi sérfræðingur, professor Paolo
Amaldi á ftalíu, sem er viðurkendur einn merk-
asti læknir heimsins, segir sem hér fer á etftir:
"í orðsins réttu merkingu er jafnvel allra
minsti skamtur áfengis ekki skaðlaus. Sann-
leikurinn er sá að heilsa mannsins líður við áfeng-
isnautnina í hversu smáum stíl sem hún er; skað-
laus áfengisnautn er ekki fremur til en skaðlaus
veiki. Minsti skamtur af því eitri dregur úr
mótstöðuafli líkamans gegn sóttum og sjúkdóm-
um.
Sem læknir og heilbrigðisvörður, tel eg það
skyldu mína að skýra f rá þessu; eg þekki ekkert
sem í eins stórum stíl og éins oft ryður tseringu
og krabbameinum braut eins og'áfengisnautnina.
Að berjast á móti tæringu en láta vínnautnina
afskiftalaust er sama sem að skera blöðin af ill-
gresinu á akrinum en láta rótina ósnerta". J7ann-
ig farast iþessum tfræga lækni orð meðal annars.
Dr. T. D. Crothers, frægur læknir og vísinda-
maður segir:
"Hinn svokallaði hófsemdarmaður í áfeng-
isnautn, er bokstaflega sjúklingur sem smám
saman er að svifta sjálfan sig lífi. Nákvæm-
ustu áhöld til þess að mæla með áhrif áfengisins
á líffæri mannsins hafa sýnt það og sannað 'að
allra mesta hófnautn þess eiturs sljófgar sjónina,
deyfir heymina, veiklar taugakerfið í heild sinni
- og hvert"einasta líffæri. Hjarta, sem berst 10
—15 sinnum hraðara á mínútunni eftir litla á-
fengisnautn, sem kölluð t er hressing, slær jafn
mörgum slögum færri en eðlileg eftir nokkurn
tíma. Rannsóknir þær sem nákvæmastar og á-
reiðanlegastar eru sýna, að lítill ská*mtur áfeng-
is (tvær teskeiðar af brennivíni) hefir sljófgandi
áhrif á minnið og hugsunina. J?etta eru sann-
anir sem enginn getur mótmælt og því síður hrak-
ið.
Skýrslur sjúkrahúsanna sanna það, að hóf-
nautnamönnunum í áfengi er hættara en þeim,
sem ekki.bragða áfengi. peir hafa minna tæki-
færi til þess að sleppa við sjúkdóma og minha afl
til þess að standa á móti þeim og hrynda þeim
af sér — þeim er lengur að batna, ef þeir sýkja&t.
Uppskurðir hepnast miklu veryalment á þeim
sem áfengis neyta en hinum, sem láta það vera;
þetta er eðlilegt; blóðið er óheilbrigt af áhrifum
eitursina og taugarnar veik'laðar, en heilbrigt
blóð og ósjúkar taugar eru aðalskilyrði fyrir því,
að sár grói fljótt og vel." J7etta segir Dr. Paolo
Amaldi.
Protfessor William Osler, sem er einn frægasti
læknfr þessarar aldar (nýdáinn), segir:
"peir sem áfengis neyta, jafnvel í mestu hóf-
semd, eiga það á hættu, fremur öðrum, að veikj-
ast af tæringu og krabbameinum. J7að stafar af
því, að áfengiseitrið, jafnvel hvefsu litið sem er,
veiklar líkamann alment og hvert sérstakt líf-
færi."
Framh.
Sig. Júl. Jóhannsson.
Merkilegur
Efnastofu
Arangur
Sérhvern einasta dag, koma í
Ijós við smásjána í vorri frægu
efnarannsókna og ibökunarstofu,
hinar og þessar ástæður fyrir
því, að canadiskum húsmæðrum,
tekst ekki eins vel og skyldi brauðgerð sín og bökuta.
Nú gefst öllum kostur á
vísinda aðferðir vorar, því
færa sér persónulega í nyt
ROBIN HOOD FLOUR
Þjónustudeild
býður hverri húsmóður, sem mishepnast
bökun, að frera sér gott af aðferð þess.
Skrifið Service Department voru í dag
og skýrið oss frá Ibökunar erfiðleikum
yðar.. Sendið sýnishorn af mjöli þvá, er
þér notið og munum vér þá fljótt benda
yður á hvað var að.
Trygging. — 1 staðinn fyrir poka af
Robin Hood Plour, 24. punda eíða þyngri,
sem búið er að eyða nokkru^úr, látum vér
yður fá annan tful'lan í þeim tilfellum,
sem konunni hefir ekki hepnast böfeunin
eftir þrjár tilraunir.
R0BIN H00D MILLS Ltd.
Moose Jaw, Sask.

W\.
Ástœðurnar
fyrir því aC hugur islenzkra bænda
hnegist til Canada
41. Kafli.
Peace River liéraðið hefir á-
valtjverið skoðað einskcnar æfin-
týráland. Útsýni er þar bæði
margbreytt og tilkomumikið og
veðráttufarið fhið bezta. Svæði
þetta liggur í norðunhlutum Al-
berta og British Ck)lumbia. pað
nær frá 54. breiddarstigi til
þess 59. norður á bóginn, en frá
112.-lengdarstigi til 125. í vestur.
Bezti partur spildu þessarar ligg-
ur innan vébanda Alberta fylkis.
Er jarðvegurinn þar einkar frjó-
samur og vel fal'linn til akur-
yrkju, jafnt sem búpeningsrækt-
ar. British Oolumbia megin
liggur spilda af þessu Peace Ri-
ver héraði, um hlálfa fjórðu mil-
jón ekra að stærð. Víía eru þar
allgóð tækifæri til akuryrkju, en
yfírleitt er þó Iandið fjöllótt.
Timburtekja er þar allgóð og
mikið af námum. Veðráttufar-
ið í Peace River héraðinu, er 6-
trúlega milt, þegar tekið er tillit
til þess hve norðarlega það ligg-
ur. Sumrin eru heit og sól-
björt, en á vetrum hressandi
svalt. Ofsastormar þekkjast
þar varla. All kalt getur stund-
um orðið að vetrinum til, þá
fylgir joftast nær "dúnalogn. Hin-
ir mildu Chinook vindar eiga
mikinn þátt í þvií, hve veðráttu-
farið er gott. Snemma vorar í
héruðum þessum; leysir þá snjó
al'lan á fáum dögum.
Sáning hefst venjulegast
snemma i apríl, stundum í marz. í
kringum Fort Vermilion byrjar
isáning fyrstu dagana í maí. Rign-
inga kaflinn er mestur í júní og
júlí. Meðal regnfall á ári, nem-
ur frá tólf til þrettán þumlungum,
Að sumrinu til eru langir dag-
ar en skammar nætur. prjá mán-
uði af árinu, má helzt svo að orði
kveða, að Ijóst sé aillan sólar-
hringinn á enda. Næturnar eru
þvi nær undantekningarlaust
svalar og hréssandi. Sumar-
frost og, hagl gerir sjaldan vart
við sig á stöðvum þessum. Hin
svölu kvöld, eru dýrmæt, eftir
sólheitan miðsumardag. —
Kornsláttur hefst alla jafna um
miðjan ágúst mánuð. September
er að ýmsu leyti allra skemtileg-
asti mónuður ársins. Veður
hæfilega Mýtt, en næturnar ger-
ast svalar og reka á flótta flugur
og annan ófögnuí5, er fylgdi hita-
tímabilinu. Oftast má gera sér
von vetrar fyrri partinn í nóvem-
ber, þótt iðuglega haldist tiltölu-
lega milt fram undir. jól.
Engum þarf að standa stuggur
af vetrarkuldanum. Hann herð-
ir fólkið og veitir því meiri lífs-
þrótt. Sæmilega búið fólk,
finnur ekki mikið til kuldans, og
viðast eru húsakynni það góð nú,
a$ hann kemst eikki inn fyrir
þrö^kuldinn.
Jarðvegurinn á svæðu^ þess-
um, er einkar vel fallinn til á-
vaxta og heyræktar, enda^er þar
mikið um hvorttveggja. f' dölum
eða dalverpum, er mikið um
hveitirækt. Svo má að orði
kveða, að yfirleitt "sé landi« frjó-
samt. Nog er þar um fljót og
ár, er veita jarðveginum raka.
Blómgróður er mikill /í Peaca
River héraðinu. Enda má svo
að segja í hvaða átt, sem litið cr,
sj áspildur stórar og smáar,
þrungnar allskonar skrautgróðri.
Margt hefir þegar verið isagt og
skrifa'ð um kosti Peace River hér-
aðsins, þótt enn hafi því hvergi
nærri verið lýst sem vera .skyld'..
Timburtekja Ihéraðsins má teljast
því nær ótæmandi. Við Wapiti,
eru stórir timburflákar, ,sem eng-
in mannshönd enn hefir snert,
meðfram North og South Pine
ánum, Smoky, Whitemud og Noti-
klivini (Bathle) ánum, liggja
hinar auðugustu skóglendur. Við
Fort Vermilion eru þrjá sögunar-
myllur og mikið flutt þaðan af
timbri. Mikið er af óbygðum
löndum á svæðum þessum, sem
bíða þess eins, að hönd sé 1-ögð á
plóginn.
Byltingin.
Eftir Richard Wagner.
(Ridhard Wagner, 1813—1883
er sjálfsagt kunnur að nafni all-
mbrgum íslendingiim, sem stærsta
söng-leika skáld heimsins, þó fá-
ir að líkindum hafi heyrt eði
skiQji verk hans. En færri munu
þeir þó vera, sem er kunnugt að
Wagner var svæsinn starfaníi
byltingamaður, og tók þátt í bylt-
ingunni 1848 og varð fyri - það að
fara landflótta til að komast hj i
margra ára fangelsisvist. Eft-
irfarandi kafli er brot úr ritgerð
um sem hann skrifaði fyrir'Dres-
den VoJks blatter).
Eg er hin hulda endurnýun7-
æskunnar, hinn ævarandi fruni-
hofundur lífsins. Þar sem eg er
ekki, þar geysar ógn dauðans. Eg
er hugfróin, vonin, draumsjón
hinna kúguðu. Eg eyðileg^ það
sem er, en af bjarginu sem eg
skín á tekur nýtt líf fram að
streyma. Eg kem til að örjóta
af yður alla þá fjötra, sem und-
iroka yður, til að frelsa y5ur úr
faðmi dauðans, og til að blása
nýju lífi í æðar yðar. ttfí sem
er verður að farast. p-t* er hin
eilífa .lögeggjan ' lífsins, og eg
hin alt eyMleggjandi, uppfylli
það 'lögmál tW að skapa nýja f egr-
andi *-ilveru. Eg vil umbreyta og
endurnýja frá rótum það /yrir-
komulag sem þið lifið við, þvi það
er afsprengi eymdarinnar, ^em
blómgast í eymd og volæöi, og á-
vextir þess eru glæpir. Kornið er
þroskað og eg er uppskerumaður
inn. Eg vil stökkva á burtu
hverri einustu blekkiniru, s^m
""ald hefir yfir mön^unum Eg
vil eyðileggja drotnunarvaiá
eins yfir mörgum, — drotnunar-
vald þess lífssnauða yfir hinu
lífræna, — drotnun þess efniskga
yfir því andlega. Eg vil möl-
brjóta vald hins mikla, afnema
lög eignaréttarins. Látum vilja
hvers einstaks vera meistara
mannkynsins. Látum styrkleika
hvers einstaklings vera ihans eig-
in eign, því frjáls maður er hei-
lagur maður, og ekkert það til,
sem er háíeitara en hann.
Eg vil eyðileggja núverandi
fyrirkomulag, sem deilir mann-
kyninu ií óvinveittar andstæður:
pá sterku og þá tlítilmagna, einka-
réttindamenn og útlaga, ríka og
snauða. pað gerir allar mann-
legar verur ófarsælar. Eg vil
eyðileggja það fyrirkomulag sem
gerir miljónir a$ þrælum hinna
fáu og þá fáu þræla síns eigin
valds og auðæfa. ' Eg vil eyði-
leggja það fyrirkomulag sem að-
skilur lífsgleðina frá vinnunni og
gerir hana að ánauðaroki og lífs-
gleðina að löstum, sem gerir ann-
an aumingja sökum sikorts, en
hinn fyrir ofgnótt. Eg vil
eyðíleggja það fyrirkomulag, sem
útslítur allri manndláð í þjónustu