Lögberg - 03.05.1923, Page 4

Bls. 4
LÖGBERG, flMTUDAGINN
3. MAI 1923.
JTógbtrg
Gefið út hvem Fimtudag af The Col-
nmbia Preu, Ltd.jCor. William Ave. &
Sherbrook Str.. Winnipeg, Man.
Talaúaari N.6327 N.6328
Jóa J. Bfldfell, Editor
(jtanáakrift til blaðsins:
TH€ ÍOIUMBIH PRE8S, ltd.p Box 317», Wlnnipsg,
Utanáskrift rítstjórans:
EDfTOR 10CBERC, Box 3172 Winnlpeg, Man.
rt,- , ■■ . 11 ""—'
Tho •'L.ÖKbarg" ta prtnted and publiahod by Ths
Cslumbta Pmas, Llmtóed, ln ths Columbla Bloc.lt,
Sil t» »17 Bherbrooks Btreet, Wlnnipsr, Mantóoba
Undarlegt.
pótt undarlegt megi kallast, virðast helzti
margir þeirrar skoðunar, að gagnrýning hóka sé
eitt hið allra auðveldasta viðfaiígsefni mann-
anna. Að minsta kosti er það víst, að ótrúlega
niargir (þykjast sæmilega sterkir á því svellinu,
eða vel það. Pó er hér um að ræða marghliða
vandamál, viðkvæmara flestum öðrum.
Bækur eru auðvitað misjafnar að gæðum.
en þó eiga þær yfirleitt sammerkt í því, að vera
boðberi einhverra þeirra lífsskoðana, er höf-^
undamir telja mestu máli skifta. Gagnrýning
bóka er nauðsynleg, en hún verður umfram alt,
að byggast á sannieiksást og heilbrigðri dóm-
greind.
í tímaritinu “The English Review” birtist
fyrir nokkru ritgerð um skáldskap, eftir Gerald
Gouid. Snýst megin innihaldið um það, hvort
skáldþroska þjóðanna sé að hnigna, eða það gagn-
stæða. Höfundurinn telur þá skoðun næsta al-
menna, að í þessu tilliti sé um afturför að ræða,
en kveðst þó sjálfur vera algerlega á öðru máli.
Á einum stað í ritgerð þessari, kemst höf.
svo að orði:
“Menn segja að skáldskapnum sé að fara
aftur, — hann þoli engan samanburð við það,
sem áður var. En er þetta ekki eitthvað svip-
að því, sem sagt er daglega í sambandi við
ðandbúnaðinn, sem þó hefir tekið risavöxnum
framförum á hverju einasta ári?
“J?að. eru ávalt einhverjar náttuglur á
sveimi, er þykjast finna eða sjá afturfaraein-
kenni í hvaða átt sem litið er.
“Skilningur fólks á gildi góðra bóka, er ef
til viH eigi jafnskýr um þessar mundir og hann
hefir stundum verið, en slíkt stendur í engum
samböndum við afturför í skáldskap. Stór-
skáld hverfa eigi úr sögunni fyrir það; mun-
urinn aðeins sá, að viðurkenningin kemur ef til
vill ekki fyr en öldum seinna.
Skáldlistin er í engri hættu stödd, hún er ei-
Mfs eðlis og þessvegna getur henni ekki einu sinni
farið aftur. En væri um hættu að ræða í þessu
•
sambandi, þá stafaði hún sannarlega ekki af góð-
skáldaskorti heldur miklu fremur af óvandaðri
klíkugagnrýni, sem ýmist af hagsmunahvötum
eða hégómadýrð, hefur einn rithöfundinn til
skýjanna fyrir lítið afrek, en þeytir upp form-
gallamoldviðri yfir annan, oft og einatt, langtum
snjallari.”
Mikill hluti nútíðardóma gengur í það, að
tína saman svokallaða formgalla. Að því loknu,
tekur við deilan um stefnumar, til hvaða flokks
skáldskapur þetta og þetta kvæðið teljist, þar til
svo er komið, að hið andlega erindi ljóðsins hef-
ir verið ausið moldu.
H veitiflutningsg jöld.
Margt og mikið hefir verið rætt og ritað
síðustu vikur, um hveitfflutning hér í Canada,
bæði hvað viðvíkur vegalengd og dýrleika. Eft-
ir sumum þeim ræðum að dæma, gæti manni
dóttið í hug, að hvergi í heimi væri lengra til
sjávar, og að hvergi þyrftu menn að borga jafn-
hátt, hvað þá heldur hærra flutningsgjald A
fcomtegundum en einmitt hér. Eftirfarandi
grein, sem tekin er stórblaðinu “Omaha- World
Herald”, birtum vér í því augnamiði að gefa
lesendum vorum hugmynd um, að víðar er “pottur
brotinn” en hér i Canada í þessu efni:
“Samanburður sýnir, að hinar canadisku
jámbrautir flytja korntegundir til markaðar ná-
lega helmingi ódýrara hina sömu vegalengd, en
iþær bandarísku, og samt em bændur norðan lín-
unnar kveinandi, eigi með öllu að ástæðulausu þó,
yfir því, að þeir verði að borga alt of há flutnings-
gjöld.
Bændur í Vestur-fylkjum Bandaríkjanna borga
frá 50% til 100% meira fyrir flutning hveitis til
stór-vatnanna en Canada-bóndinn gerir. En
hvemig stendur á því ? J?að virðist enginn vita.
J?rír staðir við stór-vötnin taka við öllu
hveiti úr vestrinu, Fort William frá Vestur-
Canada, en iDuluth ifrá norðurfylkjum Banda-
ríkjanna, og Chicago frá miðfylkjunum. AJIir
þessir þrír staðir eru á vegamótum stór-vatn-
anna. Fort William er um 200 mílur frá Duluth,
en allir"eru þeir um sömu vegalengd frá Buffalo.
„ Bærinn Sweetgrass í Montana, sem liggur
við Great Northem jámbrautina, er um 10 mílur
frá bænum Coutts í Alberta, er liggur við Can-
adian Pacific brautina. Sweetgrass er 1,004
mílur frá Duluth, en Coutts er 1,203 mílur frá
Fort William. pegar bóndinn í Sweetgrass
sendir hveiti sitt til Duluth, 1,004 mílur.verður
hann að'borga í flutningsgjald 43 cents fyrir
hver 100 pund, en þegar nágranni hans í Coutts
sendir sitt til Fort William, sem eru 1,203 mílur, »
borgar hann aðeins 27% cent fyrir hver 100
pund. Mismunurinn verður því þessi: Banda-
j ríkjabóndinn borgar 15 og hálfu centi meira fyrir
flutning á hverjum 100 pundum af hveiti, en sá
canadiski; sem þó býr 200 mílum fjær áfanga-
stað. Og ekki þyrfti að vera meiri f jarlægð miili
þessara bænda en það, að þeir gætu hæglega boð-
ið hver öðrum “góðan dag” á hverjum morgni
án þess að taka á sig krók.
Bóndinn í Lander í Wyoming-fylkinu sendrr
hveiti sitt til Chicago, sem eru 1,275 mílur mcð
Northwestem jámbrautinni, og borgar 69% Cent
fyrir hver 1001 pund; geta allir reiknað mismun-
inn á gjaldi hans og bóndans í Coutts, Alta.,
sem borgar 27y2 cent fyrir sín 100 pund á 1,203
mílna vegalengd.”
ÁKrif áfengis á heilsuna.
Hörð barátta er að byrja hér í Manitoba
milli tveggja sterkra afla. Öðru megin fylkja
sér allir þeir einstaklingar, öll þau félög, öll þau
öfl, sem setja sér það að aðal-takmarki, að fita
sig og fylla vasa sinn á kostnað annara; aJlir þeir .
sem vilja fá lögleidda aftur áfengissölu í land-
ipu.
'Hinumegin eru þeir sem vilja hjálpa til þess
að hér í landi vaxi upp siðsöm, heilbrigð og sterk
þjóð, óhindruð af þeim ásteytingar-steinum sem
óhjákvæmilega fylgja vínsölunni og vínnnautn-
inni — jafnvel þó ekki sé nema í hófi.
Eg hefi alt af haldið þvfi fram, að það væri
embættisleg og siðferðisleg skylda læknastéttar-
innar að berjast á móti öllu því, sem veikir heils-
una og styttir lífdagana, en berjast fyrir öllu sem
verndi heil&una og auki vallíðan fólksins.
Af þessum ástæðum tel eg það skyldu þeirrar
stéttar að berjast fyrir vínbannsmálinu og á móti
vínsölunni. Eg skal hér leyfa mér að lýsa stutt-
lega áhrifum áfengisins á heilsuna, ef ske kynni ,
að það mætti vekja einhvem til umhugsunar og
starfs,. einmitt nú, þegar mest ríður á, að vel
sé unnið. Ástæðan fyrir því að eg rita þetta
nú er sú, að sendiöveinar hins svonefnda hóf-
drykkjufélags (Moderation League) hafa reynt
að telja fólki trú um, að áfengi í smáum stíl
drukkið sé heilsusamlegt, og þeir eru til sem
svo grunt hugsa, að þeir trúa þessu. Áður en
eg lýsi áhrifum áfengisins með mínum eigin
orðum skal eg leyfa mér að tilfæra umsagnir
heimsfrægra vísindamanna, sem alveg ættu að
taka af skarið í þessu efni:
“Mikill fjöldi þeirra sem af tæringu deyja
hafa veikst af óþrifnaði'; óþrifnaður stafar oft-
ar af áfengisnautn en nokkru öðru. Fátækt er
afaroft orsök tæringar og fátæktin stafar þrá-
faldlega af drykkjuskap. J?egar þetta hvort-
tveggja er athugað og skýrslur lagðar til grund-
vallar, þá kemur, það í Ijós, að áfengisnautn er
oftar orsök tæringar en nokkuð annað.”
Prof. Dr. William Osler.
“Áfengisnautnin er móðir tæringarinnar og
krabbans.”
Sir Victor Horsaiey.
“Áfengisnautnin, jafnvel í hófi, gjörir menn
meðtækilegri fyrir flesta sjúkdóma og seinkar
fyrir bata þegar þeir verða veikir.”
Dr. A. K. Chalmers.
“Áfengisnautnin er óvinur lífsins, þjónn
dauðans, skapari drepsóttarma.”
Dr. Courad Wesselhoeft.
“Áfengisnautnin sljófgar heilann, slítur taug-
amar, eitrar bHSðið, afskræmir sálina.”
Dr. Guðmundur Björnsson.
Áhrif áfengis á hjartað og blóðæðamar.
pegar áfengis er neytt berst það afarfljótt
út í líkamann í gegn um örfínar æðar í magan-
um. í þessum fínu æðum eru afarfínar taugai'
eins og í öllum öðrum líffærum líkamans pessar
taugar eru sérlega næmar fyrir áhrifúm; þær
kallast hreifitaugar æðanna (Vassomotors). pær
stjóma hinum örfínu vöðvum í blóðæðunum
valda því að þeir ýmist slakna eða stríkka, sem
þýðir það, að blóðæðaraar ýmist þenjast út eSa
dragast saman — víkka eða mjókka. petta er
þatmig úr garði gert til þess, að mátulega mikið
eða mátulega lítið blóð streymi til hvers líffæris,
eða hvers hluta líkamans, þegar hjartað bærist
eða dælar (Jtví eins og menn vita vinnur hjartað
eins og hver önnur dæla).
pessar fínu taugar í æðum verða hálfmátt-
lausar þegar áfengiseitrið snertir þær. J?að eru ,
hémmbil fyrstu áhrif áfengisins. petta máttleysi
tauganna veldur því, að blóðæðaraar þenjast út
meira en góðu hófi gegnir og blóðið streymir of
auðveldlega um þær; því til þess að hjartað geti
unnið verki^sitt fullkomlega, verður það að mæta
vissri mótstöðu þegar það dælir blóðinu út í Hkam-
an í gegn um blóðæðamar. pegar taugamar í
vöðvum blóðæðanna verða máttvana, þá hverfur
þessi nauðsynlega mótstaða, eða minkar; af því
leiðir það að hjartað slær tíðara og verður að
vinna meira verk, en því er ætlað. pegar svo er
komið verður sá er áfengisins hefir neytt æstur
og oft ofstopafullur.
Eftir nokkum tíma verður hjartað þreytt af
of miklu erviði og veikt af áhrifum eitursins.
því er eins varið með hvert sérstakt líffæri og
hvem sérstakan einstakling. pegar einhvej vinn-
ur yfir sig, gefst hann upp, eða verður að minsta
kosti þreyttur, þannig er það með hvert 'líffæri,
t. d. hjartað í þessu tilfelli; það hægir á sér og
verður þreytt; því verður ervitt að dæla blóðið í
gegn um æðamar út í líkamann, þess vegna verð-
ur allur líkaminn slappur og sá er áfengisins neytti
missir þrótt, verður máttvana, fellur oft í nokkurs
konar dá eða dvala.
Smásaman líður þessi dvali frá, áíengisneyt-
andinn nær sér aftur, því eitrið berst út úr lík-
amanum með þvagi, með svita, með andardrætt-
um o. s. frv. Hann neytir saiúa eitursins aftur
og sama sagan endurtekst ár eftir ár. Blóð-
æðaraar í hjartanu og hjartað sjálft verða fyrir
sömu áhrifum og aðrar blóðæðar líkamans; eitrið
og þreytan vinnur þeim tjón.
Hinir fínu vöðvar í æðum vaxa af áreynsl-
unni, æðaveggimir J?ykna þar af leiðandi og breyt-
ast á þann hátt að óeðlileg fita skapast þar; vöðv-
arnir blátt áfram breytast í óheilbrigð% fitu.
Kalkefni myndast í æðaveggjunum og hjartalokun
og þanþolið (elasticity) minkar; stundum mynd-
ast þar sár og getur jafnvel grafið í. pegar blóð-
æðamar hafa tapað þanþolinu, geta ekki þanist
út,þá þarf hjartafc meira afl til þess að dæla blóð-
í gegn um þær. petta skapar hjartanu aukið
starf; hjartavöðvamir þreytast, þeir vaxa en
missa jafnframt starfsþol; þeir breytast einnig
smám saman í óeðlilega fitu. Alt þetta hefir
vondar afleiðingar, andardrátturinn verður þung-
andarteppa og hósti eru algeng, meltingin sljófg-
ast. Hjartað, sem er miðstöð blóðrásarinnar og
æðamar sem bera blóðið um líkamann, geta ekki
unnið fullkomlega. Líkaminn fær ekki nógti
mikið af súrefni úr Ioftinu og losnar ekki við nógu
mikið af kolsýru. petta veikir líkamskraftana,
gerix líkamann móttækilegri fyrir alla sjúkdóma
og ófærari til þess að standa á móti skaðlegum á-
hrifum allra baktería. Áfengið er því erkióvin-
ur lífsins og heilsunnar, en fóstbróðir dauða og
drepsótta.
Einhver segir ef til vill, að þetta sé aðeins
rétt, þegar um ofnautn áfengis sé að ræða, en
reynsian hefir sýnt það.og ummæli þeirra, sem vit
og þekking hafa, sannar að áhrifin eru samskon-
ar hversu lítið sem drukkið er, þótt eyðilegging-
in sé eftir því hraðstígari sem meira er dmkkið
af eitrinu. pessu til sönnunar skal hér tilfærð
nokkur ;immæli:
Hinn frægi sérfræðingur, professor Paolo
Amaldi á ítalíu, sem er viðurkendur einn merk-
asti læknir heimsins, segir sem hér fer á eftir:
“í orðsins réttu merkingu er jafnvel allra
minsti skamtur áfengis ekki skaðlaus. Sann-
leikurinn er sá að heilsa mannsins líður við áfeng-
isnautnina í hversu smáum stíl sem hún er; skað-
laus áfengisnautn er ekki fremur til en skaðlaus
veiki. Minsti skamtur af því eitri dregur úr
mótstöðuafli líkamans gegn sóttum og sjúkdóm-
um.
Sem læknir og heilbrigðisvörður, tel eg það
skyldu mína að skýra frá þessu; eg þekki ekkert
sem í eins stórum stíl og eins oft ryður tæringu
og krabbameinum braut eins og áfengisnautnina.
Að bep'ast á móti tæringu en láta vínnautnina
afskiftalaust er sama sem að skera blöðin af ill-
gresinu á akrinum en láta rótina ósnerta”. pann-
ig farast þessum fræga lækni orð meðal annars.
Dr. T. D. Crothers, frægur læknir og vísinda-
maður segir:
“Hinn svokallaði hófsemdarmaður í áfeng-
isnautn, er bókstaflega sjúklingur sem smám
saman er að svifta sjálfan sig lífi. Nákvæm-
ustu áhöld itil þess' að mæla með áhrif áfengisins
á líffæri mannsins hafa sýnt það og sannað 'að
allra mesta hófnautn þess eiturs sljófgar sjónina,
deyfir heymina, veiklar taugakerfið í heild sinni
og hvert"einasta líffæri. Hjarta, sem berst 10
—15 sinnum hraðara á mínútunni eftir litla á-
fengisnautn, sem kölluð t er hressing, slær jafn
mörgum slögum færri en eðlileg eftir nokkurn
tíma. Rannsóknir þær sem nákvæmastar og á-
reiðanlegastar eru sýna, að lítill skífrntur áfeng-
is (tvær teskeiðar af brennivíni) hefir sljófgandi
áhrif á minnið og hugsunina. petta eru sann-
anir sem enginn getur mótmælt og því síður hrak-
ið.
Skýrslur sjúkrahúsanna sanna það, að hóf-
nautnamönnunum í áfengi er hættara en þeim,
sem ekki.bragða áfengi. peir hafa minna tæki-
færi til Jæss að sleppa við sjúkdóma og minna afl
til þess að standa á móti þeim og hrynda þeim
af sér — þeim er lengur að batna, ef þeir sýkjast.
Uppskurðir hepnast miklu ver alment á þeim
sem áfengis neyta en hinum, sem láta það vera;
Jætta er eðlilegt; blóðið er óheiibrigt af áhrifum
eitursina og taugarnar veiklaðar, en heilbrigt
blóð og ósjúkar taugar eru aðalskilyrði fyrir því,
að sár grói fijótt og vel.” Petta segir Dr. Paolo
AmaJdi.
Professor William Osler, sem er einn frægasti
læknfr þessarar aldar Cnýdáinn), segir:
“peir sem áfengis neyta, jafnvel í mestu hóf-
semd, eiga það á hættu, fremur öðrum, að veikj-
ast af tæringu og krabbameinum. pað stafar af
því, að áfengiseitrið, jafnvel hvefsu lítið sem er,
veiklar líkamann alment og hvert sérstakt líf-
færi.”
Framh.
Sig. Júl. Jóhannsson.
Merkilegur
Efnastofu
Arangur
Sérihvern einasta dag, koma í
ljós viS smósjána í vorri fraegu
efnarannsóikna og ibölkunarstofu,
hinar og þessar ástæður fyrir
þvi, að canadiskum húsmæðrum,
tekst ekki eins vel og skyldi brauðgerð sín og bökuti.
Nú gefst öllum kostur á að færa sér persónulega í nyt
vísinda aðferðir vorar, ,því
ROBIN HOOD FLOUR
Þjónustudeild
býður hverri húsmóður, sem mishepnast
böicun, að gera sér gott af aðferð þess.
Skrifið Service Department voru í dag
og skýrið oss frá ibökunar erfiðleikum
yðar.. Sendið sýnishorn af mjöli því, er
þér notið og munum vér þá fljótt ibenda
yðut á hvað var að.
Trygging. — í istaðinn fyrir poka af
Robin Hood Flour, 24. punda eða þyngri,
sem búið er að eyða nokkru jír, látum vér
yður fá annan -fullan í þeim tilfellum,
sem konunni hefir ekki hepnast böicunin
eftir þrjár tilraunir.
R0BIN H00D MILLS Ltd.
Moose Jaw, Sask.

m
;
Ástœðurnar
fyrir því að hugur íslenzkra bænda
hnegist til Canada
41. Kafli.
aðsins, þótt enn hafi því hvergi
nsérri verið lýst sem vera skyldi.
Timburtekja Ihéraðsi^s má teljast
því nær ótæmandi. Við Wapiti,
eru stórir timburflákar, ,sem eng-
Peace River héraðið hefir á-
valty1 verið skoðað einskcnar æfin-
týraland. Útsýni er þar bæði
margbreytt og tilkomumikið og
veðráttufarið hið bezta. Svæði
jþetta liggur í norðunhlutum Al-
iberta og British Columbia. það
nær frá 54. breiddarstigi til
þess 59. norður á bóginn, en frá
112.-lengdarstigi til 125. i vestur.
Bezti partur spildu þessarar ligg-
ur ínnan vébanda Alberta fylkis.
Er jarðvegurinn þar einkar frjó-
samur og vel fallinn til akur-
yrkju, jafnt sem búpeningsrækt-
ar. Britisih Columbia megin
liggur spilda af þessu Peace Ri-
vcr héraði, um hálfa fjórðu mil-
jón ekra að stærð. Víða eru þar
allgóð tækifæri til akuryrkju, en
yfirleitt er þó landið fjöllótt.
Timburtekja er þar allgóð og
mikið af námum. Veðráttufar-
ið S Peace River héraðinu, er ó-
trúlega milt, þegar tekið er tillit
til þess hve norðarlega það ligg-
ur. Sumrin eru heit og sól-
björt, en á vetrum hressandi
svalt. Ofsastormar þekkjast
þar varla. AIl kalt getur stund-
um orðið að vetrinum til, þá
fylgir,oftast nær -dúnalogn. Hin-
ir mildu Chinook vindar eiga
mikinn þátt í því, hve veðráttu-
farið er gott. Snemma vorar í
héruðum þessum; leysir þá snjó
allan á fáum dögum.
Sáning hefst venjulegast
snemma 4 apríl, stundum í marz. í
kringum Fort Vermilion byrjar
isáning fyrstu dagana í maí. Rign-
inga kaflinn «r mestur í júní og
júlí. Meðal regnfall á ári, nem-
ur frá tólf til þrettán þumlungum,
Að sumrinu til eru langir dag-
ar en skammar nætur. prjá mán-
uði af árinu, má helzt svo að orði
kveða, að ljóst sé allan sólar-
ihringinn á enda. Næturnar eru
því nær undantekningarlaust
svalar og hréssandi. Sumar-
frost og, hagl gerir sjaldan vart
við sig á stöðvum þessum. Hin
svölu kvöld, eru dýrmæt, eftir
sólheitan miðsumardag. —
Kornsláttur hefst alla jafna um
miðjan ágúst mánuð. September
er að ýmsu leyti allra skemtileg-
asti mánuður ársins. Veður
hæfilega hlýtt, en næturnar ger-
ast svalar og reka á flótta flugur
og annan ófögnuð, er fylgdi hita-
tímabilinu. Oftast má gera sér
von vetrar fyrri partinn i nóvem-
ber, þótt iðuglega haldist tiltölu-
lega milt fram undir. jól.
Engum þarf að standa stuggur
af vetrarkuldanum. Hann herð-
ir fólkið og veitir því meiri lífs-
þrótt. Sæmilega búið fólk,
finnur ekki mikið til kuldans, og
víðast eru húsakynni það góð nú,
að hann kemst ekki inn fyrir
þröskuldinn.
Jarðvegurinn á svæðuyi þess-
um, er einkar vel fallinn til á-
vaxta og heyræktar, enda er þar
mikið um hvorttveggja. í dölum
eða dalverpum, er mikið um
hveitirækt. Svo má að orði
kveða, að yfirleitt 'sé landið frjó-
samt. Nóg er þar um fljót og
ár, er veita jarðveginum raka.
Blómgróður er mikill /í Peac®
River héraðinu. Enda má svo
að segja í hvaða átt, sem litið er,
sj áspildur stórar og smáar,
þrungnar allskonar skrautgróðri.
Margt hefir þegar verið sagt og
skrifað um kosti Peace River hér-
in mannshönd enn hefir snert,
meðfram North og South Pinc
ánum, Smoky, Whitemud og Noti-
klivini (BathJe) ánum, liggja
hinar auðugustu skóglendur. Við
Fort Vermilion eru þrjá sögunar-
myHur og mikið flutt þaðan af
timbri. Mikið er af óbygðum
löndum á svæðum þessum, sem
bíða þess eins, að hönd sé lögð á
plóginn.
Byltingin.
Eftir Richarð Wagner.
(Ridhard Wagner, 1813—1883
er sjálfsagt kunnur að naLii all-
mörgum íslendingam, sem stærsta
söngleika skáld heimsins, þó fá-
ir að liíkindum ’hafi beyrt eða
skilji verk bans. En færri munu
þeir þó vera, sem er kunnugt að
Wagner var svæsinn starfaníi
byltingamaður, og tók þátt í bylt-
ingunni 1848 og varð fyri - það að
fara landflótta til að komast hj':
margra ára fangelsisvist. Eft-
irfarandi kafli er brot úr ritgerð
um sem hann skrifaði fyriríDres-
den Volks blatter).
Eg er hin hulda endurnýunz
æskunnar, hinn ævarandi frum-
hbfundur lífsins. Þar sem eg er
ekki, þar geysar ógn dauðans. Eg
er hugfröin, vonin, draumsjón
hinna kúguðu. Eg eyðilegg það
sem er, en af bjarginu sem eg
skín á tekur nýtt líf fram að
streyma. Eg kem til að Drjóta
af yður alla þá fjötra, sem und-
iroka yður, til að frelsa yður úr
faðmi dauðans, og1 til að blása
nýju lífi í æðar yðar. t að sem
er verður að farast. p-t* er hin
eilífa lögeggjan ’lífsins, og eg
hin alt eyðileggjandi, uppfylli
það 'lögmál ti'l að skapa nýja fegr-
andi tilveru. Eg vil umbreyta og
endurnýja frá rótum það xyrir-
komulag sem þið lifið við, því það
er afsprengi eymdarinnar, sem
blómgast í eymd og volæöi, og á-
vextir þess eru glæpir. Kornið er
þroskað og eg er uppskerumaður
inn. Eg vil stökkva á burtu
hverri einustu blekkinvu, ssm
,',ald hefir vfir mön^unum Eg
vil eyðileggja drotnunarvaid
eins yfir mörgum, — drotnuuar-
vald þess lífssnauða yfir hinti
lífræna, — drotnun þess efnislega
yfir því aodlega. Eg vil möl-
brjóta vald bins mikla, afnema
lög eignaréttarins. Látum vilja
hvers einstaks vera meistara
mannkynsins. Látum styrkleika
hvers einstaklings vera hans eig-
in eign, því frjáls maður er hei-
lagur maður, og ekkert það til,
sem er há'Ieitara en hann.
Eg vil eyðileggja núverandi
fyrirkomulag, sem deilir mann-
kyninu á óvinveittar andstæður:
pá sterku og þá 'lítilmagna, einka-
réttindamenn og útlaga, ríka og
snauða. pað gerir aliar mann-
legar verur ófarsælar. Eg vil
eyðileggja það fyrirkomulag sem
gerir miljónir að þrælum hinna
fáu og þá fáu þræla síns eigin
valds og auðæfa. * Eg vil eyði-
leggja það fyrirkomulag sem að-
skilur lífsgleSina frá vinnunni og
gerir hana að ánauðaroki og lífs-
gleðina að löstum, sem gerir ann-
an aumingja sökum skorts, en
hinn fyrir ofgnótt. Eg vil
eyðfleggja það fyrirkomulag, sem
útslítur allri manndáð í þjónustu