Lögberg - 26.07.1923, Page 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN
26. JÚLl 1923.
I
Sérstök deild í blað inu
ssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssss
SÖLSKIN
iS^^^^SSSÍSSSSSJSSSSSSSSSSÍÍSSSSÍSSSSSBa
Fyrir börn og unglinga
SS8SSSSSSSS5SSSSSSS8SSS8SSSSSS8888S8SSSSSSSSSSSSSSSS
Lára Ininuk.
Á sléttunum eða leirunum, - þar sem MacK«nzie
áin rennur út í Norður-iíshafið, búa Eskimóar og
hafa búið þar í mörg mörg ár-
Á meðal annara sem þar bjuggu, voru þau Lára
og Ininuk, þau voru hjón. Lára verkaði fiskinn
og kjötið, sefm Ininuk kom heim með, matreiddi og
passaði litla heimilið þeirra, þegar maður hennar var
á burtu, eins og allar góðar konur eiga að gera. Og
það fór vel á með þeim og þau undu glöð við sitt.
Frá bygð Eskimóanna og þangað, sem lögreglu-
stöð lCanadastjórnar stóð við Mackenzie ána þar
norður frá, var stutt bæjarleið, svo Eskimóarnir
komu iþangað oft. Bæði til þess að skifta á grá-
vöru fyrir ýmislegt, sem þeir gáitu fengið í Hudsons
flóa félagsbúðnni, sem þar var og svo Mka oft til þess
að sjá þessa faMega búnu lögregluþjóna og, svo líka
skrautklæddar konur, sem kömu alla leið 2000 mílur
austan og sunnan yfir óbygðir, til þess að sýna sig
þarna á hinum norðlægustu stöðum hvítra og ment-
aðra manna-
Láru langaði til þess að sjá þessar sta/llsystur
sínar eins og aðra, Svo hún fór úr kofanum upp að
lögreglustöðvunum.
•par sá hún margt. Hún sá laglega, teinrétta
og broshýra, skrauitklædda menn. Hún sá stúlkur,
sem ekkert virtust hafa annað að gera, en að hlægja,
þær voru líka skrautklæddar og svo frjálsar að þær
virtust bjóða karlmönnunum byrginn þegar þær sátu
hjá þeim. Þær voru djarflegar eins og þeir, þær
voru prúðbúnar eins og þeir, iþær höfðu eitthvað upp
í sér eins og þeir og púuðu frá sér bláleitum reykjar-
mökk við og við eins og þeir-
Lára fór að hugsa um, hvílíkur munur væri á
.þessum konum og sér- Fór að hugsa um það, hve
feikilega 'mikill munur það væri, að sitja svona prúð-
búin, hjá þessum fínu og fallegu herrum, heldur en
að þurfa að sitja hjá honum Ininúk í fataræflunum,
þegjandalegum og 'í vondu skapi kveld eftir kvöld.
Hún fór að hugsa um, ,hve óendanlega að þessar
hefðarfrúr, þarna við lögreglustöðvarnar væru miklu
frjálsari en hún. parna yrði hún að hlýða Ininuk
skilmálalaust, þó hann skipaði henni út í blindhríð
til þeas að þvo sokkana sína og það sama hefði hún
ma'mma hennar, amma og langamma orðið að gera.
En þessar frúr, sem að eins gerðu það sem þeim
gott þótti og sögðu nei þegar þeim gott þótti við skip-
unum herranna, — væri það ekki munur?
Og Lára fór að hugsa um hvernig á þessu gæti
staðið — á öllum þessum mikla miis'míun- Hún fór
að hugsa um hvort þetta sem þær hefðu upp í sér
gæti valdið þessu, hvort töfraafl þessa blálita reyks,
sem þær púuðu út úr sér gæti virkilega verið svona
mikið. Svo hún ásetti sér að reyna.
Lára fór og keypti sér tóbak og bréf til þess að
ibtúa sér til vindlinga' — vindlinga eins og frúrn-
ar reyktu og hún fór að reykja og eiturefnið smaug í
gegnum merg hennar og bein. Þetta tiltæki Láru
þótti hið undursamlegasta, þar norður í Eski'móa-
bygðunum o geftir því, sem hún færði sig meira upp
á skaftið — eftir því sem hún þurfti fleiri vindlinga,
þVí hún reykti altaf vindlnga, nema ef henni áskotn-
aðist vindill einstaka sinnum. Eftir því óx undrun-
in meir út af háttalagi hennar, því svona lagað lát-
bragð hinna nýtízku kvenna hafði aldrei þekst þar
norður á slóðum Eskimóa fyr-
Ininúk maður hénnar, sem líka reykti, fór að
vanda u'm við hana og ekki síst út af því að honum
þótti tóbaksforði sinn minka miklu meir ien vanalega.
En Lára brást við hin reiðasta, rak Ininúk frá sér,
tók það sem fémætt var í kotinu og seldi fyrir tó-
bak.
Þegar svo 'langt var komið þótti Eskimóunum, sem
alt væri ekki með feldu fyrir Láru — kváðu slíkt
framferði augljósa vitfirring. Lögregluliðið komst
að sö'mu niðurstöðu. Svo Lára vaf tekin og send í
umsjón varðmanna tvö þúsund mílur með gufuskipum
og á járnbrautum alla leið til vitfirringa hælisins í
Ponoka- pegar þangað kom skoðuðu sérfræðingar
hana og komust að raun um að hún væri með öllu
viti og að hún ætti þar aldeilis ekki heima.
Svo Lára var aftur send norður til sinna fyrri
heimkynna, — aftur send 'með skipum og járnbraut-
um, yfir undraland það, sem Klettafjöllin halda vörð
um að vestan, en þögn aldanna ríkir yfir að austan, —
alla leið norður á Mackenzie sléttuna, þar sem hún
áður var og á öllu þessu ferðalagi sat Lára róleg og
reykti sína vindlinga og naut þess sem fyrir augun
bar.
Nú er hún aftur komin heim til sín og þykir
Eskimóunum ferð hennar hin meikiilegasía, bæði fyr-
ir það, að hún er víst hin fyrsta Eskimóakona, sem
Canadastjórn hefir veitt $600 til siglinga og líka
fyrir það að Lára er fyrsta “Suffragettan,” sem fram
hefir komið á meðal þeirra.
Til U mhugsunar.
pað var fagur siður forfeðra okkar, að reisa
ikrossmark á sölutorgum sínum- Það var eins og
þeir vildu kenna bæði seljanda og kaupanda að hegða
viðskiftum sínum svo, að þau væru í samræmi við
hugmynd krossins. — Burns.
* ■
Mesti hégómi lí heimi er að halda að peningar
gjöri menn ánægða. Eg naut aldrei neinnar á-
nægju af mínum peningum þangað til eg fór að nota
þá til góðS’ i— C. Pratt.
j Á fyrri dögum þegar menn urðu auðugri af
stríðu'm þá voru stríðin atvinna. En nú þegar menn
græða stórfé á viðskiftum, þá eru viðskiftin
stríð. >— ÍRover.
Það er mikið milli'bil á mfflli álits manna á manni,
sem hefir ávaxtað sitt pund vel, og þess sem að eins
hefi rtekist að ávaxta peninga sína- — Mulak.
pað eru ekki peningar eips og stundum hefir
verið sagt, heldur peningagræðgi' — sérgóð, fram úr
hófi -keyrandi peningagræðgi, — sem er rót alls hins
illa. ’ ;i; ' ^
Það er oft ervitt að segja hvort það eru börn
iþeirra ríku eða þeirra fátæku, sem 'mieiri rækt er
sýnd. — Kenneth D. Miller-
Mammon hefir auðgað sínar þúsundir, en steypt
tugum þúsunda í glötun. — South.
Við fyrirlítum kannske veröldina, en án hennar
getum við ekki verið- — Baron Wesenberg.
Umbrotin í heiminum, eru bænir þúsundanna til
guðs, sem brjótast fra'm án orða. — Munger-
'Mikill auður leggur fjötra á höndur manna og
fætur. — Seneca-
Miammon er mestur þrælahaldari í heimi. i—
pað var einu sinni fátæk kona, sem kom til
prests síns, sem var ungur og nýkominn til safnaða
þeirra, sem hann var hjá. Konan var með grátekka
og mælti: 1 “Eigandi hússins sem eg bý í er enn
þá einu sinni að setja upp húsaleiguna svo mér er
ókleyft að borga hana.
Presturnn fór með konunni á fund eigenda húss-
ins og fór að benda honu'm á, að það væri bæði ó-
mannúðlegt og ókristilegt að fara svona að ráði sínu-
Húseigandinn Mustaði stundarkorn á ræðu prestsins
og mælti svo: “Það er ekki til neins fyrir þig prestur
góður að vera að eyða tíma til þess að tala um þessa
hluti við mig. Eg á húsið og á með að setja á það
þá leigu sem mér sýnist- Eg vil gjarnan ko'ma í
kirkju til þín og hlusta á þig þar. En eg vil helst ekki
heyra þig tala meira um þetta mál.”
“Jæja,” svarar prestur- “Á mörgun flyt eg messu
í fangelsinu, þú ert velkominn þangað, — þangað
hefðir þú átt að vera kominn fyrir löngu.”
Engill Drottins.
Einu sinni ekki, fyrir löngu, sendi drottinn engil
sinn hingað til íslands, tffl þess að athuga, hvernig
íslendingar færu með dýrin. Hann stefndi dýrun-
um öllum saman á einn stað, til þess að tala við þau.
Dýrin voru nú öll komin, og engilinn horfði yf-
ir hópinn og hugsaði: “Sannarlega eru þetta aum
dýr, sem búa með aumri þjóð- Þessi þjóð er ekki
komin á hærra stig enn þá, en að hún lætur þessa
tryggu þjóna sína búa við sult og seyru. pað er
ein'mitt þessi þjóð, sem einkis virðir lög og rétt,
að miklu leyti.”
“Hestar gangið fram,” sagði engilinn.
Tveir hestar gengu fram. Annar var horaður
og ská'ldaður, hnýttur og haltur- Hánn mælti:
“Herra minn, þú hefir stefnt okkur hér saman til
þess aðvgera grein fyrir meðferð okkar. Þú sérð
hvernig eg hefi tekið vorbatanum. Sérðu hnútinn
á baki mínu? Hann kom af því eg var látinn vinna í
þrjú dægur með vondum reiðingi. pá ku'mlaðist eg
og síðan hnýtti- Líttu upp í mig. Tungan er til
hálfs farin úr mér. Það kom af þvlí að einu sinni
var eg með mélbeizli í 2 sólarhringa. Líttu á fót-
inn á mér. Eg er skakkur- Það kom af því,
að einu sinni í vetur festisit eg með fótinn í svell-
sprungu- pá sigaði vinnumaðurinn á mig hundunum,
eg varð hi*æddur, og kipti hart að mér fætinum- Síð-
an hefi eg verið svona. Einu isinni átti eg vin,
þegar efe var ungur. pað var lítil stúlka. Hún
gaf mér oft brauð, og stundum mjólk- Hún klapp-
aði mér og strauk mig. Einu sinni kom hún til mín.
Þá grét hún svo mikið að tárin runnu í 'lækju'm niður
kinnar hennar. Síðan hefi eg ekki séð hana ” Gamli
hesturnn gekk nú í burtu bljúgur af söknuð, svo
tárin runnu úr augum hans.
Hinn hesturinn var ungur.
lítandi, ómeiddur og hárgaður.
Hann var allvel út-
Hann mælti:
sauðféð til þess að vita hvað það segði.
Ein kindin gékk fram. Hún mælti:
“Við látum okkur nægja að eg ein segji sögu okk-
ar- . Mörgum okkar líður vel. Mörgum líður líka
illa. Þeim fjölgar sem hugsa uvn vellíðan okkar
og byrgja sig vel upp af fóðri. pó á það sér sorg-
lega oft stað, að menn horfélli, ef snjóþungt er.
helzt á vorin- Það er sorglegt að þurfa þá að
kveljast, þegar við vitum vorið með ilmandi gróðri þá
svo nálægt. Þessir menn hugsa ekki út í það, að við
gerðum betra gagn með betri meðferð. Stundum er
okkur beLtt í margra stiga frosti- Sumstaðar eigum
við ékki hús. Einu sinni lét bóndi no'kkur sér þau
orð um munn fara, að hann vildi heldur drepa nokkrar
kindur úr hor, en að gefa upp alt heyið. Slík og
þvílík ummaéli eru hættuleg okkur, en þó enn hættu-
legri mönnunum sjálfu'm.”
Kindin gekk nú í burtu og engillinn kallaði á
nautin.
Stór og búralegur boli gekk fram-
til máls:
Hann tók
“Eg hefi farið víða og séð margt misjafnt. ó-
viða kemur hugsunarleysi manna og grunnhygni ber-
ar fram, en í meðferðinni á kúnu'm. peim er
þjappað saman í þröngum, dimmum og skítugum fjós-
um Fjósamennirnir kunna ekki frekar að hirða kýr,
en eg að lesa. Þar ofan á bætist, ^ð hégó'magjörn-
um aulum þykir það hneisa að hirða kýr. En aular
eru alt of margir meðall mannanna Altaf er mér í
minni fyrsta ferðin mín. pá var eg rúmlega árs-
gamaffl. Eg var drifinn út úr hlýja og þægilega
básnu'm mínum; út í frosit og snjófergju Slíka ferð
hefi eg aldrei farið. Frostið ætlaði að drepa mig
og fjúkið að blinda mig á öðru auganu. En í hitt
augað nuddaðist múllinn. Vegurinn -var langur, eg
varð þreyttur. Loks ætlaði eg að örmagnast; þá
var eg barin naf öllum kröftum. Og mennirnir bÖlv-
uðu mér kröftuglega fyrir leti. Loks komum við á
fyrirheitna staðinn. Þar var eg lokaður inni í út-
húsi Þar var kuldinn enn 'magnaðri en úti. pessi
nótt sem eg átti þarna, er sú versta sem eg hefi átt.
Þegar eg var kominn á básinn minn heima, hugsaði eg:
“Munur er á mönnum ” Eg hefi líka á ferðum 'miín-
um ko'mið í fjós, þar sem hirðusemi og hagsýni hafa
átt sér stað Fjósin hafa verið hrein, vel sópuð, með
gluggum, og þar hafa fjósamennirnir verið verkinu
vaxnir. pessum mönnum hefir skilist það, að húsa
kynnin gera mikið til um gagn kúnna. Menn ættu
að gera. tilraunir. Láta kýr fyrst vera í dim'mu,
?röngu og 'Skítugu fjósi, breyta síðan um, og láta þær
fara í 'bjart, rúmgott og hreint fjós. Munurinn mundi
verða mikill.
Englinum þótti þetta vel mælt af bola. “Það h
verið sagt að þið nautin séuð heimsk. Nú sí
að þið hafi ðtil að 'bera hyggindi, sem í hag koir
ríkari 'mjæli en mennirnir,” sagði hann. L
tinn koma ” Einn köttur gekk fram. “Hvernig
ur ykkur?” spurði engillinn.
“Okkur líður nú svona og svona. Mennirnir
misjafnir. Til eru þeir menn sem illa er við ok
maður nokkur sagði einu sinni, að hann vildi he
lána rottu en ketti rúmið sitt- Okkur er leg
gær. Vinir okkar eru óvitarnir þó þeir séu st
um harðlei'knir, en blíða þeirra er margfalt meiri.
Við verjum bú&taði okkar fyrir rottugangi, það virð-
ast menn ekki taka til greina- Fólk segir að við sé-
um þjófar, og stelum mat. Það gerum við, af þv
stundum gleymist að skamta okkur.”
Kötturinn hafði nú lokið máli sínu, og 1
hundar gengu fram. Annar hundurinn mælti:
?ori n úvarla að tala. Mennirnir hafa gert mig
hræddan- þegar eg var hvolpur þótti eg óþari
frakkur; menn tóku að berja mig fyrir hvað
Loks þorði eg varla að gelta og aldrei að líta u
nokkurn mann. Ef mér varð það á, varð eg t;
eins hræddur. Mér sýndist að þeir líta svo gri'n
lega út. Einu sinni var það utn hávetur að
gleymdist að skamta mjer í langan tima. EI
“Það er ekki farið svo illa 'með mig- Eg á
hús, ög eg hefi allgott fóður. Eg er reiðhestur. Eg
hefi séð félaga mína hnýtta og kumblaða- Einu sinni
kom eg í rétt með mörgu'm hestum. pað var auma
húsið. Forin náði okkur í hné. Og þarna vorum
við látnir standa matarlausir í hellirigningu, heilan
sólarhring- Einu sinni var eg á ferð um vetur. Þá
kom eg í haga, þar sem hestar, sem engin hús áttu,
voru látnir ganga úti allan veturinn. Þar sá eg
skrokka af tvemur hestum, sem höfðu frosið í hel.
Ekki hefi eg alt af farið varhluta af sorgu'm þessa
heims. pegar eg var folald varð móðir mín klumsa
af ógætilegri brúkun ” \
Englinum ofbauð þessar sögur. Hann kallaði á
leysis siíns-
rifja. Tryggur er eg samt enn þá, þó
hafi orðið raun fyrir þá dygð.” Hundu
búinn að segja það sem hann ætlaði, og g
Þá tók hinn hundurinn til máls:
Herra minn! pessi dýr hafa öll sag
um breyitni mannanna við sig. En þei
til, sem breyta vej við okkur, og reyna a<
líða sem bezt- Þau hafa og tekið fra'
mönnu mfjölgar, sem hugsa um það. pau
eru ung munu verða vör við það;
þeirra þó enn þá meira, þar til hvergi
Professional Cards
blíðuna í augum þeirra sem í okkar.”
Hundurinn hafði lokið máli sínu og
kvaddi dýrin og fór upp <til drottins til þess
honu'rn hvernig íslenzku dýrunum liði-
Sig Helgason.
DR. B. J. BRANDSON 218-220 MEDICAL ARTS BLDG. Cor. Grataam and Kennedy Sta. Phone: A-7067 Office tlmar: 2—3 8 Helmill: 776 Victor St. Phone: A-7122 Wlnnlpeg, Manitoba

DR. O. BJORNSON 216-220 MEDICAL ART8 BLDG. Cor. Grabam and Kennedy Sts. Phone: A-7067 \ 4 Officé timar: 2—3 HeimUi: 764 Viotor St. Phone: A-7586 Wtnnipeg, Manltoba Lt

DR. B. H. OLSON 216-220 MEDICAL ARTS BLDG. Cor. Graham and Kennedy Sts. Phone: A-7067 ViCtalstml: 11—12 og 1—5.30 Hehnili: 723 Alverstone St. Wlnnipeg, Manltoba !

DR J. STEFANSSON 216-220 MEDICAL ARTS BLDG. Cor. Graham and Kennedy Sts. ^ Stundar augna, eyrna, nef og kverka sjúkdöma.—Er aC hltta kL 10-12 f.h. og 2-5 e.h. Talsími: A-3521. HelmlU: 627 McMUlan Ave. Tals. F-2691
£
DR. B. M. HALLDORSSON 401 Boyd BuUding Oor. Portage Ave. og Edmonton |U Stundar sérstaklega berklasýkl 3 og aCra lungnasjúkdóma. Er aC finna á skrifstofunni kl. 11—12 f.h. og 2—4 e.h. Simi: A-3521. U Heimili: 4 6 Alloway Ave. Tal- B slmi: B-3158. |

DR. A. BLONDAL 818 Somerset Bldg. Stundar sérstaklega kvenna og | barna ajúkdóma. ÍLg Er að hitta frá kl. 10—12 f. h. 8 til 5 e. h. Talsími A 4927 Heimlli 806 Victm- 8%r. Simi A 8180.

DR. Kr. J. AUSTMANN 848 Somerset Blk. Viðtalstími 7—8 e. h- Heimili 469 Simaoe, Office A-2737. res. B-7288-

DR. J. OLSON t Tannlæknir v 216-220 MEDICAL ARTS BLDG. r Cor. Graham and Kennedy Sts. ^ Talsími A 8521 r Heimili: Tala. Sh. 8217 —

J. G. SNÆDAL < Tannlæknir j C 614 Somerset Block Cor. Portage Ave. og Donald St. Talsími: A-8889 r
' Vér lcggjum sérstaka álierzlu á að 3 selja rneðiLl eftir forskriftuin la-kna. Uin beztu lyf, sem luegt er að fá eru ' notuð eingöngu. . pegar þér komlð með forskrliftuni til vor megið þjer vera viss um að fá réitt það sem lækn- á irtnn tekur tU. r COLCLEUGH & CO., Notre Dame and Sherbrooke Phones: N-7650—7650 ð Giftingaleyflsbréf seld t
t> ! Munið Símanúmerið A 6483 ; •- : og pantiö meðöí yðar hjá oss. —: .. ! SendiC pantanir samstundis. Vér: 1 : afgreiðum forskriftir meC sam- ; i, ! vizkusemi og vörugæCi eru óyggj-: ■ , andi, enda höíum vér magrra ára ! ! lærdómsrlka reynslu aC baki. — ; x n I Allar tegundir lyfja, vindlar, Is-; v) ! rjðmi, sætindi, ritföng, tóbak o. fl. ; s< ú McBURNEY’S Drug Store : Cor Arlington og Notre Dame Ave |
ð J. J. SWANSON & CO. u Verzla með fasteignir. Sjá lr um leigu á húsum. Annast m lán, eldsábyrgð o. fl. lú 808 Paris Bldg. ir k1 Phones. A-6349—A-6310
5a
ll, d- Giftinga og i 1 <r " Jarðarfara- blom með litlum fyrirvara uu Birch blómsali ’1 616 Portage Ave. Tals. B720 ST IOHN 2 RING 3
THOMAS H. JOHNSON
og
H. A. BERGMANN
ísl. lögfræðingar
rlfstofa: Room 811 MoArthar
BuHding, Portage Ave.
P. O. Box 1658
Phones: A-6849 og A-6849
B. STEPAN8SON
Islenzklr lögfræClngar
S Home Inveetment Buildlng
andi tlmum:
ndar: aqpan hvern miPvikuda*
Riverton: Fyrsta fimtudas.
Gimllá Pyrsta mlCvikudag
Piney: þriCJa föstudaK
i hverjum mánuCl
ARNI ANDERSON
ísl. lögmaður
í félagi við E. P. Garland
Skrifst.: 801 Electric Rail-
way Chambers
Talsimi: A-2197
ísl. lögfræð’ngur
ir rétt til að flytja mál
bæði í Man. og Sask.
Skrifstofa: Wynyard, Saak.
Phon«: Garry 2614
JenkinsShoeCo.
0S9 Notre Danw
Avenue
A. S. Bardal
843 Sherbrooke 8t.
ir líkkistui og annaat um útfarir.
AUur útbúnaður «á bezti. Enafrem-
ur aelur kann alakonar minniavarða
og legateina.
Skrtfnl. taieinu M 6«68
HelmlUs UUximl N f 307
EINA ISLENZKA
Bifreiða-aðgerðarstöðin
í borginni
r þarf ekki a8 biSa von úr viti.
I. Vinna öll ábyrgst og leyst af
hendi fljótt og vel.
Goodman. J A. Jóhannson
644 Burnell Street
THE EMPIRE CYCLE CO.
634 Notre Dame.
Agents for Perfect Bicycles,
econd hand wheels on Sale.
iawn Mowers, Knivea and
icissors sharpened. — This
usiness is now for Sale and
J.E. C. Williams.
Skrifstofa:
Heimili: ....
N-6225
A-7996
HALLDÓR SIGURDSSON
General Contractor
808 Great West. Perm. Loan
Bldg. 356 Main St.
JOSEPH TAVLOR
LÖGTAKSMACUR
Helmtltstals.: St. Jotan 1844
Skrlf stof u-Tals.: A 6567
>kur lögtakl bæðl húaalelauskuld^
Bskuldlr, vtxlaakuldir. AfgrelBlr «í
m aC lögrum íytur.
SkrUstofs 255 Maln Stnw*
Verkstofu Tals.: Heima Tals.:
A-8383 A-9384
G. L. STEPHENSON
Plumber
Allskonar rafmagiisáliöld, svo sem
slraujárn víra. allnr tegundlr af
glösinn og aflvakn (Iwtterie-)
Verkstofa: 676 Home St.
Plione B-4558 - Til taks á
öllum tímuin.
Exctiange ftuto Transfer Co.
Flytja Húsgögn og Pianos
Annast flótt og vel um allar teg-
undir flutninga; Jafnt á nótt sem
nýtum degi
A. PRUDEN. Eigandi
57? íherbrooke St. Winnipeg