Lögberg - 15.11.1923, Blaðsíða 2

Bls. 2
i OGBERG, FIMTUDAGINN
15. NÓVEMBER 1923.
Kreptur af gigt.
Fór að batna, er hann tók að
Fruit-a-tives.
Meðalið, sem
vöxtum.
búið er til úr á-
pér getð losnað við gigt. pér
getið losnað við bólgu í höndum
og fótum og baki. "Fruit-a-tives
hrekja á burt orsökina til gigtar.
"í full þrjú ár lá eg í rúminu,
þjáður af gigt. Reyndi Fruit-a-
tives og fór undir eins að batna
Eftir að eg var bálfnaður með
fyrstu öskjuna, fann eg góðan
mun á mér. Eg ihélt áfram við
Fruit-a-tives, þar til eg get nú
gengið fullar tvær mílur og unn-
ið talsvert heima við."
Alex Munro, Lorne, Ont.
50c. hylkið, 6 fyrir $2.50, reynslu-
skerfur 25c. Fæst hjá öllum
lyfsölum eða beint frá Fruit-a-
tives Limited, Ottawa, Or.t.
För mín til Islands.
Eftir Maurine Robb.
í októbermánaðar lok, fara
fram almennar þingkosningar á ís
landi og mun þá mega vænta all-
mikilla breytinga á sviði stjórn-
málanna. Kosið er til fjögra
ára í senn. Meginmál þau, sem
kosningar þessar snúast um, eru
að miklu leyti hin sömu, er verið
hafa efst á baugi, með öðrum
þjóðum. Þótt ísland sé afskekt
mjög, þá eiga hin pólitisku við-
fangsefni sammerkt við vandamál
flestra annara þjóða, jafnvel þótt
staðhættir virðist ólíkir. Flokka-
skiftingin mun að þessu sinni
vera bygð á því, hvort ríkja skuli
í landinu stjórnareinokun á vör-
um eða frjáls verzlun.
Bannlögin úr sögunni.
Eftir langar og harðar deilur,
voru vínbannslögin innleidd á ís-
landi árið 1912. Var fólki því,
er einhvern seytii átti í kjöllur-
um sínuvn, veittur þriggja ára
frestur til þess að tævna úr lögg-
unum. Yfirleitt virtist þjóðin
sæmilega ánægð með bannið og
engar breytingar voru bornar
fram,, fyr en að spánska stjórn-
in gerði það að skilyrði fyrir því,
að hún keypti íslenzkan fisk, að
spónskum vínum yrði landvist
fjöldi skipa frá ýmsum löndum,
til þess að flytja út síldina. Þeg-
ar í land er komið, veruðr fyrir
manni síld á alla vegu. Er þar
björgulegt yfir að líta, en sjálf-
sagt er síldar og fiskverkunin
ekki ávalt sem þrifalegust.
Verkföll einstöku sinnum.
Jafnvel á íslandi hefir Bolshe-
vikistefnan náð sér niðri! Síld-
veiðabátarnir frá Reykjavík, korn-
ust ekki norður í tæka tíð, sökum
deilumála út af kaupgjaldi milli
eigendanna og starfsmanna
þeirra. TJtgerðarmenn kváðust
með engu móti standa sig við að
greiða kaup það, er farið var fram
á, en fiskimannafélagið var á
annari skoðun. Var helzt svo
að sjá um hríð, sem af þessu
'mnudu hljótast hin mestu vand-
ræði. Sú hefir verið venja íe-
lendinga, að gera úti um ágrein-
ingsmál sín á friðsamlegan hátt.
En að þessu sinni virtist meiri
hiti á báðar hliðar, en alment ger-
ist. Þó tókust að lokum samn-
ingar um kaupgjaldsmálið og
héldu togararnir þá tafarlaust af
stað norður um land til fiskivniða
sinna.
Verzlunarráð Islands.
Verzlunarráð Reykjavíkur, er
einkastofnun, óháð stjórn lands-
ins að öllu leyti. Meðlimagjald-
ið er frá 50 upp í 250 krónur.
Markmið þessa félagsskapar er
það, að greiða fyrir verzluninni
á sem flestum sviðum, og afla
upplýsinga um erlendan markað.
Mun stjórnin, ekki sízt á stríðs-
tímunum, oft hafa fengið þaðan
sínar beztu upplýsingar u'm mark-
aðs skilyrði og vöruverð erlend-
is. —
"Megin framleiðsla íslands, er
fiskur og fiskiafurðir," sagði
Garðar Gíslason, einn af leiðandi
mönnum verzlunarráðsins. Af
öðrum tegundum má nefna kjðt
og ull. pá er og talsvert flutt
út af hestum til Englands; eru
þeir mestmegnis notaðir þar í
kolanámuvn og reynast framúr-
skarandi þolnir. Ennfremur er
flutt út nokkuð af æðardún og
skinnum. Flestar nauðsynja
og munaðarvörur eru fluttar inn
í landið. "Megin markaðurinn
fyrir íslenzkan fisk, er á ítalíu
og Spáni," segir herra Gislason.
"pess vegna áttu Spánverjar svo
( afar hægt með að þröngva oss til
leyfð. íslandi var óhægt um að: að drekka spönsku vínin. Þeir
opna nýjan markað fyrir fiskinn vissu sem var, að vér vorum upp
og neyddist þingið því til að
ganga að afarkostuvn Spánverja.
Stjórnareinokun.
Á ófriðarárunum, reyndist ein-
stökum kaupmönnum lítt kleift,
að byrgja sig upp með erlendar
vörur. Tók stjórnin því það
ráð, að gera innkaupin sjálf og
verzia með hinar og þessar vöru-
tegundir fyrir eigin reikning. Að
stríðinu ioknu, kröfðust margir
leiðandi menn þess, að verzlunin
yrði tafarlaust gerð frjáls og
smátt og smátt fór svo, að 'megin-
greinar verzlunarinnar voru
fengnar, kaupmönnum aftur í
hendur. pó er enn stjórnar-
einokun á víni og tóbaki. Þeir.
sem taka vilja frjálsa verzlun á
öllum sviðum fram yfir stjórnar-
einokun, kefjast þess, að öllum
höftum verði létt af og u'm það
snúast kosningarnar að miklu
leyti. Magnús Kristjánsson,
forseti sameinaðs þings, er fram-
kvæmdartjóri landsverzlunarinn-
ar. Jón Magnússon fyrrum
stjórnarformaður er einokuninni
mótfallinn. Persónulega er eg
þeirrar skoðunar, að flokkur hans
muni sigra í kosningunum og
tekst hann þá að líkinduvn stjórn-
ar forystuna á hendur. Að
minsta kosti eru margir leiðandi
kaupmenn höfuðborgarinnar
þeirrar skoðunar,, að sú muni
verða reyndin á.
Fiskiveiðar aðaltekjulindin.
Á.n fiskiveiðanna, mundi ís-
lenzka þjóðin hætta að vera til!
Þangað er í raun og veru að
sækja allar tekjurnar. Megin-
þorri þjóðarinnar er önnum kaf-
inn við þá atvinnugrein, allan
ársins hring. Á tímabilinu frá
febrúar til maíloka, er þorskveið-
in langbezt. Yfir júlí og ágúst-
mánuð, er mikil áherrfa lögð á
síldveiði, einkum norðanlands. Á
leiðinni til Siglufjarðar, var á
skipinu fjöldi fólks, er ætlaði sér
að stunda síldarvinnu. Hvergi
annarstaðar á íslandi, er jafn
mikil síldarútgerð og á Siglufirði.
Kemur þangað árlega mikill
á markað þeirra komnir. Nú er-
uvn vér um þessar mundir að leit-
ast fyrir um fiskimarkað í Suð-
ur-Ameríku og höfum einnig sent
mann til Cuba, Vestur Indlands
eyjanna og Argentinu. Sýnis-
horn þau, er vér höfum sent af
fiski til þessara staða, hafa þótt
góð og líkleg til arðvænlegs mark-
aðar. Um hríð höfðum vér
verzlunarráðunaut eða erindreka
á ítalíu, en urðu'm að kveðja hann
heim, sökum þess hve þröngt var
um fé. íslenzka þjóðin er fá-
tæk og meðfram af þeirri ástæðu,
kýs hún sambandið við Dani. Hún
hefir ekki efni á að halda uppi
ræðismannasamböndum út um
allan heim. pess vegna felur
hún Dönum af frjálsum vilja með
ferð utanríkismálanna, fyrir sína
hönd.
Viðskifti við Canada æskileg.
"f Quebec og Montreal eru á-
gætar 'hafnir," bætir herra Gísla-
son við. "Komist Hudsonsflóa
brautin á, get eg ei séð hvað því sé
til fyrirstöðu, að ísland verzli við
Canada. Slíkt mundi koma ís-
landi að ómetanlegu gagni. Og
vetrum. Svo er þó ekki. Að
minsta kosti er Reykjavíkur höfn
ávalt auð og íslaus."
Mörg viðfangsefni fyrir
Alþingi.
Eitt af þeim málum er næsta
þing að sjálfsögðu tekur til 'með-
ferðar, er stofnun landspítala i
Reykjavík. Mál það innieiddi a
síðasta þingi, Ingibjörg Bjarna-
son fyrsta íslenzka konan, er koj-
in hefir verið á þing. Fyrir at-
fylgi hennar afgreiddi þingið
frumvarp til laga Um þetta efni,
en fjárveitingin bíður næsta
þings. Áætlað er að fyrirtæki
þetta muni kosta ríkissjóð um
hálfa fjórðu miljón króna. Bygg-
ingameistarar eru þegar í undir-
búningi með uppdrátt af stór-
hýsi þessu, kaup hafa verið fest
á lóðinni og mun verk verða haf-
ið tafarlaust, að fengnu úrslita
samþykkis alþingis. Stofnun
landspítala befir 'margfalda þýð-
ingu fyrir þjóðina. Er meðal
annars ráðgert, að hann verði
jafnframt notaður sem lækna-
skóli.
Er járnbrautar þörf?
Skiftar eru allmjög skoðanir
manna um það, hvort járnbraut-
ar sér þörf á íslandi eða eigi.
Undir núverandi kringumstæðum,
eru samgöngutækin, bifreiðar,
hestar og strandferðabátar. Bænd-
ur á Suðurlands undirlendinu,
telja alment æskilegt, að lögð
yrði frá Reykjavík 80 kílómetra
Jöng járnbraut austur um sveitir
og fullyrða að slíkt mundi verða
landbúnaðinum til hinna mestu
hagsbóta. Kostnaðurinn við
lagningu og starfræklsu slíkrar
brautar, hlyti að nema stórfé. —
Tel eg harla vafasamt, að það
mikill flutningur fengist, að
brautin borgaði sig, jafnvel þó fá
mætti til hennar stofnfé með hag-
feldum kjörum. pað mundi fá
mér meira en lítillar undrunar, ef
næsta þing veitti fé til slíks fyr-
irtækis.
Ræktun landsins.
Eitt af þeim lofsverðustu við-
fangsefnum, er þing og stjórn
hefir til 'meðferðar um þessar
mundir, er ræktun landsins, — að
breyta hrjóstugum beiðarflákum
og flögum í iðgræn, arðberandi
engi. Slíkt er ekkert áhlaupa-
verk, því landið er gróðursnautt
og nakið. Fólk, sem er eins
lagið á að prýða híbýli sín að inn-
an með blómum, hlýtur að taka
þessari nýju landgræðslu bug-
mynd fegins hugar. Vafalaust
verður trjáræktin einnig stunduð
jöfnum höndum. Sú er sann
færing mín, að eigi þurfi til þess
verðlauna fyrirheit frá stjórnar-
innar hendi, að íslenzka þjóðin
leggist öll á eitt, með að klæða og
endurfegra landið."
Ahs.-j— Ferðasaga þessi er þýdd
úr blaðinu Winnipeg Tribune; er
renni nú hér með lokið.
— pótt hún sé ekki
allskostar nákvævn með köflum
og skiftar geti verið skoðanir um
hitt og annað, svo sem mat höf-
undar á mönnum, þá er hún ritin
af svo mikilli velvild. og víða af
svo glðggum skilningi að 'mér
fanst vel ómaksins vert, að hún
kæmi fyrir almennings sjónir.
E. P. J.
MAS.
Opið bréf til Jóa frænda.
Heill og sæll vinur!
pað er orðið nokkuð langt síðan
við höfum talast við; en eg vona
að þú sért ekki búinn að gleyma
þegar tekið er tillit til þess, hve' mér alveg og kannist við ýmis-
margir íslendingar eru búsettir
í Canada, mun 'mega ganga út frá
því sem gefnu, að slíkar við-
skiftatilraunir, hlytu að eignast
|þar marga og góða stuðnings-
menn. —
"Hentugasta höfnin á Englandi
fyrir vörur þær, er vér flytjum
þangaS" er Hull. Komið hefir
til tals, að vér skiftum um, og
hefðum aðalbækistöð í Liverpool.
Slíkt væri þægilegra hvað viðvík-
ur verzlun við ítaiíu og Ameríku.
En þó ber hins jafnframt að
gæta að kostnaðurinn þar yrði
legt se'm eg ætla að minnast á.
Eg ætla fyrst að minnast á
ýmislegt smávegis frá æskudög-
uvn okkar. Svo ætla eg að segja
þér frá orrahríð nokkurri, sem
eg lenti í, og seinast langar mig
til að segja þér, þrjár ljótar sög-
ur af mér sjálfum og eina frægð-
arsögu. Að endingu býst eg
við að gjöra nokkrar heimspeki-
legar athugasemdir um ýmislegt
Eg veit að þú ert heimspekilega
sinnaður og hefir því gaman af
ýmsu þessháttar.
Manstu þegar við voru'm að
Hann fann okkur ek'ki, en við vor-
um svo skelkaðir,, að við biðuVn
þarna í það óendanlega eftir því
að Láki snéri til baka. Hann
var auðvitað farinn fyrir löngu,
þegar við voguðum að stinga upp
höfðinu. Já margt er á að
minnast.
Manstu að æfinlega þegar við
fórum til kirkju þá þurftum við
endilega að okkur fanst, að glíma
við aðra stráka, sem við mættum.
Stundum rifnuðu buxur — auð-
vitað, ónýtt efni í þeim — og
stundum skitnuðum við á höndum
g í andliti. Stundum fékk ein-
hver glóðarauga. Einu sinni
rak eg fingurinn í augað á Torfa,
og varð augað fyrst rautt og
seinna blátt. Það var auðvitað
óviljaverk. En hvað sem um
það var, þá tóku menn okkur
vara fyrir að glíma aldrei, fyr en
eftir messu. pað þótti ekki til-
hlýðilegt að við. sætum í rifnum
buxum með glóðaraugu og horfð-
um á prestinn og fallegu stúlk-
urnar í mislitu kjólunum svoleið-
is útlítandi, eins og við vorum
eftir að hafa glímt af kappi.
Manstu hvað við höfðum gam-
an af að horfa á fólk dansa?
Danzar voru býsna tiðir. Við
dönsuðu'm alt af einir. Manstu
hvers vegna? Það var vegna
þess að við kunnum ekki sporið
og svo vorum við svo litlir, að
stúlkurnar vildu ekki danza við
okkur, meðan annars var kostur!
Eg lái þeim ekki, þó þær vildu
ekki danza við litla og ófríða
bjálfa, eins og við vorum þá.
Látum mig sjá. Þú átt heima á
Fljótsbakka í Fljótsdal i Fljótv
dalshéraði, við Öræfi það er víst
rétt.
pú manst víst eftir því að
menn drukku talsvert af brenni-
víni þegar við vorum litlir hnokk-
ar. Menn fóru u'm helgar
að sumrinu, snemma að morgni og
komu heim aftur að kvöldi,
"blind-þreifandi fullir", eins og
það var kallað og svo varð þeim
stundum ilt eftir að hafa flogist
á, lögðust upp í rúm og ældu ein-
staka sinnum. peir vöknuðu ekki
við að æla, höfðu etið baunir
stundum og féllu þá baunirnar
'með öðru góðgæti niður með vang-
anum ofan í rúmið. Já, svo var
það.
Nú er þetta alt gleymt. Eg
heyri isagt, að þið þarna heima
drekkið ekki brennivín, nema
þegar þið eruð neyddir til þess.
pað er býsna gott fyrirkomulag.
Nú kem eg að orrahríðinni.
Eg lenti í talsvert mikilli orra-
hríð fyrir skömmu síðan, út af
brennivíni. Það var sagt að
of mikið væri drukkið og ætti því
að breyta til með lögin. Eg og
mínir menn isögðum að ekki mundi
breytt til batnaðar. Varð úr
þessu þref og þjark mikið, en svo
lauk að gengið var til atkvæða
um málið. Féllu atvkæði þann-
ig að við urðum í ógurlegum
minni hluta. Höfðu mótstöðu-
'menn okkar tugi þúsunda meiri
hluta og sönnuðu okkur þannig,
að við höfðum haft rangt fyrir
okkur, að vilja ekki breyta til.
Ymsum af mínum mönnum virð-
ist ekki sannað enn ngæilega vel,
að við höfum haft
okkur; en eg lét
bráðina og þykist sjá að fyrir-
(komulagið nýja verði mjög jsvo
virðingarvert. Fyrst er nu
það, að það er auðséð að mótpart-
ar okkar voru að hugsa u'm að
laga ý'mislegt sem ábóta var vant
og svo vakti dálitið fyrir þeim,
sem eg skal fljótlega skýra fyrir
þér. Þeir settu stjórnina að
völdum í þessu efni. Stjórnin
um að gjöra að lækka skattana. pú
sérð því ef þú ert ekki öllum
heillum horfinn, að 'mótstöðu-
menn okkar höfðu rétt fyrir sér.
Eg sé stundum menn, sem eru
dálítið reikulir á fótum; en það
er ekki vegna þess að þeir hafi
dírukkið vín. Auðvitað hefir
þeim orðið einhvernveginn öðru-
vísi ilt. Já, svoleiðisi fór um
sjóferð þá.
Þá kem eg að sögunni um
sjálfan mig og er ekki af að
miklast. —
Sú er isagan ein, að eg hefi
aldrei getað lært að vera góður
flokksmaður. Taktu nú eftir,
góður flokksmaður. Til þess
útheimtist að standa fast með
sínum flokksmönnum, en láta sér
vera afar ilia við alla sem ekki
eru manns eiginn flokksmenn.
Bezt er að menn verði aldrei varir
við neitt nýtilegt í fari 'mótpart-
anna. petta hefi eg aldrei
getað Iært. Orsökin að parti
er sú, að eg heyrði fyrír löngu
síðan sögu af vitringum frá
Austurlöndum, sem tóku sér ferð
á hendur til þess að skoða dýr
nokkurt afarstórt, isvo þeir gætu
af eigin reynslu borið Um hvernig
dýrið liti út. Þegar þeir komu
heim aftur og fóru að segja frá,
bar þeim ekki saman um hvernig
dýrið liti út. Mennirnir voru
allir blindir og höfðu rétt fyrir
sér að parti; en allir höfðu þeir
rangt fyrir sér að miklu leyti.
pessi saga virðist mér endurtaka
sig alt af í 'mannlífinu og fyrir-
gef því nágranna það, að hafa
aðrar skoðanir en eg hefi og
krefst þess að hann gjöri slíkt
hið sama mér til handa; en það
gengur ekki sem bezt að f á náung-
an til þess. Flestir þykjast vita
betur en eg og láta það í Ijósi
bæði leynt og ljóst.
En afleiðingin er hræðilge fyr-
ir mig. Enginn þorir að treysta
mér til neins: Menn þora ekki
að trúa mér fyrir neinu, hvorki að
gefa mér tækifærið við það sem
eg bið um og því síður að bjóða
mér atvinnu. Þessi aaga er
ljót eins og þú getur séð. Eg
er nú að hugsa um að 'manna mig
upp og verða flokksmaður; en eg
er ekki alveg ráðinn í hvorn flokk-
inn eg aðhyllist enn. ,
Sú er önnur sagan, að eg hefi
lesið ósköpin öll og lært talevert;
en það hefir ekki hjálpað mér
mikið út úr ógöngunum. Svo
fór að eg lengdi nafn mitt — með
hjálp annara og bætti stöfunum
B.A. aftan við nafnið. Þá sagði
kunningi 'minn, að það þýddi,
"Bölvaður asni", þá breytti eg til
og bætti við istöfunum M.A. Þá
sagði kunningi minn að það þýddi
"Mesti asninn". Eg held
Copenhagen
Ljúffengt ofe
endingar gott,
af því það er
búið til úr safa-
miklu en milu;i
tóbakslaufi.
MUNNTOBAK
minn, reyndu ekki að verða prest-
ur. pegar þessir menn se'm þú
þekkir, regluleg mikilmenni,
hafa >svo að segja engin áhrif á
hina alfrjálsu borgara, þá skalt
þú ekki láta þér detta í hug að
verða prestur. É? þú ferð á
stað, þá verður þú óefað það sem
þeir kalla "pokaprestur," eða eitt-
hvað enn smærra, til dæmis
"skjóðuprestur". Hættu strax
fyrir alla muni." Eg gjörði
það. Eg hætti, en sá þó eftir
því, vegna þess að nú eru tíma-
mót eins og þú hefir tekið eftir.
Þú hefir heyrt auðvitað að nú
kemur dómsdagur 1925. Eg held
það sé rétt hjá mér. Eg hafði
hugsað að með því að verða
prestur, gæti eg kannske komist
hjá því að deyja, verið meðal
þessara miljóna sem ekki deyja,
heldur fara lifandi inn í eilífð-
ina eða eitthvað út í geyminn.
eg get ekki lýst því vel, eg er því
ekki vel kunnugur; en það er
auglýst hérna á strætisvögnun-
um svo það er víst engin lýgi.
En nú er úti u'm það. Eg
verð að deyja eins og hver annar
syndari. pú manst hvenær v;ð
heyrðum fyrst um dómsdag. Þá
var eg ellefu vetra en þú tólf. —
Já langt er nú síðan. pá varð
eg svo hræddur að eg sofnaði ekki
dúr, nóttina fyrir dómsdag, en
þegar birta tók af degi sofnaði eg
svo fast að nálega var ómögulegt
að vekja mig morguninn eftir tii
þess að smala. Einhvernveg-
inn fórst það fyrir að dómsdagur
kæmi. Svo höfum við heyrt að
dómsdagur væri að koma, svona
áttunda til tíunda hvert ár síðan,
en altaf hefir það farist fyrfr,
líklega vegna annríkis, en nú
segja spámenn að ekkert sé í veg-
inum, alt vel undir búið.
Sagan er ljót eins og þú sérð
— sagan af mér, að eg skyldi ekki
breyti ekki til oftar. pað er
að minsta kosti ekki sérlega á-
litlegt fyrir mig. petta «r eins
og þú skilur Ijót saga; en verst
af öllu er það, að eg finn nú sár-
ar en áður nokkurntíma til þess
hvað eg er fáfróður, þeir isem
aldrei hafa lært neitt eru vitrari
en eg að eg held. Svo segj.a
þeir, Svo segja þeir og láta að
minsta kosti; og það nægir til
ýmsra framkvæmda.
Sú er sagan hin þriðja, að eg
rangt fyrir I hefi lengi haft þá hugmynd og
sannfærast í hefi hana enn, að við allir ein-
staklingar, höfu'm komið í heim-
inn til þess að láta eitthvað gott
aí okkur leiða. Eg þóttist sjá
að prestar hefðu öllum öðrum
fremur gott tækifæri, til þess að
:láta gott af sér leiða, og mér
blandaðist ekki hugur um, að þeir
væru með ýmsu móti, að reyna
að bæta úr ýmsu sem miður fór,
Vneð því, að kenna mönnum að
eg kmast í tölu hinna útvöldu og frí-
vnargfalt meirí. Vér fáum glíma á gilsbarminum, og eg var
kolaforða vorn frá Hull og þaðan að hrapa fram af þegar þú náðir
Hvl ats þjaít af
bIæt5an<J4 ogr bðlg-
innl gy IlinlœCT
UppakurCur ðnauð.
Hynlesur. fvl Dr.
Chase's Olntment hjalpar þér straz.
»0 cent hyiklC hjfl. lyfsolum eBa fr*
Kdma-nson, Batea & Co., Ijmited,
Toronto. Reynsluskerfur senður 6-1
k»»«U, ef nafn feasa blaV* er tlltek- i
U *m 1 sent frlnrierk' —-*.
eigum vér greiðari aðgang að
Belgiu, HoIIandi og Þýzklandi. Eg
held þegar öllu er á botninn
hvolft, að Hull sé oss langtum
þægilegri viðskiftastöð, en Liver
pool. —
"Svo eg víki aftur að verzlun
arhorfunum við Canada, vil eg
geta þess að nýju, að þegar Hud-
sonsflóa brautinni er lokið, hljóta
að komast á viðskifti milli ís-
lands og Canada. ísland ætti að
verða millistöð eða forðabúr, 'milli
Ameríku og Evrópu. Siglingar
þangað lokast aldrei, því hafnir
eru þar opnar allan ársins hring.
Hefir slíkt enga smáræðis þýS-
ingu. Margir halda að söktim
þess hve norðarlega að landið
liggur, hljóti hafnir að frifa,, g
í hárið á mér, og dróst mig upp?
Það var fallega gjört af þér —
Ef þú hefðir mist mig hefði æfi-
saga mín orðið fremur afslepp! —
Já, svo er nú það.
Manstu þegar hann Jón langi
og hann Láki frá Hvammi voru
að eltast við svanina, sem felt.
höfðu fjaðrirnar og gátu þvi
ekki flogið, en við höfðum lesið
Dýravininn og héldum að það
væri rangt að níðast á bjargar-
lausum fuglum, svo við hentum
steinum í strákana. Eg hitti
Láka í hálsinn og hann leit við
og sá okkur. Hann ætlaði svei
mér að jafna um okkur, en við
hlupum sem fætur toguðu niðnr
brekkur og földum okkur í jarð-
föllum í þurrum lækjarfarve?.
ein hefir rétt til þess að selja vín. breyta við aðra eins og þeir vildu
að aðrir breyttu við þá —. Eg
veit ekki hvort að þú skilur þessa
setningu: "að breyta við aðra
eins og aðrir breyta við þá." pað
er afar flókið mál og kostar ærna
peninga árlega að reyna að gjöra
málið að einhverju leyti iljóst.. Þú
ert nú samt býsna fljótur, að
skilja ýmislegt du'larfult, svo þú
kannske skilur þetta. Hvernig
fór?", munt jþú spyrja. Það
fór svona, að þó prestarnir legðu
sig fram með lífi og tsál og flyttu
þessar afar fallegu ræður til
þess að skýra málið og koma
mönnum til að sýna það í verkinu
að þeir hefðu tekið eftir, því sem
sagt hafði verið að altari eða í
stól, þá leit alt af út fyrir að
meiri hluti hefði skilið málið ein-
hvernveginn öðruvísi, en ætlast
var til og útkoman varð alt önnur
en vonast var eftir.
Eg skal segja þér kunningi, að
eg fór að athuga málið alvarlega
og komst fljótlega að þeirri nið-
urstöði að bezt væri 'Hyrir mig
að hætta strax við það sem mér
hafði til hugar kovnið þegar eg
hlustaði á hinar hjartnæmu, á-
gætu ræður prestanna, sem voru
o-g eru mikilmenni margir hverj-
ir.
Mér hafði dottið í hug að
verða prestur. Hafðu lað nú
ekki mjög hátt samt. Eg sagði
Það voru einhverjir að selja
vín i laumi, áður en slagurinn
byrjaði; en nú eru þeir allir
hættir. peir fara ekki að búa
til sopa handa sjálfum sér, og
því isíður að seija nokkurn dropa.
Svo er þess að gæta að stjórnin
selur vínið til gróða fyrir almenn-
ing. pví er þannig farið, að
skattar eru hér óguðlega háir.
Ætlar stjórnin að selja sem
svarar tuttugu "miljóna" dala
virði af brennivíni og nota gróðan
til iþess að lækka skattana, sem
muni tíu miljónum á nef, en það
er ekki svo lítið fé, því mörg eru
nefin skattskyld. Eg kaupi til
dæmis eitt hundrað dala virði af
góðu brennivíni og fæ minn
skatt lækkaðan um tíu dali. Eg
fæ stjórninni eitt hundrað dali,
og fæ til baka tíu. Um þessa
níutíu dali er það að segja að eg
eefi borgað þá sjálfur og þarf
því ekki að þrefa um það. pað
var sannarlega þörf á því að
lækka skattana og eg held að
minka drykkjuskapinn.
Já, menn fara með vínið heim
með sér, því ekki má drekka á al-
mannafæri, (og dettur víst engum
í hug heldur), og drekka þa8
sjálfir heima eða g«fa kunningj-
um sínum, "ellegar" sem líkleg-
ast er, hella því niður. Það er
ef til vill bezt. Það gerir ekk-
ast þannig við ösku og moldar-
fallið.
Þá kemur nú frægðarsagan. Eg
segi þér hana vegna þess að við
glímdum svo mikið þegar við vor-
um strákar.
Eg var staddur vestur í fjöll-
um og var, að vinna á járnbraut-
inni, sem sagt var um að hún
væri bygð úr járnabrotum úr
kömrum í Winnipeg og trjám sem
höggvin hefðu verið úr einhverj-
um skógi. Sú braut liggur frá
hafi til hafs eins og þú ef til vill
veizt; þú ert svo góður í landa-
fræði. 1 fjöllunum er bratti
mikill og vildi falla aur og leðja
á vagnsporið, svo huldust teinar.
Við bygðu'm því hvelfingar afar
sterkar yfir brautina, sem héldu
aur og leðju og öðru því líku af
brautinni, svo farþegjar kæmust
hindrunarlaust ferða sinna. Fyrr-
um var sagt að enginn lifandi
maður ferðaðist eftir þessari
braut, en nú er það víst aldrei
sagt. Vegur sá er mjög fjöl-
farinn og félagið sem starfrækir
brautina er ríkasta járnbrautar-
félagið í heimi, og er þá mikið
sagt.
Já, eg sagði að eg hefði verið
staddur á þessari járnbraut vest-
ur í fjöllum. Það var um miðj-
an dag að við verkamennirnir
vorum að hvíla okkur eft-
ir væna máltíð. isátum við á
trébekkjum hingað og þangað í
"svefnkassa" okkar. Bar nokk-
uð margt á góma. Þar voru
menn af ýmsu'm þjóðum, svo sem
Englendingar, Svíar og íslending-
ar og fleiri, par var Svíi sex
og tveir á hæð einls og við segjum.
Eg veit ekki enn þann dag í dag
hvernig það atvikaðist, en þessi
Svíi reiddist við mig og gjörði þa
yfirlýsingu í heyranda hljóði, að
hann skyldi gjöra snögglega enda
á minni aumu tilveru. Hann lét
verk fylgja vilja og réðist þarna
að mér, þar sem eg sat svo sak-
leysislegur á mínum bekk. Hann
tók báðum höndum fyrir kverkar
mér heldur en ekki grimmilega.
Eg þarf heldur en ekki að geta
þess , að eg varð heldur en ekki
skelfdur. Þú manst hvað hug-
laus eg var strákurinn. Eg
vissi að Svíinn var sterkari en eg,
en fleistir kjósa firðar líf og eg
stóð upp, upp á líf og dauða og
heldur hratt að eg held. Nú kom
mér vel að kunna að nota fæt-
urnar. Eg kunni eitt "bragð"
það sagði Kerúlf frændi að væri
nægilegt ef maður kynni bragðið
vel. Ekki dugði það þó þegar
Kerúlf mætti Sigurði Jóhannes-
syni. Sigurður kunni krók á
móti bragðinu og féll Kerúlf á
sínu eigin bragði. pað varð
mér til hamingju að Svíinn kunni
engan krók á móti mínu bragði,
og varð því engin vörn fyrir. Þú
manst víst hvaða bragð eg kunni
helzt. Það var hnjábragð og
lagði eg með hægra fæti á vinstra
hné óvinarinís og ýtti víst nokkuð
þétt með vinstri hendinni og
hratt manninum á lagið. Svíinn
tókst á loft og kom niður að herð-
unum, svo bæði herðarblöð tóku
niður. Var það "fall" eins og
þei rsegja við hátíðleg tækifæri.
Eg lét manninn standa á fætuT
eins og íþróttamönnum ber að
gjöra og gefa þannig málsparti
annað tækifæri. Svíinn stóð og
gnísti tönnum en leist ekki á að
reyna aftur. Hann vissi ekki,
og veit ekki enn hvernig hann
datt, en vildi ekki eiga á hættu
að detta aftur. Byltan var að
eg held nokkuð vond. Manni
líður ætíð vel þegar maður segir
svona sögur af sjálfu'm sér. Það
er ált af svo hresandi að mega
betur. Eg skil ekki almennilega
hvað mér tókst þetta vel. Mér
dettur stundum í hug að þetta
hafi verið einhver hundahepni.
Það leit út fyrir að eg væri ein-
hver afburðamaður; en það álit
hefi eg ekki á sjálfum mér.
Eg má ti'I að bæta því við að
Svíinn varð upp frá þessu ein-
hver minn bezti kunningji, og
hefði gengið af hverjum þeim
manni dauðum sem hefði a'mað
mér, ef hann hefði megnað. "Já,
einkennilegt er manneðlið."
Svo koma athugasemdirnar:
Hefurðu tekið eftir því, að sum-
ir, já margir, vita fyrirframm
hvað og hvernig ræðumenn ætla
að tala þegar mikið er um að
vera. í því er eg á eftir eins og
í fleiru. Eg veit aldrei upp á
hár, um hvað ræðumaður ætlar
að tala eða hvað hann muni segja.
í orrahríðinni okkar vissi fólk hér
Framh. á bls. 7
nmatmtt«»«ttt«tt»»«m«:
ert til hvað um vínið verður; en við sjálfan mig. "Nei,
KUNNGJÖRI HIN NÝJU
Minehead Kol
Beztu kolin, lem annin eru úr rótum fjallanna
LÍTIL ASKA, ENGINN ÚRGANGUR, EKKERT GJALL
Gefa milcinn hita, reynast 12,000 B.T.U. pr. pund. Endatt eins og harðkol.
Beztu kol til heimanotkonar í Vesturlandinu
Reynið tonn af Minebead og sannfærist.
Þao spara yður bæði tíma og peninga.
Double Screened Lump . . $14.75
Furnace Lump.....$13.50
Nut Pea........$10.50
Halliday Bros. Ltd.
A 5337-8, N 9872, B 4242
Phones:
drengur fhm:

tmttœ