Lögberg - 15.11.1923, Síða 2

Lögberg - 15.11.1923, Síða 2
Bls. 2 i OGBERG, FIMTU1)AGINN 15. NóVEMBEiR 1923 Kreptur af gigt. Fór aC batna, er hann tók að Fruit-a-tives. * Meðalið, sem búið er til úr á- vöxtum. pér getð losnað við gigt. pér getið losnað við bólgu í höndum og fótum og baki. “Fruit-a-tives hrekja á burt orsökina til gigtar. “1 full þrjú ár lá eg í rúminu, þjáður af gigt. Reyndi Fruit-a- tives og fór undir eins að batna Eftir að eg var hálfnaður með fyrstu öskjuna, fann eg góðan mun á mér. Eg hélt áfram við Fruit-a-tives, þar til eg get nú gengið fullar tvær imílur og unn- ið talsvert heima við.” Alex Munro, Lorne, Ont. 50c. hylkið, 6 fyrir $2.50, reynslu- skerfur 25c. Fæst hjá öllum lyfsölum eða beint frá Fruit-a- tives Limited, Ottawa, Ont. För mín til Islands. Eftir Maurine Robb. 1 októbermánaðar lok, fara fram almennar þingkosningar á ís landi og mun þá mega vænta all- mikilla breytinga á sviði stjórn- málanna. Kosið er til fjögra ára í senn. Meginmál þau, sem kosningar þessar snúast um, eru að miklu leyti hin sömu, er verið hafa efst á baugi, með öðrum þjóðum. Þótt ísland sé afskekt mjög, þá eiga hin pólitisku við- fangsefni sammerkt við vandamál flestra annara þjóða, jafnvel þótt staðhættir virðist ólíkir. Fiokka- skiftingin mun að þessu sinni vera bygð á því, hvort ríkja skuli í landinu stjórnareinokun á vör- um eða frjáls verzlun. Bannlögin úr sögunni. Eftir langar og harðar deilur, voru vínbannslögin innleidd á fs- landi árið 1912. Var fólki því, er einhvern seytil átti í kjöllur- um sínuvn, veittur þriggja ára frestur til þess að tævna úr lögg- unum. Yfirleitt virtist þjóðin sæmilega ánægð með bannið og engar breytingar voru bornar fram„ fyr en að spánska stjórn- in gerði það að skilyrði fyrir því, að hún keypti íslenzkan fisk, að spönskum vínum yrði landvist leyfð. íslandi var óhægt um að opna nýjan markað fyrir fiskinn og neyddist þingið því til að ganga að afarkostuvn Spánverja. Stjórnareinokun. Á ófriðarárunum, reyndist ein- stökum kaupmönnum lítt kleift, að byrgja sig upp með erlendar vörur. Tók stjórnin því það ráð, að gera innkaupin sjálf og verzla með hinar og þessar vöru- tegundir fyrir eigin reikning. Að stríðinu loknu, kröfðust margir leiðandi menn þess, að verzlunin yrði tafarlaust gerð frjáls og smátt og smátt fór svo, að vnegin- greinar verzlunarinnar voru fengnar, kaupmönnum aftur í hendur. pó er enn stjórnar- einokun á víni og tóbaki. Þeir, sem taka vilja frjálsa verzlun á öllum sviðum fram yfir stjórnar- einokun, kefjast þess, að öllum höftum verði létt af og uvn það snúast kosningarnar að miklu leyti. Magnús Kristjánsson, forseti sameinaðs þings, er fram- kvæmdartjóri landsverzlunarinn- ar. Jón Magnússon fyrrum stjórnarformaður er einokuninni mótfallinn. Persónulega er eg þeirrar skoðunar, að flokkur hans muni sigra í kosningunum og tekst hann þá að líkindum stjórn- ar forystuna á hendur. Að minsta kosti eru margir leiðandi kaupm€;nn höfuðborgarinnar þeirrar skoðunar, að sú muni verða reyndin á. Fiskiveiðar aðaltekjulindin. Án fiskiveiðanna, mundi ís- lenzka þjóðin hætta að vera til! Þangað er í raun og veru að sækja allar tekjurnar. Megin- þorri þjóðarinnar er önnum kaf- inn við þá atvinnugrein, allan ársins hring. Á tímabilinu frá febrúar til maíloka, er þorskveið- in langbezt. Yfir júlí og ágúst- mánuð, er mikil áherzla lögð á síldveiði, einkum norðanlands. Á leiðinni til Siglufjarðar, var á skipinu fjöldi fólks, er ætlaði sér að stunda síldarvinnu. Hvergi annarstaðar á íslandi, er jafn mikil síldarútgerð og á Siglufirði. Kemur þangað árlega mikill Hvl aB þjast af blæBaniM og bölg- innl gylIinlBt? UppakurBur 6nauB- synleg-ur. pvt Dr. Chase’s Ointment hjálpar þér atrax. K> cent hylklB hjá lyfsölum eða frá Edmanson, Bates & Co., Ijmlted, Toronto. Reynsluskerfur sendur ö- kev-ls, ef nafn þeasa blaBs er tlltek-I M w 2 eent frtmerk'-----* fjöldi skipa frá ýmsum löndum, til þess að flytja út síldina. Þeg- ar í land er komið, veruðr fyrir manni síld á alla vegu. Er þar björgulegt yfir að líta, en sjálf- sagt er síldar og fiskverkunin ekki ávalt sem þrifalegust. Verkföll einstöku sinnum. Jafnvel á íslandi hefir Bolshe- vikistefnan náð sér niðri! Síld- veiðabátarnir frá Reykjavík, kofin- ust ekki norður í tæka tíð, sökum deilumála út af kaupgjaldi milli eigendanna og starfsmanna þeirra. Útgerðarmenn kváðust með engu móti standa sig við aS greiða kaup það, er farið var fram á, en fiskimannafélagið var á annari skoðun. Var helzt svo að sjá um hríð, sem af þessu 'mnudu hljótast hin mestu vand- ræði. Sú hefir verið venja íe- lendinga, að gera úti um ágrein- ingsmál sín á friðsamlegan hátt. En að þesisu sinni virtist meiri hiti á báðar hliðar, en alment ger- ist. Þó tókust að lokum samn- ingar um kaupgjaldsmálið og héldu togararnir þá tafarlaust af stað norður um land til fiski'miða sinna. Verzlunarráð íslands. Verzlunarráð Reykjavikur, er einkastofnun, óháð stjórn lands- ins að öllu leyti. Meðlimagjald- ið er frá 5C upp í 250 krónur. Markmið þessa félagsskapar er það, að greiða fyrir verzluninni á sem flestum sviðum, og afla upplýsinga um erlendan markað. Mun stjórnin, ekki sízt á stríðs- tímunum, oft hafa fengið þaðan sínar beztu upplýsingar uvn mark- aðs skilyrði og vöruverð erlend- is. — ‘ “Megin framleiðsla íslands, er fiskur og fiskiafurðir,” sagði Garðar Gíslason, einn af leiðandi mönnu.m verzlunarráðsins. Af öðrum tegundum má nefna kjöt og ull. pá er og talsvert flutt út af hestum til Englands; eru þeir mestmegnis notaðir þar í kolanámu'm og reynast framúr- skarandi þolnir. Ennfremur er flutt út nokkuð af æðardún og skinnum. Flestar nauðsynja og munaðarvörur eru- fluttar inn í landið. “Megin markaðurinn fyrir íslenzkan fisk, er á ítalíu og Spáni,” segir herra Gíslason. “pess vegna áttu Spánverjar svo afar hægt með að þröngva oss til að drekka spönsku vínin. Þeir vissu sem var, að vér vonim upp á markað þeirra komnir. Nú er- uvn vér um þessar mundir að leit- ast fyrir um fiskimarkað í Suð- ur-Ameriku og höfum einnig sent mann til Cuba, Vestur Indlands eyjanna og Argentinu. Sýnis- horn þau, er vér höfum sent af fiski til þessara staða, hafa þótt góð og líkleg til arðvænlegs mark- aðar. Um hríð höfðum vér verzlunarráðunaut eða erindreka á ítalíu, en urðu'm að kveðja hann heim, «ökum þess hve þröngt var um fé. íslenzka þjóðin er fá- tæk og meðfram af þeirri ástæðu, kýs hún sambandið við Dani. Hún hefir ekki efni á að halda uppi ræðismannasamböndum út um allan heim. pess vegna felur hún Dönum af frjálsum vilja með ferð utanríkismálanna, fyrir sína hönd. Viðskifti við Canada æskileg. “í Quebec og Montreal eru á- gætar 'hafnir,” bætir herra Gísla- son við. “Komist Hudsonsflóa brautin á, get eg ei séð hvað því sé til fyrirstöðu, að ísland verzli við Canada. Slíkt mundi koma ís- landi að ómetanlegu gagni. Og þegar tekið er tillit til þess, hve margir íslendingar eru búsettir í Canada, mun 'mega ganga út frá því sem gefnu, að slíkar við- skiftatilraunir, hlytu að eignast )þar marga og góða stuðnings- menn. — “Hentugasta höfnin á Englandi fyrir vörur þær, er vér flytjum þangað er Hull. Komið hefir til tals, að vér skiftum um, og hefðum aðalbækistöð í Liverpool. Slíkt væri þægilegra hvað viðvík- ur verzlun við ítaiíu og Ameríku. En þó ber hins jafnframt að gæta að kostnaðurinn þar yrði •margfalt meiri. Vér fáum kolaforða vorn frá Hull og þaðan eigum vér greiðari aðgang að Belffiu, Hollandi og Þýzklandi. Eg held þegar öllu er á botninn hvolft, að Hull sé oss langtum þægilegri viðskiftastöð, en Liver- pool. — “Svo eg víki aftur að verzlun- arhorfunum við Canada, vil eg geta þess að nýju, að þegar Hud- sonsflóa brautinni er lokið, hljóta að komast á viðskifti milli ís- lands og Canada. fsland ætti að verða millistöð eða forðabúr, 'milli Ameríku og Evrópu. Siglingar þangað lokast aldrei, því hafnir eru þar opnar allan ársins hring. Hefir slíkt enga smáræðis þýð- ingu. Margir halda að sökum þess hve norðarlega að landið liggur, hljóti hafnir að friósa S vetrum. Svo er þó ekki. Að minsta kosti er Reykjavíkur höfn ávalt auð og íslaus.” Mörg viðfangsefni fyrir Alþingi. Eitt af þeim .málum er næsta þing að sjálfsögðu tekur til 'með- ferðar, er stofnun landspítala i Reykjavík. Mál það innleiddi a síðasta þingi, Ingihjörg Bjarna- son fyrsta íslenzka konan, er kos- in hefir verið á þing. Fyrir at- fyðgi hennar afgreiddi þingið frumvarp til laga Um þetta efni, en fjárveitingin bíður næsta þings. Áætlað er að fyrirtæki þetta muni kosta ríkissjóð um hálfa fjórðu miljón króna. Bygg- ingameistarar eru þegar í undir- búningi með uppdrátt af stór- hýsi þessu, kaup hafa verið fest á lóðinni og mun verk verða haf- ið tafarlaust, að fengnu úrslitá samþykkis alþingis. Stofnun landspítala hefir 'margfalda þýð- ingu fyrir þjóðina. Er meðal annars ráðgert, að hann verði jafnframt notaður sem lækna- skóli. Er járnbrautar þörf? Skiftar eru állmjög skoðanir manna um það, hvort járnbraut- ar sér þörf á íslandi eða eigi. Undir núverandi kringumstæðum, eru samgöngutækin, bifreiðar, hestar og strandferðabátar. Bænd- ur á Suðurlands undirlendinu, telja alment æskilegt, að lögð yrði frá Reykjavík 80 kílómetra löng járnbraut austur um sveitir og fullyrða að slíkt mundi verða landbúnaðinum til hinna mestu hagsbóta. Kostnaðurinn við lagningu og starfræklsu slíkrar brautar, hlyti að nema stórfé. — Tel eg harla vafasamt, að það mikill flutningur fengist, að brautin borgaði sig, jafnvel þó fá mætti til hennar stofnfé með hag- feldum kjörum. pað mundi fá mér meira en lítillar undrunar, ef næsta þing veitti fé til slíks fyr- irtækis. Ræktun landsins. Eitt af þeim lofsverðustu við- fangsefnum, er þing og stjórn hefir til vneðferðar um þessar mundir, er ræktun landsins, — að breyta hrjóstugum heiðarflákum og flögum í iðgræn, arðberandi engi. Slíkt er ekkert áhlaupa- verk, því landið er gróðursnautt og nakið. Fólk, sem er eins lagið á að prýða hí'býli sín að inn- an með blómum, hlýtur að taka þessari nýju landgræðslu hug- mynd fegins hugar. Vafalaust verður trjáræktin einnig stunduð jöfnum höndum. Sú er sann færing mín, að eigi þurfi til þess verðlauna fyrirheit frá stjórnar- innar hendi, að íslenzka þjóðin leggist öll á eitt, með að klæða og endurfegra landið.” Ahs. a— Ferðasaga þessi er þýdd úr blaðinu Winnipeg Tribune; er renni nú hér með Jokið. pótt hún sé ekki allskostar növæ'.n með köflum og skiftar geti verið skoðanir um hitt og annað, svo sem mat höf- undar á mönnum, þá er hún ritin af svo mikilli velvild. og víða af svo glöggum skilningi að 'mér fanst vel ómaksins vert, að hún kæmi fyrir almennings sjónir. E. P J. MAS. Opið bréf til Jóa frænda. Heill og sæll vinur! pað er orðið nokkuð langt síðan við höfum talast við; en eg vona að þú sért ekki búinn að gleyma mér álveg og kannist við ýmis- legt sevn eg ætla að minnast á. ’Eg ætla fyrst að minnast á ýmislegt smávegis frá æskudög- u'm okkar. Svo ætla eg að segja þér frá orrahríð nokkurri, sem eg lenti í, og seinast langar mig til að segja þér, þrjár ljótar sög- ur af mér sjálfum og eina frægð- arsögu. Að endingu býst eg við að gjöra nokkrar heimspeki- legar athugasemdir um ýmislegt Eg veit að þú ert heimspekilega sinnaður og hefir því gaman af ýmsu þessháttar. Manstu þegar við voru'm að glíma á gilsbarminum, og eg var að hrapa fram af þegar þú náðir í hárið á mér, og dróst mig upp? Það var fallega gjört af þér — Ef þú hefðir mist mig hefði æfi- saga mín orðið fremur afslepp! — Já, svo er nú það. Manstu þegar hann Jón langi og hann Láki frá Hvammi voru að eltast við svanina, sem felt höfðu fjaðrirnar og gátu því ekki flogið, en við höfðum lesið Dýravininn og héldum að það væri rangt að níðast á bjargar- lausum fuglum, svo við hentum steinum í strákana. Eg hitti Láka í hálsinn og hann leit við og sá okkur. Hann ætlaði svei mér að jafna um okfcur, en við hlupum sem fætur toguðu niðnr brekkur og földum okkur í jarð- föllum í þurrum lækjarfarveg. Hann fann okkur ekfci, en við vor- um svo skelkaðir,, að við biðuVn þarna í það óendanlega eftir því að Láki snéri til baka. Hann var auðvitað farinn fyrir löngu, þegar við voguðum að stinga upp höfðinu. Já margt er á að minnast. Manstu að æfinlega þegar við fórum til kirkju þá þurftum við endilega að okkur fanst, að glíma við aðra stráka, sem við 'mættum. Stundum rifnuðu buxur — auð- vitað, ónýtt efni í þeim — og stundum skitnuðum við á höndum g í andliti. Stundum féfck ein- hver glóðarauga. Einu sinni rak eg fingurinn í augað á Torfa, og varð augað fyrst rautt og seinna blátt. Það var auðvitað óviljaverk. En hvað sem um það var, þá tóku menn okkur vara fyrir að glíma aldrei, fyr en eftir 'messu. pað þótti ekki til- hlýðilegt að við. sætum í rifnum buxum með glóðaraugu og horfð- um á prestinn og fallegu stúlk- urnar í mislitu kjólunum svoleið- is útlítandi, eins og við vorum eftir að hafa glímt af kappi. Manstu hvað við höfðum gam- an af að horfa á fólk dansa? Danzar voru býsna tiðir. Við dönsuðu'm alt af einir. Manstu hvers vegna? Það var vegna þess að við kunnum ekki sporið og svo vorum við svo litlir, að stúlkurnar vildu ekki danza við okkur, meðan annars var kostur! Eg lái þeim ekki, þó þær vildu ekki danza við litla og ófríða bjálfa, eins og við vorum þá. Látum mig sjá. Þú átt heima á Fljótsbakka í Fljótsdal í Fljóti- dalshéraði, við Öræfi það er víst rétt. pú manst víst eftir því að menn drukku talsvert af brenni- víni þegar við vorum litlir hnokk- ar. Menn fóru u'/n helgar að sumrinu, snemma að morgni og komu heim aftur að kvöldi, “blind-þreifandi fullir”, eins og það var kallað og svo varð þeim stundum ilt eftir að hafa flogist á, lögðust upp í rúm og ældu ein- staka sinnum. peir vöknuðu ekki við að æla, höfðu etið baunir stundum og féllu þá baunirnar •með öðru góðgæti niður með vang- anum ofan í rúmið. Já, svo var það. Nú er þetta alt gleymt. Eg heyri isagt, að þið þarna heima drekkið ekki brennivín, nema þegar þið eruð neyddir til þess. pað er býsna gott fyrirkomulag. Nú kem eg að orrahríðinni. Eg lenti í talsvert mikilli orra- hríð fyrir skömmu síðan, út af brennivíni. Það var sagt að of mikið væri drukkið og ætti því að breyta til með lögin. Eg og mínir menn sögðum að ekki mundi breytt til batnaðar. Varð úr þessu þref og þjark mikið, en svo lauk að gengið var til atkvæða um málið. Féllu atvkæði þann- ig að við urðum í ógurlegum minni hluta. Höfðu mótstöðu- Ynenn okkar tugi þúsunda meiri hluta og sönnuðu okkur þannig, að við höfðum haft rangt fyrir okkur, að vilja ekki breyta til. Ymsum af mínum mönnum virð- ist ekki sannað enn ngæilega vel, að við höfum haft rangt fyrir okkur; en eg lét sannfærast í bráðina og þykist sjá að fyrir- fcomulagið nýja verði mjög isvo virðingarvert. Fyrst er nú það, að það er auðséð að mótpart- ar okkar voru að hugsa u'm að laga ý'mislegt sem ábóta var vant og svo vakti dálítið fyrir þeim, sem eg skal fljótlega skýra fyrir þér. Þeir settu stjórnina að völdum í þeissu efni. Stjórnin ein hefir rétt til þess að selja vín. Það voru einhverjir að selja vín í laumi, áður en slagurinn byrjaði; en nú eru þeir allir hættir. peir fara ekki að búa til sopa handa sjálfum sér, og því isíður að sélja nokkurn dropa. Svo er þess að gæta að stjórnin selur vínið til gróða fyrir almenn- ing. pví er þannig farið, að skattar eru hér óguðlega háir. Ætlar stjórnin að selja ®em svarar tuttugu “miljóna” dala virði af brennivíni og nota gróðan til þess að lækka skattana, sem muni tíu miljónum á nef, en það er ekki svo lítið fé, því mörg eru nefin skattskyld. Eg kaupi til dæmis eitt hundrað dala virði af góðu brennivíni og fæ minn skatt læfckaðan um tíu dali. Eg fæ stjórninni eitt hundrað dali, og fæ til bafca tíu. Um þessa níutíu dali er það að segja að eg eefi borgað þá sjálfur og þarf því ekki að þrefa um það. pað var sannarlega þörf á því að lækka skattana og eg held að minka drykfcjuskapinn. Já, menn fara með vínið heim með sér, því ekki tná drekka á al- mannafæri, (og dettur víst engum í hug heldur), og drekka það sjálfir heima eða gefa kunningj- um sínum, “ellegar" sem lífcleg- ast er, hella því niður. Það er ef til vill bezt. Það gerir ekk- ert til hvað um vínið verður; en Copenhagen Vér ábyrgj umst það að vera algjörlegi hreint, og það j bezta tcbak heimi. °PENÍTÁÖEN# ■ SNUFF '■ Ljúffengt ofc endingar gott, af því það er búið til úr safa- miklu en milon tóbakslaufi. MUNNTOBAK um að gjöra að lækka skattana. pú sérð því ef þú ert ekki öllum heillum horfinn, að ’mótstöðu- menn okkar höfðu rétt fyrir sér. Eg sé stundum menn, sem eru dálítið reifculir á fótum; en það er ekki vegna þess að þeir hafi dírukkið vín. Auðvitað hefir þeim orðið einhvernveginn öðru- vísi ilt. Já, svoleiðisi fór um sjóferð þá. Þá kem eg að sögunni um sýálfan mig og er ekki af að miklast. — Sú er isagan ein, að eg hefi aldrei getað lært að vera góður flokfcsmaður. Taktu nú eftir, góður flokksmaður. Til þess útheimtist að standa faist með sínum flokksmönnum, en láta sér vera afar illa við alla sem ekki eru manns eiginn flokksmenn. Bezt er að menn verði aldrei varir við neitt nýtilegt í fari 'mótpart- anna. petta hefi eg aldrei getað lært. Orsöfcin að parti er sú, að eg heyrði fyrir löngu síðan sögu af vitringum frá Austurlöndum, sem tóku sér ferð á hendur til þess að skoða dýr nokkurt afarstórt, svo þeir gætu af eigin reynslu borið tlm hvernig dýrið liti út. Þegar þeir komu heim aftur og fóru að segja frá, bar þeim ekki saman um hvernig dýrið liti út. Mennirnir voru allir blindir og höfðu rétt fyrir sér að parti; en allir höfðu þeir rangt fyrir sér að miklu leyti. pessi saga virðist mér endurtaka sig alt af í 'mannlífinu og fyrir- gef því nágranna það, að hafa aðrar sfcoðanir en eg hefi og Ikrefst þess að hann gjöri slíkt hið sama mér til handa; en það gengur ekki sem bezt að fá náung- an til þess. Flestir þykjast vita betur en eg og láta það í Ijósi bæði leynt og Ijóst. En afleiðingin er hræðilge fyr- ir mig. Enginn þorir að treysta mér til neinis'. Menn þora ekki að trúa mér fyrir neinu, hvorki að gefa mér tæfcifærið við það sem eg bið um og því síður að bjóða mér atvinnu. Þessi saga er Ijót eins og þú getur séð. Eg er nú að hugsa um að 'manna mig upp og verða flokksmaður; en eg er ekki alveg ráðinn í hvorn flokk- inn eg aðhyllist enn. Sú er önnur sagan, að eg befi lesið ósfcöpin öll og lært talsvert; en það hefir ekki hjálpað mér mikið út úr ógöngunum. Svo fór að eg lengdi nafn mitt — með hjálp annara og bætti stöfunum B.A. aftan við nafnið. Þá sagði kunningi 'minn, að það þýddi, “Bölvaður asni”, þá breytti eg til og bætti við Stöfunum M.A. Þá sagði kunningi minn að það þýddi “Mesti asninn”. Eg held eg breyti ekki til oftar. pað er að minsta kosti efcki sérlega á- litlegt fyrir mig. petta er eins og þú skilur ljót saga; en verst af öllu er það, að eg finn nú sár- ar en áður nokkurntíma til þess hvað eg er fáfróður, þeir isem aldrei hafa lært neitt eru vitrari en eg að eg held. Svo segja þeir, Svo segja þeir og láta að minsta kosti; og það nægir til ýmsra framkvæmda. Sú er sagan hin þriðja, að eg hefi lengi haft þá hugmynd og ihefi hana enn, að við allir ein- staklingar, höfu'm komið í heim- inn til þess að láta eitthvað gott af ofckur leiða. Eg þóttist sjá að prestar hefðu öllum öðrum fremur gott tækifæri, til þess að láta gott af sér leiða, og mér blandaðist ekki hugur um, að þeir væru með ýmsu móti, að reyna að bæta úr ýmsu sem miður fór, 'með því, að kenna mönnum að breyta við aðra eins og þeir vildu að aðrir breyttu við þá —. Eg veit ekki hvort að þú skilur þessa setningu: “að breyta við aðra eins og aðrir breyta við þá.” pað er afar flókið mál og kostar ærna peninga árlega að reyna að gjöra málið að einhverju leyti Ijóst.. Þú ert nú samt býsna fljótur, að skilja ýmislegt dularfult, svo þú kannske skilur þetta. Hvernig fór?”, munt þú spyrja. Það fór svona, að þó prestarnir legðu sig fram með lífi og sál og flyttu þessar afar fallegu ræður til þess að skýra málið og koma mönnum til að sýna það í verkinu að þeir hefðu tekið eftir, því se'.n sagt hafði verið að altari eða i stól, þá leit alt af út fyrir að meiri hluti hefði skilið málið ein- hvernveginn öðruvísi, en ætlast var til og útkoman varð alt önnur en vonast var eftir. Eg skal segja þér kunningi, að eg fór að athuga málið alvarlega og komst fljótlega að þeirri nið- urstöði að bezt væri fjyrir mig að hætta strax við það sem mér hafði til bugar kovnið þegar eg hlustaði á hinar hjartnæmu, á- gætu ræður prestanna, sem voru og eru mikilmenni margir hverj- ir. Mér hafði dottið í hug að verða prestur. Hafðu lað nú ekki mjög hátt samt. Eg sagði við sjálfan mig. “Nei, drengur minn, reyndu ekfci að verða prest- ur. pegar þessir menn sem þú þekkir, regluleg mikilmenni, hafa svo að segja engin áhrif á hina alfrjálsu 'borgara, þá skalt þú ekki láta þér detta í hug að verða prestur. E? þú ferð á stað, þá verður þú óefað það sem þeir fcalla “pokaprestur,” eða eitt- hvað enn smærra, til dæmis “skjóðuprestur”. Hættu strax fyrir alla muni.” Eg gjörði það. Eg hætti, en sá þó eftir því, vegna þess að nú eru tíma- mót eins og þú hefir tekið eftir. Þú hefir heyrt auðvitað að nú kemur dómsdagur 1925. Eg held það sé rétt hjá mér. Eg hafði hugsað að með því að verða prestur, gæti eg kannske komist hjá því að deyja, verið meðal þeslsara miljóna sem ekki deyja, heldur fara lifandi inn í eilífð- ina eða eitthvað út í geyminn. eg get efcki lýst því vel, eg er því ekki vel kunnugur; en iþað er auglýst hérna á strætisvögnun- um svo það er víst engin lýgi. En nú er úti u'm það. Eg verð að deyja eins og hver annar syndari. pú manst hvenær við heyrðum fyrst um dómsdag. Þá var eg ellefu vetra en þú tólf. — Já langt er nú síðan. pá varð eg svo hræddur að eg sofnaði ekki dúr, nóttina fyrir dómsdag, en þegar birta tók af degi sofnaði eg svo fast að nálega var ómögulegt að vekja mig morguninn eftir tii þess að smala. Einhvernveg- inn fórst það fyrir að dómsdagur kæmi. Svo höfum við heyrt að dómsdagur væri að fcoma, svona áttunda til tíunda hvert ár síðan, en altaf hefir það farist fyrír, líklega vegna annríkis, en nú segja spámenn að ekkert sé í veg- inum, alt vel undir búið. Sagan er ljót eins og þú sérð — sagan af mér, að eg skyldi ekki kmast í tölu hinna útvöldu og frí- ast þannig við ösku og moldar- fallið. Þá kemur nú frægðarsagan. Eg segi þér hana yegna þess að við glímdum svo mikið þegar við vor- um strákar. Eg var staddur vestur í fjöll- um og var, að vinna á járnbraut- inni, sem sagt var um að hún væri bygð úr járnabrotum úr kömrum í Winnipeg og trjám sem höggvin hefðu verið úr einhverj- um skógi. Sú braut liggur frá hafi til hafs eins og þú ef til vill veizt; þú ert svo góður í landa- fræði. 1 fjöllunum er bratti mikill og vildi falla aur og leðja á vagnsporið, svo huldust teinar. Við bygðuvn því hvelfingar afar sterkar yfir brautina, sem héldu aur og leðju og öðru því líku af brautinni, svo farþegjar kæmust hindrunarlaust ferða sinna. Fyrr- um var sagt að enginn lifandi maður ferðaðist eftir þessari braut, en nú er það víst aldrei sagt. Vegur sá er mjög fjöl- farinn og félagið sem starfrækir brautina er rífcasta járnbrautar- félagið í heimi, og er þá mikið sagt. Já, eg sagði að eg hefði verið staddur á þessari járnbraut vest- ur í fjöllum. Það var um miðj- an dag að við verkamennirnir vorum að hvíla okkur eft- ir væna máltíð. sátum við á trébekkjum hingað og þangað í “svefnkassa” ofckar. Bar nokk- uð margt á góma. Þar voru menn af ýmsu'm þjóðum, svo sem Englendingar, Svíar og Islending- ar og fleiri, par var Svíi sex og tveir á hæð einls og við segjum. Eg veit ekki enn þann dag í dag hvernig það atvikaðist, en þessi Svíi reiddist við mig og gjörði þá yfirlýsingu í heyranda hljóði, að hann skyldi gjöra snögglega enda á minni aumu tilveru. Hann lét verk fylgja vilja og réðist þarna að mér, þar sem eg sat svo sak- leysislegur á mínum bekk. Hann tók báðum höndum fyrir kverkar mér heldur en ekki grimmilega. Eg þarf heldur en ekki að geta þess , að eg varð heldur en ekki skelfdur. Þú manst hvað hug- lauis eg var strákurinn. Eg vissi að Svíinn var sterkari en eg, en fleistir kjósa firðar líf og eg stóð upp, upp á líf og dauða og heldur hratt að eg held. Nú kom mér vel að kunna að nota fæt- urnar. Eg kunni eitt “bragð” það sagði Kerúlf frændi að væri nægilegt ef maður kynni bragðið vel. Ekfci dugði það þó þegar Kerúlf mætti Sigurði Jóhannes- syni. Sigurður kunni krók á móti bragðinu og féll Kerúlf á sínu eigin bragði. pað varð mér til hamingju að Svíinn kunni engan krók á móti mínu bragði, og varð því engin vörn fyrir. Þú manst v'íst hvaða bragð eg kunni helzt. Það var hnjábragð og lagði eg með hægra fæti á vinstra hné óvinarinls og ýtti víst nokíkuð þétt með vinstri hendinni og hratt manninum á lagið. Svíinn tókst á loft og kom niður að herð- unum, svo bæði herðarblöð tóku niður. Var það “fall” eins og þei rsegja við hátíðleg tækifæri. Eg lét manninn standa á fætu? eins og íþróttamönnum ber að gjöra og gefa þannig málöparti annað tækifæri. Svíinn stóð og gnísti tönnum en leist ekki á að reyna aftur. Hann vissi ekfci, og veit ekki enn hvernig hann datt, en vildi ekki eiga á hættu að detta aftur. Byltan var að eg held nokkuð vond. Manni líður ætíð vel þegar maður segir svona sögur af sjálfuvn sér. Það er ált af svo hresandi að mega betur. Eg skil ekki almennilega hvað mér tókst þetta vel. Mér dettur stundum í hug að þetta hafi verið einhver hundahepni. Það leit út fyrir að eg væri ein- hver afburðamaður; en það álit hefi eg ekki á sjálfum mér. E.g má til að bæta því við að Svíinn varð upp frá þessu ein- •hver minn bezti kunningji, og hefði gengið af hverjum þeim manni dauðum sem hefði a'mað mér, ef hann hefði megnað. “Já, einkennilegt er manneðlið.” Svo koma athugasemdirnar: Hefurðu tekið eftir því, að sum- ir, já margir, vita fyrirframm hvað og hvernig ræðumenn ætla að tala þegar mifcið er um að vera. í því er eg á eftir eins og í fleiru. Eg veit aldrei upp á hár, um hvað ræðumaður ætlar að tala eða hvað hann muni segja. í orrahríðinni okkar vissi fólk hér Framh. á bls. 7 KUNNGJÖRI HIN NÝJU Minehead Kol Beztu kolin, sem unnin eru úr rótum fjallanna LlTIL ASKA, ENGINN ÚRGANGUR, EKKERT GJALL Gefa mikinn hita, reynast 12,000 B.T.U. pr. pund. Endast cins og harðkol. Beztu kol til heimanotkunar í Vesturlandinu Reynið tonn af Minehead og sannfærist. Þau spara yður bæði tima og peninga. Double Screened Lump . • $14.75 Furnace Lump.............$13.50 Nut Pea..................$10.50 Halliday Bros. Ltd. Phones: A 5337-8, N »872, B 4242

x

Lögberg

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.