Lögberg - 21.08.1924, Blaðsíða 5

LötrlSERG, FIMT UDAGINN 21. ÁGtJST. 1924.
6

„ Oin
flONKY BACK'
o.fTOw.w-ja.Cf
ROBIN HOOD fLOUR IS GU*R»NTEtO TO GlVt VOli
etrnn SATISfACTlON rMAN ANT OTHCR fLOURMILLCO
IN CANAOA TOuR DCALCR IS AUTMORi2CO TO RCfUNO
fMC ruu RURCMASC RRICC WITN A 10 ftA CfNT PCN
ALTY AOOCO If AfTCR TWO BAKINGS VOU ARC NOT
TMOROUGMLV SATlSflCO WITH TMC ÍLOUR ANO WIU
RCTURN TMC UNUSCO PORTION TO HIU
ROBIN HOOD MILLS. LIMITED /
í
Robín Hood
Flour
Œtíð ábyggilegt til bök-
unar.
Veldurávalt ánœgju
en aldrei vonbrigðum
Ábyrgð fylgir hverjum 24 punda
poka eða þyngri.
Robin Hood Mills Ltd
MOOSEJAW CALGARY

- _____@
LROBíHHOODj
rCÍV‘A1-JaJ,70l
fí
síðari árum jhefi eg verið mörgum
manninum leiður fyrir að vera sí
og æ að foiðja um peninga.. En
neita því ekki að mér hefir stund-
um fallið þetta illa, en nú kvarta
eg ekki. Mér meira að segja dett-
ur ekki í ihug að foera fram neina
vörn fyrir sjálfan mig. Annað er
áhugaefni mitt: skólinn. Þess vildi
eg nú foiðja alt kirkjufélagið, lát-
ið hann ekki gjalda glópsku minn-
ar.
Skólinn á að hvíla á einum ein-
asta grundvelli, Jesú Kristi. Skól-
íSkólinn er til orðinn af ræktar-
semi við það besta, sem vér ís-
lendingar IhÖfum eignast á þjóð-
lífslbraut vorri. Skólinn er kirkju-
félaginu nauðsyn, sem miðpunkt-
ur í starfi þess. Skólinn og kirlkju-
félagið eiga samleið. Skólinn lifir
fyrir æskuna og framtíðina. Skól-
inn trúir á nytsemi kristilegrar
mentunar. Skólinn er minnismerki
sem Vestur-íslendingar reisa, er
isýnir að þeir unna menningu og
kristinni trú. Skólinn vill safna
saman fegurstu íslensku (blómun-
um Og láta þau anga á hinni
nýlju þjóðargrund. iSkólinn vill
vinna af alefni fyrir vora lútersku
kirkju. Mennirnir koma og menn-
irnir fara? en skólinn stendur
staðfastur Það eru smámunir
'hvort sá heitir A. eða B., sem hon-
um stýrir, hitt varðar mestu að
skólinn sé að þjóna Jesú Kristi.
Þröskuldurinn mesti.
Það er aðeins fyrir isumum að
sá þröskuldur er mestur. Eg á við
fjárhaginn. Fyrir sumum er hann
góður? en jþá iskortir istundum gáf-
ur og vilja. 1 öðrum tilfellum, og
um það tala eg nú, eru nógar
gáfur og brennandi þorsti eftir
méntun, en enginn vegur til að
kosta sig á skóla. Eg veit um
nokkur dæmi þess og liklegast eru
þau mörg, sem eg ekki veit um.
Er nokkur vegur til að hjálpa upp
á þessháttar unglinga.
Mns. Elín sál. Joihnson stofnaði
sjóð, að upphæð $5000' í minningu
um manninn sinn sáluga með þeim
ummælum, að vöxtum af ihonum
skyldi varið til verðlauna í ís-
len'sku í skólanum og til að foorga
kenslugjöild fátækra nemenda. Af
þessum ,sjóð er orðið ágætt gagn
nú þegar; en auðvitað nægir það
ekki til 'að uppfylla allar þarfir í
þessu samfoandi.
|Er þá nokkur vegur til að
Ihljálpa? Sumir Winnipeg-menn
hafa gefið nemendum sérstaklega
stúlkum, kost á því? að vinna fyrlr
fæði og húsnæði yfir skólaárið.
Það hefi,r (bjargað mörgum. Stung-
ið 'hefir verið upp á því, að fá sam-
eiginlegan verustað fyrir nokkra
Sparið
GEGN
4%
Á YÐAR EIGIN Sparistofnun fá
nnlög yðar 4 prct. og eru trygð af
Manitobafylki, Þér getið lagt inn
eða tekið út peninga hvern virkan
dagfrá9til6. nema á laugardögum,
þá er opið til kl. I, eða þér getið gert
bankaviðskifti yðar gegnum póst,
Byrja má reikning með $1.00
FYLKI TRYGGING
Provincial Savings Dftice
339 Garry St- S72 Main St.
WINPÍIPEG
Utibú: Brandon, Portage la Prairie,
Carman, Dauphin, Stonewall.
gtofnun þessier starfrœkt í þeim til-
gangi að stuðla að sparnaði og vel.
megun manna á meðal.
stúdenta, selja þeim fæði eins ó-
dýrt og unt er og ennfremur gefa
iþeim kost á því að gjöra nokkurn
hluta af vinnunni og jafnvel
foorga fyrir sig með landvöru. Aft-
ur eru aðrir, sem telja líklegt, að
fá megi ódýrari yerustað fyrir
námsfólk en það sem allment tíðk-
ast.
í þessum erfiðleikum sný eg mér
að Winnipegmönnum, bið þá alla
að athuga þetta, sem eg hefi hér
lagt fram og láta mig á næstu'
dögum fá vitneskju um svohljóð-
andi atriði:
1. Fyrir hvað, lægst, vildu
menn láta námsólk við Jóns
Bjarnasonar skóla ihafa fæði og
húsnæði í vetur?
2. Hverjir væru fúsir til að
láta nemendur, pilta eða stúlkur,
hafa frítt fæði og ihúsnæði, gegn
einhverri vinnu yfir veturinn?
3. Hvaða önnur ráð sjáið þðr
til þess að gjöra ákjósanlegum
nemendum það mögulegt að kom-
ast inn á mentaforautina ?
Ennfremur vil eg foeina máli
mínu að öllum íslendingum, utan-
bæjar og innan: Hvaða styrk get-
ið þér veitt til þess að fátækir
nemendur eigrtist kost á því að
menta sig?
Nemendur Jóns Bjarnasonar
skóla hefðu verið fleiri í fyrra, ef
ekki hefði verið þessi óyfirstígan-
legi þröskuldur, örðugur fjárhag-
ur. óefað fer alveg eins í ár, ef
enginn isér ráð til að nema fourt
þennan stóra þröskuld.
Gott ár.
Hvert einasta mannsibarn í
kirkjufélaginu segi: Guð gefi slkól-
anum gott ár, þetta sem í fhönð
fer. Þetta tvent skulum við öll
gjöra: biðja og vinna. Við skulum
tala máli hans og efla vinsældir
hans. Við skulum senda honum
alla þá nemendur, sem oss er unt.
Með nýjum vonum um bjartari og
stærri framtíð, skulum -við sjálf
eignast nýtt starfsþrek til að efla
hans hag. Leiðtogar skóla og
kirkju, verið í fararbroddi með að
auðsýna honum ást í vorki. Gang-
ið á undan í því að senda honum
nemendur og fjárstyrk.
Síðastliðin þrjú ár ihefir skólinn
oiðið að líða við tekjualla. Það
takmark skulum vér setja oss að
jafna þann foalla a þessu ári og
sýna á næsta kirkjuþingi peninga
í sjóði.
Gott ár. Engin sjóðþurð. Flest-
ir nemendur í sögu skólans. Hann
orðinn óskafoarn kjrkjufélagsins'
engu síður en Betel.
Meira af lífi og anda Jesú Krists
en nokkru sinni áður í skólanum.
fVíljið þér allir vinna með mér
að þessu?
Einhver segir: Þetta eru tóm
orð. Orð eru það; veit eg það vel,
og eg skil það einnig vel. að ihér
þarf meira en aðein's orð; en eg
fyrir mitt leyti igjöri mér, grein
fyrir því, að eg þarf að vinna. Ef
vér biðjum og vinnum allir, verð-
ur þetta áreiðanlega gott ár.
'Skólinn ihefur, ef G. I. 12. starfs-
ár sitt 24. dag septemlber mánaðar
næstkomandi.
Væntanlegir nemendur látið ekki
bregðast að senda mér tafarlaust
umsóknir yðar!
Sendið þær á skrifstofu skól-
ans, 652 Home St., eða til 493
Lipfon St. Talsími B 3923.
Rúnólfur Marteinsson.
Kristindómur og kirkja.
Eftir Árna Árnason lækni.
8. Hvers þarfnast kirkjan?
Því verður tæpast neita'ð, að á-
hrifum kirkjunnar og kirkjulífinu
hefir ihnignað á síðari árum. Hverju
er þetta að kenna? I mínum aug-
um, ber mest á þrennu. Það er að
kenna þjóðfélaginu, rikinu, sem á
að styðja kirkjuna, aldarandanum
og starfsmönnum kirkjunnar. Til
þess að svara þvi, hvers kirkjan
þarfnast, verður að athuga þessi
atriði lítið eitt.
Þjóðfélagið launar starfsmönn-
um kirkjunnar og sér um undir-
búning þeirra undir starfið. Prest-
unum hefir verið fækkað svo mjög,
starfssvið þeirra stækkað svo, að
ekki er unt að ætlast til, að þeir
anni starfinu i lagi. Þar á ofan er
sveitaprestum ætlaður landbúskap-
ur, sem er talið fullkomið starf út
af fyrir sig. Þótt hann geti látið
þeim vel, sem eru fæddir og upp-
aldir við hann, þá fer hann i handa
skolum hjá hinum. Afleiðingin
verður sú, að prestaefni hætta að
sæ'kja um sveitabrauðin. Þá bæt-
ast lausu embættin á þá, sem fyrir
eru, og fer svo, að þeir eiga nóg
með að annast messur og aukaverk,
en önnur starfsemi embættisins,
sem ekki eru siður mikilsverð og
nauðsynleg, situr á hakanum. Með
þessu móti er kipt fótunum undan
áliti og áhrifum prestastéttarinnar
og kirkjunnar með þjóðinni. Þessu
verður að kippa í lag. Ef ríkið
vill eða getur ekki lagt það af
mörkum til kirkjunnar, sem henni
er nauðsynlegt, þá er sambandið
henni ekki lengur til stuðnings,
heldur til niðurdreps, og foins veg-
ar er prestastétt, sem ekki starfar
að hlutverki síriu, þjóðfélaginu
íbyrði. Þannig býður ein syndin
annari heim, eins og annars i líf-
inu.
Þess gætir nú minna en áður, aö
prestamir lifi andlegn lífi í sam-
bandi við söfnuði sína, kynnist
þeim, rannsaki, trúarlíf þeirra og
mentalíf og leiðbeina sóknarbörnum
sínum heima á heimilunum. Því
miður starfa prestarnir nú^ orðið
einnig minna að andlegu uppeldi og
kristilegri fræðslu barnanna en áð-
ur. En prestarnir eiga ekki einir
sök á þessum breytingum, heldur
og aldarandinn og þjóðfélagið, sem
dregur þessa starfsemi úr höndum
þeirra. En ef prestarnir 'hafa ekki
vilja, tíma og hæfileika til að rækja
þessa hlið starfsins, og ef þeim
tekst ekki að ná betri tökum á
söfnuðum sínum með kenningu
sinni, þá mun þeim ekki auönast,
aS, fá kirkjurækna söfnuði. Kirkj-
an þarfnast umbóta á þsesum atriS-
um, og skal farið um það fáeinum
orðum.
Það mun viðurkent, aS siðfræð-
in verSi að ihvíla á trúargrundvelli,
að minsta kosti eins og þroska
mannkynsins enn er háttaS. ÞaS
er þvi stórum athugavert, einnig
frá almennu sjónarmiði, hve mjög
öll fræðslustarfsemi og uppeldi
æskulýSsins hefir verið dregiS úr
höndum kirkjunnar og hve litið
saipþand er meira að segja á milli
kirkju og skólafræðslu. Prestun-
um er gert örðugt fyrir að leið-
beina æskulýðnum á trúargrund-
velli, sýna og skýra sam'bandið á
milli trúar, siðfræði og þekking-
ar og þannig tapast kirikjunni marg-
ir unglingar, sem eiga erfitt með
að fá slikt samræmi i sálarlíf sitt,-
eiga erfitt með aS trúa. Alveg á
sama hátt verSur prestastéttin að
ná tökum á hinum fullorSnu. En
hugsunarhátturinn og andlega líf-
ið breytist meS timanum. Það
nægir ekki að tala við menn 20.
aldarinnar eins og á miðölduTn.
Kröfurnar til kirkjunnar vaxa.
Þjóðin heimtar, að trúarleiStog-
arnir standi öðrum leiðtogum að
minsta kosti ekki aS baki. Presta-
stéttin verður aS fylgjast meS
framförunum á sviði þekkingar-
innar,.því þótt trúaratriðin verSi
ekki skýrð, verða kennimennimir
að geta bent á samræmi á milli
trúar og þekkingar og hjálpað söfn-
uSunum til að finna þetta sam-
ræmi. En breytingin, sem á að
fara eftir, er framþróunin, sem
orðið hefir, en ekki afturförin í
andlegu lífi og siðgæSi. Kirkjan á
að hafa áhrif á aldarandann,
breyta honum til góSs, en ekki að
láta illan aldarandann hafa áhrif
á sig. Prestastéttin á að færa sér
í nyt aukna þekkingu á sálarlífi
manna og sálraöflum, til þesS aS
efla kirikjuna, hafa áhrif á meS-
bræðurna ti! trúarstyrkingar, hugg-
unar, hughreystingar, til styrktar í
siðferðisbaráttunni, í stuttu máli
til blessunar og andlegrar lækning-
ar, hvort sem hún kemst svo langt
eSa ekki, að geta haft líkamleg
lækningaráhrif. En til alls þessa
þarf hún að fá góðan undirbúning,
miklu víStækari vísindalega ment-
un en nú, foæði í náttúruvísindum
og heimspeki og þá einkum í sálar-
fræSi og uppeldisfræði. Hún þarf
aS eiga þá menn fyrir kennara, sem
em sannmentaðir, sanntrúaSir og
áhugasamir í trðarefnum.
Þá kem eg aS efsta atriðinu, for-
mönnum kirkjunnar, kennurum
prestastéttarinnar og vísinda- og
mentastarfisemi þeirra, nýguð-
fræðinni
Starfsemi nýguðfræðinnar er að
miklu leyti sögulegar rannróknir á
ritningunni og öSrum fornuim heim-
ildum kristindómsins og kirkjusög-
unni. Þetta virðist aðallega vera
venjuleg fornritarannsókn, eftir þvt
sem henni er lýst, gildi guSspjall-
anna og annara heimilda er metið
eftir aldri, það sem taliS er eldra
og merkara er aSgreint frá hinu
yngr.a og þannig vinstaS úr ritn-
ingunni. Þótt ýmislegur fróðleik-
ur fáist með þessu móti, þá er
þessi rannsóknarstarfsemi bersýni-
lega næsta gagnslitil fyrir vöxt og
viSgang kirkjunnar og eflingu guðs
kristni í landinu. Fræðimenn færa
að því gild rök, að fornsögur vorar
hafi getað lifaS á vörum þjóðarinn-
ar í margar aldir. Það er ekki ó-
líklegt, aS frásagnir um líf Jesú,
orð hans og verk hafi getaS geymst
í minni trúaSra lærisyeina hans um
marga áratugi. NýguSfræðingtm-
um er ekki treystandi til að vega
rit nýja testamentisins á metaskál-
um. Vísinda- og mentastarfsemi
getur verið á marga vegu. Ýmsir
hafa synt, aS í þjóðtrú og málshátt-
um felist oft mikilvægur sannleik-
ur og dulinn fróðleikur. Vitsmuna-
mennirnir ættu að láta gáfnaljós
sitt skina á helgum staS og einkum
ættu trúarleiðtogarnir að gera þaS
enn ljósara fyrir alþýSusjónum, að
kenningar ritningarinnar hafa aS
geyma vizku og sannleik í sérstök-
um búningi, einnig þau atriði, sem
í fljótu bragSi virðast torskilin.
Þetta starf viturra og lærðra manna
verður heillavænlegra heldur en
aS tina þá staSi úr ritningunnú sem
þeir ségjast ekki geta lagt út af.
ÞaS myndi hafa blessunarríkari á-
hrif, en mér skilst, aS hin rann-
sóknin verði fremur ófrjó, eins og
skjalagrúsk er vant að vera.
I síðasta 'hluta 5. kafla gat eg
um skoSun nýguSfræðinga á eðh
Krists. ÞaS er yfirleitt helst svo
að skilja, áð þeir hafi ekki ákveðna,
samstæSa skoðun á trúarsannind-
unum, að þeir vilji komiast hjá þvi
að gefa ákveSna fræðslu og leiS-
toeininu i trúarefnum, ekki koma
meS samstæða, rökstudda kenn-
ingu né játningu. Að þvi leyti
standa þeir að toaki fyrri alda
mönnurn kirkjunnar, þvi þeir torutu
heilann um trúarefnin og reyndu
að gera sér ákveðna grein fyrir trú-
arsannindunum. I samræmi viS
þessa stefnu nýguðfræSinnar, er
mælikvarði trúarinnar eigi anr.ar en
trúartilfinning einstaklinganna, sem
leita Krists. Þessi trúartilfinning
verður til á þann hátt, að þeim er
gefinn kostur á að kynnast ritning-
unni, en annars eru þeir látnir
“hugsa frjálst” og skýra fyrir ser
trúarsannindin á þann hátt, sem
hverjum þykir bezt hénta. MeS
þessu móti er hætt við, aS truin
verði æSi misjöfn, ekki að eins að
persónulegum blæ, eins og jafnan
er, heldur líka aS fullkomnun og
að’ f jöldinn allur eignist engan
kristindóm. Kifkjan verður þá
rúmgóð. Til hennar geta þá talist
menn með ýmsar ólíkar trúar- og
lífsskoSanir, ef þeir trúa á guS og
annaS líf og viðurkenna, að kenn-
ing Krists sé fögur og eftirbreytn-
isverð, viðurkenna hann mikinn og
góSan mann og fræSara. Þá er
augljóst, að hún er ekki lengur
Krists kirkja, heldur samsafn og
hrærigrautur alls konar trúarskoð-
ana. Ekki veður hún heldur and-
leg fræSslustofnun, því hún heldur
fræðslunni, kenningunni, næsta lít-
iS fram. Hvað verður um kirkju
nýguð f ræðinganna þá? Fagurt,
sameiginlegt safn, sem hætt er viS
aS breytt yrði áður en langt um
liSi.
í mínum augum er nýguðfræðin
svo nefnda hnignunarstefna í trú-
ar- og kirkjumálum. Kirkjan þarfn-
ast þess, aS i þessu efni verSi mik-
il toreyting til bóta. Þjóðin þarf að
vakna í andlegum skilningi, þarf
að sjá, aS andlega lifið er að ýmsu
leyti rotið bg fúið og siðferSislífið
þar af leiðandi í hnignun. Kitkj-
unnar þjónar þurfa fyrst og fremst
að vakna og bindast samtökum til
( aS umskapa sína eigin stétt og
þjóSlifið. Það toáleita hlutverk er
þeirra fyrst og fremst. Þá munu
mentaSir æskumenn, með háum
hugsjónum, æskufjöri og krafti,
aftur vilja helga starf sitt æðstu
hugssjónum mannsandans. Þá
munu þeir ekki mannskemma sig
á því, að tala illa um þá stofnun,
sem þeir hafa sjálfir helgað hið
j dýrmætasta, er í þeim býr, en munu
| starfa öruggir og ótrauSir að æSstu
i fullkomnun sjálfra sín og þjóðar-
innar. Því kiikja Krists geymir í
skauti sínu tækifæri til æðstu and-
legrar fullkomnunar mannsandans,
eins og hún toefir gert og mun á-
valt gera.
Hugarflug um heima tvo
Eg hefi nú lesiS kvæðin, þeirra
skáldanna, sem flutt voru á hinni
íslenzku samkomu 2. ágúst síSast-
liðinn, og víst eru þau þess virði,
sérdeilis tvö af þeim, Minni Can-
ada og Ávarp Fjallkonunnar, að
þau væru þýdd á ensku.
Saga Canada nær ekki langt aft-
ur í tímann, en hún er nú samt aS
gjörast viSburðarík. Því eins og
manneskjan hefir tvö öfl, annað hið
innra, sem viS köllum sál hitt hiS
ytra, sem er hold og blóð; sálina og
hennar fylgiverur þekkja menn
lítið, en hitt vitum vér, að þessi tvö
öfl eru sjaldan á eitt sátt, þar er
sífelt stríð og verða ýmsir undir,—
eins er nú þjóðlíkaminn hér á sig
kominn. Hér eru nú ríkjandi tvö
andstæS öfl, sem ekki kemur sem
bezt saman. ÞaS leynir sér ekki,
að dýrin tvö hafa mælt sér mót, til
þess að festa klærnar í landi og
þjóð. Frekar þarf eg ekki aS lýsa
þessu, menn foljóta að vita, hvaS
eg meina; og nú er eins og fyrir
eyrum hljómi:
“HafSu, þóndi minn, hægt um þig,
hver hefir skapað þig í kross ?
dýrSin vor þegar sýnir sig,
þér sæmir bezt að lúta oss. ’
Að svo mæltu sný eg mér til ís-
lands.
Kvæði herra Melans er eins gott
og frékast mátti búast við. Það er
ekki hægt aS dýsa sögu íslands i
fáum línum; hún er viS'burðarík-
ari en svo; og þó hún eigi marga
sólskinsbletti, þá eru þó rauna- og
hörmungaskuggar hennar þyngri á
metaskálinni.
Eg vil ekki minnast á fingraför
hin blökku fingraför hræfugla
þeirra, sem þóttust eiga að ráSa
yfir landi og þjóð um langan tíma,
þau eru flestum ljós. Eg vil hekh
ur með fáum orðum minnast á
plágur þær, sem landið hefir orSið
að liða af náttúrunnar hálfu, af
því að þær eru ekki almenningi eins
kunnar.
Þegar Árni Magnússon tók sam-
an jarðabókina 1702, hafa á land-
inu veriS 2,906 jarðir og hjáleigur
komnar i eySi, að fráteknum Múla
og Skaptafellssýslum, sem bókin
náSi ekki yfir. En þegar Olavius
ferðaðist um landið 1775, voru i
báðum Múlasýslum 177 eyðijarS-
ir og hjáleigur fsjá Félagsrit 4. b.),
og í báðum Skaptafellssýslum 123
eyðijarðir 1790. En 10 áruny síð-
ar voru þar að auki 5 jarSir komn-
ár i eyði, aS mestu af vatnagangi
og sandfoki.
Eg hefi áSur skrifað um eldgos
Heklu og eyðileggingu þá, sem hún
hefir steypt yfir landið, með því
að leggja 5 hreppa i eyði aS mestu.
Einnig mætti nefna moðuharðind-
in, sem byrjuðu 1784 og geisuðu
um alt land, einkum NorSurftnd,
og strádrápu allan kvikfénaS
manna, og svo kom mannfellirinn
á eftir.
Þetta er aS eins lítið sýnishorn
af hörmungum þeim, sem ísland
hefir orðiS aS liða og stórlega mætti
hin yngri íslenzka kynslóð hér í
landi, sem ekkert veit um þetta,
furSa sig á þvi, að nokkurt manns-
barn skuli hafa komist lífs af gegn
um slíkar plágur. En það sýnjr
líka. hversu þrautseig og þolin ís-
lenzka þjóðin er í raun og veru.
Lifi hún vel og lengi!
Magnús Einarsson■
---------o---------
Fórnin mesta.
Þ. 7. þ.m. kom Great Northern
eimlestin til Cass Lake, \linn, eins
og vanalega gerist. Þegar hún var
aS stanza, þreif maSur einn, sem
meS henni var, skrúflykil mikinn,
sem notaður er til þess að skrúfa
spengur á járnbrautarteina, þar
sem þeir eru settir saman, og lagði
með honum í þá, sem næstir voru.
ÁSur en hann komst út úr lestinni
handleggsbraut ,hann • lestar yfir-
manninn, meiddi blaðadrenginn,
sem var á lestinni, og eina þrjá
eða fjóra aðra. Svo þaut hann
út úr lestinni, og hleypur í hús þar
skamt frá, sem Indiáni átti heima
i. Reiddi hann skrúflykilinn til
höggs, og gjörði Indíánanum tvo
kosti, að fylgja ‘ sér, eða aS hann
rotaði hann. Tók Indíáninn þann
kostinn að fylgja honum. Héldu
þeir þá til heimilis manns, er Ohar-
les M. Richards hét. Drap Linð-
berg þar á dyr og kom húsbóndinn
til dyra og spurSi aSkomumenn
hvert erindi þeirra væri. Lind-
berg spurSi hann^ hvort hann til-
heyrði American Legion félaginu,
og kvað Richards “já” við því. —
“Þú veizt þá hvað þeir gera, þfgar
þeir hafa ásett sér aS hrinda ein-
hverjum fyrir ætternisstapa”, svar-
aði Lindberg og sló hann rot-
högg með skrúfulyklinum. Þegar
hér var komið sögunni, leizt Ind-
íánanum ekki á blikuna, hljón í
hnrtu frá illmenninu og hrópáði á
hjálp. En Ivindherg var hand-
óSur og hélt áfram frá einu hús-
inu til annars.
Menn söfnuðust hrátt saman og
veittu manninum eftirför. Á með-
al þeirra, sem fyrstir gáfu sig fram
til þess að handsama Lindberg,
var ungur og efnilegur maður, sem
Orville Elroy Jondahl 'hét. Fór
hann ásamt öSrum manni í bifreiS
til þess aS aðvara nágranna sinn,
er Schulter heitir, og voru þeir að
tala saman, er blásið var i gufu-
pípu í bænum. “Skyldu þeir nú
hafa náð honum?” sagSi Jondahl.
Rétt í því kom maður gangandi
fyrir hornið á bifreiðinni eftir veg-
inum og mælti: “Nei, þeir eru ekki
búnir að ná honum”, og skaut á
Jondahl, þar sem hann sat í bif-
reiðinni. Mennirnir báðir hlupu
ofan úr bifreiðinni, komst annar í
skjól við húsið, en hinn, Jondahl,
á bak viS tré, sem hann lét skýla
sér, og skaut á Lindberg. Kom
skot þaS í holið og varS hann þá
óvígur, slangraði að tréstofni, er
var þar skamt frá, og skaut sig.
Þegar úti var um Lindberg, varS
er Lindherg skaut, hitt 'hann.
var særður. Hafði fyrsta skotið,
er Linderberg skaut, hitt hann.
Kúlan kom í nárann og stöfcvaðist
undir vinstri síðunni. Var Jondahl
tafarlaust fluttur á spitala, þar
sem læknarnir náðu kúlunni. Um
Jondahl farast Cass Lake Times
þannig orS 7. ágúst: “Jondahl er
hugrakkasti maSurinn í Cass Lake.
Hann var einn sá allra fyrsti til aS
gefa sig fram, þegar Bandaríkin
fóru í striðiS. Var þá við að
höndla sprengikúlur í San Pedora
og kendi mönnum á sama tíma
skotfimi meS skammbyssum. Hug-
prýði sú og vörn, er hann sýndi i
gær fyrir hönd meðhorgara sinna,
er á hvers manns tungu í hinum
norðlægu héruðum.”
Já, hann frelsaði fólkið frá hættu
þeirri, sem því stafaSi af þessum
frávita manni, en það kostaði hann
lifið, því sáriS sem hann fékk, varS
honum að fjörlesti 7. ágúst 1924.
Vér höfum orðiS fjölorðir um
þenna atburS, fyrst og fremst sök-
um þess, aS hér er um lofsamlega
framkomu að ræSa, og i öðru lagi
af því, að þessi afbragðs efnilegi
maSur var giftur íslenzkri konu,
Theressu Goodman, dóttur Mr. og
Mrs. G. Goodman gullsmiðs i Hal-
lock, Minn. Þau hjón, Jondahl og
Theressa áttu einn son, níu mán-
aða gamlan—giftust 15. ág. 1922.
ÁS vera sviftur ástvinum sínum
fyrirvaralaust og á svipstundu, er
æfinlega sást, og vér samhryggj-
umst meS aðstandendum þessa
látna efnilega manns út af þessum
sorgaratburði. En hann er ekki
dáinn. Menn sem lifa skyldu-
ræknu, hreinu og göfugu lífi eins
og hann og gefa þaS svo til vernd-
ar meðbræSrum sínum, þeir lifa í
endurminningum manna, mann
fram af manni.
—-----0------
Spurningar til P.
í hvaSa tilgangi skrifaðir þú
greinina á fyrstu blaðsíSu Heims-
kringlu 23. júlí síSastliSinn. Kvi
hefir þú svoddan viðbjóS á krist-
indómstrúboSi ? Hvernig eru þess-
ar “frjálsu rannsóknir þar”? Hví
er þér alt kristindómsfult boðorð
þyrnir í hjartataugum og viðbjóS-
ur ? Hvað áttu við, er þú talar um
fiðurkjól, vængi og stél? Af hverju
koma fram þessar kristindómslausu
hvaiir fram hjá þér? Hvað ertu
aS reyna að uppbyggja með þess-
ari grein? Finst þér ekki greinin
í heild sinni vera meistaralega
s'krifuS? Vart get eg skilið þaS,
því hún er þaS sannarlega ekki.
Hún líkist meira hlutdrægum til-
hneigingum stráks, sem litt kann
að stjórna hugsun, hönd og penna.
Mér þykir hún ibæði leið og ljót—
meira að segja andstyggileg árás
aS óþörfu á Jón ritstjóra og kristi-
legt trúboð. Auðvitað er greinin
öll innantóm léttmælgi—lítur helzt
•út fyrir, að hún sé eftir lítt vand-
aðan blaðasnáp. Svo mundi Dr.
Ágúst segja. Eg er alveg hissaí á
Heimskringlu, að vera að prenta
likt.
Stcinn Litli.
Frá Islandi.
Bjarni Jónsson prestur í Reykja-
vik 'hefir; verið skipaður dómkirkju
prestur við Dómkirkjuna i Reykja-
vík. AnnaS prestsembætti við Dóm-
kirkjuna hefir verið auglýst laust
til umsóknar, og er fresturinn út-
runninn 30. sept þ. á.
Aukafundur verSur haldinn í
Eimskipafelagi íslands 15. nóvem-
ber næstkomandi, vegna ýmsft
breytinga, sem félagiS þarf að gera
á lögum sínum, en ekki urðu af-
greiadar á aSalfundinum 28. júni,* 1 2 3 4
af því að úrskurðarfæran meiri-
hluta vantaSi. VerSur fundurinn
haldinn í Kaupþingssalnum i Eim-
skipafélagshúsinu, og foefst lil. 1
nefndan dag.
Sláttur er nú (19. júlíj byrjaður
viðast hvar austan fjalls og að því
er simfregnir segja, sumstaðar á
Norðurlandi. Hefir því ræzt betur
úr meS grassprettu en vænta mátti
eftir útlitinu í vor.
Norsku söngvararnir afhentu
biskupi Islands 1000 kr. að gjöf í
gær og báSu hann að ráSstafa því
fé til líknarstarfsemi, en aSrar 1000
kr. afhentu þeir borgarstjóra og
báðu 'hann að verja því til ein-
hverrar líknarstarfsemi. — Mun
'höfSingsskapur þeirra og hugul-
semi mælast vel fyrir.
Á laugaradginn var, þ. 26. þ'. m.,.
andaðist á Söllered Sanatorium í
Danmörku, Guðmundur Thor-
steinsson listmálari. Verður þessa
merka listamanns nánar minst
síðar.
Stjónarráðið hefir samkvæmt
beiðni hreppsnefndarinnar I
Rrafnagilslhreppi ' \sam|þykt, að
þingstaður hreppisins verði flutt-
ur frá Grund að Harfnagili.
Dánarfregn.
Mörgum mun verða minnisstæð-
ur dagurinn 3. ágúst siðastliðinn.
Þann dag fanst Laurence AraBion
frá Mountain? N. Dak. nær því ör-
endur í bílnum sínum á þjóðveg-
inum skamt fyrir. vestan þorpið.
Var 'hann fluttur heim til foreldra
isinna og léjst hann þar litlu síð-
ax.
Laurence heitinn var fæddur að
Mountain 19. febr. 1897. Hann var
sonur þeirra góðkunnu hjóna,
Jakofos Péturs Arasonar og Sol-
veigar Friðriksdóttur Níelslsonar,
ættuð úr Skagafirði á íslandi.
Komu til iþessa lands 1887. Laur-
ence varð því rúmlega 27 ára að
aldri. Hann var ausinn moldu 6.
ágúpt af séra Kristni K. Ólafssyni
að viðstöddu tsvo miklu fjölmenni,
að fá eru hér dœmi til.
Laurence var röskur maður í
mörgu; fremur ör að lundarfari,
en jafnan fremstur í flokki að
beita sér fyrir málum félaga sinna
0g vina, og mun þeim nú allmörg-
um finnast skarð fyrir skildi.
Hann var hinn mesti artarmaður,
og svo greiðugur og feóðsamur, að
hann Bá,st ekki fy,rir? enda bar hln
fjölmenna jarðarför ibest vitni um
Iþað, hversu mikinn hlýhug og vin-
sældir hann hafði eignast í um-
hverfinu.
“Aldrei deyr þó alt um þrotni
Endurminning iþess .sem var.L
Og það eru einmitt minningarn-
ar sem halda áfram að lifa hjá
vinum hanls og kunningjum. En
kærastar verða þær foreld.rum og
systkinum — ástvinunum, sem
hann kveður nú með þeirri ró, sem
ódauðleikanum einum fylgir, Þær
hjúfra sig upp við móður og föð-
ur faðminn, (þar sem þeim er fagn-
að með ástúð og bænum.
Gardar N. D. 12. ágú.st 1924.
G. Thorleifsson.
------o------
Öllum þeim mörgu fjær og nær,
er sýndu okkur isvo mikla hluttekn.
ingu og samúð við dánarbeð okkar
kæra Laurencear, vottum við foug-
heilar þakkir.
Mountain N. Dak. 12. ágúst 1924.
J. P. Arason og fjölskyldan.
I