Lögberg - 21.08.1924, Blaðsíða 7

LÖGBERG. FIMTUDAGINN,21. ÁGÚST. 1924.
Bls. 7
<ÍFRUIT-A-TIVES,,
BJARGA LÍFl HENNAR
Uppskurður óþarfur eftir að þetta fræga
ávaxtalyf kom til sögunnar.
3928 Union St., Vancouver, B.C.
“Eg þjáðist nijög af alvarlegum
kvensjkdómum, ásamt stíflu og stöö-
ugum höfuðverk. Hafði þrálátan
sársauka í baki og hliðum. Læknir-
inn ráðlagði mér að ganga undir
uppskurð.
Eg tk að nota “Fruit-a-tives”, og
meðal það hefir algerlega losað mig
við þjámngar.
Bg kenni nú hvorki framar höfuð-
verkjar né stiflu, og það, sem bjarg-
aði mér, var “Fruit-a-tives.’.
Mrs. M. J. GORSE.
“Fruit-a-tives” eru unnir úr epla, appelsínu,' fíkju og sveskju-safa og
eru algjörlega lausir við calomel, senna og önnur lyf er vekja sárindi í inn-
ýflunum. “Fruit-atives” lækna ávalt stiflu og magnleysi. 50 cent. askjan,
6 fyrir $2.50 reynsluskerfur 25 cent. Hjá öllum lyfsölum, eða sent i pósti
við móttöku andvirðis.
FRUIT-A-TIVES, UIMITED, OTTAWA, ONT.
London, England. Ogdensburg, N. Y. Christchurch, N. Z.
Frá Gimli.
“Hamarslag á (hamarslag, hvíni
séiihvern æfidag. Undrahamar
brjót mér beina ibraut til fjalls-
ins dulu leyna.”
Þetta erindi eftir eitt enska stór-
iskáldið, og ísleniskað af einu ís-
lenslka góðskáldinu, hefir stundum
dottið í íhug minn, jþegar iblessuð
kvenfé'lögin hafa komið hingað til
iBetel til að gleðja okkur fólkið
ihér. Að við gamlafólkið íhér i heild
sinni séum nokkurs konar gull-
nemag við rætur fjalls, isemhefir
í sér geymda gnægð af gulli..
Fjallið samanstendur af Ihinum
ým]3U kvenfélögum. En aftur sam-
anstanda kvenfélögin af hinum
ýmsu kærleiksríku hjörtum og
fögru sálum. Og það guH, sem þar
er svo mikið til af, erum við
gamla fólkið ihér á Betel að nema
úr| hinu göfuga fjalli, með ihamr.
inum, sem “elli’ heitir. Og oft er
yndi á að líta ihvað gullið getur
verið skært og óiblandað sora. —
Nú höfum við gamla fólkið þríveg-
is í röð numið gull úr "fjallinu"
góða. Eg meina kvenfélög, sem
nú ihafa þrisvar í röð komið hing-
að til Betel með allskonar góð-
gjörðir og peningagjafir. Og þar
fyrr utan allar þær peningagjafir
frá kvenfélogum, sem ekki ihafa
getað komið hingað (sökum vega-
lengdar. Kvenfélagið, sem kom
hingað seinast 10. ágúst, var frá
Hnausum P. 0. Man. kom með
kaffi og alskonar gott tillheyrandi
sem að guð hefir látið jögðina gefa
mönnunum til gleði og sælgætis.
Gnægð af því öllu. — 0,g svo gull-
ið hreina úr fjallinu, svipurlnn
glaði og viðmótið innilega, sem
var fyrir anda okkar fólksims 'hér
á Betel, einis sætur og ljúfur og
sælgætið var fyrir munninn.
Á meðan við heimilisfólkið vor-
um að drekka kaffið og gæða okk-
ur á sælgætinu hélt hr Gísli Sig-
mundsison kaupmaður, sem var
einn af iheiðuírsgestum kvenfé-
lagsins, stutta og fjörgandi ræðu
um teið og hann afhenti annarl
forstöðukonunni Msr. Á. Hinriks-
son, fyrir hönd kvenfélagsins fim-
tíu dollara að gjöf til Betel, (hin
fortöðukonan, Mi^s E. Júlíus var
ekki iheima). Sömu upphæð höfðu
tvö hin önnur kvenfélög frá Ár-
toorg og Winnipeg skilið eftir sem
gjöf til Betel, sem bæði komu
ihingað síðastliðinn mánuð. — ÖII
þau kvenfélög, sem hingað hafa
komið hafa sýnt svo mikið örlætl
og alúð að skilja eftir næstuníi
eins mikið af ýmsu (sælgæti eins
og neytt var á meðan á iborðhald-
inu stóð.
Þau hjónin hr. Sveinn PáJmason
og kona hans? sem eiga heima i
Winnipeg Beach voru í förinni með
(heiðursgestir kvenfélagsins) og
gáfu þau til heimilisins hér út af
fyrir sig, einn ka/ssa af appelsín-
um líklega nálægt ®jö doílara
virði. — Og fyrir þetta alt er
kærlega þakkað af öllum 'Betel-
búum.
Dagurinn þeslsi 10. ágúst var sól-
gíkur fagur og ibjartur frá morgni
til kvelds. Svo allir hafa eflaust
komist vel ög farsællega 'heim til
sín á bifreiðum pínum isem hér
fyrir framan húsið voru tiu að
tölu, fimm til jafnaðar á ihverri
Ibifreið. Svo ivið, sem höfðum rit-
íbSjý í vasanum reiknuðum það út
að biessað fólkið með góðu og
glaðlegu andlitin, sem að veittu
okkur heimsókn mundu hafa ver-
ið fimtíu. Og eftir að hafa 'borið
það undir Ihr. Gísla Sigmundsson
sem er þaulæfðu<r kaupmaður
trúði eg því, isem hann (sagði að 0
fyrir aftan 5 væru fimtíu. En í
búðarbókum sínum sagði foann, að
ef að núllið, slæddist fyrir framan
gæti það valdið ólukku óþægind-
um.
Eg ætla alveg að draga mig 1
hlé, og hætta við að skrifa nokkuð
um iheimsóknir að Betel. Mér datt
i hug að það væri kannske ekki
rétt af mér að vera að standa í
þeim sporum, sem að einhverjir
aðrir menn még betri mundu viljað
hafa stigið í. En það er eins og
fólkinu út í frá, hingað og þang-
að, nægi ekki eingöngu þakklætis-
viðurkenning forstöðukonanna hér
eða féhirðis Betel-stofnunarinnar,
helldur að það vilji ihafa einhverja
umgjörð í kringum það,i— vilji sjá
og hieyra sem mest um Betel. Það
ber ljósan vott um það að því fólk-
inu er málefnið hugljúft og stað-
urinn kær. Og því fæ eg svo oft I
bréfum, skilmælum og munnlega
áskorun eða tilmæli, að hætta ekki
að skrifa um heimsóknir til Betel
en isegja við og við, eitthvað það-
an, eða frá Gimli. — Og þykir mér
að viissu leyti vænt um þetta. Þö
eg sé ekki verður þessa góðlætis
hjá fólkinu finn er þó áhugan og
velvildina hjá því til þessa heim-
ilis og þrá, að fá af og til að heyra
eittihvað frá Betel.
Þessir héldú tölur þenna um-
getna dag: hr. Gísli Sigmundsison,
gamanávarp til fólksins, Mrs. Vál-
gerður S. Sigurðson, hlýhugarorð
og Ihughreysting til okkar gamla
fólksins og svo Mr. Lárus Arnason
einn af okkur gömul mönnunum.
Mjög vel valin orð, stutt ræða,
þakklæti til kvenfélagsins og gest-
anna fyrir Ikomuna. — Lítið var
sungið af kvæðum og lögum á
meðan við var staðið, frá kl. 2lf—
6. Veðrið var svo gott, að alllir
vildu njóta þess að vera hingað
og þangað, ýmist úti eða inni—•
Gimli 11. ágúst 1924.
J. Briem.
Akureyrarhérað: alls 20 mátt-
leysisssjúklingar, þar af 7 dánir;
þar af í kaupstaðnum 14 alls og
5 dánir. (skt. 6 júlí). Höfðahverf-
islhérað: einn sjúkur og dáinn
(áður getið). Húsavíkurhérað: 2
sjúkir (annar í Grímsey), 1 dáinn
(iskt. 6 júlí). Reykdælahérað: 2
sýkst, 1 dáið (sikt. 6. júlí). Önnui-
héruð á Norðurlandi eru laus við
veikina ennþá.
Austurland: Eitt barn veiktist
fyrir skömmu á Fáskrúðsfirði og
dó 3. júlí (áður getið), annars ekk-
ert vart við veikina á Austurlandi
til þesisa.
Suðurland: 1 sjúklingur í Eyr-
arbakkáhéi'aði, dó (áður nefndur)
annars engin tilfelli þar (símtal
7 iúlí). Eitt barn nýdáið í Grinda-
vík (Keflavíkurhéraði) og annað
barn veikt þar áður (í júnímán-
uði). í Rvík Ibættist 1 sjúklingur
við vikuna sem leið; eru þeir
þá orðnir 5 ails íhér síðan í vor,
og ihefir enginn dáið.
7. júlí 1924. G. B.
* • •
Nýjustu mislingafréttir. Síðan i
gær hafa ihorfurnar versnað. Það
er að koma í ljóis að maðurinn af
um
Til
vel sem þeir vildu. Flestar Is- j legt að vísu. Virðist því ekki á-
lensku húsmæðurnar eru þrifnar jstæðulaust, þó minst verði nánar
að náttúrufari. Ef þær hafajá þetta mál alt í Heilbrigðistíð-
Grettisgötu 53, sem veiktist
Frá Islandi.
Mislingarnir í Rvík. Af því
fólki isem einangrað var, grunað
um að hafa smitast af manninum
á Grettisgötu 53, ihafa 3 veikst, og
ennfremur einn piltur, sem ekki
var einangraður, af því íhann full-
yrti, að hann 'hefði haft mislinga.
Horfurnar líkar og áður.
• • •
Bólusóttin Skeyti frá Khöfn 3.
þ. m. segir enn eitt nýtt tilfelli
þar. Síðan ekkert. Bólusetningu í
Reykjavík er lokið. Um 1600 manns
hafa komið til bólusetningar í vor
og ,sumar. Yfir höfuð hefijr bólu-
setningin verið vel sótt um lanct
alt. Miklar byrgðir eru til af bólu-
efni, og stendur öllum læknum til
boða. Er æiskilegt að fullorðið
fólk noti sér það, einkum þeir, sem
eiga einhver mök við aðrar þjóðlr.
Barnaveiki gerir ekki frekar
vart við sig.
* * *
Mænusóttin.
Svo er nú að sjá, sem hennar
ihafi fynst orðið vart í Stykkis-
hólmslhéraði. En í vor og sumar
hefir hún gert vart við sig í öllum
landsfjórðungum. Vesturland,
Stykkiislhólmshérað (skt. 4 júlí):
“Sennilega 5 tilfelli af mænusótt
janúar og berúar. 2 dauðsföll.
Ekkert tilfelli síðan.’ PatreksfJ.-
ihéraði: Síðasta tilfelli þar 25 júní.
Síðan ekkert. (iSkt. 4. júlí).
Bíldudalsihéraði: 1 sjúkl. 15.
júní, lifir; síðan ekkert (skt. 4.
júlí). Flateyrailhéraði: 6 tilfelli
auk ýmsra grunaðra abortiv
(væra) tilfella; fyrsta tilfelli 6.
júní síðasta 25. júní; 4 dauðsföll.
(Skt. 7 júlí. 1 Þingeyirar- Nauteyr.
ar-, Hóls- og ísafjarðarhéruðum
engin mænusótt enn. í Hólmavík-
udhéraði fanst einn sjúkjingur
rétt nýlega (símtal við lækni 6.
júlí). Veikin Virðist yTirleitt í
rénun á Vesturlandi. Á Norður-
landi er veikin í þessum héruðum:
Siglufjarðarhéraði: 6 eða 7 tilf.,
4 dánir enginn veikst nú í viku-
tíma (skt. 6. júlí oglsímtal 7 júlí).
Svarfdalslhéraði: Sjúklingar orðn.
ir 12 þar af 7 dánir (skt. 6 júlí).
daginn, hefir smitað marga.
hans má rekja smitun þei'rr
veikst Ihafa á Grettisgötu 53„ Berg-
þórugötu 32, Aðalstræti 8, nú Mfum fátt
samtals 9 eða 10 isjúklingar. Ert j
þar við bætist, að maður hefir
veikst á mótorskipinu Hákon —
fanst í gær, og annar maður, þrí-
tugur að aldri í Þinglholtsstræti
8, fanst í morgun; er svo að sjá,
'Siem báðir þessi,r menn hafi líka
smitast af manninum af Grettis.
götu, og fylstu líkur til að þeir hafi
þegar aftur smitað aðra. Fullorðnu
sjúklingarnir ríða sóttvörnunum
að fullu. Enn eru allir sjúkling-
arnir einangraðir og líka margt
annað fólk. En horfurnair eru nú
mjög slæmar. Það Ihefir stöðugt
vaikað fyrir okkur læknunum, að
stöðva mislingana, ef ekki tækist
að fullu, þá minsta kosti svo lengi
að þeir yrðu ekki að miklu meinl
í sumar, um hábjargræðistímann.
Nú mun flest fólk vera farið úr
bænum sem ætlar burt
nokkra tómstund til þess frá dag-1
lega vinnuarginu þá skortir sjaldn
ast viðleitnina til þess að halda
húsi og iheimili í góðri hirðu.
Fátæktin og fáfræðin eru þær
meinvættir, sem flest vill stranrta
á, og oft er fáfræðin undirrót fa-
tæktarinnar.
Eg vildi, eitt 'skifti fyrir öll,
taka þetta fram, þó ekki sé þess
kostur ,að ræða í Heilbrigðistíð-
indunum, hver ráð séu álitleguet
til þess að bæta efnahaginn.
* * *
HÚSAKYNNIN ÍSLENSKU.
Ef ekki skal telja fátæktina og
fáfræðina, þá eru húsakynnin
langstærsta heilbrigðis- og menn-
ingarmálið Ihér á landi. Ef lands-
stjórn landshagur væri í góðu
lagi, þá ættum vér að verja stör-
fé á verju ári til þesys að ibæta
'húsakynnin og láta flest annað
mæta afgangi.
111 aðstaða. Það er eins og alt
hjálpaðist að, til þess að gera
húsakynni vor ill og ófu'llkomin.
Veðurlag er hér ilt og óstöðugt,
frost, stormar og rigningar á víxl,
veturinn langur og sumarið stutt.
Aðeins ágæt og traust 1
tekið á móti öllu þessu; en vér
nýtilegt til þeiss að
byggja úr. Torfið er endingarlit-
ið og gallagripur, þó best hafi það
skýlt mönnum og skepnum. Timfor-
ið er rándýrt og endist ekki öllu
lengur enn torfið, nema valið sé.
indum.
G. H.
ísafirði 21. júli.
iSíldíveiði er bygjuð hér. Hata
3000 tunnur fiskast á Hesteyri, en
á fsafirði eru aðeins tveir bátar
komnir úr fyristu ferð. Hafa þeir
fengið 400 — 50C' tunnur hvor.
Siglufirði 21. júlí.
Síldarskipin komu flest' inn í
gærkveldi og höfðu yfirleitt góð-
an afla. Mest hafði í gær skipið
Henningsver, um 600 mál, en í dag
hafa komið inn Egill með 500 mál
og Hákon með 900. Síldin er mjög
nærri landi, eins og marka má at
því að i fyrrinótt og í gær fór
báturinn Kjartan Ólafsson fimm
sinnum út á 20 timurn. Afli ihans
var alls í þesisum fimm ferðum
400—500 mál.
Kútter Iho sigldi hér á bæjar-
bryggjuna í gær og braut hana
talsvert, en skipið sakaði lítið.
Litlar ihorfur eru á því, að alt
það fólk, sem hingað er komið
geti fengið atvinnu, síst að (stað-
aldri. Maggt af fólkinu er enn í
mestu ivandræðum með húsnæði,
og virðast litlar horfur á ,að úr
því geti orðið Ibætt.
Siglufirði 22. júlí.
Afar miikil isíld isíðasta sólar-
hring, svo mikið berst að að stöðv-
arnar hafa ekki við að salta; sum-
ir t. d. Árgeir Pétursson hefir lát-
Grjótið hér (syðra heldur illa vatm ið sumt af sínum skipum isálta
og er helkalt. Blágrýtið í öðrum j síMina í lestina og ,sent þau út
héruðum er ómögulegt að ihöggva j tii að fyna ,sig og fara sv0 tn
eða kljúfa og kalt eins og járn., Krossaness. Goosverksmiðjan enn
Leirinn hér er illa fallinn til i { smiðum, getur ekki' tekið til
brenslu. Það var eins og allai-, starfa fyr ,en t haust. Henriksen
bjargir væru bannaðar, til þess ^ hefir ihér stór geymsluskip, sem
er Steinsteypan kom til sögunnar.' tekur bræðislusild og flytur til
Hún er nú helsta úrræðið, þar sem i Hesteyrar. Mótoribáturinn Hö's-
“Bezta meðal heimsins fyrir
veikluð stúlkubörn.”
Mrs. John Bcnnett, Boggy Creek Man., skrifar-.
“Litla stúlkan mín þjáðist af taugaslappleik og fékk ekki notið
svefns. Þannig var hún í þrjú ár og þrir læknar fengu engu utn
þokað. Eftir að hafa lesiS um hin
góSu áhrif Dr. Chase’s Nerve Food,
ákvaS eg aS reyna þaS meSal. ÞaS
hreif. Nú er stúlkan orSin eins og
alt annaS barn, og er nú falleg og
vel hraust.
“ViS höfum notaS Dr.
Chase’s Nerve Food fyrir
aSra meSlimi fjölskyld-
unnar, svo sem í inflúensu
og skarlatsveikis tilfell-
um, qg gefist vel.”
DR. CHASE’S NERVE FOOD
60 cts. askja mcd 60 pilluni. Edmftnson, Bates & Co., Toronto.
ekki er bygt úr torfi, og aldrei
verður hún þó góð, nema saman
fari vandað efni og vönduð vinna.
Köld er hún ætíð, eins og steinn-
inn..
Ofan á þetta bæti.st, að þetta
hafði malarlag undir á ibotninum.
Lét hann svo streyma vatn úr
krana yfir hrognin, nætur og daga
en renslið var mjög lítið. Mátti
/heita að hvert hrogn lifnaði og nú
eru seyðin að verða sjállfbjarga,
þó að lítil séu enn, og verðurþeim
slept í lækjarpoll við Elliðavatn
innan fárra daga og þaðan í sjálft
vatinð, þegar þau stækka. Ekkert
hefir hann gefið þeim enn, nema
“blávatnið,” og eru þau þó hin
sprækustu í troginu. Ef þau kom-
ast til fullorðins ára og ná sama
þroska, isem kyn það í Nöregi, sem
þau eru af komin, þá eiga þau aö
verða um tuttugu pund.— Rbkstad
hefir áður stundað silungaklak á
Elliðavatni, og hefir veiði aukist
stórlega í vatninu síðan hann
eignaðist það.
Akureyri, 16. júlí.
Togararnir “Nýpan’’ frá Fær-
eyjum, er gekk héðan á síldveiðar
sigtldi í gær upp á folindsker vest.
ur og fram af Skaga og forotnaði.
Menn allir ibjörguðuist og veiðar-
færi. Skipsfoöfnin var að nokkru
leyti íslensk og skipstjóri var
til
fcalda land er eldsneytislaust.
sem ætlar 'burt 1 sumar skðgar eru ekki teljandi. Mörinn ■ rátt við
til að leita sér atvinnu, en þó ekki er viðast lélegur og hitalítill.
alt. Samgöngulbann við Reykjavik Sauðataði er neyðarúrræði að
vegna mislinganna er óhugsandi. ,brenna) því alstaðar vanta,„ áburð
En þeir, sem ráða fólk til sín héð- Rol eru dýr Qg erfitt að flytja ,þau
upp í sveitir, og isá kemur tíminn,
kuldur hefir aflað 500 tunnur, m.
b. Bruni 50Ö tn. Mörg litlu minna,
tiltölulega lítið saltað, því síldin
er svo islæm og átumikil og hafi Gunnlaugur Illugason.
skipin mikla síld, má búast við að Skipið hafði siglt í kjölfar tog-
tveir þriðju eða meira verði óhæft arans íslendingur en hann komst
an út um land á nœstunni, ættu
ihelst að sneiða hjá þeim, sem ekki
söltunar. Síldin er tekin hér
fjarðarmynnið. Diana
væntanleg fcl. 2. í dag.
Seyðisfirði 22. júlí.
Auk Mikkelsen voru þessir máls-
klakfclaust yfir skerið, sökum þess
að hann risti ekki eins djúpt.
Strandmennirnir eru komnir hing-
að.
Maður héðan, Róbert Bjarna-
.son drekti sér í gær út við Rrosisa-
metandi menn á “Grönland,” sem I nes. Var hann foilaður á geði.
állagi.
, áður margir mannsaldrar líða, að^hingað kom á dögunum á leið til Túnasláttur er að byrja hér
f ,a a .,rrnf- ',n®a’ °° a eg, ^ar| þau verða ókaupandi. Að rafmagn- nýlendunnar á austurströnd Græn, núna. Graa«pretta er orðin í með-
emkum yið fjolmenn vinnuþorp ið getur bœtt úr þessu thjátalmennJ lands Bierring Petersen jarð.'
ein® ?g ,^lg Ufj,°rð’ 5?ar S,e™ buas^|ingi er ærið hæpið. | fræðingur. sem' fegðast hefir hér
mætti við mestum vinnutofum ei| Þetta er jjj aðstaða, en<la sýna um land tvð undanfarin sumur,
mnslingana bæri að hondum. Það verkin merkin , Hagerup graSafræðingur, Aage
Hvernig eru hútsakynnin, sem Nielsen stjörnufræðingur. Annar
fólkið ilifir i, Víðast eru þau svo stýrimaður var Ingwersen, sem
ill og ófullkomin, að þau eru svart- var foringi fararinnar á “Shang-
er sem sé áreiðanlegt, að hér á
landi er nú fjöldi af uppfcomnum
mönnum, sem ekki hafa haft mis-
linga.
8. júlí 1924. G. B.
STÆRSTA HEILBRIGÐISMÁLIÐ.
Hvað heldur þú, lesari góður,
að sjé stæpsta heilbrigðismálið
hjá oss íslendingum?
Eg býst við að flestir segi að
það sé foerklaveikin og berklavarn-
irnar. Sjálfsagt ihefir síðasta Al-
þingi foaldið það, því. þrátt fyrir
allan sparnaðinn veitti það 300
þús. kr. til þessa.
asti bletturinn á allri menningu hai.” frá Kína til Danmerkur.
Ragnar forstjóri Gróðrai'stöðv-
Um þessr mundir er verið að
gera við dómkirkjuna á Hólum 1
Hjaltadal. Eru veggirnig endur-
bættir og kalkaðir að utan og
■þakið málað. Lætur fornminja-
vörður framkvæma viðgerðina fyr-
ir fé, sem veitt var til hennar úr
ríkissjóði. Hrökkvi féð til vill
hann ennfremur gera ýmsar um-
vorri. Eina íbúðarlherfoergið í
sveitabæjum vorum, er baðstofan.
Það er setið og sofið og stundum arinnar, hefir bvívegis í sumar sent
eldað. Loftrúm er þar 4 ____ 5 ten- ý™®11111 sjúklingum Líknarblóm j foætug innan kirfcjunnar, ®vo sem
ingsmetrar á Ihvern mann en 10|beim a sjúkrabeðinn, úr stöðinni. að láta smíða að nýju milligerð-
teningsmetrar eru taldir þáð allra|Er 'hugulsemi, sem vert er
minsta, seirt komaist megi af með.,að minnast, þvi fátt þykir sjúk
Á norðurlöndum er nú farið að, iin!Ium v®nna um, en að fá blóm
krefjast 20 ten.metra fyrir hvern I að;sæn% sinni’ bTOrt sem >au koma
fullorðinn mann í nýbygðum hús-
um. Húsakynni vor eru þá hálfu
þrengri en lægsta takmark í öðr-
En var það þá berklaveiki, sem' Um löndiim. Þetta getur
frá skyldum eða vandalausum.
Bjarni Jónsson prestur í Reykja.
^ vík hefir verið skipaður dóm-
I —■- ------• - -— 6--— fleystj kirfcjuprestur í Reykjavík, Annað
fólkið dó úr hrönnum saman um, meðan aUlig eru heilbrigðir, en J prestsembætti við Dómkirkjuna
aldamótin 1800, svo að til land-, komi næmur sjúfcdómur á heimilið foefir verið auglýst laust til um-
auðnar horfði? Er það foún, semjeru slík hú,sþirengsli ihættuleg. Ef,osknar, og er frelsturinn útrunn-
hefir minkað svo stórkostlega á: baðstofan er vel gerð og vel hirt,1 inn 30 sept þ. á.
síðustu áratugum, að fólkið vex'er hún þó oft betri vistarvera en
nú eins og fífill í túni? | ætla mætti eftir loftrýminu; en! Leikrit Kamfoans “Marmari” hef-
Vissulega nær þetta engri átt. j þessu er ekki ætíð að fagna. „Torf-; lr verið tekið til sýningar á kon-
Berkiaveikin var fátíð fyrrum og gólf eru æði víða og baðstofur | ungiega leikúsinu í Höfn, og mun
öll hin mikla breyting til foatnaðar' hálf eða óþiljaðar. Sér þá í foera s'enniiega verða leikið þar i vetur.
ina milli kórs og kirkju 0. fl.
a 'heilforigðisfoögum þjóðarinnar , veggina nema reynt sé að hylja | Hr. Emil Rokstad á Bjarmalandi
stendur í engu sambandi við hana.| þá með dagblöðum eða pappa.’’ I befir gert einkennilega tilraun til
.rigningatíð leka baðstofur hverj-, ;silungaklaks { vor. Hann keypti
um dropa, en í v'etrarfrostum ■ j vetur um 4000
rennur alt út í
iSumir kunna að halda, að það
hafi verið læfcnaskipunin. Fyrrum
var landið svo gott, sem læknis-
laujst, eins og kunnugt er, en nú
verjum vér yfir 3C0 þús. kr. á ári
til læknaskipunarinnair.
Ekki getur þetta iheldur borið
sig, því breytingin hófst fyrir
miðja síðastliðna ðld, en læknun-
um fjölgaði ekki að mun fyr en
oftir 1870, og jafnvel ekkj svo
stóru munaði fyr en um aldamðt-
in 1900. Læknunum fjölgaðj mest
eftir að allur iheilbrigðishagurinn
hafði foatnað stórlega.
En Ihvað var það þá, ^sem að olli
þessari miklu breytingu, sem varð
á högum vorum? Svarið’er einfalt.
Vér dóum fyr úr sulti og örbyrgð
Þegar verslunin varð frjáls og
efnahagurinn batnaði, þá fórum
vér óðar að rétta við. Margt hefir
istutt að foreytingunni, læknar,
ljósmæður og vaxandi menning,
en grundvöllur hennar var þð
foetri efnahagur. Og enn erum vér
svo fátækir, að þeir, sem foæta
fjárlhaginn eru ibestu læknarnir
hvort heldur sem það eru ötulu
bændurnir, útgerðarmennirnir,
aflamennirnir á sjónum eða hag-
sýnir kaupmenn. Allir þeir, sem
mikils afla og auðga þjóðina.
Eftir minni reynslu foafa ís-
lendingar sterka menningarþfrá.
Þeir þrá að geta foygt upp jarðir
sínar og fengið góð húsakynni, þrá
að mentast 0g mannast, en fæstir
geta það vegna féleyisip, sist svo
Sirglufirði 20. júlí.
Allmorg skip hafa komið inn
með síld í gærkvöldi og í nótt.
Afli hjá þeim foefir verið lítill, að
undnteknum einum, sem hafði 600
mál. í dag er blíðviðri o,g hitl.
Fregnir fi'á Siglufirði segja, að
stórar síldartorfur hafi séðst þar
í morgun og hafi þag4verið fjöldl
skipa að íháfa upp síld. Búist er
við að mikil síld komi á land I
kvöld.
Frést Ihefir um tvö norsk iskip
af þeim, sem veiða utan landhelgi
og hafa þau fengið góðan afla..
Síldarverksmiðja Sam. Isl. versíl-
ana er búin að fá 1000 mál í
bræðslu.
í vetur var kenslunni hagaS þann-
ig, aö nemendunutn var skift í 3
deildir fyrripart vetrar, og var hver
deild tvo daga vikunnar viö bók-
legt nánb aðra tvo viö handavinnu
og þá þriðju við hússtjórnarnám.
En í febrúarbyrjun byrjaði vefn-
aöaikensla; var.náminu síðan hag-
að þannig, að námsmeyjum var að
eins skift í tvær deildrr, og voru
þær við bóklegt nám og sauma aðra
vikuna, en vefnaö og hússtjórnar-
nám hina.
Forstöðukona skólans er Guðrún
Þ. Björnsdóttir frá Veöramóti, og
kendi hún grasafræði, matefnafræði
og hússtjórn.
Kenslukonur skólans voru þær:
Hólmfríður HSemmert, er kendi
dönsku og matargerð, og Jóhanna
Jónsdóttir, sem kendi stærðfræði,
sögu, landafræði, heilsufræði, söng,
útsaurn og léreftasaum. Kristjana
Pétursdóttir frá Gautlöndum kendi
íslenzku, kvenfatasaum og vefnað,
og Rannveig Jónsdóttir frá Stóru-
Laugum kendi fatasáum.
Próf í bóklegum námsgreinum
fórst fyrir vegna inflúensu, sem
kom í skólann, en próf í hússtjórn
og handavinnu var dagana 8.—10.
ma,í og sýning á handavinnu náms
meyjanna, sem var mikil og að
mörgu leyti hin vandaðasta. Und-
ir próf þetta gengu 30 námsmeyjar.
t heimavist voru 28 mevjar, og
voru allar i matarfélagi rnefc kenslu
konunum. Hússtjórnar nemendur
önnuðust matreiSsluna.
Eftir skólaskýrslunni að dæma,
virðist skólalífið hafa verið hið
bezta, lestrarkvöld haldin hálfs-
mánaðarlega, húslestrar og Passíu-
sálmar, eftir þvi sem viS átti, og
yfirleitt gerSi forstöðukona og
kenslukonur sér hið mesta far um
að námsmeyjar vendust “guSsótta
og góðum siðum" með þjóðlegum
blæ.
Skólanefnd Kvennaskólans á
miklar þakkir skilið fyrir aS hafa
gengist fyrir þeirri breytingu á
skólanum til hagkvæmari nota en
áSur var og forstöSukona og kenslu
konur fyrir það, hve vel þær hafa
komiS þessari breytingu á stað.
—Morgbl.
iHlutafélagið Valur hefir opnað
^ urriðalhrogn 1 j hér nýlega stórt og myndarlegt
raka. í þeslsum j Noregi og lét flytja hingað í deig-1 kvikmyndahús. Norsfca isöngkonan
hreysum eru engir ofnar, og þóiUm m0Sa. Þegar hingað kom, bjó1 Wisa Axelisen syngur þar í kveld.
til séu, er ekki lagt í þá nema í af-j bann um hrognin í kjallara í húsi
tökum, vegna eldsneytisleysis. Og sinU) lagði þau j,ar { litið trog og
í þesisum húsakynnum situr fólkið
að vetrinum, skjálfandi af kulda
og með kuldabólgu 1 foöndum og
fótum. Fráræsla er víðast engin og
salerni óvíða. Þessi ummæli eru
tekin úr skýrslum lœfcna, og þau
qtu því miður sönn. Nýlega drap
læknir á þetta í foréfi til mín, og
nefnir þetta dæmi: “í foaðistofu-
kytrunni er torfgólf og torfið hang
ir niður milli raftanna. Þar sofa 6
manneskjur. Konan er dauð úr
berklaveiki, maðurinn nýkontinn
frá Vífilstöðum, stúlka veik af
sama sjúkdómi og eitt barn grun-
samt.” Það er til nokkuns að
foyggja stóreflis heillsuhæli, fyrir
sjúklingana meðan fólkið býr við
svo aumleg kjör.
Þannig er ástandið í sveitunum
hjá mörgum fátæfclingnum og
jafnvel Ihjá fojargálnamönnum.
'Og ekki er ástandið öllu foetra i
foæjunum Ihjá fátækilingum. Við
síðaista manntal var í Reykjavík
34íbúða eða rúmur þriðjungur
aðeims eitt herbergi og helmingur
slíkra íbúða var algerlega án eld,-
húss. 29% voru tveggja foerbergja
íbúði(r. Og svo bætist það við, að
margt af þessu eru rakar og dimm-
ar kjallaraiholur.
Þetta er ófagurt ástand og sorg-
Seyðisfirði 20. júlí.
Leiðangurtsskipið “Grönland”
frá Kaupmannalhöfn kom hingað í
gærkVeldi og er það á leið til
Scorensfoysund til að koma þar a
fót Eskimóanýlendu þeirri, er
blaðið “Nationaltidende’’ hefir
foeitt sér fyrir að istofnuð yrði.
Hefir skipið meðferðis húsavið og
annað foyggingaefni. Hér á Seyð-
isfirði tekur skipið nokkra hesta
o,g fer á morgun áfram till Græn-
lands, fyrir norðan land. — For—
ingi fararinnar er Grænlands-
könnuðurinn Einar Mikkelisen.
Kvennaskólinn á
Blönduósi.
í fyrrasumar afréð skólanefnd
kvennaskólans á Blönduósi að
breyta kenslufyrirkomulagi skólans
í þá átt, aS auka þar mjög verklegt
nám, en fækka og draga úr hókleg-
um námsgreinum.
Engin reglugerð hefir þó enn
verið samin um skólann í þessari
mynd, en hún veröur samin í sum-
ar og þá bygt nokkuð á reynslunni
í vetur.
Óhætt er aö fullyrða, að mjög
hefir þótt breyta til batnaðar, og
mun verklega námiS því verða á-
fram við skólann.
Astralía.
Ástralíuþjóðin virðist sáróá-
nægð yfir þeirri ráðstöfun Mac
Donaldstjórnarinnar foresku, að
hætta við ihina fyrirhuguðu her-
skipakví, að Signapore; og má hið
sama segja um íbúa New Zea-
land^. Hvórug þessara þjóða þyk-
ist vera viss um að geta varið
frelsi sitt gegn yfirgangi frá Asíu,
ef til kæmi, án varnarvirkja að
Singapore. Mr. Bruce forsætis-
ráðgjafi Ásþralíu, hefir farið þeis,s
á leit við þingið, að það veiti all-
mikið fé til aukinna hervarna með-
al annars til þeps að láta smiíða
tvö herskip.
Verkamannastjórnin nýja er að
undirbúa mikinn foálk laganýmæla
er foún ætlar sér að leggja fyrir
næsta þing. Er farið fram á að
veita námsfólki ókeypis alllar
kenslufoækur og afnema öll kenislu-
gjöld. Þá er einnig stungið upp
á, að enginn megi taka á móti
nafnlbótum eða titlum nema því
aðeins, að folutaðeigandi foafi áður
hlotið meðmæli beggja þingdeilda
þar að lútandi. Einnig verða lögð
fyrir þingið frumvöl-p um fjár_
veitingu til húsafoygginga upp á
reikning stjórnarinnar og um faist
ákvæðisverð á gasi og raforku til
ljósa og suðu.
Síðustu kosningum í Vestur-
Ástralíu lauk þannig, að verka-
mannaflokkurinn ba,r sigur úr
býtum. ITlaut 'hann tuttugu og sjö
þingsæti til móts við tuttugu og
þrjiú er allir andstöðuflokkarnir
fengu til ,samans.
Á siðaistliðnu ári jókst ífoúatal-
an í Ástralíu um 115.006; nam foún
foinn 31. marz siðastliðirtn , 5,750,
000. Hefir íbúum fjölgað um 341,
00C1, frá þá að síðasta manntal
var tekið í aprílmánuði 1921.
Stjórnarformaður sambandsins,
Mr. Bruce foefir foaft sig mjög í
frammi með að auka innflutning
fólks frá foresku eyjunum. Er
hann nú í þann veginn að koma
því í kring að börn innflytjenda
þaðan yngri en tólf ára fái ókeypi8
far, en að börn á aldrinum frá 12
til 16 ára, þurfi ekki að greiða
nema foálft fargjald.
1