Lögberg - 24.09.1925, Blaðsíða 5

LÖGBERG FIMTUDAGINN,
24. SEPTEMBER 1925.
Dodds nýrnapillur eru besta
nýrnameðaiið. Lækna og gigt bak-
verk, ihjartabilun, jyvagteppu og
önnur veikindi, sem stafa frá nýr-
unum. — Dodd’s Kidney Pilla
kosta 50c askjan eða sex öskjur
fyrir $2.50, og fást hjá öllu'm lyf-
sölum eða frá The Dodd’s Medi-
cine Company, Toronto, Canada.
heitins Ólafsso'nar og til síðustu
;reina S. K. Péturssonar. Margar
hafa mótbárurnar verið taldar,
mörg hafa ámælin heyrst, venjulega
órökstudd, en þó talin óhrekjandi.
Svo víðtækt er kristniboðsstarf-
ið nú orðið og svo fjölmennur hóp-
ur trúboðanna, að naumast mun
nokkrum óréttmætt þykja þó einn
þeirra taki til máls' og reyni að bera
hönd fyrir höfuð sér í íslensku
blaði. En taka vil eg fram í upp-
hafi þessa máls, að það er einlægur
ásetningur minn að þrátta við eng-
an; heldur eru línur þessar til
Þar sá eg mann á torginu í ákafriímótbárurnar eru flestar af fávisku margir samankomnir til að harmai 'km I jufélaganna hefir einnig gert
deilu við fiskisalann; þeir bráttuðu| sprottnar. | barnið látna;
um verð á hálfdauðri skjaldböku.j Oflangt yrði hér að fara út í þá jarmi í réttpm
Auðvitað fékk maðurinn skjaldbök- sálma hverju kristniboðið hefir
una fyrir sæmilega hátt verð. Enjtil leiðar komið. Hér langar mig
svo horfa nú Kínverjar flestir i! þó til að spyrja: Hvernig geta þeir,
skildinginn að mér varð ekki um sel, er mannúðarstarfi unna, verið stór-
líktist vein þeirra
eða fossanið. I
kostegustu og víðfeðmustu mann-
úðarstarfsemi heimsins andvígir og
frumkvöðlum
því maðurinn fór rakleitt niður að
ánni og fleygði skjaldbökunni út i
vatnið. En ékki efast eg um það, aðt jaínvel brugðið
sami maður hefði ekki gefið hugr-j hennar um ósvífni?
uðum beiningamanni grænan eyri, Er heiðruðum
þó hann lægi 'hálfdauður fyrir dyr-
um hans. — Þá eiga margir hundar
áhrifum frá Búdda lif sitt að
orðnar af löngun til að láta í ljós launa. í kínverskum bæjum eru
álit mitt á mikilvægu málefni, sem allar götur fullar af hundum; því
eg'held mér sé eins vel kunnugt um| þá synd forðast flestir að lóga
og nokkrum öðrum, sem um það | hundi. En, láta þá farast úr kulda,
hafa ritað á vora tungfe. j hor og klaða, það taka fáir heiðnir
Að svo mjög hefir borið á mót-j Kinverjar sér nærri.
spyrnu gegn kristniboðshreyfing- j Ekki geta kunnugir deilt um
unni á voru landi ,hlýtur fleirum; hvernig aðbúð fátæklinga, sjúkl-
en mér að þykja skrítið. í því málij inga og beiningamanna er yfirleitt
höfum vér altaf aðgerðarlausir ver- í Kina; þó hér sé blandað saman
ið, og skörum, að því leyti, þann þremur trúarbrögðum, geta menn
dag i dag, fram úr öllum þjóðumjekki fundið annað eins volæði,
í kinnum, skýr og skemtileg i tali,
hógvær og prúð i framgöngu Um
áhugamál sín, talar hún með þeirri
rökvissu, er þeir einir eiga yfir að
ráða, sem ákveðnir eru og vitaríivað
þeir vilja og birta mannúðarinnar
lýsir í gegnum orð hennar og hugs-
anir. * •
Þó að Mrs. Levvis sé fædd, upp-
alin og mentuð hér í landi, þá hefir
hún hvorki gleyrnt feðramáli sínu,
íslenskunnj né heldur mist áhuga
fyrir velferðarmálum íslendinga,
sem hún fylgist vel með í. Það
þurfti engum að koma á óvart, þó
hún mælti vel á enska tungu, þvi
hana hefir hún lært, en fremur er
það farið að verða sjaldgæft að hið
yngra mentafólk á meðal Vestur-
Islendinga sé jafnvígt á bæði mál-
in.
Foreldrar Mrs. Lewis eru búsett
í Olympia, Wash., er faðir hennar
Sumarliði 94 ára gamall og blind-
ur, en lætur ávalt lesa fyrir sig
helstu heimsfréttir og um mál þau
sem uppi eru á dagsskrá’ og fylgist
þvi vel með því, sem er að gjörast
þótt hann sé kominn á þann aldur.
Systkini á Mrs. Lewis þrjú, Mrs.
Karl Frederickson i Seattle gáfu-
og merkiskonu og bræður tvo,
Brand og Árna, mjög myndarlega
menn, sem reka húsabyggingaiðn
og bifreiðaverslun i Seattle.
Eftir þriggja klukkustundá dvöl
hér i bænum hélt Mrs. Lewis áfram
ferð sinni suður til New-York.
evangeliskrar kristni. Og mér þætti
fróðlegt, ef menn vildu færa rök
fyrir að aðgerðarleysið eigum við
n.ótspyrnunni að þakka.
Mótspyrnan, ámælin, árásimar
eru ávextir aðgerðaleysisins; en
TIL IDUNNAR.
Veitir hagnað, vit og sýn,
vakin Sagna gnóttir,
allir fagni orðum þxn,
Iðunn Magnú»sdóttir.
Óðins hrafna hugarfar,
hjá þér dafna láttu,
undir nafni Iðunnar
aldrei kafna máttu.
lÆs'kan skreyti alla þá,
una teitir heima,
sem að neyta eplum á
Iðunn veit að geyma.
J. G. G.
Kristniboðsmál.
Margt —/ og misjafnt — hefir
verið ritað í islensk blöð um krsitni-
boð, frá því snemma á dögum Jóns
ROBIN
HOOD
Vinnur
Stórsigur á
EDM0NT0N
SYNIN GUNNI
Verðlaunin öll fíu í röð,
voru unnin á bök-
unar samkepninni í Ed-
montor., af Robin Hood
hveitmu.
í hverri einustu brauð-
bökunar samkepni, sann-
aðist ■ Robin Hood að
vera “uppáhald Vestur-
landsins.”
ROBIN
H OOD
FLOUR
“Vel virSi
þess litla,
er þaS kost-
ar meira.”
beisku ávextimir hafa orðið mörg-
um til umhugsunar, svo óánægjan
er nú orðin almenn yfir deyfð
kirkjulifsins. Mun það reynast góð-
ur undirbúningur andlegrar vakn-
ingár. Þjóðina er farið að þyrsta
eftir vitjunartímum frá augliti
drottins. Og þá þegar vakningin
kemur, munu andófsmenn fá nóg
að gera, vilji þeir bera sólskinið út
í trogum. Með vakning hefst
kristniboðshreyfingin, fyr ekki, af
þvi að kristniboðsáhugi er fyrst og
fremst undir afstöðu manna til
Krists kominn. Án endurlífgunar
trúarlífsins leggja menn ekki al-
ment út í trúarlegt stórræði.
Víðar hafa menn talað og ritað
gegn kristniboði en á íslandi. Eink-
um fyrir nokkrum árum, er helreið
efnisíiyggjunnar fór yfir löndin;
voru þá erlend rit og blöð full af
árásum og ummælum merkra
manna gegn kirkju og kristindómi
yfirleitt. Nú eru margir komnir
heim úr ferðalaginu því; og slíkar
raddir láta fremur lítið á sér bera,
þó sigurför kristindómsins hafi
verið augljósari um heim allan síð -
ustu árin en nokkru sinni áður.
Að tiltölu við fólksfjölda hafa
Sviar og Norðmenn mjög látið til
tin taka í kristniboðsmálinu, máské
allra’þjóða mest; með þeim hafa
andmælin og árásirnar bverrað svo
furðulega að fáfróðustu mönnum
hlýtur að vera um það kunnugt. —
Hver getur tafið sigurför Krists?
Hvernig á að byggja fyrir lífs-
þroska gxíðsríkisins. ,
Þeim, sem af einberri umhyggju
fyrir velferð kirkju og trúarlífs
heima fyrir hafa unnið gegn
kristniboðshreyfingunni, heíi eg
áður skrifað nokkrar línur
Bjarma.
Andófsmönnum flestum ber þó
nokkuð annað til. Þeir eru land-
námsmenn nýrra andastefna og
heill þjóðar (og máské kirkju?)
telja þeir undir þvx komið, að rutt
verði úr vegi öllu, sem landnámi
þeirra er til fyrirstöðu, hverju
nafni sem nefnist: kver eða sálma-
bók, biblía eða húspostilla, eða til
dæmis kristniboðsfélagsskapur. Til-
lit vilja þeir þó taka til þess sem
öðrum er heilagt, og því getur guð
biblíunnar veþ haldið áfram að vepa
guð Engla og Saxa; en ofstækis-
•trúarmenn bannfæra þeir alla, sem
ekki vilja láta sér lynda að Búdda
sé guð Indverja og Konfúcíus læri-
faðir Kinverja. Oss telja þeir sæla,
sem tilbiðjum Krist, og forfeður
vora engu síður, er tilbáðu Óðinn,
Gerum nú ráð fyrir að hver sé
sæll i sinni trú; en þá verða menn
að vera hlýðnir hinni himnesku
vitrun og lifa trúnni samkvæmt.
Óhlýðni er afneitun! Hvað er þá
verið að ásaka oss fyrir? Mér er
ómögulegt að óhlýðnast hinsta boði
Kri§ts án þess að afneita honum og
réttmæti alheimsveldiskröfu hTans,
án, þess að syndga gegn því, sem eg
helgast veit: orði' Krists og anda
Krists.
Höfum vér annað til saka unnið
en það, að vér lifurn trú vorri og
sannfæring samkvæmt og helgum
líf vort því málefni, sem vér helg-
ast teljurn og háleitast? öðrum en
nema þá í öðrum heiðnum löndum.
—< Aðrir þjóðlestir Kínverja skulu
hér ónefndir. Syndaregistur skrifa
eg nauðugur.
Ósvífni telja sumir það að boða
heiðingjunum kristna trú, ósvífni
að hlýða hinsta boði Krists, ósvífni
að rétta hjálparhönd miljónum
manna, er þjást undir þrældómsoki
heiðinna trúarbragða, heiðinnnar
hjátrúar, heiðinna siða og hugsun-
arháttar; þeim er .ósvífni að boða
þau trúarbrögð, er öll heilbrigð og
sönn mannfélagsþroskun grund-
vallast á!
H.vað sem öðrum ásökunum iið-
ur* ósvífnari hafa aðrir vesturálfu-
menn í Kína verið en kristniboð-
arnir.
Er heiðruðum andstæðingum
andstæðingum
vorum, Oem þó eru sumir hverjir
alþektir bindindisfrömuðir heima)
ókunnugt utn áfengisböl og ópium
nautn í Kína? Hverjir hafá svo
framar staðið í baráttunni gegn
þeim vandræðum en kristniboðar?
Starfssvið Kinasambandsins
norska í Kína er nokkru minni en
ísland, en ibúar eru 8—9 miljónir.
Á öjllu þessu svæði hefir enginn há-
skólamentaður læknir verið annar
en læknir katólska trúboðsins
Laohakow. Fyrir nokkrum árum
lét norska trúboðið reisa hér spitala
og senda hingað ungan lækni, en
hann féll tveim árum síðar fyrir
morðvopni ræningja. Nýlega er
annar norskur læknir kominn i
hans stað, og i vor á að byggja stórt
s’úkrahús.
Heiðraðir andstæðingar vorir
þekkja auðvitað ekki lækna gamla
skólans í Kína. En hugmynd hafa
flestir um kinverska fátækt og kírl-
verskan óþrifnað. — Hér var því
mikil þörf á lærðum Jækni og hann
kom frá kristniboðsfélagsskapnum
eins og flestir aðrir vesturlendir
læknar i Kina
Oflangt yrði hér að gefa mönn-
um nákvæma hugmynd um allar
þær líknarstofnanir. sem kristni
Ixoðið hefir sett á fót og rekið til
þessa dags i öllum löndum hins
heiðna heims : Spitala og lyf jabúðir,
hæli fátækra, blindra og vanaðra
gegnum niðinn heyrði eg þó stöð-
ugt örvæntngaróp móöurinnar: Va
tsið Vo di va tsið!” — bam, barn
mitt! Hver getur skilið neyð heið- ur.
innar móður, neyð heiðingjans, er
dauðann ber að dyrum. Lífið
langt á hann verjulaust stríð gegn
illum önduni og djöflum; ('hér er
ekki óvanalegt, að rnenn verði
tryltir af hræðslu) ; en þegar dauð-
inn kemur, er öll von slokknuð!
Síðustu márxuðina hefi eg gengið
tugi mílna og heimsótt rnargar
sveitir og ótal þorp, sem myrkur
grúfa yfir.
Kaldir eru íslenzkir vetrar og
dimmar skanxdegisnæturnar. En
miklu hræðilegri eru myrkur
heiðninnar; við þeim hryllir mig,
svo oft hefi eg séð inn i kalin
hjörtu villuráfandi, * heiðinna
rnanna. — Heima er himin Guðs
heiður; hann geta engin ský hulið;
og von vor, ljós vort, sól vor,
gengur aldrei til viðar.
Kristur er ljósið, sem að eilífu
skín og ekkert getur slökt ljósið,
sem myrkrin eru á stöðugum flótta
fyrir og aldrei geta byrgt.
sitt til viðhalds og eflingar íslenzks
máls og menningar, og mun Jóns
Bjarnasonar skóli hafa verið þar
einna afkastamestur og n<>tadrýgst-
urálfumanna hófu verslun í Kína?
Eg geri ráð fyrir að yður sé vel
kunnugt um ópíumstríð Englend-
inga og um landrán og sérréttinda-
töku ýmsra Evrópu þjóða. í Kína.
vortim ókunnugt um ósvífni Portú- °- s- frv-J af skolum kristniboðsins
gala og Spánverja, er fyrstir Vest- er ^ u' astæða til að telja barna
skóla þess til líknarstofnana.
Uppldisfrömuðum getur naumast
verið í nöp við kristniboðið sé þeim
kunnugt um æðri skóla þess og
lægri viða um héifn: háskóla,
Ólafur Ólafsson.
Laohakow, Kína.
—L'ógrctta.
Sambandið milliAustur-
og Vestur-lslendinga.
Sambandið milli Austur- og Vest-
ur-íslendinga er svo óstöðugt og' sínu, og án nokkurrar
haldlaust, að til stórtjóps er, fyrir
báða þjóðarhlutana. Vesturfarinn
Síðan Þjóðræknisfélagið var
stofnað hafa deildir þess haldið
uppi tímaskóliun viðsvegar um
bygðir Vestur-íslendinga og mest
áherzla lögð þar á kenslu i islenzku
máli og bókmentum. Þjoðræknis-
félagið hefir einnig gert ýmislegt
annað til eflingar þjóðernisins, og
nxá þar fyrst telja fyrirlesara héðan
að 'heiman sem ferðast hafa víðs-
vegar um bygðir \ estur-íslendinga
og haldið fyrirlestra, og er þess
skylt að geta, að val þeirra hefir
tekist sérlega vel. Nokkurt hlé hef'r
verið á þeim ferðalöguxn núna s'.ð-
ustu árin, en að nokknx mun Einar
H. Kvaran bæta úr þvi, með veru
sinni vestan hafs.
Einnig hefir félagið gefið út ár-
lega stórt og vandað tímarit og er
það myndarlegast tímaritið, senx r/ú
er gefið út á islenzkri tungu.
Stórum og dýrum blöðum hafa
Vestur-í slendingar einnig haldið úti
um 40 ára skeið og munu þau hafa
átt annan drýgsta þáttinn í viðhaldi
málsins og þjólegra sérkenna.
Ýmislegt fleira hafa þeir aðhafst
sem stefnt hefir í sömu att, en að-
eins það helzta er hér talið.
En einir hafa Vestur-íslending-
ar staðið að jæssu þjóðræknisstarfi
verulegrar
aðstoðar okkar heima mannanna.
Liðsinni héðan að heinxan verður
En yður er máské miður kunnugt1 sérfræðisskóla, ^ kvennaskóla kenn
um vopnaverksmiðjurnar, sem öt- frnskola, lyðskola o. s. frv. Se
ulir vesturlendingar hafa komið hér anauðarok kvenna heiðnu landanna
áfót; sambandslandi vort, Danmörk nokkuð lettara orðið, er það engxi
artengslanna og mætti gera það á
margan hátt, án þess okkur væri í
neinu íþyngt.
-m. -n
Dagblað.
hefir jafnvel lagt drjúgan skerf til
^íkra fyrirtækja og þótt arðvæn
verslun að selja. Kinverjum morð-
vélar.
•Slí'kt telja menn ef til vill ekki
öðru að þakka fremur en kristni
boðinu.
I þessu sambandi get eg eklci
stilt mig um að nefna þá fádæma
þjónustu, sem kristniboðið hefir
sem
upp
ósvífni. Og þá er það heldur engin! 'nt hendi oft og tíðunx á erfið-
- 'um timum heiðnu þjoðanna, t. d.
ef hallæri bar að höndum eða flóð
eða sóttir. Er það nú viðurkent
ósvífni að áfengisgerðarmenn frá
Ameríku og Evrópu hófu stór-
framkvæmdir i Kína, er vínlbann
komst á heimafyrir. — Þeir, sem
bera svo mikla og einlæga virðingu
fyrir trúarbrögðum Kinverja, hefðu
átt að stvðja framtakssemi þýskra
iðnaðarmanna hérna á árunum, er
þeir fluttu út framúrskarandi falleg
skurðgoð, auðvitað “Made in
Germany.”
Það er á flestra vitorði, að gegn
allri þessari óhæfu hafa kristniboð-
1 ar manna mest og best barist. Er
til of mikils mælst að þér látið oss
í friði, þótt þér trúar yðar eða van-
trúar vegna ekki viljið styrkja
kristniboðsstarfið ?
En óátalin skyldi ekki ósvifni
fjárglæframannanna vestlensku og
spilafiflanna x Tientsin, eða sví-
virðilegt framferði hórkarlanna í
Honkong og Shanghai og bresku,
amerísku og japönsku co'caine- og
morphine- smyglaranna. Oll mun
nokkrum heiðvirðum manni þykja
sómi að vindlinga flaumnum breska
og ameríska í Kína? Hefir vindl-
inganautn orðið þjóðlöstur hér á
/áum árum.
Gegn allri þessari óhæfu hefir
kri'stniboðinn barist ötullegar en
nokkur annar maður, og jafnframt
i orði og vefki beint mörnum inn á
nýjar og heillankar brautir. Hann
hefir barist gegn hjátrú og hlevpi-
riómum, ýiðurstygð og löstum og
Xiibkonar eitruðxxm ávöxtum nýrrar
cg 'gamallar heiðni.
Þegar fjölniennasta þjóð heim«-
ins er betur komin til sögunnar en
ennþá er raun ;i. bá fara vestur-
lendingar að uppskera það, sein
þeir sáðu í Kina. Ef ti1 vill nnxn þá
fleirunx fara að skiljast að í raun
og veru var öflugt kristniboð eina
meðalið við “gulu hættunni.” Og
til uppskerutímans s'kyldi enginn
hlakka, sem ókunnugt er um góða
sæðið, sem þúsundir trúrra þjóna
Krists hafa sáð. Hefði ekki kristni-
boðinn bætt fyrir brot vor og
um heim allan.
Mér standa fyrir sjónum tveir
atburðir, ofboð algengir i Kína, en
mér þó alveg ógleymanlegir:
Eg tafði hér ofurlítið við ferju-
staðinn nýlega við Hanfljótið, og
horfði þar á 6 fullorðna karlmenn
berja af öllum mætti grindhodað.i
ösnu, sem ekki gat hoppað um
borð á ferjuna. Þegar þeir voru
búnir að velta ösnunni um borð,
fóru þeir aftur að berja hana, af
því hún gat ekki staðið upp án
hjálpar.
í kínverskum trúarbrögðum er
mikið siðferðislega og trúarlega
háleitt og fagurt. En Kristur einn
hefir opinberað heiminum guð sem
miskunnarrikan föður. Og hann
kendi oss: “Verið miskunnsamir,
eins og faðir yðar er miskunnsam-
ur.” Því hafa kristnir menn öll-
um öðrum betur skilið rétt lítil-
magnans og gætt þess réttar vel.
Um hinn atburðinn hefi eg rit-
að í dagbók mína fyrir tveimur ár-
um eftirfylgjandi línur: I gært
kvöld seint dó hér fjögra ára gam-
alt barn, mjög 'sviplega. Við kistu-
lagninguna í dag snemma voru
kristniboðum má þó líklega ekki evanReliun) , Krists meghað
ætla þá “ósvífni að lofa eigi mönn-
um að trúa í friði hverju sem þeir
vilja; og þá er óréttlátt annars að
vænta en að menn breyti trix sinni
samkvæmt, vér jafnt og aðrir!
Hvað höfum vér til saka unnið ?
Að vér boðum heiðingjunum fagn-
aðarerindið ! Fyrir það ásaka menn
Kríst, sem gaf oss ótvíræða skipun
um það, a.ð fara út' um allan heim
og prédika fagnaðarboðskap hans
öllum' þjóðum. Fyrir það ásaki
menn guð almáttugan, sem sendi
son sinn til iarðar til þess að byrja
á þessu fyrirtæki, sem lærisveinar
hans aldrei vilja hætta við!
Oss hefir verið brtjgðið txm ó-
svífni. Trúarbrögð heiðingjanna
eiga að vera fult eins góð og vor,
eða jafnvel taka kristindóminum
fram. Það sýnir sig þó líklega
miklu betur í lífi þjóðanna, en í
skrifstofu rannsóknum speking-
anna. Alment er viðuhkent nú orð-
ið, að fátt hafi róttækari áhrif á
þjóðlífið en trúarbrögðin.
Trxxarbrögð heiðingjanna eiga að
vera svo fullkomin að ósvífn sé við
þeirn að hrevfa.
græða ólæknandi undir, hvar vær-
um vér þá staddir þegar, að guli
flaumurinn beinist vestur á bóginn.
Annars held eg að fleirum en
mér hljóti að þykja það harla ein-
’kennilegt að menn, sem alment er
álitið að séu andlegrar stefnu og
'hugsjónastefnumenn, skpli ekki
nera kristniboði hlyntir. Er það því
máské að kenna að þeir ekkert
þekkja til heiðinnar efnishyggju?
Harðeltari efnishyggjumenn en
Kinverjar finnast naumast undir
sólunni. Höfum við þeim engin
andleg gæði að bjóða, þá held eg
að oss öllum sé best að hætta að
hrósa oss af andlegleik og ótak-
markaðri víðsýni.
Svo víðfeðmur er kærleikur
Krists að lxann vildi ekki að neinn
færi á mis við gæði Guðsrikisins.
Öllum skyldi boðið til hinnar miklu
hátíðar. Kristur er andríkur; er
hægt að gera mönnum betri þjþn-
ustu en þá, að kenna. þeim að elska
hánn og virða?
Og séu menn kristniboði andvígir
kennmganna vegna þá mætti þó
ætla að verkanna vegna mundi eng-
A , - , _ , inn dirfast að amasrt' við því. Því
Mer dettur 1 hug^ ofurlítill við- j tniður eru menn á voru landi
urour; íiann átti sér stað í stór- kristniboðinu svo ókxtnnir af þvi að
æ emum norðarlega í Mið-Kína. | utn ]xað eigum við ekkert rit. að
er tapaður Iheimalandanum, strax hér eftir að' létta þeim frændum
eftir síðustu kveðjur, og f jarlægð- VOrum baráttuna fyrir viðhaldi ætt-
in slítur oftast öll vináttutengsl og
ættarbönd. —Einstakar undantekn-
ingar eru frá þessari venjulegu
staðreynd, en þeirra gætir mjög lít-
ið gagnvart heildatreglunni.
Þetta haildleysi sambandsins ber
vott um minni ræktarsemi en vansa-
laust er, og gætir þess miklu. meira
hjá okkur heimamönnum en frænd-
um vorum vestra. Vestur-íslpnd-
ingar gera miklu meira til að halda
sambandinu við heimalandið 0-
slitnu, og taka fegins hendi hverri
frétt að heiman og hverju tækifæri
sem gefst til Viðhalds ættartaug-
inni. Þeir berjast drengilegri bar-
áttu fyrir viðhaldi þjóðernis', og
eiga þar við miklu meiri erfiðleika
að stríða en okkur er kunnugt um.
Það er mjög auðskilið mál, að að-
staða Vestur-íslendinga til viðhalds
máli og þjóðerni hlýtur að vera
rnjög erfið, þar sem þeir eru aðeins
öríítið brot í þjóðahafi heillar
heimsálfu, og aufc þess dreifðir og
strjálir um víðlendur hennar.
Sumir halda því fram, að barátta
Vestur-Islenþinga fyrir viðhaldi
þjóðernisins geti engu áorkað nema
meðan sú kynslóð er við lýði, sem
nú er uppi, og jafnvel nokkuð fram
á annan ættlið. Lengur geti sér-
staks þjóðernis íslendinganna ekki
gætt, og því sé viðhaldið vonlaust,
nema með því meiri endurnýjun
héðan að heiman. Nokkuð hafa
þeir til sins máls, en vonandi verða
þeir giftudrýgri, sem trúa að
vernda megi þjóðernið og íslend-
ingseðlið þar vestra um ófyrirsjá-
anlega langa framtið. En ef það á
að takast, þurfa sterkari öf:l en nú
eru að starfi, að koma þar til hjálp-
ar.
Ef íslenskt þjóðerni yrði aldauða
í Vesturheimi, yrði það okkur meiri
þjóðarskaði en metinn verður nú,
og enn síður þegar íslendingar yfir-
leitt, vakna til meðvitundar
það hlutveríc, sem bíður þeirra í
nýrri og öflugri heimsmenningu.
Þjóðræknisstarfsemi Vestur-Is-
lerulinga er virðingarverð, frá
hvaða sjónarmiði, sem á 'hana er
litið, og hún verðskuldar óskifta at-
hygíi og aðstoð frá öHum þeim,
ÁQ.ETAR VIÐTÖKUR
hefir Saga fengið hjá þeinx,
hana 'hafa lesið. Ljxxka allir
einum munni um að hún sé skemti-
leg og upplífgandi, og þá er fyrsta
markmiðinu náð með s'kemtirit. En
það eru engir sammála um það
fyrsta sagan, Lilja Skálholt. sem
hvað sé best. Sumxinx líkar best
gérist í Winnipeg. Öðrum smásag-
an að 'heiman: “Lambið hún litla
Móra.” Enn öðrum likar best Rún-
ar og öðrum smágreinin Óvitar. C)g
sumir halda mest upp á fyrirlestur-
inn, Austrænn andi, um Indveriann
fræga. Og nokkrir • telja Vitrun
Hallgríms prests Péturssonar það
fegursta í bókinni. Já, oþ einn sagð-
fst hafa, rnest gaman af versunum
um “Gróu”, “Krossu” og “Folald-
ið”.
Er útg. “Sögu” í hæsta máta á-
nægður yfir öílum þeim vinsam
legu ummælum. sem honum hafa
borist um þessa fyrstu bók “Sögu”,
og ef dænxa mætti undirtektir ís-
lenzkrar alþjóðar eftir þeim, þá
væri “Sögu” borgið í þessum heimi
(i Canada og BandaríkjuntxrrtJ.
Ef til vill birtir “Saga” ummæli
stöku manna urn sig, sér til út-
breiðslu seinna meir, i íslenzku viku-
blöðunum, þegar annirnar mestu
eru um garð gengnar útí í sveitun-
um og þreskivélin og Surtur sí-
reykjandi eru hætt að syngja sam-
an, því á meðan veit hún að lítið
getur 'heyrst til sin.
Útg. “Sögu.’
Dánarfregn.
Þann 13. sept. s.l. andaðist að
heimili fósturforeldra sinna, sfcamt
frá Riverton, Mrs. Ólína Good-
man, kona Alphonse George M.
um Goodman, kornung kona á öðru ári
yfir tvítugt. Lézt af afleiðingum
af barnsburði. Tveir góðir læknar
viðstaddir,en fengu ekki að gjört.
Ólína var gefin ungbarn þeim Mr.
og Mrs. Jóni S. Pálssyni, er ólu
hana upp með sama ástríki sem
væri hún þeirra eigið barn. Hjá
Þegar fólk vill njóta verulegrar
ánægju, þá fer það ávalt á Walker,
fullkonxnasta leikhús Vesturlands-
Lesið auglýsingarnar frá
ms.
W|alker leikhúsinu, sem birtast í
þessu blaði og munuð þér ekki leng-
ur verða í nokkrum vafa um. hvar
hollast sé að leita skemtana.
PROVINCE.
Þeir, sem unna fögrum kvik-
myndum, ættu elcki að láta hjá líða
að fara á Province leikhúsið næstu
vi'ku og horfa á leikinn “The Tim-
her Wolfe”, einn þann áhrifamesta
kvikmyndaleik, sem nokkra sinni
hefir sýndur verið. Aðal hlut-
verkið hefir með höndum Wil'liami
Walling. Af öðrum leikendum má
nefna Élinor Fair, senx getið hefir
sér frægð upt víða veröld.
WONDERLAND.
Þrjá seinustu daga af yfirstand-
andi viku sýnir Wonderland leik-
húsið hina heinxsfrægu kvikmynd,
“Riders of the Purple Sage”, með
Tom Mix: i aðal hlutverkinu. Hef-
ir nxynd þessi verið sýnd í öllum
stórborgum heimsins, og alstaðar
vakið almenna aðdáun. Enda er
hún hvorttveggja í senn, bæði frá-
bærlega fróðleg og skenxtandi. —Á
nxánu, þriðju og miðvikud. í næstu
viku, verður sýndur á Wlonderland
kvikmyndaleikurinn “In Love With
Tmve”, sem tekinn _er undir umsjá
Fox kvikmyndafélagsins. Megin-
hlutverkin leika Allan Forrest, Ha-
rold Goodwyn og Allan Sears. Svo
og William Austin. Mary Warren,
Will Wahing og Mable Forrest.
Frá Vesturheimi eru nýkomin
hingað hjónin Árni Daníelsson og
Heiðbjört Björnsdóttir frá Veðra-
móti. Hafa þau síðastl. ár búið
vestur á Kyrrahafsströnd.
Lögrétta 25. ágúst. '25.
... , u • x /, , ; þeim hefir hún og maður hennar
sem þyk.r samheldn. dg atakaþrott- verið sígan þau sgiftust> sem er
ur ])jooarinnar nokkurs viroi. \ est- nokkuö yfir hálft annað ár. JarS-
ur-íslendingar hafa gert mikið til
viðhalds og eflingar íslenzku máli
og þjóðerni, þrátt fyrir erfiðleika
aðstöðunnar. Og , einir hafa þeir
verið um þær athafnir, því liðsinni
héðan að heiman hefir í engu létt
þeim aðstöðuna. — Kirkjumálir
hafa verið megin^tarf þeirra í
þessa átt, og þar hafa þeir unnið
þrekvirki með að ’halda uppi sér-
stökum stofnunum og hafa sina
eigin kennimenn, jafnvel hversu
litil “nýlenda” sem verið hefir.
Innbyrðis deilur 'hafa mjög dregið
úr samstarfi kirkjufélaganna, en nú
er þeim málum komiðþ betra horf,
]xví hinar margskiftu og dreifðu
kirkjudeildir. hafa flestar sameiuast
í að eins 2 sambönd. Skólastrfsenii
arförin, er var afar fjölmenn, fór
fram þ. 15. sept., fyrst með hús-
kveðju á heimilinu og svo með út-
fararathöfn frá kirkju Bræðrasafn-
aðar í Riverton. Hluttékning mik-
il og almenn með þeim Mr. og Mrs.
Pálsson og eiginmanni og öðrum
ástvintim og ættingjum. Séra Jó-
hann Bjarnáson jarðsöng. — Lög-
berg er beðið að flytja hjartanlegt
þakklæti frá Mr. og Mrs. Pálsson
og öðrum ástvinum ungu konunn-
ar látnu, fyrir blómagjafirnar
mörgu og fögru og frábærlega
mikla og einlæga sanxúð, er þau
hafa notið í sambandi við þetta á-
takanlega sorgartilfelli. — Barnið
þdrengur), er fæddist andvana, var
lagt í-kistuna með móðurinni í hvil-
unni hinstu, í grafreit Bræða-
safnaðar.
Alveg óviðjafnanlegur
drykkur
Sökum þess hve efni og útbúnaður er
fullkominn.
Jimviic Goodc, í IVatker leikhúsinu
nœstu viku tncS hinum frœga og zrin-
sida lcikflokki The Originals í nýju
sýningunni “THUMBS UP”
Kievel Brewing Co. limited
St. Boniface
Phones: N 1888
N 1178