Lögberg - 24.09.1925, Blaðsíða 7

LÖGBEEG FIMTUDAGINN,
24. SEPTEMBER 1925.
Bta. T
Bertha Mirazek.
Svo heitir stúlka, sem vakið
hefir á sér mikla eftirtekt í Bruss'el
í Belgíum og nýlega hefir komist í
ónáð við lögin.
Stúlka .þessi er fædd í Brussels
fyrir þrjátíu og fjórum árum siðan.
Ffaðir hennar var Czeaho-Slovaki
en móðir belgísk. Um æskuár henn-
ar er það sama að segja og svo
mörg önnur börn fátækra foreldra,
aðhún fór fljótt að vinna fyrir sér
gjörSist dansmey á umferðasýn-
ingu ('circus) síðar varð hún list-
feng í að sitja hesta og temja vilt
dýr. En hún var listfeng í fleirtí,
■hún lék á hörpu allra manna best
og var góður málari. Samfara
þessum hæfileikum hennar var enn
annar — sá, aS ná valdi á öSru
fóki. Sjálf nefndi hún sig pílagrím
eSa postula Krists og lést gjöra
kraftaverk, sem áhangendur henn-
ar, sem flest voru konur, sem til-
heyrSu hinni svo kölluðu heldri
stétt staSfestu meS vitnisburöum
sínum.
Á striSsárunum gegndi Bertha
Mirazek hjúkrunarstörfum viS
fanga-spitala í Belgíum, sem vai
undir umsjón Þjóöveria Tf« þrátt
fyrir þaö þá hefir henni auösjáan-
lega tekist aö sannfæra yfirvöldin í
Belgíu um einlægni sina viS þjóð
sína og land, þvf að stríSinu loknu
\ geklk hún í þjónustu hermáladeild-
arinnar í Belgíu, og var send til
Þýskalands til þess aS njósna um
herútbúnaS Þjóöverja.
Á meSan aS hún .gegndi þeirri
stööu á Þýskaland fékk hún slag
og er þaö i sambandi viS þaS, sem
hið leyndardómsfulla í sögu þessar-
ar átúlku kemur fram. Eftir aS hún
raknaSi viö úr slaginu var hún búin
aS missa .máttinn og læknar, sem
sóttir voru til Ihennar töldu henni
ekki bata von. I heilt ár lá ’hún á
sjúkrahúsi í Þýskalandi án þess aS
henni væri gefin nokkur von um
bata. Eftir aö vera búin aS liggja
þannig hjálparlaus í ár, lét hún i
ljósi löngun sina aS fara pilagrims-
för til Lourdes-.
Þaö var ekki auSgjört fyrir hana
aS komast þangaS — ferS sú kost-
aSi peninga, en þá átti hún ekki til
og enginn heldur fús til þess aS
lána peninga til slíkrar ferSar. Varö
Viún því aS ihætta viS þá ferö. En
kaus i stað þess þaSi eina sem hún
átti völ á aS vera borin á börum til
kirkju einnar lítillar í Hal. sem er
smábær ekki langt frá Brussels og
var presturinn frá Foest meS í för-
inni þangaS.
Börumar voru settar niöur i
kirkju þeirri, rétt framundán stand-
mynd af Maríu mey og tók hún aS
hrópa um hjálp meö átakanlegum
orSum. Svo reis hún á fætur og
gekík upp aS altariströppunum, al
heil — kraftaverkiS haföi skéS.
Féttin' um kraftaverkiS og orös-
týr stúlkunnar harst víSa út til
kunningja hennar og nágranna og
hún notaði sér líka vel áhrifin, sem
hún hafSi á fólk og fólkiS fór aS
sækja til hennar úr öllum d+tum og
leita sér bót meina sinna. Fyrst*
framan af var þetta látið at'skifta-
laust. En þó kom aS þvi aö kirkju-
valdinu fanst aS hlutirnii væru
I famir iS ganga IieFt til langt og
hún var sannfærö. Bertha Mirazek
lét sig bannfæringuna engu skifta
og hélt áfram aS boSa fólki trú
sína, kvaöst vera ýmist æöst? prest-
ur, eSa postuli Krists, hélt messur
í húsi sínu, sem var í útjaSri bæj-
arins og lofaSi fólki aS gjöra á því
kraftaverk, andlega og líkamlega.
Fylgismönnum hennar fjölgaSi
daglega — fólki aö öllum stéttum
æðstu embættismenn ríkis og kirkju
voru á meSal áhangenda hennar.
Sumum af þeim áhangendum sýndi
hún ör á líkama sínum, öörum lét
hún nægja aö sýna skykkju, sem
hún sagSi aS Edith Cavell hefSi
gefiS sér,
Vegur hennar og vald óx nú
feykilega, ,fólk leitaSi til hennar úr
öllum áttum og þaö gaf sig nálega
undantekningalaust á vald hennar.
Hún sagði því ýmist að hún væri
send ^f hinum heilaga Michaelusi
eöa Kristi til þess aö lækna þá sjúku
er trySu á mátt hennar og þjónustu-
fýsi til þess aS taka sjúkdómsbyrS-
, ar þeirra á sinn eigin líkama.
ASferS hennar viö sjúklinga, sem
til hennar komu var vanalega sú,
fyrst aS fcika þá tali og spyrja þá
nákvæmlega um fjölskyldumál
þejrra og fjárhagslegt ástand. Sá
sjúki 'var og beSinn aö hafa i
frammi trúræknisiökanir frammi
fyW altari í lítilli kirkju, sem
'Mírazek átti sjálf og sem alsett
var myndastyttum af mærinni frá
Orleans, Maríu mey og fj,eirum.
Ljós loguSu um alla lorkjuna, þar
var og mikiS af blómum og kirkju-
legum munum, svo hundruSum
skifti. Hin tempraða ljósbirta, reyk-
elsisilmur og prestaskrúSar, sem
kirkjan var skreytt meS gjörSu þaö
sem á vantaSi til þess aö hafa yfir-
gnæfandi áhrif á þá sem þangaS
voru fluttir í veikluSu ástandi.
Alt í einu féll svo Bertha Mirazek
i dvala, sem var alt annaS en álit-
legt fyrir sjúklingana, en hún var
ekki lengi i því ástandi. Hún ranlv
aöi viS sér smátt og smátt með aS-
stoS hjúkrunarkonu, sem ávalt var
viS hendina, og fór aS segja frá
hinni óumræSilegu vitrun, sem fyr-
ir sig heföi boriS og hljóSi vitrun
sín ávalt upp á heilbrigöisreglur
þær, sem sjúklingurinn átti aS
fylgja.
Stundum safnaöi 'hún sjúkling-
um sínum saman á annan staS,
beitti á þá dáleiSsluafli" sínu og
féll síSan sjálf í dáleiSslu, og eftir
að vera undir þeim áhrifum nokkra
stund', vaknaöi hún meS bólgið
brjóst ,og hendur og átti þaS aS
vera sönnun fyrir því, S hún hefSi
létt sjúkdóminum af þeim sjúka,
en tekiS hann á sjálfa sig.
ÞaS er ekki að vita, hve langt aS
Mirazek heföi getaS komist, eSa
■hye lengi að hún hefSi getað hald-
ið þessu áfram, ef hún heföi kunn-
að sé hóf. En þaö þarf mikínn
styrk tii þess aS standast velgengn-
ina og lítur út fyrir, aS hún hafi orö-
iö Mirazek aS falli, því hún fór aS
veröa svo nærgöngul í peningasök-
um, fyrir sjálfa sig og starf sitt
viS suma af vinum sínum, aS þeir
þoldu ekki mátiS og báru sig upp
viS lögregluna, sem rannsakaði
máliS meS þeim afleiöingum, aö
Mirazek var tekin föst og hnept í
varS'hald, þar sem hún, situr og bíS-
ur þess, aS mál hennar veröi rann-
sakaS.
Land og lýður.
Eg vildi aS mér heföi gefist svo
kostur á aS kynnast hér landi og
lýSa, aS eg gæti skrifaS all-ítarlega
grein meö þessari yfirskrift, þó
hefi eg kynst því betur síSustu vik-
urnar, en eg hefi gert þau 5 árin,
sem eg hefi nú dvaliS j þessu landi.
En þaö þykist eg viss um, aö eg
muni hafa kynst betri hluta fólks-
ins, hvað sem landinu líSur. Eg
hygg mér mundi veita létt aS rök-
stySja þessa sögn mína, því allir,
sem ferSast um í þessu landi játa,
aö hvergi mæti þeir svo góSu ein^
og á meSal íslendinga.
Eg hefi nú síöustu vikurnar ferö-
ast um bygSir Nýja íslands, nokk-
uS Um bygSirnar kringum Lundar
og svo alla Argyle bygSina. ÞaS
hefir veriS mér sönn ánægja aö
kynnast íslendingum í þessum
bygSum, og mig langar til aö senda
þeim öllum kæra kveðju mína meS
þakklæti fyrir góSar fiStökur. Eg
vildi ekki fyrir nokkurn mun hafa
fariS á mis viS þetta tækfæri, sem
mér gafst til aÖ kynnast þeim. Eg
hélt fyrst í byrjun ferSalags míns,
aö eg mundi geta minst nokkurra
manna og heimila þeirra í blöSun-
um, er eg kæmi heim, en treysti
mér nú ekki til þess, því þaS yröi
alt of langt mál.
ÞaS dylst engum, sem fer um
þessar bygSir, aS þar hefir ein-
hverntíma veriS tekiö ærlegt tak af
iðnum höndum. Þaö er gleðiefni
aö sjá, hversu miklu menn víða
hafa áorkað, reist sér vegleg heimili
og numiS fögur lönd. Eg varð sér-
lega hrifinn af landslaginu sum-
staðar í Argyle-bygðinni. * Kvöld
eitt var eg staddur í fallegum hlíS-
arvanga, er sól var ab hníga til viS-
ar, en máninn eldrauður aö velta
sér upp fyrir slétturnar. Eg leit
yfir bygðina og fanst eg vel geta
skiliS, aS þeir sem þar væru fæddir
og uppaldir hlytu að festa trygö
við bygðiná sína. Hólarnir og
tjarnirnar mintu svo mikiö* á fal-
legt landslag sumstaðar í Noregi og
einnig heima á Islandi, nema hvaS
hólarnir hér báru af þeim heima
líkt og hárprúð mær af snoðkliptri,
því skógurinn finst mér ávalt mesta
foIdarprýSi, aö sínu leyti eins og
háriS er prýSi konunnar. Mér kom
þá stundum til hugar, hve slæm sú
vilta tízka var, sem vægðarlaust
reitti háriö græna af hinni tignu
fjallkonu, sem feður vorir í fyrnd-
inni festu sér. 1
Eg var svo heppinn aS gista
eina nótt á bæ, sem stendur inni-
luktur í hólaþyrpingu, sem myndar
friðhelgt hreiSur. Eg sat upp á há-
um hól þar rétt hjá bænum klukkan
aö ganga níu um kvöldiS. Þá var
fallegt aS líta yfir bygSina, rökkr-
ið var aö breiða töfrablæju yfir
landiS, síðustu geislar kvöldsólar-
innar gerSu hitamóSuna út viö
sjóndeildarhringinn eins og haf, e’di
og blóði blandið. Og upp úr þessu
purpuralita hitamóSu - hafi steig
tunglið eldrautt og jók á dýrS
kvöldfegurðarinnar. HefSi eg veriö
skáld líkt og Jónas Hallgrímsson,
mundi eg hafa ort fallegt kvæði,
en þaS fer ávalt svo meS mig, þeg-
ar eg kem á þess konar staS og sé
svo fallega sjón, aö eg hníg í eins-
konar tilbeiðslu-leiöslu, svo aö ut-
an aS streymandi áhrifin bera þá
frásagnar hæfileika mína ofurliði.
Lín'urnar, sem á eftir fara, sýna
glögt hugarástand mitt. Eg settist
á stein á hólnum og skrifaði þar til
myrkriS fyrirmunaði mér aS halda
áfram: «
Ó, Drottinn minn! eg get ei aö því
gert,
eg gleymi tíma, sjálfum mér og öllu,
og finn það eitt, hve góöur Guö þú ert,
sem gerir lítinn dal aö konungshöllu.
Inn á milli hóla fiust mér hér
heimur týndur, en þú sért hjá mér.
Eg sé aðeins hrein^n himinn þinn,
og hreiöið litla — bænastaðinn minn.
Eins og baTn í vöggu uni vært,
að vörum ber mér, lífs í bikar, tært
’ið holla loft, og líkt og hlaupmóð
hind,
mitt hjarta teigar silfurtæra lind.
Svo þegar upp á hólinn stíg eg hátt
og horfi þaðan sitt í hverja átt,
þá finst mér jöröin næstum orðin ný,
svo nærri þér, ó, Guð minn ! hér eg bý.
Hér er Betel,—hér er Jakobs steinn,
hér er Guðshús,—lífsins vegur beinn
upp til þín, og englastigans braut,
í alföðursins náöarríka skaut.
í tilbeiðslunnar leiðslu Ijúft mig
dreymir,
og ljós Guös dýröar inn í hugann
streymir.
Eg vakna, af þeim væröardvala rifinn,
og verð af fegurð lífsins þá svo
hrifinn,
því alt um kring mig ljósin jarðar loga
og leggja slæöu gulls um himin voga.
í austri logar blys, þar runnur
brennur,
en bak við sléttur, skóg og hóla rennur
upþ úr móðu hitans eldlegt hjól,
sem hulin sjónum, gyllir dagsins sól
og klæðir jörðu kvöldins töfraljóma,
og kveikir blys hjá luktum krónum
blóma,
sem líkt og smáir lampar nætur vaka
hjá ljóssins vinum, þegar værðum taka
í ástarþrungnri kvölds og nætur kyrö.
Eg hafði enga klukku'hringingu
heyrt, ekkert hörpuspil, engan
margraddaöan söng, enga þrum-
andi ræðu, en eg fann glögt, er eg
stóS upp, aö eg hafðj verið nær kær-
leikans GuSi en nokkru sinni viS
guðsþjónustu innan fjögra veggja.
Mér fanst, sem fólkiS þarna mundi
ekki þurfa á kirkju aS halda. Mér
duttu í hug Valdensarnir í Alpa-
fjalladölunum, staðfestá þeirra, trú
og sigurvinningar.
Á öllu þessu ferðalagi mínu fann
eg, aS íslendingar hér vestan hafs
varðveita enn þá sanna íslenzka
gestrisni.í og er þar meS gætt einn-
ar hinna fögru kristilegu dygða,
sem þjóö vor næstum hefir fengiö
í vöggugjöf. Landar vorir eru hér
viðmótsgóðir, fremur fr.jálslyndir
og gæddir ríkulega mannúSarhug-
sjónum eins og öll íslenzka þjóðm
er, og sýnir í því, aS hún stendur
hátt meðal þjóðanna í sannri ment-
un, því mannúðin er þó kjarni
kristindóms og sannrar menningar.
Eg mun varöveita lengi endur-
minningar um þetta ferðalag mitt.
Mér var yíSast tékiS eins og góS-
um vini og Kunningja, þótt mér
fyndist eg lítiS hafa til þess pnniS.
Það má einstakt kallast, aS feröast
vikum saman og koma á heimili í
hundraða tali, án þess næstum því
að verða nokkurs staðar var við
kuldalegt viSmót.
Lengi lifi dáð og drenglyndi fs-
lendinga.
Árborg, 14. sept. 1925.
Pétur Sigiirðsson.
honum fyrst ætlaö aö veröa, eins og
kunnugt er.
Þegar Hamsun kom nokkurskonar
skipsreika maður til Andersons aftur
sendi hann'hann til Kristofer Janson,
sem þá var prestur Únítarasafnaðar
í Minneapolis. Janson haföi þá und-
anfarið veriö að leita sér eftir ungum
vel gefnum Norðmanni, sem vildi
verða prestur Únítarasafnaðarins
ingar sjálfir, sem leystu þaö starf af
hendi. Er eg fullviss um það, að
mikill árangur fengist af því starfi,
og inikill ávinningur yrði það fyrir
visindin. Verkfærin, sem til þess
þurfa, eru einföld, og saga hraunanna
er skráð í hinum merku ritum Thor-
oddsens.
Eg notaði mér tækifæriö, er eg
kom hér viö, til að útvega mér hraun-
Hamsun var nú spurður, hvort mola-sýnishorn úr Þurárhrauni, sem
hann gæti hugsað sér aö veröa pré-
dikari þarna hjá Janson, og prédika
vitanlega trú Únítara og kenningar.
Próf. Anderson segist líta svo á, að
hann hafi ekki haft snefil af þekk-
ingu á þvi, hvað Únítaratrú var. En
hann svaraði hiklaust, að hann hlyti
að verða ágætur prédikari.
Og svo hóf Hamsun prédikunar-
starfsemi sína eftir nokkurn tima.
Anderson gerði sér ferö til aö hlusta
á hann. Hann segist verða að játa
þaö, aö hann hafi ekki haft hina
minstu hugmynd um, um hvaö hann
talaði. En hann hafi verið fossandi
mælskur. Orðin hafi stey.pst úr hon-
um eins og kartöflur úr poka.
Nokkru seinna varö Hamsun veik-
ur, og mun berklaveiki hafa veriö
sjúkdómurinn. — Ætluðu menn hon-
um ekki líf. Harmaöi hann þá mjög
að hafa gerst fráhvertur lúterskunni
og lofaöi, ef hann kæmist á fætur, að
útbreiða guðsriki á jörðinni í anda
hennar
Hamsum komst til heilsu aftur og
hefir mikið starfað síðan — en ekki
að prédikunar9tarfsemi, heldur með
pennanum — eins og hann ætlaöi sér
fyrst.
a að hafa runnið nál. árið 1000.
Þessi sýnishorn verða rannsökuð \
Frakklandi. En eigi má' við svobúið
standa. Er það ekki nema lítilfjör-
leg þyrjun á þessu mikla vísinda-
starfi, sem við eigum von á frá ís-
landi; rannsóknum á segulmagni
hraunanna miklu, sem gefa landi yð-
ar alvöruþrunginn tignarsvip.
Nafnbreyting Hamsun.
t>egar mesti ritsnillingur Nprð-
manna var Únítaraprédikari.
Ef til vill eru það ekki margir, sem
vita það, að víðlesnasti og mesti nú-
tíma rithöfundur Norömanna,
Knut Hamsun, bar ekki þetta víö-
fræga nafn fyr en hann var orðinn
fulltiða maöur. Skírnarnafn hans
var Rnut P'edersen. En ástæöan til
þess að Hamsun breytti um eftir-
nafn, kom fyrst opinberlega í ljós,
fyrir stuttu.
Prófessor Rasmus 'B. Anderson,
Bandaríkjamanna ,i Kaupmannahöfn,
hefir nýlega sagt frá dvöl Hamsun
í Ameríku. Því til hans kom Hamsir.i
1882, fyrst þefear hann kom til Vest-
urheims, og haföi til hans meðmæla
bréf frá Björnstjerne Björnsön. Og
þar var hann nefndur Knut Peder-
sen
Nú segir Anderson prófessor svo
frá: Og spurði Pedersen hvað hann
ætlaöi að taka sér fyrir hendur hér
Ameríku.
Svarið kom óöara:
Eg ætla að yrkja fyrir Norðmenn-
Segulmagn hraunanna*
Eins og getiö var um i Morgun-
blaðinu nýTfega, fór einn af vísinda-
mönnunum frá “Pourquoi pas” aust-
ur í Ölfus. Erindi hans þangað var
að athuga Þurárhraun. Þurárhrauni
hafa náttúrufræöingar ekki gefið
neinn sérstakan gaum, og var það
eigi kunnugt, að það væri að neinu
leyti merkilegt fram yfir venjuleg
hraun. —- Morgunbl. leitaöi því fyrir
sér hjá hr. Chevallier, og baö hann
aö skýra frá erindi sínu þangaö aust-
ur. Tók hr. Chevallier þessu vðl og
ritaði-hann grein þá, um “segulmagn
hraunanna og jarösegulafliö”, sem
birtist hér á eftir. Mun mörgum
þykja fróölegt áö heyra um rann-
sóknir hans.
Segulmagn hrauna og jarðsegul-,
magnið.
Náttúruafl þaö, sem beinir segul-
nálinni í vissa átt, er mönnum i raun
og veru ráögáta enn í dag. Engin
fullnægjandi skýring er enn fengin
á jarösegulaflinu. — Fyrstu athug-
anir á segulmagni voru gerðar fyrir
fáum öldum síðan, en til þess aö geta
útskýrt og skilið þetta undra afl, er
nauösynlegt aö skygnast aftur í tim-
ann, aftur i aldaraðirnar, sem á und-
an eru gengnar, og þaö sem maður
þarf að skygnast eftir, eru breyt-
ingar þær á stöðu segulnálar eöa af-
stöðu segulaflsins á fyrri tímum.
Reynst hefir kleift að komast eftir
þessu með þvi að rannsáka eldhraun.
Til skýringar skal fyrst tekið
fram:
Allir þekkja frá barnæsku hið
skeifumyndaða seguljárn, sem dreg-
ur að sér smánálar. Ef maður veit-
ir nálunum eftirtekt, kemur það i
ljós, að nál, sem snortin er af segul-
járni, er þegar segulmögnuö og dreg-
ur til sin-aörar nálar. Pólar mynd-
ast á endum hinna segulmögnuðu
nála, og hefir norðurpóllinri til-
hneigingu til þess að snúast i áttina
til hins nyröra segulskauts jarðar-
innar. En fyrir þess skuld er hægt
að gera segulnálar í áttavita.
Jörðin er einn meiriháttar “segul-
hnöttur”, sem hefir tvo póla. Þegar
hið eldglóandi fljótandi hraun, sem
járnblandið er, streymir út úr eld-
gigunum, segulmagnast þaö fyrir á-
hrif jarðarinnar á sama hátt og
saumnálar segulmagnast fyrir áhrif
seguljárnsins.
Hægt er meö venjulegri næmri
segulnál að ganga úr skugga um, að
iníi hér vestur frá. Björnson sagöi
mér, að hér þyrftu þeir skálj. Og eg ^^g,- einasti hraunmoli er segulmagpi-
aður, að hann hefir pólana tvo, noro
er kominn til að fylla þetta rúm.
Anderson segist þá hafa verið að
vinna aö því meðal Norðmanna
vestra að fá þá til að leggja niöur
nöfn svo sem Olsen, Larsen, Johansen
og Peteersen, og taka heldur upp nöfn
bóndabæja þeirra, er þei/ væru frá.
Hann segist þá hafa spurt Hamsun
m. a. hvort harfn gæti ekki kent sig
við neinn slíkan stað. Hann sagöist
vera frá Hamsund. Anderson rá'J-
lagöi honum aö taka þaö nafn upp.
Var skáldið strax viljugt til þess, og
undir þessu nafni höfum við þekt
hann. F.n þó slepti hann d-inu af,i ,uiskaut jaröar var, er hrauniö rann.
þegar í byrjun, og hefir aldrei tekið
þaö upp síðan.
Eitt af því, er Anderson gerði fyr-
ir ’ Hamsun var það, aö hann kom
honum að verslun í Elroy í Wisconsin
Voru yfirboðarar hans í fyVstu vel
ánægöir með hann. En svo fór hann
að koma seinna og seinna á morgn-
ana, og seinast var hann rekinn fyrir
þessar sakir. En orsökin var sú, að
hann var að búa sig undir á nóttunni
aö veröa skáld Norðmanna vestan
hafs, og svaf þvi heldur Iengi fram
eftir á morgnana. Og eftir að hann
hafði kynst verslunarstéttinni ame-
rísku á þennan dapurlega hátt, sneri
hann aftur til ^róf. Anderson.
ur- yg suðurpól.
En 'það er stefnan milli þessara
tveggja póla, eða stefna segulaflsins
Húðsjúkdómar
Á engu ber minna fyist, sem síðar er þó g
verra aö lækna en húðsjúkdómar.—Strax |j
og þlsr finniö sárindi eöa kláða, gripiö |
þá til Zam-Buk smyrslanna, er eyða ■
skjótt óþægindunum.
Þegar húðin brennur af kláöa. eða jj
blóðeitrun er að ná sér niðri, þá er j
ekkert útvortismeðal jafn-fljótt að kom- j
ast fyrir ræturnar og Zam-Buk. Það jj
er eina meðalið, sem nemur hörunds- j
spilling samstundis á brott og skapar g
nýja og hrausta húð.
amBuk
Quickly Soothes & Heals.
Hjörtur Snorrason.
Um þenna merkismann látinn
ritar Sigurður Eggerz i nýkomnú
Morgunblaði það, sem hér fer á
eftir:
Einn af höfðingjum þessarar
þjóðar, Hjörtur Snorrason, er lát-
inn. Eg mun ekki raða æfiatriðum
hans eftir ártölum, enda brestur
þekkingu til þess. Eg mun heldur
ekki telja upp öll hin mörgu og
mikilvægu störf, sem honum voru
falin; mun aðallega víkja að þeim
atriöum úr lifi hans, sem eg sér-
staklega þekti. Þó má eg geta þess,
aö Hjörtur Snorrason mintist oft á
skólastarf sitt á Hvanneyri. Skildi
eg á ummælum ahns hvað ant hon
um hafði verið um það starf, enda
mun viðurkent hvað mikla rækt
hann lagði við það. Þaö er happ
fyrir hina upprennandi kynslóð að
njóta fræðslu og leiðbeininga
brennandi áhugamanna eins og
Hjörtur var. Og skiftir það, ekki
litlu máli fyrir landbúnað vorn, að
skóli eins og Hvanneyrarskólinn, sé
i góðum höndum. Hefir það sýnt
sig bæði meðan Hjörtur veitti hon-
um forstöðu og einnig nú.
Eg þekti Hjört norrason aðallega
frá stjórnmálahliðinni. Og þó sam-
komulagið milli okkar væri ekki
meö öllu eins gott á siðasta þingi og
áöur, þá skygöi það ekki frá mínu
sjónarmiði á hið trúa stjórnmála-
starf hans. Hjörtur Snerrasön átti
sæti á þingi 1914—1915 sem þing-
maður Borgfirðinga, en varð lands-
kjörinn þingm. 1916 og var eitt ár
eftir af kjörtímábili hans er hann
dó.
Þau 9 ár, sem við áttum sæti
saman á þingi sem land'k. þingm.
tók Hjörtur aldrei til máls, svo eg
muni. En hann var valinn í ótal
nefndir og seinusjtu árin átti hann
jafnan sæti í fjárveitinganefnd e. d.
og var 2 seinustu árin árin skrif-
ari þeirrar nefndar. Mér er sjálf-
um vart skiljanlegt af hverju Hjört
ur tók ekki til máls á þingfundum,
því á flokksfundum talaði hann oft
og best þegar mest á reið. Eg leyfði
mér einu sinni þegar ráöist var á
Hjört i þingsalnum að hrinda þess-
urn árásum og gat þess um leið,
hvað bæði eg og aðrir mettu þenn-
an þögla þingmann mikils. í sjálf-
stæðismálumþjóðarinnar var Hjört-
ur mjög ákveðinn <% einarður. Og
þeir sem skilja, aö sigur vor í sjálf-
stæðismálunum var eingöngu að
þakka baráttu, sem háð var um
langan aldur af ýmsum bestu mönn-
urn þjóðar vorrar, skilja hvað veg-
legan minnisvarða sá maður hefir
reist sér, sem aldrei kvikaði, þegar
haröast var barist.
Yfir heimili Hjartar var sama
yfirbragðið eins og yfir honum
sjálfum. Þar stóð við hlið honum
hin merka eiginkona hans, Ragn-
heiður dóttir Torfa Bjarnasonar frá
Ólafsdal. Var hún frá éinhverju
mesta höföingjasetri þessa lands.
Það er því síst að furða þó heim-
ili yrði svipmikið. Og þó hjörtur
væri þögull í þingsalnum, þá var
hann allra manna ræðnastur við
gesti sína. Þann siö hafði hann oft
að fylgja mönnum gangandi úr
hlaði. Svo leit út sem honum væri
gesturinn svo kær að hann vildi sem
lengít njóta samræðanna við hann.
— Mér virtist þetta óbrigðult ein-
kenni hinnar íslensku gestrisni.
Hjörtur Snorrason átti 3 sonu.
Torfa, sem er á háskólanum,
að lokum mætti uppskera ríkuleg
laun, fyrir starfsemi sína og d'ugn-
að.
■Nú í vor. sem oft áður, hefir B.
Kr. dvaliö alllengi á Þvottá, og i
Síðasta orðsending Bryans.
(Framlh. frá 2. bls.)
þróunarkenningin—, heimtar, eins
og múgurinn fyrií 1900 árum, að
‘hann sé krossfestur. Það svar
þetta skifti haföi hann í för með; kviðdómur, sem mál-
ser bvskan nrofessor og verkfræð- s ..... ,,,
hraununum, sem er eftirtektarverö- " norra 1 mentaskolanum og Asgeir,
sem er heima. Hjortur Snorrason
var fríður sýnum, mikill vexti,
herðibreiður, stórskorinn í andliti
og brúnaþungur. Hann var skap-
maður mikill og ómyrkur í máli er
því var að skifta. Hann var óvenju-
lega barngóður. Þaö er happ hverri
þjóð,, að eignast hrausta drengi,
Sem í hverri eldraun standa fast-
astir undir fána þjóðarinnar.
Einn af höfðingjum þjóöarinnar
er nú látinn.
ust, því hún er eins í öllum þeim
hraunmolum, sem reyndir eru í sama
hrauninu. Ef athugaöir eru hraun-
molar í sama hrauni, sem liggja til
dæmis í beinni stefnu meö kílómetets
millibili, þá kemur þaö í Ijós, aö seg-
ulstefnan er hin sama í þeim öllum,
þ.e.a.s. þessi stefna er hin sama og
segulstefna jarðar, eöa stefnan á seg-
Segulafl jaröarinnar breytist —
segulskautin færast úr staö, en segul-
stefnur hraunanna geymast óraskað-
ar, eins og þær urðu, þegar hraunin
storknuðu. Segulstefnurnar, sem
geymst hafa í hraununum, leiða 1 ljós
sögu jarðsegulaflsins, ^já löngu liön-
um tímum. Það sem séð verður ai
hraununum, er í raun og veru það
atriði þessa máls, sem nokkru gildir.
En hvar á jörðinni eru hraun, sem
aldur þe^kist á, yfir alllangt tímabil?
Eigi er um marga staði áö velja.
Þaö eru þrjú-lönd, sem hér koma til
greina: ísland, ítalía og Japan.
Hefi eg byrjað á að rannsaka
hraunin á ítalíu, og hefi þegar orðið
þar áskynja um breytingar þær, sem
orðið hafa á segulstéfnu jarðarinn-
ar síðan á 11. öld. Býst ,eg við aö
halda þessum rannsóknum áfram.
Eg á svo stutt að heiman til ítalíu, að
eg get komið því við.
En hvað um ísland? Hver vill
sér þýskan prófessor og
ing, dr. Hans Brand að nafni, frá
Munchen, sem, mjög grandgæfiega
í samvinnu við herra B. Kr., hefir
rannsakaö grjóttegundir þær, sem
ofanjarðar í landareigninni hafa
fundist, og sem mestar likur eru
fyrir, að guH finnist í, — og eftir
því sem alment er um þetta talað
hér eystra, þykja talsverðar líkur —
þó ckki sé fullprófað enn, til að svo
gcti reynst, að starfrœkjandi verði
innan mjög langs tíma. — B. Kr.
og verkfræöingurinn tóku sér nú
far með' “Esju” frá Djúpavogi 27.
f. m. norður og vestur um land,
og munu þeir hafa meðferðis
nokkra hundraö punda poka, af á
litlegustu grjóttegundunum, sem
þeir fundu, og sem mun eiga að
sannprófa ytra nú í haust, hve guíl-
auðugar séu; því heyrst hefir að
gullið muni vera í kemiskum sam-
böndum, sem upp verða að leysast
í efnarannsóknarstofunum.
Haft hefir það verið eftir hin-
um þýska verkfræöing, — sem jafn
framt mun vera jarðfræðingur —
að hann ætli, að grjóttegundir þess-
ar í Þvottárlandi, sem munu liggja
dreifðar um meiri part jarðeignar-
innar — muni stafa frá eldgömlum
gígum i landareigninni, sem gosið
hafi þúsundum árupi fyrir ísöld.
Búast má nú við, að þessi gull-
fréttasaga, sem nú gengur fjöllum
hærra 'hér^um Austurland, muni
eins og hvalfréttarsögur foröum,
fara gandreið um land alt, og þá
ekki ganga saman á leiðinni; en
sem stendur, mun varía vera hægt
að fullvrða um þennan gulls-votta-
fund, frekar en hér að framan er
getiö. — Að sönnu hefir því veriö
fleygt, að nokkrar líkur gætu veriö
fyrir því, að í landareign jarðarinn-
ar Starmýri, sem er nágrannajörð
Þvottár, kvnni einnig að finnast
grjóttegu.idir líkar þeim, sem á
Þvottá tinnast, þar eð •»■.»ssi sið-
ítst nefnda jörð, Sta’mýri, er í ná-
inni nálægð við arman’ þann gos-
staðinn svonefnda “Svarthamra”,
sem herra prófessorin álítur að
spúð hafi þessum steinategundum;
en alt er það mál a.lge^lega órann-
sakað enn. Skal svo þessi gullsaga
ekki lengur teygö að sinni . . .
Austfirðingur.
svari kristins mannfélags og sem
unnið hefir eið að því að vemda
lög Tennessee-ríkis, ekki gefið.
Við svari yðar leggja allar
þjóðir eyra. Það er beðið eftir
því með óþreyju af miljónum
manna. Ef lögin verða numin úr
gildi, þá fagna menn alstaðar,
þar sem guði er afneitað, frelsar-
ihn hæddur og gys er gert að
ritningunni. Það verður gleði á
meðal allra vantrúarmanna, hvar
sem þeir eru og á hvaða stigi sem
þeir standa. Ef aftur á hinn
bóginn, ef þér staðfestið lögin
með dómi yðar og verndið trú
skólabarnanna, þá blessa miljón-
ir kristinna manna yður og með
hjartað fult af þakklæti til guðs,
og syngja frá grunni hjartna
sinna, sigursönginn gamla og
fagra:
“Faith of our fathers, living still,
In spite of dungeon, fire and
sword;
O, how our hearts beat high
with joy
‘When e’r we hear the glorious
word,
Faith of our fathers—holy
faith,
We will be true to thee till
death.’N
“Politikens motsœtninger”
heitir bók, eftir Sigurd Ibsen, sem út
kom ekki alls fyrir löngu.
Er bókin ákafleg^ skemtileg af-
Iestrar fyrir alla þá, sem um stjórn-
mál hpgsa. Fylgir höf. afdráttar-
laust hinu heilbrigða íhaldi og færir
rök fyrir því, hvernig framfarirnaar,
bæði í efnalegum og andlegum skiln-
ingi, einmitt þróast bezt og dafna
þar sem niðurrifsmenn jafnaöar-
manna ná engum tökum.
En höf. lætur sér eigi nægja hug-
leiöingar frá eigin brjósti, heldur
byggir hann rök sín og skoðanir á
athugunum á átjórnmálálífinu eins
og það hefir verið bæði fyr og síöar.
Eru í bókinni margar frásagnir og
skýringar á heimsviðburðum síðustul
ára. — Bókin er frjamúrskarandi
fjörlega skrifuð.—Mbl.
ÓKEYPIS
5 Tube Radio Set
ÓKEYPIS
Sendið áritun yðar í frí-
merktu bréfi; og fáið frek-
ari fréttir um Tilboð vort.
Radiotex Co.
296 Broadway, New York.
Don’t Fail to Read--
anonymocs
THE MOST REMARKABLE NOVEL
OF THE 20TH CENTURY
Realty!
Ad ventnre!
procH™©
Umited Offer Now Only
S .00
Reffular Price $2.00
UNÁNIMOUSLY ACCLAIMED AS A
MASTERPIBCE. NEVER WAS THE
TRUTH DEPICTED IN A MORE
FASCINATINiG MANNER.
Publisher’s Price S 1 00
v\l_A (Inlv
líirect-
Only
Ein af heimslystavísum Ólafs á1
Grund:
Mín skal vísan mest um lýsa
mannsins lystum:
að stúlkum, víni og vökrum
hestum
víst mun sýnast gaman flcstum.
Send Yonr Order To-Day
_________URE THIS COUPON----------
Acme Publishing Co.,
165 Broadway, New York Ctty.
Gentlemen:—For the $1.00 enc\o«e<l please
enter my order for one copy of ‘‘Prostl-
' tutes,” b*fore the apecial offer expirea
Name ..............................
Address .....................—.....
Clty and State....................
Þá eru það ef til vill ekki margir
sem vita það, að Hamsun gegndi um
eitt skeið Únitaraprestverkum í Ame-
ríku. Er það álíka spaugilegt að
hugsa sér Hamsun prest eins og
Matthias verslunarmann, en það var Eðlilegast væri, að það væri íslend- málmleitar starfi hans, og að hann
Frá Islandi.
*
Úy bréfi úr Suður-Múlasýslu.
. . . Héðan úr Suður-Múlasýslu
mun það helst mega fréttnæmt
þykja, að um fátt er nú manna í
milli rætt. en um gulllíkur þær, sem
virðast ætla að koma fram í eða á
bændaeigninni Þvottá í Alftarfirði
('jörð Síðu-Halls). — Áður var
jörðin kirkjujðrð frá Hofi, og fékk
Biörn aJþingismaöur Kfistjánsson
námuréttindi i thenni. Hefir þann
með óþreytandi elju og dugnaði, um
mörg undanfarin ár, leitað þar
•nálma, og þá sérstaklega gulls;
mun mörgum, sem að undanförnu
hafa hér eystra kyust B. Kr. per-
sónulcga, vera svo í mörgu tilliti
hlýtt til gamla mannsins, að menn
takast þetta starf á hendur hér? — óska honum góðs gengis í þessu
THE BIGGEST BARGAIN IN THE WORLD
A$50Ewool
I.OUIT™""'! ,4Æ -
$1000.°°
VKITTIR
hverjum þelm, er
sýnir atleitthvatS
í þessarl auglýs-
ingu, sé eigi sam-
kvœmt sannleik-
anum.
TÆKIFÆRI Yf)AR
til aö kaupa beint frA verksmitíj-
unni ekta aiullar fatn-atS. $50.00
virtSi. Fötin handsaumutS og 6r
Worsted. Nýjasa snitS — ein-
Serge etSa
etSa tvíhnept., fyrir ats eins
Senil No Mone.v—Write for our Sp«M'iaJ Offer,
and Stttt*fa<*tlon buArantmi.
$4-00
Perf©**t ílt
Kvenna
$10.00
Karla
Virði Ekta Silki Sokkar Fyrir Aðeins
Sex pör af þylíkum
eða þunnum, ekta
SILKI SOKKUM,
kvenna, $10.00 virði,
fyrir a?S eins
$1.00
Abyrsst aS vera Or
Bezta Efni.
$1.00
T61f pör af ekta,
karlmanna SILKI-
SOKKUM, þunnum
eSa þykkum, $10.00
virðl.Úíyrir aðeins
$1.00
Swidiíi Rnga Peninga.
í-TkrifitS oss strax eftir
frekari upplýsingum.
The Allied Sales Co., 150 Nassau St., New York, N.Y