Lögberg - 18.08.1927, Qupperneq 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 18. ÁGÚST 1927.
Bls. S.
*
A'/arp i jaiikonunnar.
k
f
T
T
T
T
T
T
T
f
T
t
t
x
t
t
T
t
t
t
t
T
t
t
x
t
t
Flutt á lslendingadeginum í Winnipeg,
6. ágúst 1927.
Sem fljúgi svala hratt til hreiðurs síns,
er hjúpar nóttin möttli sínum fold,
eg heiman vestur hingað beindi för,
og himinfegin treð eg þessa mold;
því. hún er ættar minnar óðalstorð,
og elur börn mín, — gjöfult nægtaborð.
Og langdreymd sæla sjónum mínum gefst:
í sveit við fætur mína hópur sá,
sem lagði upp á landnáms Kaldadal
með lítil jarðnesk föng, en göfga þrá,
sem auðnu-gull úr grjóti þrauta vann,
og glitstaf frama’ í skikkju mína spann.
Sem móðir góð eg blessaði’ ykkar braut,
þó brann mér hjarta’, er siglduð þið á haf;
en vel eg skildi vona ykkar dirfð; %
í vöggufé eg ykkur hana gaf.
Því þó eg væri’ af silfur-sjóðum snauð,
eg seldi’ í hendur ykkar mikinn auð:
Þá tungu, er hafði þolað þrautaél
um þúsund ár og verið hjörtum skjól;
þá andans sjóðu, er enginn tæma kann,
og eiga glóð, sem lífgar hug er kól;
þá sálargöfgi, er sólarkyngi eitt
og sortabyljir geta mönnum veitt.
Og arfleifð sú varð ofkulindin bezt
á ykkar för um landnáms Kaldadal;
þið sól og næring sóttuð 1 þann brunn;
hann sannur reyndist þá, og jafnan skal.
Þann gnægtaríka, gulli dýrri arf
að geyma, er allra trúrra niðja starf.
Og hjarta mínu hlýnar vel í dag;
mér hlær við augum framtíð þessa.lands;
þar börn mín e'iga drjúgan heiðurs hlut,
og hnýta sinni móður dýrðar-krans.
Eg færi kveðju’ af feðra og mæðra grund;
nú farið heil, — hve dýrðleg þessi stund.
Richard Beck.
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
f
x
f
f
f
f
I
i
t
f
f
♦;♦
t^t t^t t^t t^t
Minni Nýja íslands.
Flutt á Hnausum 1. ágúst 1927.
f
f
f
f
♦;♦
♦;♦
f
f
t
x
f
f
♦;♦
Þéir sneyddu hjá þér úr öllum áttum,
því enginn treysti sér þig að vinna,
þú varst stórlát og hörð í háttum,
hugðu þeir blíðara viðmót finna;
virðist ei fært í vetrar hriðum,
veiði að sækja á ís og merkur;
frumskóga við og fen í hríðum
fellur hVer, sé ei v'iljinn sterkur.
En þeir komu loks, sem þorðu’ að reyna
það, og fengu þig augum litið;
•íslenzkir menn, sem áttu hreina
og öfluga trú á vit og stritið;
þeirra var öðrum þjóðum smærri,
og þó að enginn teldi þá rí'ka,
höfðu þeir manndáð mörgum stærri
og mátt til að vinna nýlendu slíka.
Fánýtt er margt, sem finst á jörðu,
fegrað og prýtt af gyllinga safni,
en þér var kærra að heita hörðu,
heldur en kafna undir nafni;
væntir að sérhver vita mundi,
&ð vor er hér og sumarið hlýja,
gróður og tigin tré í lundi,
þó trygðin skírði þig ísland hið Nýja.
Hér hefir íslenzki andinn lifað,
andi sá, sem um framför dreymir;
hér er í lífsbók landsins skrifað
letur það, sem að tíminn geymir;
hér hefir íslenzka þrekið þoláð
þrautir miklar og yfirbugað;
hér hefir bergið Mjölnir molað,
mest og íslenzkur kraftur dugað.
óska eg þess: að allar tíðir
íslenzka málið hjá þér geymist,
starfi með dug og drengskap lýðir,
dáðir þéirra svo aldrei gleymist.
Vaxi hér ungur andans gróður,
undir norrænu geislabliki;
verði hér sæmdar sigur-óður
sunginn, og haldið frónsku striki.
Böðvar H. Jakobsson.
!
!
f
f
f
f
f
f
♦;♦
f
f
f

Hvorum?
Við vorum nokkur, að horf^ á
mynd af ungum, svipmiklum og
mannvænlegum manni. Sagði þá
gáfaður maður viðstaddur, er
dáir mann þann, sem myndin er
af;
“Er nú þetta guð eða djöfull-
inn, sem horfir úr andlitinu?
Segið mér.”
Enginn svaraði þá.
Rétt á eftir sagði sami maður:
‘XJuð og djöfullinn saman, eru
‘all right’, en annar þeirra al-
gerlega, hvor sem er, er ómögu-
legt.”
Eg var að hugsa um þessar
setningar morguninn eftir, þegar
eg vaknaði, og nokkur svör komu
mér til hugar:
1. Það hlýtur að vera guðs
andi, megin-andi þessa unga
manns, sem um ræðir, því frá
barnæsku hefir hann þráð að
skapa fagrar myndir.
,2. Það eru aðal einkenni myrkra
valdsins, að vilja eyðileggja og
kvelja.
3. Það eru aðal einkenni ljóss-
valdsins, að vilja lífga, gleðja,
hefja, «kapa heilbrigðar eindir og
heildir..
Seinni setningin ‘'Guð og djöf-
ullinn saman, ‘all right’, en ann-
an þeirra, er algerlega ómögu-
legt.”
Um samvinnu guðs almáttugs
og óvinar sálnanna, getur ekki
verið að ræða, með samþýkki frá
Satan.
Þegar Drottinn notar Satan,
hlýtur sú vinna að vera úti látin,
eins og til dæmis fyrir Sæmund
froða, annað hvort með óleyfilegri
von um mannssál að launum, eða
af beinni nauðung.
Líklegast alt af með voninni
um að fá þessa lifandi heildar-
veru, sálina, til að kvelja. Það
er því undir frelsisnotkun manns-
ins komið, hvort Kölski verður af
laununum eða ekki.
Að hið illa vald sé til af vís-
dómsráði Guðs, efast eg ekki um,
en eg er algerlega öndverð þeirri
trú, að hann hafi ákvarðað néin-
ar sérstakar verur til að falla því
alveg á vald; en vissir eiginleik-
ar eru sjálfdæmdir inn í myrkra-
ríkið, falla þangað, af náttúrlegu
eðli sinu, eins og geisli frá sól, og
þá vjtanlega þéir með, sem gefa
sig af fullu ráði og ákveðnum
vilja þar með. Það er, að falla á
Satans vald.
Er þá jafnt á komið fyrir þeim,
sem fellur á Guðs vald?
Svarið er svo stórt og mikið,
spurningin svo heimskuleg, að
það sýnist fásinna éin, að taka
éinstaklings dæmi. En þegar við
erum að læra að lesa, byrjum við
á a b c, eða einhverju einu hljóði
stafanna o. s. frv., þar til v.ið
fljúgum yfir stafrofið, í hvaða
samsetningu þéirrar tungu, sem
vér kunnum, sem er.
Svo er það með stóru málin, að
einstaklingsdæmin mynda heild-
irnar. Eg ætla því að koma með
myndirnar, sem flugu í huga
minn í morgun, sem svör við setn-
ingunni áminstu.
Á holdsvistardögum Jesú Krists
standa harmþrungin foreldri yf-
ir rekkju -dáinnar dóttur sinnar,
á Gyðingalandi. Stúlkan er um
tólf ára, og harmur þeirra yfir
skilnaðinum endalausa, nístir
hjörtu þeirra, svo tárin hrynja
þeim af augum, um andlitin og
rekkju og lík hinnar dánu, og
andvörpin eru svo sár, að ná-
grannar þeirra taka undir í hóp-
um úti.
Jesús Kristur gengur í húsið,
að rekkjunni, tekur í hönd litlu
stúlkunnar, vekur hana til lifs og
gefur hana foreldrunum aftur.
Og til frekari áherzlu skípar hann
að gefa henni að borða. —
Fyrir fáum vikum síðan hitti
maður, þá staddur í Winnipeg, og
sem, samkvæmt áður frömdum
glæpum, má hiklaust telja á djöf-
ulsins valdi, litla stúlku fjórtán
ára, sem bauð honum að kaupa
blóm. Hann kaupir, en kveðst
eigi háfa smápeninga á sér og
segir henni að koma upp á her-
bergi sitt, og sækja borgunina.
Hún fer á eftir honum.
Hann tekur um kverkar henni,
og byrjar að kremja úr henni líf-
ið. Hann rífur af henni öll föt,
og nagar í sundur brjóst hennar
og háls. (Þannig var líki hennar
lýst fyrir mér). Þannig útlítandi
var lík hennar, er það fanst und-
ir rúminu hans, fáum dögum
síðar.
Með hvorum vilt þú vera?
Á holdsvistardögum Jesú Krists
mætti hann ekkju, sem með trega
elskandi móður fylgdi einkasyni
sínum til grafar.
Jesús kendi í brjósti um hana,
mælti til hennar: “Grát þú eigi.”
Vakti son hennar frá dauðum og
gaf hann aftur móður sinni. —
Sumarið 1925 náðu tveir há-
skólanemendur í Chicago, í
Bandaríkjunum í Norður Ame-
ríku, tólf ára dreng út í bifreið
með sér. Það hafði gripið þá
löngun til þess að vita, hvernig
það væri að drepa mann. Og þes$h
ir tveir menn, um tvítugsaldur,
gáfaðir, hámentaðir, en báðir
guðlausir, drápu þarna dreng-
inn, til þess að svala þessari fýsn.
Með hvorum vilt þú vera?
Alt þetta og margt fleira, hefir
skeð og endurtekst, svo oft og í
svo mörgum myndum í heiminum,
að enginn fær tölu á komið.
Viltu vera með honum, sem
læknar brestandi mæðrahjörtun
og önnur slík hjörtu, hressir,
styrkir og lífgar, eða honum, sem
tælir, blekkir og rífur lifandi
manneskjur í sundur?
Hvor heldur þú að sé betri?
Rannveig K. G. Sigbjörnsson.
Prestastefnan 1927.
hófst mánudag 27. júní með guðs-
þjónustu í Dómkirkjunni, þar sem
annar prestur við Dómkirkjuna,
séra Friðrik Hallgrimsson, pré-
dikaði út af orðunum í Jóh. 20,
21. Því næst tók vígslubiskup
Geir Sæmundsson synoduspresta
til altaris.
iKl. 4 e. h. var prestastefnan sett
í húsi K.F.U.M. og voru þá komn-
ir til stefnunnar 8 prófastar, 19
prestar og allir kennarar guð-
fræðadeildarinnar — alls 30 and-
legrar stéttar menn. Síðan bætt-
ust níu í hópinn.
í upphafi fundar var sunginn
sálmur og bæn flutt af biskupi,
siem að því loknu gaf ítarlegt yf-
irlit yfir umliðið fardagaár. Byrj-
aði hann á því að minnast tveggja
látinna mætispresta, séra Eggerts
Pálssonar prófasts á Bréiðabóls
stað, og séra Árna Jóhannessonar
í Grenivík, er látist höfðu á far
dagaárinu. Af prestsekkjum hefði
ein látist á árinu, frú Valgerður
Jónsdóttir, frá Völlum í Svarfað-
ardal.
Tala þjónandi presta væri nú
107 og auk þess 2 aðstoðarprest-
ar. Prestaköllin væru alls 111,
en 5 væru prestlaus í bili. Af
prestaköllum, sem nú væru, ættu
þrjú að falla úr sögunni við næstu
prestaskifti (sem sé Bægisár-,
Sanda- og Lundarprestakall),
samkv. lögum frá 1907; og yrðu
prestaköjíin þá alls 108, en em-
bættin 109, þ. e. 2 við dómkirkj-
una). ,
Tveir prófastar hefðu beiðst
lausnar á árinu (séra Kjartan í
Hruna og séra Páll í Vatnsfirði)
og einn látist (‘séra Eggert Páls-
son). I stað þeirra hefðu verið
skipaðir þe'ir séra Ólafur Magn-
ússon í Arnarbæli fyrir Árnes-
prófastdæmi, séra Sigurgeir Sig-
urðsson fyrir Norður-fsafjarðar
prófastdæmi, og séra Ófeigur Vig-
fússon fyrir Rangárvallapró-
fastdæmi. — Voru þessir nýju
prófastar allir viðstaddir á fund-
inum og bauð biskup þá velkomria
í prófastsstöðu. Frá síðustu far-
dögum hefði séra Stefán Jónsson
próf. á Staðarhrauni fengið lausn
frá embætti, en .við prófasstörf-
um hefði þá tekið, sem settur í
bili séra Gísli Einarsson. Þrír
kandídatar hefðu vígst á árinu,
Sveinbjörn Högnason til Laufáss,
'Sigurður Einarsson til Flateyjar
og Páll’ Þorleifsson til Skinna-
staða.
Nýjar kirkjur hefðu verið reist-
ar alls 7 á árinu: í Flatey, á
Draflastöðum, Víðirhóli, Sleð-
fcrjót, Stærra Árskógi, Síðumúla
og Kálfafellsstað, — allar úr
steinsteypu. — Prestseturshús
hefðu verið reist á Höskuldsstöð-
um og Bergþórshvoli, og byrjað á
prestseturshúsi á Skútustöðum.
Siðasta. alþingi hefði verið
sparnaðarþing og hefði það vit-
anlega einnig komið fram í fjár-
veitingum til kirkjumála (styrk-
ur til uppgjafapresta og prests-
ekkna verið færður niður í 7,000
kr. og framlög til húsabóta á
prestsetrum úr 34,000 kr. í 24,000
kr. Þó hefði þingið samþykt end-
urreisn Mosfellsprestakalls í Mos-
fellssveit.
Þá skýrði biskup frá hag kirkju-
sjóðs, sem hefði nú handbært fé
með minsta móti, vegna hinna
mörgu nýju kirkna, sem reistar
hefðu verið á árinu. Ný lán hefðu
orðið um 30 þús. og úttekt af inn-
eign um 30 þús. Enn mintist
biskup á yfirreið sína á liðnu ári,
á kirkjulega fundi, sem haldnir
hefðu verið (á Austurlandi og í
Vík), á kirkjulega starfsemi og
útkomin rit.
Þá gaf biskup yfirlit yfir messu-
gerðir og altarisgöngur. Reglu-
legir messudagar á árinu hefðu
átt að vera 6,431, en messur hefðu
alls verið fluttaf 4,228, eða tæp-
lega 40 á hvern þjónand'i prest.
Utan Reykjavíkur hefðu flestar
messur verið fluttar í Garða-
prestakalli á Álftanesi og Út-
skálaprestakalli. 1 11 presta-
köllum frá 12—20.
Altarisgestum hefði farið fjölg-
andi. Alls hefðu þeir orðið 5,430,
er samsvaraði 9 af hundraði
fermdra safnaðarlima. Þó hefði
engin altarisganga farið fram í 6
prestaköllum. Fermdir hefðu ver-
ið á liðnu ári alls 1,962. Hjóna-
vígslur alls 616. Fæðst hefðu alls
3.013 (þar af 69 andvana). Dáið
alls 1,122.
Þá voru bornar upp tillögur um
úthlutun styrktarfjár til upp-
gjafapresta, og prestsekkna og
þær samþyktar. (Til úthlutunar
komu alls kr. 9,290). Enn fremur
var skýrt frá hag prestsekkna-
sjóðs, er nú átti í sjóði kr. 48,039.
Gjafir til sjóðsins hefðu orðið
alls kr. 508.00 á árinu (úr 14 pró-
fastdæmum).
Kl. 8.30 flutti séra Friðrik
Rafnar erindi í dómkirkjunni út
af síðasta riti Sundar Singhs:
“Eftir dauðann.”
Þriðjudag 28. júní hófst fund-
ur að nýju kl. 9 árd. með venju-
legum hætti.
Þar gaf biskup skýrslu um störf
handbókarnefndar (frá 1925) og
lagði fram “Bráðabirg'ðatillögur”
prentaðar frá nefndinni. Var kos-
in þriggja manna nefnd til að at-
huga þær (sérstl. guðsþjónustu-
formið) og í 'hana kosnir þeir
vígslubiskup Geir, séra Kjartan í
Hruna og séra Gísli á Stóra
Hrauni og skyldu þeir skilá áliti
sinu á síðdegisfundi stefnunnar
þann dag. Síðan hófst “prestafé-
lagsfundur” og stóð fram yfir
hadegi. *
Kl. 4 var aftur settur fundur,
er hófst með því, að séra Guð
mundur Einarsson á Þingvöllum
skýrði frá gerðum nefndar, sem
kosin hafði verið 1926, í “barna-
heimilismálinu.” Urðu um I það
allmiklar umræðurft ;sem allar
hnigu að því, að kirkju landsins
og prestum bæri sérstök skylda
til að vinna að því, að ráðin yrði
bót á uppeldi vanræktra barna.
Var samþykt á fundinum tillaga
um 1) kosningu sérstakrar starfs
nefndar, sem falin sé yfirumsjón
þessa máls og starfi í nafni presta-
stéttarinnar að því að vekja á-
huga manna fyrir þessum málum
út á við, afla fjár til starfsins og
reyna að koma á föstu skipulagi
um land alt til hjálpar börnunum
og til eftirlits ! með uppeldi
þeirra, 2) að fermingardagurinn
í hverri sókn sé ákveðinn með
leyfi landsstjórnar, til þess að
afla fjár í þessu skyni, og 3) að
kosin sé sérstök nefnd til þess í
samráði við starfsnefndina, að
undirbúa og koma á framfæri við
alþingi barnauppeldislöggjöf, er
sniðin sé eftir staðháttum og þörf
lands vors, og henni heimilað að
bæta við sig mönnum utan presta-
stéttar.
Þá hófust umræður um breyt-
ingu á guðsþjónustuformi samkv.
tillögu handbókarnefndar. Nefnd
sú, sem kosin hafði verið til að
athuga tillögurnar, gerði grein
fyrir áliti sínu og kom fram með
ýmar athugas., sem þó aðallega
hnigu að breytingum á orðfæri.
Urðu allmiklar umræður um til-
lögurnar, en yfirleitt lýstu ræðu-
menn ánægju sinni yfir þeTm.
’lillögurnar þóttu til bóta og
mundu gera guðsþjónustuna há-
tíðlegri og hluttöku safnaðarins
meiri en hingað til hefði átt sér
stað. Lofaði nefndin, sem unn-
ið hafði að tillögurA þessum, að
taka tillit til framkominna at-
hugasemda við framhald starfs
síns að endurskoðunarverkinu.
Kl. 8V2 siðd. flutti séra Svein-
b’jörn Högnason á Breiðabólstað
erindi í Dómkirkjunni um “gildi
trúarinnar.”
Miðvikudag* 29. júní kl. 9 árd.
var aftur settur fundur með
venjulegum hætti.
Fyrst flutti biskup kirkjusögu-
legan fyrirlestur um ferð Harboes
til íslands.
Síðan var haldið áfram umræð-
um um handbókartiljöguxnar og
þar rætt um helgsiðaformin við
skírn, fermingu, altarisgöngu og
hjónavígslu. Urðu hinar fjörug-
ustu umræður um tillögurnar og
komu þar fram ýmsar athuga-
semdir, sem ræðumönnum þótti
ástæður til að gera, og flestar til
bóta, enda lofaði nefndin að taka
þær til greina á sínum tíma. Stóðu
umræður þessar fram yfir hádegi
og var haldið áfram frá kl. 3 til
6 siðdegis. Að loknum umræðum
var samþykt að bæta þrem mönn-
um við í handbókarnefndina og
hlutu kosningu þeir Har. Níels,-
son próf., Bjarni Jónsson dóm-
kirkjuprestur og Magnús Jónsson
dócent.
Þá var endurkosin nefndin, sem
hafði með höndum barnaheimil-
isiÁálið og kosin nefnd til að
vinna að bættri lagsakipun við-
víkjandi uppeldi vanræktra barna
og eftirliti með þeim (séra Árni
Sigurðsson, dócent Magnús Jóns-
son og sr. Friðrik Hallgrímsson).
Þá flutti dómkirkjuprestur
Bjarni Jónsson tillögu frá safn-
aðarfundi dómkirkjusafnaðarins
út af árásum á kristindóminn
bókum, blöðum og tímaritum, sem
fram hefðu komið á síðustu tím-
um, en safnaðarfundurinn hefði
lýst hrygð sinni yfir og skorað á
prestastefnuna að taka afstöðu
til þeirra. Eftir nokkrar umr.
bar Á. próf. Björnsson f. h. flytj-
enda safnaðarfundartillögunnar,
fram svohljóðandi tillögu:
“Út af erindi dómkirkjusafnað-
arins í Reykjavík finnur presta-
stefnan ástæðu til að brýna fyrir
prestum og söfnuðum landsins, að
hvika í engu frá trúnni á Jesúm
Krist, guðs son og frelsára mann-
anna, samkvæmt heilagri ritn-
ingu.”
Vildu sumir ræðumenn, að til-
laga þessi væri ekki borin upp,
en urðu i minni hluta. Var til-
lagan þá borin undir atkvæði og
samþykt með 21 atkvæði (4 atkv.
voru á móti henni).
Var þá dagskrá fundarins lokið.
Að fundarlokum flutti biskup
bæn og var síðaji sungið versið:
Son guðs ertu með sanni.”
Kl. 9 um kvöldið komu synódus-
menn saman á heimili biskups til
kaffidrykkju. — Mbl.

Eg sendi œfinlega
allan minn
RJÓMA
til “C0-0P.”
Vegna þess að þessi reglulega borgun fyrir rjóm-
ann eru þær tekjur, sem bóndinn getur verulega
reitt sig á; og eg hefi altaf verið ánægður með
viðskiftin við “Co-Op.”
SASKATCHEWAN COOPERATIYE g“MtR«.g
Assiniboia, Bich Hills, Broadview, Bruno, Buiyea,
Carlyle, Carnduff, Cudworth, Empress, ,Gnavel-
bourg, Humbolt, Indian Head, Invermay, Keliiher,
Kerrobert, Langenburg, Lanigan, Lloydminster,
Maple Creek, Melfort, Melville, Moosomin, Moose
Jaw, North Battleford, Outlook, Oxbow, Preece-
ville, Radville, Regina, Saskatoon, Shaunavon,
Shellbrook, Swift Chrrent, Tantallon,, Tisdale,
Unity, Wadena, Watson, Wawota, Weyburn,
Wilkie, Wolseley, Yorkton.
Samtal við A. P. Jóhanasson
Skyldur Islendinga við Eimskipa-
fclag Islands. Alit og umsögn As-
mundar P. Jóhannssonar um rekst-
ur félagsins og framtíð.
Hvað ver,ður félaginu að fótakefli?
Hér á dögunum hafði Morgun-
blaðið tal af Á. P. Jóhanssyni.
Hánn kom hingað um daginn
vestan frá Canada, til þess að sitja
á aðalfundi Eimskipafélags Islands.
Þetta er í þriðja sinni, sem hann
kemur hingað í þeim erindum. Alls
hefir hann verið hér fimm sinnum
síðan hann fór til Ameríku árið
1900, og mun hafa fylgst ærið vel
með í landsmálum öll þessi ár.
Velvilji okkar Vestur-íslendinga,
segir Ásmundur, til ykkar hér
heima, lýsir sér m. a. í því, að við
óskum þess og viljum að því stuðla,
að Eimskipafélag íslands verði
ykkur til sem mestra heilla og
styrki sem mest sjálfstæði lands-
ins.
Allir sjá og viðurkenna, að fé-
lagið var ykkur ómetanleg stoð á
ófriðarárunum. — Fæ eg eigi bet-
ur séð, en sjálfstæði íslands yrðý
það hinn mesti hnekkir, ef erlend-
um félögum verður gert mögulegt
að ná í sínar hendur samgöngum
þeim, sem Eimskipafélag íslands
annast nú.
Þvi næst vék Ásmundur talinu
að aðalfundi félagsins.
Álit mitt er i stuttu máli þetta,
segir Ásmundur:
Félagið hefir sem kunnugt er
ekki borgað arð síðan fyrir árið
1920. Þetta hefir ekki komið mér
á óvart. Eg htlt því fram á aðal-
fundi 1921, að svo miklir fjárhags-
örðugleikar steðjuðu að félaginu,
að eigi mundi vera hægt að greiða
arð í 5—10 ár samfleytt.
Eg’ rökstuddi mál mitt með þvi,
að bjartsýni og þarfir félagsins ár-
in þar á undan, myndi leiða af sér
2% milj. kr. tap fyrir félagið, ef
miðað væri við verðlag, sem þá var
orðið og frammundan var.
Lagarfoss-viðgerðin varð félag-
, inu óhemjulega dýr. Nauðsynleg
1 var hún, og verður engum um ó-
þarfa kostnað kent. Eins var með
Goðafoss hinn nýja. Vist var þörf
á skipinu. En óheppilegt var að
smíði hans skyldi lenda á dýrasta
tíma.
Eðlileg verðrýrnun á eignum fe-
lagsins leidd að rnínu áHti 1921
af sér 2^ milj. kr. tap, er gerði út-
borgun arðs þkleifa næsta ár. I^etta
hefir komið á daginn.
En svo eg víki aftur að reikn-
ingsútkomu ársins sem leið.
Þótt ekkert fé sé fyrir hendi til
iess að borga hluthöfum arð af
hlutafé, er það jafn réttmæt krafa
Fyrir Menn og Konur, sem
Eru að Missa Kratfa og Heilsu.
Það sannast á hverjum devi
að Nuga-Tone er ágætt meðal og
sÍ£1'kir, ^elsu. Þeirra, sem hafa
við lasleika að stríða og biást af
magaveiki, meltingarleysi, gasi í
maganum^ höfuðverk, lifrarveiki
hnr,t kix*tungru» andremmu,
þunt, blóð, litla matarlyst, gigt og
verki 1 hakamanum, slakar taug
tru *yíirleitt f slæmu á
standi hvað heilsuna snertir.
_ Auj?f;T.one #erir blóðið rautt
°?.neiibn?t, taugarnar stæltar og
voðvana styrka; bað læknar nýr-
un og gerir þau fær um að Vinna
döm* Verp: læl5nar blöðrusjúk
doma og kemur 1 veg fVrir hægða-
ieysi veitir manneskjunni nýtt
tjor og hf og stælir vöðvana og
taugarnar og styrkir öll líffœr-
in. Nuga-Tone er selt með á-
oyrgð og peningunum skilað aft-
nr, ef kaupandi er ekki fvllilega
nnnmðUrirLef1® x^nyrgðina 1 nökk'
Fæat 10lluin lyfjabúðum.
Hafmð eftirhkingum, hemtið hið
ekta Nuga-Tone.
frá þeirra hendi að fé þeirra liggi
ekki vaxtalaust árum saman. 7%
eru hæfilegir vextir, io% er alveg
óþaflega hátt. — Hlutaféð er sem
næst 1.700,000 kf: Þau ár, sem fé-
lagið borgar ekki arð sem svarar
7% af fénu, er réttmætt að skoða
þá fjárhæð sem tap félagsins.
En hvernig sem alt veltur, verð-
ur að reikna firningu af eignum
félagsins ár hvert, 5% af skipum.
2% af húseignum hér í Reykjavík
og 5% af öðrum húsum og eignum
félagsins. Sé þetta alt tekið í reikn-
inginn tel eg að tapið síðastliðið ár
hafi numið kringum 400,000 kr.
Framtíð félagsins fer eftir því
hve vel eða illa almenningur á landi
hér skilur skyldur sínar gagnvart
félaginu.
Hliðstæð efni frá Canada benti
eg á nú á aðalfundinum. Fyrir ó-
friðinn mikla keyptu Canada-menn
mestmegnis öll sín kol sunnan úr
Bandaríkjum. Menn vissu raunar
þá um miklar kolanámur i Canada,
en jafnframt var mönnum ljóst, að
þau voru yniklu lakari að gæðum,
en Bandarikjífkolin. Þegar striðið
skall á hækkuðu Bandaríkjakolin
fljótlega um 100—200% og voru
þá gerð öflug samtök í Canada, til
að vinna canadísku kolanámurnar
og mörg félög mynduð. Gerðu
menn sér þá að skvldu að notfæra
sér canadisku kolin mestmegnis,
enda þótt j>au væru miklu lakari,
með það eina fyrir augum. að
stuðla að framleiðslu landsins og
þar með sjálfstæði ]>ess. Hafa nám-
urnar því siðan verið starfræktar
rneð góðum árangri. Við lítum sem
sé þannig á í Canada að það skifti
minstu máli hvernig dollarinn skift-
ir höndum innan ríkisins, en aftur
á móti, sé hann borgaður til er-
lendra félaga fyrir aðfluttar vörur.
sé hann kvaddur 1 siðasta sinn. Ef
íslendingar litu hannig á málin væri
Eimskipafélagi íslands areiðanlega
borgið.
Svipað mættu þið taka ykkur 1
munn. Þið, sem borgið hinum er-
lendu félögum fé í fargjöldum og
farmgjöldum, og sendið féð ut úr
landinu. Þeir peningar eru þjóðinm
glataðir. Það er mitt álit, að þið
eigið ekki að 1áta það hafa áhrif á
ykkur, jafnvel \>ó svo væri að Eim-
skipafélag íslands hefði eigi jafn-
góðan skipastól og hin erlendu fé-
lög, sem þó ekki er nú. Þið eigið
að fylkja ykkur um hið innlenda fé-
lag. Eimskipafélag íslands og sjálf-
"tæði landsins er eitt og hið sama.
Það er þegnskylda allra tslendinga,
sem unna sjálfstæði þjóðarinnar að
hlúa að Eimskipafélagi íslands í
orði og verki.
—Mbl. 3. júní.
DREWRYS
STANDARD
LAOER
-hefir fengið viðurkenningu og haldið
henni í fimtíu ár.
The DfiEWRYS Limited
Establlshed 1377
Wlnnlpeg, Phone 57 221
^tandardía^
t