Lögberg - 07.03.1929, Blaðsíða 6

B!s. 6.
LÖGBERG FIMTUDAGINN 7. MARZ 1929.
Mánadalurinn
EFTIR
JACK LONDON.
‘‘Um hvað vorum v.ið nú aftur að tala?”
sagði Willi, þegar þau voru komin fram hjá
bílnum. “ Já, nú man eg það, við vorum að
tala um húsbóndann. Hvaða réttlæti er nú ann-
ars í þessu, að þeesi maður skuli eiga tvö hund-
ruð hesta og svo ótal margt fleira, en þú og eg
eigum ekki neitt?”
“Þú átt jálfan þig og þína góðu heilsu,”
sagði Saxon glaðlega.
“ Já, ” sagði Willi, “og það átt þú líka, en
við erum að selja þessa eigu okkar smátt og
smátt, rétt eins og búðarmaðurinn selur léreft
í álnatali á búðarborðinu. Ef þú vinnur nokk-
ur ár enn í þvottahúsinu, þá býst eg við að þú
finnir, að þú sért búin að láta töluvert úti af
því eina, som þú átt, og sem vitaskuld er afar-
dýrmætt. Eg er að selja ofurlítinn hluta af
minn,i góðu heilsu og mínu vinnuþreki, á hverj-
um degi. Sjáðu litla fingurinn á þessari hendi”
—hann tók báða taumana með annari hendinni
og hélt h'nni á lofti. “Þessi fingur er orðinn
kreptur og eg get aldrei rétt hann aftur. Þetta
fékk eg við vinnuna og þarna hefi eg selt part
af sjálfum mér. Hefirðu tekið eftir því, hvem-
ig hendurnar á öllum þessum gömlu keyrslu-
mönnum líta út ? Þær eru allar skakkar og
kræklóttar og ekki líkar neinum mannshönd-
um. ”
‘‘Þetta var ekki svona í gamla daga, þegar
okkar fólk kom vestur yfir slétturnar. Það
getur vel verið, að gömlu mennirnir hafi brot-
ið fingurna á sér stundum, en þeir áttu sjálfa
sig og voru ekki und:r aðra gefnir. ”
‘Nei, þeir unnu fyrir sjálfa sig. Þeir slitu
sér sjálfsagt út, en þeir gerðu það í sínar eig-
in þarfir. Eg er að slíta mínum kröftum fyrir
annan mann. Hann á alla þessa hesta og margt
og margt fleira, og snertir aldrei á nokkru
verki, og hefir nóga peninga. En eg verð að
vinna alla daga og hefi lítið annað upp úr því,
en föt og fæði. Það ergjr mig oft, að þessu
skuli vera svona varið, En hvað ræður því, að
þetta er svona? Það þætti mér gaman að vita.
Tímarnir hafa breyzt, en hver hefir breytt
þeim?”
‘Guð hefir ekki breytt þeim.”
“Nei, áreiðanlega ekki. En það er nú annað,
sem eg skil ekki. Enda er það sjálfsagt ómögu-
legt að skilja guð. Ef hann ræður öllu, og eg
býst sjálfsagt við að hann geri það, því í ósköp-
unum lætur hann þá allan þennan m'kla mis-
mun eiga, sér stað ? Því lætur hann það við-
gangast, að einstöku menn geti níðst á varnar-
lausum og Umkomulausum stúlkum, sem að
réttu lagi ættu að giftast einhverjum, sem þeim
þætti vænt um og vera húsmæður og eiga börn,
sem þær þyrftu ekk,i að fyrirverða sig fyrir að
eiga, og lifa eins og þeim er eðlilegt og náttúr-
an hefir ætlast til?”
Þau voru komin æði langt út úr borginni og
landslagið var mjög mishæðótt og breytilegt og
prýðis fallegt.
“Dæmalaust finst mér hér vera fallegt,”
sagði Willi. ‘ ‘ Finst þér það ekki líka. ’ ’
“Jú, framúrskarandi,” sagði Saxon. “Þeg-
ar eg sé svona fallegt landslag, þá langar mig
til að búa úti í sveit, þð eg hafi aldrei átt heima
annars staðar en í borginni.”
“Það er alveg eins með mig,” sagði Willi.
“Og þó hefi eg aldrei verið úti í sveit, en alt
mitt fólk var sveitafólk. ”
“Það var nú eðljlegt,” sagði Saxon, “því á
þeim tímum voru ekki neinar borgir til.”
“Eg býst við, að þetta sé alveg rétt hjá þér.
Þá var víst ekki um neitt annað að gera, en lifa
sveitalífi.”
Þegar hér var komið samtalinu, þurftu þau
að fara afar bratta brekku, svo Willi varð að
hafa nánar gætur á hestunum. Saxon hallaði sér
aftur á bak í sætinu og lét aftur augun, eins og
hún væri som bezt hún kunni, að njóta hvíldtr-
innar. Willi gaf henni auga hvað eftir annað,
']>ar sem hún sat með aftur augun.
Gengur nokkuð að þér!” sagði hann loks-
ms. Er þér nokkuð ilt?”
“Það er svo fallegt hérna,” sagði hún, “að
eg er hrædd að opna augun og horfa á það.
Hér er alt eitthvað svo hetjulegt, að eg er næst-
um hrædd við það.”
“Hetjulegt? Það var skrítið.”
“ Jú, það er einmitt það »em það er. Mað-
ur sér ekkert svoleiðis við húsin eða srtætin í
borginni. Eg get ekki gert grein fyrir þessu,
en eg bara finn að það er svona.”
“Þetta er einnytt það sem mér finst líka,”
s\raraði Willi. “Þó eg geti ekki gert grein fyr-
ir því. Hér eru mennirn,:r ekki alt af að reýna
að leika hver á annan og hafa hver af öðrum og
ljúga hver að öðrum. Hér standa trén bein,
líkt og íþróttamaðurinn, hnefaleikarinn t. d.,
þegar hann er að byrja og áður en hann hefir
lært að beita allskonar krókum og brögðum.
Heyrðu, Saxon! I>ú aérð það, sem aðrir sjá
ekki og skilur það, sem aðrir skilja ekki.” Hann
horfði á hana með aðdáun og hún fann það og
þótti vænna um það, heldur en henni gat þótt,
um nokkuð annað.
“Mér murtdi þykja reglulega vænt nm, að
hafa tækifæri til að leika hnefaleik við einhvern
jafningja minn, ef þú værir ein af áhorfendun-
um, og þó þú værir eini áhorfandinn. Mér hef-
ir aldrei líkað, að kvenfólk horfði á mig, þegar
eg hefi leikið hnefaleik. Flestar þeirra hljóða
og kveina og eru dauðhræddar, og skilja ekkert
hvað er um að vera. Það er alt öðru vísi með
þig. Þú sérð og skilur það sem er að gerast,
og því þætti mér vænt um, ef þú sæir einhvem
tíma, hvað eg get gert, þegar eg tek á því, sem
eg á til.”
Rétt á eftir komu þau að laglegu bóndabýli,
sem var þar í skógarjaðrinum, og var stórt
svæði af landi þarna hreinsað og ræktað. Og
gróðurinn var bæði mikill og fagur. Willi vék
sér aftur að Saxon.
“Heyrðu, Saxon. Það hafa ýmsir menn
verið skotnir í þér, og þú hefir sjálf verið skot-
in í sumum þeirra. Seg"ðu mér eitthvað um
það. Hvemig er það eiginlega?”
Saxon hristi höfuðið seinlega.
:‘Eg hélt bara, að eg væri skotin í þeim
einstaka sinnum — ekki oft—”
“Ekki oft!” tók Willi fram í.
“Eiginlega aldrei raun og veru,” sagði hún
þegar hún sá, að Willi mundi líka vera tölu-
vert afbrýðisamur. “Eigjnlega hefir mér aldr-
ei þótt vérulega vænt um nokkum mann. Ef svo
hefði verið, þá væri eg gift. Ef mér þætti vem-
lega vænt um einhvem mann, þá finst mér al-
veg sjálfsagt að giftast honum. ”
“En setjum svo, að honum þætti ekki vænt
um þig?”
“Eg veit nú ekki,” sagði Saxon brosandi
og það var eins og hún þættist nokkuð viss í
sinni sök. ‘ ‘ Eg held eg gæti kannske látið hon-
um þykja vænt um mig.”
“Já, það er víst enginn efi á því,” sagði
WiUi.
“Því er bara svona varið, að mig hefir aldr-
ei langað til að giftast neinum af þeim, sem
liafa vjljað giftast mér.”
Rétt í þessu hljóp dálítill héri rétt undan
hestafótunum og dálítil rák af grálitu rvki
sýndi, í hvaða átt hann hljóp. Rétt á eftir
hlupu margir fleirj hérar yfir brautina til að
forða sér undan hestshófunum. Þau Willi og
Saxon höfðu mikið gaman af þessu.
“Það vildi eg, að eg væri uppaþn úti í sveit
og mætti alt af vera þar,” sagði Willi. “Fólk-
ið er ekki skapað til þess að kássast saman í
þessum stóru borgum.”
“Ekki þú eða eg að! minsta kosti,” sagði
Saxon og horfði á fegurð náttúrpnnar alt í
kring um sig. ‘ ‘ Þetta er alt svo yndislega fag-
urt. Á einhverjum svona yndislegum stað
vildi eg mega lifa alla mína æfi. Stundum
langar mig tjl að vera Indíána kona. ’ ’
Það var eins og Willi ætlaði hvað eftir ann-
að að segja eitthvað, en hætti við það jafnóð-
um.
“Þú hefir ekkert sagt mér um þessa pilta,
sem þú hélzt að þú værir skotin í,” sagði hann
loksins.
“Langar þig til að hevra nokkuð um þá?”
sagði hún. “ Það er ekkert sögulegt við þá.”
“Auðvitað langar mig til að vita um þá.
Þú þarft ekkert að vera feimin við það. Láttu
það bara fjúka.”
“Fyrst var nú Alli Stanley—”
“Hvað gerði hann?” greip Willi fram í ó-
þolinmóðlega.
“Hann spjlaði upp á peninga.”
Willi leit til hennar grunsamlega og það
var töluverður liarðneskju syipur á andlitinu.
“Þetta var nú ekki eins slæmt, eins og þú
heldur,” sagði hún hlæjandi. “Eg var þá bara
átta ára. Eg er að byrja á upphafinu, eins og
þú skilur. Þetta var eftir að móðir mín dó, og
eg var korrýn til Cady. Hann hafði gistihús og
vínsölu í Los Angeles. Það var bara lítið gisti-
hús. Verkamenn, aðallega jámbrautannenn,
héldu þar til eða gistu þar og eg býst við, að
Stanley hafi með einhverjum ráðum náð í nokk-
urn hluta af kaupinu þeirra. Hann var svo fall-
egur og góðlátlegur og talaði svo dæmalaust
mjúklega og fallega. Eg hefi aldrei þekt nokk-
urn mann, sem hefir haft eins fallegar hendur,
eins og hann hafði og hann hélt þeim altaf eins
hreinum eins og bezt gat verið og svo var hann
svo dæmalaust vel eygður. Eg man enn svo
vel eftir þeim. Hann lék stundum við mig seinni
part dagsins og gaf mér brjóstsykur og fleira
góðgæti. Ánnars svaf hann mestallan daginn.
Eg vissi þá ekki, hvers vegna hann gerði það.
Eg liélt að hann væri öllum mönnum fallegri
og skemtilegri. Svo kom það slys. fyrir, að
hann var drepinn í veitingastofunni, en hann
drap líka banamann sinn. Þar endaði mitt
fyrsta ásta æfintýri.”
“Svo kom ekkert af þessu tagi fyrir, fyr en
eg var þrettán ára og komjn til bróður míns, er
eg hefi alt af verið hjá síðan. 1 þetta sinn var
það unglings drengur, sem keyrði út brauð.
Eg sá hann hér um bil á hverjum morgni, þegar
eg fór í skólann. Það var kannske vegna þess,
að hann keyrði hest, að eg tók svo mikið eftir
honum. En hvað sem því líður, þá hlýt eg að
hafa elskað hann í eina tvo mánuði. Svo tap-
aði hann vinnunni, eða eitthvað því líkt kom
fyrir, því hann hætti að keyra hestinn og ann-
ar drengur tók við honum. Við kyntumst ekk-
ert, því við töluðum aldrei saman.
“Svo var það bókhaldari, er mér leizt vel á,
þegar eg var sextán ára. Mér hefir annars lík-
lega lit.'st bezt á bókhaldara, því mér leizt líka
býsna vel á bókhaldarann, sem Charley Long
barði. Hinum kyntist eg löngu áður. Hann
hafði líka ósköp mjúkar hendur. En eg fékk
fljótt nóg af honum. Hann hafði eitthvað svip-
aðar liugmyndir um kvenfólk eins og maður-
inn, sem þú vinnur hjá, og ýmsir fleiri. Mér
þótti eiginlega aldrej verulega vænt um hann,
þú mátt trúa því. Eg fann alt af, að hann var
ekki verulega einlægur.
Svo þegar eg vann í pappírs verksmiðjunni,
þá leizt mér nokkuð vel á bókhaldara, sem þar
var. Hann var dæmalaust hæglátur maður og
vandaður, alt of hæglátur og daufgerður. Hann
vildi giftast mér, en mig langaði ekkert til að
eiga hann. Það sýnir, að eg elskaði hann ekki.
Hann var veiklulegur og heldur ólaglegur og
honum var alt af kalt á höndunum, og ef maður
tók á þeim, var eins og maður tæki á fiski. En
hann var alt af svo dæmalaust fínn og vel til
fara. Hann sagði mér, að hann ætlaði að
drekkja sér og alt að tama, en eg neitaði hon-
um engu að síður.
“Eftir þetta — ja, það var enginn eftir
þetta. Eg hefi þá líklega farið að verða þrosk-
aðri og varfærnari, eða vandlátari. Nokkuð
var það, að eg kyntist engum, sem mig langaði
til að eiga. Eg kyntist ýmsum mönnum, en það
var eins og það væri aldrei nein einlægni í þeim
kunningsskap. Hann var eitthvað líkur því,
þegar menn hafa rangt v.ið í spilum. Charley
Long var nú samt full alvara og svo var banka-
anninum líka. En í báðum þeim tilfellum hugs-
aði eg ekki um neitt annað en að verjast.
Kunningsskapurinn við þessa menn var allur
þannig, að eg fann að eg varð að gæta mín. Eg
mátti ekki treysta þeim. ”
Hún hætti að tala og horfði á Willa, en hann
virtist hafa allan hugann á því að stjórna hest-
unum. Og þegar hann leit á hana, brosti hún
til hans góðlátlega.
“Þetta er nú öll mín reynsla í þes^um efn-
um,” sagði hún. “Eg hefi sagt þér alt afdrátt-
arlaust, og þetta er í fyrsta sinni, sem eg hefi
sagt þetta nokkurri manneskju. En nú kemur
að þér, að segja mér þína sögu.”
“Eg hefi ekki mikið að segja, Saxon! . Eg
hefi aldrei hugsað mikið um stúlkumar. Það
er að segja, mig hefir aldrei langað til að gift-
ast neinni þeirra. Mér hefir fallið betur við
piltana, t. d. Willa Murphy. Þar að auki var eg
svo mikið að hugsa um þennan hnefaleik og all-
ar þessar æfingar, og eg skifti mér ekki mikið
af stúlkunum. Þó ekki hafi nú kannske alt
verið eins og það átti að vera, þá segi eg þér al-
veg satt, Saxon, að eg hefi aldrei talað um
ástamál við nokkra stúlku.”
“Stúlkunum hefir þótt vænt um þig, engu
að síður,” sagði Saxon dálítið stríðnislega. En
í hjarta sínu gladdist hún innilega yfir því,
sem Willi hafði sagt.
Það var eins og hann hugsaði um það eitt,
að stjóma hestunum.
“Mörgum af þeim,” bætti hún við.
Hann svaraði henni ekki.
“Er þetta nú ekki satt?” bætti hún við.
‘ Það er þá ekki mér að kenna, ’ ’ sagði hann
seinlega. “Ef einhverjum þeirra hefir litist
vel á mig, þá gat eg ekki að því gert. En það
er annars undarlegt, og þú hefir sjálfsagt enga
hugmynd um það, hvað stúlkurnar sækjast mik-
ið eftir þessum hnefaleikurum. Stundum
finst mér þær svo frekar, að þær mundu ekki
hika við nokkrum sköpuðum blut í þeim efnum.
Eg hefi aldrei verið neitt að sæjast eftir þeim,
og eg hefi aldrei verið svo heimskur, að láta
slíkt kvenfólk leiða mig í gönur. ’ ’
“Þú hefir kannske ekki þann hæfileika, að
geta látið þér þykja vænt um nokkra konu?”
sagði hún.
“Það getur skeð, að eg hafi það ekki,” svar-
aði hann hálf kuldalega. “Það er að minsta
kosti áreiðanlegt, að eg kæri mjg lítið um þær
stulkur, sem eru að sækjast eftir mér. Það er
nokkuð, sem eg get ekki með nokkru móti felt
mig við.”
“Móðir mín sagði alt af, að ástin væri það
dýrlegasta, sem til væri í heiminum,” sagði
Saxon. “Hún orti líka ástakvæði og sum þeirra
hafa verið prentuð. ”
“En hvað heldur þú um það?”
“Eg veit varla hvað eg á um það að segja,”
sagði hún hæglátlega og brosti. “En hitt veit
eg, að það er gott að mega lifa svona fagran
sumardag.”
“Já, það er það áreiðanlega, og mega fara
svona skemtilega ferð,” bætti hann við.
Þegar klukkan var eitt, sneri Willi út af
veginum og inn á grasflöt inni á milli trjánna.
“Héraa skulum við nú fá okkur að borða,”
sagði hann. “Eg hélt það væri betra að hafa
mat með okkur, heldur en að fá okkur að borða
á einhverjum þessum ve.itingastað, sem við
höfum farið fram hjá. Nú ætla eg að taka af
hestunum, svo þeim líði betur, því við höfum
nógan tíma, en þú getur á meðan tekið matar-
körfuna og raðað því, sem í henni er á dúkinn,
sem er þarna í kerrunni.”
Saxon tók matarkörfuna og raðaði því, sem
í henni var á dúkinn. Eftir að hún hafði breitt
hann á grasið. Henni næstum ofbauð, hvað
þaraa var mikið af allskonar góðgæti. Henni
datt í hug, að Willi mundi háfa haft það í huga,
að kaupa alt það bezta, sem einhver mtsölu-
búð.in hafði fyrirliggjandi af tilbúnum, góðum
mat. Henni satt að segja ofbauð eyðslusemin.
“Þú hefir keypt alt of mikið af þessu,” sagði
hún, þegar Willi kom og settist niður. “Þetta
er alveg nóg handa sex að minsta kost.i, og það
þó þeir séu vel matlystugir. ”
“Það er ekki svo slæmt,” sagði hann.
“....Nei, áreiðanlega ekki,” sagði hún. “Það
eina, sem að því er, er það, að þetta er alt of
mikill matur.”
“Þá er alt gott og blessað,” -sagði Willi.
“Mér líkar alt af betur, að hafa nóg fyrir fram-
an mig. Fáðu þér dálítið af bjór, til að skola
kverkarnar, áður en við byrjum að borða. Við
skulum fara varlega með glösin. Eg þarf að
skila þeim.”
Þegar þau voru búin að borða, kveikti hann
sér í vindlingi og fór að spyrja hana um henn-
ar fvrra líf.
Hún sagði honum, að hún ætti heima hjá
bróður sínum og borgaði fjóra og hálfan dal á
viku fyrir fæði sitt og húsnæði. Hún hafði ver-
KAUPIÐ AVALT
LUMBER
hjá
THE EMPIRE SASH & DOOR CO. LTD.
Yard: HENRY AVE. EAST. - - WINNIPEG, MAN.
Offlce: Bth Floor, Bank ofHamlHonChawber*
ið búin í barnaskólanum, þegar hún var fimtán
ára, og þá hefði lmn strax byrjað að vinna fyr-
ir sér, og fengið fjóra dali á viku í kaup og
þrjá af þeim hefð.i hún borgað tengdasystur
sinni.
“Hvernig var með þennan hótelhaldara?”
spurði Wílli. “Hvernig stóð á því, að hann
fór að taka þig til fósturs?”
“Það veit eg ekki.” sagði Saxon, “nema hvað
mínir ættingjar voru víst illa staddir fjárhags-
lega. Þeir sýnast aldrei hafa getað gert betur,
en rétt að hafa í sig og á. Þessi fóstri minn var
gamall hermaður, og hafð,i verið lengi í her-
deild, sem faðir minn réð fyrir. Hann kallaði
hann æfinlega kaptein Kit, og hélt meira upp á
hann heldur en nokkurn annan mann. Eg hefi
því sjálfsagt notið föður míns. Hann græddi
heilmikla peninga á vínsölunni og eg komst
síðar að) því, að liann hafí5i borgað lækninum,
sem stundaði móður mína, og hann borgaði út-
fararkostnaðinn og sá um að hún var graf.in
við hlið föður míns. Eg átti að fara til frænda
míns, sem var hjarðbóndi, eða það ætlaðist
móðir mín til. En það urðu þá einhverjir bar-
dagar þar sem hann átti heima, út af einhverj-
um girðingum með gripum, eða einhverju þess
konar, og þar voru menn drepnir. Nokkuð var
það, að þessi frændi minn lenti í fangelsi og
var þar árum saman, og þegar honum loksins
var slept, þá voru lögmennirnir, sem vörðu
mál hans, búnir að ná undir sig öllum eignum
hans. Hann var þá orðinn gamall og eignalaus
og konan hans veiktist, og þegar hann loksins
fékk eitthvað að gera, þá fékk hann ekki nema
fjörutíu dali um mánuðinn. Það var því ekki
von, að hann gæti gert mikið fyrir mig, en vín-
salinn tók mig og ól mig upp, þángað til eg gat
farið að vinna fyr.ir mér sjálf.”
Þessi fóstri minn, Cady hét hann, var allra
bezti maður, þó hann væri vínsali. Konan hans
var stór og falleg kona. Eg heyrði, að hún væri
einhver gallagripur og hefi heyrt það síðan, en
hún var einstaklega góð við mig. Hvað sem
um hana var sagt og hvemig sem hún í raun og
veru var, þá var hún æfinlega framúrskarandi
góð við mig. Eftir að Cady dó, bilaði hún
hún algerlega á skapsmununum. Fór eg
þá á barnaheimili og var þar í þrjú ár, en þar
leið mér ekki nærri vel. Þegar þessi þrjú ár
voru liðin, var Tom bróðir minn giftur, og fór
eg þá til hans og hefi alt af verið hjá honum
síðan, og svo að segja alt af unnið stöðugt.”
MALDEN ELEVATOR
COMPANY, LIMITED
Stjórnarleyfi og ábyrgB. ASalskrlfstofa: Grain Exchange. Winnipeg
Stocks - Bonds - Mines - Grains
Vér höfum skrifstofur í öllum helztu borgum 1 Vestur-Canada, og
elnka simasamband vlö alla hveiti- og stockmarkaöi og bjöðum þvl vlð-
sklftavinum vorum hina beztu afgreiöslu. Hveitlkaup fyrir aöra eru
höndluö meö sömu varfserni og hyggindum, eins og stocks og bonds.
Leitið upplýslnga hjá hvaöa banka sem er.
KOMIST 1 SAMBAND VIÐ RÁÐSMANN VORN A pEIRRl
SKRIFSTOFU, SEM NÆST TÐUR ER.
Winnipeg
Reglna
Moose Jaw
Swift Current
Saskatoon
Calgary
Brandon
Rosetown
Gull Lake
Assinibola
Herbert
Weybum
Biggar
Indian Head
Prince Albert
Tofield
Edmonton
Kerrobert
Tll aö vera viss, skrifiö á. yöar BIlls of lading: "Advise Malden
Elevator Company, Llmited, Grain Exchange, Winnipeg."
DBEWJRYS
STANDARD
LACER
FIMTÍU ÁRA STÖÐUG
FRAMSÓKN HEFIR
GERT ÞENNA DRYKK
FULLKOMINN.
Biðjíð um hann með nafni.
The Drewrys Ltd.
Winnipeg
Phone 57 221

AOl