Lögberg - 07.03.1929, Blaðsíða 1

42. ARGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMÍUDAGINN 7. MARZ IV29
nOmer 10
Helztu heims-fréttir
Canada
Sir James Aikins, fyrverandi
fylkisstjóri í Manitoba, andaðist
i Winnipeg, aðfaranótt föstudags-
ins í vikunni sem leið, 77 ára að
aldri. Hann hafði verið lasinn
nokkra daga, en versnaði á fimtu-
dagskveldið og dó um miðnætti.
Hjartabilun var hans banamein.
Með Sir James Aikins er höfð-
ingi mikill í val hníginn, em um
iiálfrar aldar skeið hafði mikið
komið við sögu Manitoba-fylkis,
Vestur-iCanada og reyndar alls
jþessa lands, og unnið sér inn
mikla tiltrú og virðingu samborg-
ara sinna. Mikinn og öflugan þátt
tók hann jafnan í opinberum mál-
um og um tíu ára skeið var hann
fyikisstjóri í Manitoba-fylki. f
siðasta blaði var sagt frá hálfrar
aldar afmæli hans sem lögfræð-
ings. Sýndu stéttarbræður hans
konum þar þann heiður, að slík-
ur hlotnast að eins örfáum mönn-
rnönnum. Jarðarförin fór fram á
mánudaginn í þessari viku, und-
ir umsjón hins opinbera og með
mikilli viðhöfn.
* * *
Eins og getið var um í síðasta
blaði, lagði Bracken forsætisráð-
berra þá tillögu fyrir þingið, að
fresta þingfundum þangað til 20.
marz. Var tillögu þessari ákaft
mótmælt af F. G. Taylor, leiðtoga
íhaldsflokksins og hans félögum
■og eins af verkamanna þingmönn-
nnum. Gekk þetta í þrefi miklu
•og fluttu mótmælendur tillög-
nnnar afarlangar og margar ræð-
^r. Bar Mr. Bracken loks fram
l)á tillögu að loka umræðum á
föstudagskvö>ldið í vikunni sem
leið. Var henni þegar mótmælt,
en forseti úrskurðaði hana þing-
sköpum samkvæma og þingið sam-
þykti þann úrskurð með 30 at-
kvæðum gegn 14. Greiddu allir
þingmenn frjálslyhda flokksins
,þar atkvæði með stjórninni. Var
svo aðal tillagan, um að fresta
þingfundum til 20. marz, samþykt
með 27 atkvæðum gegn 17. Þrír
þingmönnum frjálslynda flokksaf
þingmenn frjálslynda flokksins
greiddu þar atkvæði með stjórn-
ínni. — Þegar þingið mætir aft-
ur, leggur stjórnin fyrir það
frumvarp þess efnis, að það sam-
þykki Sjö systra fossa samning-
■ana margumræddu.
* * *
Eins og áður hefir verið getið
hér í landinu, sögðu þeir Hon. W.
R. Clubb, ráðherra opinb. verka,
og Hon. W. J. Major, dómsmála-
ráðgjafi, af sér embættum sínum
fyrir skömmu. Úr þvi hefir nú
verið bætt í bráðina, með því að
skipa Hon. R. A. Hoey,' menta-
málaráðherra, til að þjóna em-
bætti því, sem Major hafði, en
Hon. D. G. McKenzie, til að þjóna
embætti því, sem Clubb þjónaði.
Vafalaust er það bara bráða-
birgða ráðstöfun.
* * *
Tekjur Winnipeg Hydro voru
árið sem leið $380,000 meiri held-
ur en árið 1927, eða $3,100,000.
Voru 1927 $2,720,860 . Búist er
við, að umsetningin verði enn
miklu meiri á þessu ári.
* * *
Hveitisamlagið greiddi bændun-
um Vestur-Canada, hinn 1. þ. m.,
yfir tuttugu og sex miljónir dala
fyrir uppskeruna í haust sem leið.
Er það fyrsta borgunin, sem þeir
fá, eftir niðurborgunina, sem þeir
fengu þegar þeir afhentu hveitið.
Borgun sú, sem bændurnir fengu
í þetta sinn, voru 12c. fyrir hvern
mæli hveitis, fyrsta til fimta
flokks, og sömu upphæð fyrir
hör og rúg. Bændurnir í Mani-
toba fengu í þetta sinn $2,289,455,
bændurnir í Baskatchewan fengu
$17,499,433, og bændurnir í Al-
bert $6,410,035. Alls voru útborg-
aðir $26,198,923 fyrir hér um bil
224,000,000 mæla af kornteg-
undum. Er sú upphæð tölu-
vert minni heldur en samskonar
þorgun í fyrra, þó uppskeran sé
meiri, sem vitanlega kemur af
því, að verðið er lægra.
* * *
Dómararnir þrír, eða hin kon-
unglega rannsóknarnefnd, er enn
að rannsaka hvað hæft kann að
vera í kærum þeim, sem F. G.
Taylor bar á Bracken stjórnina.
Sýnist þeim verða heldur lítið á-
gengt, enn sem komið er. Ekki
gat Mr. Taylor sjálfur gert neina
ljósa grein fyrir því á hverju
hann hafði bygt kærur sínar.
Fyrverandi forseti Winnipeg El-
ectric félagsins er nú suður í
Californíu og kveðst ekki, heilsu
sinnar vegna, geta mætt fyrir
nefndinni hér í Winnipeg. Það
þótti nokkrum tíðindum sæta,
þegar það kom fram í vitnaleiðsl-
unni, að John Queen, fylkisþing
maður og leiðtogi verkamanna-
flokksins, hefði líka keypt hluti i
Winnipeg Electric félaginu og
fleiri þingmenn. Sagði Mr. Queen
þá þegar af sér leiðtogastöður.ni
á þinginu og öðrum stöðum, sein
hann hafði fyrir verkamanna-
flokkinn.
* ■*• *
Seint á miðvikudagskveldið í
vikunni sem 'leið, kom Taschereau
forsætisráðherra í Quebec, inn í
skrifstofu sína, og sá hann þá, að
þar lá sprengitundur á gólfinu,
sem einhverra orsaka vegna ekki
hafði sprungið, þó svo hefði
sjáanlega verið tilætlast. Kallaði
hann þegar á lögregluna, sem
byrjaði þegar að rannaka þetta
mál. Þrjú þúsund dölum hefir
fylkisstjórnin í Quebec heitið
hverjum' þeim, er gæfi upplýsing-
ar, er leiddu til þess að sanna, j
hver væri að þessu valdur. Ekki >
heldur forsætisráðherrann að
þetta hafi verið gert til þess að
granda lífi sínu, heldur til að
eyðileggja skrifstofuna og það,
sem í henni var.
Bretland.
t
Rt. Hon. David Lloyd George,
leiðtogi frjálslynda flokksins, hef-
ir nýlega haldið ræðu mikla, til
undirbúnings undir hinar al-
mennu þingkosningar, sem eru
fyrir dyrum á Bretlandi. Sagði
hann þar meðal annars, að ef
hann og hans flokkur kæmust til
valda við kosningarnar, þá skyldi
alt þetta atvinnuleysisböl , sem
nú hefir þjáð þjóðina árum sam-
an, enda innan eins árs, og það
án þess að bæta nokkru við þjóð-
skuldina. Hann sagðist hafa nú
árum saman, með fleiri mönnum,
kynt sér þetta mál nákvæmlega
og það væri sér fullkomlega ljóst,
hvernig hægt væri að ráða fram
úr þessu vandamáli. Það væri
ekki sín ætlun eða síns flokks, að
3tyrkja þúsundir manna til að geta
dregið fram lífið í aðgerðarleysi,
eins og núverandi stjórn gerði,
heldur hefjast handa og hrinda
af stað ýmsum nauðsynja fyrir-
tækjum, sem vel gætu borgað sig
og kostuðu því ríkið í raun og
veru ekkert, en gæfu öllum næga
atvinnu, sem nú væru atvinnu-
lausir.
Bandaríkiir.
Flugmaðurinn heimsfrægi, C.
A. Lindbergh, varð fyrir dálitlu
flugslysi hér á dögunum. Hann
var að fljúga sér til gamans suð-
ur í Mexico, og hafði ástmey sína,
Miss Anne Morrow, með sér. Ein-
hvern veginn bilaði flugvélin
þannig, að annað hjólið brotnaði
og var honum því afar erfitt að
lenda, og þegar hann kom niðui",
snerist loftfarið við og meiddi
Lindbergh sig nokkuð í annari öxl
inni, en Miss Morrow slapp ó-
meidd. Ekki varð þó meiðslið
meira en svo, að Lindbergh flaug
tðluvert næsta dag og gekk vel.
Að ekki skyldi verra af hljótast,
er þakkað því, hve hve afbragðs-
vel Lindbergh kunni með flugvél-
ina að fara.
Fregnir af j
Sambandsþinginu
Eftir L. P. Bancroft,
þingmann Selkirk-kjördæmis.
Einhverjar uppbyggilegustu um-
ræður, sem fram fóru á Ottawa-
þinginu í vikunni sem leið, voru
út af tillögu, sem forsætisráð-
herrann lagði fyrir þingið um
þátttöku þjóðarinnar í því, að ó-
löghelga stríð milli þjóðanna. 1
ræðu sinni sagði forsætisráð-
herrann meðal annars: “Það er
engin ein og almenn leið, sem
liggur til fullkomins friðar, en
það eru margir stígar, sem liggja
í þá átt, og einn af þeim er Bri-
and-Kellogg friðarsáttmálinn.” —
Hann las líka ágæta kafla úr ræð-
um þeirra, Briands, utanríkisráð-
herra á Frakklandi, og Lord Cus-
henden, fulltrúa Bretlands á frið-
arþinginu í París.
Einnig urðu allmerkar umræð-
ur út af þeirri tillögu, að Sam-
bandsstjórnin haldi áfram að
leggja fylkisstjórnunum til fé til
vegagerða. Viðauka tillaga var
gerð þess efnis, að sambands-
stjórnin bygði almennan keyrslu-
veg þvert yfir landið frá hafi til
hafs. Stjórnin hélt því fram, að
það væri fyrir fylkin hvert um
sig, að byggja keyrsluvegi innan
sinna takmarka. Stjórnin sagði
einnig, að á síðasta fundi, sem
stjórnarformenn fylkjanna höfðu
með sambandsstjórninni, hefðu
þeir farið fram á það, að það fé,
sem Sambandsstjórnin legði fylkj-
unum til, væri engum skilyrðum
bundið. Styrkur til fylkjanna
hefði á þessum fundi komið til
umræðu og stjórnin hefði nú
nefnd manna til að athuga þetta
mál með því augnamiði, að auka
þennan árlega styrk til fylkjanna.
Sýndist það almenn skoðun þing-
I manna, að þetta væri heillavæn-
legra, heldur en að leggja fylkj-
unum til fé og setja þeim jafn-
framt viss skilyrði, hvernig því
skyldi varið. — Var tillagan því
feld.
Fjárhagsáætlun 'fyrir yfirstand-
andi ár, var lögð fram á mánu-
daginn í fyrri viku, og er þar að
finna nokkrar fjárupphæðir, sem
ætlaðar eru Selkirk-kördæmi. —
Til að dýpka Rauðána, $20,860.
Fyrir botnsköfu, $15,973. Grassy
Narrows (beinn skurður) $2,800.
Playgreen Lake, $24,000. Fyrir
bryggju í Selkirk, $25,000. Við-
auki við bryggju í Riverton $4,000.
Bryggja við Gull Harbor, $2,500,
og til aðgerða á bryggjum tíu þús-
und dalir.
Aldarminning
1829 —1929.
Jón söðli, var hann ávalt kall-
aður á Suðurlandi, allan síðari
helming nítjándu aldarinnar og
nokkuð fram yfir aldamótin síð-
ustu. Munu fáir hafa verið þá
samtímis á Suðurlandi, sem ekki
höfðu heyrt Jóns söðla getið og
alls'taðar að góðu. Öllum heldri
mönnum var hann nákunnugur í
þeim landsfjórðungi.
Jón söðli var fæddur í Eyvind-
arholti undir Eyjafjöllum 2. febr.
1829. Var faðir hans Jón Eyj-
ólfsson, á þeim tíma húsmaður
hjá hinum nafnfræga stórbónda
í Eyvindarholti, Sæmundi Ög-
mundsyni. Móðir Jóns söðla var
Ingigerður Jónsdóttir, vinnukona,
ættuð frá Stórumörk og á þeim
árum þótti fríðleikstúlka mikil.
Jón söðli ólst upp í Eyvindar-
holti fram á tvítugsaldur. Þar
var atorkuheimili mikið og vinn-
an fast sótt. Þótti Jón snemma
í meira lagi þungur til vinnu, og
ekki láta vel búsýslan. Var það því
til ráðs tekið, að senda hann til
Reykjavíkur að læra söðlasmíði.
Dvaldi Jón þar í nokkur ár, fyrst
við nám og að því loknu stundaði
hann þessa atvinnugrein á sinn
reikning. Eftir nokkurra ára dvöl
í Reykjavik, hvarf Jón til átthaga
sinna, fékk hann þá viðurnefnið
söðli, er hélzt við hann til dauða-
da£s. Þá er Jón kom á æskustöðv-
ar sínar, settist hann að í
Hlíarendakoti í Fljótshlíð, og
þar stundaði Jón handverk
sitt um hálfa öld; dvaldi hann þar
mestan hluta æfi sinnar, og var
við þann bæ bezt þektur undir
nafninu Jón söðli. — Sá bær og
þær sveitir höfðu margar endur-
minningar um Jón, drengskap
hans og göfugmensku.
í Hlíðarendakoti ólst upp stór
hópur af unglingum, sem allir
báru ótakmarkaða velvild til Jóns
söðla, þar á meðal þjóðskáldið
góðkunna, Þo||teinn Erlingsson.
Varð Jón söðli fyrstur manna til
að opna augun á mönnum fyrir
þessum unga gáfumanni, Þorst.
Erlingsyni. Enda viðurkennir
Þorsteinn það í einu af sínum
fögru ljóðum, er hann kveður til
Jóns, eftir að hann kom til Kaup-
mannahafnar:
“Heill sé þér, vinur, eg hugsa
til þín,
þó hverflyndur sé eg og gleyminn.
Þú bezt hefir opnað barnsaugun
mín,
þú bentir mér fyrstur á heiminn.
Þú sagðir mér öldunum forn-
helgu frá,
er fagnandi hugurinn skoðar;
um fjarlægar sveitir þú fræddir
mig þá
og fjöllin, er kvðldsólin roðar.
Þú hefir víðast hvar litið vort
land
með löðrandi brimgirtu ströndum,
valið þér leið yfir válegan sand
með vinum úr fjarlægum lönd-
um.”
Jón söðli var allvel mentaður
maður, og mjög vel viti borinn;
átti mikið og gott bókasafn; var
hann vel að sér í sögu landsins,
og fróður um margt. Hann las
og skildi allmikið í ensku, sem þá
var ekki alment um alþýðumenn
á þeim tímum. Allir útlendir
ferðamenn, sem komu að sjá
hina söguríku og fögru sveit,
heimsóttu Jón söðla og fengu
hann til fylgdar inn á Þórsmörk
og víðar um landið. Einn af hin-
um mörgu útlendingum, sem Jón
fylgdi, var enska skáldið William
Morris. Gaf skáldið Jóni stór-
gjafir og batt við hann æfilanga
vináttu. Að skáldinu látnu sendi
kona hans Jóni peninga, allmikla
upphæð, að fyrirlagi mannsins
síns. í sambandi við þá gjöf
yrkir Þorsteinn Erlingson kvæði
til frúarinnar í nafni Jóns:
‘Eg vildi eiga blóm til að breiða’
á þinn veg;
íú breiðir þau enginn þar færri
en eg.
En hamingjan borgi þér betur.
Því, bætti ekki útlenda örlætið
þitt
am ættjarðar kuldann og skamm-
degið mitt,
þó ætti ég óblíðan vetur.
f>að var eins og heiðskírt um hug
minn og braufc,
þá hamingjustundu ég Morrisar
naut,
þann vissi ég valdastan drenginn.
Og þá var sem vináttu þekti ég
fyrst,
og það hefi ég dýrast á æfinni
mist.
n mætari minning á enginn.
Og enn er sem trygðin hans muni’
eftir mér
>g mynd af hans drenglyndi komi
frá þér,
úr öldungs og örlætis höndum.
Pað vermir í frosti, það huggar
í hrygð,
.ó hér sýnist orðið lítið um
trygð,
.ð hún er þó lífs úti’ í löndum.
Jón söðli var mikill maður á
velli, full 6 fet á hæð, gildur að
sama skapi, karlmannlegur mjög
og fyrirferðarmikill; stórmann-
legur í andliti, svipurinn hreinn
og góðmannlegur, enda mjög
merkur maður. Bar svipur Jóns
og útlit alt þess merki, að hann
j væri af stærri ættum; allir meiri
imenn samtíðarinar höfðu mætur
já Jóni söðla, vegna persónu hans
i og andlegra hæfileika. Óvini átti
Jjón enga, alla sína löngu æfi.
j Um Jón orkti skáldið Benedikt
jGröndal eitt sinn þessa skopvísu:
“Fríður er Jón í flokki meyja.
Fríður er Jón á verkstæði.
Fríður er Jón hjá Fjöllum Eyja.
Fríður er Jón í tunglsljósi.
Fríður er Jón og furðu pen,
fornyrtur upp hjá Helgasen.”
Innsetning Herbert
Hoover
IHinn 4. þ.m. tók hinn nýi for-
seti Bandaríkjanna, Herbert
Hoover, við forsetaembættinu og
aflagði sinn embættiseið. Flutti
hann við það tækifæri ræðu, þar
sem aðalstefnu hans er að nokkru
lýst. Lýsti hann yfir því, að
hann vildi af alefli ^tyðja að frið-
armálunum um allan heim, en
fara þó mjög varlega í því, að
skifta sér af málum annara þjóða.
I>á vill hann framfylgja vín-
bannslögunum miklu betur en
gert hefir verið og sýna öllum
heimi, að það sé full alvara
Bandaríkjamanna, að hafa full-
komið vínbann i sínu landi, hvað
sem aðrar þjóðir gera. Enn er það
eitt af hans áhugamálum, að
bæta hag bændastéttarinnar í
landinu, haga löggjöfinni þannig,
að búskapur verði bændafólkinu
arðsamari og ánægjulegri, en
hann nú er.
Jón söðli kvæntist aldrei og var
aldrei við konu kendur. Hann var
fátækur alla æfi. Silfur og gull
átti Jón aldrei, en það sem hann
hafði, það gaf hann, enda naut
hann allmennra vinsælda.
Jón andaðist um 80 ára gamall
á Barkarstöðum I Fljótshlíð.
Deyr fé, deyja frændur,
orðstír deyr aldreigi
hveim sér góðan getur.”
Þessi orð tekur sér í munn, einn
af fornvinum Jóns frá æskuár-
unum.
Bantry, N. Dak.
S. J.
Frá Islandi.
Akureyri, 5. febr.
Almennur safnaðarfundur var
haldinn hér í gærkveldi, — Sam-
þykti fundurinn að lýsa yfir því
áliti sínu, að nauðsynlegt væri ac1
byggja veglega kirkju sem fyrst.
Til þess að greiða fyrir málinu á-
kvað fundurinn, að Akureyrar-
söfnuður taki að sér umsjón með
fjárhaldi kirkjunnar að því til-
skildu, »að söfnuð|inum væri af-
hent núverandi kirkja ásamt
sjóði og ríkissjóður leggi fram 50
þúsund til kirkjubyggingar. —
Sóknarnefnd var falið að flytja
málið fyrir Iandsstjórn g alþingi.
Jafnframt var ákveðið að leita al-
mennra samskota innan safnað-
arins til þess að standast kostn-
aðinn við kirkjubygginguna.
Síldareinkasalan hefir sótt um
grunn undir skrifstofubyggingu
á Akureyri.—
Úr Suður-Þingeyjarsýslu—
6. febrúar 1929
Sama einmuna tíðin hefir hald-
ið áfram, sem var hér í sumar og
haust. Alt af að heita má auð
jörð, oft þíðviðri á daginn, þó
heiðríkt hafi verið, og frostlaust
á nóttunni. — Slíkt skammdegi
hafa fáir lifað hér um slóðir.
Vegna tiðargæðanna hefir fé
mjög lítið verið gefið og ekkert
við sjóinn, varla hýst þar sum-
istaðar. Skepnuhöld hafa ver'ð
góð, pestin stungið sér niður á
stöku stað, en alls ekki gert þann
usla, sem hún hefir stundum
gert mönnum hér undanfarin ár.
í nóvember slösuðust tveir menn
hér í sýslunni af byssuskoti. Voru
báðir á rjúpnaveiðum. Annar
þeirra, Kári Arngrímsson frá
Staðarholti í Köldukinn, særðist
mjög mikið; hljóp skotið úr byss-
unni.gegn um vöðva á upphand-
leggnum og í síðuna. Var annar
maður nærstaddur, er slysið vildi
t.il, og gat komið honum til bygða.
— Hinn maðurinn, Snorri Gunn-
laugsson frá Geitafelli, meiddist
minna, en þó mikið. Gekk skotið
aftur úr byssunni og í ennið, og
dalaðist beinið. Var enginn nær-
staddur, er hann meiddist, og var
hann nokkuð langt frá bæjum;
náði hann þó heim einhvern veg-
inn. Lágu báðir þessir menn á
sjúkrahúsinu í Húsavík um hríð,
en eru nú nær því albata.
Dáið hafa þessir menn hér í
grendinni í vetur:
Bergur Númason, búsettur í
Húsavík; hægðarmaður og vel
látinn.
Hans Kristjánsson, fyrrum bóndi
á Hóli í Kinn; bjó hann þar mest-
allan sinn búskap. Hann var orð-
inn aldraður maður. Synir hans
þrír eru í Noregi: Kristján, Jó-
hannes og Jónas, og eru tveir
þeirra búsettir þar. Þrjú börn
átti Hans sál. hér á landi: Stein-
grím, sem er búsettur á Akureyri,
Áslaugu, húsfreyju á Hóli í Kinn
og Rút. — Hans sálugi var bróð-
ursonur Sigurjóns fyrrum óðals-
bónda á Laxamýri og var mjög
vinsæll maður.
Guðmundur Kristjásnson, ung-
lingsmaður á Húsavik, varð bráð-
kvaddur, en hafði verið heilsu-
veill undanfarið.
Annars hefir heilsufar verið
gott í héraðinu mislingarnir eru
nú algerlega afroknir. — Mgbl.
Keflavík, 5. febr.
í gærkveldi reru 12 bátar. Um
kl. 3 í dag skall hér á hvassviðri,
en er nú miklu lygnara. Nokkrir
bátanna eru ókomnir.'enda þeirra
tæplega von fyr en seint, þareð
þeir fóru svo seint í gærkveldi
sumir. — Afli er góður. Þ. 2.
febr. fékk einn bátur 15 skpd.,
annar 13, hinir 8;—10. 1 gær afl-
aðist 8—12 skpd. á bát, en í fyrra
dag var ekki róið.
Reykjavík, 2. febr.
Svo sem áður er um getið. hef-
ir Gísli Johnson, ræðismaður gef-
ið Laugarvatnsskólanum ágætt
útvarpstæki. Á laugardaginn var
hófst á Laugarvatni einkenpilegt
fyrirlestrarhald. Það var miðs-
vetrarhátíð skólans. Voru aðkom-
andi yfir 200 manns viðsvegar að
úr Árnessýslu og höfðu komið
þangað langan veg svo sem af
Stokkseyri og úr Flóanum í bif-
reiðum. Þar kom Sig. Greipsson
íþróttakennari frá Haukadal með
18 manna flokk og sýndi íþróttir.
Skemtunin stóð lngi nætur með
ræðuhöldum, söng og dansi. Einn
þáttur í þessum ræðuhöldum var
það, að þeir Gísli Johnson ræðis-
maður og J. J. ráðherra töluðu
í hálfan tíma í herbergi lcft-
skeytastjórans í Reykjavík, í út-
varpið og beindu máli sínu aðal-
lega til Laugarvatnsmanna. Hvert
orð heyrðist gegn um hátalarann
á Laugarvatni, eins og mælt væri
þar í stofunni. Ræða Gisla John-
sen mun síðar birt hér í blaðinu,
en ráðherrann lýsti þeirri kenslu,
er hann hugði að hefjast myndi
gegn um útvarpið, þegar sæmileg
stöð væri komin í Reykjavík. Gerði
hann ráð fyrir, að sérstakir fyr-
irlestrar fyrir skóla víðsvegar um
landið, yrðu haldnir í höfuðstaðn-
um, og fluttir þaðan á augnabliki
til fjarlægra héraða. Skólinn á
Akureyri hefir góð móttökutæki
og átti tilraun þessi að ná þang-
að, en það mishepnaðist í það
skiftið. Aftur heyrðust ræðurn-
ar vel í Dalasýslu. Og fundar-
gestir á Laugavatni munu hafa
séð af tilraun þessari, að útvarp-
ið hlýtur að eiga mikið erindi í
skóla landsins.
Nemendur í Laugaskóla steyptu
síðari hluta vetrar steina sem
nægja munu að þriðjungi í út-
veggi leikfimishúss, og í vetur
steypa þeir það, sem á vantar. Er
steypt í skýli, sem er upphitað
með hveravatni. Á Laugarvatni
var hinn sami siður upp tekinn.
Kom Jóh ann byggingarfræðing-
ur þeirri kenslu af stað. Ganga
nemendui’nir og kennararnir, séra
Jakob Ó. Lárusson og Guðm. Ól-
afsson með elju landnemans að
þessu verki. Steypa þeir að jafn-
aði 30 steina á dag, og er hver
þeirra um 50 kg. að þyngd. Hita-
leiðsla er í tsinsteypuskúrnum og
heitt vatn sett í steypuna. Þorna
steinarnir fyr og betur, en þar
sem kalt vatn er. Eftir hálfan
annan sólarhring má flytja þá
hvert sem vill. Með þessum hætti
ætla þeir Laugarvatnsmenn að
byggja upp skóla sinn og verður
þess varla langt að bíða, að full-
lokið verði aðalbyggingunni. —
Auk þess mun nemendum æfi-
langt gagn að þessari vinnu-
kenslu.
Fyrirlestur hélt Jón Þorbergs-
son bóndi á Laxamýri nýlega á
Akureyri um stofnun nýbýla í
Eyjafjarðar- og Þingeyjarsýslum.
Umræður voru á eftir fyrirlestr-
K0NUNGURINN
Frá Bognor, Sussex, á suðurströnd
Englands, þar sem konungurinn
dvelur nú, komu þær fréttir nú í
vikunni, að heilsa hans sé stöð-
ugt að styrkjast, þó enn sé langt
frá, að hann sé búinn að ná sér,
eftir hin þungu veikindi. Hann
er nú fær um að sitja uppi og
lesa stund og stund sér til skemt-
unar. Lítur út fyrir, að læknarn-
ir geri sér góðar vonir um, að
hann nái aftur góðri heilsu.
inum og kosin 5 manna nefnd til
að gangast fyrir stofnun nýbýla-
félags.
Skjaldarglíma glímufélagsins
‘Ármann’- fór fram í gærkveldi.
Þar keptu 12. Svo fóru leikar, að
Jörgen þorbergsson frá Litlu-
laugum í Þingeyjarsýslu bar sig-
ur af hólmi og feldi alla keppi-
nauta sína, 11 að tölu. Næstur
honum gekk Ottó Marteinsson með
10 vinninga, þá Sigurður Thorar-
ensen frá Kirkjubæ með 9 vinn-
inga. /En Sigurður var skjaldar-
hafinn. — Verðlaun fyrir fegurð-
arglímu fengu þeir Jörgen og
Vagn Jóhannssn. Það óhapp vildi
til, að tveir glímumennirnir, þeir
Björgvin Jónsson og Símon Sig-
mundsson meiddust nokkuð. Rot-
aðist Björgvin, en Símon gekk úr
liði um öxl.—Tíminn.
Kaupdeilunni lokið
milli Eimskipafélagsins og Sjó-
mannafélagsins.
Reykjavík, 30. jan. 1930.
Þær gleðifregnir bárust út um
allan bæ í morgun, að lokið væri
kaupdeilu milli Eimskipafélags-
ins, og mun það fá öllum lands-
mönnum mikillar gleði.
Sáttasemjari ríkisins, Dr. Björn
Þórðarson lögmaður, boðaði til
sáttafundar kl. 10 í gærkveldi og
tókst honum að miðla svo málum,
að báðir aðiljar sáu sér fært að
ganga að sáttatillögum hans. —
fundurinn stóð þrjár klukkustund-
ir, og var þá undirritaður samn-
ingur sá er hér fer á eftir:
1. gr.—Mánaðarkaup háseta skal
vera: Timburmahns, bátsmanns
eða bezta manns 217 kr.; fullgilds
háseta 193 kr., viðvanings 122 kr.
og óvanings 78 kr.
2. gr.—Mán.kaup kyndara skal
vera: Yfirkyndarar 250 kr., kynd-
ara 227 kr., kolamokara 148 kr.
3. gr.—Kaup fyrir yfirvinnu
skal vera 70 aurar fyrir hverja
hálfa klukkustund.
4. gr.—Félagið greiðir hásetum
og kyndurum á ákipunum mánað-
arlega árið 1929, sem ágóðaþókn-
un af arði félagsins 1928, um 3%
—þrjá af hundr.—af fastakauni
greindra skipverja, þó svo að eigi
komi lægri upphæð en 5000 kr.
alls til útborgunar á þenna hátt
yfir árið. Sama gildir hlutfalls-
lega fyrir fyrstu 3 mánuði ársins
1930.
5. gr.—Með því að ríkisstjórnin
hefir boðið að leggja fram 11,000
kr. árið 1929 til uppbótar á kaupi
háseta og kyndara á skipum fé-
lagsins, er Eimskipafélagið fúst
til að útborga fé þetta eftir að
aðiljar hafa orðið ásáttir um
skifting þess. Sama gildir hlut-
fallslega fyrir fyrstu þrjá mán-
uði ársins 1930.
6. gr. — 7. gr. og 8. gr. samn-
ings 27. jan. 1926 milli Eimskipa-
félags íslands óg kyndara, og 8.
og 9. gr. samnings s. d. milli Eim-
skipafélags íslands og háseta falli
niður (aths.: greinar þessar fjaíla
um búreikningsvísitölu hagstof-
unnar og kaupið miðast við hana)
en að öðru leyti gildi ákvæði téðra
samninga með þeim breytingum,
sem að ofan greinir.
7. gr.—Samningur þessi gildir
til 31. marz 1930.
Reiykjavík'^BO. jan. 1929. ,
F. h. Sjómannafél. Reykjavikur,
Sigurjón Á. Ólafsson, Ól. Frið-
riksson, Ásg. Pétursson, Jón Bach
og Sig. ólafsson.
H.f. Eimskipafélag íslands: —
Eggert Claessen, Jón Þorláksson,
Garðar Gíslason, Hallgr. Bene-
diktsson, Jón Árnason.
—Vísir.