Lögberg - 23.05.1929, Blaðsíða 3

LÖGBERG BTMTUDAGINN 28. MAÍ 1929.
Bls. S.

SOLSKIN
Fyrir börnpg unglinga
FILAR.
Fóllinn er gott dæmi þess, hve rangt er að
kalla skepnurnar skynlauasr.
Þegar við lesum sögur >af ýmsum dýrum,
svo sem úlfalda, uxa o. s. frv., þá finnum við
lítimi vott um hugsun.
Aftur á móti eru margar sannar sögur til
um fílinn, sem sýna mjög mikið vit.
Hér eru nokkrar þeirra:
I.
Eg var einu sinni að gefa fíl kartöflur.
Hann át þær úr lófa mínum. Ein þeirra datt á
gólfið og valt þangað, sém hann gat ekki náð
henni. Eftir að hafa reynt það noklkrum sinn-
um, tók liann það ráð að blása fast á hana, svo
að hún hrökk svo fast á vegginn, að hún valt
til baka, svo að hann náði í hana. Þetta er líkt
aðferð drengja, þegar þeir leik sér að bolta.
II.
Ekki er varlegt að glettast við fílinn. Hann
man lengi mótgerðir og notar hv^ert tæikifæri til
að hefna; s.ín. Hér er saga, sem merkur skip-
stjóri sagði.
Hann langaði til að vita, hvort það væri
satt, að fíllinn væri minnugur og langtrækinn.
Einu sinni gaf hann fíl brauðsneið með heil-
miklu af pipar ofan á. Sex mánuðum síðar
heimsótti hann fílinn aftur. Tók liann þá að
láta vel að honum, eins og hann var vanur.
Fíllinn sýndi engin merki }>ess, að hann væri
reiður, svo að skipstjórinn hélt, að hann væri
búinn að gleyma því, að hann hafði hrekkjað
hann. En alt í einu sætti hann lagi, þegar
sikipstjórinn tók ekki eftir, fylti ranann af vatni
og jós yfir skipstjórann, svo að hann varð allur
rennvotur.
Af þessu má sjá, að fíllinn hefir gott minni.
III.
Maður einn segir frá fíl, sem hann þekti í
London. Þegar fíllinn var að éta, lék maður-
inn sér að því að færa heyið frá honum, svo hann
náði því ekki. Fíllinn varð afar reiður. ‘‘'Giættu
að þér, sagði sá, er hirti fílinn, “hann glevmir
aldrei þessari mótgerð.” Nokkrum vikum síð-
ar kom maðurinn aftur, og var þá búinn að
gleyma þessu atvilki. Fíllinn hafði þó ekki
gleymt því. Hann reiddi up ranann og sló til
mannsins. Var höggið svo mikið, að nægja
mundi til að mola mannshöfuð, en til allrar
hamingju sá maðurinn tilræðið og gat hrokkið
undan.
Til eru margar sannar sögur af fílum, sem
drápu þá er beittu þá rangindum.
IV.
Enskur herramaður, Layard að nafni, ferð-
aðist til Ceylon með konu sinni. Hún sá hóp
af fílum, sem komu heim að kveldi, að afloknu
dagsverki. Frú Layard bað um leyfi að mega
ganga niður' að fílahúsinu, til þess að sjá þá
betur. Eigandi fílanna kvað það velkomið.
Fílaeigandinn tók klasa af ávöxtum frá
borðinu, og gekk á undan fólkinu út til fílanna.
Þar var kvenfíll að veifa rananum og virða
fyrir sér gestina. Heimamaður rétti frúnni á-
vextina og sagði: ‘‘ Þér megið gefa þá þessum
fíl, það er góð og meinlaus skepna.” Frúin
tók ávextina og rétti fílnum. Hann tók þá með
rananum og lét þá upp í sig og gleypti þá, og
lét síðan vel að gefandanum.
Gestirnir töluðust við um stund, skoðuðu
dýrin og klöppuðu þeim. Létu hjónin mikið yf-
ir viti og göfuglyndi fílsins. “ Já,” sagði eigand-
inn, ‘‘hún er göfugt og viturt dýr. Ilún hefir
nú samt drepið tvo menn síðastliðinn máluð.”
Frúin fölnaði af hræðslu, þegar hún heyrði
þetta. Maður hennar varð afarreiður og sagði:
“Hvers vegna létuð þér konuna mína ganga
fast að þessu voða dýrj?”
‘Haldið þér,” sagði eigandi fílsins, “að eg
hefði látið frúna fara til fílsins, ef eg hefði ekfki
verið viss um, að það var óhætt. Þessi fíll er
bezti og þægasti fíllinn, sem eg á. Hann hefði
aldrei drepið mennina, sem hirtu hann, ef þeir
liefðu ekki verið búnir að gera honum rangt
til.”
Af þessu sést, að fíllinn kann góð skil á réttu
og röngu. Hann launar gott með góðu og ilt
með illu.
Að launa ilt með góðu, revnist mörgum
manninum fullerfitt, er slíkt sízt heimtandi af
dýrunum, sem stundum eru nefnd skynlaus, og
enga siðfræði liafa lært.
V.
1 Dublin á Irlandi var fíll einn sýndur opin-
berlega. Honum hafði verið kent að sýna ýms.-
ar listir. Þar var meðal annars lítill dreng-
snáði, sem erti fílinn á allar lundir. Fíllinn lézt
elkki taka eftir þessu lengi vel, en vel vissi hann
hvað hann fór. Þegar strákur kom nógu nærri,
greip fíllinn hattinn af liöfðinu á honum, svo
sneri hann sér í hálfhring og gaf frá sér ein-
kenriilegt hljóð, eins og hann væri að hlæja.
Svo vel lék fíllinn, að allir héldu að hann hefði
étið hattinn. Litli hrekkjalimurinn stóð ráða-
laus og klóraði sér í höfðinu. En stóru skepn-
unni var auðsjáanlega slkemt. Hann drap titl-
inga og sýndist hlæja með sjálfum sér. Loks
dró hann hattinn út úr sér og kastaði honum
með rananum heint f andlitið á stráknum. Þetta
gerði hann með svo mikilli glettni, að allir sem
sáu, ultu um af hlátri.
VI.
Fílar geta lyft loki af íláti, opnað dyr, tekið
tappa úr flösku o. s. frv. Þeir stela oft hlutum
og fela þá. Ferðamaður einn sá fíl draga upp
hæl, s«m hann var bundinn við, fara svo að
húsi, þar sem hafrar voru geymdir. Lyfti hann
þá lo/kunni og fór imi og át eins og hann lvsti.
Að því búnu fór hann út og bjó um dyrnar eins
og áður, fór svo á sinn stað, ýtti niður hælnum
og lét á engu bera. Þegar eigandinn kom, var
alt með kvrrum kjörum, og fíllinn hinn sakleys-
islegasti á svipinn. Eigandi hafranna varð
hinn reiðasti og bar vsig illa yfir missinum, en
fílsi stóð grafkyr, og gletnin skein úr litlu aug-
unum hans.
VII.
Hér er önnur saga sömu tegundar.
Fíll á Indlandi var bundinn við tré. Eigand*
inn hafði ofn í grendinni, þar bakaði hann hrís-
grjónakökur. Ldkaði hann ofninum og lét
steina yfir. Þegar hann var farinn, losaði fíll-
inn hlekkina, sem bundið var um fót hans, gekk
svo að ofninum og færði burtu steinana, opnaði
ofninn og át kökurnar og fór svo á sinn stað.
Hann gat etóki fest hlekkina á fætinum, svo
hann vafði þeim um fótinn, til þess að láta líta
sem líkast út og áður. Þegar «igandinn kom,
sneri fíllinn sér frá ofninum. Maðurin vitjaði
nú um kökurjjar og greip í tómt. Hann fór nú
að líta eftir þjófnum og sá fílinn gefa sér horn-
auga, hann sá á honum, að hann mundi vera
sekur, og refsaði honum fyrir.tiltækið.
Eklkert dýr refir þvílík vopn og fíllinn. Hann
getur með rananum rifið stórar gr«inar af
trjám og tékið upp títuprjón af götunni.
Þótt fíllinn sé svona stór og sterkur, er hann
viðkvæmur og tilfinninganæmur. Þótt hann
hiki ekki við að berjast við tígrisdýr, þá fellur
honum mjög illa flugubit, og hræddur er hann
við mýs, eins og hjartveik stúlika.
Fíllinn hefir yndi af björtum litum. Ilann
er mjög hreinlátur og gefinn fyrir að baða. sig.
Margir m«nn lifa á því, að ferðast um og
sýna fíla, sem þeir hafa kent að leika listir, t.
d. að sitja til borðs, ganga á afturfótum, ganga
eftir hljóðfalli o. s. frv. Þykir mönnum undur
að sjá, hve margt þeir kunna og hve vel þeir
gera það. — S. A. safnaði.—Samlb.
BENDING.
Foreldrar Jensínu voru fátæk, og móðir
hennar varð að taka heim efni, af heldra fólki
í bænum, til að sauma úr.
Jensína var eitt sinn send út í bæ með sauma-
dót, og á meðan hún beið eftir saumalaununum,
leit hún í íkring um sig og komst að þeirri nið-
urstöðu, að það hlyti að vera fjarska ánægju-
legt að búa í svona yndislegu húsi og vera jafn-
ríkur eins oggamla frúin, sem bjó þar.
Það var aðfangadagskvöld jóla, og frúin
hafði ákveðið að gefa Jensínu litlu sjálfri eitt-
hvað. I annari hendinni hélt hún á peninga-
pyngjunni, en í hinni á smábögli, með lostætum,
nýbökuðum kökum.
Þegar frúin hafði greitt saumalaunin, sagði
hún: “Litla vina mín, hér er ofurlítið handa
þér sjálfri!”
Jensínu brast orð til að svara í bili, en eft-
ir örstutta stund svaraði hún:
“Hjartans þakkir; en má eg ekki gefa Lilly
frænku minni það? Sjáið þér til, hún er mátt-
laus og getur ekki komist út, eins og eg, en
verður að sitja alla daga inni í stólnum sínum.
Eg er sannfærð um, að þetta myndi gleðja hana
innilega.”
“Jú,” 'svaraði frúin, ‘‘það mátt þú
gjarnan, ef þig langar til.”
En þegar frúin hafði lokað dyrunum, fór
hún að hugsa um sjálfsafneitunarandann og
orðin, sem Jensína hafði sagt. Og nam af því
meiri fróðleik, en heillar æfi lestur hefði getað
kent henni.—Ungi hermaður.
HVER SKRIFADI BRÉFID?
Skrifborðið var ólæst, eigandinn hafði verið
Ikvaddur frá rétt í J)ví er hann var að byrja að
skrifa sendibréf. Á borðinu lá pappírsörk og
umslag.. Blekbyttan stóð þar hjá og penna-
stöng, þerriblað og pennaþurka, hvert við hlið-
ina á öðru.
Herbergið var mannlaust og pappírsörkin
fór að tala við þessa fyrnefndu nábúa sína.
t “Þér ferst helzt að bera þig svo burgeis-
lega,” sagði hún með fyrirlitningu; “á mig
verður þó bréfið ritað.”
“Já,” svaarði penninn, “en þú gleymir því,
að það er eg sem skrifa það.”
“Og þú gleymir því,” sagði blekið, “að þú
getur eklki skrifað án minnar aðstoðar.”
“Ykkur ferst að gorta,” sagði blekbyttan.
“Hvernig væruð þið stödd án minnar hjálp-
• ar?”
“Það er hlægilegt að heyra í ykkur raupið,”
skaut þerriblaðið inn í. “Það yrði laglegt verk-
lag, ef mín nyti elkki við”
“Og má eg spyrja,” sagði umslagið, “hvaða
gagn yrði að ykkur öllum saman, ef eg varð-
veitti ekki bréfið og kæmi því til viðtakand-
ans?”
“En það er þó eg, sem krifa nafnið og
heimilisfangið á þig,” svaraði penninn með
þjósti.
“Góðu vinir liættið þið að rífast,” sagði
pennaþurkan hæversklega. Hún hafði ekki fyr
lagt orð í belg.
“Hvað vilt þú eiginlega vera að derra þig?”
sagði penninn. “Þú ert ekkert annað en
þurkuræksni.” Og svo skellihló hann að þess-
ari fyndni sinni.
“Jafnvel þótt eg sé aðeins þurkuræksni, ”
svaraði pennajrarkan hógværlega, “þá mundir
þú samt, án mín, verða svo hrúðraður af blek-
storku, að það gæti enginn skrifað með þér.
Og verðmæti hvers okkar um sig og allra sam-
anlagt, eý aðeins undir því komið, að einhver
noti olkkur. Hér gætum við öll lifað til heims-
endis, og öll í sameiningu gætum við aldrei
skrifað bréfið það taraa, af eigin ramleik. Það
er aðeins hönd húsbóndans, sem getur það.”
“;Hún hefir víst lög að mæla,” sögðu um-
slagið og pappírsörkin samtímis.
Þegar hér var komið málinu, kom eigand-
inn aftur inn í herbergið og alt datt í dúnalogn.
Penninn var tekinn upp, stungið niður í blekið
og lireyfður fram og til batka um pappírsörk-
ina. Þerriblaðinu var þrýst á hana, bréförk-
inni stungið í umslagið, utanáskriftin rituð á
það og penninn síðan þerraður á pennaþurk-
unni.
“Sérhvert okkar liefir lagt fram sinn litla
skerf,” sagði blekið í hálfum hljóðum.
“Já,” svaraði penninn, “og án eigandans
hefðum við ekkert megnað.” —Ungi herm.
FJÖTRADUR VID FÓTKNÖTT OG
VINDLING.
Páll litli, ötull nýsveinn í hljóðfærasveit-
inni, var nýkominn í einkennisbúning sinn og
hélt á spegilfægðu horainu í hendinni, á leið út
til samkomunnar. Leið hans lá fram hjá dá-
litlum engjabletti, og þar rakst hann á gamlan
skólabróður sinn, sem sat í grænu grasinu
drembilátur, með ifindling í munninum, og
stóran fótknött við hlið sér. Sennilega beið
hann þar einhverra lagsbræðra, sem hann ætl-
aði að leika knattleik við.
Þegar hann sá Pál koma, tók hann vindling-
inn út úr sér, og þeir hófu eftirfarandi við-
ræðu:
Emil (egnandi): “Jæja, svo þú ert enn þá
nýliði.”
Páll (vingjarnlega): “Góðan daginn, Emil.
“Eg er að fara á samkomu. Hún er í dagdiald-
in á járnbrautartorginu, og þú ert hjartanlega
velkominn þangað.”
Emil (þóttafullur): “Þakka þér fyrir! Eg
hefi eklki hugsað mér að gerast nýliði!”
Páll: ‘ ‘ Eg er ekki í skóla, er eg hermaður,
og ef þú hefðir hugmynd um hve það er dýr-
legt, þá er eg sannfærður um, að þú mundir
verða það líka. ’ ’
Bmil (með fyrirlitningu): “Nei, helzt ekki!
Eg skil ekki, hvemig þér getur dottið í hug að
eyðileggja beztu ár æfi þinnar með þesskonar
skrípaleik. Maður er þó ekki nema einu sinni
ungur, og þá ber manni að njóta lífsins. Þegar
vrið tökum að eldast, þá er nægur tími til þess-
konar vafsturs — álít eg. Þú mátt ekki leggja
trúnað á alt, sem þér er sagt. Nú ert þú á þeim
aldri, þegar liverjum manni ber að mvnda sér
sjálfstæða skoðun og verða frjáls maður. ” —
(Hann sýgur vindlinginn fast og þeytir borg-
inmannlega út úr sér þvkkum reykjarmekki.)
“Páll: “Þú hrósar þér af frelsi þínu! En
eg' skal segja þér, að þú ert í f jötrum tóbaíks-
nautnarinnar, þar sem þér er þó sjálfum ljóst,
að er heilsu þinni skaðsamleg, og þú eyðir öllu
skotsilfri þínu í þessa nautn, í stað þess að
nota það til einhvers, sem gagnlegt er. Reyk-
ingarástríðan er orðin þér að lesti. Hvað
gagnaði það, þótt foreldrar þínir lofuðu þér
glæsilegri jólagjöf, ef þú hættir að reykja? Þú
mundir alls ekki geta hætt. Þannig er það einn-
ig með knattleikinn; þú eyðir öllum frístundum
þínum í hann, vanrækir skólanám þitt og ert
jafnvel ófáanlegur til að gera handarvik fvrir
hana mömmu þína, bara vegna knattleiksins.
Þú munt vafalaust iðrast þess seinna, hve lít-
ið þú hefir lært í æsku þinni, sem orðið gæti þér
að gagni síðar í lífinu. Er þetta nokurt frelsi?
—iSjáðu nú til. Það er þó eitthvað annað að
fylgja Jesú. Þá gleðjum við foreldra okkar
moð því að vera þeim hjálpfús; gefum okkur
nægan tíma. til að stunda námið sem bez't, svo
við getum síðarmeir orðið nýtir borgarar þjóð-
félagsins. 0g það dýrlegasta er, að í tóm-
stundunum getum við unnið málefni Drottins
gagn, með því að fá aðra til að gefa honum
líka hjarta sitt. Eg skal segja þér, að slíkt er
langtum fegra og betra, en að lifa aðeins til að
skemta sjálfum sér. Eil eg sé, að þú ert' ekki
alveg sannfærður um þeta enn þá, og nú er eg
að verða of seinn á samkomuna. En hugsa þú
bara um þetta, sem við höfum verið að ræða um
núna. — 1 guðs friði!” — Ungi herm.
Apinn og refurinn.
Api nokkur ætlaði að drepast í kulda, og
varð þá refur einn á vegi lians, sem liafði ó-
venju mikið skott, langt og di.gurt og kafloðið
af ríkum hárvexti. Apinn sagði þá við refinn:
“Heyrðu, skaufhali! eg er svo þuimliærður og
ber fyrir öllum ónotum vinds og veðurs, en þú
hefir miklu meira. sl^ott en þörf er á, og það
svo, að þú dregur helminginn á eftir þér í aura-
um og sorpinu.” — “Ekki vissi eg það áður”,
svaraði refurinn, “að eg hefði of mikið, en
<r

Professional Cards
<zzr>oczroo<—r->o<—rr>o<zzz^o<zzz>oczzz>oc

Ö
0
DR. Ao BLONDAL
Medlcml Arte Bldff.
Stundar sérstaklega kvenna og
barna sjúkdðma.
Er aB hitta frá kl. 10-12 f. h.
og 3—5 e. h.
Office Phone: 22 296
Heimili: 806 Vlctor St.
Sfmi: 28 180
Dr. Kr. J. Austmann,
Wynyard, Sask.
J. J. SWANSON & CO.
MITED
601 Paris Bldg. Winnipeg
Fasteignasalar. Leigja hús.
Útvega peningalán og elds-
ábyrgð af öllu tagi.
Phone 26 349
Residence Office
Phone 24 206 Phone 24 963
E. G. BALDWINSON, LL.B.
íslenzkur lögfræðingur
708 Mining Exchange
356 Main St. Winnipeg
DR S. J. JÓHANNESSON
stundar læknmgar
og yfirsetur.
Til viðtals kl. 11 f.h. til 4 e.h.
og frá 6—8 að kveldinu.
Sherbum St. 532 Sími 30 877
G. W. MAGNUSSON
Nuddlæknir.
609 Maryland Street
Þriðja hús norðan við Sarg.)
PHONE: 88 072
Viðtalstími: kl. 10—11 f. h.
og kl. 3—6 e. h.
DRS. H. R. & H. W. TWEED
Tannlæknar.
406 Standard Bank Bldg.
Cor. Portage Ave. og Smith St.
Phone 26 545. Winnipeg
THOMAS H. JOHNSON
H. A. BERGMAN
iaL lögfneSlngu.
Skrlfiitafa: Room 811 McArthW
Bulldlnc, Portace Ave.
P.O. Boz 1656
Phonee: 26 849 og 26 14«
LINDAL, BUHR & STEFÁNS0N
Islenzkir lögfræðlngar.
356 Main St. Tala.: 24 913
peir hafa einnlg akrifatufur aS
Lundar, Rlverton, Glmll og Plnag
og eru þar að hitta a eftlrfjrld-
andi tlmum:
Lundar: Fyrsta miðvikudag,
Riverton: Fyrsta fimtudajr,
Gimli: Fyrata mfðvlkudag,
Piney: priðja föatudag
f hverjum mð.nu81
J. Ragnar Johnson, B.A., LL.B., LL.M. (Harv.) íslenzkur lögmaður. 704 Mining Exchange Building 356 Main St. Winnipeg Símar: Skifst. 21 033 Heima 71 75«

JOSEPH T. THORSON ísl. lögfræðingur Scarth, Guild & Thorson, Skrfstofa: 702 Confederation Life Building Main St. gegnt City Hall Phone: 24 587

G. S. THORVALDSON, B.A., LL.B. Lögfræðingur 709 Electric Chambera Talsími: 87 371

A. C. JOHNSON 1*07 Oonfederatlon Llte BMg WINNIPEG Annast um fasteignir manna. Tek- ur að sér að ávaxta sparlfé fölks Selur eldsábyrgð og bifreiða ábyrgð- Ir. Skriflegum fyrirspurnum svarað samatundis. Skrifstofuslmi: 24 263 Helmasfmi: 33 328

A. S. BARDAL 841 gberbrooke 8b Selur llkktetur og annaat um ttt- farir. Allur ötbúnaður að beML Ennfrexnur seLur hann eilekn— r minnisvarða og iecatelna. Skrifstofu tals. 86 607 Heimllte Tals.: M 8M

SIMPS0N TRANSFER Verzla með egg-A-dsg hansnaföSur. Ánnast einnig um allar tegundlr flutnlnga. 681 Arlington St., Winnipeg

ALLAR TEGUNDIR FLUTN- INGA. Nú er veturinn genginn í garð, og ættuð þér því að leita til mín, þegar þér þurfið á kolum og við að halda. JAKOB F. BJARNASON 668 Alverstone. Simi 71 898

ÍSLENZKIR FASTÉIGNA- SALAR 1 Undirritaðir selja hús og lóðir; ; og leigja út ágæt hús og íbúðir, ; hvar sem vera vill í bænum. Annast enn fremur um allskon-i ar tryggingar (Insurance) veita fljóta og lipra afgreiðslu ODDSON og AUSTMANN 521 Somerset Bldg. Sími 24 664!

Dr. C. H. VR0MAN Tannlaknir 661 Beyd Buildlng Phone 1« 171 WINNIPEG.

ÞJOÐLEGASTA Kaffi- og Mat-söluhútið eem beesl borg heflr nokkurn tíma haft tnnan vébanda slnna Fyrirtake mAlfcfðlr, akyT, pönnu- kökur, rullupyHaa og þjóðrsaknia- kaffu — Utanbæjarmenn tk eé Avalv fyrst hressingu 4 WEVKL CAFE, 899 Sargeot Ave Slml: B-S197. Rooaey Stevens. etgandi.
hvað sem um það er, þá skal eg fyr láta skottið
mitt sópa eftir mér götuna alla æfi, en eg taki
út því eitt einasta hár til að gefa rækalls apan-
um.” — Stgr. Th. þýddi.
4