Lögberg - 23.05.1929, Blaðsíða 5

LÖGBERG FíMTUDAGINN 23. MAI 1929.
Bls. 5.
' I meir en pnöjung aldar hafa
Dodd’s Kidney Pills verið viður-
kendar rétta meðalið við bak-
verk, gigt, þvagteppu og mörgum
fleiri sj'úkdómum. Fást hj'á öll-
um lyfsölum, fyrir 50c. askj'an
eða 6 öskjur fyrir $2.50, eða beint
frá The Dodds Medieine Co., Ltd
Toronto, ef borgun fylgir.
Sannleikurinn
er sagna beztur
Halldór Laxnesingur fræddi
lesendur “Vöku” á því s. 1. ár,
að Benedikt Jónsson frá Auðnum
væri “faðir þingeyskrar álþýðu-
menningar.” Og í öðru lagi gat
hann þess, að hér í sýslu væri tal-
að fegurst mál í landi voru.
Eg ætla það sönnu næst, að
hvorugur okkar Halldórs geti
skorið úr því með vissu eða rök-
um, hvar í landi voru er tðluð
hreinust íslenzka. Eg hefi hald-
ið, að Skaftafellssýslu bæri sú
einkunn. Halldór er ekki svo
kunnugur hér í sýslu, að hanr,
geti fullyrt nokkuð til né frá um
þetta. Hann hefir ferðast um
Suður-Þingeyjarsýslu það eitt, að
hann kom í Reykjahlíð austan af
Hólsfjöllum. Þá drap hann sér
niður á Skútustöðum, ferðaðist að
Laugaskóla, þaðan í bíl að Húsa-
vík, kom þar í eitt hús, það hið
sama, sem Benedikt frá Auðnum
er í; brá sér í Skörð, bústað
Ófeigs Járngerðarsonar. Eigi veit
eg um fleiri bœi en þessa. —
Hvaða kynning fæst af íbúum
sysíu í svona ferð? Og þó að svo
væri, að Halldór hafi komið á 2—
3 bæi auk þeirra, sem eg hefi
nefnt, ber að sama brunni.
Og Benedikt, faðir þingeyskrar
menningar. Hvað veit Halldór um
það. Eigi neita eg því, að Bene-
dikt sé gáfaður maður og fróður
um útlendar bókmentir, sumar
greinar þeirra. Hann hefir manna
mest fjallað um bókasafn sýsl-
unnar, stofnun þess, ásamt Jóni í
Múla, Pétri á Gautlöndum, Sig-
urði í Felli o. fl. En menningin
var hér í sýslu áður en Benedikts
naut.
Fyrirrennarar hans voru marg-
ir. Fyrst má nefna Illhugastaða-
bræður, Björn í Lundi og Kristján
á Illhugastöðum. Synir Kristjáns
voru: Kristján amtm. og Benedikt
prófastur í Múla. Út af Birni
spratt Tómas ráðherra í Winni-
peg t. d. Næstir komu fram á
sjónarsviðið: Einar Ásmundsson
í Nesi, Jón á Lundarbrekku, móð-
urfaðir Árna ristj. Varðar, Jón á
Gautlöndum og Jón Hinriksson.
Þar á eftir, samhliða Benedikt:
Sigurður í Felli, Pétur Gauti, Jón
í Múla, Jón Stefánsson. Þessir
4 menn eru hver um sig jafnokar
Benedikts a. m. k. Það skal játað,
að Benedikt hefir manna bezt sáð
til samvinnu uppskerunnar hér í
sýslu, og fóstrað jafnaðarmensk-
una. En skiftar munu skoðanir
um það, hvort þingeysk alþýðu-
menning er fólgin í þessum efn-
um — eða þá öðrum greinum.
Yngri mennirnir hér í sýslu hafa
að vísu litið í útlendinga bækur
þær, sem Benedikt hefir valið
handa sýslubókasafninu. Þær hafa
ef til vill frjóvgað hugsair þeirra.
En örðugt mun verða að benda á
það, að áhrifanna gæti t. d. í
skáldskap. — Benedikt er ekki
stálsleginn í íslenzkum bókment-
um, En dóttir hans (Hulda) hef-
ir bezt ge'rt í þjóðlegum viðfangs-
efnum, í þulunum og einu kvæði,
sem er að efninu tekið úr fornum
fræðum (“Þar dali þrýtur”). Þetta
bendir til, að hún hafi frjóvgað sál
sína sjálf, og svo mun vera um
hin alþýðuskáldin hér í sýslu.
Sumir alþýðumenn hér í sýslu
hafa evrið á öndVerðum meiði við
Benedikt, t. d. Þórarinn Jónsson
á Halldórsstöðum og Sören Jóns-
son í Glaumbæjarseli, stórmælsk-
ir gáfumenn, þó ekkert hafi eftir
sig látið á prenti.
Hins vegar má þó þ a ð til sanns
vegar færa, að Benedikt íónsson
á ítök í þingeyskri alþýðumenn-
ing, þó nokkur. Hann er merki-
legur maður, og mun hans lengi
minst, jafnvel í herbúðum þeirra,
sem eigi hafa verið samherjar
hans eða jábræður.
Eg býst við, að Þingeyjarsýsla
hneigi sig og brosi af ánægju,
þegar hún rifjar upp lof Halldórs
um sig, en sumir húskarlar henn-
ar munu hugsa sitt af hvoru. Það
mun leika á tveim tungum, hvort
það beri vott um menningu hér í
sýslu, fram yfir menningarstig
annara sýslna, — að hér í bygð-
arlögunum öllum, er það keypt og
leisð mestmegnis, sem Tíminn og
Dagur bera á borð. Eg læt öld-
um og óbornum eftir að draga á-
lyktanir af þessu. —
Það er auðvitað, að greinar
menningar eru margskonar. —
Austanlands og sunnan er 't. d. tó-
kapur betri en hér. v Skáldmentir
munu vera í þassari sýslu meiri
en í öðrum sýslum. Og þó eru rit-
færir menn cfg skáldmæltir komn-
ir úr ýmsum áttum. Stefán frá
Hvítadal og Jakob Thor. eru af
Ströndum, Jóhannes úr Kötlum
mun vera úr Dölum, Halldór
Helgason og Þotskabítur eru
Borgfirðingar, og Kristleifur á
Kroppi ágætlega ritfær maður.
Jón Magnússon úr Þingvallasveit.
Söngmenn eru úr Eyjafirði og
og Skagafirði og af Suðurlandi,
tónskáld af Austfjörðum, málar-
ar og höggmyndasmiðir af Suður-
landi, Þórbergur Þórðarson úr
Skaftafellssýslu, orðfær maður,
þó aurana vaði stundum. Mér
virðist svo, sem Þingeyjarsýsla
megi vara sig, ef hún á að halda
hlut sínum gagnvart sumujn
systrum sínum.
Þetta læt eg nægja, þó að
fleira mætti greina.
Guðm. Friðjónsson.
—Vörður.
SORGLEGT SLYS.
Hinn 4. aprílmánaðar druknuðu
tveir piltar frá Flögu í Skaftár-
tungu, Sveinn, sonur hjónanna
þar, Vigfúsar Gunnarssonar og
Sigríðar Sveinsdóttur, og Páll
Sigurðsson, systursonur húsfreyj-
unnar. Voru þeir báðir um tví-
tugsaldur og j einstakir efnis-
menn.
Menn vita ekki glögt með hverj-
um hætti slysið hefir orðið. Þeir
voru að stunda veiðiskap í Eld-
vatni, skamt frá Flögu. Er al-
gengt að silungsveiði sé stunduð
þar, bæði í reknet og ádrátt og
vaðið með netin. En Eldvatnið
breytir sér stöðugt þarna, grefur
hylji og ála og hleður upp eyrum
sitt á hvað.
Seinast þegar fréttist (7. apr.)
var lík Sveins ófundið, en lík
Páls hafði fundist suður í Kúða-
fljóti.—Þeir frændur voru systra-
synir þeirra Páls Sveinssonar
mentask.kennara og Gísla Sveins-
sonar Sýslumanns í Vík. — Mgbl.
JÓHANN JÓHANNSSON
Fæddur 9. júlí 1856.
Dáinn 21. febr. 1929
Foreldrar Jóhanns voru þau
hjón, Jóhann bóndi Guðmundsson
og kona hans Helga Pálsdóttir, er
bjuggu á Húsabakka í Skagafirði.
Var Jóhann þar fæddur, ár og dag
sem að ofan er greint. Þau syst-
kini Jóhanns, að honum sjálfum
| meðtöldum, voru sextán að tölu.
iMunu nú aðeins þrjú þeirra vera
jeftir á lífi: Anna, kona Bjarna
jbónda Tómassonar í grend við
Langruth; Indriði Jóhannsson í
í Winnipeg, og Guðmundína, kona
• Kristófers Ingjaldssonar úrsmiðs,
sömuleiðis búsett í Winnipeg.
Saga Jóhanns Jóhannssonar á
uppvaxtarárunum, er vafalaust
svipuð því, er alment gerðist með
pilta í sveit á íslandi á þeirri tíð.
Hann var uppalinn hjá foreldrum
sínum á Húsabakka og mun hafa
verið hjá þeim að mestu eða öllu
þar til hann fór að eiga með sig
sjálfur.
Þ. 20. okt. 1882 gekk Jóhann að
eiga ungfrú Sigríði ólafsdóttur
frá Hofsstöðum í Vindhælis-
hreppi í Húnavatnssýslu. Voru
jforeldrar hennar þau ólafur tré-
| smiður Ólafsson og Sigríður Sæ-
I mundsdóttir.
í Almanaki ólafs Thorgeirssonar
1924, en hann þekti Jóhann sál.
vel. — Sigríður húsfreyja Ólafs-
dóttir, kona Jóhanns, er og ágæt-
iskona. Stundaði hún Ijósmóður-
störf um margra ara skeið og lán-
aðist vel. Var þeim hjónum hald-
ið þaklætis- og heiðurs samsæti í
bænum Langruth, þ. 20. október
1923, er var fertugasti og fyrsti
giftingar - afmælisdagur þeirra,
þeim þar færð heiðursgjöf af
borgurum og bygðarmönnum og
jafnframt þakkað frábærlega mik-
ið og gott starf þeirra. Mun sam-
sætið hafa verið fjðlment og hið
sæmilegasta í alla staði.
Lengst af æfi sinni naut Jóhann
sál. hinnar beztu heilsu, var kvik-
ur á fæti, léttur í spori, sí-glaður
og skemtilegur í viðmóti. Virtist
fólki hann vera yngri maður, en
hann í raun og veru var. Fanst
mönnum sem hann mundi enn
eiga mörg ár eftir ólifuð. Um
miðjan febrúar s. 1. veiktist hann
af lungnabólgu, er reyndist væg í
fyrstu, en þyngdi á tökunum, er
frá leið, og andaðist hann á sjö-
unda sólarhring frá því er veikin
fyrst byrjaði. —
Jarðarförin fór fram þ. 24. feb-
rúar og var fjðlmenn. Var fyrst
húskveðja á heimilinu í Langruth
og síðan útfararathöfn í fundar-
sal Big Point-bygðar, þar sem
Herðibreiðarsöfnuður hefir mess- j
ur sínar. 1 fjarveru sóhnarprests,
séra H. J. Leó, talaði sá, er þetta [
ritar, á báðum stöðum. Var lík
Jóhanns sál. Jóhannssonar síðan!
, lagt til hinnar hinztu hvídar i
grafreit safnaðarins, sem er all- j
skamt frá fundarsalnum.
Bæði við jarðarförina og á eftir j
höfðu ýmsir orð á því við mig, að
nú hefðu menn verið að kveðja |
einn af beztu og merkustu mönn-
| um bygðarlagsins. Var það mælt
af þeim, er nákunnugir voru og
vissu hvað þeir voru að segja.
Er það meira en lítið ánægjulegt,
CUNARD LINE
1840—1929
Elzta eimskipafélagið, sem siglir frá Canada.
Cunard línan veitir ágætar sam-
göngur milli Canada og Noregs,
Svíþjóðar og Danmerkur, bæði til
og frá Montreal og Quebec.
Eitt, sem mælir með því að ferð-
ast með þessari línu, er það, hve
.þægilegt er að koma við í Lon-
don, stærstu borg heimsins.
Cunard línan hefir sérstaka inn-
flutningaskrifstofu í Winnipeg,
fyrir Norðurlöiid. Skrifstofu-
stjórinn er Mr. Carl Jacobsen,
sem útvegar bændum íslenzkt
vinnufólk vinnumenn og vinnu-
konur, eða heilar fjölskyldur. —
Það fer vel um frændur yðar og
vini, ef þeir koma til Canada með
Cunard línunni.
Skrifið á yðar eigin máli, eftir
upplýsingum og sendið bréfin á
þann stað, sem gefinn er hér að
neðan.
öllum fyrirspurnum svarað fljótt
cg yður að kostnaðarlausu.
|
i
©
§
s
I
I
i
£
£
£
$
10053 Jasper Are.
EDMONTON
100 Plndcr Block
&ASKATOON
401 IjuicuNter liltlff.,
CAIT.ARY
270 Main St.
WINNIPEG, Man.
Cor. Bay & Wellington Sts.
TORONTO, Ont.
230 Hospital St-
MONTREAL, 0««-
Cu0tr*
LINE
'i
i
I
I
I
!
i
£
£
1
í
I
I
x
\
£
I

\
£
£
að skilja eftir þá minning hjá
samferðamönnunum, sem eg fann
að hinn látni merki maður lét eft-
ir sig, hjá þeim, er verið höfðu
samherjar hans og vinir um
margra ára skeið. —
Eftir lát manns ,síns, flutti
ekkjan, Mrs. Sigríður Jóhannsson,
til dætra sinna, Helgu og Guð-
mundínu önnu, sem giftar eru
þeim Erlendsons bræðrum, er nú
búa að 704 Home St, Winnpieg.—
Mun henni líða þar eins vel og
auðið er. En sakna mun hún
hins mæta eiginmanns síns, djúpt
og hjartanlega, þó hún hins vegar
eigi þá huggun, er kristnar, góð-
ar konur æfinlega eiga. — Guð
blessi minningu hins látan, merka
manns, eiginkonu hans og. ástvini
alla.
Bæði mannkostir þeir og sá
myndarskapur, er Jóhann sál. Jó-
hannsson hafði þegið og geymt
trúelga, eru aðalseinkenni ís-
lenzk, er geymast eiga áfram í
Vesturheimi.
Þá lexíu megum vér, sem eftir
erum, athuga vandlega, þegar
landnámsmennirnir trúu og sönnu
eru að hverfa burt af sjónarsvið-
inu.
Jóh. B.
jiyjeðan andítæðingarnir, íhaldsmennirnir, hafa
I” verið að útbreiða hntykslissögur cg gera úlf-
alda úr mýflugunni, hefir hin frjálslynda stjórn í
Saskatchewan-fylki unnið að hinum stœrri vel-
ferðarmálum fylkisins. x
Hún lieíir meðal annars:
Trygt hin opinberu yfirráð yfir vatnsorkunni um allan aldur.
Leitt málið um náttúru-auðæfi fylkisins nálega til lykta.
Hvatt til vísindalegra athafna á sviði akuryrkjumálanna í þeirra mörgu myndum.
Innleitt þá gagngerðustu rannsókn á blöndun hveititegunda, er hugsast getur, sem og á
markaðs skilyrðum öllum.
Beitt sér fyrir auka útfærslu kolanáma iðnaðarins.
Innleitt ellistyrkslög.
Annast um ókeypis aðhlynningu fyrir tæringarveikt fólk.
Hrundið í framkvæmd fullkomnustu skaðabóta löggjöf verkamönnum til handa.
Stofnað fylkis-vega kerfi, sem nú er verið að mölbera, frá sveit til sveitar.
Aðstoðað við að opna nýja vegi í hinum norðlægari hér uðum, fyrir námaleitendur og
námamenn og trygt þeim raforku til afnota.
Með stefnu sinni í járnbrautamálum hefir fylkisstjómin komið samgöngunum á styttri
tíma í betra horf, en viðgengst í nokkru öðru fylki í Canada.
Stjórnin hefir og haldið þjóðskuldinni lægri en nokkurt annað fylki vestan við Quebec.
Aðstoðað fylkisbúa í öllum þeirra miklu og margvíslegu samvinnu-tilraunum.
KJÓSENDUR!
Greiðið atkvœði með merg málsins, en ekki smámunum
HAG FÓLKSINS I SASKATCHEWAN YERÐUR BEZT BORGIÐ MEÐ ÞVÍ AÐ ÞAD
ENDURNÝI TRAUST SITT A FRJÁLSLYNDU STEFNUNNI.
GREIÐIÐ ATKVÆÐI MEÐ LIBERAL-
FLOKKNUM HINN 6. JÚNI
Birt samkvæmt fyrirskipun The Saskatchewan Liberal, Association, Regina.
Fyrstu tvö árin af hjónabandi
j sínu munu þau Jóhann og Sigríð-
ur hafa átt heima í Skagafirði,
| en fluttu þá að Öxnhóli í Eyja-
firði og bjuggu þar í þrjú ár Það-
; an tóku þau sig upp árið 1887 og
I fluttu alfarin vestur um haf.
Settust þau fyrst að í Þingvalla-
nýlendu og bjuggu þar til 1892.
Fluttu þá búferlum til Manitoba-
vatnsygðar og bjuggu þar nálægt
sem Vogar ósthús * er nú. Þar
bjuggu þau í þrjú ár. Fluttu þá j
búferlum á ný, vestur fyrir Mani-!
tobavatn, og settust þar að sem
kallað er í Sandy Bay. Bjuggu i
þau þar í tvö ár. Fluttu þau þá
j enn búferlum og nú þangað, sem
| nefnt er Big Point-bygð, sem er
landsvæði allmikið og blómlegt
austur af Langruth þorpi. Keyptu
, þau hjón þar land og bjuggu þ^r
góðu búi þar til árið 1918. Seldu
þau þá land og bú og settust að í
bænum Langruth. Lifðu þau þar
kyrlátu og farsælu lífi, þar til ;
dauðinn aðskildi þau með burt-
köllun Jóhanns þ. 21. febr. s.l.
Börn þeirra hjóna, Jóhanns og j
Sigríðar, eru sex á lífi: 1. Jóhann j
Arnór, bóndi í Big Point-bygð; á j
hann fyrir konu Birgittu, dóttur
þeirra Bjarna Ingimundarsonar
og konu hans, sem eru merkishjón
í þeirri bygð. 2. ólafía Sigríður, j
gift skozkum manni, er heitir John
Duncan McLeod; érú þau hjón
búsett austur í Ontario. 3. Helga,
kona Finnboga Erlendssonar,
fyrrum verzlunarmanns i Lang-
ruth; eiga þau hjón nú heima í
Winnipeg. 4. Guðmundína Anna,
kona Erlendar Erlendssonar,
bróður Finnboga; eru þau hjón
nú einnig flutt frá Langruth til
Winnipeg. 5. Árni Margeir, bóndi
í grend við Langruth; fyrri kona
hans, Guðlaug Gunnhildur, dóttir
Bjarna Ingimundarsonar; misti
Árni hana kornunga konu, 23 ára,
árið 1915; síðari kona hans er
Hilda Blanch Dalton, kennari áð-
ur en þau giftust, af enskum ætt-
um. 6. Guðrún Sigurlína; á fyr-
ir mann George Isaac Herman
Garrett skólastjóra; eru þau hjón
nú búsett í Melita, hér í fylkinu.
— Öll eru þau systkin vel á sig
komin og hin myndarlegustu.
Vinsælda mikilla og nær óskiftra
mun Jóhann Jóhannsson hafa not-
ið hjó öllum, er hann þektu. Var
hann maður glaður í lund, félags-
maður hinn bezti, tillögugóður og
heilráður. Átti marga hinna
beztu íslenzkra mannkosta. Mun
hann og hafa verið hinn mesti
greindarmaður. Telur Halldór sál.
Daníelsson, fræðimaður og fyrr-
um alþingismaður Mýramanna,
Jóhann hafa verið ágætlega viti
borinn, í landnámsmannatali sínu
Yður mun íalla vel
voiar margbreyttu
Brauðtegundir
Biðjið um tvö eða fleiri
af þessum tegundum
Snowdrift
Milk Special
Graham
Rye
Real Homemade
Heather
Vienna
Health
Fruit
Twin Loaf
100% Whole wheat Raisin Rye,
BUNS og ROLLS
BUNS og ROLLS
Sætar
Raisin Buns
Iced Buns
Parkerhouse
Finger Rolls
óbrotnar
Small Square Rolls
Large Square Rolls
Vienna Rolls
Graham Rolls.
Biðjið um vora
Daglegu Skrá
Yfir—
CAKES
CGOKIES
DOUGHNUTS
Ekki munuð þér aðeins verða gláður og ánægður með vorar mörgu
og ágætu tegundir af Loaves, Buns, Rolls og Kökum af ýmsu tagi, sem
keyrslumaður vor flytur heim til yðar daglega,
Heldur mun yður líka þykja mikið til koma, að hafa á borðinu
tvær eða fleiri tegundir af Speirs Parnell Brauði.
Flutt daglega um alla Winnipeg-borg beint
frá Speirs Parneil bökunarstofunum heim til
manna, eða fœst bjá matsalanum, sem þér
skiftið við. Einnig sent til staða utanbæjar.
irs Parnell
Bakin^ Co. Ltd, <
Jeedíný a City since i882~