Lögberg - 31.07.1930, Blaðsíða 1

Lögberg - 31.07.1930, Blaðsíða 1
ByiONE: 88 31J Se«en Lm«> i \ trn^ed ^^^***** For C»T- Service and Satisfaction "' ■% PHONE . 86 311 Seven I.ines tntO- ,u°A „For «*& T*y aS,8 and Eáundry 43. ARGANGUR WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 31. JÚLt 1930 NÚMER 31 Frá þúsund ára hátíðinni á Þingvöllum FYRSTI DAGURINN. (Framh.) mundi klofna í tvö ríki, og af því leiða borgarastyrjöld. En sú stjórnvísi var höfðingjum lánds- ins í brjóst of laígin, að þá hörm- ungasölgul þarf ekki að segja. Lóg- sögumennirnir, sem kjörnir voru af hvorum flokkanna, Þorgeir Ljósvetningagoði og Hallur af Síðu, vizkan og göfgin, sveigðu toppana saman svo að af varð full sátt. Lö!gin mátti ei slíta sundur. Þau urðu að vera ein fyrir alla. Þannig var kristnin lögtekin fyrir tilstilli Þorgeirs lá hugsi þrjú dægur undir feldinum, og Halls af Síðu, sem vildi eiga Michael engil að vin, af því að hann mat meira alt það, sem vel var gert. Á þvi þingi hafa fleiri verið, sem létu vitsmuni stýra tilfinn- ingum sínum, en Snorri goði, er spurði, hverju goðin reiddust, þá er jörð brann “þar sem nú stönd- um vér.” Þetta var kristnitaka í hjá þeim meinsemd, sem bar í sér fall hins forna lýðveldis, en það voru erfð- ir og kaup goðorðanna. Goðorðin söfnuðust að lokum í fárra hend- ur uns fimm ættir réðu mestu í landinu. Þar með var jafnvæginu Lægra flutningsgjald á hveiti Samkvæmt fyrirskipun hlutað- eigandi yfirvalda, lækkar flutn- ingsgjald á hveiti og öðrum korn- tegundum, 1. október Hátíðarræða Ásgeirs Ásgeirssonar. Þingheimur hefir heyrt, að konungur vor hefir kvatt Al- þingi til fundar hér á Þin'gvelli. Enn einu sinni kalla Þingvellir Islendinga til allsherjarþings. Þetta er sú þinghöll, sem vér höfum tekið í arf, vellirnir eru íótaskör, og súlur fjallahrings- ins standa alt í kring undir heið- bláu himinhvolfi — vissulega hins spaka, sem þingsalur af guði gerður. Þessi svipmikla náttúra hefir hefir íóstrað þing vort# í nærfelt níu aldir. Hér er hjarta landsins, helgidómur þjóðarinnar, sem ger- ir oss minnuga mikilla atburða og lanlgrar sögu. Fylkingar aldanna geysa fram, og þúsundir ára renna saman í einn dag. Ingólfu, landsfaðirinn, er oss nú nálægur. Gifta hans var mik- með öðrum hætti il og fylgir þjóðinni. í hans land- þjóðhöfðingjum, sem ráku sigr- námi og af þess rót var sett alls- pða menn út í ár til skírnar. Varð- herjar þing á Þinlgvelli og nú- veizla allsherjar ríkis án borg- verandi höfuðstaður landsins.1 arastyrjaldar, réði úrslitum, og Ef að líkindum hefði látið, þá síðan hafa heiðni og kristni búið hefðu goðarnir orðið smákonung- saman með einstæðum hætti í ar um land alt, unz einn þeirra þessu landi til þessa dags, íslend- hefði brotið hina undir sig með ingasölgur og guðspjöll, mann- oddi og egg á sama hátt og varð dómur og mannúð. Lausnin var í Noregi á dölgum Haralds hár-| þinglegt meistaraverk, og jafn- fagra. Til lítils hefðu þá frjáls-1 ivamt menningarlegt. Þjóðareðl- ir, ættbornir höfðingjar numið 'ð býr að því alt til þessa dags. nýtt land. En gifta íslenzks Tilgangur þin!gstjórnar er lausn landnáms var meiri en svo, að deilumála, án friðslita og blóðs- yfir dyndi sú hættan, sem undan hellinga. — Ber þar sérstaklega var haldið. 1 eglgjum sverðsins að minnast Skafta Þóroddsonar er uppruni flestra ríkja, en í voru og Njáls Þorgeirssonar. En eik landi var það hin vaknandi frið-( fellur ekki við fyrsta högg. Eftir a*- og skipulagsþrá víkingsins, þingsetninlgu sjáum vér Kjartan sem skapaði allsherjarríki með og Gunnar vegna, og Njál og fullu samþykki allra landsmanna Bergþóru brend undir húðinni. án alls ofríkis. Það er glæsilegt En það er ekki einsdæmi í sam- upphaf lögþingsins í stað vopna.1 tíðarsögunni. Hins ber heldur Um það mun Þorsteinn, sonur að minnast, hvar íslendingar hafa raskað og erlendu konungsvaldi tcgunaum, 1. oKtooer i haust, frá greidd gatan til afskifta o'g yfir- úllum stöðum í vesturhluta Banda- ráða. Á árunum 1262'—4 leið lýðveld- ið undir lok, og gengust íslending- ar þá á hönd Hákoni gamla Nor- egskonungi; eymdi þá þó eftir af fornum hugmyndum um trún- ríkjanna, til allra helztu hafnar- staða. Gert er ráð fyrir, að þessi lækkun muni járnbrautarfélögin um $15,000,000 á ári, sem þeim er þó að einhverju leyti bætt upp með því að elyfa þeim að hækka flutn- að þegns og þjóðhöfðingja, því að tnssgja.ld á nokkrum öðrum vöru- sá sáttmáli, sem gerður var, var tögundum. Sýnist þessi lækkun bundinn því skilyrði, “að vér og lnuna miklu sumstaðar, eins vorir arfar halda við yður (kon- ^ dæmis frá Chicago til Balti- ung)i allan trúnað meðan þér og more- á. þeirri leið hefir flutn- yðar arfar halda við oss þessa tngsKJaidið verið 21c. fyrir hver sáttargjörð — en lausir, ef hún kundrað pund hveitis, en verður rýfst að beztu manna yfirsýn.” —! eftir þetta ekki nema 16c. Þessui Með Járnsíðu og Jónsbók var mik- iih er iækkunin frá ýmsum öðrumj il breyting á íslenzku stjórnar-, stoðum. Er þetta vafalaust gert skiplagi, en þó hélzt um langt t/ændunum í hag. skeið löggjafarvald lögréttunnar ------------- og var fjarlægð konungsvaldsins „ í fyrstu vernd landsréttindanna. Ákafir jarc^skjálftar á ltalíu Og alt fram um siðaskifti höfðu f vikunni sem leið gengu afar_ íslendingar einurð á, að minnaj miklir jarðskjáiftar á suðurhluta Meiri óeirðir á Egyptalandi Enn berast fréttir af áfram- haldandi óeirðum í ýmsum borg- um á Egyptalandi og þeim all- alvarlegum. Hefir víða slegið í fcardaga millji uppreisnarmanna manna og lögreglunnar og sum- staðar hefir orðið að kalla herlið til að skakka leikinn. Nokkrir menn hafa mist lífið í þessum skærum og fjöldi særst. Fjöldi manna hefir verið tekinn fastur, svo fangelsin eru full og fram yfir það. Uppþot þessi og óeirðir stafa af póltiskum ástæðum. konung á landsréttindi sín sam- kvæmt Gamla sáttmála. En þó var engrar framsóknar að minn- ast frá timum hins erlenda kon- ungsvalds. Síðan gekk þróunin ítalíu. Fréttir af því tjóni, sem þeir hafa valdið, eru enn ógreini- legar, en áreiðanlegt er, að þarna hafa farist um þrjú þúsund manns og einar fimm þúsundir erlendis í einveldisátt o!g leitaði áj meiðst> margir hættulega. Eigna_ með þunga tíðarandans og mætti Ljónið er afskaplegt. Nokkrir all- hins sterkari. úr því var hægtj stórJr bæir hafa hrunið - rúst og að falla, en ekki að sigra fyrir; fjöldi af bændabýlum. Er þetta frelsi íslands og sjálfstæði, unz^ einn með stórkostlegustu jarð. Arni Oddsson dró síðasta andvarp! skjálftum> sem komið hafa nú íslenzkar sjálfstjórnar við undir-! lengi Jafnyel þótt fréttirnar skrift einveldisins í Kópavogij kunni að yera eitthvað orðum 1662, “þögull og hryggur í hjarta.” Fólkstal Bandaríkjanna Manntalsskýrslurnar, sem samd- ar eru á þessu ári í Bandaríkjun- um, eru enn ekki fullgerðar, en það er gert ráð fyrir, að fólkstal- an muni reynast 122,957,000, eða þar um bil. Árið 1920 voru íbú- ar Bandaríkjanna 105,710,620. Séu þessar áætlanir því réttar, þá hefir fólkinu fjölgað á síðustu tíu árum um 17,246,600. Væntanlega reynast þessar ályktanir ekkij langt frá lagi, þó einhverju dá- litlu kunni að muna. Það verður ekki langt frá að fólkstalan í Bandaríkjunum sé nú komin upp i hundrað tuttugu og þrjár milj- ónir manna. Urslit kosninganna Afturhaldsmenn vinna sigur, fá 1 3 7 þing- sæti, liberalar 89; sameinaðir bændur 10; framsóknarmenn 2; liberal-progres- sive 3; verkamenn 3; óháðir 2; óvíst um 2 þingsæti. Mr. Bennett myndar ráðu- neyti á næstunni. Fjórir af ráðgjöfum stjórnarinnar féllu í val, þeir Dunning í Regina, Lucien Cannon í Quebec, Crer- ar í Brandon og Dr. Cyrus MacMillan í Prince Edward Island. Bancroft beið ósigur í Selkirk og hið sama gerði Mc- Pherson í Portage; Weir kosinn í Mac- Donald. Afturhaldsmenn töpuðu tveim- ur af sínum áhrifamestu mönnum, þeim Stevens í Vancouver og Church í Toronto Höfðingjar lutu upp frá því er- lendu valdi og urðu óvinsælir af j afarmikið tj6 alþýðu, sem mundi forna sögu og lifði í skautl íslenzkrar náttúru! því lífi, sem hlýtur að ala sjálf-j stjórnar- og frelsisþrá. — Fjar-1 auknar, þá er enginn efi á því, að jarðskjálftar þessir hafa Hvernig lízt Ot- lendingum á Island? Ummæli nokkurra erlendra heiðursgesta. í þingveizlunni í Hotel Borg í Ræða hans var sköruleg. Hann ljvsti því i fáum orðum, á hvern hátt hátíð þessi mundi geta haft mjög mikla þýðingu fyrir þjóð- ina — engu minni en hin fyrri hátíð 1874. Hér hefði margt stór- menni komið, margir áhrifamenn stórþjóða kynst íslandi í fyrsta Ingólfs, en faðir Þorkels mána, stigið feti framai* samtíð sinni aðiheldur suðrænt og austrænt. unnið ön og ástand fólks- ins, sem eftir lifir á jarðskjálfta- svæðinu, er hörmulegt. Vita- skuld veitir stjórnin og ítalska þjóðin yfirleitt alla þá hjálp, sem læ!gð erlendra einvalda var nú till hægt er ills eins sakir fjárdráttar og ó-’ kunnugleika, þó ekki brysti ætíð; á velvild. Konungdæmið af guðs náð er hvorki norænt né vestænt, hafa ráðið miklu, en Úlfljótur,' löggjöf og stjórnmálaþroska. kyrlátur höfðin!gi og spakur að Það er alment álitið, að höfð- viti, sagði fyrstur upp lögin — ingjar einir hafi öllu ráðið um “en þau voru flest sett að því, stjorn hins íslenzka lýðveldis. En sem þá voru Gulaþingslög, að^ þesS ber að minnast, að allir ráði Þorleifs hins spaka Hörðu- frjálsbornir menn — og þræla- Kárasonar, móðurbróður Úlf-1 haid féll hér skjótt niður og svo ljóts, vor til “hvað við skyldi hispurslaust, að engar sögur fara auka eða af nema eða annan veg af — höfðu hér jafnan rétt við setja.” Þann veg “var Alþingi goðana. Vígsbætur voru hinar sett að ráði Úlfljóts og allra sðrnU og allir jafnir fyrir löfeun- landsmanna, þar er nú er.” —J unli ríkir og fátækir. Goðar voru' Hinir kynbornu höfðingjar, sem skyldir að nefna tvo menn með vildu heldur láta óðul sín en lúta sér j lögréttu til öryggis góðum valdi konungs, báru gæfu til að málalokum, og þingbændum var stofna hér lýðveldi, sem um margaj frjáist að se!gja sig úr lögum og hluti varð upphaf og fyrirmynd j við hvern þann höfðingja, er þessí stjórnarskipulags, sem er^ þeim leizt Er þetta upp. við lýði og í uppgangi hinna þroskamestu þjóða. meðal haf dreifingarvaldsins og vís- Þann ir almenns kosningaréttar. Höfð- veg er upphaf þingaldar á ís-| ingum var þetta ríkt aðhald. landi, þeirrar aldar, er vér enn Trúnaðarskyldan var gagnkvæm, lifum á og berjumst við að leiðaj en biind hlýðni við goðumborínn til fulls þroska. Oss ber o!g að höfðin'gja óþekt. Þörf þingsins minnast Gríms geitskós, sem^ léði úrslitum um fylgið, en ekk- kannaði hugi landsmanna og mun ert guðs-náðar-vald höfðingjans. hafa átt þátt í vali þessa þing-j j.\ð Lögbergi, þar sem nú stönd- staðar, sem er eins og af guði^ l rn véri var hverjum frjálsum skapaður til að varðveita þrótt og^ manni heimilt að flytja mál sitt, heiðríkju fornaldarinnar í huga og þar voru gefin öll leyfi og Und- þjóðarinnar. Það er staðurinn.j anþágur frá meðalhófsbókstaf þar sem öxin týndist og land af-j gildandi laga. . Því var Lö!gberg brotamannsins var gert að al-j helgasti staður hins forna þings. mannafé. Það er verðu'gt upphaf pá er þess og að minnast, að sett þingsögu og réttar. Þessi at- | var á Alþingi hinu forna hreppa- burður hefir mestur gerst á óru skifting sú, er enn helzt við lýði, landi. og þar með fátækra- og tryggin'g Þingvellir varðveita svip hinna ar-löggjöf um eldsvoða og naut- fornu laga, sem voru stuttorð og gagnorð, meitluð eins og klettarn- pening, sem helzt minnir á lög- gjöf síðustu áratuga í menningar-' ir í Jgjánni, af skapferli bóndans löndum nútímans. Sú löggjöf var og víkingsins í huga lögsögu-j einstæð, sprottin af landsþörf mannsins, hinni fyrstu lögbók og jafnaðarhugsjón. Það er dóm- hins unga lýðveldis. Víkingseðl-j ur hinna merkustu vísindamanna ið varð að vísu ekki bráðkvatt viðj síðari tíma, að engin löggjöf sé stofnun Alþingis. Mannlegur^ fremri íslenzkri löggjöf á lýð- þroski heimtar áraþúsundir. En veldistímanum um jafnfrétti og þeir varðveittu þó hið un!ga alls-j félagshyggju. herjarríki fyrir hinum stærstu Oftlega voru á Alþingi sefað- hættum. Kristnitakan varð þrek- ar deilur, er horfðu til vandræða, raun hins nýja skipulags. Þjóð- in skiftist 1 tvo harðvítuga flokka, kristna menn og heiðna. Goðarn- og má þar nefna deilur þeirra Hafliða og Þorgils o!g áhrif hins mikla höfðingja, Jóns '(Loftsson ir höfðu rétt til að segjast úr lög- ar, er mat meira venjur forfeðra um hverir við aðra. Það var ekki sinna en páfans í Róm. En þó fól útlit fyrir annað, en að þjóðin íslenzk stjórnarskipun í sér þá Og áin, þar sem öxin týndist, var eftir þetta vanhelguð með drekk- ingum o!g gjárnar með gálga og galdrabrennum. Löggjafárvald löréttunnar dvínaði þar til dóms- valdið stóð eitt eftir, svo að það, mátti næstum framför heita, er i landsyfirrétturinn var ,»stofnaður í Reykjavík árið 1800, þó Alþing- isheitið gengi til viðar um stund. En jafnframt sást dagsbrúnin. Með aðdáanlegri þrautseigju höfðu landsmlenn jafnan, úskað, |að fá að ná íslenzkum lögum, eftir forn- um landsréttindum, þó að bæna- kvak var að lokum í rómnum. Og skömmu eftir að nafn Alþingis var gengið til viðar, hófst hin harða sókn, sem 1918 leiddi tili fullveldis íslands, með líkum' hætti og var á lýðveldistímanum. Vorhugur IBaldvins Einarsson- ar og kvæði Jónasar Hallgríms-j sonar kveiktu eldmóð í þjóðinni,| tíðarandinn í álfunni snerist til hjálpar o!g þá kom fram fleygur og fullþroskaður hinn ókrýndij konungur íslands, Jón Sigurðsson, sem ber ægishjálm yfir allaj stjórnmálamenn á öllum tímum. Frá upphafi er braut hans bein. Bændur landsins fylktust undir merki hans. Á Alþingi, sem var endurreist af hinum ígóða konungi Kristjáni VIII., vann hann lát- laust að istarfi sinu. í fullan mannsaldur var hann foringi, þjóðarinnar. Réttur til innlendr- ar verzlunar, fjárstjórnar og lög- gjafarvald í sérmálum vanst á hans tíð, og hefir borið hundrað- faldan ávöxt. Sjálfstjórnin hef- ir leyst hina bundnu krafta og enn þann dag í dag eykst ávöxt- urinn af starfi Jóns Sigurðssonar o'g hans samtíðarmanna. Endur- heimt Alþingis og landsréttinda fyrir aukin áhrif engilsaxneskrar erfðavenju og fyrir franska stjórnvísi, er móðir þessa fjör- kipps, sem nú hefir skilað oss aft ur í spor hins forna þjóðveldis. Það hefir kostað baráttu, sem við teljum ekki eftir, því að þvingun til sjálfstjórnar er engu betri en (Framh. á 5. bls.) Mikil lífsábyrgð í síðastliðnum júnímánuði keyptu Canadamenn fimtíu og fimm milj. dollara virði af lífsábyrgð og á fyrra helmingi yfirstandandi árs var salan aðeins 2 per cent. minni heldur en á fyrra helmingi árs- ins 1929. Kemur ef til vill Þær fréttir hafa hvað eftir ann- að borist, að 'hið mikla loftskip, R-100, væri í þann veginn að fljúga til Canada. Ekkert hefir samt orðið af því enn sem komið er, því loftskipið hefir ekki þótt í því standi, að ugglaust væri að fara á því svo langa og hættulega leið. Er nú enn ráðgert að leggja af stað um þetta leyti, hvort sem nú verður nokkuð af því eða ekki. Meiri tóbaksrækt í Canada Mest af því tóbaki, sem notað lngn er í Canada, er nú ræktað í land- inu sjálfu. Hefir tóbaksræktin stórkostlega farið vaxandi á síð- ari árum og tóbaksnautn sömu- leiðis. Árið 1922 notuðu Canada- rienn 20,528,228 pund af tóbaki, 2,450,000,000 vindlinga og 181,- 250,000 vindla. Árið 1928 var tó- baksnautin komin upp í 21,907,747 pd. af tóaki, 3,927,000,000 vindl- inga og 181,730,00(í vindla. Þrátt fyrir það, að Canadamenn notuðu nú miklu meira tóbak sjálfir, hafðí innflutningur tóbaks þó á þess- um árúm minkað ú'r 21,360,669 pd. ofan í 18,961,564 pd. Á sama tíma óx útflutningur tóbaks úr 471,991 pd. upp í 6,079,606 pd. — Þessar skýrslur sýna meðal ann- ars, að þrátt fyrir það, að í Can- ada var 1928 eytt hálfri annari miljón fleiri tóbakspunda, held- ur en 1922, og hálfri annari biljón meira af vindlingum, þá hefir þó innflutta tóbakið minkað um ná- lega hálfa þriðju miljón p^unda. Þar að auki hefir útflutningur1 tóbaks frá Canada vaxið um ná- lega fimm og hálfa miljón puna. fyrrakveld létu margir hinna út-l sinni. Og sú viðkynning mundi lendu gesta í ljós álit sitt á þjóð verða íslendingum til mikils og landi og sögðu frá því, hvernig gagns og blessunar í framtíðinni. þeim hefði líkað að sækja Islend- heim. Birtum vér hér út- Hann talaði og nokkur orð um þjóðbrotið vestra, sem dreift væri arátt úr ræðum sum*a þeirra, ogl og oft sundrað vegna ósamlynd- sýna þær hvern hug þeir bera tilj is. En hátíð sem þessi hefði mik- Alþingishátíðarinnar og íslendinga yfirleitt. Brú hrynur-- Margir drukna í vikunni sem leið héldu Þjóð- verjar hátíð mikla, til að minnast þess, að hinn útlendi her hefir nú verið fluttur úr Rínarlöndunum. Tók von Hindenburg forseti þátt í henni ásamt öðru stórmenni Timburbrú var á fljótinu, og þegar dimt var orðið um kveldið, höfðu um hundrað manns safnast saman á brúnni, þegar hún brotnaði alt í einu og hrundi ofan í ána með öllu fólkinu, sem á henni var. Hvað margt fólk fórst þarna, er ekki fullljóst, en það var að minsta kosti fjörutíu. Timbrið úr brúnni varð sumu af fólkinu a, bana, en sumt druknaði í fljótinu, áður en hægt var að bjarga þvi. Meiri atvinna í Canada Hagstofan í Ottawa skýrir frá því hinn 25. þ. m., að 1. júlí hafi þeir, sem atvinnu höfðu í Canada verið 21,296 fleiri, heldur en þeir sem atvinnu höfðu 1. júní síðast-, siðan á sænsku. Forseti sænska þingsins, B Er- ikssen, sagði, að Svíar væru hreyknir af því, að þeir skyldu geta haldið 500 ára afmæli þings síns hátíðlegt árið 1935. — En hversu mikið gætu íslendingar ekki verið stoltari af sínu þingi, sem væri meira en helmingi eldra. Hann talaði um, að hin sænska og íslenzka þjóð ætti margs að minnast sameiginlega. Fornsaga; þeirra væri samfléttuð. Tunga súj er hann hefði heyrt hér talaða undanfarna daga, hefði eitt sinn verið töluð í Svíþjóð. Hann kvaðst þess fullviss, að| er hann óskaði hinni þjóð allra heilla, þá talaði hann ekki að eins fyrir munn hins sænska þings og stjórnar, heldur væri það innileg ósk hinnar sænsku þjóðar, að í slendingum mætti sem bezt farnast í fram-1 tíðinni. il áhrif á hugi manna þar til heimalandsins, styrkti þá í þjóð- crnisbaráttunni, örfaði þá til ein- drægni innbyrðis. Hann kvaðst hafa bjargfasta trú á því, að mik- ill og gagnlegur gróður ætti eft1 ir að spretta af íslenzkum fræjum þar vestra. Þá talaði Hakkila, varaforseti í þingi Finna. Mælti hann fyrst nokkur orð á finsku, og munu fá- ir hafa skilið hann. — Kvaðst hann hafa viljað láta samkomuna heyra finska tungu — en talaði liðinn. Skógareldar Miklir skógareldar hafa að undanförnu gengið í British Col- umbia og unnið heilmikið tjón. Síðustu fré-ttir segja, að þeir séu nú að miklu leyti slöktir. Góðar uppskeruhorfur Sir Henry Thornton segir, að sennilega verði hveiti uppskeran í Vestur-Canada nú í haust um 400 miljónir mæla. Auðvitað er þetta aðeins áætlunv sem getur breyzt töluvett, en hún er samt bygð á mikilli reynslu og þekkingu. í fyrra var hveitiuppskeran ekki nema 272,000,000, en árið 1928 var hún 550,000,000 mælar. Á leið^til Canada Brezka loftskipið mikla, R-100, lagði af stað frá Englandi á þriðju- ’daginn í þessari viku, áleiðis til Montreal. Alt gekk ágætlega fyrsta daginn, og allir gera sér góðar vonir um, að það muni lenda með heilu og höldnu í Mont- real á fimtudaginn eða föstudag- inn. Á loftskipinu eru 44 menn. Hann gat þess meðal annars, að Finnar hefðu öðlast sjálfstæði sitt sama ár og íslendingar, 1918. Margt væri annað líkt í sögu þess- ara tveggja þjóða. Það hefði ver- ið sér óblandin ánægja, að vera á hátíð Alþingis, m. a. vegna þess, að hann hefði hér kynst því, hvernig smáþjóðin íslendingar hefðu getað varðveitt sjálfstæði sitt. Og þátttaka stórþjóðanna í hátíð þessari bæri vott um, að þær þjóðir skildu tilverurétt smá- þjóðanna, og væru honum vin- veittar. Þá flutti fyrverandi forsætis- ráðherra O. Lykke kveðju frá Norðmönnum. Hann gat þess í upphafi, að fulltrúar þeir, sem komið hefðu á hátíðina, fyrir hönd norska þingsins, hefðu orðið að fara á laugardaginn, því tæki hann hér til máls. Hann hóf mál sitt síðan með íslenzku! ^vi að ^sa hátíðinni. og því hve framúrskarandi vel hefði verið fyrir öllu séð, og skipulag gott. Veðrið hefði verið ískyggilegt til að byrja með, dimt og rigning. En veðrið fór batnandi alveg eins og fyrir því hefði verið séð, að bjartara yrði yfir hátíðinni og hugum manna, eftir því sem lengra leið. Hátíðin hefði verið framúrskarandi — en þannig fyr- ir komið, að teflt hefði verið á tvær hættur. Hann lýsti að endingu framtaki íslendinga á síðari árum, og hve samkepnisfærir þeir væru á sviði verzlúnar og annara atvinnuvega. Það þektu Norðmenn manna bezt. Hann óskaði Islendingum til ham- ingju með framfarir síðustu ára — og að framtakshugur þeirra mætti vel dafna. — Mgbl. Verkfall í Frakklandi í bænum Lille á Frakklanudi hafa um tuttugu og þrjár þúsund- ir manna gert verkfall, til að mót- mæla því, að fimm per cent séu' en nægilegt til þess tekin af launum þeirra til að| “ísland lengi lifi.” mynda ellistyrkssjóð, samkvæmtj -------- Fyrir hönd þýzku fulltrúanna talaði Herm. Hoffmann, yfirkenn- ari. Ræða hans var fjörug. Hann lýsti í fám orðum fegurð lands- ins og manndómi þj^ðarinnar, lýsti áhrifum hinna björtu júní- nótta. Hann dáðist að hinum skipulega undirbúningi hátíðar- innar, og harmaði, hve lítið hann hefði getað séð af landinu. — Lítið hefði hann lært í íslenzku, að segja: lögum, sem samþykt. þingið hefir nýlega! Fyrir hönd sendinefndar Can- Merki Skaftfellinga. Lögbergsgangan á Þingvöllum fyrsta daginn fór yfirleitt ekki þannig fram, eins o!g til var ætl- ast. Og eigi voru allir héraðs- fánar jafnsnemma tilbúnir. En er þeir voru komnir á loft, mátti sjá þar glæsilega liti og fögur tákn. Saktfellingafáni var með mynd af baugi (hring) og exi. Er baug- urinn til endurminningar um Úifljót, því baugurinn var tákn hins friðsamlega lögríkis og lög- gjafarinnar (hann skyldu goðar hafa á hendi sér, þegar þeir riðu til lögþings o. s. frv., samkv. Landnámu)i, en Úlfljótur var úr Skaftárþingi. öxin, sem er tákn sjálfstæðisins (sóknar og varn- ar), er minningar um annan Skaft- felling, Leiðólf, er (einnig sam- kv. Landnámu) vó hinn fyrsta er- mdreka erlends valdhafa hingað ada, talaði dr. B. J. Brandsson.— j til lands. — Mgbl.

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.