Lögberg - 25.12.1930, Blaðsíða 2

Lögberg - 25.12.1930, Blaðsíða 2
Bls. 2. LÖGBERG, FIMTUDAGINN 25. DESEMBER 1930. Grœnland Eftir Vilhj. Stefánsson. inga, h'lotið að hafa verið ónæmir unin á íslandi, sem á rætur í tveimj að nokkuru fyrir mislingum, og álfum heims. Vonum vér og trú-( mun jþað ónæmi hafa gengið að um, að upp af þeirri rót megi vaxa; erfðum til barna þeirra, en að sama ríkari skilningur, dýpri samúð og Barnaskólar í Rússlandi Eg hefi reynt, eftir því sem unt skapj veí,kara, sem meira varð að meiri samvinna, en áður hefir átt er í Ameríku, að afla mér vitn-, j^ölu af Skrælingjablóði. eskju um Grænlands deiluna ogj Fimm stjórnir ráða yfir kyn- skoðanir þær, sem menn hafa á;stofnum Skræiingja. Talin frá þvi máli á íslandi, í Danmörgu og vestri tij austurs, eru löndin þessi: sér stað milli íslendinga hafs og vestan. austan Seyðisfirði, 14. september 1930. Noregi. Mér er þvert um geð að síbería> un(jir stjórn Rússa; Al- Sigrún Pálsdóttir Blöndal, Mjóa- Norður-Canada, undir keri; Guðríður Guðmundsdóttir, Suður-Canada; Helluland Sleðbrjótsseli, Jökulsárhlíð, ritari. Þórunn Hallsdóttir frá Rangá; Gísladóttir, Gullsmiðs, taka þátt í þeim deilum eða jafn'|aska> vel að láta í ljós, hvor flokkur manna; hafi meira til síns máls að minni stjórn ætllan. En mig langar til þess að (Labrador) undir stjórn Nýfundna Því hefir verið haldið fram, en efalaust þó ranglega, að Svarti- dauði hafi verið mislingar á fyrstu bera vitni um eitt atriði, sem eg lands> og Græniand, undir stjórn Seyðis’firðr;”Anna Sigmundsdótt- hefi rannsakað gaumgæfilega og Lana Þaer fjórar stjórnir, sem ir frá Gunnhildarlgerði. Vilborg borið fyrir brjósti um tuttugu ára fyrst voru nefndar, voru í upphafi Þorgilsdóttir, Seyðisfirði. Jónína skeið eða vel það. A eg þar við annað hvort þekkingarlausar eða dótt° Seyð£f.8Guð’1 eÍf* Jensdótt- hættu þá, sem frumstæðum (pn- athugalausar um hættuna. Auk ir, Seyðis. Hallfríður Brandsdótt- nitive> þjóðflokki stendur af þegs eru gottvarnir ef til vill }r ljósmóðir. ólöf Kristjánsdótt,- næmum sjúkdómum en ekki eru bundnar þeim örðugleikum, sem £ tfyðisf. In#*jðjgA?^^ nættulegir 1 neinu þeirra þriggja ekki verður við ráðið, af því að frá Stakkahlíð, Seyðisf. Erlend- landa, sem hér eiga hlut að máli, þessir Skrælingjabústaðir eru á íRa Jónsdóttir Þorleifssonar, «v„ likleet «r. aðiljar Jeasa meglnlðndum, «m bygí eru Ev- gg*"**. mals geri ser rangar eða oglogg- rópumönnum. Þá hefir og í sum- gústa Björnsdóttir, Firði, Seyðisf- ar hugmyndir um háska þann, sem um j^ggara janda að minsta kosti, María Þórðardóttir, Seyðisf. Sig- hér er á ferðum. bólað á þeirri skoðun, að frum- ?"íð“r Einardóttir Seyðisf. Ragn- Til dæmis um þess hattar sjuk- stæðar þjoðir eigi ser engan rett, bjorg Jónsdóttir, Seyðisf. Guð- cióma, má nefna mislinga. sem hvítir menn þurfi að virða. bjðrg Guðmundsdóttir, Seyðirf. En Grænland er eyland, og þess Guðrún Eiríksdóttir, Seyðisf. Guð- , , , , laug Jonsdottir, frá Kóreksstöð- vegna er þar hægara um sottkvi- um Ástríður ingimundardóttir, un. Að því alveg sleptu, hvort Seyðisf. Þóra Margrét Sigurðsar- fi'r þeirra um Evrópu. Gerum ráð Dönum gangi til göfuglyndi eitt, <tottir tT*f1n.ttormaaonar’ Arnheiðar- ívrir, að svo hafi venð, þvi að sem þo ma mjog vel vera, þa beita ín g Guðjónsdóttir, Seðis. Aðal- þegar milsingar bárust fyrst til þeir nú eíns og eðlilegt er, þeirri bjðrg Sigurðardóttir, Húsey. Guð- Evrópu, hljóta þeir að hafa lagst roksemd ge!gn kröfum íslendinga rún Sigfinnsdóttir, Húsey. Hólm- mjög líkt á eins og Svartidauði. cg Norðmanna, að þeir séu að gÍXdóttíí^^VertSsJy^^Sf! En sagnir um það eru nú löngu vernda líf Skrælingja. Gerum 1 Ánna S. Þórarinsdóttir, frá Gils- gieymdar. Þeir munu hafa deytt, svipinn ráð fyrir, að íslendingar árteigi. Nanna Sveinsdttir, Seyð- segjum fjórðung, helming eða þrjá og Norðmenn hafi á réttu að Jóhanna fjórðu hluta íbúanna. En hinir, standa, Þegar þeir sem af komust, voru ónæmir fyrir fram, að þetta sé ekki hin eiginlega onína Jakobsdóttir, frá Brimnesi, þeim, og gekk það ónæmi í erfðir, orsök þess, að Danir halda Græn- Eáskrúðsfirði. Þorbjorg Þórar- „ ■ • , msdottir fra Ketilsstoðum. Stef- svo sem börn erfa au'gnaht og landi lokuðu. Þeim sannmdum anía Stefánsdóttir> Jórvík. Breið- andlitsfall foreldra sinna. verður þó aldrei neitað, að þessi dal. Elisabet Wathne, Seyðisfirði. Þegar mislingar bárust öðru einangrunarstefna ein, sem Dan- Sigríður Guðmundsson, Seyðisf. sinni til Evrópu, munu þeir hafa lr «ætl eí til vildi forðað Seyðis. Anna Stefánsdóttir orðið þeim að bana, sem ekki höfðu Skrælingjum frá mislingum nógu Výathne, Seyðisf. Guðrún S. Helga- lengi til þess að vísindamönnum dóttir, frá Skógargerði í Fellum. tækist á meðan að finna varnar- Bergþóra Guðmundsdóttir, Seyðisf. • . Sigriour SiRiusdottir, Arnheioar- lyf gegn þeim. stöðum. Helga Árnadóttir. Guð- Eg heyri, að minna sé um at- björg Guðmundsdóttir, Seyðisfirði. vinnuleysi á fslandi á þessu ári Margrét Björnsdóttir, Hólma, Sf. . ,, . „ , , ,, Anna M. Jonsdottir fra Gilsar- heldur en jafnvel 1 nokkru oðru tei^j Guðbjörg Gróa Magnúsdótt- siðmenningar-landi, og heyrst ir, Fossi, Seyðisf. Nína Stefáns- fimm hefir, að ha!gur manna sé betri í dóttir, Seyðisf. Imma Nielsen, Sf. jóhanna Arnljotsdottir Hemmert, Noregi en morgum oðrum londum. B16nduós. Hlmfríður Hemmert, Væri þá ekki, á meðan svo vegfiar, Seyðigf. Margrét Friðriksdóttir og hvað sem líður gróða af verzl- frá Akureyri. Tóta Wathne, Sf. ■■«’•» SSÍmÆSfí* eíÆS: þessum tveimur þjóðum mein- vinsdóttir, Þorgerðarst. í Fljótsd. fangalítið, og mannúðarbragð af Guðrún ólafsdóttir frá Firði í þeim, að bíða ágóðahluta síns um Mjóafirði. Anna ólafsdóttir, frá 7, _ „. ,, , Firði í Mjóaf. Lára Stefansdottir, svn flmm> tln eða fimtan ar, frj. Borgarfirði (austur). Þuríð- síaðreynt, þegar landfarsóttir b7r-'en innan ^33 tíma virðist ekki “r Árnadóttir, frá Borgarirði (au).. ósennile!gt, að læknar geti komið Margret Sigurðard., Sf: B.iargey ^, Ff7 , , Seyðisf. Sigríður Jónsdóttir, Sf. halda þvi Ida Stefánsdóttir. Seyðisf. Jak- Eg hefi oftar en einu sinni lát- ið það álit í ljósi, að ekki gæti hjá því farið, að margt mætti, læra af byltingunni á Rússlandi, hvað svo sem pólitíkinni og bolshe-j vikastefnunni líður. Mér er t. d. fullkunnugt um það, að í heil-| brigðismálum og læknisfræði er sín í skólann. Þeir þóttust ekki geta mist þau frá ýmsum heimil- is snúningum, og höfðu að öðru leyti litla trú á því að skólafræðsl- an kæmi þeim að nokkru gagni. Blaðamaðurinn fór nú á hnot- skóg meðal bændanna og spurði' þá hversu þessi nýja skólafræðsla gæfist. Yfirleitt svöruðu bænd- urnir á einn veg. mikið starfað í Rússlandi og margtj «Skólarnir €ru ekki eins bolv_ eftirtektarvert reynt. Meðal ann-|aðir og við héldum. Bðrnin hafa ars er einkum stefnt að því, a^ ^ áreiðanlega gagn af þeim.” iyrirbyggja sjúkdóma, og byrgja «Að hverju leyti koma þeir þá brunninn áður en barnið er dott-1 helzt að gagni?” spurði biaða_ ið ofan í hann. Allir myndu helzt maðurinn kjósa þetta, en framkvæmdin er, „. ... _T, * .. “Ju, vegna þess, að við höfum oft erfið. Nu er eftir að vita, hvað; _ . , i___ 1 miklu meira gagn af börnunum, Russum verður algengt með þess-j , „ „ . x . ]>egar þau koma ur skolanum. Þau ari stefnu. Enn eiga þeir langt 1 i land, til þess að standa jafnfætis öðrum þjóðum í heilbrigðismálum, Eitt af mörgu, sem Rússar hafa reynt, er nýtt ráð t.il þess að bæta1 Mér fanst, þe!gar eg las þessa úr hinni miklu læknafæð í sveita-| frásögn, að hér myndu Rússar héruðum. Þeir gefa stúdentum, vera á réttri leið í skólamálun- sem lesa læknisfræði, kost á, að um, þó torfærur kunni að vera á ríkið kosti þá að öllu leyti á há- henni víða hvar. skólanum, gegn því að þeir starfi ------ í þrjú ár sem læknar í sveitahér uðum að loknu námi. I kunna betur til flestra verka og | hafa jafnvel lært margt, sem við foreldrarnir kunnum ekki.” Það hefir mér skilist, að lengi vel hafi oltið á mörgu í skólamál- unnum hjá Rússum, að þeir hafi En það er ekki eingöngu í heil- brigðismálum, sem Rússar reyna g,felt verið að breyfa m Qg reyna að brjóta nýjar leiðir. Eg hygg, að svo muni þetta vera í flestum landsmálum. Það er eins og þeim sé um að gera, að hafa alla hluti nýjar aðferðir og skólakerfi. Eg þan þannig eftir því, að kennari nokkur kvartaði undán því að óð- ara en ein reglugerð væri komin um skólana o'g kensluna, væri öðruvísi en aðrir. Sumt af nýjung Guðmundsdóttir, um þeirra er álitlegt, sumt næsta hennj breytt & “^ gy() kennararn_ óálitlegt o!g stendur þá oft í sam- ir yrðu að gegja , org. kyeðnu .. og amen til alls, en færu lítt eftir því og frekar eftir sínu eigin Sem dæmi þess, hversu kent er í sveitaskólnm er nefnt, að kenn- arinn fer með börnin til beztn bænda í sveitinni og skýrir fyrir þeim, hvers vegna kýrnar mjólki betur, o. s. frv. Jafnframt koma þá til tals dráttarvélar, jarðvcgs- tegundir, áburður, meðferð mjólk- ur o!g ótal annað, líka skrift og reikningur til þess að geta haft yfirlit yfir hversu alt gengur. | í bæjunum er kenslunni hagað á líkan hátt. Þar er farið með börnin í helztu verksmiðjur. Vél- arnar eru skoðaðar og hversu þær vinna, vinnuaðferðir o. þvíl. Síð- an er rætt um það í skólunum, hvað fyrir augað hafi borið, og hvar af því megi læra. Með þessum hætti er alls ekki auðið að fylgja ákveðinni tíma- töflu við námið í skólanum og greina ýmsar námsgreinar sund- ur. Margt er kent hvað innan um annað. Þeir kalla það heildar- kenslu. Auðvitað varð að breyta öilum skólabókum. Sögur o. þvíl. eru horfnar úr þeim, og í stað þeirra eru komnir fræðandi leskaflar um ýms efni úr daglegu lífi og at- vinnuvegum, þjóðmegunafæði o. þvíl. Skólakenslan rennur saman við daglegt líf og stðrf þjóðarinn- ar. Þá standa skólarnir i nánu sam- bandi við heimili barnanna og al- þýðuna. Börnin vinna þar móti órifnaði, móti sjúkdómum, móti Keisarakrýning í Addis-Abeba. bandi við stjórnmálastefnu þeirra,' sem alt verður að lúta fyrir. Það er eins og alt landið sé orðið að einni geysilegri tilraunastöð. erft nægilegt ónæmi, en hinir hafa komist lífs af, og munu þá dánar- tölurnar í síðari plágunni ef til vill hafa orðið meir en helmingi lægri en í hinni fyrstu. í þriðju plágunni munu dánartölurnar enn hafa lækkað, og þegar mislingar höfðu geisað hundrað eða hundruð sinnum í Evrópu, höfðu þeir á enga að leggjast aðra en þá, sem orðnir voru að nokkru eða öllu ónæmir, og því urðu þeir for- feðrum vorum fremur til óþæginda en háska, o!g eru það enn. Þetta eru getgátur um Evrópu, en víða í Suðurhafseyjum er það — Meðal annars, sem eg hefi reynt að gefa auga, er stefna Rússanna í skólamálum. Eg hefi lengi haft þann grun, að barna- fræðslan í flestum löndum sé höfði. Eigi að síður ber þetta vott um, að stjórnendurnir hafa mikið hugsað um skólamálin og látið sér ant um þau, enda nota þeir af al- efli skólana til þess að troða kenningum sínum í höfuð krakk- anna. Hvað sem allri annari kenslu líður, þá er fyrst og fremst endaleysa ein, o!g bygð á næsta bu!gSað um að gera þau að rétt- lélegum grundvelli. Þó að börnin trúuðum bolshevikum.— Og börn- séu afarólík að upplagi og hæfi- in geta hvergi séð þeim kenning- leikum, er fræðslan jðfn fyrir öll. um motmælt> því gtjornin þolir Þó að aðeins lítill minni hluti cngin bloð eða bækur, sem láta þeirra sé bókhneigður, er hugsað aðra skoðun j ljós. Gomlu trúar_ um það eitt, að troða í þsu á-^ brögðin eru að engu höfð, en ný kveðnum skamt af bókviti. Svo trúarbrögð hafa komið í þeirra Sunnudaginn 2. nóvember hófst keisarakrýning í Abbyssiníu með stórkostlegum hátíðarhöldum hjá minnismerki Meneliks keisara hjá St. Géorgs dómkirkjunni í höfuð- borginni Addis-Abeba. Rúmlega 250 þúsundir hermanna frá ýms- um fjallahéruðum Abyssiníu voru komnir til að hylla hinn nýja keisara, Tafari. Hásæti var reist og yfir því skrautlegur hásætishiminn o!g var hásætið skreytt dýrindis austur- lenzkum tjöldum og dúkum. Um- hverfis það stóðu ráðherrar, lærð- ir menn í hempum, erlendir sendi- herrar i einkennisbúningum og innlendir höfðingjar í fullum hernaðarskrúða. Svo kom Aas Tafari gangandi. Ilann var í purpuralitri kápu með gullbryddingum og brjóst hans var þakið heiðursmerkjum. Líf- verðir hans, sem fyl'gdu honum, voru hvítklæddir — og alt var með austurlenzku viðhafnarskartie Sjálf krýning Ras Tafari, “kon- ungs konunganna og keisara af Etiopiu” fór fyrst fram daginn eft- ir. Þegar er lýsti af degi, söfnuð- ust menn í skrúðgöngu, sem var bæði þétt o!g svo löng, að milli þeirra fremstu og seinustu voru tveir kílómetrar. í þessari skrúð- göngu voru fulltrúarnir frá öllum trúarbrögðum og öllu, sem kem- báruðum ríkisins, hermenn og ætt- ur í bága við sameignarkenning-, arhofðingjar> með Jjórmfeldi á öxl- una- j um og skrautlegan höjfuðbúnað. Nú var lífvörður keihara í glóandi einkennisbúningum að Evrópu- sniði. í skrautkerrum komu full- ast þangað fyrsta sinni, þá hefir stundum fullur helmingur eyjar- skeggja látist. Nokkrar skýrslui eru til um fvrstu mislinga, sem borist hafa til Skrælingja í Alaska. Sam-j kvæmt beztu heimildum, sem mér hefir tekist að afla, hefir mestur manndauði af þeirra völdum orð- i* 1 þorpi nálægt ósum Kuskok- wimfljóts. Þar voru 99 íbúar og dóu 98. Fæst dauðsföll urðu hiutfállslega, svo að kunnugt sé, til sögunnar, og gert Skrælingja fúgdóttir> Seyðisf. Dóra Nielsen, ónæma fyrir mislingum, svo sem Seyðisf. ólafía Blöndal, Seyðisf. nú mætti gera þá ónæma fyrir Soffía Elíasdóttir, frá Hallgeirs- , ... * x stöðum. Soffía Þorkelsdóttir, frá bolusott með bolusetnmgu . Klúku í trtmannasveit. Pálína G. — Yísir. Waage á Seyðisf. Þórunn Eyjólfs- --------------- dóttir (Waage), Seyðisf. Þorbjörg Ingimundsdóttir, Seyðisf. 'Sigríð- ur Stefánsdóttir, Seyðisf. Ragnh. á r. jl,. \t , i r Guðmundsdóttir, Seyðisf. Ingunn Austfirðinga Vestan hafs Gísladóttir, Vestadalseyri, Seyðisf. °____ ^ Þorbjörg Björnsdóttir, Seyðisf. Ingibjörg Sigurðarsdóttir, Seyðisf. Vér, undirritaðar konur, sem í>órunn Rustikusdóttir, Sf. Aðal- ársfund “Sambands aust- heiður Gestsdóttir frá Firði, Sf. Mágnúsdóttir, Seyðisf. Kristín Sig- sitjum í Cape Prince of Wales, þar sem! firzka kvenna, i Guðný Sigurbjörnsdóttir, Seyðisf. sendum her með, S„vðisf. ekki dó nema fjórði hver maður. Síðari mislingar hafa ekki jafn-skæðir, eflaust vegna ofan- greindra orsaka, en dánartölur ^ í nafní verið kveðjum í | Austfirðingum j gefið hafa Katrín Jónsdóttir, Firði, Seyðisf. Austfirðinga, innilega Guðrún Jónsdóttir, Tanga, Seyð- þakklætisskyni, öllum isfirði. Oddný Guðmundsdóttir, Seyðisf. Margrét Helgadóttir frá Skógargerði í Fellum. Sigríður væntanlegum hus- Jónsdóttir, Egilsstöðum á Völlum. fcafa verið milli tíu og tuttugu af mæðraskóla á Hallormsstað hina Björg Sigurðardóttir, Hánefsstöð- Benediktsdottir, ifi: Imsland, Seyðisfirði. hundraði. Læknar, kærkomr.u mmningarfrjöf, er p41ím sem leita varnarlyfja hent var á Alþingishátíðinni í gagn sjúdómum, vænta að geta fundið einhverskonar bólusetn-J ingarefni eða gagneitur toxin), sem geti gert þær sumar. Oss þykir vænt um gjöf þessa (anti- fyrir margra hluta sakir, en ekki frum-! sizt fyrir það, að vér sjáum glögt stæðar þjóðir ónæmar fyrir misl-^skína gegn um hana ást og rækt- ingum, sem enn hafa varist þeim, I arsemi við átthagana og ættland- og sumir ætla, að læknar sé nú að, ið. Verður gjöf yðar því jafn lokum vel á veg komnir að finna slíka aðferð. En hún hefir ekki Mildaður dómur Þess var getið hér í blaðinu fyr- ir skömmu, að fimm menn á Rúss- landi hefðu verið dæmdir til dauða og aðrir þrír til fangelsisvistar, fyrir samsæri gegn stjórninni. Þessum dómi var siðar breytt framt sýnilegt tákn þeirrar til- finningar, er vér teljum einna enn náð þroska eða verið reymd, j mest um vert fyrir æskulýð lands-j þannig; að dauðadómnum var breytt í tíu ára fangavist, og tíu kvað Stephan. “Fátt er skeytt um hjarta og hönd, hausinn-út er troðinn”. Þó nú þetta takist með mikilli fyrirhöfn, hver verður svo árang- urinn? Þá, að öll, nema bók- hnei'gðu börnin, gleyma mestöllum skólalærdómnum áður en nokk- urn varir. Svo er þetta afsakað með því, að hugsun hafi þroskast svo við staglið, að þau verði færari hvers sem er. — Eg hefði hugsað það! Svo ég nú víki aftur að Rúss- landi eftir þennan útúrdúr, þá var eitt af því fyrsta, sem eg las um rússneska barnaskóla eftir byltinguna, frásögn blaðamanns um skóla nokkurn, sem hann hafði skoðað og athugað. í skóla þessum voru ekki önnur stað, boðuð í öllum skólum, öllum bókum og öllum blöðum: bolshe- visminn. Síðastliðið sumar fóru þrír ir kennarar til Rússlands, til þess að athuga skólamálin. Ekki er þess getið, hve frjálsir þeir fóru , ferða sinna og líklega hafa þeir i séð það eitt, sem stjórnin vildi heili barnanna og sýna> en “pnitiken” hefir nýlega þeim á milli. Er þetta hið helzta: , birt frásögn þeirra, og bar tii.ekki neitt á milli. Barnaskólarnir hafa verið gerð- ir að hyrningarsteini nýja sam- eignar þjóðskipulagsins. — Lenin sagði, að þeir ættu að stefna að | því markmiði, að “kenslan skuli | vera þannig, að æskulýðurinn læri daglega að leysa að minsta kosti úr einu vefkefni daglega lífsins, hvort sem það er smátt eða bókleg fræði kend en lestur og stúrt”_ Kenslan á þá um fram alt skrift; hvort reikningur var kend- að stefna að því> að gera bornin ur eða ekki, man eg nú ekki með að nýtum meðlimum t þjóðfélag- vissu. Aftur var miklum tíma var- inu gtalin hefir orðað þetta 15 1:11 verklegs náms. Piltunum þannig; Fyrst og fremst á barna- var kend garðyrkja og akuiyrkja skólinn að opna augu barnanna og notuð til þess væn landspilda, fyrir daglegu lífi manna o!g störf- l'rá heimilum verkamanna og 1% frá húsamanna heimilum. Stúd- entarnir væru þá “heldri manna börn”, en svo væri þetta ekki í Rússlandi. — Þar réðu hæfileik- arnir einir. Hvað þessi atriði snertir, þá hafa dönsku kennar- arnir áreiðanlega rist grunt og látið blekkja sig. Stjórninni i rússnesku skólun- um er hagað þannig, að kennar- inn ræður þar minstu. Nemend- urnir ráða engu minnu og hafa nemendaráð, sem stendur jafnfæt- is kennaranum. Mikið má það vera, ef skólastjórnin lendir ekki stundum í óstjórn. i sem fyl!gdi skólanum. Þar voru um> svo að þau verði færari en meðal annars teknir afmarkaðir ^ áður til að gegna verklegum störf_ um.” Líf og starf á að meta meira og á meðan svo standa sakir, þá á ins að ala upp hjá sér og eignast, þjóðflokkur eins og Skrælingjar á'til jafnvægis útþrá hans og lang- Grænlandi ekki annars völ, en að verjast með sóttkvíun. Samkvæmt rannsóknum mínum, sem birtar voru fyrir löngu, þá hefir t. d. tala Skrælinjgja við Mackenzieósa læltkað úr röskum 500 niður i tæpa 20, og er þar mislingum aðallega um að kenna ferðahug. Það hefir um langt skeið verið eitt mesta áhugamál vort, að fá komið á fót kvennaskóla á Aust- urlandi, þó ekki hafi fyr orðið úr framkvæmdum. Þessi skóli vor, sem nú er að rísa, hefir margt það til að bera, ára fangavistinni í átta ár. Að líkindum mundi svipuð fækk- sem líklegt er, að geti gert hann un verða með Skrælingjum i að óskabarni voru, Austfirðinga. Grænlandi, við fyrstu tvær eða Má þar fyrst til nefna, að hann er þrjár komur mislinga þangað, nema svo sé, að sýna megi og sanna, að mislingar hafi þegar borist þangað. Ef svo væri, má reistur á einum fegursta stað landsins, Hallormsstáð. f öðru lagi á skólinn djúpar rætur, því flestir Austfirðingar munu eitt- gera ráð fyrir, ef um aðra heim-|hvað hafa til hans lagt, þar sem sókn mislinga væri að ræða, að sýslu- o!g sveitafélög, búnaðarsam- dánartölur mundu verða nær tíu bönd, kven- og kaupfélög, hafa að heldur einn af aðal talsmönnum eða tuttugu af hundraði, eins og miklu leyti lagt fram fé til bygg-j þeirra> sem afkristna vilja Rússa áður segir. Þá getur og auðvitað ingar hans, á móti ríkissjóði. viljað til, að þeir Skrælingjar, sem | En síðast teljum vér það, sem nú býggja “Soso var altaf góður drengur” Stalin hinn rússneski, sem allir þekkja að nafninu til, heitir réttu nafni Joseph Djugashvili. Orðið “Stálin” þýðir stál og Lenin þótti það vel viðeigandi nafn á hinmn unga manni. Þegar Joseph var lítill, sýndist foreldrum hans sitt hvoru um það, hvað hann ætti að verða. Faðir hans vildi að hann yrði skósmiður, en móðir hans vildi ekki annað heyra, en að hann yrði prestur. Hann varð ekki skó- smiður og heldur ekki prestur, reitir fyrir korntegundir og garð- jurtir, og ræktaðir nákvæmlega með sama sleifarlagi og siður er hjá rússneskum bændum. Við hlið- ina á þeim voru gerðir aðrir reit- ir jafn stórir, og sömu jurtir rækt- en dauðan bókalærdóm. Til þess að koma þessum hug- sjónum í framkvæmd, hafa Rúss- ar búið til nýtt skólakerfi, sem á því byggist, að skólinn sé sem aðar á þeim m_eð nægum áburði o!g| nánast tengdur við daglega lífið og atvinnuvegina. í sveitahéruð- og helzt alla menn á jarðríki. ----------- r—, -------------- Móðir hans hefir því vafalaust Grænland, hafi erft oss þykir mestu um vert, en það 0rðið fyrir miklum vonbrigðum. r.okkurt ónæmi vegna kynblöndun-|er, að þessi skóli vor á eina rót En engu að síður segir hún jafn- ar við Evrópumenn. Því að eðli- sína fólgna í íslendingabygðum an, að “Soso”, svo var hann nefnd- lega hafa þeir Evrópumenn, sem vestan hafs. Ætlum vér, að skól- ur í æsku, hafi alt af verið góður voru forfeður núverandi kynblned-{ inn á Hallormsstað sé eina stofn- drengur. nýtízku aðferðum. Mátti hvar vetna sjá, að gömlu ræktaraðferð- irnar þoldu engan samanburð við nýju aðferðirnar, og þótti bæði börnunum og öðrum, er sáu, mun- urinn ótrúlega mikill. Fleira var piltunum kent verklega, en ekki man eg að segja frá því. En hvað er svo stúlkunum kent? Þær voru látnar þvo alt skóla- húsið og halda öllu þar í röð og reglu. Þá var þeim kent að elda algengan mat, en engar kræsing- ar. í þriðja lagi var þeim kent að gera við föt, bæta þau o. þvíl. Voru þær látnar gera við föt allra skólabarnanna eftir því sem unt var. Með öðrum orðum: Fullur helm- ingur námstímans gekk til þess að læra hversdagsleg heimilisstörf, —með nýrri og betri aðferðum en tíðkast höfðu hjá bændunum. Svo var blaðamanninum sagt, að tregir hefðu bændumir verið, til að byrja með, að senda börn unum er' skólinn orðinn að eins- konar búnaðarskóla, í borgunum að iðnskóla. Kennararnir töldu rússneska skólaskipulagið miklu alþýðlegra tn hið danska, og bentu á, að að- eins 10% danskra stúdenta kæmi trúar erlendra ríkja; meðal þeirra var sonur Bretakonungs (hertog- inn af Gloucester) og sendiherrar Þjóðverja og Frakka. Skrúðgangan staðnæmdist fyrir utan St. Georgs-dómkirkjuna, þvi að inn í sjálfa kirkjuna me'ga ekki aðrir koma en prestar, og þess vegna var hátíðin haldin á torg- inu fyrir utan dóipirkjuna. Erki- biskupinn gekk þar fram og sam- tímis kom fram mörg hundruð barna söngflokkur og söng við raust. Ras Tafari var enn í hinni gull- bryddu purpurakápu sinni o'g kom rú akandi í skrautlegum vagni, er Vilhjálmur keisari hafði einu sinni átt. Tók erkibiskupinn og prestarnir á móti honum. Voru þeir allir í skrautklæðum úr flau- eli, og voru þau gullhlaðin í skaut niður. Hinn tilvonandi “konung- ur konunganna og keisari af Et1; opíu” gekk fram fyrir erkibiskup, þuldi bænir og hét því hátíðlelga, að vera þegnum sínum trúr. Þá gekk erkibiskupinn fram og setti keisarakórónuna á höfuð hans. Keisarakórónan er forlátagrip- ur, úr gulli og sett perlum og gimsteinum. — Er þetta kóróna hinna fyrri keisara í landinu, og áætla sérfræðin'gar, að hún sé um tveggja miljóna króna virði. Þegar þessari fyrstu vígsluat- höfn var lokið, hófst krýningar- veizlan, og átti hún að standa í átta daga samfleytt. Voru allir þeir, sem til borgarinnar voru komnir — og þeir voru svo marg- ir, að meiri hluti þeirra varð að hafast við utan borgarmúra, vegna þess að borgin rúmaði þá ekki — boðsgestir keisarans alla þá daga. Var þar veizla dýrleg og rausnar- lega veitt. — Lesb. Það er bersýnile'ga margt að at- huga við þessa frásögn. Meðal annars kemur ekki til tals, að Rússar hafi nægum kennurum á að skipa, sem séu færir til þess að l;enna með þessu lagi svo vel sé, enda er það vitanlegt, að skóla- kenslan er þar víða bágborin. Á pappírnum er hún háfleyg, en lé- leg í framkvæmdinni. En þrátt fyrir þetta virðist mér sumt i hugmyndum þerra éftirtektar- vert, sérstaklega að leiggja áherzlu á þau hyggindi, sem i hag koma í daglegu lífi. Mér hefir dottið það sama í hug löngu áður en nokkur mintist á bolshevika, og sjálfsagt mörígum öðrum. Hins vegar hafa þeir hrundið þessari skólabyltingu í framkvæmd og af henni geta aðrir lært, ef þeir hefðu vit á því. Það er út af fyrir sig lær- dómsríkt. En skólabyltingin rússneska hefir ekki verið nándar nærri nægi- lega róttækt. Þeir hafa ekki hreyft við sumu af því nauðsynlegasta, af þeirri góðu o!g gildu ástæðu, að það hefir komið í bága við kenn- ingar þeirra! G. H. — Lesb. Hún: Alt, sem hér er til, hús- ið, peningarnir, fötin og innan1 stokksmunir, er mín eign. Hvað áttir þú áður en við giftumst? — Frið. SMÁVEGIS. — Hún tók mér ekki. — Blessaður, sagðir þú henni ekki frá honum ríka frænda þin- um? — Jú, o'g þess vegna ætlar hún að giftast honum. MACDONALD'S Fine Cut Bezta tóbak í heimi fyrir þá, búa til sína eigin vindlinga. HALDIÐ SAMAN MYNDASEÐLUNUM zra

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.