Lögberg - 01.12.1932, Blaðsíða 1

45. ARGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN I. DESEMBER 1932
NÚMER 48
Samsæti
iSkemtilelgt og ánægjulegt sam-
sæti var haldið, að heimili Dr. og
Mrs. B. J. Brandson, á mánudags-
kveldið, hinn 21. nóvember. Það
var kvenfélag Fyrsta lúterska
safnaðar í Winnipeg, sem fyrir
því gekst, en heiðursgestir voru
þær Mrs. Ásdís Hinriksson og
Miss Eleanora Júlíus, fyrverandi
forstöðukonur elliheimilisins Bet-
el, en þær hafa nú báðar látið af
því umfangsmikla starfi og gera
sér nú vonir um að njóta rólegra
ellidaga.
Það var kvenfélagið, sem stóð
fyrir þessu samsæti, eins og fyr
se'gir, og það voru aðeins kven-
félagskonur, sem þátt tóku í því,
um sjötíu alls. Þegar konurnar
voru allar komnaf og búnar að fá
sér sæti, setti forseti félagsins.
Mrs. Hansína Olson, samsætið og
flutti ávarp það, sem hér fer á
eftir/
“Kæru heiðursgesíir!
Mrs. Hinriksson o!g Miss Júlíus.
Það er í tilefni af því, að þið
eruð að leggja niður ykkar göfuga
starf sem forstöðukonur elliheim-
ilisins Betel, að kvenfélag Fyrsta
lúterska safnaðar hefir stofnað
til þessa samsætis. Kvenfélagið
vill færa ykkur sitt innilegt þakk-
læti fyrir starf þetta, sem þið nú
í seytján og hálft ár hafið Int af
hendi, með svo mikilli alúð og
kærleika.
Félag vort hefir í öll þessi ár
staðið í svo nánu sambandi við
Betel, að því er vel kunugt um
hvað mikla sjálfsfórn þið einatt
hafið sýnt, hvor í sínum mismun-
andi verkahring. Þú, Mrs. Hin-
riksson, með bústjórnina, dugn-
aðinn og fyrirhyggjuna, en Miss
Julius-með nákvæmnina og alúð-
ina við að hjúkra þeim sjúku og
niðurbrotnu, hvort heldur var á
sál eða líkama; en þó starfssvið
ykkar væri svona mismunandi, þá
átti það sammerkt með því, að þið
unnuð í félagi að ha'g heimilisins
á allan hátt.
Þegar maður lítur til baka og
lítur inn í litla heimilið á Winni-
peg Ave. 1915) og hugsar svo um
þetta sama heimili nú, sem þannig
hefir vaxið undir ykkar stjórn, þá
gengur það næst kraftaverki.
Og það er stór sigur.
Nú, þegar þið leggið niður
starfið, þá er það fyrir það, að það
var farið að hausta á æfiferli ykk-
ar, en við biðjum og vonum, að
haust ykkar verði blitt og fagurt,
og það færi ykkur ró og frið, svo
það verði regluleg hvíld, eftir
langt og þarft æfistarf.
Kvenfélagið langar til að af-
henda ykkur litla 'gjöf, sem þið
ættuð í minningu um þessa stund.
Gjöfin er lítil en við vitum að þið
virðið ekki gjöfina að verðgildi,
heldur hlýhugans sem stendur á
bak við. Það er mest um vert.”
Gjafir þær, sem vikið er að í
þessu ávarpi, voru bækur tvær, sín
handa hvorri konunni, sem Mrs.
Olson afhenti.
Þá skemti Mrs. S. K. Hall með
einsöng, sem allar konurnar höfðu
mikla unun af að hlýðaá. Mrs. W.
Dalman lék undir á hljóðfærið.
Söng Mrs. Hall hvað eftir annað
um kveldið og stundum sungu kon-
urnar allar.
Þá bauð Mrs. Olson Mrs. F.
Johnson að, segja nokkur orð, og
var það sem hún sagði á þessa leið:
“Mér dettur í hug að -í gamla
daga heima á íslandi var konum við
öll hátíðlega tækifæri skautað, og
þegar eg fyrst man eftir mér, áttu
flestar konur Gamla skautið svo-
kallaða. Með því voru brúkaðir
mjög stórir og skrautlegir silki-
klútar, sem voru vafðir um höfuð-
ið hver utan yfir annan líkt og
Þinghlé
Sambandsþinginu var frestað á
föstudagskveldið í vikunni sem
leið, og kemur ekki saman aftur
fyr en um mánaðamótin janúar og
febrúar 1933.’ í þetta sinn sat
þingið í fimtíu daga og einum
betur. Verkið, sem eftir þingið
liggur í þetta sinn, er að leggja
blessun sína yfir allar gerðir sam-
veldisfundarins, sem haldinn var
í Ottawa í sumar. öll nauðsyn-
leg löggjöf, viðvíkjandi viðskifta-
samningum Canada við hinar sam-
veldisþjóðirnar, þeim er gerðir
voru í sumar, er nú samin og sam-
þykt. Ekki gekk þetta samt orða-
laust af og er áætlað að í neðri
málstofunni hafi orðafjöldinn á
þessu þingi, orðið 1,250,000, en
ekki nema 150,000 í efri deildinni.
Kostnaðurinn við þetta þing nam
$765,000, o’g er það hér um bil
$600,000 meira, en stjórnin gerði
ráð fyrir.
“túrban”, og því efnaðri sem konan
var, því fleiri voru. klútarnir, og
þaðan er máltækið runnið, að það
sé hver silkihúfan upp af annari.
Það hefir nú breytt merkingu og
er oft notað sem háðsyrði, en e!g
nota það í beztu merkingu. Við,
kvenfélagskonur, erum í kveld áð
skauta -þessum IVinkonum okkar
með skauti kærleika og virðingar
fyrir þeirra langa og dygga starf
í þarfir líknarstarfsins, og vildi
eg gjarnan mega le!ggja til einn
silkiklútinn. Við þektum báðar
þessar konur áður en þær byrjuðu
starf sitt á Betel, og okkur þótti
vænt um þær þá, og okkur þótti
enn vænna um þær þar og vænst
þykir okkur um þær nú, eftir að
þær hafa aflokið sínu langa og ó-
gleymanlega starfi á Betel. En 1
sambandi við þetta tækifæri finst
mér ekki óviðeigandi, að íhuga nú
| það sem fram undan okkur Ii!gg-
! ur, og það er það, að vefa þráð
kærleika og góðvildar utan um
konurnar, sem nú taka við þessu
ábyrgðarmikla og vandasama
starfi, sem þessar vinkonur okkar
hafa haft á hendi síðan heimilið
var stofnað.
Við, ■ sem elliheimilinu Betel
unnum, megum þakka góðum Guði
fyrir hversu vel forstöðunefnd
heimilisins hefir tekist að velja
því forstöðukonur í stað þeirra,
sem við nú erum að heiðra. Við
vitum, að þær eru miklum hæfi-
leikum og dygðum gæddar. Við
allar þekkjum Ingu Johnson og
hennar mannkosti og lífsferil, og
hún er þekt af fleirum en hennar
eigin þjóð. Á vígstöðvunum á
Frakklandi offraði hún öllu fyrir
það mesta kærleiksverk, sem
nokkur manneskja getur int af
hendi, og þar var hún af konung-
um tveggja þjóða sæmd hæstu
heiðursmerkjum, sem hægt er að
veita nokkurri konu. Æfinlega
var hún þar sem mest á reyndi, og
seinasta hermannmum, sem særð-
ist á vestur-vígstöðvunum, rétt
áður en sá boðskapur var kveðinn
upp, að le&gja niður vopn, hjúkr-
aði hún. Það kom út í Lundúna-
blaði mynd af þessum manni og
Ingu, þar sem hún er að hjúkra
honum. Þessi kona verður nú
húsmóðir á Betel. Þvílík undur-
samleg náð! — Guðríður Swain-
son er líka þekt af mörgum, þótt.
hennar kjör og verkahringur hafi
verið dálítið á annan hátt, þá vita
þeir, sem þekkja hana, að hún er
gædd óvenju miklu sálargöfgi og
hæfileikum, og verklega fjölhæf í
bezta lagi. — Mrs. Nordal er
minna þekt af okkur og eg fyrir
mitt leyti veit ekki skírnarnafn
hennar, en að hún er ráðin af
nefndinni að Betel til að hafa eft-
(Framh, á 5. bls.)i
Bæjarráðsmaður
VICTOR B. ANDERSON.
Hann náði kosningu sem bæjar-
ráðsmaður í 2. kjördeild, við bæj-
arstjórnar kosningarnar í Winni-
peg á föstudaginn í vikunni sem
leið. Mr. Aderson er reglulegur
Winnipeg-maður og hefir verið
hér alla æfi, siðan hann var fimm
ára, en nú er hann rétt fimtugur
að aldri. Hann er prentari og
vinnur, hjá T.he Columbia Press,
Ltd., og hefir unnið í mörg undan-
farin ár. Af Victor Anderson má
góðs eins vænta í bæjarráðinu, því
hann er Igreindur maður og dreng-
ur hinn bezti. Lögberg óskar hon-
um allra heilla í hinni ábyrgðar-
miklu og vandasömu stöðu, sem
hann nú h.efir verið valinn til að
gegna.
Eiga nú tveir íslendingar sæti í
bæjarráðinu í Winnipeg, Paul.Bar-
dal, sem kosin var í fyrra, og Victor
B. Anderson, sem nú hlaut kosn-
ingu.
Frá íslandi
ísafirði, 29. okt.
1 fyrrakvöld rákust tveir- bátar
á fyrir utan Hnífsdal. Var annar
þeirra Samvinnufélagsbáturinn
Gunnbjörn, er var á leið til fiskj-
ar, en hinn Þorsteinn Svörfuður.
er var á leið norðan frá Siglu-
firði. Sökk Þorsteinn samstund-
is svo skipverjar björguðust með
naumindum yfir í Gunnbjörn, er
ekki sakaði. Prófum er ekki lok-
ið út af árekstrinum.
Fremur tregur afli að undan-
förnu. Mestallur fiskur settur í
ís. Enskur botnvörpungur á veg-
um Samvinnufélagsins fór héðan
í gærkvöldi með 60 smálestir. Sur-|
prise fór einnig í gærkvöldi með
fisk frá Bolvíkingum o!g Hnífs-
dælum.
Hávarður seldi afla í Grimsby í
gær fyrir 1200 sterlingspund. —
Mgbl.
Borgarnesi 4. nóy. FB.
Eldur eyddi íbúðarhúsinu í Mun-
aðarnesi í Stafholtstungum mið-
vikudagsnótt síðastliðna. Við
húsið eru áfastir skúrar, sinn við
hvorn enda, og var verið að svíða
í öðrum skúrnum um kveldið.
Kviknaði þá í torfgólfi og var eld-
urinn slöktur, að því ér menn ætl-
uðu, en um kl. 5 að morgni var
orðið alelda undir gólfi íveru-
hússins. Hefir eldurinn læst sig
undir það úr skúrnum. Var þegar
tekið til að bera út húsmuni, því
að séð varð, að engin tiltök voru
að kæfa eldinn, en ekki björguð-
ust allir munir fólksins. Húsið
var bygt af timbri og var 10x12
álnir. Var það vátrygt, en hús-
munir ekki. Munaðarnes stepdur
við Norðurá, nokkru ofar með
ánni en Haugar, en hinum megin
árinnar er Hlöðutún, litlu neðar
en Munaðarnes, og þangað fór
fólkið um morguninn. — Vísir.
Mrs. J. Gillis heiðruð
með kveðjusamsæti í Glenboro.
0
Á fimtudagskvöldið 27. okt. s. 1.
var fjölment samkvæmi í sam-
komusal íslenzku kirkjunnar i
Glenboro, til þess að kveðja Mrs.
J. Gillis, sem þá var á förum frá
Glenboro, eftir 36 ára dvöl í bæn-
um. Það var almenn þátttaka ís-
Iendinga i þessari kveðjuathöfn,
sem var hin ánægjule!gasta í alla
staði. Samkomunni stýrði séra E.
'H. Fáfnis og ávarpaði heiðurs-
gestinn. G. J. Oleson mælti einn-
ig nokkur orð við þetta tækifæri
og flutti heiðursgestinum ávarp
fyrir hönd fs’endinga í Glenboro,
og afhenti hann henni vandað úr
(wrist watch að gjöf frá íslend-
ingum í Glenboro, með viðeigandi
áletran, er gert hafði hr. G. Lam-
bertsen !gullsmiður. Mrs. R. A.
Anderson, forseti íslenzka kven-
félagsins, talaði fyrir hönd kven-
félagsins og í lipurri ræðu mint-
ist á starf Mrs. Gillis, mintist
þess, að hún hafi verið fyrsti for-
seti kvenfélagsins og væri nú
heiðursforseti þess. Séra E. H.
Fáfnis söng nokkra einsöngva, og
einnig voru sungnir almennir
söngvar, bæði enskir o'g íslenzkir,
sem allir tóku þátt í. Þakkaði
heiðursgesturinn með fáum en vel
völdum orðum fyrir gjöfina og
heiður þann, er henni var sýndur.
Veitingar voru þá fram reiddar
öllum viðstöddum. Við borðið
með heiðursgestinum sátu dætur
hennar, Mrs. A. E. Oleson og Mrs.
R. Nelson; einnig tenigdasonur
hennar, Mr. Nelson, og Mr. og Mrs.
E. H. Fáfnis. Samsætið var í alla
staði hið ánæigjulegasta, hlýhug-
ur einlægur frá öllum til heiðurs-
gestsins á þessari skilnaðarstund
var auðsær í einu og^ ollu. ^^^
Mrs. Gilis er nú alfarin^rá
Glenboro, áleiðis til Californíu/, til
að dvelja hjá dætrum sínum. Hún
misti mann sinn Jon Gillis^íGísla-
son) síðla í seplember. Hann var
fæddur 1861 á Kambi í Hróars-
holti í Árnessýslu, lærði járnsmíði
í Reykjavík, kom til Vesturheims
árið 1885. Mrs. Gillis er fædd á
Leirvogstungu í Gullbringusýslu
1863. Þau hjón bjuggu í Glenboro
i 36 ár, tóku mikinn þátt í félags-
lífi íslendinga. Mr. Gillis stund-
aði járnsmíði öll árin, er hann bjó
í Glenboro. Hann var dugnaðar-
og hagleiksmaður til allra verka.
Þeirra hjóna verður lengi minst
*af íslendingum og mörgu hérlendu
fólki á þessum slóðum. Hugheil-
ar haminjuóskir fylja Mrs. Gillis
i í hennar nýja umhverfi.
G. J. Oleson.
Ávarp til Mrs. J. Gillis.
Flutt í kveðju-samsæti í Glenboro
27. okt. 1932.
Við erum komin hér saman í
kvöld, öll í sama anda, til þess að
kveðja þig og þakka þér fyrir ár-
in, sem við höfum átt samleið, ár-
in mörgu, sem við sameiginlega
eigum svo margar hugljúfar end-
urminningar frá. Við höfum öll
fundið til þess einum hu!ga, að
við gætum ekki séð þig fara frá
okkur án þess að sýna þér lítinn
vott þakklætis fyrir samleiðina og
samstarfið, sem hefir verið svo
margbrotið; stundum erfitt, en
oftar gleðiríkt. Við þökkum þann
góða þátt, sem þú hefir lagt til á-
hugamála vorra, með klökkum
huga á þessari skilnaðarstund;
Við slík tímamót rifjast svo margt
upp úr endurminninga sjóðnum,
þá liggur sem opin bók fyrir
framan mann svo fjölmaiigt, sem
á dagana hefir drifið, , sem er
geymt og verður geymt í hug og
hjarta sem helgidómar. Leiðin
Baejarstjórnarkosningarnar
í Winnipeg
Bæjarstjórnarkosningarnar á
föstudaginn í síðustu viku, fóru
þannig, að R. H. Webb var end-
urkosinn borgarstjóri. FéLlu at-
kvæði þannig, að Webb hlaut
25,079 atkvæði, Queen 20,812 og
Penner 3,496. Hafði Webb því
771 atkvæði fram yfir báða gagn-
sækjendur sína.
Er þetta í sjöunda sinn, sem
Webb er kosinn borgarstjóri í
Winnipeg.
Árlega ber að kjósa níu bæjar-
ráðsmenn, til tveggja ára, en í
þetta sinn voru kosnir 11, því einn
af þeim, sem áður voru, hafði sa!gt
af sér og annar dáið á árinu. í
stað þessara tveggja voru að sjálf-
sögðu kosnir nýir menn og tveir
af hinum fyrverandi bæjarráðs-
mönnum náðu ekki kosningu. Það
voru þeir Mr. Cuddy í 1. kjördeild
og Mr. McLeanJ 3. kjördeild. Hin-
ir nýju bæjarráðsmenn eru því
fjórir: C. H. Gunn og W. B. Low
í 1. kjördeild, Victor B. Anderson
í 2. kjördeild og Dr. H. Oelkers í
3. kjördeild. Hefir verkamanna-
flokkurinn, I.L.P., unnið tvö sæti
og hefir nú sjö af átján alls í
bæjarráðinu. Þar að auki er gert
ráð fyrir, að tveir af þeim, sem
óháðir teljast, muni fylgja verka-
mannaflokknum í ýmsum málum,
þegar til atkvæða kemur. Það eru
þeir T. D. Ferley og Dr. Oelkers.
í skólaráðinu urðu litlar breyt-
in!gar frá því sem áður var.
er orðin löng, sem við höfum ferð-
ast saman; stundum hefir verið
dimt í lofti, lífið er svoleiðis, það
skiftast á skin og skúr. En þegar
við horfum yfir árin og lífið, þá
er skuggahliðin hverfandi í sam-
anburði við sólskinshliðina, Líf-
ið á svo mikið af ’gleði og sólar-
ljósi, ef maður hefir rétta sjón á
því. Þú hefir átt bjartsýni og
framsóknarþrá, og fyrir það
þökkum við þér eitt og öll. Gleð-
in, sem hefir auðgað líf okkár á
þeim 36 árum, sem þú hefir verið
með okkur, hefir verið mæld okk-
ur ríkulega og til þess hefir /þú
lagt þinn stóra skerf. Við vonum
og óskum, að í endurminningunni
megir þú geyma glaðar og bjartar
minnin’gar um árin og dagana,
sem þú hefir átt heima í Glen-
boro, þegar sólin og bliðviðris-
blærinn í hinum suðræna aldin-
garði, leikur þér um vanga.
1 okkar litla mannfélagi hefir
þinn verkahringur verið stór. Þú
hefir tekið þátt í okkar félags-
skap frá fyrstu tíð með heilum
hug. Sem forstöðukona kvenfé-
la!gsins um mörg ár, lagðir fram
krafta þína og beittir þér heil og
óskift fyrir þau velferðarmál, sem
barist var fyrir. í, söfnuðinum
frá því hann var stofaður og fram
á þennan da!g hefir þú verið lif-
andi meðlimur og lagt fram það
bezta, sem þú áttir, ,sem djákni
starfaðir þú með alúð og ein-
lægni, og frá því um embættis-
árin sem djákni, og bæði fyr og
síðar eru mörg dæmin fögur, er
þú hlyntir að sjúkum og sorg-
mæddum á ýmsa lund; þess minn-
ist nú margur með þakklátum
hu'ga. Þú hefir verið gestrisin og
glaðvær jafnan. íslenzkan gest-
risnisanda fékst þú í vöggugjöf.
Það var jafnan svo ánægjulegt að
koma á heimilið snyrtilega. Það
var svo bjart í húsinu þínu. And-
rúmsloftið var svo heilnæmt.
Við kveðjum þig með söknuði
og með þakklæti fyrir alt gott.
Guð blessi þig og þína, og gefi þér
björt og farsæl árin, sem fram-
undan eru.
Með þessar hugsanir réttum við
þér einlæga vinarhönd, og sem
Söngsamkomur
Guðmundar
Kristjánssonar
'Þess var nýlega getið í Lög-
bergi, að Guðmundur söngmaður
Kristjánsson væri væntanlegur
til Norður Dakota til þess að
syngja á vikulegum samkomum
tveggja helztu mentastofnana rík-
isins. Söng hann þar eins og á-
æt’.að hafði verið og er verðu'gt,
að segja stuttlega frá komu hans
norður hingað. Það ber ekki til
á degi hverjum, að íslenzkur söng-
maður haldi samkomur hér.
Fimtudaginn 10. nóvember
söng Guðmundur á samkomu
kennara og nemenda Norður Da-
kota háskóla, í Grand Forks.
Þrátt fyrir versta hríðarveður,
storm og fannfergi, sótti marg-
menni samkomuna, um þúsund
manns, að því er talið var, o'g
söngmanni var óspart klappað löf
í lófa. Miklu fleiVi, einkum af
bæjarbúum, hefðu samt viðstadd-
ir verið, ef illviðrið og snjóþyngsl-
in hefðu' eigi hamlað. Söngfróðir
menn * háskólans luku lofsorði á
kunnáttu Guðmundar og raddfeg-
urð hans. “Grand Forks Her-
ald”, eitthvert útbreiddasta blað
hér í ríkinu, flutti ítarlega frá-
sögn um samkomuna ásamt mynd
af söngmanninum, og sagði, að
söngskráin hefði verið ágætlega
valin og jafn prýðilega með lögin
farið. “Grand Forks Skandinav”,
sem frændur vorir Norðmentt
standa að, fór einnig fögrum orð-
um um samkomuna, lagði áherzlu
á listasmekk söngavarans, en hrós-
aði þó mest meðferð hans á ís-
lenzku lögunum á söngskráni. Má
bæta því við, að lögin þessi, eftir
Sigvalda Kaldalóns, Árna Thor-
steinsson og Sveinbjörn Svein-
björnsson, vöktu sérstaklega at-
hygli og aðdáun áheyrenda.
Föstudaginn næstan eftir söng
Guðmundur á samkomu kennara
og nemenda kennaraskólans í
Mayville, Norður Dakota. Var þá
hríðinni slotað og sæmilegt um-
ferðar, enda var samkoman fjöl-
sótt mjög, 6—800 manns að sögn
kunnugra. Kennarar gagnfræða-
skóla bæjarins höfðu komið með
alla nemendur sína, auk þess var
þar fleira bæjarbúa. Söngmaður-
inn hlaut ágætar viðtökur; í sam-
komulok hélt forseti kennaraskól-
ans snjalla ræðu, þakkaði Guð-
mundi fyrir komuna og minti.til-
heyrendur sína á það, hve drjúg-
an skerf íslenzka þjóðin hefði lagt
til heimsmenningarinnar, einkum
með hinum sérstæðu fornbók-
mentum sínum. En skólastjórinn
er maður norskur að ætt og lærð-
ur vel.
Laugardagskveldið 12. nóvem-
ber söng Guðmundur norsk, sænsk
og íslenzk lög í útvarp frá stöð-
inni KFJM í Grand Forks. Hafa
margir getið þess, að þeim hafi
þótt þetta hin bezta skemtun og
að söngvaranum hefði tekist sér-
staklega vel; nýtur hin fágaða og
fagra rödd hans sín ágætlega í út-
varpi. útvarpssöngur þessi var
ákveðinn með svo litlum fyrirvara,
að ekki var unt að auglýsa hann
í vikublöðunum íslenzku.
Þörf gerist ekki, _að orðlengja
frekar um söngsamkomur þessar.
En skrumlaust má segja það, að
koma Guðmundar norður hingað
var mörgum til ánægju og sjálfum
honum til sóma.
Richard Beck.
lítinn vott þess, að hér fylgi hug-
ur máli, viljum við biðja þig að
þiggja þessa litlu gjöf, sem hér
með er afhent, sem minnismerki
og trygðapant frá íslendingum í
Glenboro.