Lögberg - 01.12.1932, Blaðsíða 7

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 1. DESEMBER 1932.
BI.s 7
Ölafur Finnson
1881 —1932.
Það hefir dregist miklu lengur
en átti að vera, að minnast með
fáum orðum ólafs sál. Finnsonar,
sem dó á heimili sínu við Milton,
N. D., 27. apríl þ. á.
ólafur Finnson fæddist 29. nóv.
1881 að Skálanesi við Seyðisfjörð,
í Norðurmúlasýslu á íslandi. For-
eldrar hans voru Þórður Finnson
furða, þó aldurhnigin og þreytt
móðir og aðrir nánustu ástvinir
fyndu óumræðilega mikið til
þunga sorgarinnar við fráfall
hans. Og hefði sjálfsagt orðið
næsta erfitt fyrir þau að bera
byrði þeirrar sorgar, ef ekki hefði
verið fyrir hina mát.tu'gu trú
þeirra, sem kom þeim svo vel til
liðsemdar í því böli.
Þó eg yrði þess aðnjótandi að
kynnast þessum góða manni all-
og kona hans Guðrún ólafsdóttir, mikið þann skamma tíma> s€m við
urðum samferða, og þó eg að
sem þar bjuggu.
Með foreldrum sínum fluttist
Ólafur frá íslandi árið 1889,
og fluttu þau þá beina leið til
Fjallabygðarinnar svo nefndu í
grend við Milton, N. Dak. Fyrsta
veturinn voru þau til heimilis hjá
Ólafi Einarssyni, en með vorinu
settu þau á stofn sitt eigið bú í
næstu grend við ólaf, og hefir
fjölskyldan ávalt búið þar síðanr
Þórður Finnson dó árið 1901, og
fór þá svo, að ólafur sonur hans.
sem elztur var barna á lífi, tók
við forráðum hefma, þó ungur
væri, og búi móður sinnar veitti
hann svo forstöðu af frábærum
myndarskap, ávalt upp frá því,
þar til hann nú andaðist. Naut
hann þó hins mesta og bezta
stuðnings mörg síðari árin í sam-
bandi við búsforráðin, af hendi
Helga bróður síns, því þeir héldu
áfram félagsbúi ávalt og fór hið
bezta á með þeim.
Fyrst kom eg' á heimili þetta
sumarið 1922. Var eg þá gestur í
bygðinni og þekti fáa. Bjó Guð-
rún Finnson þar með börnum sín-
um þremur, —» ólafi, Helga og
Þórlaugu. Fleiri börn höfðu þau
Finnson hjónin eignast, en þau
dóu flest í æsku, en einn sonur
ung-fullorðinn. Líka Voru á heim-
ilinu tvær systur húsmóðurinar,
Ingibjörg og Svanhildur. Fann eg,
að það var sérlega gott að koma
á þetta heimili. Enda var mér
sagt þá, að þar ríkti sönn samúð
o>g væri fyrir að finna hinn bezta
og kristilegasta anda á heimilinu.
Árið 1926 fluttist eg til Dakota,
og byrjaði þegar það haust að
þjóna Fjallasöfnuði, ásamt með
öðrum söfnuðum prestakallsins.
Ólafur sál. Finnson var þá for-
seti þess safnaðar, og hélt því em-
bætti til dauðadags. Hafði eg því
ávalt nokkuð saman við hann að
sælda ojg kom oft á heimilið. Var
þar enn sama heimilisfólkið, nema
að Þórlaug var gift og bjó nærri
heimili móður sinnar, og var sem
vænta mátti mikið trýgðaband
milli heimilanna. Sami friðurinn,
einingin og kærleiksandinn ríktu
enn á heimilinu, og var þar ávalt
Ijúft og gott að koma. Naut mað-
ur þar af hendi allra slíkrar dá-
samlegrar gestrisni, að naumast
er unt að lýsa með orðum.
Sagt er mér, að skömmu eftir
tvítugsaldur hafi ólafur byrjað
að kenna heilsubilunar þeirrar er
aldrei læknaðist að fullu, og síðast
átti að sjálfsögðu sinn þátt i að
leiða hann til bana. Var það ein-
hver berklakend veiki í beinum.
Mun hann oft hafa þjáðst ákaflega
mikið. Og undir læknishendi var
hann tíðum. Stundum var hann að
heiman mánuðum saman á sjúkra-
húsi. En þrátt fyrir það þó hann
væri svo farlama og oft svo þjáður,
kvartaði hann aldrei, en var sífelt
glaður og hugrakkur; æðruorð
heyrðust ekki af hans vörum. Má
með -sanni segja, að framkoma
hans undir þeim krossi væri til
mikillar fyrirmyndar. Geta má
þess líka, að þó heilsan væri svona
biluð, dró hann sig alls ekki í hlé,
en stóð í broddi fylkingar í öllu fé-
lagsstarfi sveitarinnar. Hann tók
á sig mörg ómök félaígsmálanna
vegna og stóð í ýmsum ferðalögum
á stundum þéirra vegna, og taldi
þó aldrei á neinn hátt eftir, það
sem hann þannig lagði á sig í þarf-
ir félagsmálanna og til ‘velferðar
sveit sinni, þó svona-vanheill væri.
Hann var einn af þeim mönnum,
sem svo kom fram bæði á heimili
og í sveit, að marlgir samherjar
hans höfðu nærri ósjálfrátt Ieiðst
til að hugsa um hann sem ómiss-
andi. Var því ekki að furða, þó
bygðin öll væri harmi lostin er
hann féll frá, og því síður að
sjálfsögðu ásamt með öðrum sam-j
ferðamönnum kveddi hann með.
þakklátum og saknandi huga, ætla
eg ekki að gjöra tilraun til að
leggja fram neina langdregna lýs-
in'g af eðli hans, hugarfari eða
mannkostum. Við jarðarför hans
minti eg meðal annara orða úr
biblíunni á þessi orð úr Jóhann-
esar guðspjalli: “Sjá, sannarlega
er þar ísraelíti, sem ekki eru svik
i.” Eg benti á þau orð, af því mér
fanst þau eiga svo vel við. Mér
fanst að þau orð lýsa manninum.
Einnig vil eg bera fram þann
vitnisburð hér, sem eg held eg
hafi líka vikið að við útförina, að
Ólafur sál. Finnson hafi verið
fyrir minum hugskotssjónum, einn
með þeim allra sannkristnustu
mönnum, sem eg hefi mætt á æfi-
leiðinni. Þess konar staðhæfing
vil eg ekki slá fram hugsunar-
laust. En eg segi þetta um Ólaf
sál. af því það er sannfæring
mín.
Er Ólafur sál. var orðinn þungt
haldinn og dauðinn nálgaðist, var
hin mædda móðir hans, ásamt með
einhverjum af heimilisfólkinu.
oftast við hvílu hans. Og þegar
feigðin svarf að og hún sat þar
og táraðist, sagði hann á þessa
leið: “Alt er vel, móðir min.
einskis að kvíða.” Virðist mér að
hann vildi þannig frambera traust
sitt til Guðs og frelsarans, og láta
það bera himneskt ljós inn í sálu
hinnar 'grátandi móður. Seinna,
er þeim virtist að hann hefði þég-
ar verið búinn að taka hið fyrsta
andvarpið, þá reisti hann sig upp-
ávið, fórnaði höndum til himins,
og út úr ásjónu hans ljómaði ljós.
sem þau voru sannfærð um að
'Væri ljós þeirrar björtu trú-
ar og vonar, sem hann átti
í sálu sinni. Og þó hann
væri þess nú ei lengur megnugur
að mæla orð, þá varð þeim þetta
helgur vitnisburður um friðinn,
sem hann átti í sinu hjarta, og
um Ijós Guðs náðar, sem öllum!
stendur til boða. Er hann svo hall-
aði sér aftur að koddanum, féll
hann samstundis með ljúfri ró í
faðm dauðans. Og reyndist þá
sem oftar, að þó dauðinn sé hrell-
andi þeim, sem eftir eru á tím-
ans ströndum, og þó skilnaðurinn
sé þungur og sár, þá er þó ávalti
Fátæki heiðursmaðurinn
Minningarstef um
BJÖRN THORLEIFSSON,
dáinn 1919.
Hans um æfi hvergi getur
heimsins nafna skrá.
Yfir bogið bónda tetur
breiðast gleymskan má------
Öll í kyrþey verk sín vann hann,
var í lágri stétt;
mattist þar við engan annan,
um að gjöra rétt.
Fyrir lífi sínu ög sinna
sífelt berjast réð;
nótt sem dag hann varð að vinna,
víkings huga með.
Ástúðlegur öllum sínum,
engan harður við;
ei þó klæddist klæðum fínum,
kunni góðan sið-
Aldrei vildi öðrum þyngja;
ei úr hófi spar;
eins við menn og málleysingja,
mildur jafnt hann var.
Hjálpaði’ öðrum eftir mætti,
aumum hlynti bezt;
allra siða góðra gætti,
Guði treysti mest.
Friðsamur og fús til sátta,
fremur öðrum var;
vildi hvorki þref né þrátta,
þegar svo við bar.
Umtalsfrómur, engan nýddi,
ætlaði hverjum gott.
Dagfar sitt með dygðum prýddi,
drenglyndi bar vott.
Há þó væri hans ei staða,
hataði sérhvað rangt;
vildi engum öðrum skaða,
eins og náði hann langt.
Vandaður í verki og tali,
veg sinn gekk hann hér.
Jafnvel hans í vinavali
á vandlætinu ber.
Heiðri með, í hópi snjallra
hann eg telja vil.
Bautasteininn beztan allra —
bjó hann sjálfur til.
B. Thorbergson.
FRÁ ÍSANDI.
Reykjavík, 25. okt. 1932.
Hæstiréttardómur er nýlega fall-
inn út af framferði kommúnista í
Vestmannaeyjum, er Gullfoss kom
jangað þ. 24. jan. 1931. Höfðu
kommúnistar þar verið að reyna
að koma af stað verkfalli, en geng-
ið illa, og lögðu þeir uppskipunar-
bann á Gullfoss. Mönnuðu þeir
bát og fóru út í skipið og létu
dólgslega í fyrstu, en fljótt sljákk-
aði í þeim vegna einbeittni skip-
stjóra. Eimskipafélagið kærði
framferði kommúnista og höfðaði
réttvísin mál gegn fjórum mönn-
um: ísleifi Högnasyni, Jóni Rafns-
syni, Kristmundi Jónssyni og Jóni
Hafliðasyni. Samkvæmt skýrslu
skipstjórans á Gullfossi höfðu
þessir menn reynt að hindra upp-
skipun með valdi. í undirrétti í
Vestmannaeyjum, er þetta talið
sannað á ísleif Högnason og Jón
Rafnson, þ. e. að þeir hafi ætlað
að hindra afgreiðslu skipsins með
valdi, en eigi verið talið sannað,
að hinir tveir hafi skorið á kaðla,
sem uppskipunarbátur .var festur
með við skipið, en miklar líkur
væri til þess. Voru þeir sýknaðir,
en ísleifur og Jón Rafnsson voru
dæmdir í 309 kr. sekt hvor, sem
átti að afplánast með þriggja
vikna einföldu fan'gelsi, ef ekki
væri greidd innan fjögra vikna
frá löglegri birtingu dómsins. —
Dómsniðurstaðan í Hæstarétti
varð hinsvegar þessi: Hinir á-
kærðu, Jón Hafliðason og Krist-
mundur Jónsson, eiga að vera
sýknir af ákærum réttvísinnar í
máli þessu. — Hinir ákærðu, ís-
leifur Högnason og Jón Rafnsson,
sæti 30 daga fangelsi við venju-
legt fangaviðurværi, en fresta
skal fullnustu refsingarinnar sam-
kvæmt 1
FINNIÐ ÞÉR TIL ÞREYTU?
Ef svo er, ættuö þér aö nota gott hress-
ingarl.vf, sem eykur matarlystina, skerplr
meltinguna, og kemur því til veg&r, aö
fæöan nær tilgangi sínum til fulls.
Sérfræðingur á sviöi læknavisindanna fann
upp samsetningu mikilvægra lyfja, er langt
gongur í þft fttt, aö vernda heilsuna, og
gera lífið viöunanlegra. I»etta meöal heitir
Nuga-Tone, selt og ábyrgst í lyfjabúöum.
MftnaÖar skerfur kostar einn dollar. Ef
þér eruÖ ekki ftnægö eftir notkun meöalsins
I 2U daga, veröur andviröinu skilaö aftur.
JARÐSKJÁFTAR Á GRIKK-
LANDI.
Frá því var skýrt í blöðunum í
haust, að jarðskjálftar hafi
þá orðið miklir í Grikklandi. En
er menn þekkja, hve blaðafregnir
um jarðskjálfta gera stumdum
úlfálda úr mýflugu, hættir mönn-
um til að hallast að því, að meira
kunni að vera úr þessu gert en á-
stæða er til.
En sjón er sögu ríkari. Myndir
frá jarðskjálftasvæðinu benda ó-
tv”-æðlega á, að þarna hfUi varis
mjög miklar jarðhræringar.
Jarðskjálftarnir byrjuðu þ. 26.
sept. Mestir voru þeir á Kalcidic-
skaga á Grikklandi. Þar hrundu
orp og brogir. Yfilr 3,000 hús ger-
eyðilögðu'st. 141 manns biðu bana,
en um 400 særðust. í borginni
Yerisso stendur ekkert eftir, nema
brot af öðrum stafni kirkjunnar
og turninn, sem skagar upp úr
rústunum.
Jarðskjálftarnir þann dag riðu
fir Makedoníu alla og héraðið um-
hverfis Saloniki, svo og suður-
hluta Jugo-Slavíu og Bulgaríu- En
tjón varð ekkert nema í Grikklandi.
Björgunarlið kom skjótt til þorp-
anna, sem urðu fyrir mestu tjcni,
bæði grískt lið og hermenn frá
Miðjarðarhafsflota Breta.
Margt af fólki leitaði til Salon-
iki. En samkvæmt síðari fregn-
um lék þar alt á reiðiskjálfi nokkr-
um dögum áður, svo að fólk flýði
bjart yfir burtför
manns.
hins kristna
Eftir að línur þessar voru skrif-
aðar, en áður en þær komust til
blaðsins, frétti eg lát Guðrúnar*
ólafsdóttur, móður Ólafs sál.j
Finnson, á heimili hennar í grend
við Milton, N. Dak. Af dauðs-'
falli þessu hefi eg þó ekki svo
greinilegar fréttir, að eg geti frek-
ar frá því skýrt. Hún var mjög
hnigin að aldri, biluð að heilsu og
þrotin að kröftum. Vinsældum
miklum átti hún að fagna, því
hún var mesta ágætis kona, dag-
farskóð og góðgjörn og yfirleitt
sannkristin. Er mér því ljúft að
þessi orð um ólaf sál. son hennar
megi að einhverju litlu leyti lýsa
einkennum hennar líka.
H. S.
að
i
ahi
einj
BíIIinn frúarinnar vár
niður bratta brekku. Alt
rekur bílstjórinn upp hljóð og seg-
iv: Hemlurnar eru gilaðar!
— Stöðvaðu þá bílinn undu
eins. Eg ætla að ganga það sem
eftir er.
Kenslukona: Hvað er sá gamall,
sem er fæddur 1893?
Kalli: Það fer eftir því, hvort
það er karlmaður eða kvenmaður.
LIF Á STJÖNUNNI VENUS?
♦
Menn hafa i margar aldir skráð
o!g skrafað margt um líf á öðrum
stjörnum. Sumir hafa talið það
fjarstæðu, að hugsa sér, að vits-
munalíf sé einungis til á jörðunni
og sjá enga ástæðu til þess, að hún
ætti að vera til þess útvalin öðr-
um hnöttum fremur, að ala slíkt
líf. Aðrir þykjast þvert á móti
geta bent á ýmislegt til stuðnings
því að möguleikar til lifs séu varla
annarsstaðar fyrir hendi en ein-
mitt á jörðunni. Undir báðar
skoðanirnar hafa menn viljað
renna vísindalegum og trúarleg-
um rökum. Hér á landi eru al-
kunnar skoðanir dr. Helga Pét-
urss á þessum efnum.
Nú er nýkominn boðskapur frá
einhverri helztu stjörnuathugun-
arstöð heimsins, á Mount Wilson
í Californíu, um nýjar athuganir,
sem bendi á möguleika þess, að
líf sé á plánetunni Venus. Þetta
er bygt á því, að menn hafa ný
lega veitt því athygli við rann-
sóknir á Mount Wilson, að í gufu-
hvolfi Venusar er kolsýra og
sennilega mjö'g mikið af henni.
Þessi athugun var gerð með lit
rófs (spectroscope) rannsóknum
þannig, að ljósinu frá Venus var
sundrað í ýmsa liti úr hinum stóra
(100 þuml.) kíki stofnunarinnar.
Ljósið er í raun og veru endur-
kastað sólarljós, en þegar það fór
gegnum gufuhvolf Venusar, varð
sumt af því fyrir áhrifum af kol-
sýru, og það kemur fram í litróf-
inu og eftir því hvar í litrófinu
sú lína birtist, má marka það,
hvers konar efni hafði áhrif á
ljósið, eða dró það til sín.
Ef þessi athugun stenzt að
fullu, segir í tilkynningunni um
þetta frá Carnegie stofnuninni
á Mount Wilson, Calif., er hún
merkileg að tvennu leyti. Þetta er
þá í fyrsta skifti, sem nokkur loft-
tegund (gas) hefir verið athug-
frá Saloniki í stórhópum, en hús
grein laga nr. 39, 1907, hrundu þar.
og fellur fullnæging hennar niður, j Fjárhagur Grikkja er mjög slæm-
ef hinir dómfeldu halda skilyrði ur um þessar mundir, og eiga þeir
nefndra laga þar að lútandf, svo því erfitt með að hjálpa fólki jarð-
greiði þeir og in solidum allan skjálftahéraðanna. Hefir verið
sakarkostnað í héraði og áfrýj-
unarkostnað málsins, þar með tal-
in málaflutningslaun sækjanda og
verjanda fyrir hæstarétti, hrm.
Guðmundar ólafsonar og Theó-
dórs Líndals, 120 krónur til hvors.
— Dóminum skal fullnægja með
aðför að lögum. — Vísir.
—Fiskarnir eru hraustustu dýr-
in, sagði kennarinn. Aldrei verð-
uð í litrófi nokkurrar jarðstjörnu.j ur þeim misdægurt. Þeir kvefast
Ennfremur bendir hún á það, að
eitt frumskilyrði lífsins, eins og
við þekkjum það á þessari jörð,
geti einnig verið fyrir hendi í
gufuhvolfi Venusar. Þetta er að
vísu ekki örugg sönnun þess, að
lífið sé til þar, þótt skilyrðið sé
til, en það er líklegra eftir en áð-
ur. — Lögr.
t. d. aldrei eins og mennirnir.
— Eg veit hvernig á því stendur,
sagði Magnús litli.
— Segðu okkur þá frá því.
— Það er vegna þess, að þeir
skola á sér hálsinn allan daginn.
leitað samskota víðsvegar um heim
handa fólki því, sem beðið hefir
eigíatjón. Enn fremur hefir
gríska stjórnin snúið sér til Þjóð-
bandalagsins um hjálp vegna jarð-
skjáftanna.
Eins og áður er sagt, misti f jöldi
fólks hús og heimili í jarðskjálft-
unum miklu.
Hið fyrsta, sem fólk þetta reyndi
að bjarga úr húsrústunum, voru
helgimyndir og dýrðlingamyndir.
— Á einni af myndunum áður-
nefndu sést grísk kona með tvð
börn sín og hefir þeim tekist að
bjarga dýrlingsmynd úr heimilis-
rústum sínum og gera nú bæn sína
frammi fyrir henni þar í rústunum.
— Lesb.
Bréf frá Mozart.
, 20. nóv. 1932.
Látin er hér hjá Mozart, hinn
18. nóv., húsfreyja Valgerður Ein-
arsdóttir, hartnær 84 ára gömul.
Hún var ekkja Árna heitins Jóns-
sonar, þess er skrifaði æfisögu
sína í Almanak Ólafs S. Thor-
geirssonar 1927. Hann lézt á Al-
menna sjúkrahúsinu í Winnipeg
1930. Þau hjón voru ættuð úr
Strandasýslu. Numu hér land ár
ið 1905, og bjuggu hér ávalt síð-
an. Árni heitinn var bókamaður
mikill, hann hafði keypt o'g borg-
að Bókmenta og Þjóðvinafélags-
bækurnar í 50 ár, og var því orð-
inn æfitíðarfélagi án endurgjalds
fyrir bækurnar, nokkur seinustu
ár æfi sinnar. Valgerður heitin
var mikil búkona, og samtíðarfólki
fyrirmynd í því, hve orðvör hún
var. Adrei heyrði eg hana leggja
neinum manni hnjóðsyrði til, og
aldrei hlutaðist hún til um annara
fyrirætlanir og framkvæmdir,
fanst víst að hún hafa nóg á sinni
könn'u og sín ráð mislukkast eins
og annara. Máttu þeir margt af
henni læra, sem geta sjálfir naum-
ast búið lýtalaust, sökum annríkis
um annara hagi og ráðdeild. Eg
þykist vita, að æfiminning þessar-
ar konu verði seinna send blað-
inu.
Fr. Guðmundsson.
PRENTUNAR
þá lítið inn eða
skrifið til
URie Columbia Press Limited
sem mun fullnægja
þörfum yðar