Lögberg - 15.12.1932, Blaðsíða 1

PHONE: 86 311 1
Seven Lines "1 i
USisf*
For Service
and Satisfaction
45. ARGANGUR
WINNIPEG, MAN., FIMTUDAGINN 15. DESEMBER 1932
NÚMER 50
Vilja ekki átytta vinnu-
daginn
Verkamannaflokkurinn á Enlg-
landi lagði frumvarp fyrir brezka
þingið þess efnis, að stytta hinn
löglega vinnudag ofan í sex
klukkustundir, að viðlögðum tíu
sterlingspunda sektum, ef vinnu-
veitendur brjóta >essi lög. Dag-
launin áttu að haldast eins og þau
eru, eða ekki að lækka fyrir þetta.
Þegar frumvarpið kom til at-
kvæðagreiðslu á þinginu, voru
heldur fáir þingmenn viðstaddir,
en frumvarpið var felt o!g urðu
að eins 40 atkvæði með því, en 137
á móti. Stjórnin var eindregið á
móti þessu frumvarpi, og var því
haldið fram, að þetta mundi hafa
öfug áhi*if við það, sem til væri
æt’ast og það mundi koma vinnu-
samningum og öðru þess konar á
ringulreið. Frumvarpið fékk lít-
inn byr í þinginu.
ISIIII
i:im:HiniH"!i
Harðindi
Harðindatíð má heita að verið
hafi hér um slóðir það sem af er
vetrinum. Snjór er kominn miklu
meiri en vanalega gerist um þetta
leyti árs. 1 nóvembermánuði voru
oft miklir kuldar, nema síðustu
daga mánaðarins, en þá var mjðg
milt veður og jafnvel töluvert
vatn á götunum í Winnipeg, suma
dagana. í vikunni sem leið, var
afar kalt, og einn daginn, 8. des-
’ember, komst frostið ofan í 34
stig, og var kuldinn þá þvílikur
víðast hvar í Manitoba. Samt er
það eftirtektavert, að í Churchill
var frostið ekki nema 24 stig þann
dalginn. Þessi miklu frost í vik-
unni sem leið, gerðu töluverðan
skaða hér í borginni. Vatnsrenn-
ur sprungu og símarnir biluðu og
ýmislegt fleira þesskonar kom
fyrir,. og járnbrautalestir urðu
á eftir áætlun töluvert. Víða
kviknaði í húsum og eldliðið hafði
mikið að gera, köldustu dagana.
Vill ekki biðja afsökunar
Aðal blað Soviet stjórnarinnar
! Moscow, flutti þá fregn fyrir
skömmu, að stjórn Breta hefði
boðið umboðsmönnum sínum í
Riga, að komast yfir öll skjöl, ekta
og fölsuð, viðvíkjandi starfsemi
rússneskra komúnista á Bretlandi.
Þótti Bretastjórn þetta móðgandi
og krafðist þess, að Soviet stjórn-
in beiddi afsökunar á ummælum
blaðsins, þar sem það væri blað
stjórnarinnar. Þessu hefir Sovi-
et stjórnin neitað og segist enga
ábyrgð geta borið á því, sem
blaðið flytji, því það sé ekki nema
óbeinlínis undir sinni stjórn.
Þykja nokkrar líkur til, að þetta
muni leiða til viðskiftaslita milli
Breta og Rússa, og munu Bretar
hafa hótað því.
Herjöfnuður
Einn af hinum mörgu fundum
stórþjóðanna til að ræða um af-
vopnun, eða takmörkun herútbún-
aðar, hefir staðið yfir í Geneva,
og lítur út fyrir að þeim hafi orð-
ið þar nokkuð ágen'gt. Hafa Bret-
ar, Frakkar, Þjóðverjar, Banda-
ríkjamenn og Italir samþykt, að
vinna að því á næsta afvopnunar-
fundi, sem ef til vill verður hald-
inn í janúar í vetur, að verulegar
ráðstafanir verði til þess gerð-
ar, að takmarka herútbúnað og
að draga úr honum svo um
muni. Eru Þjóðverjar nú aftur
til þess búnir, að taka þátt í þess-
um afvopnunartilraunum, gegn
því að þeir njóti jafnréttis við
aðrar þjóðir, hvað hermensku
snertir. Virðast Frakkar nú til-
leiðanlegir að ganga inn á það.
*
Avarp
í nafni Borgarfjarðar,
til hjónanna,
EGILS ÁRNASONAR og GUÐLAUGAR
STEFÁNSDÓTTUR frá Bakka,
á sextuganda brúðkaupsdegi þeirra, annan desem-
ber, nítján hundruð þrjátíu og tvö.
Nú til heimilis að Leslie, Sask., Canada.
Sæl, góðu hjón, und hærukrans!—
til heiðurs efnt er minnis,
í nafni æsku átthagans, —
er ástin vitjar kynnis, —
þar fegurst ykkar fífill skein,
í frjóum Bakkahaga, —
en fram, sem stundin óska ein,
leið ykkar ferðasaga.
Nú Borgarfjörður minja-mær,
í mjallar vafinn skrúðann,
þars dvelst hinn ríki rausnarbær,
við Ránar arminn prúðan, —
til kærra vina man um mar,
þótt mörg sé síðan ævi,
þið bjugguð ykkar búi þar
við björg af landi’ og sævi.
Hann man hve höldur hélt sinn garð, —
því hugspekt veldur mann.sins,
að bóndi stólpi búsins varð,
og búið stólpi landsins. —
Þá víkka tún o>g veggir ranns,
og vaxa’ að hæfi sannsins,
þau efni’ er streyma’ að heima hans,
frá heið og flæði sandsins.
Hann man, hve húsfrú bjó í fcæ, —
frá brúðkaups degi fyrsta !—
Hún kastaði ekki gulli’ á glæ,
en geymdi drykkja’ olg vista.
Þeim feng, sem bar þeim brim og land,
hún breyta kunni’ í fæði.
Hún vissi’ að snúa snúð á band,
og sníða’ úr voðum klæði.
Þá utan húss og innan stjórn,
í atgjörð firrist halla,
er starfsins ekki fórnað fórn,
á falsguðanna stalla.
En heimað verður hofgarð líkt,
að hofsókn sveitar-prýði.
Þau fær um andi’ og orku vígt
þótt ár og dagar líði.
Því saknar fjarðar fóstur-sveit,
þess fólks, sem heiman vendi,
og frælgan garðsins goðareit,
þar gerði forsjár hendi.^
Hún einnig gleðst á gæfuleið
ef geimur Vínlands brýnir, —
því ræktin lifir há og heið,
sem himinfjalla sýnir
Að heiman margir hurfu þar, —
þótt heilla þyrru’ ei keldur, —
Úr koti ekki komið var, —
í kot ei vísað heldur.
Sem áar Dofrafjöllum frá, —
til frelsiskosta gnægðar, —
fyrr lendu ströndum íslands á, —
og ævarandi frægðar!—
Með sonu’ og dætur sóttuð þið,
um sæ til nýrra landa,
og numuð villi-valla svið,
með veizlu arfahanda.
Þar reistuð þið upp bæ og bú, —
með björn og úlf að granna. —
En hæstri elli hrósið nú,
við heimskaut dagfaranna. —
Á sextugundu samlífs stund,
er safnast ykkur kringum,
með ást og þökk við hal og hrund,
frá horfnum leiðarþingum. —
Forn land-sveit drekkur ykkur á,
að afmælisins fulli.
En marklönd andans óska brjá,
í aptanroðans gulli !---------
Chicago, 15. nóvember, 1932.
Lárus Sigurjónsson.
Tuttugu og tveir teknir
fastir
Út af upphlaupinu í Árborg
hafa 22 menn verið teknir fastir
og var komið með þá til Winni-
peg. Hefir mál þeirra komið fyr-
ir rétt, en á mánudaginn var því
frestað um viku, eða þangað til á
mánudaginn kemur, hinn 19. þ. m.
Eru menn þessir nú allir látnir
lausir gegn tryggingarfé, $1,000
fyrir hvern, sem Canadian Labor
Defence League leggur fram. Eru
flestir menn þessir úr Bífröst
sveit, en þó nokkrir úr nærliggj-
andi sveitum.
llilHlltll
'Hl'!
Mikil snjókoma
Um helgina, sem leið, féll mik-
ill snjór um þver Bandaríkin, alla
leið milli New York og San Fran-
cisco, og í hinni síðarnefdu borg,
var snjókoman aiveg óvanalegá
mikil, eftir því sem þar gerist. í
mörgum stórborgum fengu mör!g
hundruð manna vinnu við að moka
snjó í nokkra daga, en ekki bætir
það mikið úr atvinnuleysi þeirra
tólf miljóna, sem nú er talið að
atvinnulausir séu í Bandaríkjun-
um. Hitt er miklu nær sanni, að
harðindatíð eykur mjög á örðug-
J ólaguðsþ j ónuáta
I Fyrstu lútersku kirkju
Sunnudagskvöld, 18. desember, kl. 7.
(Útvarp)
Til hægðarauka fyrir þá, er í fjarlægð vilja taka þátt
í guðsþjónustunni, er ágrip þetta birt.
Innganga (Processional)—“Dýrð sé Guði í hæstum
hæðum”.
Sálmur, nr. 86.
Pistill.
Dýrð sé Guði föður, syni og heilögum anda.
Guðspjall.
Dýrð sé Guði í upphæðum.
Bæn.
Faðir vor.
* Kórsöngur.
1. “Guð hæst í hæð”.
2. “When Christ was born” — Bridger.
3. “Behold, thou shalt conceive” —Handel
Sálmur nr. 94.
Ræðan.
Sálmur, nr. 90.
Skapa í mér hreint hjarta.
Offur.
Kórsöngur—“’How far is it to Bethlehem?” — Shaw.
iSálmur, nr. 275.
Blessan.
Útgánga (recessional)—“Nú lætur þú, Drottinn, þjón
þinn í friði fara.”
\
X
i
í
1
i
i
j
j
atvinnulausir.
Frá Selkirk
Þann 5. nóv. síðastliðinn voru
gefin saman í hjónaband í Selkirk,
leika þeirra, sem fátækir eru og Ingjaldsson og Sigríður Sæ-
mundsson, að heimili foreldra
brúðarinnar, Kristjáns og Sigríð-
ar Sæmundsson.
Eru hlutaðeigendur velþekt
sæmdarfólk. Mr. Ingjaldsson hef-
ir aktýgjaverzlun þar í Selkirk, og
er hinn vinsælasti meðal ungra
manna. Einungis nánustu ætt-
ingjar voru viðstaddir. Séra Jónas
A. Sigurðsson gifti.
Hinn 25. s. m. komu nálega all-
ir íslendingar í Selkirk á samkomu
í beiðursskyni við hin nýgiftu
hjón, Jón og Sigríði Ingjaldson.
Var sá mannfögnuður margmenn-
ur og hjónunum afhentar góðar
igjafir frá vinum þeirra og frá
sunudagsskóla nemendum og með-
kennendum brúðgumans. Fyrir
hönd fólksins mælti safnaðar-
presturinn, séra Jónas A. Sig-
urðsson, og afhenti hann brúð-
hjónunum gjafirnar og stýrði
Alt af að taDa skemtiskrá, og voru aðal atriði
^ hennar einsöngvar, er þær Miss
Heimsverzlunin hefir minkað Dóra ^nson og Mrs. Lillian
ofan i 40 per cent samanborið við Mur(joch sungu og hljóðfæra-
1929, og er alt af að minka, seg- sláttur frá Miss Liney Björnsson.
ir J. A. McLeod, bankastjóri við
Nova Scotia bankann. Árið 1929
nam heimsverzlunin 24% biljón
dala, en nú minna en 10 biljónum.
Mr. McLeod lét þess jafnframt
getið, að þó málið um stríðs-
skuldirnar, sem nú er svo mikið
talað um, kæmi ekki Canada bein-
línis við, þá hefði það þó afar-
mikla þýðingu fyrir vora þjóð,
hvernig það mál réðist, vegna við-
skifa landsins út á við.
Giftingar, fæðingar,
dauðsföll
Eins og betur fer, er ástin söm
við sig, hvað sem allri kreppu líð-
ur, eða svo sýnist það vera í WinnV
peg að minsta kosti. í nóvember-
mánuði giftu sig 279 hjónaefni,
og eru það flieri giftingar held-
ur en í nokkrum öðrum mánuði
síðan í september fyrir tveimur
árum, þá urðu hjónaböndin 307.
í október í haust urðu giftingar
250, en-- í nóvember í fyrra 253.
Fæðingar í nóvember urðu ekki
nema 302, en í október 398, og í
nóvember í fyrra 343. DauðsföR
urðu í nóvember 153, í október 158
og í nóvember í fyrra 149.
Nýr landátjóri á Irlandi
Fyrir nokkru sagði hinn brezki
landstjóri Fríríkisins af sér vegna
ósamkomulags við De Valera og
stjórn hans. Nú hefir verið skip-
aður i þetta háa embætti maður,
sem Donal (Daniel) Buckley heit-
ir, búðarhaldari í smábæ á lr-
landi. Reglulegur íri, talar þeirra
mál og hefir tilheyrt Sinn-Feiner
flokknum. Hann er lýðveldisynað-
ur og barðist með þeim 1916. Þyk-
ir þetta nokkuð einkennileg ráð-
stöfun, en mælist frekar vel fyr-
ir á írlandi.
Gullframleiðsla í Canada
Hún nam í síðastliðnum októ-
bermánuði 253 únzum, eða
$5,231,152. Þetta er dálitið minna
heldur en í september, en miklu
meira heldur en í október 1931.
Frá íslandi
Reykjavík, 15. nóvember.
Útflutningur íslenzkra afurða
nam í október 6,404,400 krónum,
en alls hefir útflutningur á árinu
fram til 1. nóv. numið 36,019,400
kr. Er það með minsta moti. 1
fyrra nam útflutningur 2 milj. kr.
meira, í hitteðfyrra 12 milj. kr.
meira og 1929 nær 21% milj. kr.
meira.
J. A. Juul,- sem rekið hafði
Lyfjabúð Seyðisfjarðar síðastlið-
in 10 árin, fluttist þaðan í haust
ásamt fjölskyldu sinni til Dan-
merkur. Seldi hann lyfjabúðina
Johan Ellerup, sem nýlega er kom-
inn þangað frá Fredericia. Elle-
rup hefir áður dvalið á íslandi,
var tvö ár í lyfjabúð Reykjavíkur.
Hann er kvæntur Astrid, dóttur
Forbergs heitins landsímastjóra.
Á sunudaginn gengu tveir menn
á fjöru í Vík í Mýrdal og fundu
þar sjórekið lík. Líkið hafði
auðsjáanlega legið lengi í sjó, því
að það var mjög skaddað og aðeins
litlar fatatætlur á því. Af fata-
tætlunum og vaxtarlagi mátti þó
þekkja, að þetta var lík Dagbjart-
ar Ásmundssonar, búfræðings í
Skálmabæ í Álftaveri, sem, ásamt
tevim mönnum öðrum, druknaði
í lendingu í Vík í Mýrdal 23.
apríl í vor.
Thomas Flye yfirgefur
verkamannaflokkinn
Thomas Flye bæjarráðsmaður í
Winnipeg, hefir sagt skilið við
hinn óháða verkamannaflokk, sem
hann hefir lengi tilheyrt og látið
þar töluvert til sín taka. Orsök
til þessa er sú, að Flye hefir hald-
ið því fram, að enginn flokksmað-
ur ætti að sækjast eftir, eða taka
við nema einu embætti í einu. En
þetta gerði Queen verkamanna
leiðtogi, sem vi ð síðustu kosn-
ingar sótti um borgarastjóra em-
bættið í Winnipeg, en hann er,
eins og kunnugt er, fylkisþing-
maður í Manitoba. Hafði Flye
eitthvað látið til sín taka, og hald-
ið þessari skoðun sinni fram á
bæjarráðsfundi nýlega, og tóku
sumir af flokksmönnum hans það
illa upp af honum og vildu endi-
lega reka hann úr flokknum. Mun
það þó hafa mætt mikilli mót-
spyrnu, en nú hefir Flye sjálfui
sagt sig úr flokknum.
Kaþólsku skólunum Iokað
Nú um áramótin verður átta
barnaskólum í Winnipeg lokað
alveg, þann tíma sem eftir er af
þessu skólaári, og tveimur meir
að nokkru leyti. Þessa skóla hef-
ir kaþólska kirkjan séð um og
kostað, en sér nú ekki fært að
gera það lengur, eða ekki sem
stendur, að minsta kosti. Hefir
Sinnott erkibiskup tilkynt borgar-
stjóranum þetta og hann aftur
skólaráðinu, en það verður nú að
sjá um mentun þeirra barna, sem
á þessa kaþólsku skóla hafa geng-
ið. Þau eru um 2,500, eða rúmleiga
það. Ekki telur skólaráðið nein
vankvæði á því, að taka við þess-
um kaþólsku börnum, því lítið
þurfi annað að gera, en að auka
við nokkrum kennurum.
I faðmi þínum
Hvar sem mennirnir marka spor
og meinvillufleyin stranda,
í faðmi þínum, faðir vor,
farmóðu börnin standa.
Sérhverja stund á storð og mar
stafar alveldis sólin.
Mannanna stóru meingaUar
meta’ ekki blíðu skjólin
Glapsýnir ofmjög girnumst vér,
gálausa aldarháttinn.
Trúin í ge:gnum tjöldin sér
tilveru andardráttinn.
Fr. Guðmundsson.