Lögberg - 22.03.1934, Blaðsíða 6

6 LÖGBEKG, FIMTUDAGINN 22. MABZ 1934
Maðurinn frá Indiana
Eftir BOOTH TARKJNGTON
Skuggarnir lengdust og eldurinn dó í píp-
unni. Rauðbrystingarnir flugu úr trjánum,
þegar hópur svartfugla settist að í greinum
þeirra. Fuglarnir rifust og flugust á nokkra
stund, svo stungu þeir nefjunum undir væng
sér og sofnuðu, en Harkless fylti pípuna sína
aftur, og sat kyr á girðingunni, í þungum
hugsunum.
En hann mundi það mi—í dag útskrif-
aðist stór hópur frá háskólanum hans. Hon-
um fanst hann sjá þennan alvörugefna hóp
ungra manna, sem nú voru að útskrifast. Þeir
sátu á hringmvnduðum bekkjum framan 'við
altarið, en bak við þá sátu foreldrar þeirra,
systkini og kærustur. Alsstaðar voru blóm
og annað skraut. Ljósið streymdi inn um
litaða gluggana og varpaði undraljóma yfir
þessa hátíðlegu athöfn. Hann mundi glögt
eftir þeim degi er hann sjáífur hafði útskrif-
ast. Daginn eftir hafði sá hópur tvístrast.
Annar þeirra fór með lestinni að sunnan;
hinn hélt í norður. Þannig skvldu þeir.
Margir þeirra sáust aldrei aftur. Harkless
kveikti aftur í pípunni. Hann hvíslaði að
skuggunum draugalegu, sem eltu hver annan
á bleikum sandinum. “Sjö ár eru síðan.”
Miklú höfðu menn spáð um framtíð hans fyr-
ir sjö árum síðan. Enginn þótti honum jafn
í þá daga. Nú sat hann á trjábol vestur í ó-
bygðum Indiana. Svona fór um þá spádóma.
Kerra kom eftir veginum í áttina til hans.
Hesturinn gekk löturhægt og hengdi niður
hausinn. Harkless varð einskis var, fyr en
kerran staðnæmdist rétt fyrir framan hann á
veginum. Ökumaðurinn, sem .var rauður í
andliti og sveittur, stöðvaði iiestinn og kall-
aði til ritstjórans:
“Hvað ertu að gera þarna, Mr. Hark-
less? Ertu að njótá’Veðurblíðunnar ?”
“Já, veðrið er dæmalaust. En hvernig
líður þér, Rowlder?”
“ Bærilega, l>akka þér fyrir, konan er í
bænum, og eg er að sækja hana.”
“Eg bið að heilsa henni. Hvernig líður
Hartley?”
Andlit bóndans varð alvarlegra. Hann
hefir verið góður síðan þú komst honum heim
um kveldið. Það eru nú einar sex vikur síð-
an. En eg er hélf smeykur um morgundag-
inn, það er sýning í Plattville, eins og þú
veizt og hann vill endilega fara. Það verður
þá að eiga undir því. Jæja, eg verð.að halda
áfram, konan er eflaust orðin leið á að bíða.
Vilt þú ekki verða samferða?”
“Nei, ekki núna. Eg fæ betri matarlyst
ef eg geng. ”
“ Ekki myndi eg vilja eta of mikið, ef eg •
dveldi á Palace hátelinu. Það kostar víst
skildinginn að borða þar.”
Bowlder sló í hestinn og keyrði af stað.
“Tlvítu húfurnar hafa ekki náð í þig ennþá,
sé eg er.”
“Nei, ekki ennþá.” Harkless hló.
“Samt vilja ungu mennimir í Plattville
síður að þú ferðist mikið eftir að rökkvar.
Jæja, þú lítur inn til okkar einhvern daginn,
ef þú ert ekki upptekinn hjá dómaranum.”
Bowlder hló dátt að þessu, en Harkless
skildi ekki meiningíma og svaraði engu.
Bowlder var nú kominn nokkuð á leið.
Hann sló aftur í hestinn og hvarf bráðlega út
í rökkrið.
Harkless stóð upp og leit í kringum sig.
Nokkrir fuglar voru enn á flugi. Hunangs-
flugurnar suðuðu í loftinu. Þær voru einnig
á leiðinni heim til sín. I fjarlægð sást þorp-
ið umkringt af stórum trjám. Annars var alt
slétt og tilbreytingarlítið framundan. Síðustu
hóparnir af svartfuglunum voru að leita sér
hvíldar. Þeir virtust detta úr hvítum skýj-
unum, svo iiægt toru þeir, og settust að lokum
í trén hjá Plattville.
Kýrklukka hljómaði í fjarska. Nokkru
seinna heyrðist annar klukkuhljómur, miklu
voldugri. Harkless fór að hlæja. Þetta var
sjálf ba'jarklukkan. Fyrstu fjögur slögin
voru reglubundin og ákveðin. Hringjarinn
var maður, sem fann glögt til þeirrar ábyrgð-
ar, sem á honum hvíldi. En svo urðu slögin
veikari og óreglulegri. Hringjarinn bafði tap-
að tölunni. Harkless taldi átta slög, og leit
svo á úrið. Klukkan var 20 mínútur gengin
í sjö.
Harkless gekk nú inn í bæinn. Hringj-
arinn sat á tröppum ráðhússins og þurkaði
svitann af andlitinu. “Gott kveldið, Scho-
fields. Vel tókst hringingin í þetta sinn. ”
“Við þurfum fleiri góða borgara hér í
[)essum bæ. Ekki þarf að kvarta undan þér,
Mr. Harkless, en við þurfum menn eins og
þeir hafa í Rouen. Menn, sem eitthvað vilja
gera fyrir þennan bæ. Menn, sem létu stein-
leggja Aðalstræti, bvggja verksmiðjur, og
gera aðrar framkvæmdir. Sjáðu til dæmis
menn eins og fíflið hann Martin gamla, sem
hlær að öllu og öllum. Eg geri þó það sem
eg get, til að halda uppi heiðri þessa bæjar. ’ ’
“ Já, en Tom Martin gerir engum mein,”
sagði Harkless. “Oftast nær meinar hann
ekkert ilt með því, sem hann segir. Honum
er sjaldnast nokkur alvara.”
“Það er nú einmitt það versta við hann,”
svaraði hringjarinn. “Maður veit aldrei hve
nær honum er alvara. Horfðu á karlskratt-
ann núna. Skyhli hann ekki vera að gera gys
að hringingunum mínum, enn einu sin’ni.”
Ilarkless varð litið í áttina til gistihúss-
ins. Þar stóð iMartin gamli og talaði við hóp
af mönnum, sem sátu á skyrtunni framan við
bygginguna. Allir horfðu þeir í áttina til
hringjarans, og var auðséð að Martin var að
skemta þeim með einhverju gríni um þann
merka embættismann.
.Henry Scliofields, svo hét hringjarinn
fullu nafni, var ennþá reiðari. “Sjáðu karl-
fjandann,” lirópaði hann. “Hver skyldi ann-
ars taka nokkuð mark á því, sem hann segir.
Látum hann rausa.” Þetta heyrðu þeir, sem
sátu hjá gistihúsinu og ráku nú upp skelli-
hlátur. Schofield steytti hnefann í áttina til
Toms gamla: “Farðu til horngrýtis, þrjótur-
inn þinn.”
Ilarkless gekk nú yfir til gistiliússins til
að fá sér kveldverð. Öll borðin í gestastof-
unni voru auð, nema það, sem gestgjafinn og
vinir hans sátu við. Gestir voru fáir í Platt-
ville, nema einstaka kaupahéðnap, sem af
tilviljun urðu að dvelja þar næturlangt, og
vanalega fóru mjög óviðeigandi orðum um
bæinn og gistihúsið.
Gestgjafinn, Columbus Landis, sat fyrir
miðju borði. A bak við hann stóð rauðhærð
stúlka í bláum kjól. Hún hélt á stórum vendi
i hendinni, sem hún notaði til að banda við
flugunum, en ef henni fast samtalið sérstak-
lega fróðlegt, þá lagði hún vöndinn á öxl ein-
hvers við borðið og hlustaði með eftirtekt.
Þetta kom fyrir í hvert skifti, sem Harkless
sagði nokkuð. Allir, sem settust að borðum
lieilsuðu henni og s*ögðu: “Gott kveldið,
Cynthy. ” Harkless kallaði hana alt af
Charmion; enginn vissi hvers vegna. Þegar
Harkless settist, þá færði stúlkan sig ætíð
þannig, að liún sá framan í hann, og aldrei
hafði hún augun af honum með hann borðaði.
Martin gamli tók eftir þessu og brosti alt af
til hennar og sagði: “Jæja, Cynthy. ”
Cynthy fleyði til höfðinu í hvert sinn er þetta
var sagt og Tom Martin skellihló.
“Schofield reiddist víst við mig í kvöld.
Aldrei hefi eg þekt mann eins vanþakklátan.
Eg var bara að segja livað þessi bær mætti
vera ánægður með að eiga þvílíkan ágætis
mann. Hvað haldið þið að yrði um PJattville,
ef hann væri hér ekki. Þá þyrði enginn að
veðja hvort hann hringdi of oft eða of sjald-
an, eða hvort hann hringdi 15 mínútum of
snemma eða of seint. Við myndum týna
niður málinu, ef við hefðum hann ekki til að
tala um. Hugsið ykkur bara hvað hann gerir
manni auðvelt að halda uppi samtali. Til
dæmis þá er sagt að Anna Belle Bardlocks
eigi kærasta—” Tom hallaði sér aftur á bak
í stólnum og leit ósköp sakleysislega framan
í William Todd, sem þarna sat sótrauður yfir
mat sínum. “Og þeir segja að hann sé dá-
lítið smeykur við Anna Belle og viti ekki hvað
liann eigi að segja. Jæja, hann kemur í heim-
sókn til hennar hvert sunnudagskvöld, frá
ldukkan hálfsjö til níu. Svo sest hann í stól
og horfir á gólfið og krítarmyndirnar á veggj-
unum þangað til klukkan er sjö. Þá segir
hann: ‘ætli Schofield fari nú ekki að hringja
klukkunni,’ og eftir svo sem klukkutfma þegar
Schofield hefir hringt fjögur eða fimm slog, •
þá segir hann. ‘ Skyldi karlinn ekki hafa ætl-
að að hringja átta sinnum.’. Og þegar klukk-
an er næstum því orðin níu, þá segir kærast-
inn: ‘ Ætli hann hringi á undan tíma eða eft-
ir. ’ Og Anna Belle segir fyrir kurteisissak-
ir. ‘Bg vona að hann hringi á eftir tíma,’ en í
hjarta sínu óskar hún að Schofield hringi
löngu áður en klukkan er níu. Nokkru seinna
hringir Schofield átján eða tuttugu sinnum
og kærastinn hennar Önnu Belle tekur hatt-
inn sinn og fer út. Fyrir nokkrum vikum síð-
an sneri hann sér við í dyrunum, áður en
hann fór út, og sagði: ‘Þvkir þér góð epli?’
En hann flýtti sér svo út, áður en stúlkan gat
svarað. Svoná er það á hverjum sunnudegi,
og Jim Bradlock segir að enginn þekki nú
Önnu fyrir sömu stúlkuna. Þeissi óskapa
spenningur fer fljótt með taugarnar.”
Aumingja William Todd grúfði sig nið-
ur, og lézt ekki heyra það, sem sagt var. Allir
viðstaddir hlóu að vandræðum hans. Svo
þögæuðu allir og ekkert heyrðist nema í
f jaðravendinum hennar Cynthy.
Loks sagði gestg.jafinn: “Maður skyldi
ekki ætla að sýningin væri í nánd. Það ber
ekki neitt á neinu. Samt eru krakkaormarnir
farnir að biðja um aura. Þau gera það alt af
ef eitthvað svoleiðis stendur til. Nú koma
þau á hverjum degi og bjóðast til að gera mér
eitthvað til þægðar. Maður veit að annað-
hvort jólin eða sýningardagurinn er í nánd,
ef þau bjóðast til að gera eitthvert vik.
William Todd, sem vildi láta menn halda
að hann væri ekki lengur feiminn, lét þess
getið að gamli Wilkerson væri orðinn fullur
enn einu sinni. Það var víst mark að “circus-
inn” var á leiðinni.
“Það er nú maður eftir mínu hjarta,
hann Wilkerson,” sagði Martin. “Hann er
sannur borgari, ætíð bænum til sóma. Við
jarðarfarir er hann ennþá alvörugefnari en
presturinn, þótt hann sé blindfullur, og þeg-
ar trúðaflokkurinn kemur til bæjarins, þá
gengur hann um strætið syngjandi og hljóð-
andi eins og heil lúðrasveit. Hann veit alt af
livað við á, sá gamli. Fólk kann lireint ekki
að meta hann.”
Nú voru allir búnir að borða, nema Hark-
less. Martin stjaldraði við og beið eftir hon-
um. Þeir stóðu báðir upp og staðnæmdust
snöggvast í dyrunum.
“Ætlarðu að heimsækja dómarann í
kvöld, ” spurði Martin.
“Nei, því heldurðu það?” svaraði Hark-
less.
“Sástu ekki stúlkuna, sem var með dóm-
aranum og dóttur lians þarna um daginn.
“Jú, eg sá hana rétt sem snöggvast.
Bowlder hefir auðvitað átt við það.”
“Ekki veit eg hvað Bowlder hugsaði, en
betra væri fyrir þig að fara þangað sem
fyrst. Það er óvíst að hún dvelji hér lengi.”
4. KAPITULI.
Rostungurinn og smiðurinn
Kerra Briseoes fór hratt eftir brautinni.
Brúnu folarnir hertu sprettinn þegar þeir
beygðu fyrir hornið. Brautin lá nú austur
og þeir voru á heimleið.
“Þeir fara þessar átta mílur á einum 45
mínútum,” sagði dómarinn. Hann benti með
kevrinu. Þarna við bugðuna förum við í gegn-
um ‘ ‘ Krossgöturnar. ’ ’
Miss Sherwood hallaði sér áfram. “Sjá-
um við húsið hans Wimbys frá brautinni?”
“Nei, það stendur nær bænum. Við kom-
um að því seinna. Það er eina þokkalega hús-
ið á öllu þessu svæði. ” Dómarinn herti enn
meir á folunum. Eg kann betur við að fara
greitt meðan við erum í þessu nágrenni. Það
væri óskemtilegt að þurfa að staðnæmast
hérna.’ ’
Þau komu nú að nokkrum gömlum og ljót-
um húsum, sem bygð voru í kringum drykkju-
krá og stóra járnsmiðju. Nokkrir kofar stóðu
hér og þar meðfram veginum, og á stöku stað
voru illa ratktaðir akrar, og með fram þeim
stóðu gömul fjós hálf-hrunin. Nokkur .svín
voru á kafi í forarpolli. Staðurinn var í alla
staði hinn óhuggulegasti, jafnvel að deginum
til, og Miss Sherwood fór að skiijast hvers
vegna menn sneiddu hjá honum í myrkri.
“Þetta er ömurlegt hverfi,” sagði hún.
“Búa hvítu húfurnar hérna.”
“Já, þeir eru óþokkar allirsaman,” svar-
aði dómarinn. “Svona hverfi munu finnast
í flestum stórborgum og jafnvel í flestum
sveitum, en þetta er eitt af þeim allra verstu.
Þeir kalla sig ‘hvítu húfurnar,’ en það er að-
eins gerfinafn. Vanalega er það nafn á þeim,
sem taka sig saman um að framfylgja lögun-
um, ef að dómstólarnir eru of vægir. 1 þessu
tilfelli hefir það verið þvert á móti. Þeir
hafa beitt hverskyns ólögum og ofstopa, brent
hey og byggingar þeirra, sem eitthvað höfðu
gert á hluta þeirra, að því þeim fanst. Stund-
um tóku þeir bændur úr rúmum sínum að
nóttu til og hýddu þá og misþyrmdu. Konur
þeirra tóku oft þátt í þessum óknyttum, að því
að sagt er.
“Var Harkless fyrstur til að mótmæla
þessu,” spurði Miss Sherwood.
‘ ‘ Það var nú svona. Við vorum orðin svo
vön yfirgangi þeirra að þeim leyfðist alt að
gera. Það þurfti ókunnugan mann til að taka
í taumana, og það gerði hann. Hann kom ein-
um átta í fangelsið. Sumum til tuttugu ára.”
I þessu óku þau fram lijá drykkjukránni,
og maður kom út í dyrnar og horfði á þau.
Hann var á skyrtunni, og föt hans voru gul
af svita og óhreinindum. Höfuð hans var
herfilega vanskapað og andlitið magurt og
fölt. Hann var hár vexti, grannur og liarð-
iegur. Hann horfði með fyrirlitningu á fóik-
ið, sem ók hjá, og rak upp hvellan hlátur, þeg-
ar það fór fram hjá.
“Þetta var Bob Skillett, versti óþokkinn
af þeim öllum,” sagði dómarinn. “Harkless
sendi son hans og bróður í fangelsið, en gat,
því miður, ekki sannað neitt á hann sjálfan.”
Miss Sherwood þorði tæpast að draga
andann, fyr en þau voru komin út úr bænum.
“Þetta var hræðilegur hlátur. Eg hefi heyrt
um svona menn, en ahlrei séð J)á fyrri,” sagði
hún. “Bru þeir allir svona, sem búa við
Krossgöturnar ? ”
“Þeir eru víst fæstir mikið betri. Þeir
bmgga sitt eigið brennivín, býst eg við. Mað-
ur veit annars lítið af því, sem þeir gera sín
á milli. Þeir jafna það sjálfir, en fara ekki
með það til annara. Þú hefir heyrt Lige Wil-
letts getið. Hann er góður vinur Minnie.
Einu sinni var hann á veiðum og elti rjúpna-
hóp lengst út eftir sléttunum, loks kom hann
að skógarrunna einum og sá þá hóp af hræ-
fuglum utan um skrokk. Lige sór og sár við
lagði að það hefði verið hundshræ, þó hljóp
hann svo hart alla leið til Plattville, að Iiann
var næstum sprunginn af mæði. ”
“1 öllum bænum segðu ekki Helen þessar
voða sögur,” hrópaði dóttir hans. “Hún hlýt-
ur að lialda að hér séu ekkert nema illmenni. ’ ’
“O-jæja. Þetta er nú reyndar engin
barnasaga,” sagði Brisooe og' leit gletnislega
til Miss Sherwood. En eg býst ekki við að
hún verði sérlega hrædd þótt hún heyri annað
eins. Mér lýst svoleiðis á þig að þú hræðist
ekki margt, og svo er ólíkt með Plattville og
Krossgöturnar. Annars hafa ‘hvítu húfurn-
ar’ ekki sýnt sig í neinu upp á síðkastið,
nema hvTað þeir hafa reynt að ná í Harkless.”
“En Ameríkumenn taka öllu rólega, það
er skammarlegt,” sagði Miss Sherwood. “Því
gerið þið ekkert til að koma í veg fyrir þessa
hættu. ’ ’
‘ ‘ Það er nú eins og eg sagði áðan, ’ ’ madti
Briscoe, “við erum farin að venjast þessu.
Svo gerum við það sem liægt er til að vernda
Harkless. Við látum fylgja lionum, ef hann
er einn á ferð í myrkrinu. Ef við gætum bara
gert honum skiljanlegt hvað hann er í mikilli
'hættu, þá væri alt gott. Harkless þelckir ekki
sögu þessarar bygðar, né hatrið á milli þessa
fólks og okkar. Það er gömul saga og fáum
kunn. Gamli William Platt og forfeður
þeirra Bardlocks, Tibbs, Briscoes og Scho-
fields tóku sig upp frá Norður-Carolinu og
settust liér að. Astæðan til þess var sú, að
óvinátta var með þessum mönnum og ná-
grönnum þeirra, sem flestir voru af ættum
þeirra Skilletts og Johnsons. Bófar þessir
höfðu drepið tvó syni Platts. Þegar Platt
og flokkur lians var fluttur liingað komu hinir
á eftir alla leið til Indiana, og drápu William
Platt við kofadyr hans, þar sem ráðhúsið
stendur nú. Loks tókst að reka illmenni þessi
burt, en þá settu þeir upp bygð sína við
Krossgöturnar, aðeins sjö mílur frá Platt-
ville. Svo var það einu sinni að hópur hálf-
'brjálaðra Indíána kom við hjá Krossgötun-
um, á leið til eins spámannsins, sem alt af
voru að æsa Indíánana í þá daga. Krossgötu-
hyskið keypti sér frið með brennivíni og
sendu hópinn til Plaftville. Þá voru flestir
af karlmönnum vorum að berjast undir for-
ustu Harrisons, og þegar þeir komu heim,
voru aðeins fáeinar hálftryltar konur og nokk-
ur smábörn á lífi. Þau höfðu falið sig í skóg-
inum.
Hermenn okkar ætluðu þá að hefna sín,
og lögðu strax af stað, en Krossgötubúar
vissu af ferðum þeirra, gerðu þeim fyrirsát,
og drápu þá flesta. Þannig hefir það alt af
verið. Óþokkar þessir hafa alt af orðið hlut-
skarpari, þótt undarlegt megi virðast. Það
var ekki fyr en ókunnugur maður kom bingað
að við fórum að rétta hlut okkar. Aðeins eg,
og einn eða tveir gamlir menn, muna nú þessa
sögu. En flestir yngri menn í Plattville vita
þó að við eigum þeim grátt að gjalda og ætt-
um helzt að afmá þá af jörðunni.”
Dómarinn þagnaði snögglega og kastaði
kveðju á gamlan og væskilslegan mann, sem
ók út af brautinni og heim að litlu og þokka
legu húsi, sem stóð meðfram veginum. “Þetta
er maðurinn hennar Mrs. Wimby,” hvíslaði
dómarinn.
Miss Sherwood tók sérstaklega eftir því
hvað maður þessi var aumingjalegur og lítill.
Andlitið var gnilleitt og magurt, augun ljós-
blá og dapurleg. Dökki sloppurinn hans var
svo stór að ermarnar voru brotnar upp, svo
að hendurnar stæðu fram úr þeim. Hann fór
nú ofan úr kerrugarminum sínum, til að opna
hliðið og var þá augljóst að buxurnar liöfðu
einnig verið ætlaðar stærri manni.
Enginn gat hugsað sér meinlausari né
lítilfjörlegri mann. Samt hafði hann orðið
fyrir heimsókn ‘hvítu húfanna,’ og verið
herfilega leikinn. Mrs. Wimby var ekkja,
sem átti snoturt og gott heimili og vildu
margir eignast það. Hún hafði engum tekið,
fyr en mann-aumingi þess kom til sögunnar.
Kendi hún í brjósti um hann, gáftist honum
og klæddi hann í föt síns fyrri manns. Þetta
fanst ‘hvítu húfunum’ ósæmilegt og höfðu
það fyrir ástæðu til að brjótast þar inn að
nóttu til. Fantarnir tóku karl-aumingjann
úr rúminu og flengdu hann með tágum, þar
til hann var nær dauða en lífi. Konunni skip-
uðu ]>eir að horfa á refsinguna. Hundshvolp,
sem reyndi að verja húsbónda sinn, tóku þeir
of dýfðu í steinolíu og kveiktu síðan í lionum.
Maðurinn náði aftur heilsu, en Ilarkless,
sem frétt hafði alt saman, sór þess heit að
koma fram hefndum. Hann gerði sitt til að
láta yfirvöldin rannsaka málið, en alt kom
fyrir ekki. Engar sannanir voru fyrir hendi,
svo ritstjórinn tók upp á því að sofa á þeim
heimilum, sem ‘hvítu húfurnar’ höfðu hótað
að heimsækja. Loks tókst að ginna þá, og
fengu þeir þá þær viðtökur, að tveir þeirra
voru teknir höndum en hinir reknir á flótta.