Lögberg - 31.01.1935, Blaðsíða 3
LÖGBBRG, FIMTUDAGINN 31. JANÚAR 1935.
3
Svo hefir sagt mér Ingibjörg
Gunnlaugsdóttir frá SyÖrivöllum,
sem ólst upp á næsta bæ vi$ Helgu,
að ætíð var hátíS hjá þeim systkin-
unum þegar Helga kom. “Þessi há-
vaxna, dökkklædda og alvörugefna
kona átti svo mikla hlýju og milda
gleði, að vermdi alla í návist henn-
ar. Hún var alt af létt í máli, og
heilsaði öllum með nafni. Þegar
hún var á gangi raulaði hún fyrir
munni sér vísur, sem hún setti sam-
an um “blessaðan bæinn sinn,” kúua
sina, köttinn, eða einhvern dauðan
hlut, því alt var henni einstaklingar
og flest vinir. í hugheimum henn-
ar var hlýtt og bjart, og þar lifði
hún löngum. Þess vegna held eg
að Helga hafi verið meiri gæfukona
en ýmsir ytri atburðir bentu til.”
Þessi ár, sem eg man hana, var
hún ráðskona hjá Guðmundi Ara-
syni föðurbróður sínum. Var hann
eldri en hún. Guðmundur var
greinur maður, en sérvitur, og
glæddi ekki gleði á heimili þeirra.
Lifði Helga þannig í sorgum sinum
öll þessi ár. Svo hefir sagt mér
systir Helgu, Ögn á Ásbjarnarstöð-
um, sem var vinnukona hjá henni,
að það ' væri vandi Helgu, ef hún
hefði tómstund á sunnudegi, að setj-
ast við skrifpúltið sem hún átti eft-
ir Sigurð, og dvelja þar í ljóðum
þeirra og minningum. Var hún vel
hagmælt og orti margt.
Það hygg eg hafið yfir allan efa,
að Sigurður hafi haft Helgu í huga
er hann orti Hjálmarskviðu. Þó
var Helgu búin þyngri þraut en
.Ingibjörgu, sem fékk að fylgja
Hjálmari í dauðann.
Helga orti mjög innileg erfiljóð
eftir Sigurð, en þá var hún svo ör-
mædd, að öllum sorgum sinum tek-
ur hún með því trausti trúarinnar,
að þau SigurSur fái að njótast í
öðru lífi. og því verði hún að liía
þannig hverja stund, að hún verði
honum æfinlega samboðin. Þetta
kemur Ijóslega fram í nokkrum vís-
um hennar, sem geymst hafa til
þessa dags:
Mein þótt andann ýfi svalt
og sambandið hér sé valt,
frí við grand mig finna skalt
fyrir handan þetta alt.
Þessa vísu, sem talið er að hún
hafi ort ekki löngu eftir fráfall Sig-
urðar, yrkir hún bersýnilega til þess
að kveða í sig kjark að láta ekki
bugast:
Bezt er að kæra hvergi sig
hvað sem fær að borið,
heldur læra lífs um stig
liðka ærusporið.
Þá var hún komin á efri ár er
hún orti þessa vísu:
Langt er yfir sjó að sjá,
samt er lognið hvíta.
Aldrei má eg æginn blá
ógrátandi líta.
Enn er smákvæði, er hún nefndi
“Bót”:
Vinar ást er æðsta hnoss,.
að því dást eg leyfi mér,
sem ei brást þó særi kross,
svoddan fást ef mætti hér.
Tryggan vin að eiga er y
eins og skinið sólar bjart, *
Því það linar braut, og ver
þá að dynur mæðan hart.
Missa hann er þyngsta þraut,
þanka ranni sem að bar:
R®fumanna gervalt skraut,
f?æða sannar jurtirnar.
Mannorðs lifir minning há
meðan bifast ekki fold,
þó að svifi bana blá
báran yfir látið hold.
Sú vellystin færir fró
að fáum mista vini séð
°S hjá þeim gist í helgri ró
heims þá vist er aflokið.
Munu fegins fundir þá
fær oss eigi vonin blekt—
verða degi efsta á,
orð guðs segir trúanlegt.
# Þannig segir hún frá helsta yndi
sínu:
Kynning þjóða kýs eg mér,
köldum moð svo bægi
þar sem hroðrar harpan er
hreyfð með góðu tagi.
Síðara bindi ljóðmæla Sigurðar
endar á þessu kvæði, sem eg tel
vera eftir Helgu Eiríksdóttur:
Gefnu tíðir gleðinnar
grentu stríðan trega.
Hér var fríða söngvasvar
samið prýðilega.
Þetta hér umbreyttist brátt
—böl því fer að þjaka.—
Þögult er þar hróðrarhátt
i harpan gerði kvaka.
Fram þó bíður fögnuð sinn,
fyltan prýði skærri.
Ennþá blíði eimurinn
eyrum líður nærri.
Eg þvi veit hann eflaust má
um lífs þrevtu vega,
minna teita ýta á
alt hið breytilega.
Allfast vera á hverjum
alloft hér í minni:
Altíð fer að endinum
alt í veröldinni.
Þannig ber að þenki sú
þjóð sem hér á lítur.
Kvæðin eru enduð nú,
óðarkverið þrýtur.
Loks skulu hér tilfærð eftir Helgu
tvö erindi, er hún nefndi “Farfugl-
inn.” Mun það flestra dómur. að
sveitastúlkan óuppfrædda, sem kvað
þau, hafi verið meira en réttur og
sléttur hagvrðingur:
Þú fuglinn minn, sem flýgur hátt í
skýjum
til fjarra landa, yfir djúpan sjá,
þér fagna blóm í suðurheimi hlýium,
ef hjálpar guð þér þeirra til að ná.
Ó, farðu vel, eg fylgi þér í anda
—þótt fótur minn sé bundinr. jörðu
við—
til þinna sælu sólarríku landa
of svalan ægi, f jöll og klettarið.
Ó berðu kveðju blómum suðurheima
frá blíðri rós í kaldri norðurátt,
er sér frá jörð til sælla ljóssins
geima
með sárri þrá um himinhvolfið blátt.
Er visna þau í glöðum geislabárum,
sem guðs af himni falla á jarðarból,
hún gæti svalað þeim með trega-
tárum,
sem tæmdi vart hin ógnarbjarta sól.
Fátt af því marga, sem Helga orti,
komst út á meðal manna, því hún
var dul, en að henni látinni bretidi
Guðmundur Arason flest það, er
var í púltinu hennar, nema ljóða-
bækur Sigurðar Bjarnasonar, og
veit nú enginn hvað þar fór í eldinn.
Ljóðabækur Sigurðar hafði Helga
ánafnað bróðurdóttur hans, Ingi-
björgu Jakobsdóttur frá Illugastöð-
um, en hún var í Reykjavík þegar
Helga dó. Guðbjörg á Kálfshamri
svstir Helgu bað Guðmund að láta
sér eftir bækurnar, og varð hann
við þeim tilmælum hennar. t
Ingibjörg Jakobsdóttir hefir það
eftir Helgu, að hún vildi verja
nokkru af eigum þeirra Guðmund-
ar til að gefa út úrval af ljóðum
Sigurðar, en Guðmundur dró svo
úr því, að ekki varð af. Nú hefir
Snæbjörn Jónsson, með prýðilegri
útgáfu Hjálmarskviðu, “kallað ynd-
ið heim” (svo að notuð séu orð
Sigurðar) til handa þeim öllum, sem
unna minningu Sigurðar og lióíum
hans. Hafi hann beztu þakkir fyrir.
Er eg nú skilst við Katadalsfólk-
ið finn eg mikinn söknuð, þvi ná-
lægð þess hefir verið mér góð. Þess
vegna get eg beðið afsökunar á þvi
að eg hefi oflitlu vikið að Sigriði á
Illugastöðum, unnustu Friðriks i
Katadal, þvi hennar örlög voru
hörð. Hún var 15 ára er þau Frið-
rik feldu fyrst hugi saman; tæpra
18 ára þegar hann er tekinn af lífi
fyrir það að hann fór skakka leið
að því að varðveita hana fyrir
Nathan. Síðar á þvi ári er hún
færð utan til æfilangrar þrælkunar,
eftir tveggja ára varðhald hér. Eft-
ir þetta berast þær einar sagnir af
henni til íslands, þó munnmæli, að
auðugur maður, enskur, sem sá
hana, keypti hana sér til handa, fyr-
ir ærna gjalda. — Síðan hefir ekki
heyrst frá henni, það eg veit, svo
síðari æfiár hennar eru alveg hulin,
svo og hve lengi hún þurfti að
syrgja Friðrik.
I
Eg ætla ekki að verða sérstakur
málsvari þeirra Friðriks og Sigríð-
ar, en þau minna mig sífelt á gamla
draumvísu, sem eignuð er Jóni á
Viðimýri:
Að margan galla bar og bresr,
bágt er varla að sanna.—
Drottinn alla dæmir bezt,
dómar falla manna.
—Lesb. Mbl.
Af héraði
Síðastliðið sumar hefir verið al-
veg hið versta, sem menn rnuna hér
austan lands. Sumarið 1903 var að
vísu álíka úrfellasamt, en heyið
sþemdist ekki líkt þvi eins mikið þá,
vegna þess að tíðin var miklu kald-
ari. Bæði þessi sumur brá til ó-
þurkanna um sama leyti eða um 14.
helgi sumars. 1903 voru þvínær öll
tún ógirt, og þar af leiðandi aðeins
slegin einu sinni. Þá byrjaði hey-
skapur ætíð á útengi. Tún var þá
venjulega byrjað að slá 13 vikur af
sumri. Af þessu leiddi það, að
1903 hraktist taða mjög mikið, en i
sumar náðist taða víðast að mestu,
áður en óþurkarnir byrjuðu. Þó
eru þess dæmi, aS taða ónýttist með
öllu, og munu þess engin dæmi hér
á Héraði áður. Einkum er þó út-
heyið, sem slegið var næst á eftir
töðunni úti enn. Það var orðið svo
skemt sumstaðar, að ekki var álitið
ómaksins vert að hirða það, enda
gaf illá til þess.
Grasspretta var víða góð, og enda
sumstaðar ágæt. Heyskapur varð
þá líka sumstaðar talsverður að
vöxtum, en útheyið -einkum mikið
skemt. Sjálfsagt hefir svo heyið
líka skemst í heystæðum, sem ekki
voru járnvarin. Úrkomurnar voru
svo langvinnar í haust, að torfþökin
fengu ekki tekið á móti eða frá sér
hrynt öllu því vatni, sem á þau féll.
Síðan um veturnætur hefir svo
verið köld kergjutið og alt af snjór
á jörð, sem er þó helst að leysa núna.
Á Jökuldal er talið, að fé hafi fent
eitthvað lítilsháttar á flestum bæj-
um, og til muna jafnvel um 100 á
einum bæ. Sauðfé hefir ekki verið
gefið til muna, en jörð hefir lengi
verið léleg og ill aðgöngu fyrir
storku. Allar skepnur hafa því lagt
af þennan kafla, sem af er vetrinum.
Sauðfé var óvenjulega rýrt í haust,
einkum í þeim sveitum, scm best
nutu votviðranna. Sauðfjárplágur
gerðu með mesta móti vart við sig
síðastliðið vor, einkum í kuldunum
og hretunum, sem komu í maí.
Það er annars eitthvert alvarleg-
asta atriðið af öllum erfiðleikum
bænda hér um slóðir, þessi dæma-
lausa plága og vanþrif í sauðfénu.
Sumarið 1933 hefir sjálfsagt gefið
meiri og betri hey heldur en rtokk-
urn tíma áður, að minsta kosti mik-
ið meiri og betri töðu því nýting á
öllu heyi var hin bezta. Síðan kem-
ur mjög mildur og að heita má góð-
ur vetur meö hálfsmánaðar hreti í
maí, sem oft vill hér við brenna, en
þó var það ekki verra en það, að
ýmsir sem áttu vænar og heilbrigöar
ær tóku þær ekki í hús. Hinir voru
miklu fleiri, sem gáfu frameftir öllu
vori og gáfu upp öll hey, mistu samt
af fénu, og áttu svo lítil og léleg
lömb til frálags í haust.
Þessar ástæður eru eigi til þess
fallnar að laða unglingana til lang-
dvala i sveitunum þegar þeir sjá
erfiði sitt og sinna verða þannig að
engu. Nú mæna allir fjáreigendur
vonaraugum eftir ormameðulunum
frá próf. Dungal og gera sér von um
góðan árangur af þeim í vetur.
Uppskera úr görðum varð með
rýrara móti um alt HéraS, nema
helst þar sem garðar eru mjög
sendnir. Þó er ekki víst að jarð-
eplaframleiðsla sé minni en áður,
því alt af er garðræktin að færast
í aukana þessi árin, sem betur fer.
Nú hafa margir bændur á Héraði
talsverðan stuðning af sölu garðá-
vaxta, enda kemur það sér betur,
þar sem afnot sauðfjárins eru rýr-
ust.
Fagridalur hefir ekki verið fær
bifreiðum síðan fyrir veturnætur.
Y w 9 9 9 — PROFESSIONAL AND BUSINESS CARDS
PHYSICIANS cmd SURGEONQ
DR. B. J. BRANDSON 216-220 Medical Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy Sts. Phone 21 834—Office tlmar 2-3 Heimili 214 WAVERLEY ST. Phone 403 288 Winnipeg, Manitoba DR. J. STEFANSSON 216-220 Medical Arts Bldg. Talsími 26 688 Stundar augna, eyrna, nef og kverka sjúkdóma.—Er að hitta kl. 2.30 til 6.30 e. h. Heimili: 638 McMILLAN AVE. Talslmi 42 691 1 Dr. P. H. T. Thorlakson 206 Medlcal Arts Bldg. Cor. Graham og Kennedy Sta. Phones 21 212—21 144 Res. 114 GRENFELL BLVD. Phone 62 200 1
DR. B. H. OLSON Dr. S. J. Johannesson G. W. MAGNUSSON
216-220 Medical Arts Bldg. NudcUaeknir
Cor. Graham og Kennedy Sts. 4
Viðtalstími 3—5 e. h. 41 FURBY STREET
Phone 21 834--Office tímar 4.30-6 Phone 36 137
Heimili: 5 ST. JAMES PLACE 218 Sherburn St.--Sími 30877
Winnipeg, Manitoba Slnriið og semjið um samtalstlma
BARRISTERS, SOLICITORS, ETC.
H. A. BERGMAN, K.C. tslenzkur lögfrœOingur Skrifstofa: Room 811 McArthur Building, Portage Ave. P.O. Box 1656 PHONES 95 052 og 39 043 J. T. THORSON, K.C. tslenzkur lögfrœOingur 801 GREAT WEST PERM. BLD. Phone 92 765 \ W. J. LINDAL K.C. og BJORN STEFANSSON tslenzkir lögfrœOingar .325 MAIN ST. (ð öðru gólfi) PHONE 97 621 Er að hitta að Gimli fyrsta miðvikud. I hverjum mánuði, og að Lundar fyrsta föstudag
G. S. THORVALDSON B.A., LL.B. tslenzkur lögfrœOingur E. G. Baldwinson, LL.B. tslenzkur lögfrœöingur
Skrifst. 702 CONFEDERATION LIFE BUILDING Main St., gegnt City Hall Phone 97 024 Phone 98 013 504 McINTYRE BLK.
DRUGGISTS DENTISTS
Medical Arts Drug Store R. A. McMillan PRESCRIPTIONS \ Surgical and Sick Room Supplies Phone. 23 325 Medical Arts Bldg. Winnipeg, Man. / DR. A. V. JOHNSON tsienzkur Tannlœknir 212 CURRY BLDG., WINNIPEG Gegnt pósthúsinu Sími 96 210 Heimilis 33 328 Drs. H. R. & H. W. TWEED Tannlœknar 406 TORONTO GENERAL TRUSTS BUILDING Cor. Portage Ave. og Smith St. PHONE 26 545 WINNIPEG
Phone Your Orders Dr. Cecil D. McLeod DR. T. GREENBERG
Roberts DrugStores Dentist Dentist
Limited Royal Bank Building Hours 10 a. m. to 9 p.m.
Sargent and Sherbrooke Sts. PHONES:
Dependable Druggists Phones 3-6094. Res. 4034-72 Office 36 196 Res. 51 455
Proinpt Deliverj'. Nine Stores Winnipag, Man. Ste. 4 Norman Apts.
814 Sargent Ave., Winnipeg
BUSINESS CARDS
A. S. BARDAL 848 SHERBROOKE ST. Selur líkkistur og annast um út- farir. Allur útbúnaður sá bezti. Ennfrsmur selur hann allskonar minnisvarða og legsteina. Skrifstofu talsími: 86 607 Heimilis talsími: 601 562 HANK’S HAIRDRESSING PARLOR and BARBER SHOP 3 Doors West of St. Charles Hotel Expert Operators We speciallze in Permanent Waving, Finger Waving, Brush Curling and Beauty Culture. 251 NOTRE DAME AVE. Phone 25 070 J. J. SWANSON & CO. LIMITED 601 PARIS BLDG., WINNIPEG Fasteignasalar. Leigja hús. Ot- vega peningalán og eldsábyrgð af öllu tægi. Phone 94 221
A. C. JOHNSON 907 CONFEDERATION LIFE BUILDING, WINNIPEG Annast um fasteignir manna. Tekur að sér að ávaxta sparifé fólks. Selur eldsábyrgð og blf. reiða ábyrgðir. Skriflegum fyrir- spurnum svarað samstundls. Skrifst.s. 96 7 57—Heimas. 33 328 r4 ' LTD. 28 333 LOWEST RATES IN THE CITY Furniture and Piano Moving C. E. SIMONITE TLD. DEPENDABLE INSURANCE SERVICE Real Estate — Rentals Phone Office 95 411 806 McArthur Bldg.
HÓTEL I WINNIPEG
THE MARLBOROUGH SMITH STREET, WINNIPEG "Winnipeg’s Down Toum HoteV 220 Rooms with Bath Banquets, Dances, Conventions, linners and Functions of all kinds Coffee Shoppe F. J. FALD, Manager ST. REGIS HOTEL 285 SMITH ST„ WINNIPEG Pœgilegur og rólegur hústaOur i miObiki borgarinnar. Herbergi $.2.00 og þar yfir; með baðklefa $3.00 og þar yfir. Ágætar máltlðir 40c—60c Free Parking for Ouests SEYMOUR HOTEL 100 Rooms with and without bath RATES REASONABLE Phone 28 411 277 Market St. C. G. Hutchison, Prop. PHONE 28 411
CorntoaU Jjtotcl Sérstakt verð á viku fyrir námu- og fiskimenn. Komið eins og þér eruð klæddir. J. F. MAHONEY, f ramkvæmdarstj. MAIN & RUPERT WINNIPEG
It Pays to Advertise in the “Lögberg”
Kemur það sér illa, þar sem alt
síldarmjölið er óflutt. Það er ó-
fyrirgefanlegur trassaskapur Rikis-
verksmiðjunnar á Siglufirði að
senda það ekki fyr. Minsta kosti
hefði verið hægt að senda fyr alt
það, sem pantað var fyrir 1. sept.,
svo það hefði nú verið komið ó-
skemt heim til manna. Nú er ver-
ið að stimpast við að koma þessu
yfir dalinn á sleðum, en bílar flytja
beggja megin. Liggur svo mjölið
úti á gaddinum, stundum fleiri næt-
ur og skemmist svo í austan og suð-
austan hryðjum þeim, sem nú eru
tiðar. Bændum kemur þó sjálfsagt
flest annað betur, en fá skemt fóð-
urmjöl til þess að gefa með heyjum
sínum.
Þetta og margt fleira ilt stafar af
rikisrekstrar seinagangi þeim, sem
hér er orðinn á alt of mörgum hlut-
um. G. FI.
Mbl. 28. des.