Lögberg - 31.01.1935, Blaðsíða 6

6
LÖGBERG, FIMTLTDAGINN 31. JANÚAR 1935.
Heimkomni hermaðurinn
Einn dagurinn leið af öðrum samkværnt
eðlislögum tímans og var 'þó ávalt eins og
hver þeirra um sig flytti með sér nýja lífs-
strauma og nvjar vonir. Að minsta kosti var
víst um það, að Jamio fanst sem hann væri
alt af að sannfærast betur og betur um ný
kraftaverk. Það var heldur engum vafa
bundið, að hann var í vissum skilningi að
verða öldungis annar maður; ]>að var svo sem
enginn smáræðis munur á því hvað hann var
léttari á sér og traustari á fótunum; honum
fanst hann vera fær í flestan sjó; starfshug-
urinn var þrefaldur við það, sem áður var,
eða jafnvel meira: honum fanst hann finna
til þess glögglega, hve blóðið í æðum hans
var að verða auðugra og lífrænna með hverj-
um degi sem leið; honum var margfalt létt-
ara um andardrátt en venja var til, auk þess
sem hjartslátturinn jafnframt var reglu-
bundnahi; um það var heldur ekki að villast,
áð hugsunin var skýrari og dómgreindin á-
kveðnari. Viðhorfið var nú alt á annan veg;
hann var hættur að velta því fyrir sér hve
langt hann ætti eftir ólifað, eins og hann hafði
áður jafnaðarlega gert, eða með öðrum orðum
að telja dagana. Hann hafði einsett sér að
berjast til þrautar fyrir heilsu sinni, ekki eirt-
ungis .sín vegna sjálfs, heldur Margrétar
Cameron líka.
Það er hverjum manni í brjóst lagið, að
berjast fvrir lífinu hvað sem á dynur; sætta
sig við alt fremur en dauðann.
Jamie var að velta því fvrir sér á rúm-
stokknum, hvernig á því stæði að fólk væri
ávalt að barma sér yfir sársauka, fátækt, von-
brigðum og andstreymi af einni og annari
tegund, er jafnvel dauðinn, meinalæknirinn
mikli, væri jafn fagur og litli skátinn hafði út-
málað; vera mátti að vonir lians um fullkom-
imj bata og starfsamt líf framundan, væri
tálvonir einar og tilfinningarnar hefðu bor-
ið dómgreind Margrétar Cameron ofurliði í
þessu sambandi. Þó varð ekki um það vilst,
að fótastyrkur hans var betri en við hafði
gengist: hið sama var einnig um handstyrk-
inn að segja. A hverju einasta kveldi, er
hann ha’fði lesið og lagt frá sér þær bækur, er
um býflugnaræktina fjölluðu, hafði hann tek-
I ið bók bókanna sér í hönd og flett upp í liin-
um og þessum kaflanum; og ávalt, undan-
tekningarlaUst, hafði hann fundið einhver
þau orð, er veittu styrk og kveiktn í liuga
hans traust og djörfung til þess að horfast í
augu við morgundaginn.
Jamie reis nú á fætur, tók sér ritblý í
hönd og dró sveig á Almanakið um stafina
“M. C.”, er áttu við Margréti Cameron og
þann dag, er hún fullvissaði hann um að hon-
um væri fyrir alvöru að batna. Að mánuði
liðnum a*tlaði hann að fara eins að og við-
hafa þá sama markið, ef hún þá hefði sömu
sögu að segja. Nú tók Jamie umbúðimar frá
sári sínu; hann sá undir eins að þær voru
hvergi nándarnærri eins rakar og ataðar og
venja var til; einhver stórvægileg brevting
hafði átt sér stað; um það varð ekki vilst;
hann hafði ekki verið svona léttur á sér í háa
herrans tíð; honum var ekki með nokkrum
hætti unt að halda kyrru fyrir mínútunni
lengur, og áður en hann í rauninni gerði sér
þess' greiri var hann farinn að dansa í svefn-
herberginu, og það eins léttilega, að því er
honum fanst eins og litli skátinn, er hann kom
dansandi og hoppandi á móti honum neðan
frá girðingunni; hann var meira að segja
farinn að skellihlæja meðan hann var að
smeygja sér í fötin, og um leið og hann heyrði
til Margrétar Cameron þar sem hún var að
fást við morgunverðinn í eldhúsinu, þá gat
hann ekki lengur haldið sér í skefjum, heldur
rauk fram að hurðinni og kallaði með öllu
sínu raddmagni: “Góðan daginn, skozka
hefðarfrú, góðan daginn!”
Þetta kom Margrétj Cameron alt saman
nokkuð á óvart. 1 gær hafðirðu einn umbúða- '
púðann tilsýnis,” sagði hún, “ og nú kemurðu
með enn þá annan fram á sjónarsviðið. Fyrir
mánuði, eða svo, voru þessir umbúðapúðar
ekki sem geðslegastir,” sagði Jamie. “Eh
sjáðu þennan; hann er að heita má gersam-
lega þpr og hreinn! Margrét! Margrét! Mér
finst eg sé kominn á hárrétta leið með að
vinna sigur. Heill maður! Já,—eg ætla að
verða heill maður í annað sinn! Um slíkt
hafði eg aldrei þorað að láta mig drevma !”
“Það er engum blöðum að fletta um
það, að þú sért á batavegi,” sagði Margrét
Cameron; “hitt er jafnvel miklu líkara að
telja megi slíkt til beinnar fullvissu. Ekki
var það óhugsandi að Margrét Cameron hefði
tekið vitund dýpra í árinni en góðu hófi
gegndi, og það jafnvel af ásettu ráði. Það
var ekki um að villast, að um raunverulegan
bata va*ri að ræða, og 'hver vissi nema dálítil
uppörvun gæti til þess leitt að flýta fvrir
framförum í þá átt. Það var að minsta kosti
verulegur munur á því, að geta glatt sig við
vonarneista, sem smám saman var að stækka
og skýrast og hinu, að telja dagana, sem mað-
ur kynni að eiga eftir ólifað.
Þenna mánuð áttu þau Jamie og Margrét
Cameron næsta annríkt; þau unnu daglega af
mesta kappi og að því er þrek þeirra frekast
leyfði, auk þess sem þau ráðslöguðu og bolla
lögðu hitt og þetta í sambaiuli við framtíðina.
Margrét var vakin og sofin í því að hugsa
upp hollustu og bezt viðeigandi matartegund-
irnar lianda Jamie, og ])á var heldur engin
hætta á því að hann brvgði út af forskriftum
hennar eða fyrirmælum; liann drakk ávalt
sinn reglubundna skerf af tómötu-vökva á
morgana en glóaldina mjöð seinni partinn;
mjólk mátti hann einnig drekka eftir vild á
hvaða tíma dags, sem var. Það var nú ekki
lengur neitt álitamál að Jamie væri að kom-
ast á góðan rekspöl með að ná sér; hann fann
greinilegan mun á sér með hverjum degin-
um, sem leið; hann afkastaði tvöföldu verki
í garðingm við það, sem áður var, auk þess
sem þekking hans á býflugnaræktinni fór
hraðvaxandi.
Allan þepnan mánuð, undantekningar-
laust, las Jamie kafla úr heilagri ritningu á
hverju einasta kveldi; að því loknu krauj)
hann á kné við rúm sitt í þögulli bæn til guðs
með þakklátu og hrærðu hjarta fyrir hvert
spor, er honum hafði auðnast að stíga þann
og þann daginn í áttina til heilsu og ham-
ingju; hann bað guð heitt og innilega að koma
til liðs við þá alla, er sjúkir og þjakaðir væru,
í hvaða mvnd sem væri; hann bað guð um
stvrk til þess að geta leyst af hendi trúlega
og með nokkurri röggsemi starf sitt við bý-
flugnaræktina og sér mætti auðnast það þrek,
andlegt og efnislegt, er foreldrum sínum væri
samboðið, svo þau gætu fagpiað yfir því á
himnum; það var heldur engin minsta hætta
á að hann gleymdi Margréti Cameron í bæn-
um sínum; hann bað einnig heitt og innilega
fyrir litla skátanum og útskýrði það fyrir
guði, að því er orð náðu til, hve þetta ein-
kennilega og bráðþroska barn væri fagur-
hugsandi og velviljað og til hve ósegjanlegrar
blessunar það gæti orðið þjóðinni, veittist því
tækifæri til fullrar þroskunar hinna sjaldgæfu
hæfileika þess. Er röðin kom að býflugna-
meistaranum þá bað hann guð að veita honum
heilsu svo hann gæti komið heim og notið
fjölgresisins og fegurðarinnar í garðinum
sínum enn um nokkra hríð og hlustað á seið-
töfra Ránardætra niður við ströndina. Síð-
ast, en ekki sízt, bað Jamie guð að blessa og
styrkja stormgyðjuna, hvað sem henni kynni
að bera að höndum. Hann hafði beðið um
styrk fyrir sjálfan sig og verið bænheyrður;
'hann var ekki eini maðurinn, er orðið gat
aðnjótandi áhrifamagns bænarinnar; það
gátu aðrir orðið líka, ef þeir krupu auðmjúk-
ir á kné frammi fyrir guði og báðu hann í
fullri einlægni og trúnaðartrausti.
Þetta var víst einn allra bezti mánuður-
inn, er Jamie hafði lifað frá því er hann fyrst
mundi glögglega eftir sér;; í lok 'hans var
þannig komið, að sár hans var orðið það
hreint og komið á svo góðan gróðrarrekspöl,
að. umbúðirnar voru tandurhreinar og skrauf-
þurrar; hann notaði þær nú miklu fremur sem
öryggi meðan húðin væri að styrkjast og
þykna, en svo venjulegar sáraumbúðir. Þeg-
ar hann fór í sjóinn til þess að fá sér bað, þá
hafði hann ávalt þann handlegginn fyrir sér,
er heilbrigður var; þegar hann var við vinnu
sína og þurfti að lyfta einhverju eða færa
eitthvað úr stað, gætti hann sömu varúðar.
En 'hvernig, sem ástatt var, gleymdi hann þó
aldrei að þakka guði fyrir bænheyrsluna á
sér. Líf! Líf! Auðugt og nytsamt líf!
Þessi orð endurtók Jamie hvað ofan í annað.
Væri það ekki aðdáanlegt ef hann, eftir allan
þennan óumræðilega langa vonleysis- og
þjáningakafla, gæti einu sinni enn horfst í
augu við lífið, sem hraustur og hugglaður
maður? Guð veri lofaður fvrir kærleika sinn
og náð!
f hvert sinn og Jamie fór á sjúkrahúsið í
heimsókn til býflugnameistarans, tók hann
með sér eitthvað af þeim fegurstu blómum,
er í garðinum spruttu, ásamt einlægri og
hjartnæmri kveðju frá litla skátanum.
Dag nokurn, er Jamie kom til sjúkra-
hússins, mætti hann Margréti Cameron, er þá
var að koma þaðan út; það var ekki um að
villast hvert erindi hennar var; hún hafði
auðsjáanlega verið að heimsækja býflugna-
meistarann; honum kom það hálfpartinn ó-
kunnuglega fyrir að hún skyldi ekki hafa lát-
ið sig vita af því, að hún legði þangað leið
sína; hún var óvenju föl í andliti og tekin til
augnanna. Það var auðséð af útliti hennar,
að það var síður en svo að sjúklingnum væri
að batna, 'heldur það gagnstæða; það voru
víst fremur daufar líkur til ]>ess að sjúkling-
urinn kæmi nokkru sinni heim til þess að
njóta fegnrðarinnar í blómagarðinum og hins
yndislega umhverfis á heimilinu.
Jamie gekk upp í sjúkrahúsið, og sá þá
fljótt með eigin augum hvað í aðsigi var.
Sjúklingurinn gat tæplega gert sig skiljau-
h*gan lengur, því svo voru kraftarnir að þrot-
um komnir. Það var engu líkara en brosið, er
lék um hina göfugmannlegu ásjónu hans væri
mjallahvítt. Sýnin gekk Jamie til lijarta;
hann átti örðugt með að koma fvrir sig orði.
Um leið og hann reis á fætur, sagði hann þó
ofur hljóðlega: “Eg vil látá þig vita með
vissu hve ósegjanlega mikils eg met það, sem
þú hefir lagt í sölurnar fyrir mig; að það er
þér einum manna að þakka, að eg nú geri mér
von um að verða að nýtum manni og ná kröft-
um, og að eg er farinn að fá æ meiri og meiri
mætur á því verki, sem þú veittir mér kost á
að vinna; }>að er einnig þér að þakka, göfug
lyndi maður, að traust mitt á skilningssam-
bandi við guð hefir á ný skotið rótum í hjarta
mínu; það traust, er hver einstaklingur getur
orðið aðnjótandi, er leitar til hans og beygir
sig undir hans heilaga, vilja.”
Jamie laut hrærður ofan að sjúklingn-
um og þrýsti kossi á enni hans. “Þessi koss
er í rauninni frá litla skátanum,” bætti hann
við, og hann táknar víðfeðmari ást til þín, en
orð mín fá lýst. Eín þenna koss þiggur þú
frá mér sem tákn ævarandi virðingar og
þakklátssemi.” 1
Býflugnameistarinn hélt þétt, eftir því
sem þverrandi kraftar hans leyfðu, um liönd
Jamie; rödd hans, var orðin svo óskýr, að
örðugt var að fylgjast með því, sem hann
sagði, eða reyndi til að segja; þó mátti. ef
vandlega var hlustað, greina þessi orð: ‘ ‘ Guði
sé lof fvrir það, augu þín hafa opnast fyrir
dásemdum hans; eg get ekki lýst því eins og
vera ætti, hve óumræðilegs fagnaðar það fær
mér, að vita til þess með vissu, að þú hefir
lært að beygja kné þín fvrir drotni vorum
og herra; eg treysti því ennfremur að þér hafi
lærst það mikið af auðmýkt í faðmi náttúr-
unnar á hinu litla heimili mínu, er nægja megi
til þess, að þú veitir viðtöku gjöfum, hversu
smáar, sem þær kunna að vera, í þeim anda,
er vera ber, séu þær af hendi látnar í kær-
leika og trausti til þín.”
Jamie var lengi að brjóta heilann um
}>að, eftir að hann kom út úr sjúkrahúsinu,
við hvað býflugnameistarinn hefði í rauninni
átt. Daginn eftir komst liann að raun um
hvernig í öllu lá. Hann var snemma hringd-
ur upp af sjúkrahúsinu; miklu fyr en venja
var til. Býflugnameistarinn hafði fundið
vegamótin fögru og aðdáanlegu, er litli skát-
inn svo undursamlega hafði talað um og lýst,
og valið sinn veg. Hann hafði sofnað út af
með hendurnar á brjóstinu, svo hljóðlega að
jafnvel hjúkrunarkoiian hafði ekki orðið um-
skiftanna vör í svipinn. Hann hafði lagt svo
fyrir að 'hinar jarðnesku leifar sinar yrði
fluttar austur í land og lagðar þar til hinstu
hvfldar, þar sem Maríurnar tvær, konan, sem
hann kvongaðist og elskaði og dóttirin, hvfldu
í skauti mojdar. Nú voru þau öll þrjú gengin
eina og sömu leið og komin til sama áfanga-
staðar. Jamie féll á bæn; hann þakkaði guði
fyrir líf þeirra þriggja og huggaði sig við
vonina um það, að þó blágarðurinn umhverf-
is heimili hin.s látna og göfuglynda húsbónda
væri að vísu fjölskrúðugur og fagmr, þá væri
hann þó ekki nema skyndileiftur af allri
þeirri dýrð, er umlykja mnndi bústaði bý-
flugnameistarans og ástvina hans í paradís.
Nú bárust Jamie boð um það, að koma sam-
stundi-s til fundar við Grayson lækni; er
])angað kom vissi Jamie ekki hvaðan á sig
stóð veðrið og ætlaði ekki að trúa sínum eigin
eyrum. Býflugnameistarinn liafi látið eftir
-sig erfðaskrá, er hljóðaði upp á það, að sakir
trúmensku og umhyggjusemi, skvldi Jame.s
Lewis MacFarlane erfa hann að hálfu leyti,
land og lausafé, til móts við Jean Meredith.
Sá hluti landeignarinnar, er býkúpurnar
stóðu á , átti að falla í hlut hins síðarnefnda
aðilja, en hinn þar sem gerðar höfðu verið
mestar umbæturnar átti Jamie að erfa. Pen-
ingum þeim, sem dánarbúið átti inni á bank-
anum skyldi einnig skift að jöfnu milli hinna
tveggja, ákveðnu erfingja;
Eftir að Dr. Grayson hafði lesið erfða-
skrána upp og skýrt og sundurliðað hin ýmsu
ákvæði hennar út í æsar, sat Jamie hugsandi
um stund og mælti ekki orð frá vörtim. Loks
rauf hann þó þögnina og mælti á þessa leið:
“ Eg fæ ekki undir nokkrum kringumstæðum
skilið hvernig eg get veitt stórgjöfum sem
þessari viðtöku. Eg hefi alveg áreiðanlega
ekkert til liennar unnið; það liljóta að vera
einhverjir, sem að minsta kosti standa nær
en eg.
“Segjum að svo væri,” sagði Dr. Gray-
son, “þá munum við fá vitneskju um það á
sínum tíma; annars hekl eg að ráðstafanir
býflugnameistarans séu fullnægjandi í þessu
efni; hann hafði hugsað ráð sitt að fullu, að •
Iþví er eg bezt, veit, og liann vildi ógjarna að
búgarður sinn lenti í annara höndum en
þeirra, er hann var sannfærður um að leggja
myndu við hann fulla alúð og rækt; hann
ráðstafaði aldrei neinu út í 'hött.”
Friður á jörðu
1 Sacja eftir Sehnu Lagerlöf.
(Þýtt hefir séra Sigurjón GuÖjónsson)
Þetta er ein af smásögum þeim, sem birtust
í seinustu bók sœnsku skáldkonunnar frægu,
Selmu Lagerláf. Bókin heitir “Höst” og
kom út í fyrra — Önnur smásaga úr þcssari
bók, “Skuldin í sandinum,” birtist í Lesbók
MorgunblaSsins 15. júlí í sumar.”
Þa<5 bar margt skrítið við í gamla daga. Heim-
ilisfólkið er alt saman saman komið á aðfangadags-
kvöld. Gegningunum er lokið. Fólkið er búið að
l>aða sig, hafa fataskifti og strá hálmi á gólfið Tvö
tólgarkerti loga á horðinu og við endann á því situr
húsbóndinn og les hátt í biblíunni.
Hann les um hirðana og englana, er boðuðu
frið á jörðu. Þá opnast dyrnar lítið eitt, og inn
kemur vera. Hún lætur hurðina aftur og skýtur
slánni fyrir.
Ilúsbóndinn, sem les hátt, tekur eftir því, að
einhver er kominn inn, en hættir þó ekki að lesa.
En gift dóttir hans, sem situr við hliðina á honum,
leggur höndina á handlegg hans. —Pabbi—hvíslar
hún—pabbi, sjáðu! Það er svo mikil hræðsla í
rómnum, að hann hættir að lesa, tekur af sér gler-
augun og lítur til dyra.
Þetta er nokkuð stórt hús, eins og viöa norður
i landi, þar sem nóg er af timbrinu, og stofan er grá.
Fólkið, sem býr þar er ekki fátækt, cn þó er húsið
grátt af elli og reyk, bæði veggir, loft og gólf. — í
stofunni er bara stundaklukka og hár skápur, blá-
og brúnmálaður.
Þegar faðirinn lítur fyrst'til dyra sér hann
ekkert nema bjálkana og f jalirnar.
Hann horfir aftur á dóttur sina. Andlitsdrættir
hcnnar eru í æsingi og hún starir til dyra.
—Hjá dyrakarminum—segir hún, og nú sér
hann að eitthvað stendur við dyrnar, sem minnir
mest á hálffallið tré. Faðirinn getur ekki séð hvað
þetta er; þetta trálíkan er vafið trjáberki og skinn-
druslum og undan þeim koma tveir fætur í ljós. Það
eru mannsfætur, þó þeir séu svo magrir að ætla
mætti að tærnar dyttu af.
Alt í einu skilur hann hversvegna hann sá ekki
strax hvað þetta var.
Veran, sem stendur við dyrnar er með langt,
grátt hár og hárið byrgir andlitið.
Hönd jafnmögur og fæturnir ýtir hárinu til
hliðar og augu gægjast fram, áþekkust augum dýrs,
er starir út úr fylgsni sínu.
—Þetta er kvenmaður, hugsar faðirinn með sér,
þegar hann sér hárið. — Hún hefir átt heima i skóg-
inum með einhverjum útlaga. Þessvegna er hún
klædd trjáberki og skinnræflum.
En hversvegna er Magnhildur hrædd við hana?
Ekki getur hún gert ilt af sér, þessi vesalingur.
Magnhildur heldur kannske að hún sé óvættur.
Hann snýr sér að dóttur sinni til þess að kyrra
hana. Hún er staðin upp. En hún starir í sífellu
á veruna við dyrnar.
Faðirinn skilur ekki í þessu. Dóttir hans er
ekki vön að hræðast birni né óvætti.
Hann lítur í kringum sig í stofunni. Allir horfa
til dyra. Þarna er sonur hans, drengur rúmlega
15 vetra. Hann hefir aldrei séð svo kynlega veru
fyr og honum liggur við hlátri.
En tengdasonur hans er reiðilegur og er staðinri
upp. Hver svo sem er nú þarna, þá er hann maður
til að verja hús og heimili. Gömlu vinnukonurnar
eru hræddar. Þær hnipra sig saman við ofninn og
byrgja augun, og minstu börnin leita til þeirra, og
þau gráta og fela andlitin í kjöltum þeirra. Það
getur gamli maðurinn skilið. Það er létt verk að
hræða börn og gamalmenni. En Magnhildi?
F^ðirinn sér, að allir eru að bíða eftir því, hvað
hann geri, og nú stendur hann upp og ræskir sig.
En Magnhildur dregur hann aftur niður í sætið.
—Uss, uss, segir hún. Og faðirinn, sem ekkert
vill aðhafast fyr en hann veit hvað um er að vera,
situr kyr.
En gifta dóttirin stendur upp. Hún gengur til
dyra, stendur kyr, gengur eitt skref aftur á bak og
stcndur aftur kyr.
Útlit hennar bendir til þess að hún sé að vaða
eld og bjarga eignum sínum.
Eri þegar hún er komin tvö skref frá verunni,
snýr hún við og sest aftur við hlið föður síns.
—Mér finst eg þekkja hana, segir hún ofur-
hægt, eins og hún væri að tala við sjálfa sig—en það
er ómögulegt!
—Þekkja hana? Hvað á hún við? Hvernig
getur hún þekt það, sem þannig er útlits?
Það er fyrst nú að veran fer a§ hreyfa sig.
Með þungum stunum dregst hún eftir hálmþöktu
gólfinu. Hún er óstöðug í gangi. Hún kemur ekki
nálægt nokkrum manni, en gengur að stundaklukk-
unni, sem stendur úti í horni. |
Hún nermir staðar — horfir — hlustar lengi.
Gifta dóttirin verður aftur óróleg.
—Pabbi, segir hún—klukkan var ekki komin,
þegar Urður týndist. Getur það verið, að það sé
hún?
Faðirinn ræskir sig enn. Nú, það er þá Urður,
sem Magnhildur er að hugsa um, eldri systirin, sem
hefir verið, týnd í 10 ár.
Framh.