Lögberg - 12.09.1935, Blaðsíða 5

Lögberg - 12.09.1935, Blaðsíða 5
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 12. SEPTEMBER 1935. 5 We’re All Nutty Here and There (By P. N. BRITT.) yOU meet the odd fellow who thinks everybody is crooked but himself. At leas't, I do, and I am taking it that you and I are just mine-run of citizens, not losing any sleep over who’s crooked, but just going along trying to be as straight as we can ourselves. * » * T have always had a notion that folks who think everybody else is crooked, don’t get much. out of life, and most of them, on whom I have kept tab, get round-shouldered or something from bearing their burdens of suspicion and distrust. They always look sort of track-sick to me, as if their livers are out of order. Just think of a fellow going through life with an eternal liver handicap. He’s a perpetual gloom, that fel- low, and he has lots of brothers and sisters at a time like this. He doesn’t see me if I see > him first, and if you are wise, you’re giving him a wide berth, too. * * * 'C' OR some years, I have been notic- ■*■ ing a guy on the street car who always looks as if he has a headache —one of those fellows you are not hot on seeing just after breakfast. He reminded me of a “genius” or two I l^new fifty years ago, who used to work at night in their cellars or bedrooms trying to discover or bring about “perpetual motion.” They had clock springs, cog wheels, sewing-machine parts, discarded gov- ernors of engines, belts and weights and cams, hoping to assemble them, so that they would keep on going up and down, in and out, back and forth, or here and there, to produce locomotion which would shove the universe ahead, give us tomorrow away ahead of time, and make a million or so for the “perpetrators” of perpetual motion. Those boys always looked as if they had something big on their minds—or headaches. Just\ as this fellow on the street car seemed to look. One day recently, after lunch in the well kept hotel at Beausejour, this fellow-citizen of mine breezed in, across the rotunda, to the lady at the office desk. “Where can I go to get some as- pirin?” he inquired. The lady open- ed a drawer in her desk, got him what he was looking for, he thanked her, swallowed it, and went off out into the fresh air. He had a headache all right. This Beausejour lady must meet lots of folks with headaches, else she wouldn’t have aspirin at hand, and just for the asking. * * * A S governors-general go, I think Byng was one of the best we’ve had. Human, to a turn — if you know what I mean. Just before Byng died he said something I think is worth while remembering: “If you want to talk war, and think war, you’ll get war!” It seems to me it’s the same with headaches. If we could just be our- selves we could laugh off a lot of stuff that gives us headaches. * * » T was quite a worrier myself, until one day a young fellow I know said: “Ninety-five per cent. of what you worry about never happens and the other five per cent. doesn’t matter at all.” I checked up on it and found he was okay. Once I worked for a gov- ernment and got so het up over criticism of the government that I walked up to one of the cabinet ministers and told him I wanted to quit. After I had stated my case, he looked me over and said I took my job too seriously. I went back to work, deciding to forget all about the garrulous soreheads we always have with us. * * * NE of my girl friends, young '“'enough to be my grandchild, a guinea gold pal of ours, told me her boss sent her out to the races to buy a few tickets for him. He gave her a list to follow, and she didn’t cash a ticket. She felt sore about it, but her boss said it was okay with him, and he seemed to get a big laugh out of losing ten dollars. He said he made $45.00 for $6.00 at the spring meeting and the kick he got out of that would do him till next spring. One of the horses he told her to buy a ticket on 'was called “Squin- chy.” It started last and was never anywhere else. She asked a racing expert what he thought of Squinchy and he said if he had a carload of Chinése money, he wouldn’t put two- bits of it on Squinchy. He said the plug was a washout. She asked her boss why he put Squinchy on his list. * * * ^iWTELL,” he said, “I know a cock- ” eyed irritable guy they call Squinchy, and the thought just oc- curred to me that maybe a nag with that name would be obstreperous, and maybe run away with the rider and get under the wire before the other ponies caught him. It was a long cnance, but who cares? Forget about it.” If some folks aren’t nutty, then what is? Racing seems to have its silver and sombre linings, same as Social Crediting, Chartered Account- ing, Efficiency Experting, canoeing or any of the other hazardous recrea- tions or endeavors we are inclined to stick our noses into. Pass the chili sauce, please, and carry one. og íslendingasögurnar uröu þeim tvöfalt kærari. Og hvernig hafa þeir svo efnt heit sin? Undanfarna daga hafa þeir veri<5 aÖ halda hátíÖir í minningu um 60 ára afmæli land- náms sins í Ameríku. “Eg veit aÖ þær hátíÖir hafa sótt fulltrúar stjórnarvaldanna í landinu, til aÖ láta í ljós virðingu sina og aðdáun. Hvers vegna? Vegna þess að Vest- ur-íslendingar hafa reynst nýtir menn. Það hefir, í þessu sambandi oft verið vitnað í nöfn þeirra, sem hafa komist til sérstakra mannvirð- inga vestra og þeir eru margir og á mörgum sviðum. En þetta skiftir í raun og veru ekki mestu máli. Um hitt er miklu meira vert, að þeir hafa alment komið þannig fram, að þeir hafa ekki aðeins reynst sam- keppnisfærir við menn af öðrum þjóðum, heldur er nú svo komið, að þeir eru teknir fram yfir aðra. Nú er ekki lengur farartálmi að því að kannast við að maður sé íslending ur, heldur vegsauki. Þeir geta því litið til baka yfir langa og stranga frumbyggjabaráttu og hrósað full- 1 um sigri. Þeir hafa aflað sér frama. Hvað verður langt þess að bíða, að íslenck tiag/a deyi vestra? Þessi spurning er svo algeng að mér er farið að leiðast hún. Eg veit, að íslenzkan deyr. Eg veit líka, að hvert eitt ykkar, sem á mig hlustar i kvöld deyr einhyerntíma. En þið munduð lika þreytast á því, ef eg ! spyrði ykkur alt of oft að því hve | langt þið hélduð að- þess myndi vera ; a'ð bíða. Ekki sízt ef ykkur fyndist liggja á bak við spurninguna tóm- ; lát sannfæring um að það væri mjög skamt. Hvað lifir íslenzkan lengi í vestra? Eg veit það ekki. En eg I veit, að hún hefir þegar lifað í 6o ár. J Eg veit að þúsundir manna af þriðju kynslóðinni vestra tata íslenzku. Eg veit, að islenzk tunga er nú kend í ; mörgum háskólum i Bandaríkjun- um og Canada. Eg veít að þar sem bygðir Islendinga eru f jölmennastar ■ er nú töluð hreinni ístenzka en var I fyrir 20 árum síðan. Nei, eg veit J ekki hvað íslenzkan lifir lengi vestra, i eða nokkursstaðar í heiminum, ! fremur en eg veit hve lengi eg lifi. lagi mínu um landið; og þá aðeins þeim, sem sérstaklega snerta íslend. inga beggja megin hafsins og sam- bönd þeirra. Byrja eg þá á spurn- ingunum um Vestur-íslendinga. Hvernig er nú afkoma íslendinga vestrat Þessari spurningu svara eg því^að það sé engum vafa bundið, að þeir hafi yfirleitt stóVum bætt kjör sin með því að flytja vestur. Um tvent var spurt til forna í sambandi við utanferðir: Öfluðu menn fjár eða unnu þeir sér frama? Vestur-ís- lendingar hafa óneitanlega bætt kjör sín efnalega með vesturflutningum, þó vitanlega sé það f jarri sanni, að þeir hafi allir orðið ríkir. Meðal þeirra er að finna fátækt og auðlegð og alt þar á milli, eins og hvarvetna annarsstaðar. “Kreppan” svokall- aða hefir komið við þá engu síður en aðra. En þetta er alment fyrirbrigði um allan heim nú á tímum, og kem- ur ekki þessu máli við, enda ekki hér staður né stund til að fara frekar út í það mál. Því mætti þó skjóta hér inn í, að orsakirnar til þess á- stands eru yfirleitt hinar sömu í öll- um löndum; að um þetta mál snýst fyrst og fremst hin örlagaþrungna barátta, sem nú er háð um heim allan og sem hlýtur að orsaka alda- hvörf í menningarsögunni; að á því hvílir blessun eða bölvun komandi kynslóða, hvernig með þetta mál er farið og að sannur frami hvers manns og hverrar þjóðar er undir því kominn, að vit og drenglund ráði um það, hvað til þessarar bar- áttu er lagt. Og hér kemst eg aftur að efninu. Hafa íslendingar aflað sér frama í Vesturheimi? Þessu verður svarað í styztu máli með því að minna á, að þeir komu vestur fé- lausir, mállausir (á tungu hins nýja heimkynnis) og fákunnandi um flestar leiðir til bjargráða undir áður óþektum skilyrðum. Þannig útbún- ir hófu þeir landnám sitt í veglaus- um frumskógunum eða á auðri slétt- unni. Þarf eg ekki að telja hér upp þá mörgu örðugleika, sem þeir höfðu við aÖ etja, því það hefir áð- ur verið gert af ýmsum. En hér var ekki annað til að mæta örðugleik- unum með, en íslenzkt þrek og þrautseigja með íslenzku viti og hugkvæmni. Hér var ekki að því spurt hvort maður var ungur eða gamall, karl eða kona. Hver varð að leggja fram það, sem hann hafði til sameiginlegra bjargráða og enginn mátti hlifa sér. Þá hjálpaði hver öðrum og enginn öfundaði annan. Þá var litið smátt á þessa fátæku og fákunnandi útlendinga í landinu. Samborgarar þeirra gerðu sér hinar fáránlegustu hugmyndir um þá. Það var ekki ótítt að hugsa sér þá af sama stofni og Eskimóana og mál þeirra skrælingjamál. Þeir gátu ekki frætt þessa menn um göfgi íslenzkr. ar tungu og ætternis. Þá var það þrekraun að kannast við ætt sína og í einstöku tilfellum varð það ofraun að menn duldu þjóðerni sitt og könnuðust ekki við sitt ætterni. En þetta voru fáar undantekningar. Langflestir komust tað þeirri niður. stöðu, að til þess að ávinna sér virðingu’annara manna, yrði maður fyrst og frernst að bera virðingu fyrir sjálfum sér. Þá sóru þeir að sá tími skyldi koma, að samborgar- ar þeirra yrðu að kannast við þá sem jafningja sína, að minsta kosti. Þeir urðu að læra.að treysta á sjálfa sig; en þeir sjálfir voru ætterni þeirra, tunga og þúsund ára saga. Þá varð þeim lika “ástkæra, ylhýra málið allri rödd fegra.” Og þó þeir gætu ekki í svipinn látið aðra menn vita, að þeir væru komnir frá mönnum eins og Ingólfi og Leifi, Snorra og Njáli, Skarphéðni og Gretti, Agli o|( Þormóði, þá vissu þeir það þó sjálfir Annars er þessi spurning í raun og j veru tilgangslaus. Er ekki svo? Ættum yið ekki fremur að spyrja að því, hvort það sé nokkurt vit í því að reyna að treina líf okkar og is- lenzkunnar svo lengi sem við get- um. Allur þorri Vestur-íslendinga er nú á þeirri skoðun, að það hafi mikla og margvíslega þýðingu að halda við íslenzkunni þar í lengstu lög, og þeir leggja meir á sig til þess*en menn hér á íslandi gera sér alment grein fyrir. Þið vitið auð- vitað um Þjóðræknisfélagið. Það hefir gert mikið í þessu efni. En það er fjöldi fólks, sein af ýmsum ástæðum ækki er í því félagi, en sem vinnur að þessu máli með engu minni áhuga eða árangri. Og við erum að læra að skilja æ betur hve- margvíslegt gildi þetta viðhald ís- lenzkunnar hefir fyrir okkur, og hefir hjálpað okkur til að vernda manndóm okkar og sjálfsvirðingu og þannig verið okkur ómetanlegur styrkur í lifsbaráttunni sjálfri, eins og eg hefi áður vikið að. Það hefir mentunar. og nienningargildi, sem hver sæmilega uþplýstur maður hlýt- ur að kannast við. Það hefir líka gildi að leggja rækt við þær tilfinn- ingar, sem okkur eru eðlilegar og meðskapaðar. Og þessi barátta okkar vestra er ykkur hér á íslandi ekki óviðkomandi, og mætti á margt henda því til.sönnunar. Mér skilst, að það sé almenn skoðun hér, að við þar vestra séum íslandi tapaðir og ’ að um það þýði svo ekki að fást. Þó hefi eg fundið einn mann, sem ótil- kvaddur lét þess getið, að islenzkir I bókaútgefendur hefðu nokkurt gagn | af okkur á meðan einhverjir okkar læsu móðurmál sitt. Við það mætti , gjarnan bæta þvi, að nútiðarbók. mentir íslendinga væru mun fátææk. \ ari,_ væri úr þeim numinn skerfur Vestur-lsléndinga. En svo er margt fleira. Aðrar þjóðir líta svo á, að , það borgi sig að kosta sendisveitir ; víðsvegar um heim. Á þessu hafa íslendingar vitanlega ekki tök. En er þeim það þá einskis virði að hafa 30—40 þúsund manna sendisveit á meginlatldi Norður-Ameriku ? Eg I geri ráð fyrir, að þetta verði talið öfgar einar. En hefir nokkur reynt að gera sér glögga grein fyrir þvi, hve miklu Vestur-íslendingar hafa komið í verk í því að kynna Island, íbúa þess, tungu, bókmentir og sögu þar vestra? Þar eru þeir dreifir víðsvegar um álfuna, meðal 140 miljóna íbúa, og margir þeirra lita svo á, að þeir séu nokkurs konar missionerar til að útbreiða boðskap- inn um, og þekkinguna á, ágæti hinnar íslenzku þjóðar. Þetta er þeim viðkvæmt og lifandi áhuga- mál, og frá þessu eru tiltölulega fá- ar undantekningar. Eg hefi meira að segja heyrt sögu um íslending vestra, sem hafði ratað í eitthvert ólán, og sem duldi þess vegna þjóð- erni sitt, svo hann-yrði ekki ættlandi sinu og þjóð til minkunnar, eins og hann komst að orði við annan Is- lending, sem af tilviljun hafði upp- götvað þjóðerni hans. Þessi við- kvæmni fyrir sóma þjóðarinnar er ykkur ekki einkisverð og viðhald hennar vestra ykkur ekki óviðkom- andi. Jafnvel á sviði efnalegra hags- muna er viðhald þjóðernismeð- vitundarinnar rneðal Vestur-Islend- inga alls ekki þýðingarlaust atriði og ómögulegt að segja að hve miklu liði það mætti verða ef rétt væri með farið, allra hluta vegna tel eg það viturlegt og sjálfsagt að treysta og vernda þau bönd, sem tengja Islend. inga hver öðrum hvar í heimi sem þeir búa. Og þetta eiga Austur- og Vestur-íslendingar að eiga sam- vinnu um, hvorttveggja aðiljum til gagns og gleði. Eg hefi orðið var við, að skilningur á þessu er að aukast hér heima og að það er far- ið að tala um það í alvöru að hafa einhverjar ákveðnar framkvæmdir í þessu máli. Eg fagna því, og vona að úr því verði sem fyrst. En eg má ekki dvelja við þetta mál að sinni, þó mig langi til þess, því að fleiri spurningum verður að gefa einhver svör áður en tími minn er útrunninn. Læt eg því hér staðar numið í bráð, hvað Vestur-íslend- inga snertir. Framh. Kosningar í Alberta og Social Credit stefnan Um kosningarnar í Alberta er rætt í blöðum landsins um þessar mundir, áf miklu kappi og fjöri. Flest öll hin stærri flokksblöð eru þessari nýju stefnu—Social Credit —mjög andvíg og telja hana óhugs- anlega til framkvæmda, og ekki bygða á því, sem þau kalla heilbrigðu f jármálafyrirkomulagi og hljóti þess vegna að velta um sjálft sig og verða fylkinu til stórskaða. Fæst þessara blaða ræða urn hags- muna fyrirkomulagið eins og það nú er, en ganga út frá því sem gefnu að það sé heilbrigt og óaðfinnanlegt, og þessvegna að öll nýbreytni, sem kemur i bága við það og viðteknar venjur á sviði fjármála og hags- muna, hljóti að vera viðsjárverðar og rangar. En þrátt fyrir það þó þessar fjármálalegu rétttrúnaðar- kenningar eigi marga formælendur, þá er þó reynslan að verða sú, að miljónir manna um allan heim eru að missa trúna á óskeikulleik þeirra, eftir þvi sem fleiri og fleiri lenda i örbirgð og allsleysi, ár frá ári, og hin hlífðarlausa lífsreynsla færir þeint heim sanninn um, að hið fjár. hagslega fyrirkomulag sé að ein- hverju leyti stórgallað, og að í því felist ekki sú lífstrygging almenn- ings, sem fólki hefir verið kent að trúa. Orsakirnar til kosningaúrslitanna i Alberta, munu að rniklu leyti eiga rót sína að rekja til þess, að almenn- ingur er að missa trú á það fjár- málafyrirkomulag, sem reynist svo gallað, að fjöldi fólks gengur at- vinnulaus og fer alls á mis í einu auðugasta fylki landsins. Fólkið horfir ráðalaust á hina afkomulegu hnignun stna og sér engin ráð, í mörgum tilfellum, að bæta úr hinni bráðustu þörfum til lífsins ’ viður- halds, þrátt fyrir fyrirliggjandi byrgðir allra nauðsynja. En kaup- evrir skortir og byrgðirnar, sem fyrir liggja eru þeint lokaðar. Það er því mjög líklegt að það sem valdið hefir kosningaúrslitunum í Alberta, sé öðru fremttr vonin um að í Social Credit stefnunni felist mögulegleiki til að bæta úr hinni lamandi fjármálakreppu og þar af leiðandi fátæktarböli, og dreifa auð. magni fylkisins til lífsbjargar og velmegunar fykisbúa. Til þess að koma því til leiðar hygst hin nýja stjórn að beita alger- lega nýjum og hér í landi óþektum aðferðum, sent er dreifing kaupeyris milli fylkisbúa, sem nægi til hinnar nauðsynlegustu lifstrvggingar. Á hvaða grundvelli þessi nýja eða fyrirhugaða aðferð sé bygð og hvernig hún verði framkvæmd, er að nokkru gerð grein fyrir í ritlingi, sem leiðtogi stefnunnar, hr. William Aberhart, gaf út í sumar, og hann nefnir “Social Credit Manual.” Fyrir þá, sem vilja kynna sér þessa nýju hagfræðisstefnu, og hverju leiðtogi hennar í Albertafylki hvgst að koma til leiðar með henni, þurfa að lesa og kynna sér ofannefndati bækling, sem gerir að nokkru grein fyrir hinurn heimspekilegu og hag- fræðilegu forsendum, sem Social Credit stefnan byggist á. Það er ekki hægt í stuttri blaðagrein að fara itarlega út í þetta mál, enda er sá ekki tilgangur þess, er þetta ritar, heldur til þess að vekja athygli ís- lendinga á þessu nýmæli og draga fram helztu grundvallaratriði stefn- unnar, eins og þau eru sett fram í áðurnefndum bæklingi (Social Cre. dit Manual). ‘ Grundvallar kenningin er sú, að það sé skylda stjórnarinnar, að skipuleggja svo hið hagsmunalega fyrirkomulag ríkisins að enginn, sem á löglegan framfærslurétt í því, sé látinn líða fyrir vöntun hinna nauð- synlegustu lífsnauðsynja, svo sem fæðis, klæða og húsnæðis. Til þess að fullnægja þessum frumþörfum mannlegs lífs, verður að vera varið, á undan öllu öðru, því auðmagni, er felst í náttúruauðæfum fylkisins og öllm afgangs hagnaði af viðskift- um og framleiðslu. Þetta eru hin- ar hagfræð'ilegu undirstöður, sem Social Credit stefnan hygst að Hyggja á f járhagslega, og með því að dreifa þessum auð út á meðal 1 fylkisbúa, ætlar hún sér að auka kaupgetu hverrar fullorðinnar manneskju, sem á löglegt heimilis- fang í Albertafylki, um 25 dollara á hverjum mánuði, með óinnleysan- Iegum samábyrgðarskírteinum, sem borgist til a^a jafnt, hvort heldur þeir vinna fyrir kaupi eða ekki, og að öll þessi aukna kaupgeta sé notuð upp á hverjum mánuði. Sama er að segja uni kaup og launa borgun, sem borgast í Social Credit til allra, óg sem öllum skal skylt að eyða eða setja í viðskiftahringferð, áður árið er liðið. Með þessu fyrirkomulagi margfaldast verzlun og viðskifti, framleiðsla og atvinna. Mr. Aberhart segir að það sé sameiginlegt álit þeirra manna, sem rannsakað hafa atvinnuleysið í ýms- um löndum, að það sé varanlegt og óaðskiljanlegt böl þess fyrirkomu- lags, sem er. Hann heldur því fram ac( takmarkað stjórnarframlag til atvinnubóta, sem bygt er á hækkuð. um skattaálögum, sé engin úrlausn, þvi með stöðugt aukinni skatta- byrði, sé annar gerður öreigi, til þess að fæða hinn. Social Credit stefnan leggur aðaláherzluna á skiftingu arðsins af allri fram- leiðslu sem hinn eina rétta og sann- gjarna grundvöll til að byggja á fé- lagslega verndun og lífstryggingu f jöldans. Undir núterandi fyrirkomulagi minkar kaupgeta almennings^ír frá ári, og að sama skapi hlýtur fram- leiðslan að minka og með sama framhaldi margfaldast fátækt og allsleysi annars^ vegar, en auður hrúgast fyrir á fárra manna hend- ur hins vegar, sem svo er settur í nýja hringferð í lánum til rikja og fylkja, til þess að draga nýjar rent- ur, sem krefst nýrra skattaálagninga i einhverri mynd, og þannig heldur þessi hringferð áfram og vandræð- in aukast að sama skapi. Social Credit stefnan hygst að geta komið i veg fyrir skuldir og skuldasöfnun, og ])annig geta létt hinni lamandi hyrgði af Alberta- fylki og íbúum þess. Til þess að koma þessu í fram- kvæmd hugsar Social Credit stefnan sér að nota ágóða þann, er náttúru- auðæfi fylkisins og viðskifti gefa af sér, sem verða sett undir skipulags- bundið eftirlit og verðlagstakmörk- un. Allur gróði, sem er fram yfir sanngjarna borgun fyrir vörur og þjónustu, verður lagðdr á skattur, sem borgist til fylkisins. Hið sama á sér stað um allar ófyrirunnar inn- tektir. Þannig hugsar Social Credit fyrir- komulagið sér að fá gjaldeyri til þess að geta dreift út á meðal fólks. ins og aukið kaupgetu þess og at- vinnu. Hér skal tilfært eitt dæmi, sem sýnir hvernig Social Credit stjórnin í Alberta hugsar sér að láta fram- leiðsluna og viðskiftin bera sinn skerf af hinni fyrirhuguðu auknu kaupgetu almennings. “Ef við segjum að einn mælir (bushel) af hveitikorni sé 60 cent, 55 cent af því ganga til franileið- andans, eða bóndans, sem gefur honum hæfileg laun fyrir vinnu sína. 5 cent ganga til stjórnarinnar. Hveitikornið er selt til malarans, sem malar það. Mölunarkostnaður. inn borgast með auka-afurðum hveitikornsins. Þá eru eftir 40 pund af hveitimjöli. Ef nú að þessi 40 pd. eru seld á $1.10, þá tekur stjórnin 10 cent af þvi. Þessi 40 pd. af hveitimjöli ásamt vatni og öðru sem til brauðgerðar þarf, gera 50 brauð, ef nú stjórnin tæki 1 cent af hverju brauði, þá gæfi það stjórninni 50 cent, eða alls af einum hveitimæli komnum í brauð 65 cent.” Þetta er eitt dæmið úr áminstu riti, er sýnir hvernig stjórnin tekur til sín ófyrirunninn ágóða, sem annars rennur í vasa franileiðanda, milli- liði, kaupmanna eða braskara. Nú má gera ráð fyrir að einhverj. ir vilji ekki halda áfratu vinnu, verzlun eða framleiðslu undir þessu fyrirkomulagi, þar sem hver og einn I fær ekki að græða og okra á lítilli kaupgetu almennings eftir eigin j vild. Undir slíkum kringumstæð- um fyrirgera þeir sinni social credit, og stjórnin lætur framleiða og selja ( það, sem einstaklingarnir þannig 1 ekki vilja gera, því framleiðsla og ! viðskifti verða að halda áfram ó- hindruð. Spursmálið,. sem mörgum er í hug er þetta : Hvar. ætla þeir að fá ■ Framh.'á bls. S.

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.