Lögberg - 17.12.1936, Blaðsíða 8

8
LÖGrBERG, EiMTUDAGINN 17. DESEMBER, 1936
Hijgberg
Ge..ð út hvern fimtudag af
T H E GOLUMBIA P R E 8 S L I M I T E D
• G95 Sargent Avenue
Winnipeg, Manitoba
Utanáskrift ritstjðrans:
EDITOR LÖGBERG, 695 SARGENT AVE.
/ WINNIPEG, MAN.
Vcrö $3.00 um áriö — Boryist fyrirfram
The "Lögberg” is printed and published by The
Columbia Press, Limited, 695 Sargent Avenue,
Winnipeg, Manitoba
PHONE 86 32 7
Jól
Innan íárra daga stofna þær þjóðir, er
minsta kosti að nafni til aðhyllast hinn
kiistna sið, til jólahalds; misjafnlega eru þær
auðsjáanlega'undir það búnar, eins og harm-
sagan á Spáni ber augljósast vitni um; enda
mun örðugt að hugsa sér ókristilegra athafna-
líf meðal þjóðanna, margra hverra, en á yfir-
standandi tíð. Sannleikurinn er sá, og það er
ekki til nokkurs skapaðs hlutar að draga f jöð-
ur yfir hann, að sálir þjóðanna eru helteknar
af öfund, hatri og hefnigimi; baráttan, sem
um þessar mundir er háð fyrir réttlátari
skiftingu auðs og iðju í heiminum, en fram til
þessa heíir viðgengist, hefir sjaldan verið
beizkari en nú, og fer það að vonum. Höf-
undur jólanna vísaði veginn og lagði horn-
steininn að ríki jafnréttisins á þessari jörð;
þessi sannindi hafa verið að smá skýrast ár
frá ári, að minsta kosti með alþýðustéttun-
um, og þess vegna krefjast þær nú réttar síns
með meiri einurð en fyr.
Gott er að geta látið sér skiljast, að ein-
hversstaðar utan eða innan við þenna hlífð-
arlausa og síngjarna heim, sé annan heim að
finna; heim hinnar barnslegu einlægni; heim
hins bljúga og fómandi hjartalags, þar sem
aldrei roðna sverð af banablóði, en gagnkvæm
samúð blessar hvert æfistarf frá morgni til
kvölds.
Ekki voru þeir víst það sem kallað er
“lærðir menn,” hirðamir, sem guðspjalla-
sagan getur um að fagnað hafi komu Krists
á liinni fyrstu jólanótt kristinna manna; þeir
voru móttækilegir fyrir fögnuð; þeir kunnu
að fagna. Hvað kunnum vér?
Fœðingarhátíð frelsarans
Eftir dr. Björn B. Jónsson.
Óvíst er bæði um dag og ár þá frelsarinn
fæddist. Það var á sjöttu öld, að klaustur-
munkur Dionysius Ejxegúus að nafni, maður
lærður vel, gróf upp faéðingarár Krists og
samdi tímatal það, sem nú tíðkast. Var tíma-
tal það innleitt í kirkjuna af fræðimanninum
nafnkunna Bede hinum Yirðulega og síðan
löggilt í borgaralegu ríki af Karlamagnúsi
keisara. All-löngu síðar kom í ljós við sögu-
lega rannsókn, að Exegúusi hafði skjátlast.
Hann hafði talið fæðingarár Krists árið 754
í hinu rómverska tíma'tali, þ. e. frá upphafi
Rómaborgar (a. u. c.). Þetta getur ekki verið
rétt, því sannast hefir, að Heródes mikli, sá
er konungur var yfir Gyðingalandi þega^
Kristur fæddist, hafði dáið ekki seinna en
750 eða 75Þ eftir hinu rómverska tímatali.
Kristur er því fæddur 3-4 og ef til vill alt að
7 árum, fyr en talið er, og er því raunar komið
nú að árinu 1940 e. Kr., eða vel það.
Svo óvíst sem er um fæðingarárið, er þó
enn meiri óvissa um fæðingardaginn. Fæð-
ingardagur Krists er hvergi nefndur í Nýja
Testamentinu. Hvorki á postulatíðinni né á
tveim fyrstu öldum kristninnar sjást nokkur
merki þess að fæðingardagur Krists hafi ver-
ið haldinn hátíðlegur. Upprisuhátíðin var
(og er enn) aðal-hátíð kristinna manna. 1
ritum hinna fornu kirkjufeðra er fyrst vikið
að hátíðarhaldi út af fæðing Krigts í riti eftir
Alexandríu-Klemens frá öndverðri þriðju
öld. Af ritum Jóhannesar Krýsostómos
(347-407) má ráða, að fæðingardags Krists
hafi verið minst alment í kirkjunni á seinni
hluta f jórðu aldar.
Ekki er neinum um það kunnugt, hvernig
fæðingarhátíð Krists var fyrst haldin, eða
hvers vegna sá dagur, sem hún var haldin á,
var valinn. Fornkirkjan greindist í tvent:
rómversku eða vestur-kirkjuna og grísku eða
austur-kirkjuna. Agreiningur varð milli
þerira út af því, hvenær hátíðina skyldi
halda. Rómverska kirkjan ákvað 25. desem-
ber, gríska kirkjan 6. janúar. 1 rómversku
kirkjunni var hátíðin nefnd Natalis (þ. e.
fæðingarhátíð) en í grísku kirkjunni Epi-
phania (þ. e. opinberunar-hátíð).
Áður en kristnin kom til sögunnar hafði
l
íDifks JJJ'ingwaM JL/imitc
trppáhaldsbúðin yðar viðvíkjandi klukkum
skrautmunum í meira en 50 ár.
Notið ROYAL HOUSEHOLD FLOUR
og útilokið vonbrigði við bökwn.
víða um lönd einhvers konar hátíð verið hald-
in um miðsvetrarleyti til fagnaðar út af því,
að myrkrið tók að þoka fyrir birtunni. Um
sólstöðuleytið héldu Rómverjar hátíð, er þeir
nefndu Brumalea. A Bretlands-eyjum og ý.
Norðurlöndum var um líkt leyti haldin hátíð
sú, er nefnd var Yyle á Bretlandi en Jól k
Norðurlöndum. Nú er þjóðirnar tóku við
kristnum sið, kom fæðingarhátíð frelsarans
í stað hinna heiðnu miðsvetrar-móta. Marg-
vísleg nöfn voru henni gefin, en sumstaðar,
svo sem á Norðurlöndum, var nafn hinnar
fyrri og heiðnu hátíðar látið halda sér. 1
latneskum löndum Suður-Evrópu go Suður-
Ameríku varð nafnið Natalis eða Natalilia
ofan á. I germönskum löndum heitir hátíðin
Weinacht. Er það orðrétt þýðing hebreska
nafnsins á hreinsunar-hátíðinni, sem Gyðing-
ar hafa haldið síðan á dögum Júdasar Makka-
beusar, 100 árum f. Kr. IIjá enskum þjóðum
hlaut fæðingarhátíðin nýtt nafn og var kölluð
Christmas, sem er sama og Kristsmessa.
Margir siðir frá hinum gömlu gyðinglegu
eða heiðnu hátíðum fluttust með og festust
við jólahald kristinna manna. Svo er með
kertaljósin og kyndiana, sem sverja sig í ætt
við hreinsunarhátíð Gyðinga (Purim). Jóla-
gjafir eiga uppruna sinn í siðum Rpmverja á
Brumalea-hátíNmm. Jólatré er leifar frá sið-
venjum fomþýzkra náttúrudýrkenda og
Drúida á Englandi. I nútíðar merkingu er
jólatréð komið frá Þýzkalandi. Ivalla Þjóð-
verjar það Christbaum, sem þýðir Kriststré.
En allir þessir siðir hafa í kristninni fengið
kristilega merkingu og sumir orðið að helgi-
siðum. Hin kristilegu jól hafa tileinkað sér
hinar fornu hátíðir ljóssins og gert siði þeirra
að túlkun kristilegra hugtaka.
Svo hefir þó stundum farið, að jólahald í
kristnum sið hefir farið mjög afvega. Má til
þess skírskota er jólin í Elnglandi á undan
siðbótinni gerðust svo siðlaust svall, að jafn-
vel eftir tilhreinsun siðbótarinnar fengust frí-
kirkjumar á Englandi ekki til að halda jól og
fengu jólin lengi enga kirkjulega viðurkenn-
ingu hjá þeim. Nú hefir það breyzt, en þó
þykja ensk jól skorta þann hátíðar- og helgi-
svip, sem þau einkenna víða annarsstaðar.
Hátíðlegust og heilögust hafa jólin verið á
Þýzkalandi og Norðurlöndum. Á ættjörð
vorri var jólahaldið undur heilagt og yndis-
legt. Þeim arfi megum vér aldrei glata.
Er um fæðignarhátíð frelsarans ræðir og
hvernig vér skulum halda hana koma jóla-
sálmarnir til greina. Líklega er ekkert til
jafn-hátíðlegt eins og jólasöngurinn í kristn-
um kirkijum. Jólasálmarnir sutmir, bæði á
voru máli og öðrum málum, eru alveg dýr-
legir. Margur á sennilega sinn uppáhalds
jólasálm. Það er nú svo með mig, að því
fleiri jól sem Guð gefur mér að lifa, því meir
ber, eftir minni tilfinningu, sálmurinn “Hin
fegursta rosin er fundin” af öllu, sem eg
lieyri um jólin. Þar er alt samstilt: lagið,
efnið og andinn. En það sem mestu varðar
þar er hin angurblíða túlkun friðarins; en
friðurinn er uppfylling á heitustu þrá mapns-
hjartans um jólin. Frá listrænu sjónarmiði
er sálmurinn dýrasta perla, svo sem dtilið
afl, eða hulinn straumur, flytur þar sálu
manns inn í pálmalund trúarinnar og “and-
ann grunar ennþá fleira en augað sér,”—en
það er einkenni góðs skáldskapar. Aftur á
móti er þessi angurblíði sálmur laus við stór-
yrði og “yfirspenning” líkingarmálsins, sem
einatt stórskemmir sálma vora, þó góðir sé
að öðru leyti.
Rósin er lítið en fagurt blóm og ylmur
hennar er sætur. Á þá leið vildi eg kjósa mér
trú mína. Eg vildi að trú mín fengi að vera
lítil rós í sálu minni, — trú mín, eða von, eða
hvað eg má kalla það, þessa guðivöktu vitund,
sem þýðir klakann úr hjarta mínu um jólin.
Hvað sem það er, þá er það fegursta rósin
í heimi. Gefi Guð mér trúna eins og ylm af
lifandi blómi, þá er eg ánægður; þá er andi
minn rólegur og hallast glaður að “jötunnj
lágu.”
Þið megið hugsa hvað sem þið viljið um
jötuna og jólabarnið. Þar er þó mín rós
sprottin. Þar get eg setið einn stundunum
saman, með rósina mína í hendinni. Þá
dreymir mig alt, sem gott er. Mig dreymir
þar Guð föður minn á himnum. Mig dreymir
þar eilífan frið. Við jötuna auðnast mér loks
að elska alla bræður mína. Já, rósin sprettur
áreiðanlega í jötunni lágu.
Það var bam hér á sjúkrahúsinu. Eg sá
það um kvöldið. Það var mikið veikt. Faðir
barnsins hafði fært því fallega ros. Hana
hafði nú barnið í höndunum, horfði alt af á
hana og brosti gegnum tárin. Svo sofnaði
barnið með krosslagðar hendur á brjósti og
rósina milli handanna.
Eg vil vera þetta barn og frelsarinn sé
rósin mín.
Svo kyrlát og friðsæl vildi eg fæðingar-
hátíð frelsarans mætti vera mér.
“Þótt hjartanu’ af lirellingu svíði,
eg held þér, mín rós,—og ei kvíði.”
J ólin—- Kœrleikshátí ð
Jólahugleiðing eftir
séra Óskar J. Þorláksson
Jólin eru að koma. Ungir og
garnlir taka höndum saman, til þess
að fagna þessari ljóssins og gleðinn-
ar hátíð, sem breiðir sinn himneska
fögnuð og frið yfir löndin."
Þó að skammdegið hér hjá oss sé
venjulega dimt og dapurt, þá er eins
og vér verðum þess ekki vör, þeg-
ar jólin koma. Dimman og dapur-
leikinn hverfa, og hátíðablærinn,
sem þau vekja, gagntaka hugi allra,
skapar hátíð á heimilunum og breið-
ist jafnvel yfir sjálfa náttúruna, svo
að hún verður bjartari og tignar-
legri.
Dásamleg og dýrleg eru jólin.
Þvi oftar sem yér höldum jólin,
því betur finnum vér að þau eru
andlegur orkuvaki.
Hver er þessi máttur, sem jólin
vekja? Hversvegna megna þau að
láta myrkrið hverfa og gera bjart
í kringurrross ? Hversvegna megna
þau að skapa gleðí, þar sem áður var
gleðisnautt, skapa hátiðablæ, þar sem
áður var hversdagsleiki og frið og
helgi, þar sem áður var sundrung
og veraldarhyggja?
Jólin eru hátíð kærleikans. Það
gefur nægileg svör. Þessvegna geta
þau vakið hinar göfugustu tilfinn-
ingar i hjörtum mannanna. Þegar
vér hugsum um jólin, sem hátíð kær-
leikans, þá er æfinlega skýrust minn-
ingin um hann, sem hátiðin er helg-
uð.
Jesús Kristur er fagnaðarefni jól-
anna; hann fæddist í heiminn til
þess að bera kærleikanum vitni, án
hans hefði mannkynið ekki átt kost
á því, að sjá kærleikann birtast í
sinni fullkomnustu mynd.
“Yður er í dag frelsari fæddur.”
Það er hinn sígildi boðskapur jól-
anna. Þann boðskap þurfa menn-
irnir að læra að skilja og tileinka
sér, og hann mun flytja þeirn bless-
un.
Jólahugsanir vorar eru oft bundn
ar við barnið, sem hvílir i jötunni
og ekki átti þak yfir höfuðið. Fátt
er hugljúfar en að hugsa um hið
heilaga barn, sem átti í sál sinni
þá hæfileika, sem urðu til þess að
tendra nýtt ljós í heiminum, sem
lýst hefir mönnunum til þessa dags.
En jólahugsanir vorar hljóta að
ná lengra. Þær ná frá jötunni í
Betlehem alt til krossins á Golgata.
Þegar vér hugsum um fagnaðarer-
indi Jesú og um alt líf hans, þá skilst
oss fyrst til fulls, hvað fólst í hinum
leyndardómsfullu orðum, sem fjár-
hirðunum voru flutt við fæðingu
hans.
# # *
Ár og aldir hafa liðið síðan Jesús
Kristur flutti mönnunum fagnaðar-
erindi kærleikans og á hverjum jól-
um eru mennirnir mintir á það, til
hvers hann kom í heiminn. Hann
t
er frelsari mannanna, en sú frelsun,
sem hann boðaði og vildi sjálfur
sýna með lífi sínu, var þjónusta
kærleikans. Þetta hefir heimurinn
enn ekki skilið, og þess vegna gfúf-
ir skammdegi haturs og efasemda
yfir honum.
1 skammdeginu þráum vér birt-
una, og hún kemur með jólunum.
Með jólunum vaknar líka æfinlega
ný von, að mannkyninu verði það
ljóst, að kærleikurinn einn getur
frelsað heiminn. Sannarlega getum
vér fagnað þvi, að aldrei er heim-
urinn auðugri að kærleika en ein-
mitt urn jólin, í því felst hinn rétti
skilningur á eðli jólanna og þeim
minningum, sem við þau eru bundn-
ar.
“Yður er í dag frelsari fœddur.”
—Ómar þessara orða berast nú um
allan heiminn, og orðin hljóma á ó-
líkum tungum meðal ólíkra þjóða,
og alls staðar vekja þaudögnuð og
gleði. Þau minna oss á hið unga líf,
sem hefir fæðst til þess að vaxa í
kærleika og bera honum vitni, og
um leið, að takmark alls lifs er
fullkominn sigur kærleikans.
Á heilögum jólum nemum vér
staðar við jötu Jesúbarnsins og
krjúpum þar í auðmýkt og lotningu,
um leið og vér segjum:
“Þú imynd Guðs með gleði-jól,
sem gefur hverju dufti sól.
Ó, gef þú mér þann gæfuhag
að geta fæðst með þér í dag.”
Gleðiíeg jól!
Óskar J. Þorláksson.
—Lesbók Mbl.
Mmniét BETEL
erfðaskrám yðar !
NEW YOUTH FOR
AGEING HAIR . . .
A woman’s age is written in her
hair! Don’t let YOUR hair become
faded—give it thrilling new youth
and beauty through the medium
of
Anniversary Special
$1.95
Permanents
$2.50 $3.50 $5.00
CROQUIGNOLE ENDS, $1.50
10 different laboratory tested
solutions ensure you of getting
the permanent best suited to your
type, texture and condition ot
hair. And, of course, ,every per-
manent is cómplete with Luxury
Oil shampoo and personalized
finger wave!
PHONE 71 500
STABER’S
for BEAUTY
340 COLONY ST.
Branches in Hollywood, Long
Beach, Pasadena, Calif.;
Winnipeg, Man.
(Jínmpantj.
INCORPORATED 27? MAY 1670.
Við grípum tækifærið til þess að'óska vorum mörgu
íslenzku viðskiftavinum og vinum gleðilegra hátíða
Pantanir sendar
heim tafarjaust
Lipur
afg^eiðsla
KAUPlfí ELDSNEYTI YÐAR HJA “BAY”
Ofí TRYGGIÐ YÐUR ÁNÆGJU
Dial 322 Fuel Office — License No. 6