Lögberg - 28.01.1937, Blaðsíða 7

Lögberg - 28.01.1937, Blaðsíða 7
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 28. JANÚAR 1937 t Armageddon Lauslega þýtt hefir HELGI ELIASON Ræða flutt af Judge J. F, Rutherford og útvarpað yflr WBBR á sunnudaglnn hlnn 18. okt. 1936. Ræðan var flutt fyr- ir þúsundum fólks I stærsta áheyrenda- salnum í borginni Newark í New Jersey rlki I Bandarikjunum. Það munu allir vera sammála um að fólk þjóðanna á jörðunni hefir liðið mikið þessi síðastlið- in tuttugu ár. Fólkið hefir verið í ráðaleysi og stjórnendurnir einnig hafa verið í ráðaleysi og kröggum. Hættan sem er aðeins framundan mun samt sem áður leiða yfir fólk jarðarinnar miklu meiri hörmungar. Fólk vill frek- ar heyra góðar fréttir en slæmar. Nú munu sumir spyrja: Hvers vegna þá að velja slíkt umtals- efni sem þetta í dag, að tilkynna fólki nm hin stórkostlegustu vandræði sem nokkru sinni hafa komið yfir jörðina? Eg svara með dæmi, að þegar eitthvert land er í hættu fyrir ofviðri eða flóðbylgju, þá lætur stjórnin að- vara fólkið, ef mögulegt er í tíma, jafnvel þótt slikt séu mjög slæm- ar fréttir. Miklu fremur ætti fólkið að vera aðvarað við hinni yfirvofandi ógæfu veraldar. Það er hoð Jehóva Guðs að l'ólkið skuli aðvarað svo ])að á skynsam- legan hátt geti leitað hins eina örugga hælis, ef því svo líkar. Það er hverjum og einum í sjálfs- vald gefið. Það sem hér er sagt viðvíkjandi hinni yfirvofandi ó- gæfu er eigi staðhæfing imynd- unarlegs eðlis, heldur algerlega bygt í Guðs orði. Kristur, er hann talar um hina komandi neyð, notar þessi orð: “Því að þá mun verða svo mikil þrenging að engin hefir þvílik verið alt frá upphafi veraldar alt til þessa, né heldur mun verða.” Sjá Matt. 24:21. Þctta ætti að vera nægileg ástæða hverri hugsandi mann- eskju, og sérstaklega þcim kristnu, að gefa nákvæma yfir- vegun sönnununum viðvíkjandi hinni miklu “þrenging” sem er yfirvofandi og um það bil að dynja yfir. Hin mikla eymd sem nú er að koma yfir heiminn er tilgreind í Biblíunni: “Armageddon, hið mesta stríð allra tíma.” Stríðið mun^eigi verða háð flokka á milli, heldur mun innifela alla veröldina. Á aðra hlið í þvi stríði verða allir hinir óguðlegu englar, sem eru ósýnilegir mönn- unum', og allir hinir vondu jarð- arbúar um allan heim undir af- vegaleiðandi áhrifum og skipun Satans, sem er Djöfullinn. Áform Iians er að eyðileggja alt mann- kynið. Þetta er ein bezta sönn- unin fyrir því að Djöfullinn er hinn versti óvinur mannanna. Á hina hlið þessa stríðs verður Drottinn Jesús Kristur, sá sem niiklar og réttlætir nafn Jehóva Guðs, sem svo lengi hefir svivirt verið nieðal þjóðanna, og allar hinar heilögu himnesku fylking- ar undir skipun Jehóva hins Al- máttuga Guðs. Áform þessarar réttlátu hliðar stríðsins er að réttlæta nafn Jehóva og sýna öll- um lifandi verúm að Hann er það sem nafn Hans þýðir, hinn æðsti Eini, hinn Almáttugi, hinn Eini frá hverjum öll sönn gæði eru komin. Orðið “Armageddon” þýðir or- ustustaður, ag þess vegna þýðir nafnið sjálft samsöfnun liðs til orustustaðarins. Ritningin til- greinir þetta sem “Stríð hins mikla dags Guðs Almáttugs, af því að hinn almáttugi Guð mun verða algerlega sigursæll i þessu stríði sem Hann mun hefja fyrir sín eigin áform. Það mun full- komlega og réttlátlega skera úr um það, hver stjórna skuli heim- inum. Það mun útrýma hinu illa og setja réttlætið i hásæti; og þetta eru góðar fréttir til allra ráðvandra manna á jörðunni án tillits til trúarbragða þeirra. * * * Hvers vegnn háð? Hvers vegna verður þetta mikla stríð háð? Fyrir mörgum öldum lét Jehóva Guð sína heilögu spá- menn segja fyrir um þetta kom- andi stríð og tilfærði ástæðuna og lét skrásetja þetta í spádóm- um Bibliunnar, þeim til gagns sem þrá og vita. Ef fólki þjóðanna á jörðunni hefði verið kend Biblían í stað- inn fyrir margvísleg trúarbrögð, ef foreldrar hefðu kent börnun- um hana á heimilunum og hún verið kend í skólunum, ef fólkið hel'ði gefið gaum Guðs orði, Bib- líunni, þá væri nú engin truflun á jörðunni. En nú er tíminn kominn að kunngera fólkinu boð- skap viðvörunar, og það er nú ó- rjúfanleg skylda hvers þess sem kristinn er, að þekkja og kunn- gera öðrum ástæðuna fyrir Arma- geddon. Það er þess vegna áríð- andi að atriðin lútandi að þessu stríði skuli útskýrð við þetta tækifæri, því að ekkert gæti nú verið jafn nauðsynlegt. Þess vegna tek eg nú nokkurn tíma til þess að útskýra þessi atriði. Hinn mikli skapari himins og jarðar, skapari allra hluta, er Jehóva Guð. Hann opinberar sig mönnunum með fleiri nöfnum. iNafn Hans, Guð, þýðir sá Eini, sem er skapari allra hluta á himni og jörðu. Hans nafn, Guð Almáttugur, þýðir, að Hans mátt- ur og vald er án takmarka. Hans nafn, Hinn Hæsti, þýðir, að Hann er öllu ofar. Nafn Hans, Jehóva, þýðir Hans áform gagnvart sín- um skepnum. Hann er upp- spretta alls lífs og allar skepnur sem lifa verða að þjóna honum. Allir verða að vera annaðhvort með eða móti Jehóva, og allir sem eru á hlið Guðs hljóta að gerast hans vottar. ★ * * Röð sköpunarverksins. í upphafi sköpunar, samkvæmt Biblíunni, var Logos skapaður. Logos er iitlagt “Orðið”, sjá upp- haf Jóh. Guðspjalls. Nafn hans birtist einnig í ritningunni sem Jesús og Drottinn Jesús Kristur. Svo skapaði Guð Lúsifer, sem Hann setti til umsjónar yfir heiminn. Svo skapaði Guð engl- ana á himnum, sem eru Jijónar sem þjóna í skipulagi Guðs. Eftir langt timabil kom að þvi að grundvöllur jarðarinnar var lagð- ur og maðurinn skapaður; og það er sagt í 45. kap. Jesajabók- ar að jörðin var sköpuð fyrir manninn og maðurinn fyrir jörð- ina. Ef maðurinn hefði haldist í samræmi við Guð, þá hefði eigi verið til sjúkdómur og sorg með- al mannkynsins. Það er auð- skilið af spádómi Jobs 38: 4, 7 að Jehóva tilkynti sínuin himnesku verum sitt áforin að skapa jörð- ina og slcapa manninn fyrir jörð- ina, og að “þá sungu morgun- stjörnurnar saman og allir synir Guðs fögnuðu.” Lúsifer sá lof- gjörð hinna miklu vera til Jehóva og hann ágirntist sjálfur það sem ekki tilheyrði honum. Það er sagt um hann í spádómi Jeremia 51; 13, að Lúsifer er hinn metnaðargjarni. Hann beitti undirferli, lygum og svikum til þess að koma fram sínum illu áformum. Hann tældi Evu og kom henni til að ganga inn á veg óréttlætis og svo vegna eigingirni sihnar gerðist Adam henni sam- sekur og þau bæði voru dæmd til dauða. Guð kvað einnig upp dóm yfir Lúsifer, sem fullnægt verður á sínum tíma en hefir enn eigi verið fullnægt og mun eg síðar tilfæra ástæðuna. Guð breytti nafni Lúsifers af því hann hafði gjörst hinn illi og sið- an hefir hann þekkst og verið tilgreindur í Ritningunni með fjórum nöfnum. Djöfull þýðir slúðurberi. Höggormur þýðir svikari. Dreki þýðir sá sem ríf- ur í sig eða gleypir, og Satan þýð- ir andstæðingur. Djöfullinn skoraði á Guð að setja fólk á jörðina sem, þrátt fyrir andstæð- ar kringumstæður, myndi reyn- ast trúverðugt gagnvart Guði. Hann bauð Guði þannig byrginn °g skoraði á Hann að reyna þetta og fullyrti að hann gæti látið all- ar manneskjur formæla Guði og snuið öllum frá honum. Hver var nú æðstur, Jehóva eða Lúsi- fer? Myndi nokkur vera reynast Guði algerlega trúverðug? . Allar verur á himni myndu að sjálf- sögðu spyrja: Hver mun sigra? Margir af englunum fylgdu Sat- an á hans illu leið og hafa síðan verið í illsku sinni. Guð hefði , að vfsu getað deytt Satan um- svifalaust, en hefði Hann gert svo, þá hefði málið aldrei verið útkljáð í hugum skynsamra vera. Hinn alvitri Jehóva tók áskoruninni og gaf Djöflinum alt tækifæri sem hann æskti til þess að koma fram hótun sinni. Je- hóva gaf Satan langt tímabil til þess að gera þetta og þess vegna sagði Guð við hann (sjá 2. Mós. 9; 16): Fyrir þvi hef eg leyft þér að vera að eg sýni þér mátt minn og að nafn mitt verði auglýst um alla jörðina. Jehóva getur eigi verið hindr- aður í áformum sínum, jafnvel þótt margir hrokafullir menn stjórni nú á jörðunni (og sumir þeirra eru í New Jersey) sem hugsa að þeir geti troðið yfir Jehóva. Guð hefir sagt eins og ritað er í Hans spádómum: “Eg hefi ákveðið það og mun það einnig framkvæma.” Hann gaf sitt loforð og ákvað að Hann myndi stofna, á sínum tíma, á jörðunni, réttláta stjórn, gera að engu hið illa, og eigi framar íeyfa illum mönnum eða illum englum að stjórna og að þá myndi hann blessa alla hina hlýðnu á jörðunni með eilífu lífi og nálægð blessunar sinnar. Hann leyfði því Satan, gegn um langt tímabil, alt frá sköpun mannsins til Armageddon, að reyna sitt ítrasta til að koma fram sínum illu áformum. En allan þann tíma hefir Guð haft sína votta á jörðunni. Eg vil leggja áherzlu á þetta, að það er tvent sem Jehóva lýsti yfir að hlyti að gerast. Fyrst, að nafni Jehóva skyldi borið vitni um alla jörðina, og svo, að þá myndi Hann sýna að Hans mátt- ur er öllu æðri. Hann sendi spá- menn sína, sem gegn um margar aldir vitnuðu um Hans nafn. Slíkir voru alt frá Abel til Jó- hannesar Skírara. Þeir spáðu um áform Guðs og um ríki Hans. Hver og einn þeirra var ofsóttur og margir þeirra líflátnir og var Satan áeggjari slíkra ofsókna. Svo eftir fjögur þúsund ár kom Jesús, sonur Jehóva Guðs, til jarðarinnar. Hann er nefndur hið trúa og sanna vitni. Hann kom sérstaklega til að lýsa yfir áformum Guðs gagnvart fólki jarðarinnar, og fyrir það var Hann ofsóttur alt út í dauðann, af því Hann talaði sannleikann. Lærisveinar hans, sem honuin fylgdu, kunngjörðu einnig sann- leikann og voru þeir líka ofsóttir alt til dauða. Allir sannir fylgj- endur Jesú Krists á jörðunni í dag hljóta að gerast vottar Drott- ins af því nú er tíminn sem vitn- isburðurinn skal framborinn verða. Nú er tíminn sem við mættum vænta að Djöfullinn, gegn um sína erindreka, myndi gera sína ítrustu tilraun til þess að stansa verk vitnisburðarins og eyðileggja vitni Jehóva. (Framhald) Árnaðaróskir í tilefni af átttugasta afmæli séra N. S. Thorlákssonar samdi séra Carl J. Olson þetta eftir- fylgjandi bréf og las það upp við kveldguðsþjónustu Selkirksafn- aðar. Það var gert að skeyti frá söfnuðinum sem heild með því að allir stóðu á fætur. Með því móti var innihald þess fyllilega og hjartanlega samþykt. Það var sent næsta dag loftleiðis (air mail) til Canton, S. Dak., U.S.A. til séra N. S. Thorlákssonar i til- efni af áttræðisafmæli hans. Selkirk, Man., 17. jan., 1937. Séra N. S. Thorláksson, Canton, S. Dak. Kæri góði vin! Þetta er til að láti i ljós hinar hjartanlegustu heilla- og ham- ingjuóskir vorar á átttugasta af- mæli þínu þann 20. þ. m. Vér vottum þér, þinni ágætu konu og valinkunnu fjölskyldu innileg- asta þakklæti vort, ekki aðeins fyrir góða viðkynningu, heldur umfram alt fyrir framúrskarandi starf í þarfir safnaðarins í mörg ár og jafnvel áratugi. Og nú biðj- um vér af öllu hjarta þann Guð —hinn éina sanna Guð—sem þú kendir oss að elska og vegsama, að blessa æfikveldið þitt, og vér hiðjum að sólsetrið (hvenær sem það kemur) verði bjart og fag- urt. Lávarður lífsins mæti þér þá með þessum eftirminnilegu orðum: ,“Þú góði og trúlyndi þjónn: gakk inn í fögnuð herra þíns.” Þetta verður dýrðleg sól- aruppkoma fyrir þig og byrjun á nýjum og eilifum sólskinsdegi. Vér biðjum Drottinn heitt og innilega að blessa hvert óstígið æfispor, bæði þitt og þinna, í Jesú nafni! Með djúpri virðingu, innilegu þakklæti og miklum kærleika, er- um vér, Þín ávalt í Drottni, Selkirk söfnnður. “ Los Moros yy Þó að tiltölulega lítið sé á það minst, verður það sifelt ljósara, að liðið frá Marokkó er kjarninn í her þeim, sem Franco hershöfð- ingi reynir að vinna Spán með. Þetta sýnir það betur, að ófrið- urinn á Spáni er ekki venjuleg borgarastyrjöíd heldur landvinn- ingastríð. Annarsvegar eru upp- reisnarmennirnir, sem fá fé hjá ættjarðarlausum stóreignamönn- mn, jarðeigendum og kaþólsku kirkjunni (sem á fimtahlutann af Spáni), en eru undir stjórn hins spánska herstjórnarflokks. Kjarni liðsmannanna eru Mar- okkómenn og hermenn úr útlend- ingahersveitunum, sem hafa vopn frá vopnasmiðjum hinna “hlut- ; lausu” landa og flugvélar frá Þýzkalandi og ftalíu. Hinsvegar eru verjendurnir mikill meiri- hluti þjóðarinnar, sem vill hafa frjálslynda stjórnarskipun, á-1 samt fjölmennum flokki kom- múnista, sem hlýðir skipunum frá Moskva, ög anarkistum, sem aldrei vilja sætta sig við landslög og rétt. Það hefir því með réttu verið talið, að hinar andstæðir, róttækustu stefnur nútímans, fas- ismi og kommúnismi bærust á banaspjótum á Spáni. En hér kemur fleira til greina og þá fyrst og fremst Los moros — Márarn- ir, hin forna menningarþjóð, sem ruddist inn í Spán forðum en hefir aldrei getað samrýmst landsbúum, þó hún hafi markað djúp og óafmáanleg spor í menn- ingu Spánar, ekki sízt byggingar- listinni. Til þess að gera sér Ijósa af- stöðu Mára til hinna eiginlegu Spánverja verður að rifja upp nokkur atriði úr sögu þeirra. Sagan sú segir, að Márarnir hafi verið erkiféndur Spánverja — og gagnkvæmt — í meira en 1200 ár. Árið 711 féll Roderik — Hróðrek- ur — síðasti konungur Vestgota á Spáni, í orustunni við Vadi Bekka og skömrnu síðar var land- ið orðið lýðfylki undir omajada- kalífadæminu í Damaskus. Hvít Evrópuþjóð hafði verið undirok- uð af blökkum Aröbum, kristin þjóð af Múhameðsmönnum. Það er óneitanlega hvítum mönnum og kristnum til vansa, að arabisk-múhameðska stjórnin í Spáni var svo umburðarlynd og dugandi, að líklega hefir hvítra manna stjórn yfir “lituðum” þjóðum aldrei verið eins góð og þessi Márastjórn var á Spáni. En þrátt fyrir það tókst Aröbum aldrei að ná sáttum við landslýð- inn, og smám saman tókst Spán- verjum að reka þá af höndum sér. Frelsisstríð Spánverja s t ó ð u margar aldir og um þau er til fjöldi af hetjusögum og æfintýr- um, sem enn lifa á vörum Spán- verja. Rodrigo Diaz de Vivar, eða Mio Cid, el Capeador, sem hann heitir í hetjusögum Spán- verja, er 'enn talinn þjóðhetja Spánverja af því hann barðist gegn Márunum á dögum ólafs Kyrra og Magnúsar berbeins. Gegn gagnbyltingum kristinna manna kölluðu Márar trúbræður sína, Berbana, frá Marokkó til Spánar. Þeir voru vanir hernaði, harðfengari og grimmari en Már- arnir sjálfir, þvi að Márar voru stórmikil menningarþjóð og miklu betur siðaðir en Berbarnir. En siðan þetta gerðist hafa Spán- verjar jafnan notað orðin “Los moros” um Márana, jafnframt og þeir minnast Berbanna. Los Mor- os — það er erfðafjandinn. Hin- ir upprunalegu Márar, stuðnings- menn þeirra Berberarnir og sá fólksblendingur, sem af þeim er kominn — alt heitir þetta einu nafni los moros, á máli þess, sem heita vill sannur Spánverji. Og íbúana í Morokkó kalla Spán- verjar líka los moros, jafnt hvort þeir eru friðsamir og siðaðir bæj- arbúar eða hálfviltir fjallabúar — kabylar, sem Spánverjar hafa barist við árum saman. Árið 1492 tókst konungshjón- unum fsabellu og Ferdinand að leggja undir sig Granada og kiiga “moriskana” en svo var blend- ingsþjóð Mára og Berba kölluð í þá daga. Þá höfðu drotningarnar á Spáni áhrifamikla leynilög- reglu, sein ekki stóð að haki blóð- hundalögreglu einræðisstjórn- anna nú á dögum. Það var “in- kvisitionin,” hinir alræmdu dóm- stólar kirkjunnar, sem jafnan gátu fundið sakir hjá “villutrúar- mönnum” og ekkert átti kirkjan hægra með en að stimpla menn villutrúarmenn í þá daga. “In- kvisitionin” hélt hinum kúguðu niðri og þá sem efnaðir voru, notaði hún sem féþúfu. Það voru einkum Gyðingar og Márar, sem urðu fyrir barðinu á þessari “lög- reglu” þeirra tíma. “Moriskarnir” gerðu uppreisn 1568 og 1609 og voru bældir niður og fengu grimmilega refsingu, engu væg- ari en þó að berbisku villimenn- irnir hefðu verið sjálfir að verki. Stjórnin hafði verið fljót að læra ýmsar verstu pyntingaraðferðir Berbanna. Eftir síðari uppreisn- ina flýði um hálf miljón Mára til Marokkó. Þeir höfðu flestir átt heima í Andalúsíu og komið þar upp blómlegri rækt og vatnsveit- ingum. En síðan hefir Andalús- ía farði sihrörnandi, og nú eru þar miklir flákar eyðimörk ein, þar sem áður var blómlegt land. Þegar til Marokkó kom tóku þessir Márar einkum að leggja fvrir sig sjórán og menningu þeirra hnignaði, eins og landinu, sem þeir höfðu skilið við. f rauninni hefir aldrei verið fullur friður milli Spánverja og Máranna í Marokkó, en eftir að Spánverjar höfðu fengið geira af Marokkó til umráða, 1912, bloss- aði ófriðurinn upp á ný. Spánska setuliðið, sem sent hafði verið til Marokkó til þess að “friða” land- ið, var að kalla i sifeldu striði við Rif-kabylana, og Spánverjar urðu þrotlaust að senda meira og meira lið suður yfir sund og ó- friðurinn kostaði þá svo mikið fé, að ríkisfjárhirzlan komst í þrot. Árið 1921 biðu Spánverjar stór- kostlegan ósigur fyrir Kabyluin við Anual. Vildu þá sumir hætta ófriðnum, en þá kom Pribo de Rivera til sögunnar og lofaði að ganga milli bols og höfuðs á Kabylum. Það loforð var tekið gilt og greiddi honum götu til einræðisins betur en nokkuð ann- að. Rivera náði völdum 1923. En illa gekk honum að ráða nið- urlögum Kaliyla fyrst í stað, jafn- vel þó hann færi sjálfur til víg- stöðvanna til þess að tala kjark í herinn. En þá vildi honum það til happs að Abd-el-Krim, and- stæðingur hans þar syðra gerði þá reginflónsku að ráðast á franskt herlið í Marokkó, og þetta gaf Frökkum átillu til að skerast í leikinn. Og 1926 beið Abd-el-Krim úrslitaósigur fyrir her Frakka og Spánverja og varð að flýja land. Nú er straumurinn í öfuga átt. Hið spánska herlið í Marokkó hefir verið að flytja til Spánar í alt sumar og haust og hefir fylkt sér undir merki Francos ásamt fjölda “dekkri hermanna” — los moros. Af því sein að framan er ritað verður ef til vill skiljanlegt, að baráttan er svo grimmilega hörð á Spáni, sem raun ber vitni. Borgarastyrjöldin er ekki aðeins barátta stéttar gegn stétt og stcfnu gegn stefnu. Hún er jafn- framt barátta, sem á sér 1200 ára gamlar rætur, barátta þeirrar þjóðar, sem telur sig ættborna til Spánar, gegn erfðaóvinunum los moros. Og þegar styrjöldinni er lokið verður þetta atriði líka þungt á metunum. Verður hægt að koma á friði eftir þá styrjöld, sem los moros hafa átt svo mikinn þátt 1? Ef Franco vinnur sigur — verður honum þá ekki erfitt, að sætta hina sigruðu við Márana? Og vinni Caballero sigur—verður þá nokkrum Mára vært á Spáni? —Fálkinn 5. des. INNKÖLLUNAR-MENN LÖGBERGS Amaranth, Man B. G. Kjartanson Akra, N. Dakota .... B. S. Thorvardson Árborg, Man Árnes, Man Baldur, Man Bantry, N. Dakota ... - Bellingham, Wash. . .. Blaine, Wash. Bredenbury, Sask. ... Brown, Man. J. S. Gillis Cavalier, N. Dakota .. ... .B. S. Thorvardson Churchbridge, Sask.... Cypress River, Man. . Dafoe, Sask Edinburg, N. Dakota.. Elfros, Sask Mrs. J. H. Goodmundson Foam Lake, Sask Garðar, N. Dakota.... Gerald, Sask Geysir, Man .. .Tryggvi Ingjaldsson Gimli, Man Glenboro, Man Hallson, N. Dakota .. ... .S., J. Hallgrímsson Hayland, P.O., Man... . .Magnús Jóhannesson Hecla, Man Hensel, N. Dakota ... Husavick, Man •.. F. O. Lyngdal Hnausa, Man Ivanhoe, Minn Kandaliar, Sask Langruth, Man Leslie, Sask Lundar, Man Markerville, Alta. ... Minneota, Minn Mountain, N. Dak. ... S. J. Hallgrimson Mozart, Sask Oak Point, Man Oakview, Man Otto, Man. Point Roberts, Wash. S. J. Mýrdal Red Deer, Alta Reykjavík, Man Riverton, Man. Seattle, Wash. ..J. T. Middal Siglunes P.O., Man. . . .Magnús Jóhannesson Silver Bay, Man Svold, N. Dak. ....B. S. Thorvardson Tantallon, Sask Upham, N. Dakota .. Víðir, Man Vogar, Man . .Magnús Jóhannesson Westbourne, Man. . .. Winnipegosis, Man.. . .Finnbogi Hjálmarsson Winnipeg Beadh F. O. Lyngdal fr — Wynyard, Sask

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.