Lögberg - 06.01.1938, Blaðsíða 7

Lögberg - 06.01.1938, Blaðsíða 7
LÖGBERG, FIMTUDAUINL (i. JANÚÁB, 1938 Músíkaiskt athafnaiíf (Framh. frá bls. 3) og skilning á þeirri óyggjandi staÓ- reynd að niat og notfærsla alþýðu á afrekum athafnamannanna er hið eina félagslega skilyrÖi fyrir farsælu athafnálífi á hvaða vettvangi sem er. Þá hafa heyrst raddir og jafnvel veriS sótt um opinberan stvrk í því skyni aS senda utan songvara til að kynna íslenzk sönglóg erlendis. Já, víst er J>aS nú gott og blessaS, en eg skil þaS ekki. Mér finst þaS eitt- hvaS hliðstætt viS: ef aldrei hefSi veriS hirt neitt um aS gefa út eSa kynna á annan hátt orSsins bókment- ir í landinu, en af og til væri tekiS sig til meS aS þýÖa nokkur kvæSi af handa'hóf i, og einhver sendur meS þau út í lönd til aS þylja þau þar yfir fáeinum hræSum. Bæði mér og fleirum finst aS túlkandi kraftar þjóSarinnar hafi ekki verið neitt sér- lega útausandi á íslenzka tónlist hér hei'ma fyrir. Já, jafnvel svo spar- samir aS þaS verSur varla skiliS á annan veg en þeim þyki hún ekki framibærileg. Eg get þvi tæplega skiliS aS vert sé aS eyÖa fé i aS kynna útlendingum þaS sem viS get- um ekki veriS þektir fyrir aS hafa sjálfir um hönd. En ef íslenzk tón- verk eftir alt eru álitin sæmileg aug- lýsing fyrir þjóðina út á við, því þá aS hindra framleiðslu þeirra meS þögn og fyrirlitningu eins og gert er hér heima fyrir? Nei. Svona samræmislauist athafnalíf er ekk-i einungis gagnslaust, heldur gráthros- legt. Þá hygg eg aS hitt lægi nær. og væri jafnvel tnjög heilla-vænlegt, sem sé aS veita söngvurum okkar og öSrum túlkandi listamönnum styrk til aS kynna islenzk tónverk á ís- landi, því þess er sannarlega þörf. En þá verSur líka aS sjá um að þeir geri þaS svika- og hlutdrægnislaust. Þá sný eg enn á ný aÖ útvarpinu, því þess er mátturinn, ef það vill, til aS hjálpa islenzkum tónlistar- þroska aftur á réttan kjöl. Mér er ánægja aS taka þegar fram tvö at- riSi i músikalskri starfsemi útvarps- ins nú upp á síSkastiS, sem eg er sannfærður um aS stefna í rétta átt. En það eru tónskálda-kvöldin og útsetningar Emils Tihoroddsen á ís- lenzkum lögum, og túlkun þeirra af útvarps-hljómsveitinni. Þakka eg þetta hvorttveggja hér meS, og læt jafnframt þá von í ljósi aS þetta sé aSeins upphaf aS margskonar um- bótum á þessu sviSi útvarps-rekst- ursins. Eg hefi hér aS framan gefiS í skyn hverju eg álít mest ábótavant í hljómrænu atlhafnalifi útvarpsins, en til aS gera þaS enn ljósara vil eg nú í fáum orSum gera grein fyrir því; þaS er einkum fernt. í fyrsta lagi: of einhliSa háfleyg tónlist, og rneina eg þaS einkum til fyrstu starfsáranna, því þá var þaÖ sér- staklega sem léttari klassikin átti erindi til þjóÖarinnar, en ihvorki óperur né stór orkestur-verk fyr en eftirá, og þá jafnvel af skornum skamti til að byrja meS. I öSru lagi: of mikiS af slagara-rusli og öðrum þvættingi, sem aldrei ætti aS sendast gegnum nokkurt útvarp sök- um þess hve smekkspillandi þaS er. Látum þá sem ekki geta lifaS án slíkrar tónlistar leggja sér hana til sjálfa, í þriðja lagi: of lítiS af allslags kórlögum bæSi smáum og stórum, m. a. oratóríu Pkórlögum og kirkju-tónlist, því hvorttveggja er, að sungin tónlist er okkur meira i blóS borin en hljó&færa-tónlist. Og svo líka hitt, aS einmitt gegnum kóral-stílinn meira en nokkuS annaÖ Iærir fólk aS skilja og meta orkestur- tónlist, vegna þess að radd-deildir eru þar jafn-skýrari og línur allar þar af leiSandi greinilegri. útvarp- iS hefir sem sé haldiS orkester-tón- list of einlhliSa aS þjóÖinni. Þé er þaÖ mjög óviSeigandi aS ríkisstofn- un sé aS kynna þjóSinni rangfærSa eÖa afbakaSa tónlist, sem sé klass - isk tónverk í jazziskri rangfærslu. Því slikt athæfi ætti aS fyrirbjóSa meS alþjóSa lögum. ESa mundi nokkur una því aS heyra t. d. feg- ursta, ástaljóSinu sem iiann kann snúiS yfir í klám, eSa fegursta sálm- inum yfir í guSlast ? Og i f jórSa og síðasta lagi: aS íslenzkar hljómplöt- ur eru alt of lítiS um hönd hafSar í útvarpinu. Eiginlega ætti ekki aÖ liSa svo dagur 'aS ekki kæmi eitt- hvert íslenzkt lag á vettvang, og ættu þau að komia á öllum tímum, og ekki hvaÖ sízt í hádegis-útvarpinu. Væri það áreiSanlega til meiri þjóSþrifa en slagara-moldviSriÖ, sem á stund- um er útilátiS af svo mikilli rausn aS sami slagarinn kemur tvisvar ef ekki þrisvar í sama útvarpstímanum. Annars er mér kunnugt um fjölda íslenzkra hljómplatna, sem útvarpiS aS sjálfsögSu hefir í fórum sínum, en mér vitanlega hafa ekki heyrst þau 5'/2 ár, sem eg hefi dvaliS hér. Þó ísilenzk tóknskáld séu ekki talin sérlega þjóSleg, sem raunar er ein- ungis básúnaS af þeim, sem hvorki hafa nent eSa hirt um aS setja sig inn i þau fáu af verkum þeirra, sem komist hafa á loft. Þá mun það eiga eftir aÖ sannast aS verk þeirra liggja nær hjartarótuim þjóSarinnar en nokkur útlend tónverk. Og þaÖ verður gegnum þau sem þjóSin lær- ir aÖ meta og skilja eríenda tónlist í hliðstæöum formum og stil. Reyn- ið aS túlka tvö lög, erlent og íslenzkl i sama stíl, svipuS að yfirbragSi og listrænu gildi, sem sé af eins svip- uSum klassa og unt er, til íslenzkra áheyrenda svo oft aS þeir kynnist þeim náiS. Og íslenzka lagiS skal öðlast meiri hylli. Þetta veit eg, af ta'lsverSri reynsltt, aS er rétt. ÞaS hefir ætíð orSiS hlutskifti fyrstu listamanna- knyslóÖar allra þjóSa, aÖ flytja útlöndin heim til sinnar eigin þjóSar, en að vísu iklædd hennar eigin skaphöfn og sérkenn- um, og svo mun það ætíS verÖa. Listamaðurinn er sá miSill sent er- lend áhrif verSa aS ganga í gegnum. Hann skilar þjóS sinni ekki öSru en gerfinu og fasinu, því sálina á hann sjálfur, eða reyndar öllu heldur þjóSin sjálf. Listrænir þjóðflutn- ingar hafa aldrei átt sér staS, og geta aldrei átt sér staS. En listrænir gerfiflutningar hafa altaf átt sér staS og hljóta altaf aS eiga sér staS. í því smbandi er vert að benda á Jónas I Iallgrímsson og fleiri skáld 19. aldarinnar, sem auSsætt þykir aS hafi orÖið fyrir útlendum áhrifu'm, og hvað hefir svo skeS? Eru þeir kannske ekki íslenzk skáld eftir sem áSur? Jú, vissulega. Rómantikin þeirra er íslenzik, og raunsæiS sömu- leiSis, verkin eins og þau leggj^ sig, alt íslenzkt. ÞaS er aðeins gerfi og fas, eða öllu heldur fdirif frá útlendu gerfi og fasi, sem þeir hafa tileinkaö sér, og jafnvel þaS líka birtist sem eigin-einkenni í verkum þeirra. Og eru þau kannske ekki fullsæmandi fótstal'lur undir nútíma-bókmentun- um? Eg hygg aS enginn efist um það. Og vegna hvers ? Vegna þess aS þjóðin har gæfu til að fylgjast meS þernii og tileinka sér þau. Ef þv-i hefði verið varnað, og meiri hluti 19. aldar bókmentanna Iægju á skjala söfnum óþektar af öllum nema, ef til vill nokkrum mentamönnum er hugsanlegt að öSruvísi væri umjhorfs og kannske færri stjörnur á himni 20. aldar bókmentanna, því skáldin eru afkomendur þjóSar sinnar bæSi til sálar og líkama. En hinn veg fór, og við erum bókmentaþjóÖ aS nýju. Á hljómrænum vettvangi hag- ar ekki ósvipaS til nú og gerði á bókmenta-sviSinu fyrir 50 til 80 ár- um síöan. Núlifandi tónskáld og aðrir athafnamenn á sviSi tónbók- mentanna skipa þvi hliðstæSan sess á sínu sviSi, viS 19. aldar-skáld, og aðra bóknienta--menn á sínu. ÞaS er því engu síöur með tilliti til fram- tíSarinnar en nútímans að eg dirfist aS hreyfa þessum málum nú. Og eg vona aS eg mæli fyrir munn, ekki einungis allra íslenzkra tónlistar- vina, lieldur og allra sannra íslend- inga þegar eg aS lokum framiber þá hjartans ósk aS á 100 ára tón-bók- mentaafmæli okkar, sem gjarnan mætti teljast áriS 1974 vegna þjóS- söngsins, verðum viS ekki minni tónbókmentaþjóS en viÖ nú erum bókmentaþjóS. En^öruggasta, aS eg ekki segi cina leiðin til þess, er aS þjóÖin sjálf fylgist og þroskist meS sinni eigin tónlist. AS stuðla aS því á að vera æSsta markmið allrar hljómrænnar starfsemi i landinu. Björgz'ii 1 Guðmundsson. ATHS.—Góðvinur vor Dr. B. H. Olson fékk þetta prýSilega útvarps- erindi hr. Björgvins GuSmundsson- ar tónskálds um jólin, og gaf oss það til birtingar í Lögbergi. Erum vér honum og höfundi þakklátir fyrir.—Ritstj. Gullbrúðkaup Á mánudagskveldiS þann 20. des- ernber síSastliðinn, áttu þau merkis- hjónin Mr. og Mrs. Sigfús Ander- son gullbrúSkaup. í tilefni af þvi kom saman þá um kveldiÖ í Embassy samkomifhöllinni, f jölmennur hópur vina þeirra, til þess að samfagna meS þeim á þessum merku tímamót- um. Fór þar fram virSuleg veizla. AÖ lokinni máltíS voru heiÖursgest- um fluttar inargar ræður og kvæSi, er báru vitni um einlægan hlýhug í þeirra garð, auk þess sem langt og giftudrjúgt samstarf var einlæglega þakkað. Mr. J. J. Samson hafði veizlustjórn meS höndum og fórst hið prýðilegasta sem hans er vandi til. Gjöf nokkur til minja um at- burðinn, var þeim Anderson-hjónum afhent frá viÖstöddum vinum og ýmsum utan bæjar, er vegna vega- lengda og annara ástæSna ekki gátu sótt mannfagnaðinn. Hamingjuóska skeyti bárust heiSursgestunum víSs- vegar að. Mr. Anderstvn hefir um langt skeiS rekiS málaraiðn hér í bæ fyrir eigin reikning, og verið nýtur at- vinnuveitandi. Hafa þau hjón tekiS mikinn þátt i félagslífi íslendinga í þessari borg, og aflað sér þar sem annarsstaðar fjölda vina. Á heimili þeirra hefir jafnan ríkt glaSværS, og mörgum þótt þangað gott aS koma. í samkomulok þökkuðu heiS- •ursgestir þann hlýhug, er gjafir og •samsæti bæri vott um, og kváSust hvorstveggja langminnug verða mundu. Vinir þeirra vítt um ís- lenzkar nýbygðir, óska þeim giftu- samlegs nýárs og fagurs sólseturs, er að náttmálum æfi þeirra dregur. N. Ottenson, Esq., 236 Morley Ave., Winnipeg, Dear Mr. Ottenson :— I regret my inability to attend to- morrovv evening the function in honor of Mr. and Mrs. Sigfus Anderson on the occasion of their Fiftieth Wedding Anniversary. Kindly convey to tthem my very sincere felicitations and good wishes. Mr. Anderson I have known for very rnany years, and he has al- ways seemed to me to exemplify the good old adage found in Háva- mál: Mildir frœknir menn bezt lifa, sjaldan sút ala. Never have I seen him otherwise than cheerful, whioh is, essentially the outward token of tihe best kind of courage, the ability to face life’s changes and chances with equanimity. He and his wife are ranked with the Icelandic pioneers of this community and are to be congratulated on the contri- bution they have made in this regard, extending over the years. They are now lxitih approaching that time of life when they can appreciate to the full tilie mood expressed by Kristinn Stefánsson another pioneer, in one of his later poems “In the Twilight” of whioh I venture to put down a version: When Iike the gates of immortality The evening’s portals gleam, Abroad is borne I-ove’s gentle memory In Beauty’s blissful dream, About demesnes the spirit deems its own And all its dept|hs unknown. In huiman natures and the hopes they hide And have from Iife to gain, Is parting of the ways and sev’rance wide, But Ihidden worlds attain. To smiles and teardews be there but a heart Its sun’s warmth to impart. Towards high heaven’s ocean-blue where burns The blazing astral way, Down weighted with his wearisome- ness turns The tired working Day, And wand’ring souls on their wide seas of woe Seek to the sunset’s glow. May the Anderson pair enjoy to the full the twiilight hour that is approaching tihem! Yours sincerely, Skuli Johnson. # # * (Lag: ViS hafið eg sat) Á vormorgni æskunnar margt er að sjá, meÖlætiÖ blíSa, sem ungdóminn hrífur ef horfir hann á þann helgidóm fríSa. En elskan hún hverfur i aldanna djúp, það ei raskast getur; en aftur hún birtist í andlegum hjúp hvar ei drotnar. vetur. En aldurinn kemur meS alvörusvip i aMs konar myndum, * hann ýtir oss út á vort öríaga skip, sem æ berst meÖ vindum. Og alveldiskraftur um alheimsins geim með elskunnar friSi, hann minnir os fhelzt á aÖ hugsa nú heim úr hættum og stríSi. Nú lofsyngjum Drotni með kærleik i kvöld, því Krists helgur andi, hefir nú leitt ykkur hálfa um öld í hjúskapar standi. Vér hefjum nú samhuga heillaósk í kvöld meS hljómifögrum kliði: að blessi ykkur Drottinn um ár og um öld meS eilífum friði. Magnús Einarsson. (hálf-níræSur). * # # Mr. og Mrs. S. ANDERSON í gullbrúðkaupi peirra 20. desember 1937 Við hálfrar aldar óð meS þíSa strengi, frá andans grunni ihljómar fegins lag til heiSurs þeim, er leiddust vel og lengi í ljósi því, er fáði vorsins dag, þá unnu sveinn og svanni trygÖar eyða og settu mark að fylgjast eina braut MeS þökk og ást við haustsins skaut- iS heiða i helgri minning geymd er sæld og þraut. Það er svo margt á munar svæði hlýju, sem meS oss vakir þessa björtu stund; þiÖfylgduð oss aS fomu jafnt og nýju af fúsum vilja, dáð og bróðurlund. Og vel sé þeim, er hönd og huga rétti og hjartans yl þá neyðin særði mest. Þó stundar auður aldrei hámark setti þiS áttuð það, sem varir lengst og bezt. Þó halli degi, enn er stund að striða og styrkja okkar félagsbönd og ráÖ, á meðan hraSir lífsins dagar líða er ljúft að finna vina trygS og dáð. Vér þökkum fylgd á fömum æfi- tiSum og fagurt starf, sem ríkan ávöxt ber. ÓJifiS heil í haustsins faðmi bliSum unz hnígur sól og mál og kraftur þver. M. Markússon. * # # TIL Mr. og Mrs. SIGF. ANDERSON á fimtugasta giftingarafmœli þeirra 20. desember 1937. Vort bandtak skal brennast í hug ykkar inn, svo hlýjunnar lengi þið minriist. N ú kveður svo margur í síðasta sinn og samferSahópurinn þynnist. Hver verða mun mestur þaS veit ekki neinn, en vestriS oss skattanna krefur. Vér gjö'ldum hann moldinni einn og einn og enginn fær vitað hver grefur. Það skiftir ei miklu hvort laufblað er lagt á leiði, sem hrörnar og gleymist, en hlýyrÖiÖ mjúka af hreinskilni sagt í hjartaS er ritaÖ og geymist. Sá margur til þakka og vináttu vann, er vér ekki bróSurhug guldum. í viðskiftum sínum sem maður viS imiann, er margur í sökkvandi skuklum. ÞiS hjón hafið veginn til vinsælda rutt, sem venna hið íslenzka rjóSur, og aS því í hvívetna stuSlað og stutt aS stækka vorn metnaS og hróSur. Þó síÖla sá þökkin vor borin á borð nú berst hún frá gömlum og ungum ; vor hugur varð loksins hið lifandi orS i ljóði á syngjandi tungum. Páll Guðmundsson. # * # Berkeley, Calif. Mr. and Mrs. S. Anderson, c-o N. Ottenson, 236 Morley Ave. Wpg. Dear friend, it is great happiness for me to be given the oportunity to extend to you golden anniversary congratulations. I am glad so many of your friends of long standing are still with you to enjoy this occasion. My memories of you are always the fondest. Very best wishes. • Louise Otcnson Gudmunds. # * # Morris, Minn Mr. and Mr. Sigfús Anderson, 351 Furby St., Winnipeg. Helth and happiness for many years to come, Fusi; 1 will never be famous for I never worked for you. It will be tlhrough tribe of Benedikt that our name will go into annals of history. I rejoice with your friends today. I am with you in spirit. Love. Sveinbjorn S. Olafsson. * * # Sanfrancisco, California. Mr. and Mrs. Sigfus Anderson, c-o N. Ottenson, 236 Morley Ave., Wpg. Heartiest congratulations on your Golden Wedding Anniversary. Sorry that we could not be with you, Mr. and Mrs. Sigfrid Brynjolfsson. # # # Sanfrancisco, California. Mr. and Mrs. S. Anderson, c-o N. Ottenson, 236 Moríey Ave., Wpg. In the sincere beauty of this day may our constant thoughts mingle with your fond memories on your Golden Anniversary. With love and best wishes from Margaret, Walter aitd Kathleen Dozvnie, Gudniundur and Doroty Andcrson and Kristbjorn Eymundson. (Matthias Anderson, sonur gull- brúSlijónanna og Franz Thoimasy er kringumstæSna vegna gátu ekki ver- ið viðstaddir, sendu samfagnaðar- skeyti). Játning pabba við barnsins beð HeyrSu sonur minn: Eg tala nú við þig þar sem þú hvílir i sætum svefni, meS aðra litlu hendina krepta undir vangann og ljósa lokkana á sveittu enninu. Eg læddist einn inn aS rúminu þinu. Því er eg fyrir fáum m'inútum sat i bókaklefa mín- um og las í blaÖinu, sótti aS mér sárt samvizkubit, og meS sektarhljúgu sinni flýtti eg mér aS beÖi þinum. Þessar voru, lifcli ljúíur, ásakanir samvizku minnar: Eg hafSi verið harSur við þig. Þegar þú varst að búa þig á skólann ávítaSi eg þig fyrir aS nudda framan úr þér meS aðeins votri þurkunni; fyrir aS hafa ekki hreinsaÖ skóna þína, og kallaði hranalega ti^ þín þegar þú fleygðir einhverju af dóti þínu á gólfiS. Og viS morgunverSarborSiS fann eg þér margt til saka : Þú settir mat- arslettur á dúkinn; þú sötraðir í þig matinn; þú lást með olnbogana fram á borSiÖ; þú lézt of þykt smjörlag á brauðiÖ. Og þegar þú fórst út til aS leika þér, en eg flýtti mér til að ná í lestina og þú snerir þér við, veifaÖir hendinni og kallaSir: "Yertu sæll, pabbi," þá ygldi eg mig og svaraði með þjósti: “Gaktu ekki svona álútur, strákur!’’ Og aðfinslurnar endurtóku sig síöar um daginn. Þegar eg gekk heim eftir götunni kom eg auga á þig þar sem þú varst á hnjánum við aÖ skjóta marmarakúlum. Og gat var kotniS á sokkana þína, svo eg lítilsvirti þig í augsýn hinna drengj- anna, vina þinna og leikbræðra, með því aS reka þig harSri hendi á und- an mér heim í hús. Sokkar voru dýrir, sagði eg, og ef þú ættir aS kaupa þá sjálfur mundir þú vera varkárari. HugsaSu þér, litli sonur. öll þessi bituryrði, og þau frá honum ]>abba þínum. Manstu eftir því, þegar þú seinna komst feimnislegur meÖ eins og særðan svip í augum inn í bóka- klefa niinn, þar sem eg sat og las, að eg leit óþolinmóðlega til þín vegna ónæðisins sem þú gerðir mér með komu þinni, og þú stóðst hik- andi viS dyrnar, en eg spurSi í ó- þýðum rómi: “HvaS ertu aS fara?" Þú sagðir ekkert, en þaust eins og örskot yfir gólfiÖ upp í fangið á mér og vafSir smáu örmunum fast utan um háls mér og kvstir mig og litlu handleggirnir þrýstu sér utan unr mig meÖ öllum þeim inni- leik, er guÖ hafði gróÖursett og blómgað i hjarta þinu og engin van- ræksla fékk kæft. Og svo hljópstu fram aftur og hoppaðir upp stig- ann. ÞaS var litlu siðar, sonur minn ljúfi, að hræÖileg og lamandi ótta- tilfinning gagntók mig og blaÖiS datt úfc höndum minum. HvaÖ hafSi vaninn gjört úr mér? Vani að- finslu og áminninga — voru þetta launin, sem eg galt drengnum mín- um ? Ekki var þaS þó af því að eg eigi elskaði þig; heldur var það hitt, aS eg ætlaðist til of mikils af litla drengnum mínum og mældi hann með kvarða minna eigin ára. t lundarfari þínu lýstu sér svo mörg einkenni alls þess, sem var gott, fagurt og staÖfast. HjartaÖ þitt litila var svo stórt og ljósmilt sem morgunsár skinandi dags, er alt faSmar og fegrar. Þetta sýndi sig í ósjálfráSri tilhneiging þinni, er þú þaust sem örskot inn til mín með ástarkoss sem fyrirbæn frá þér um ljúfa næturstund. Ekkert annað kemst nú i kvöld aS í huga mínum, ljúfi sonur. Eg kem nú í nætur- húminu að beSi þínum og krýp þar sneyptur við rúmstokkinn. Þetta er nú veigalítil bót; eg veit aS þú myndir ekki skilja þetta, ef eg talaÖi um það við þig þegar þú vaknar. En á morgun skal eg vera þér eins og góSuin föður hæfir: leika við þig, taka þátt í þrautum þínum, og hlæja meS þér þegar þú hlærð. Eg skal hefta tungu mina þegar óþolin- mæSisorð sækja á hana. Og í huga mér skuiu þá ávalt vaka orðin: “Hann er enn ekkert nema lítiS og náttúrlegt piltbarn.” Eg er hræddur um að eg hafi litið á þig líkt og á þroskaÖan mann. En nú sé eg það skýrt, litli sonur, þar sem þú hniprar þig þreyttur á heÖi þínum, aS þú ert enn þá aðeins barn. í gær hvíldir þú í faSmi móður þinn- ar, með litla höfuðiS á öxl hennar. Eg hefi ætlast til of mikils af þér, krafist of mikils af litla drengnum minum! Þýtt af s. VIÐURKENNING fyrir hinu ágæta kvæði Dr. Sig. Júl. Jóhannessonar, "Þögn”, sem út kom i “Lögbergi” 16.-12.—'37. Móti þinni manndóms trú margur rakkin gapti! Enginn skilur þaÖ, að þú: þurfir — halda kjapti? 16.-12.—’37. Jak. J. Norman. ♦ Borerið LÖGBERG !

x

Lögberg

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lögberg
https://timarit.is/publication/132

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.