Lögberg - 27.01.1938, Qupperneq 5

LÖGBEiRG, FIMTUDAGINN 27. JANÚAR 1938
5
Bein Egiptans."
Sönn saga um dulrœn fyrirbrigði,
eftir Sir Alexander H. Seton.
í frásögn þeirri, sem hér fer á
eftir, ihefi eg fylgt rás viÖburðanna,
eins og þeir komu fyrir og er satt
og rétt sagt frá í öllum atriÖum.
Á árinu sem leiÖ, fór eg ásamt
konu minni til Egiptalands og kom-
um viÖ meðal annars til Cairo. Þar
höfðum við mestan hug á að sjá
umhverfi hinna miklu Pyramida. Eg
skal geta þess, vegna þeirra, sem ó-
kunnugir eru þar um slóðir, að það
eru aðeins fá ár síðan farið var að
grafa hinn fræga Sphinx úr sand-
inum. Áður stóð aðeins höfuð hans
upp úr sandinum, en nú imá sjá alla
jötunvaxna myndina hvílandi fram
á ljónshrammana.
Fornfræðingar sáu það fyrir
löngu, að þrælar þeir, sem Pyra-
mídana bygðu, hafa flestir hlotið að
vera mjög skammlifir og dáið i
hrönnum. En þeim hefir til skamms
tima verið hulið, hvar Egiptarnir
jarðsettu þessa þræla sína. En fyrir
nokkrum árum var hafinn gröftur
í kringum Sþhinxinn og hinn stærsta
Pyramída. Þetta varð ekki árang
urslaust, þvi að nú hefir komið í ljós
geysistór kirkjugarður, sem eyði-
mörkin hefir falið í þúsundir ára.
Margar grafirnar eu alveg óskemd-
a og þó er talið, að þær séu frá
tímabili á undan svokölluðu imúmiu-
tímabili, þegar Egiptar smurðu líkin,
°g geymdust þau þannig þúsundir
ára.
Úr einni slíkri gröf fengum við
bein það, sem valdið hefir okkur
miklum erfiðleikum og áhyggjum.
Við höfðum fengið leyfi til að sjá
grafirnar. Ein gröfin, sem við átt-
um að fá að sjá, hafði verið opnuð
daginn áður. Við urðuimi að fara
niður í jörðina eftir 40 feta löngum
göngum og urðum við að skriða á
fjórum fótum. Loks komumst við
í neðanjarðarhvelfingu, sem var á
að giska 40 ferfet að stærð. í miðri
þessari hvelfingu sáum við illa gerða
steinkistu úr fjórum stórum stein-
hellum og lá ein hella ofan á sem
lok og hafði því verið hrundið til
hliðar. í kristunni var beinagrind.
Um háls hennar var festi, er var
svört eins og eboni-viður, en okkur
var sagt, að þetta væri gull, sem orð-
ið væri svart af aldri. Gullbaugar
voru einnig á öklum og álfliðabein-
um. f kistunni var höfðalag úr ala-
basti, svo hreint og gegnsætt sem
gler væri. Hjá þessu höfðalagi lá
annað hálsband með viðfestu brjóst-
(ljásni, einnig kolsvart af aldri. Bak
v’^ kistuna voru pottar, pönnur og
skálar, sem fyltar höfðu verið mat-
vælum, svo að hinn framliðni þyrfti
ekki að fara fastandi inn í eilífðina.
Eady Seton langaði mjög til að fá
ein'hvern hlut til rninja utn heimsókn
okkar og varð það úr, að einn Arab-
inn gaf henni bein úr einni .af hin-
um mörgu sundurlausu beinagrind-
um, sem þarna voru, en ekki þeirri,
sem var í steinkistunni. Síðar komst
eg að þvi, að bein þetta er kallað
sacrum. Það liggur í mjóhryggnum
og hefir jafnan verið álitið helgara
en önnur bein líkamans. Sérstak-
lega var sú trú almenn i fornöld,
enda var þá bein þetta oft notað til
fórnfæringar. Síðan bein þetta kom
í okkar eigu, hefir því vérið haldið
fram af sumum, að það væri úr
egipskri prinsessu. Þetta þykir nrér
alls ekki trúlegt, þótt líklegt sé, að
það sé úr konu, því að í gröfinni
með beinagrindinni voru engir fé-
mætir hlutir, er bentu til þess að hin
framliðna hefði verið af háum stig-
um.
Konan mín var hin ánægðasta yfir
þvi, að hafa náð þessum minjagrip,
en þegar við komum til Alexandríu
og sýndum gripinn, varð flestum að
orði, að það væri óviturlegt, að 'hafa
nokkuð á brott iweð sér úr gröfum
Egiptanna og af því mundi aðeins
stafa ógæfa.. Eg fór burtu úr
Egiptalandi í júnímánuði 1936, en
konan mín varð eftir hjá vinafólki
okkar. Var svo ákveðið, að hún
færi heimleiðis í lok júlímánaðar.
En nú fara að koma fyrir ýms ein-
kennileg atvik. Strax og eg kom
heim, varð eg veikur, ekki hættu-
lega, en veikindin urðu mér til mik-
illa óþæginda. Þegar konan mín var
á leiðinni heim, kam upp taugaveiki
i skipinu, sem hún ferðaðist með, og
stúlka að nafni Jordan, sem ferð-
aðist með henni, varð afar veik af
sjúkdómi, sem læknarnir þektu ekki.
Þegar konan min kom heim, varð
hún einnig veik. Skömmu síðar
varð barn okkar veikt og svo barn-
fóstran og vinnustúlkan. Um þetta
leyti fór að bera á því, að ýanisir
hlutir brotnuðu innan húss venju
fremur. Var stúlkunni eða kisu um
þetta kent, eins og tíðkast. Egipska
beininu hafði nú verið kornið fyrir
i glerhylki á borðinu í dagstofunni.
Það var þó ekki fyr en fór að líða
að áramótum, að við fórum að taka
eftir því, að einkennileg atvik væri
að nokkru leyti í sambandi við bein-
ið. Þótt kynlegt megi virðast var
það lítill drengur, frændi okkar, sem
vakti athygli okkar á því, að beinið
gæti verið orsök hinna furðulegu
fyrribrigða.
Þessi litli frændi okkar svaf i
herbergi innar af dagstofunni. Hann
Tilþ ess að hafa ferskt, hreint loft
Þá Notið “ELECPROHOME”
Lofthreinsunar áhöld
Auðveldir
skilmálar
‘Chateau
Model”
ectrohome er allra nýjasti og fullkomnasti loft-
sem fáanlegur er. Hann eykur nauð-
jafnf^an/0^ra^a’ Þvær °8' hreinsar loftið; nemur
ioftinu ' f..2)r(>tíi áæskilegan daun; hann heldur
ryk (rp2i.slonu^r^ hringrás. Hann nemur brott
yða'r.^oo- annaö þessháttar úr herbergjum
skilyrðum ^LG(5 hvi bættri heilsu og lífs-
tíma, sem’þér^Wf •,,]!e?trí>h<)m(; nú — — á þeim
Parfnist þess helzt.
Fjórar gerði
á verði frá.... *29.95
Upplýsingar rneð hvi ntr 1. 1,
l Vx að kaUa upp 848131

PORTAGE and EDMONTON ST

hafði vaknað eina nóttina og ætlað
inn í baðherbergið. Á íeiðinni þang-
að sá hann einhverja þá sjón, er
gerði hann tryldan af hræðslu og
hann kom hlaupandi inn í svefnher-
bergi okkar skjálfandi af ótta. Eg
skal taka það fram, að barnið hafði
ekki hugmynd utn1 beinið eða sögu
þess. Við reynduim að gera hann
rólegan og fengum hann loks til að
fara aftur í rúmið sitt. Daginn eftir
fór eg tala við hann og spyrja hann
hvað gert hefði hann hræddan.
Sagði hann þá, að hann hefði séð
“manneskju” koma inn í dagstof-
una. Þótti honum þessi vera mjög
einkennileg, en óskiljanlegast fanst
honum, að hún gekk beint í gegnum
læsta hurðina. Eg er ekki i vafa
um, að drengurinn sagði satt.
Eftir þetta fór okkur að koma til
hugar, að einhver ill áhrif stöfuðu
frá lieininu. Nokkru síðar kom til
okkar ein vinkona okkar. Hún
kvartaði undan því, að í hvert skifti,
er hún kæmi í dagstofuna, fyndist
henni fleira fólk vera í stofunni en
hún sá. Hún vissi ekkert um bein-
ið. í febrúar varð öll fjölskyldan
veik og konunni iminni var urn stund
ekki hugað líf. Eg var vikutíma
einn i húsinu og varð fyrir hinni
mestu ásókn. Reykháfurinn brotn-
aði án nokkurrar sýnilegrar ástæðu.
Glermunir fundust brotnir mjöli
smærra, og að síðustu fann eg beinið
á gólfinu, komið úr glerhylkinu, án
þess nokkur kæmi nærri því. Nú
hafði eg fengið mig fullsaddan af
fyrirbrigðunum og beininu. Eg
vafði það í pappír og ákvað að
senda það brott. Næstu nótt svaf eg
ekki í húsinu, en um morguninn
fann eg pakkann með beininu á gólf-
inu, langt frá þeirn stað, sem eg
hafði lagt hann á u'm kvöldið. Eng-
inn var í húsinu um nóttina. Eg tók
umbúðirnar af beininu og lét það
aftur í glerhylkið og vonaði að‘ eg
fengi nú frið um tíma.
Skömmu síðar heimsótti mig gam-
all vinur piinn, Marshall kapteinn.
Hann kendi sér lasleika, þegar hann
hafði setið um stund og fór því upp
í svefnherbergi til að leggja sig. Eg
ætlaði að athuga hvernig honum liði.
Leið mín upp á loft lá fram hjá
dagstofunni. Þegar eg fer fram
hjá dyrunum, heyri eg ógurlegan
hvell, eins og þegar molað er gler.
Þegar eg kom inn, sá eg beinið á
gólfinu um átta fet frá borðinu og í
kringum það var glerhylkið í smá-
molum. Eg fæ ekki enn skilið,
hvernig hægt var að brjóta glerhylk-
ið í smáagnir, án þess að nokkur
vegummerki sæist á beininu. Raun-
um okkar var ekki enn lokið. Fáum
dögum síðar gerðist það, að stór
blómsturvasi með um 10 lítrum af
vatni kastaðist um þvera dagstofuna
— en kom heill niður. Eina nóttina
heyrðum við ógurlegan hávaða niðri
í húsinu. Þegar gætt var að í borð-
stofunni, sáum' við að áðurnefndum
blómsturvasa hafði verið kastað af
borðinu, sem hann stóð á, en blómin
sem í honum voru, lágu sundurtætt
og slitin um alt stofugólfið. Ýmis-
legt fleira gerðist af slíkum fyrir-
brigðum, en verður ekki rakið hér.
En svo kom fyrir atvik, sem virt-
ist vera hið síðasta í þessari dular-
fullu atvika-kveðju. Einu sinni
snemma morguns, er eg var ekki
kominn á fætur, heyrði eg hið vana-
lega brothljóð. Þegar eg kom niður,
sá eg að glerílátið lá brotið á gólf-
inu. Þykkar máhnþynnur, sem á
því voru, lágu þar hjá snúnar og
samanvafðar. Beinið sjálft var í
fimmtíu pörtum. Var engu líkara
en að það hefði sundrast af spreng-
ingu. Eg lét taka mynd af beinmol-
únutn og glerkassanum, en meðan
myndasmiðurinn var að verki, var
myndavélin slegin um koll af ósýni-
legri hendi.
Margir hafa hvatt okkur til að
senda beinbrotin aftur til Egipta-
lands, og er ætlan okkar, að konan
mín fari með þau og komi þeim á
réttan stað. *
Það, sem hér hefir verið skýrt
frá, er í öllum atriðum satt og rétt.
Þeir, sem reynslu hafa í dulrænuim
efnum, segja að beinið tilheyri “óró-
legum anda” og að því fylgi ill áhrif.
Eg skal ekkert um það segja, en
þess mundi eg óska, að eg hefði
aldrei þetta óheillabein augurn litið.
(Aths. — Síðan þetta var ritað
hafa ný undur gerst í sambandi við
beinið, svo sem það, að stórt stofu-
borð fanst einn morguninn brotið í
smástykki og að stykki úr beininu,
sem lagt hafði verið í skáp, tók
skyndilega að brenna og olli miklum
skomdum.).
—Jólablað Vísis, 1937.
Til F. Hjálmarssonar
Kæra þökk fyrir greinina um Flat-
eyjardalinn.
Eg hefi oft verið að hugsa mér
afstöðu af Flatyejunni og Flateyjar-
dalnum, en aldrei getað náð góðmn
skilningi á hvorugu, og ekki heldur
átt kost á að tala við kunnugann
niann og greinagóðan um það efni,
en eftir grein þessa stend eg þó
rnikið nær en áður. Um eyjuna
sjálfa veit eg þó enn lítið.
Þessi forvitni mín stafaði af
hrakningssögu Erlendar Guðmunds-
sonar frá Holtastöðum, sem að
fleiru én einu leyti er. mjög svo
markverð, og vafalaust tekur fram
öllumi hrakningssögum, sem fallið
hafa til á sexæring; hún gefur hug-
mynd um hversu tízkan getur orðið
ölium hyggindum yfirsterkari. Þeir
voru 5 á sex manna fari, nestislausir,
segllausir, og um vatn er liklega það
sama að segja. Það er líka eftir-
tektarvert að Erlendur í jafn há-
kristilegum auðmýktar og prédikun-
ar anda, sem sálmurinn er ortur í,
minnist ekkert á þenna glæfra út-
búnað, og full ástæða þó til að iðrun
hefði komið fram<, þar sem hann sem
trúmaður gat litið svo á að slíkur
búnaður var að “freista drottins,” en
þar svæfði vaninn þá tilfinningu. Á
þeim tímum hafa engir haft segl á
fleytum sínum á Skaga, ef hann er
tekinn sem dæmi, til að spara sér
kostnaðinn.
Nokkrir hafa viljað eigna sálminn
séra Jóni Hjaltalín, sem þá var
prestur í Sáurbæ á Hvalfja.rðar-
strönd, aðrir Erlendi sjálfum, eins
og segir i niðurlagshendingunni.
Þú talar kunnuglega um sálminn.
Hann er undir laginu: “Nú bið eg
guð þú náðir mig,” og er 79 erindi.
í Hiandritasafni Bókm.fél. K.h.
1885. II. B., bls. 63, er hann í hand-
riti nefndur: Sálmur, ortur af séra
Jóni Hjaltalín um sjóhrakning Er-
lendar Guðmundssonar á Holtastöð-
utn 26. okt. 1796—“Ó, hvað oft
þreifa maður má.” Svo í sarna
bindi, bls. 140, er annað handrit af
sálminum. Hrakningssálmur 1796.
Erlendar Guðmundssonar, 77 erindi.
Um séra Jón Hjaltalín er það að
segja, að þegar hann yrkir téða vísu
sína 1796 yfir árið 1795, hefir hann
ekki verið búinn að frétta af hrakn-
ing Erlendar haustið áður, 1795. Erl.
kom heldur ekki heim fyr en á Þor-
láksmessu fyrir jól, og þá fyrst hefir
sagan farið að berast út þar vestra.
Árið 1797, þegar séra Jón yrkir fyr-
ir árið 1796, hefir hann heyrt sög-
una, en heldur hún hafi skeð haust-
ið fyrir, og því getur hann hrakn-
ingsins 1796, en það er ári síðar en
stendur í sálminum. Ef hann þá
hefði verið búinn að fá handrit af
sögunni frá Erl. til að yrkja út af,
hefði ártölunum borið saman. Það
er eftirtektarvert, ef Erl. gat engan
fengið nær sér til að yrkja sálminn,
og ef hann þurfti endilega að seilast
svona langt, að hann ekki kaus sér
séra Jón Þorláksson á Bægisá, sem
engu síður þótti gott sálmaskáld, en
séra Jón Hjaltalín.
Eg held áreiðanlega að sálmurinn
sé eftir Erlend svo sem segir í nið-
urlagi hans. Sálmurinn er svo há-
innilegur, að eg held enginn hefði
getað ort hann svo fyrir “smér eða
peninga” og hefi grun af því, að
nafni minn hafi verið spar á hvoru-
tveggja.
Þetta álit mitt styrki eg svo með
því að í Landshandritasafninu No.
1754 er handrit: Tvær rímur kveðn-
ar um sjóhrakning Hr. Erlendar
Guðmundssonar, forðum bónda á
Holtastöðum í Langadal norður árið
1796, eftir séra Jón Hjaltalín. í
þessu liggur villan. Séra Jón yrkir
tvær rímur af hrakningnum, og hefir
helzt aldrei séð sálminn, og því aldrei
fengið ábyggilegt ártalið er hann
skeði.
í sálminuim segir að hrakningur-
inn hafi átt sér stað árið 1795. hann
hafi staðið yfir 6/2 dægur, þá hrak-
ið 36 sjómílur, ef borist hefði eftir
beinu stryki.
Aftur segir séra Jón í Tíðavísun-
um að hrakningurinn hafi orðið
Í79Ó, staðið yfir 6 dægur, og þá
hrakið 30 vikur.
Þetta er nú lítilfjörlegt umtals-
efni, ef borið er saman við “lands-
ins gagn og nauðsynjar,” en garnlir
karlar hengja hatta sina á þann
snagann, sem næstur er og viðráð-
anlegastur.
Með virðingu,
Erlendur Guðmundsson
frá Mörk.
Fréttir frá Lundar sveit
Þar eð enginn hefir ennþá ritað
fréttir héðan í einni heild yfir árið
sem leið, vil eg hér með geta þess
að nokkru. Tíðin var mjög mild
næstliðinn vetur frá nýári til xó.
apríl, en þá byrjaði vorið með hlý-
indum og regni, sem> hélst út maí,
svo sáning í akra hepnaðist vel og
framleiddi góða uppskeru af sáð-
löndum; grasspretta var góð, og
heyskapartíð hagstæð, svo bændur
fengu mikil og góð hey, svo þeir
hafa getað bætt úr böli þeirra í
Vestur-Canada, með þv!í að selja
pressað hey í stórum stil, því það
er búist við að úr þessari sveit fari
þúsund (1,000) “carload” af heyi á
markað fyrir vordaga. Þar er herra
Skúli Sigfússon hæðstur, seldi yfir
hundrað vagnhlöss.
Fiskiveiðar á Manitobavatni voru
fremur rýrar og verð á fiski lágt,
nerna á birtingi; hann hefir selzt
vel.
Netatap varð talsvert i nóvember
hér á suður-vatninu, og er það ekki
óvanalegt, því fiskimenn eru of á-
kafir að leggja net sín út á þunnan
ís, og er það nokkur vorkunn, þvi
fiskur er venjulega þéttur nálægt
landi fyrst þegar ísa leggur.
Atvinna var hér nóg fyrir þá,
sem hér eiga heima, alt árið út, þó
fóru nokkrir austur í gullnámurnar
og gjörðu vel þar. Nokkrir hafa
flutt inn í sveitina vestan úr þurka-
beltinu í Saskatchewan og una dável
hag sínum, en fáir fluttu burtu.
Hrossapest allskæð gekk um þessa
sveit á árinu, og drap margt af hest-
um, svo bændur verða að kaupa
mikið af hesturn á næsta ári, og er
það ekki álitlegt, því pestin er ekki
ennþá horfin, þó hún rénaði þegar
kólnaði i veðri næstl. haust.
Heilsufar á fólki,var aftur á móti
mjög gott, og engin slys hafa orðið
á mönnum á þessu liðna ári, svo eg
viti til.
Verð á bændavöru var allgott,
nema á nautgripum, og mun það
stafa af þvi, hvað Vestur-Canada
j bændur urðu að dyngja nautgripum
sínum á haustmarkað, vegna fóður-
skorts. Smjörfita var borguð 23C
pundið rnest alt sumarið, en fór
smámsaman hækkandi að hausti, og
var 29C pundið í desembermánuði,
og er ennþá. Ull var borguð i8c
pundið og sauðfé og svin í fremur
góðu verði.
Mjólk hækkaði mikið í verði, svo
eg held að bændur fái nú í vetur
nærri 2 dollara fyrir 100 pund í
henni, enda veitir þeim ekki af því.
Nokkur ný hús voru bygð í bæn-
uim og sveitinni, og vegir bættir;
skattar borgaðir betur en fyrirfar-
andi ár, til að mynda konx einn góð-
ur bóndi um nýárið og borgaði 600
dollara sveitarskatt í einu, og þótti
vel gert, enda eru hér margir skil-
ríkir menn. Svo þessi sveit mun
verða seig, því ráðsmennirnir eru
gætnir í f jármálum. Þó tel eg það
rnjög misráðið af þeim, að gjöra
ekki gangskör að • því að útrýma
bitvargi úr bygðinni, úlfuini', sem
orðinn er svo skæður á sauðfé, að
ekki er viðunandi; drap yfir 100
fjár árið sem leið, hér i grend við
bæinn. Lömb seldust nærri $6.00
hvert á árinu, svo það er ekki lítið
tjón að slíku.
Nokkur gamalmenni dóu á árinu
og hefir þeirra allra verið getið í
blöðunum, en miklu fleiri komu inn
í heiminn til að fylla skörðin, og
enn gengu nokkrir í hjónaband, og
er það ætið sett í blöðin ísl., svo eg
þarf ekki að endurtaka það.
Yyfirleitt var árið 1937 hagstætt,
enda var það kvatt með hátíðahaldi
og f jörugum söng og hljóðfæraslætti
og náttúrlega dansi.
Ritað á Pálsmessu 1938.
S. Bcddvinsson,
MEÐ MORGUNKAFFINU
Frá Belgrad kemur frétt um konu
eina, sem 10 sinnum hefir átt tví-
bura. Konan heitir Maria Lazare-
witch og er 30 ára gömul. Maður
hennar, sem er einn af beztu knatt-
spyrnumönnum í Júgóslavíu, er
bréfberi í Belgrad.
Þau hjón hafa þannig alls eignast
20 börn, og 6 þeira eru dáin. En
þau 14 börn, sem lifa, eru öll hraust
og heilbrigð.
Hjónin hafa aðeins verið gift í
10 ár, en það hefir ekki brugðist,
að á hverju einasta ári í nóvember
mánuði hefir konan átt tvíbura.
Amerísk blöð segja frá því, að
Fred Astaire eigi að leika aðalhlut-
verkið í nýrri kvikmynd, sem eigi
bráðlega að byrja að taka. Kvik-
myndin fjallar um líf hins heims-
fræga dansara Nyinsky, sem enn er
á lífi og dvelur á geðveikrahæli i
Sviss.
Gamall bréfberi í Bandaríkjunum,
James Morow, hefir fengið lausn
frá embætti. Morrow var frægur
fyrir hæfileika sína til að geta hvað
var í bréfum þeim, sem hann bar út.
Hann lét í ljós gleði sína eða sorg,
eftir því sem við átti, með því að
flauta gleði- eða sorgarlög. Sagt er
að hann hafi altaf blístrað sorgar-
mars Chopins er hann kom með
rukkunarbréf !
Skoti nokkur kom inn í verzlun
í Edinborg í þeim erindum að kaupa
sqr spora. Skotinn kvaðst ekki vilja
nerna einn spora. Afgreiðslustúlk-
an benti honutn á að venja væri að
hafa sporana tvo. Skotinn svarði:
Það er mesti óþarfi að nota tvo
spora, þvi ef önnur hlið hestsins
hreyfist trúi eg að hin fylgi með!
—Mbl.
“CANADA Sliced BREAD”
þýðir
Stórkostlegan sparnað
Það er þessvegna senx þúsundir húsmæðra krefjast þess að fá
“CANADA Sliced BREAD”. Sannfærist um af eigin reynslu
hversvegna aðrir eru svo hrifnir af þessu brauði. Hið undursam-
lega ljúfu bragð, hlýtur að falla yður í geð. Þér verðið áreiðan-
lega daglegur viðskiftavinur að sneiddu brauði — “CANADA
Sliced BREAD.”
Pantið hjá nccsta matvörusalanum eða hjá einum af vorum
liundrað kurteisu umboðsmönnum
CANADA BREAD CO. LTD.
PORTAGE and BITENELL SIMI .19 017
“The Qnality fíoes in Before the Name fíoes on”