Lögberg - 10.11.1938, Page 5

LÖGBHRG, FIMTUDAGINN 10. NÓVEMBER 1938
5
strauk tárin af kinnum hennar meÖ
hinni hendinni.
“Vertu ekki aÖ gráta, mamma
mín!” hvíslaÖi hún: “Hættu að
gráta mamma min!’’
MóÖirin reyndi aÖ hætta og þurk-
aði sér um augun. Þegar hún gat
talað aftur, hélt hún áfram á þessa
leið:
“Blessaður litli drengurinn minn
grét allan daginn. Mér var ómögu-
legt að hugga hann. Hann sagði
að það hefði enga þýðingu að reyna
að gera neitt; fólkið hlægi bara að
sér af því hann væri drykkjumanns-
sonur. Eg reyndi mitt bezta að
hugga hann áður en faðir hans kæmi
heim. Eg sagði honum að faðir
hans yrði kannske reiður ef hann
sæi hann vera að skæla. En það
hafði enga þýðingu; það var eins
og hann gæti ómögulega hætt að
gráta. Svo kom faðir hans heim og
sá hann grátandi. Og hann — og
— og ha — hann — nei, eg get
ekki sagt það. — Hann hefði ekki
gert það ef hann hefði ekki verið
drukkinn; hann er ekki slæmur rnað-
ur þegar hann er með sjálfum sér.
En hann — hann barði Tomma
litla — og blessað barnið datt á
höfuðið og meiddist. Eg býst við
að hann hefði veikst hvort sem var.
En guð minn góður! vesalings litli
veiki drengurinn minn! blessaði
dengurinn minn ! Hvernig geta lög-
gjafarnir fenjfíð það af sér að leyfa
að selja það, sem fer svona með
menn og lætur þá saklausu líða
fyrir ?”
Veikluleg rödd heyrðist frá flat-
sænginni. Önnur stúlkan gekk til
Tomma litla. Hann lá fyrir dauð-
ans dyrum, barinn saklaus til óbóta
af föður sínum: “Hann átti heima
í kristnu landi; í landi þar sem
mikið er samið af lögum til þess að
vernda naut og hesta og kindur og
svín. Það er nú auðvitað gott og
blessað og sjálfsagt; en eg vildi að
eins mikið væri hugsað um að
vernda börnin eins og skepnurnar.”
Tommi litli var þrútinn í framan
og augun voru skær; stórt, blátt
mar sézt á öðru gagnauganu. Hann
lagði litlu, mögru höndina yfir
marið til þess að það sæist ekki, og
sagði: “Pabbi minn hefði ekki gert
þetta ef 'hann hefði ekki verið
drukkinn.”
Svo þagði hann stundarkorn, en
sagði svo með einkennilega skerandi
rödd, svo lágt að tæplega heyrðist:
“Eg er feginn að eg er að deyja; eg
er of heilsulaus hvort sem er til
þess að geta hjálpað henni mömmu
minni. Þegar eg kem til guðs, þá
stríðir mér enginn á því að hann
pabbi minn sé drykkjumaður, og þá
hlær enginn að því að eg sé í göml-
um og bættum fötum.”
Og Tommi litli sneri sér á kodd-
anum af veikum mætti og sagði eftir
stundar þögn svo lágt að stúlkan
varð að lúta niður að honum til þess
að heyra það. “Ein — einhvern —
hvern tíma verður —- hæ - hætt að
leyfa mönnum að se-selja brennivín;
en eg er hræddur um að aumingja
pabbi verði dáinn áður.”
Nú var Tommi orðinn svo þreytt-
ur að hann gat ekki talað meira.
Hann lét aftur augun og hreyfðist
ekki-------
Næsta morgun skein sólin — eða
reyndi að skina — inn um glugga-
smugurnar á andlitið á litla drengn-
um. Hann lá andvana í flatsæng-
inni sinni og mamma hans sat hjá
líkinu með ungbarnið sofandi í
kjöltunni; en Sissa litla hélt hand-
leggnum um hálsinn á mörrtmu sinni.
Eesið þessa sögu og athugið vel
efnið í henni, Ný-fslendingar, áður
en þið greiðið atkvæði á föstudag-
inn.
Sig. Júl. Jóhannesson.
Fregnir af
Siifurbrúðkaupi
Ölafs og Valgerðar Coghill
í Riverton, Manitoba.
♦ ♦
Af tómlæti og gleymsku þess, er
línur þessar ritar, hefir það dregist
lengur en vera ætti að segja frá
þessu fjölmenna samsæti, er hér
skal með nokkrum orðum um getið.
Það var þann 14. sept. s.l. að fólk
fjölmenti mjög í samkomusal River-
ton-bæjar, til þess að samfagna með
Mr. og Mrs. Coghill, er áttu 25 ára
giftingarafmæli um þær mundir.
Hjálpaði indælt haustveður hið ytra
til þess að gjöra stundina ánægju-
lega, en hið innra var salurinn fag-
urlega skreyttur af listrænni hygð
og samræmi af hálfu kvennanna, er
unnu að undirbúningi samsætisins.
Þegðar að salurinn var orðinn þétt-
skipaður af fólki, hófst samsætið
með því að sá er þetta ritar flutti
bæn og las ritningarkafla, en við
staddur mannf jöldi söng tvö vers af
sálitiinum: “Hve gott og fagurt og
indælt er.”
Ávarpaði veizlustjóri fólk nokkr-
urn orðum og bauð gesti velkomna
til sameiginlegrar gleðistundar og
samfagnaðar með heiðursgestum
kvöldsins og nánustu ástvinum
þeirra. Söng fólk því næst “Hvað
er svo glatt”; var söngurinn óvenju
fagurlega sunginn og snart grunn-
tón gleði og samfagnaðar í hugum
manna. Þá flutti Mrs. Ingibjörg
Ólafsson ávarp til brúðarinnar, er
var alvöruþrunið og einkar fagurt.
Blandaði hún gamni og alvöru í
ræðu sína, í heppilegum hlutföllum.
Var þessu næst sungið “Fóstur-
landsins Freyja.”—
Þá mælti Dr. S. O. Thompson
fyrir minni silfurbrúðgumans i
fyndinni og f jörugri ræðu, er einnig
var í senn gjörathugul og glögg
mannlýsing. Var þá sungið ljóðið
Unconquerable
For tliirty years I ’ve plowed and sown this land.
My house of logs has long since given way
To one of brick, with water works and lights
And every modern aid to ease our lives
From heavy Wl.
•
For thirty years I’ve worked toward that day
When I might look across my ripening fields
Of golden grain, and feel within my lieart
That life was good, and'I had won the strife
For peaceful livelihood.
For thirty years — but five have gone to waste
My fields are barren and my meadows dry
From prairie winds, wliich scorch, and sear and burn,
And leave no liope, nor cheer, nor anything
But dead despair.
Five years the lengtli of twenty have become
And 1 am old, so mueh beyond my years
Like my great house, now useless in the sand
And naught to show for labour, only that
Whioh fate decreed.
Had I not given these thirty years of toil
Into the building of a country’s worth
And my own satisfaction, were this not so,
I might give up, and go away and leave
My fann abandoned.
But I am old. My home has grown with me.
Adversity is nothing old, nor new. 1 hold my head
Up to the skies. My calloused hands regain
New strength. Once more I turn the plow
Into the hardened soil.
Lenora A. Johannson.
Two Views of St. Andrews Locks
Showing Dam With
Bridge Overhead

Showing Lock Open
to Allow Passage of
Ship.
“For he is a jolly good fellow.”
Gísli bóndi Einarssonar mælti vin-
samlegum orðum til heiðursgesta, en
vék ræðu sinni aðalega til Mrs.
Coghill. Jón bóndi Sigvaldason
talaði einnig til heiðursgestanna;
talaði hann um þrótt íslenzka og
skozka ættbálksins og leiddi fram
myndir úr sögunni um landnemana
úr Suðureyjum, er til íslands fóru,
og gat um hina göfugu Auði djúp-
úðgu, er gæti vel verið ættmóðir
brúðgumans.
Jón bóndi Pálsson á Geysis flutti
gjörhugsaða ræðu og bar fram í orð-
myndum minningaglit umliðins
tíma, meðal annars frá brúðkaupi
heiðursgestanna.
Mr. Williamson bankastjóri, bar
fram fagrar hamingjuóskir heiðurs-
gestunum og ástvinum þeirra til
handa.
Gísli kaupmaður Sigmundssons og
Thor B. Lifman sveitaroddviti fluttu
fjörugar ræður merlaðar minning-
um hins liðna tíma, er vörpuðu
endurskini þess sem var. Ýmsir
mintust hins glaða heimilis foreldra
brúðarinnar — Grundar-heimilisins
í Riverton — og rendu þakklátum
huga til þss og systkinanna er þar
ólust upp, og hjónanna öldruðu, sem
nú eru horfin úr samfylgdinni hérna
megm, — en sem kunnu flestum
fremur að gleðjast með glöðum og
vera ung í anda, með þeim er ungir
voru. Milli þess að ræður voru
fluttar voru sungnir enskir og ís-
lenzk þjóðsöngvar. Við hljóðfærið
var Miss Lilja Pálsson píanókenn-
ari. Með hljóðfæraslætti skemtu,
auk hennar, Baldur Guttormsson,
píanókennari, Jóhannesons bræður,
ungir piltar, er léku á fíólín, og
systurnar Dorothy og Peggy
Thompson, er léku á pianó.
Sönginn leiddi Mr. F. V. Bene-
diktsson, ljúfur og ágætur söng-
maður, forseti Bræðrasafnaðar i
Riverton. Mr. Benediktsson bar
fram gjöf frá fólkinu yfirleitt:
Radio og peningagjöf. Aðrar gjaf-
ir voru: “Silver Tea set,” gjöf frá
böjrnum heiðursgestanna; “Silver-
tray,” frá Mr. og Mrs. A. E. Ford,
Toronto. Gjafir úr silfri frá Mr.
og Mrs. Hallgrimur Björnsson og
frá Mr. og Mrs. Hlöðver Árnason
og börnum þeirra. —
Samsætið alt var f jörugt og hlýtt
að anda og efni til. Einn ræðu-
manna þeirra, er fólk vonaðist eftir
að yrði viðstaddur var hr. Einar
P. Jónsson, ritstjóri Lögbergs, er
því miður gat hann ekki verið þar
viðstaddur.
Mr. Coghill er af skozkri ætt og
íslenzkri, en fæddur og uppalinn í
Reykjavík; stundaði hann frá
bernsku verzlunar- og afgreiðslu-
störf. Hann kom ungur til Canada.
Er Óli, eins og hann er venjulega
; kallaður, jafnan glaður, góður félagi
j er á ítök í margra hugum, vinfast-
I ur og trygglyndur, og fróður um
j margt.
Valgerður kona Ólafs er dóttir
| hjónanna Jóhanns Briem og Guð-
\ rúnar Pálsdóttur á Grund; sýndi
hún jafnan foreldrum sinum mikla
trygð og böndin, sem tengdu Cog-
' hills hjónin og börn þeirra við
j Grundarheimilið voru óvenjulega
fast bundin og heimilið sem annað
heimili þeim og börnum þeirra. —
Svo heppin voru Coghills hjónin
að öll börn þeirra voru viðstödd á
þessum hátíðisdegi þeira, þau eru:
Mrs. Olive Cairns,
Jóhanna Pearl,
Marino Wilfred og
Valdheiður Mabel;
eru þau heima með foreldrum sín-
um og öll hin mannvænlegustu.
Undir lok samsætisins mælti Mr.
Coghill vel valin þakklætisorð til
samkvæmisgesta og bar fram þakk-
arorð fyrir hönd þeirra hjónanna
skyldum og vandalausum til handa.
Endaði svo samsætið með því að
sungið var “God Save the King” og
“Eldgamla ísafold.”
Sigurður Ólafsson.
ÞAKKARORÐ
Öllum þeim, skyldum og vanda-
lausum, er gengust fyrir og unnu
að þvi að halda háiðlegt 25 ára gift-
ingarafmæli okkar og sem glöddu
okkur með gjöfum og vinarhug,
vottum við okkar innilegustu þakkir.
Mr. og Mrs. Ólafur Coghill,
Riverton. Man.
GUÐRÚN FINNSDÖTTIR:
Hillingalönd
Þetta eru 14 másögur, hver ann-
ari snoturlegar skrifuð. Höundur-
inn er Vestur-íslendingur, og ber
bókin það með sér. Gerast sögurnar
þar vestra, og þótt persónurnar séu
íslenzkar, nöfn þeirra og hugsunar-
háttur alíslenzkur,, leikur einhver
annarlegur blær um þær, — eitthvað
framandi; það er Umhverfi þeirra,
sem maður ósjálfrátt sér. — Þó
finst manni í sumurn þessum sögum,
t. d. sögunum um Steinunni gömlu
frá Brekku, “Á vegamótum” og
“Enginn lifir sjálfum sér,” að mað-
ur sé kominn heim í islenzka sveit.
Svo lifandi islenzkar eru myndirnar
af fólkinu og hugsunarhætti þess.
Hér verður ekki farið í neitt mat
á sögunum, en þessar tvær, sem
nefndar hafa verið, einkum sú síð-
ari, eiga fyllilega skilið sess meðal
betri smásagna okkar.
Þær gerast annars afkastadrjúgar,
konurnar í bókmentaakri okkar á
síðari árum. Og á meðal þeirra
skipar Guðrún H. Finnsdóttir veg-
legt sæti með þessari bók.
Annars mun hún áður mörgum
hér heima kunn af sögum, sem birzt
höfðu í blöðum og tímaritum öðru
hvoru. — Menn gátu því gert sér
góðar vonir um þessa bók; — og
sú von brást ekki. Eg vil benda á
sögur eins og “Skriflabúðin” með
sínum dulræna rómantíska blæ, ka-
þólskum reykelsisilm og helgimynd
um hjúpuðum hálfrökkri, — “Jóla
gjöfin,” “Stríðsskuldir” o. fl.
Stíll og mál bókarinnar er hreint
og áferðarfallegt. Hvergi vottar
fyrir erlendum áhrifum og má það
merkilegt heita um höfund, sem
dvelur í Vesturheimi, svo mjög sem
íslenzkan kvað vera farin að spill
ast þar á síðari árum.
Það er spá mín, að þessi bók verði
mikið lesin.
—Alþýðubl. 14. okt.
Kveðja til Hjálmars
Gíslasonar
Lögberg dagsett 20 október, flyt
ur langorða grein frá Mr. H. Gísla-
syni, sem er nokkurs konar athuga
semd hans við grein frá mér, sem
birtist í Lögbergi 29. sept.
Þessi grein Mr. Gíslasonar minti
mig á sögu sem eg hefi heyrt, af
karli nokkrum, sem þóttist vera góð-
ur glímumaður, og sóttist eftir því
að geta reynt sig við aðra. Nú var
karl þessi enginn glímumaður, þótt
hann vissi það ekki sjálfur, og kunni
mjög lítið í þeirri iþrótt.. Karli
tókst oft að þvælast fyrir i glím-
um, með því að “bolast,” svo það
var erfitt að koma bragði á hann.
Hann hafði ekki nægilegt traust á
sjálfum sér, til þess að beita neinu
bragði á mótstöðumenn sína, var
hræddur um, að hann félli á sínu
eigin bragði, svo hann þorði aldrei
að sækja neitt á, heldur flæmdist
hann undan, og aðeins reyndi til að
forðast það, að mótstöðumaður
lians kæmi bragði á hann. Samt
enduðu allar glímur karls svoleiðis,
að hann lá.
Eg ætla ekki að vera orðmargur
um þessa grein Mr. Gíslasonar ; þess
gerist engin þörf. ^egar búið er að
draga út úr þessari grein hans tvær
æfa gamlar skrítlur o gsvo það, sem
hann tekur upp úr grein minni, þá
er ekki mikið eftir frá honum sjálf-
nm. Honum ferst þar eins og
karlinum sem eg mintist á. Hann
fer varlega, aðeins reynir til að verja
sig, en sækir ekkert á. Hann syngur
hér við sama tón og áður, i staðinn
fyrir að ræða um aðal deiluefni
! okkar, “Social Credit,” þá fer hann
að vanda út í alt aðra sáltna, til að
I draga athygli lesandans frá aðal
deiluefninu. Gengur þessi grein
Mr. H. G., eins og áður, út á það
að fræða almenning um skilnings-
leysi mitt á pólitískum málum, sér-
staklega um Social Credit — “The
Economy of God” eins og Mr.
Aberhart oft kemst að orði um
Social Credit. Eftir fréttum, sem
eg hefi frá Manitoba, þá virðist Mr.
H. G. ganga bölvanlega illa að skýra
fyrir almenningi þar hina visinda-
legu( !) stefnuskrá Social Credit, og
að fá fólk til að veita sér áheyrn.
Það virðist sem þetta skilningsleysi
sem hann er að álasa mér fyrir, sé
nokkuð alment. Hann ætti nú að
vera farinn að sjá það og skilja, að
það villir engan hugsandi maiin eða
konu, hvað vel sem honum tekst að
dubba upp þessar afkáralegu kenn-
ingar Social Credit sinna, þá verð-
ur það aldrei annað en ömurlegustu
öfgar og þankaþoka óheilbrigðrar
sálar.
Mr. Gíslason hefir verið í mjög
illu skapi er hann var að rita þessa
grein sína. Hann hefir alt á horn-
um sér, eins og manneygður tarfur.
Hann finnur sér alt til, hvað ás-
lenzkunni hjá mér sé ábótavant og
jafnvel ama hann algeng lestrar-
merkl sem eg brúka. Fyrst verður
honum að reka hornin i orðið
“doðrant,” sem eg brúka um flugrit
þau, sem Aberhart-stjórnin hefir
gefið út í þúsunda tali, upp á fylkis-
ins kostnað. Segir málfræðingur-
inn að “doðrant” þýði “gömul bók,”
og vissi eg það áður. Nú vil eg
fræða sjálfan málfræðinginn um
það, að mörg íslenzk orð hafa í dag-
legu tali mismunandi merkingu, eitt
af þeim orðum er “doðrant.” Næst
rekur hann hornin i háðsmerki, sem
eg brúkaði, í sambandi við klausu,
sem eg tók upp úr einni af greinum
hans. Eg get ekki betur séð en að
háðsmerkið hafi fullan rétt á sér
þar, lesendanum til leiðbeiningar.
Þarna hefi eg komið óþyrmilega við
“gikkinn’ í Mr. Gislason, en þó ekki
af ásettu ráði, því honum finst virð-
ingu sinni sé misboðið með þvi að
hafa háðsmerki í sambandi við
nokkuð af því, sem hann ritar. En
hann um það. Eg held samt minni
skoðun um það óbreyttri.
Eg sé ekki neitt gagn unnið með
því að halda áfram þessari deilu við
H. G. Mest af því sem hann hefir
ritað í þessu sambandi, hefir verið
aðeins hnjóð til mín persónulega en
ekki um málefnið, sem lá til grund-
vallar deiluefni okkar i fyrstunni,
um “Sotpal Credit.” Hefi eg þvi
ásett ttiér, að eftisleiðis gefi eg ekki
mikið athygli þvi sem hann ritar um
stjórnmál, nema eg finni sérstaka
orsök til þess. Eg er kominn á þá
skoðun, að það standi engin hætta
af þessum pólitíska gauragangi Mr.
Gíslasonar. Eg hefi fengið það i
bréfum frá mönnum, sem þekkja
þar vel til, að honum verði ekki
mikið ágengt, og að pólitískt fylgi
hans sé “nil.’* Alt þetta pólitíska
illgresi sem hann er að sperrast y>Ö
að sá, falli í grýtta jörð, og beri
alls engan ávöxt, og allir draumórar
hans um það, að geta “smöglað” sér
inn á þing, undir merkjum Social
Credit sinna, muni reynast honum
markleysa ein.
Ekki er það óhugsandi að hann
fari þá að glóra i það, að það hafi
ekki verið langt frá lagi, það sem
S. G. hafi verið að préclika fyrir
honum um Social Credit farganið.
S. Guðmundson.
Just to Make Sure
We spend a million dollars for a
book on how to influence people,
and seventy millions for a battle-
ship to make sure.
+
Our confirmed old bachelor on
the statistical desk warns us that
if a girl has looks, money and
personality, we should be care-
ful for she probably has a bro-
ther who is an insurance sales-
man.
♦
One Way Out
When some fellows can no
longer afford to take their girls
around and give them a good time,
they marry them.
♦
The family never thinks that
daughter married as well as she
should, and the neighbors always
marvel that she married as well as
she did.