Lögberg - 24.08.1939, Blaðsíða 8

8
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 24. ÁGÚST, 1939.
Leyndarmálið í turninum
Eftir ANTHONY HOPE
Beaumaroy sagði þetta í fyrrilitningartón; og
orðin beindust að flokksforingjanum jafnt og
sjálfum honum, fyrir gleymskuna. Honum virt-
ist nú skemt af þessu, sem fyrir hafði komið með
áhaldið, hafði jafnvel innilega gaman af því; það
var éins og löngun og meðaumkvun dveldu einna
fastast í huga hans, frá þessu fyrsta einkatali við
Dr. Mary Arkroyd, þrátt fyrir óhappið með hnífa-
pars samstæðuna. ,
f
VI. KAPITULI.
Sagan um Duggle kaftein.
Jólin árið 1918 var mikil gleðihátíð, og
hvergi með meiri ánægjubrag en að Fornasetri.
Auk dýrlegrar heimilisveizlu, voru á sjálfan jóla-
daginn hoðnir til miðdagsverðar einnig nokkrir
nábúar, svo sem Miss Wall, Irechester-hjónin, Mr.
Penrose og Dr. Mary. Þá hafði Mrs. Naylor og
boðið Mr. Beaumaroy; henni þótti hann merki-
legur maður, og svo vorkendi hún honum líka
vegna þeirrar auðsjáanlega óánægjulegu stöðu, er
hann var bundinn við; en honum hafði ekki
fundist hann mega yfirgefa gamla manninn. Unga
stúikan hjá Dr. Mary var einnig boðin, ekki að-
eins til iniðdagsverðarins, heldur og i heimilis-
veizluna og til þriggja daga veru með þjónustu-
stúlku sinni, Jeanne, sem táraðist nú miklu minna
en áður; grátmildi hennar átti nú ekki lengur við;
eins og breytingin á Cynthiu og hin stranga bend-
ing Dr. Mary hafði látið henni ljóslega skiljast.
Gertie Naylor hafði beðið Cynthiu að koma og
hjálpa sér við að skemta undirforingjunum; þótt
hún hefði nú vel getað það hjálparlaust; þeir
voru aðeins þrír, og sé ung og lagleg stúlka ekki
fær um að skemta þremur undirforingjum, þá,
jæja, hvað er þá að verða úr okkur hér í Eng>-
landi? Og útkoman var líka sú, að Gertie varð
að annast þá alla hjálparlaust, ýmist einn og einn
eða þá alla sameiginlega. Cynthia hafði öðru að
sinna. En Gertie kvartaði hvorki um ástæður eða
afleiðingarnar.
Tilgátan frá Miss Wall um ofdrykkjuna og
meðalið við henni, var að engu orðin, og önnur
heilahrot hennar um Cynthiu þögguð af einkar
þægilegri hugsvölun í vitneskjunni um ólánsöm
ástamál stúlkunnar, sem gamli Naylor var svo
ónærgætinn að kalla “gott sælgæti fyrir gömlu
kisu.” Cynthia hafði sagt sögu sína; og hún
þurfti á meiri samúð að halda en hin skynsam-
lega úrlausn frá Dr. Mary hafði að hjóða; út af
þessari þörf hugkvæmdist Gertie í saklausri ein-
lægni, og með þegjandi samþykki vinkonunnar,
er sagt hafði henni sögu sína, að trúa fjölskyld-
unni og nánustu vinum fyrir þessu, þó að Cynthia
hefði verið eins klók og hún var hreinskilin, þá
hefði hún ekki getað konlið máli sínu i betra horf.
Hin móðurlega viðkvæmni Miss Naylor, hin
kurteislega aðstaða Naylors gamla, hin djúpa sam-
hygð og brennandi áhugi hjá Gertie um að heyra
söguna út í æsar, og löngun allra til að geta orðið
Cynthiu að liði, stuðlaði að því, að allir lögðu
sig fram um að láta hana gleyma raunum sínuin,
og fá hana til að njóta aftur glaðværðar lífsins.
Öll þessi samhygð átti opha leið að hjarta
Cynthiu; hún fann ánægjuna ná svo ört haldi á
sér, að hún beinlínis fyrirvarð sig út af því. Það
var því engih furða þó að Jeanne, sem æPð vissi
hvað við ætti, tæki eftir þv', að það skaplyndi hjá
Cynthiu sem grátsefninu olli,: var nú að breytast'
Hinn þóttafulli Naylor gamli leit á konu sína
með hversdagslegri tilfinning og ofurlítilli lítils-
virðing fyrir algengar dygðir hennar — til þess
ekki að nefna hugarþelið, sem þær prýddu. Dóttir
hans var honum sem dýrmætt leikfang, er hann
stríddi oft með fyndni sinni og hrekkjabröðum,
en bruðlaði svo gjöfum í vegna ánægjunnar af að
taka eftir hve dáindislega hún snerist við þeim,
þrátt fyrir ertnina áður. Honum datt aldrei í
hug, að leikfangið gæti brotnað; vænt eins og hon-
um þótti um hana, þá skorti kærleiks tilfinning-
una gagnvart dótturinni umhyggjusemi einlægrar
ástar. En vegna aðdáunar á syninum sá hann
ekki sólina, og gagnvart honum var skilningurinn
á nauðsyn stöðugrar umhyggju og hræðslan fyrir
huldri hættu sí-vakandi. I fjögur ár hafði hann
nú þjáðst af ótta óvissunnar um soninn; um vel-
ferð líkama hans og lífið sjálft. Y hverri vöku-
stund hljómaði í huga hans slíkt neyðaróp sem
Daviðs, “ó, að eg hefði dáið fyrir þig, sonur minn,
sonur minn.” Því sérhvert augnablik þessara
fjögra ára gat skeð, að sonur hans v*ri jafnvel
liðið lík. En þótt hin sífelda hræðsla, sem hann
á stríðsárunum hafði þjáðst af, en borið daglega
eins og með köldu blóði, og sem ekkert væri að,
væri nú horfin, þá var hugurinn þó ávalt með
snert af beyg isonarins vegna. Enginn af öllum
þeim sjálfboðum, sem í stríðið fóru, höfðu jafn-
ákaft lundarfar eins og Alec, hugsaði Naylor
gamli. Eins og hann fór, þannig hafði hann aug-
sýnilega komið aftur, ekkert nýtt ljós skinið hon-
um; síður en svo, því þrátt fyrir allar hugsjónir
hans eða missýningar um þessa vondu veröld og
hennar möguleika, um fólkið sem í henni býr og
hina sorglegu takmörkun þess, var hið ákafa hug-
arfar hans jafnvel enn örara en áður. Hvernig
gæti hann komist gegnum lífið án þess að verða
fyrir sárum vonbrigðum, án þess að hljóta hol-
undarsár af því er hann óumflýjanlega hlaut að
uppgötva ástandi heimsins viðvíkjandi? Naylor
gamli gat ekki séð hvernig slíkt mætti verða, eða
neina von um það; en góð og hæfileg kona var
vafalaust bezta úrlausnin, fanst honum.
Hann hafði rent rannsakandi augnaráði til
Cynthiu Walford, eins og Irechester tók eftir, en
þegar hann gaf henni nánari gætur, var hann
ekki að öllu leyti ánægður með hana. Alec þurfti
að fá staðfasta og ákveðna konu, er væri honum
sem vernd; einhverja líkari Mary Arkroyd, það
fann hann; ef Mary aðeins vildi klæðast snyrti-
legar, minnast þess að hún væri, eða gæti verið,
aðlaðandi ung Stúlka; ef hún kastaði mortéli sínu
og staut út um gluggann, án þess þó að fleygja
með þeim frá sér hinum vakandi, heilbrigðu og
íhugulu sálar-eiginleikum, sem gerðu hana svo
aðdáanlega hrífandi. En hann varð brátt að
sleppa þessari hugsjón sinni. Sonar hans eigin
tilhneiging var sú, að veita en ekki leita að vernd
og aðstoð.
A hina hryggilegu raun Cynthiu hafði Alec
eitt sinn minst við föður sinn. “Að hugsa sér
mann í brezkum einkennisbúningi, sein slíkt að-
hefst, gerir mig óðan af gremju,” hagði Alec sagt.
En sú ósanngirni! Því samkvæmt öllum nátt-
úrlegum lögum hljóta, þar sem margar iniljónir
manna eru í herklæðum, að vera einhverjir svik-
arar og óþokkar meðal þeirra. En það var eins
og Alec teldi sig ábyrgðarfullan fyrir framferði
allra kóngsins hersveita. Heiðvirði þeirra var
hans hróður; fyrir þeirra misgjörðir hlyti hann
persónulega að bæta. “Þessi Beaumaroy hefir
kannske tapað samvizku sinni gagnvart slíku sem
þessu, en drengurinn minn hefir helgað sér þær
mijjónir,” nöldraði gamli maðurinn með sjálfum
sér — þótt nöldrið væri stolti þrungið.
Með sjálfum sér gagnrýndi faðirinn afstöðu
málsins þannig, að hjá Alec væri alt háð bráðri
tilhneiging, löngun til að mýkja, að afmá, að bæta
,fyrir hverja misgjörð. Stúlkan unga héfði verið
stórlega meidd; með sinni næmu samhygðarkend
liti Alec svo á, að hún myndi finna sig saurgaða
af sambandinu við óþokkann, og blett á mann-
orði sínu fyrir að láta svo auðveldlega blekkjast.
Þessu öllu yrði að sópa úr hjarta hennar og end-
urminning, ef unt v*ri.
Með sárri tilfinning, sem hún jafnvel fyrir
sjálfri sér ekki vildi kannast við, tók Mary Ark-
royd eftir því hvað var að gerast. Hún hafði
kastað frá sér öllum ástarórum og hverju því, er
þeim fylgdi, en hún dáðist mjög að Alec Naylor,
og henni fanst Cynthia, samkvæmt almnenu orða-
tiltæki, “naumast nógu góð” handa honuin. Væri
það ekki fremur hjákátlegt, hugsaði hún, að ein-
mitt sú staðreynd, að Uynthia hefði hagað sér
eins og ofurlítil heimsk gæs, gerði henni nú unt
að fanga svaninn?
“Þér eruð að taka frá mér sjúkling minn,
Alec kafteinn,” sagði hún við hann í spaugi, “og
veitið honum mikla umönnun.”
Hann roðnaði, en svaraði mjög blátt áfram:
“Henni virðist geðjast vel að tala við mig, og mér
finst hún gædd fremur skýrri greind, Dr. Mary.”
(Hún átti nú gælunafnið “Dr. Mary” hjá öllum
hópnum í Fornasetri, og var ávörpuð þannig með
snert af tæpitungu hreim).
ó, sancttT simplicitas! Mary langaði til að
segja að Cynthia væri fremur algengur unglingur.
Geðjaðist vel að tala við hann, vissulega! Auð-
vitað gerði hún það, notaði við hann öll sín meyj-
arvopn, og undraðist með nærri því óttakendri
ánægju, áhrif þeirra á þessa glæsilegu hetju. Nú,
jæja, en sú einfeldni hetjunnar!
Þessar hugleiðingar komu fram á hinni
óembættislegu hlið í huga hennar, þegar hún þetta
jólakvöid tók eftir hinni varfærnu, átakanlega ó-
beinu og hikandi aðferð Alec Naylors við að ná
hinum fullþroskaða ávexti, sem þarna var honum
innan handar að fanga. “Þann hluta í riddara-
skap hans að vilja taka á sig annara raunir, getur
hún ekki enn látið sér hugkvæmast!” hugsaði
hún. — Mary var hálf-óþolinmóð, hálf-treg til
aðdáunar, sem ekki er óalgengt sambland í huga
þeirra, er háar kröfur gera til dygðugs lífernis.
Niðurstáðan varð á hinn bóginn sú, að hin ljósa
mvnd Alecs tapaði nokkru af hetjudýrðinni í huga
hennar.
En hvað snerti hina embættislegu afstöðu
Dr. Marys, þá vai* Turnhúsið enn þrálátlega mið-
stöð hugsana hennar; og í sambandi við það kom
í ljós ráðgátan um afstöðu Dr. Irechesters. Hún
hafði fært sér í nyt leyfi Beaumaroys, þótt hún
væri í vafa um hvort það væri rétt gert, því hún
var en lítt reynd í nákvæmni hefðarreglanna, og
sendi lækninum bréfið, ásamt hreinskilinni skýr-
ing á eigin tilfinning um það, hvers vegna hún
sinti kallinu um að vitja Mr. Saffrons. En þótt
Irechester væri einkar vingjarnlegur þegar þau
hittust við miðdagsverðinn að Fornasetri, og tal-
aði oft til hennar meðan all-lengi var beðið eftir
að máltíðin byrjaði (því Alec kafteinn og Cynthia,
Gertie og tveir undirforingjarnir komu mjög seint,
höfðu auðsjáanlega gleymt máltíðinni við fágaðri
unaðssemdir), en mintist aldrei á bréfin, eða
Turnhúsið og íbúa þess. Mary var sjálf of feimin
til að vekja' máls á þessu, en undraði sig þó á
þögn hans því viðvíkjandi; einkum vegna þess,
að honum var það auðsjáanlega enn minnisstætt.
Það sá hún af því, að þegar eftir máltíðina allir
höfðu hampað portvínsglösunum hver öðrum til
heilla, mælti hann við Penrose, er gegnt honum
sat við borðið:
“Við vorum um daginn að minnast á turn-
inn í heiðinni, sem, eins og þér vitið, er áfastur
við smáhýsið hans Mr. Saffrons, og enginn vissi
neitt um sögu hans. Yður er kunnugt um Inkston
alt frá ómunatíð, og munið þér enga sögu um
Turnhúsið?”
Mr. Penrose stundaði lögmannsstörf í London,
en bjó í litlu gamaldagshúsi við þorpsgötuna ná-
lægt Irechesters heimilinu, og eyddi frístundum
sínum við að kynna sér forneskjur og staðalýs-
ingar umhverfisins; fróðleikur hans um þetta var
all-víðtækur, ef ekki mjög þýðingarmikill. Pen-
rose var smávaxið, nettlegt gamalmenni með hvítt
gamaldagslegt síðskegg, skrækraddaður og hlátur
hans hryssingslegur.
“Það er til saga um Turnhúsið, sem ágætlega
á við jóladagsfagnaðinn, ef þið viljið hlusta á
hana,” svaraði Penrose.
Mjóa röddin var hrífandi; og vonin um sögu
setti samkomugestina hljóða, meðan Penrose
þuldi fram sögu sína, og tilfærði henni til sönn-
unar frásögn hins þá “elzta íbúa” sveitarinnar,
sem nú hefði safnast til feðra sinna; sagan hefði
gerst fyrir áttatíu árum, þegar öldungurinn var
ungur maður.
Til Inkston kom skyndilega, eins og utan úr
geimnum ókunnur sjófarandi og settist að í litla
húsinu á heiðinni. Af honum var sterk brenni-
víns- og tóbakslykt; lét hann alla skilja það, að
nafn sitt væri Duggle og hann hefði verið skip-
stjóri — kafteinn. Hann var ógeðslegur maður og
framferðið ennþá ljótara en ásýndin.
f augum hinna kyrlátu og siðavöndu þorps-
búa þeirra tíma var. Duggle kafteinn hryllileg
mannvera og sein fyrirþoði einhverra vandræða.
Ekki aðeins var hann afskaplegur drykkjumaður
— það, sem var eins og annað eðli hans og einnig
uppspretta til verzlunarlegs ágóða í þorpinu, hefði
líklega aðeins skoðast vítavert — en hann blótaði
og ragnaði með voðalegu guðlasti; fyrirleit prest-
inn, hæddist að opinberuninni og jafnvel að sjálf-
um guðdómnum. Myrkrahöfðingjann sagði hann
vin sinn. Þessi Duggle kafteinn var hræðilegur
náungi. Hárið reis á höfðum Inkstons-búa við
nálægð hans, eins og ekki var að undra!
, “Fólkið hefir vafalaust skolfið af glaðværð
yfir öllu þessu,” sagði Mr. Naylor eins og til skýr-
ingar..