Lögberg - 06.11.1941, Blaðsíða 1

PHONE 86 311
Seven Lines

,A V'^on«’o1j
i°xZ

‘
Cot'
Servioe
and
Satist'action
'Sl. ARGANGUE
PHONE 86 311
Seven Lines

„ c
ers
d
0°t-

For Better
Dry Cleaning
and Laundrv
NCMER 45
Við bæjarstjórnarkosningar í
Winnipeg, sem fram fara þann
28. yfirstandandi mánaðar, verð-
ur í kjöri til skólaráðs mætur fs-
lendingur, Bergþór Emil John-
son; hefir hann um alllangt
skeið tekið drjúgan þátt i ís-
lenzkum mannfélagsmálum í
þessari borg, og hvnrvetna þótt
hinn liðtækasti maður. Mr.
Johnson er fæddur í Mikley, en
fiuttist ungur með foreldrum sín-
um til Lundar; hann útskrifað-
ist af Jóns Bjarnasonar skóla, en
lauk síðan kennaraprófi, og
stundaði skólakenslu í grend
við Winnipeg í sjö ár; hugur
hans beindist að lögfræðinámi,
er hann stundaði í eitt ár, en
varð að hætta við vegna þröngs
fjárhags.
Mr. Johnson hefir lagt gjörva
hönd á margt; hann hefir verið
Leitar endurkosningar
í boejarstjórn
Mr. Victor B. Anderson, leitar
endurkosningar til bæjarráðs
fyrir 2. kjördeild þann 28. þ. m.
Hann hefir átt sæti í bæjarráði
Victor B. Anderson
í sex ár við góðan orðstör og
batnandi; er hann manna sam-
vinnuþýðastur, og telur ekki eft-
ir sér nein þau spor, er kjósend-
um hans miðar til hagsbóta. Mr.
Anderson verðskuldar endur-
kosningu með auknu afli at-
kvæða, og má því vist telja, að
fslendiingar veiti honum óskift
fylgi.
kaupmaður, fiskimaður( bóndi,
leikhússtjóri og fréttaritari fyrir
Winnipeg Free Press, en starfar
nú í þjónustu Union Loan and
Investment félagsins er þeir
Péturssons-bræður starfrækja;
hann hefir verið forseti “Fróns”,
átt sæti í stjórnarnefnd Þjóð-
ræknisfélagsins, og er um þess-
ar mundir forseti Sambandssafn-
aðar.
Aðeins einn íslendingur mun
hafa átt sæti i skólaráði Winni-
pegborgar, Árni lögfræðingur
Anderson, og er nú langt um lið-
ið. Nú gefst íslendingum kost-
ur á að styðja til skólaráðs á' ný,
hæfan áhugamann, sem góðs má
af vænta á þeim vettvangi, þar
sem Mr. Johnson er, og ætti hver
og einn íslenzkur kjósandi í 2.
kjördieild, að gera sér það að
skyldu, að greiða honum for-
gangsatkvæði.
Flutti ræðu um
söngment á
Norðurlöndum
“Grand Forks Herald” frá 26.
október flytur all-ítarlegan út-
drátt úr ræðu um söngment á
Norðurlöndum, “Our Scandina-
vian Heritage of Song,” sem dr.
Richard Beck hafði flutt á 60
ára afmælishátíð norska karla-
kórsins “Bjarne” í Grand Forks
kvöldið áður, en dr. Beck var
aðalræðumaður við það tæki-
færi.
Samkvæmt frásögn blaðsins
hafði ræðan, jafnhliða því að
vera lýsing á norrænni söng-
ment, verið lögeggjan um viðhald
og varðveislu norrænna menn-
ingarverðmæta hér í álfu. Fram-
haldandi rækt við söngment
Norðurlanda. í landi hér, taldi
ræðumaður meginþátt í þjóð-
ræknislegri viðleitni Norður-
landabúa alment vestan hafs.
Blaðið getur þess einnig, að
dr. Beck hafi verið einn af þrem
mönnum sem karlakórinn sæmdi
60 ára afmælismerki sínu við
þetta tækifæri; hinir voru John
Moses ríkisstjóri Norður Dakota,
sem er fæddur og uppalinn í
Noregi, og Henry Holt, formaður
Norway Relief nefndarinnar þar
í ríkinu.
Tilkynning til Lögbergs
Kæri ritstjóri:
f sambandi við bréf mitt dags.
24. f. m. viðvíkjandi lausnar-
beiðni íslenzku rikisstjórnarinn-
ar leyfi eg mér að tilkvnna þér
að mér hefir nú borist svohljóð-
andi símskeyti frá utnaríkis-
ráðuneytinu i Reykjavík:
Ríkisstjóri i gær tilkynti eft-
irfarandi: Eftir að hafa kyni
sér svo rækilega sem kostur
hefir verið viðhorfið á AIl>ingi
hefir ríkisstjóri ákvcðið að
fresta J>vi að fallast á lausnar-
beiðni ráðuneijtisins þar til út-
séð er um það hverja af-
greiðslu dgrtíða.rmálin fá a
aukaþingi því er mí situr.
Ráðuneytið hefir ekkert að at-
huga við frest þennan og mun
það halda áfram stjórnarstörf-
um á sama hátt sem hingað
til.
Símskeyti þetta virðist sent
frá Reykjavík hinn 31. október.
Með beztu kveðjum,
Thor Thors.
--------V---------
Prófessor Sigurður
Nordal sœmdur
nafnbót
Splunkurnýtt mánaðarblað,
The Scandinavian News, sem
gefið er út í bænum London v
Ontariofylki, lætur þess getið,
að á fimtugasta starfsafmæli
sinu, þann 12. október síðastlið-
inn, hafi Gautaborgarháskóli í
Sviþjóð, sæmt prófessor Sigurð
Nordal heiðursdoktorsnafnbót.
Áherzla mikil var á það lögð við
þessd hátíðarhöld, hver menning-
arleg nauðsyn að samvinna milli
Norðurlandaþjóðanna væri, og þá
ekki hvað sízt eins og nú hag-
aði til.
--------V—--------
Býður sig fram til
bœjarstjórnar
Mr. Ernest Hallonquist ,
Við næstu bæjarstjórnarkosn-
ingar í Winnipeg, þann 28. þ. m„
bj'ður sig fram í 2. kjördeiild Mr.
Erncst Halloncjuist, sænskur
blaðútgefandi, ötull og áhuga-
samur, liðlega fertugur að aldri:
hann leitar kosningar til eins
árs, eða fyrir það tímabil, sem
C. Rhodes Smith gegndi eigi til
enda vegna kosningar hans á
fylkisþing. Mr. Hallonquist er
fæddur og uppalinn í 2. kjör-
deild, og hefir mikið gefið sig
við mannfélagsmálum við góðum
árangri; hann er vel hæfur mað-
ur fyrir þá stöðu, er hann nú
sækir um, og væri vel, að fslend-
ingar veittu honum fylgi. Mr.
Hallonquist er kvæntur maður
og á tvö börn; heimili hans er
að 964 Valour Road.
Fimtíu ára afmœli
Norðurlandamála-
deildarinnar
við ríkisháskólann
í Norður Dakota
Allmargir háskólar í Banda-
ríkjunum hafa um langt skeið
vei.tt fræðslu í Norðurlandamál-
um og bókinentum. Einn af
þeim er ríkisháskólinn í Norður
Dakota og átti Norðurlandamála-
deildin þar fimtíu ára afmæli á
þessu hausti.
Deildin var stofnuð með sér-
stakri ríkisþing'ssamþykt árið
1891, er mælti svo fyrir, að
fræðsla skyldi veitt við ríkishá-
kólann í Grand Forks i norræn-
um fræðum, og hófst kensla í
þeim þar þá um haustið. Fyrsti
kennarinn var norskur prestur,
Dr. .Richard fíeck,
prófessor í norrænum fræðum
við háskóla Narth Dakota ríkis.
Rev. G. T. Rygh, sem gegndi því
embætti í fjögur ár, «g féll
kenslan þá niður um nokkur ár.
Hófst hún að nýju haustið 1898
og var kennarinn prófessor E. J.
Rollefson, er kendi jöfnum hönd-
um Norðurlandamál og efnafræði
na'stu þrjú árin.
Þá varð John Tingelstad, sem
einnig var prestvígður maður,
prófessor í þýzku og Norður-
landamálum, og kendi hann þau
fræði næstu tíu árin^ eða til 1911,
en þá gerðist hann eingöngu
kennari í Norðurlandamálum og
bókmentum og skipaði það em-
bætti þangað til hann lét af
starfi 1928. Hann hafði mætur
á islenzkum fræðum og kendí
um skeið norrænu; þótti hann
ágætur kennari og var einkum
kunnur fyrir túlkun sína á rit-
um Henriks Ibsen, norska leik-
ritaskáldsins heimsfræga.
Árið 1928-29 önnuðust tvcir
ungir háskólamenn norskrar
ættar kensluna í Norðurlanda-
málum en þá um haustið tól<
dr. Richard Beck við kenslunni
í þeim fræðum og forstjórn
deildarinnar og hefir skipað það
embætti síðan. Jafnframt kensi-
unni, hefir hann, eins og al-
kunnugt er, flutt sæg fyrirlestra
um Norðurlönd, bókmentir
þeirra og menningu, víðsvegar,
sérstaklega um íslenzk og norsk
efni, og ritað mjög mikið um
sömu efni, á ensku, íslenzku og
norsku.
Sökum þess hve margir af
nemendum rikisháskólans i
Norður Dakota eru af norskum
ættum, er mest áherzla lögð á
kenslu í norsku og norskum bók-
mentum í Norðurlandamáladeild-
inni, en bókmentir annara Norð-
urlandaþjóða verða þó ekki úl-
undan. Ríkisháskólinn í N.
Dakota er einn af tveim háskól-
um í Bandaríkjum (hinn er
Cornell), sem árum saman hefir
veitt fræðslu i íslenzku nútíðar-
máli; stunda 5 nemendur það
nám í vetur. Fornmálið (nor-
Frú Jórunn Líndal látin
Síðastliðinn laugardag lézt eft-
ir þvinær þriggja mánaða þnng-
bært sjúkdómsstríð á Almenna
sjúkrahúsinu hér i borginni, frú
Jórunn Lindal, kona Walters J.
Lindal( K.C., forseta Liberal
samtakanna í Manitoba, ein hin
allra glæsilegasta og áhrifamesta
dóttir íslenzka landnámsins í
Vesturheimi. Frú Jórunn var á
fertugasta og sjötta ahlursári er
dauða hennar bar að; í rauninni
í blóma lífs með sívikkandi verk-
svið framundan; hún var dóttir
hinna valinkunnu hjóna, Magn-
úsar Hinriksscnar og eftirlifandi
konu hans, Kristínar, er um langt
skeið bjuggu rausnarbúi í Þing-
vallanýlendunni í Saskatchewan.
Frú Jórunn vakti ung athygli á
sér fyrir frábærar gáfur; húu
naut sinnar fyrstu mentunar í
bænum Yorkton en hóf siðan nám
við Manitoba háskólann og lauk
stúdentsprófi árið 1916; að því
loknu hóf hún laganám og naut
starfsæfingar í lögvísi á skrif-
stofu H. A. Bergman, K.C. Árið
1919 laúk frú Jórunn fullnaðar-
prófi í lögum með fyrstu ágætis
einkunn og öðlaðist málafærslu-
réttindi ári seinna; hún var
meðal þeirra fyrstu kvenna er
lagaprófi luku í Manitoba, og
hlaut sakir frábærra hæfileika
sinna og námsástundunar, heið-
ursverðlaun lögfræðinga félags-
ins í fylkinu.
Þann 25. apríl 1918 giftist
Jórunn eftirlifandi manni sínum
Walter J. Lindal, K.C. Varð
þeim tveggja dætra auðið er
heita Anna Ruth og Elizabeth
Jo; efnilegar stúlkur í heima-
húsum. Um nokkurt skeið
stundaði frú J'órunn málafærslu-
störf i félagi við mann sinn; en
brátt kom að því að þjóðfélagið
krefðist af henni umfangsmeiri
og margþættari starfa. Hún tók
sterkan þátt í samtökum Liberal
kvenna; hún var virkur þátttak-
andi í University Women’s Club,
forseti fyrir Women’s Canadian
Club, meðlimur i Social Seience
félagi Winnipegborgar, og átti
jafnframt sa>ti i Central Council
of Social Agencies; hún átti
frumkvæði að því að láta skrá-
setja atvinnulaust kvenfólk i
borginni, með það fyrir augum
að afla því atvinnu. Og 1936
var hún af sambandsstjórn skiji-
uð í ráðgjafarnefnd, er var hluti
af National Employment Com-
mission; varð hún brátt forseti
þeirrar nefndar; í þeim víðtæka
og ábyrgðarmikla verkahring
naut frú Jórunn þar sem ann-
arstaðar óskifts tráusts; enda
gekk hún jafnan heil og óskift
að verki. Með þvi síðasta er
frú Jórunn tók sér fyrir hendur
var það, að hrinda í framkvæmd
fra'ðslustarfsemi meðal cana-
diskra hermanna, þar sem gerð
væri fyrir þvi ljós grein hve
mikilvæg væri þaa grundvallar-
atriði, er nú væri barist um.
Tóku hernaðarvöldin í Ottawa
tillögur hennar í þessa átt til
fylztu greina og bygðu á þeim
þær fræðsluaðferðir, sem nú eru
viðhafðar.
Með frú Jórunni Lindal er
gengin grafarveg sú kona af ís-
lenzkum stofni, er risið hefir
hæzt í canadisku þjóðlífi og
varpað hefir fegurstum bjarma
á islenzka mannfélagið vestan
hafs; hvin var göfug kvenhetja,
sem holt væri að sem ailra flest-
ir árfþegar hins íslenzka kyn-
stofns tækju sér til fyrirmyndar.
Frú Jórunn var jarðsungin á
þriðjudaginn frá útfararstofu
Thomson’s að viðstöddum afar-
miklum mannfjölda. Kveðjumál
flutiu Dr. E. M. Howse; prestur
Westminster kirkjunnar og Dr.
W. C. Graham, skólastjóri við
United College.
Lögberg vottar Mr. Lindal og
sifjaliði hans öllu hlýja hlut-
tekningu í þeim þunga harmi,
sem nú hefir að þeim verið kveð-
inn.
ræna) er einnig kent þar, og
hafa nokkrir framhaldsnemend-
ur stundað þá grein, meðal ann-
ara núverandi forseti ensku-
deildar háskólans.
Háskólinn á einnig yfir að ráða
all-stóru íslenzku bókasafni, og
áttu islenzkir stúdentar þar
laust eftir aldamótin frumkvæð-
ið að stofnun þess; söfnuðu þeir
fé tif þess meðal landa sinna og
varð vel ágengt. En eins og
löngu er kunnugt hafa margir
þeir íslendingar, sem mesta
frægð hafa unnið sér og þjóð
sinni í landi hér, útskrifast af
Norður Dakota háskóla; er það
og orðinn stór hópur af íslenzku
fólki, sem lagt hefir þar að ein-
hverju leyti stund á íslenzk
fræði og norræn.
-------V--------
Sambandsþing
kemur saman
Siðastliðinn mánudag kom
sambandsþingið i Ottawa saman,
en því hafði, sem vitað er, ein-
ungis verið frestað frá i vor til
þessa tíma. Fyrstu, aðalraíðuna
flutti King forsætisráðherra, er
laut í megin atriðum að stríðs-
sókn canadisku þjóðarinnar, og
viðhorfi stríðsins yfir hÖfuð.