Lögberg - 04.12.1941, Síða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 4. DESEMBER, 1941
5
safnaðarins og um trúboðið.
Aðrir ganga þar vel og fast i
spor hans. Hann er forgöngu-
maðurinn. Þeir eru sporgöngu-
menn.
En hvorugt þetta myndi end-
ast til forustu, ef ekki væri
fleira, sem til greina kæmi.
Framgirninni og einurðinni
verða að fylgja hæfileikar. Sá
maður er ekki lengi látinn hafa
orð fyrir öðrum, sem ekki dug-
ar til þess. Og hugkvæmninni
og frumkvæðinu verða að fylgja
framkvæmdir og starfsþrek. Ali
þetta hefir Pétur átt í rikum
mæli. Hann tekur forustuna og
hann heldur henni.
f öllu þessu er Pétur jafnoki
Páls. Þeir ganga fram, hvor á
sínu sviði. Og þó að svið Péturs
væri þrengra í fyrstu, þar sem
hann starfaði meðal Gyðinga, þá
stóð það ekki lengi, því að Pétur
hefir brátt tekið að starfa úti
um lönd. Það er engin leið að
neita t. d. erfikenningunni um
það, að Pétur hafi starfað i Róm
og verið forstöðumaður þessa
mikla safnaðar.
Á einu sviði hefir þó Páll ver-
ið miklu framar, og það var i
vísindum öllum og mótun guð-
fræðinnar. Því miður höfum vér
ekki til bréf eftir Pétur, er hlið-
stæð verði talin við bréf Páls, til
þess að dæma um þetta. í Nýja
testamentinu eru tvö bréf, sem
bera nafn Péturs, en langt er
frá þvi, að nokkur vissa sé um
það, hvort þau eru með réttu
honum eignuð. En jafnvel þótt
svo væri, þá sýna þau ekki mjög
mikið í þessu efni, nema þá það
helzt, að þau komast hvergi i
nánd við Pálsbréfin miklu í
þessu efni. Fyrra bréfið, sem
sennilega má telja, að sé með
réttu eignað Pétri, er að visu
yndislegt að trúarlegri dýpt og
kristilegri fegurð, en guðfræði
þess er ekki mikil, og það sem
hún kemur þar fram með, þá er
hún næsta lílt guðfræði Páls.
Hygg eg það sannast, að bæði
Pétur og aðrir hafi í því efni
mjög mótast af Páli, eins og eðli-
legt var.
En móti þessum guðfræðilega
skarpleika Páls hefir Pétur átl
annað, og það var hin laðandi,
barnslega, glaða og örfandi per-
sóna. Fyrir Páli hafa menn
borið lotningu. En Pétur hefir
hver maður elskað. Og það er
meira. Jesús hefir sameinað
hvorttveggja. Lærisveinar hans
hafa gert hvorttveggja að bera
lotningu fyrir tign hans og elska
hann sakir kærleika hans að
fyrra bragði. En ekki efast eg
um, að ástin til hans hefir yfir-
gnæft alt annað.
Hvar, sem Pétur kom, hafa
menn orðið glaðir, því að altaí
og allsstaðar var hann sá, sem
lífgaði og létti af mönnum á-
hyggjum og sorgum.
Merkilegt er að athugia það,
að hættan á hrösunum og gönu-
skeiðum eldist ekki af Pétri.
Postulasagan segir að vísu ekki
frá sliku. Það er auðséð, að
þar er ekki heimild frá Pétri
sjálfum, en það hefir verið hann,
sem hélt slíku á lofti, og úr
Markúsarguðspjalli kemst það
svo inn í hin guðspjöllin. Mark-
úsarheimildin nær á hinn bóg-
inn ekki til síðari hlutans áf riti
Lúkasar, Postulasögunnar.
En við fréttum af þessu ann-
ars staðar að. Páll segir frá þvi
i Galatabréfinu, 2. kapítula, og
ber Pétri ekki vel söguna, þvi
að hann er allreiður, er hann
minnist þeirra viðburða. Pétur
hefir komið til Antíokkíu, þar
sem Páll þá starfaði. Eins og
hans var von og vísa, umgengst
hann bræðurna alla saman af
fullum innileika, gyðing-kristna
og heiðin-kristna. — En svo
kemur babb i bátinn. Nokkurir
strangleikamenn frá frumsöfn-
uðinum i Jerúsalem koma til
Antíokkíu bg hneykslast á þessu,
að Pétur skuli hafa sanineytt ó-
umskornum mönnum, þótt
kristnir væru. Og þegar Pétur
fer að gæta nánar að, sér hann
á þessu missmíði og fer að gæta
nánar, að draga sig i hlé,
úr samneytinu. Fyrir það fær
hann svo þessa miklu ádrepu hjá
Páli. — Eg vil ekki fara lengra
út í þessa frásögu. Eg hefi að-
eins nefnt hana hér til þess að
sýna, hve líkur sjálfum sér Pét
ur er enn.
Ef til vill er þó allra merkileg-
ust erfikenningin um það, að á
efstu árum sínum, hafi Pétur
ætlað að forða sér á laun frá
Rómaborg til þess að komast
undan Nerós-ofsókninni, en
mætt frelsaranum við borgar-
hliðið. “Quo vadis, domine?”
spyr Pétur (hvert ertu að fara,
herra?) Og hann svarar: Til
borgarinnar til þess að verða
krossfestur í annað sinn.” Þá
sneri Pétur við, og gekk glaður
í dauðann.
Þessi saga er að því afar-
merkileg, að hún sýnir, með hve
opnum augum kirkjan hefir
kjörið sér Pétur að foringja og
jarli Krists. Það var ekki af
því, að hún kannaðist ekki við
veikleika hans og hrasanir, held-
ur þrátt fyrir þær — og ef til
vill einmitt vegna þeirra. Hann
var maður eins og vér, en hann
var kristinn maður, maður, sem
aldrei brást viljandi.
—(Kirkjuritið).
------V--------
Dánarfregn
Fimtudaginn 20. nóvember
andaðist Jón Jónsson á heimili
óla Stephanson i grend við
Hensel, N.D., eftir stutta legu.
Jón sál. fluttist til Ameríku á-
samt foreldrum sínum árið 1888,
og hefir síðan átt heirna í Norð-
ur Dakota.
Jón giftist árið 1909 Arndísi
Johnson, misti hann hana í
febrúarmánuði 1911. En árið
1921 giftist hann í annað sinn,
Guððbjörgu Arnheiði Thomas-
son. Eignuðust þau hjón þrjú
börn, eina dóttur og tvo syni
sem eiga heimili hér í íslenzku
bygðinni í Norður-Dakota. Hafði
Jón sál. átt heima hjá O. Steph-
anson síðustu 5 árin.
Jón var maður hæglátur og
fáskiftinn og bera þeir er þektu
hann, honum þann vitnisburð,
að hann hafi verið mannkosta-
maður og að öllu leyti og ein-
lægur vinur þeirra er reyndust
honum vinveittir.
Mánudaginn 24. nóvember var
Jón sál. jarðaður frá kirkjunni
á Mountain og lagður til hvild-
ar í íslenzka grafreitnum vest-
ur af Hallson, N. D. Séra H.
Sigmar jarðsöng.
-------y—r—-----
Dánarfregn
Snemma morguns þann 11.
nóvember lézt á heimili dóttur
sinnar, Beatrice Thorsteinsson.
að Leslie, Sask., merkiskonan
frú Hlaðgerður Grimsdóttir
Hlaðgerður Thorláksson.
Thorláksson, ekkja Þorsteins sál.
Thorlákssonar, bróður þeirra
séra Páls og séra Steingríms.
Hún var jarðsungin af séra Carl
J. Olson, að Leslie, að viðstöddu
miklu fjölmenni. önnur athöfn
fór fram i kirkju Fyrsta lút-
erska safnaðar i Winnipeg á
laugardaginn 15. nóv. þar sem
séra Valdimar J. Eylands em-
bættaði og hefir hún vafalausl
verið afar fjölsótt lika.
Hlaðgerður sál. var fædd að
Akureyri í Eyjafjarðarsýslu á
fslandi 28. júní árið 1864. Faðir
hennar hét Grímur Laxdal og
móðir hennar Aldís Berginann.
Aldís var systir Jóns Bergmanns
sem var faðir séra Friðriks Berg-
manns, sem lengi var prestur í
Norður Dakota og í Winnipeg —
og einnig kennari í islenzkum
fræðum við Wesley College í
þeirri borg. Hlaðgerður sál.
misti föður sinn þegar hún var
tveggja ára að aldri. Hún, á-
samt móður sinni og bróður
koin til Nýja fslands árið 1875.
Þau mæðginin voru í allra fyrsta
hópnum, sem kom til Gimli í
október það ár. Árið 1880, eðá
um það bil, fluttist stór hópur
af fólki frá Nýja íslandi til
Pembina County í Norður Dak-
ota undir leiðsögn séra Páls Þor-
láksonar og myndaði þar blóm-
lega nýlendu, eða hún varð eink-
ar blómleg á sinuin tíma. f þess-
um hópi var Aldís Bergmann
Laxdal, og börn hennar, þ. e. a. s.
Hlaðgerður og Daniel. Þau sett-
ust að í Mountainbygðinni. Aldís
var mesti kvenskörungur og á
meðal annars var hún ágæl yfir-
setukona og sagt er að hún hafi
tekið á móti um 500 börnum á
meðal nýlendufólksins í Dakota
á hinum erfiðu frumbýlingsár-
um. Þá voru hvorki læknar né
sjúkrahús og kom því þekking
hennar og lægni að góðum not-
um.
Þann 9. des. 1881 giftist Hlað-
gerður Þorsteini Þorlákssyni.
Bróðir brúðgumans, séra Páll,
gaf þau saman að Garðar, N.D.
Ungu hjónin settust að á heim-
ilisréttarlandi á milli Garðar og
Mountain, þar sem Gunnar
Björnsson á nú heima. Þau
bjuggu þar aðeins í þrjú ár,
eignuðust landið, seldu það og
fluttu svo til Mountain og höfðu
þar gistihús, sem lengi var
nokkurs konar hæli fyrir þá,
sem til nýlendunnar fluttu. Þar
dvaldi fólk og undir sér vel á
meðan það var að átta sig og að
koma sér fyrir í hinum nýju
heimkynnum. Á Mountain átiu
þau heima í sex ár. Þaðan fóru
þau til Milton, N.D. og þar var
Þorsteinn búðarmaður hjá al-
þektum kaupmanni, Kelly að
nafni. Einnig seldi hann hluta-
bréf í námafélagi og lífsábyrgðir
fyrir Montreal Reserve félagið.
Sem sölumaður skaraði Þor-
steinn fram úr í því umhverfi og
fékk hann pianséttu-hnappa
með demantssteinum sem viður-
kenningu um það.
Til Winnipeg flutti fjölskvld-
an árið 1901, en dvaldi þar að-
eins í þrjá mánuði. Þaðan fóru
þau til Clandeboye, Man. og
bjuggu þar á landi; en áttu um
leið búð í Selkirk bæ. Voru
þau á landinu á sumrin en i
Selkirk á vetrum. Seinna tók
elzti sonur Þorsteins og Hlað-
gerðar, Páll, við búðinni. Þau
áttu heirna í Selkirk og því um-
hverfi i þrjú ár og fluttu svo til
Winnipeg og áttu þar heima
þangað til 1909. Það ár keyptu
þau stórt bú nálægt Austur-
Selkirk og bjuggu þar með mik-
illi rausn í fimm ár og hurfu svo
aftur til Winnipeg og áttu þar
heima unz Þorsteinn lézt 11.
marz 1932. Eftir lát manns
síns ferðaðist Hlaðgerður á milli
barna sinna og dvaldi hjá þeim
tima og tima. Svo stofnuðu þær
mæðgur — hún og Beatrice —
heimili í Winnipeg og bjuggu
þar saman til 1940. Þá giftist
Beatrice og Hlaðgerður dvaldi
hjá henni og manni hennar að
Leslie, Sask., unz kallið kom.
Þorsteini og Hlaðgerði varð
tólf barna auðið. Hið fyrsta dó
strax eftir fæðingu. Tvær stúlk-
ur dóu i bernsku — Lovisa
Henrietta og Bessie Jakobina.
Elzti sonur þeirra, Páll, lézt árið
1936. Var hann vel þektur og
að góðu kunnur í Vatnabygðun-
um og víðar. Kona hans var
Elín Johnson, dóttir Guðjóns
Johnsons og Oddnýjar konu
hans.
Átta börn eru ennþá á lífi
og eru sem fylgir:
1. Aldís Inga Clara, gift W.
H. G. Michaels. Þau hjón eru
búsett að Tulsa, Oklahoina.
2. Louisa Rannveig Ethel, gift
Alex Johnson sem er sonur Jóns
Jónssonar frá Hjarðarfelli og
Vilborgar konu hans. Þau hjón
eiga heima í Winnipeg.
3. Daniel Alfred, kvæntur
Jónínu dóttur Þorsteins Þor-
steinssonar og önnu konu hans
í Leslie. Yngri hjónin eru bú-
sett í Detroit, Mich.
4. Bessie Sigurjóna Maud.
Maður hennar hét Fred Jobin.
Hann er dáinn. Ekkjan á
heima í Detroit, Mich. Þau hjón
voru um eitt skeið búendur i
Leslie-bygðinni og áttu líka
heima í Leslieí bæ.
5. Guðrún Elín Ólöf, gift Abe
Brand, og eru í Detroit, Mich.
6. Valgerður Sylvia Mae, gift
Amos Jones og eiga þau heima i
Corinth, Kientucky í Bandaríkj-
unum.
7. Helga Lillian, gift Greer
Mooney og lifa þau i Detroit
líka.
8. Áróra Beatrice, gift Einari
Þorsteinssyni, sem er sonur
Þorsteins Þorsteinssonar og
Önnu konu hans að Leslie.
Barnabörnin eru 17 og barna-
barnabörnin 6. Allir niðjar
hennar eru hið myndaríegasta
og vænlegasta fólk og hefir get-
ið sér góðan orðstír hvar sem
það hefir þekst.
Frú Hlaðgerður var ágætum
hæfileikum gædd og hún var val-
kvendi í fylsta máta. Hún var
höfðingi og átti líka til höfð-
ingja að telja. Séra Friðrik J.
Bergmann og hún voru syst-
kynabörn og neitar enginn sann-
gjarn maður að séra Friðrik var
mikill gáfumaður og prédikan
með afbrigðum. Daniel Laxdal,
lögmaður, bæjarstjóri í Cavalier,
N.D. og State Land Commis-
sioner í Norður Dakota var al-
bróðir hennar. Eggert Laxdal,
stórkaupmaður að Akureyri og
dannebrogsmaður var hálf-bróð-
ir hennar. Móðir Gríms Lax-
dals, sem er vel þektur í Vatna-
bygðunum og miklu víðar, var
hálfsystir hinnar látnu. Jón
Laxdal, tónskáld á Akureyri er
albróðir Gríms. Sigríður Swan-
son, kona Fred Swansons í
Winnipeg var bróðurdóttir Hlað-
gerðar.
Eg kyntist frú Hlaðgerði,
manni hennar og börnum árið
1907, þegar eg var að prédika i
kirkju Tjaldbúðarsafnaðar i
fjarveru sóknarprestsins, séra
Friðriks J. Bergmanns, sem þá
var að taka sér hvíld, ásamt
fjölskyldu sinni og Einari
Kvaran, að Gimli, Man. Eg var
þá kornungur námspiltur við
Gustavus Adölphus Oollege að
St. Peter, Minn. Var eg oft
gestur á Þorlákssons heimilinu
og mætti þar ávalt hlýleik og
velvild. Allar þær heimsóknir
eru mér ógleymanlegar.
Frú Hlaðgerður var góð og
guðhrædd kona, ástrik eiginkona
og umhyggjusöm og elskandi
móðir — og ágæt húsmóðir.
Hún bauð af sér góðan þokka í
hvívetna og var ávalt vinsæl á
meðal samferðafólks sins á lífs-
ins erfiðu braut. Hún var glað-
lynd að eðlisfari og hvíldi yfir
henni birta, sem allir könnuð-
ust við, sem koniu á heimili
hennar. Gestrisni hennar var
sann-íslenzk og var hún ætíð
fús að létta undir með öðrum,
sem áttu erfitt á einn eða annan
hátt.
Hún dó í Drotni og hefir nú
hlotið eilífa sælu og dýrð í
háum himinsölum hjá honum.
Blessuð sé minning þessarar
kristnu sæmdarkonu í Jesú
nafni!
Carl J. Olson.
Engjadagur
Eftir Kristján Einarsson frá Djúpalæk.
[Kristján er fæddur 16. júlí 1916. Hann er sonur Einars Eiríks-
sonar bónda að Djúpalæk í N.-Múlasýslu og Gunnþórunnar
Jónasdóttur konu hans. Kristján hefir stundað nám á alþýðu-
skólanum á Eiðum.].
Eg veit ekkert fegurra en sumar í sveit,
með sólvermdan gróður um laut og barð,
um hæðir og fjöll er hjörð á beit
og hrossin sér dreifa við bæ og garð.
Það er rakað og slegið á öllum engjum,
það er ómur af gleði i loftsins strengjum.
Hljómar berast frá léttum leik
lítilla barna, glöðum stúlkum og drengjum.
Fólkið erfiðar sælt og sveitt.
Sól á brúnleita vanga skin.
Þeim guð hefir mikla gæfu veitt,
sem gleði finna við störfin sín.
Piltarnir breiða skára skera
og skerpa eggjar, en stúlkur bera
heyið saman í flekki og föng,
i fögru veðri er allsstaðar nóg að gera.
Tún eru slegin og taðan hirt.
Titrar loftið af fuglasöng.
Veðursins mildi er mikils virt.
Mennirnir skilja við verkin ströng
og taka sér hvíld við brekku og bala.
Bændurnir glaðir við fólkið tala
um verksins gafg og um loftsins lit,
um lífið og störfin í smábæjum frammi til dala.
Dg bústýrur leysa upp böggla og föt,
í bróðerni er snætt í víðum sal,
rúgbrauð með smjöri, kál og kjöt
og kaffi er drukkið, svo hættir tal.
I grænu lyngi er næðis notið,
af nokkrum vakað, en öðrum hrotið.
En hugirnir hverfa frá hita dags
til hamingjustundanna síðustu, er hver hefir hlotið.
En upp er risið, þvi áfram skal.
Iðnin er sveitainannsins líf.
Og nóttin færist um fjörð og dal
og færir sérhverjum hvíld og hlíf.
Allir nóttina ljúfu lofa
hún leyfir öllum að gleyma og sofa.
En engir njóta þess unaðs meir
en engjafólkið í hlýlegum sveitakofa.
Leitaðu ei gæfunnar langt i geim,
þú lánsami maður, sem fæddist í sveit,
því hvar sem þú ferð leitar hugur þinn heiin
og hjartað er bundið við minningareit.
I Þú finnur ei gæfuna i framandi löndum
og friðlaus þú reikar á ókunnum ströndum.
Þvi sælan er heima i sveit þinni, hjá
syngjandi börnum og vinnandi höndum.
—(Vaka.).
“Við höfum numið
tilgáturnar út!”
Fyrlr tilstilli vandlega útbúinnar
Verðskrár, hafa EATON'S numið
brott allar tilgátur i sambandi við
pðstpantanir, og gert mögulegt að
kaupa þannig vörur með fullvissu
um fullkomna ánægju.
EATON’S Verðskrá hefir verið í
þjðnustu canadiskra bændabýla í
meira en fimtiu ár. Sérhver hlutur
í þessum "Búðum milli spjaldanna”
ber með sér nákvæma lýsingu. Og
sérhver mynd er nákvæmlega tákn-
ræn um hlutinn eða vöruna. Sveitá-
fðlki gefst tækifæri til þess að velja
úr margskonar fatnaði, húsgögnum,
búnaðaráhöldum, sem aðeins fást í
stðrverzlunum.
Af þessum ástæðum leita þúsundir
ánægðra viðskiftavina til EATON’S
Verðskrár í sambandi við nauð-
synjar sínar. peir hafa sannfærst
um, að innkaup með Póstpantana
Verðskrá EATON’S, eru trygg, ný-
tfzkuleg og handhæg.
-rr.EATON Cí—
WINNIKð
EATONS
Gjafir til hinnar nýju
kirkju að Vogar, ■
Manitoba
Þess hefir áður verið getið i
blöðunum, að hinni nýbygðu
kirkju að Vogar, Manitoba hafi
verið gefnar rausnarlegar gjafir,
auk þeirra framlaga í peninguni
frá bygðarfólki til kirkjubygg-
ingarinnar, seni mega kallast al-
veg óvenjulega mikil, svo að það
mun að mestu leyti vera búið
að borga fyrir kirkjuna, sem
kostaði yfir tvö þúsund dollara.
En aðrar gjafir til kirkjunnar,
sem nú eru komnar, eru sem
fylgir:
Orgel, gefið af börnum Jóns
heitins alþingismanns Jónssonar
frá Sleðbrjót og konu hans Guð-
rúnar, til minningar um foreldra
sína og bróður. Guðmund, er
andaðist á síðastliðnu sumri.
Tiu dollarar frá Mrs. Mekkin
Guðmundsson á Lundar. Mani-
toba, til minningar um systur
sína, Guðrúnu, ekkju Jóns frá
Sleðbrjót, er einnig andaðist i
sumar, sem leið. Verður þessu
fé varið til að kaupa kertastjaka
i kirkjuna.
Tuttugu og fimm dollarar í
peningum frá kvenfélaginu Ald-
an að Vogar, til minningar um
ágæta félagssystur, Ragnhikli K.
Jónsdóttur Mathews, sem and-
aðist 7. september síðastliðinn.
Guðmundur Jónasson fiski-
kaupmaður í Winnipeg er að
láta smiða altari í kirkjuna.
Bauð hann að gefa það, þegar
kirkjan var vigð.
Winnipeg deild brezka og er-
lenda bibliufélagsins gaf biblíu
(Pulpit Bible), sem séra Valdi-
mar Eylands afhenti við vígslu
kirkjunnar.
Allar þessar rausnarlegu gjafir
eru þakkaðar af hlutaðeigend-
um.
G. Á.
-------LV---------
Frú Einstein kom nýlega til
Kaliforníu, og var henni við það
tækifæri sýndur Wilsons-stjörnu-
turninn þar. M. a. var henni
sýndur 100 þuml. sjónaukinn
mikli, og er hún spurði, til hvers
hann væri notaður, var henni
sagt, að það væri til Jæss að á-
kvarða ásigkomulag hiinin-
geimsins.
—Jíeja, svaraði frú Einstein,
— það gerir maðurinn minn nú
aftan á gömlu umslagi.