Lögberg - 11.06.1942, Page 3

LÖGBERG. FIMTUDAGINN 11. JÖNÍ, 1942
3
“Union Now” gjöri scr grein
*yrir hve mikilvægt hlutverk
Austurlnda-búar hafa að inna at
hendi á komandi tima. Ef sá
skilningur er ekki fyrir hendi,
er ógæfan vís og meiri en nokkru
sinni fyr.
Sannarlega hefir aldrei verið
meiri þörf en nú á sárri iðrun
hins hvíta manns er stóð svo ó-
gæfusamlega á verði á nitjándu
öldinni og kom þeiin reiknings-
skil um yfir á menn og konur
tuttugustu aldarinnar eins og nú
er komið á daginn. Vissulega
ættu jþeir nú að d*ila bróðurlega
hinum óumræðilegu gæðum
þessa heims með hinum ótöldu
rniljónum Austurlanda.
Uppástunga Mr. Streit er mjög
hagfeld til að sameina aft hinna
tveggja miklu stórvelda. Síðan
hu gmyndin kom fram hefir hún
óðlast þunga eins langt og ófrið-
armálin ná. Hugsjón og rétt-
lætistilfinning tillögunnar er dá-
samleg! Hin haganlega settu
takinörk eru samboðin hverri
djúpsettri ráðagerð til að gefa
alheiminum nýtt snið og form.
En eg held að Mr. Streit gruni
ósjálfrátt að hin sömu öfl er
sigldu þjóðbandalaginu i strand,
muni ef til vill einnig koma
l>essari hugmynd fyrir kattar-
nef. Með öðrum orðum, hið ó-
endurfædda hjartalag stórveld-
anna.
Mr. Streit viðurkennir að ríki,
s,eni ekki hafa fullan sjálfsá-
kvörðunarrótt, sé dálitið torvett
að samræina í þessa heild, eins
(>g t. d. Indland, vegna þess, að
hugmyndin feli ekki i sér ákvæði
um sjálfstjórn allra þjóða. Að
hinu leytinu er nokkur mótsögn
í ummælum hans í “The Declar-
ation of Inter-Independence and
t-nion,” sein bygð er á sjálf-
stæðis yfirlýsingu Ameríku. að
“Allir menn eru skapaðir jafn-
•ngjar og þeim er af skaparan-
uni veitt frjálsræði til að haga
sinum eigin málum eftir vild, og
til að tryggja þennan rétt, skal
þjóðin sjálf kjósa sína eigin
stjórn.” — Bretland mundi að
líkindum ekki kæra sig um at-
kvæðagreiðslu í Indlandi, eða
•lapan á Koreu og Mansjúríu.
Aðal vandkvæðin við að inni-
hinda jafn mannmörg ríki, eins
°g Kina og Indland í Evrópu
handalaginu, liggja í því að þau
mundu bera ofurliði öll önnur
öki vað snertir tiltölulega full-
trúatlöu.
Eftir kosningalögum Banda-
eikjanna og Frakklands til efri
málstofunnar, mundi Kína fá 3G
fulltrúa, Indland 30, Bandaríkin
I~ og Bretlad 4. Mismunurinn
er ennþá meiri “in the House of
Iteputies,” þvi þá fengi Kina 90,
Indland 75, Bandaríkin aðeins
og Bretland 11. Þessar tölur
eru nægilegar til að sigla hug-
myndinni í strand í þessu formi,
svo framarlega sem hún á að
tulka algjört jafnrétti en ekki að
hreytast í skripaleik.
Myndun sérstaks Asíu-banda-
lags með Kína og Indlandi, sem
hafa likan fólksfjölda og að
Eússlandi viðbættu, virðist eina
leiðin út úr iþessu öngþveiti. En
har sem Ausiturlöndin telja
mannfjölda, ekki i miljónum,
heldur hundruðum miljóna, yrðu
°H framtíðarviðskifti við Evrópu
aÓ gjörast milli sambandanna
s.láltra en ekki einstakra ríkja.
I þessu fyrirhugaða valda
jalnvægi hefir Rússland í raun
(>g veru mest að segja um þær
1 anitiðarlínur er dregnar verða.
I‘að er svo af því, að Rússland
er hálft í Evrópu og hálft í Asíu
°g getur þvi fvlgt hverri heild-
'uui sem það kýs fremur. Sam-
haird Rússa. Kina og Indlands er
alls ekki óhugsandi, en hvort svo
verður er algjörlega undir
'estiir-lýðveldunum komið.
Að stríðinu loknu sé eg ljós-
Jega að Kína og Indland hefja
iðnað i stórum stil og vélbúa
erflokka sína. f því efni er
ússland fráha'r fyrirmynd til
hamkvæmda, án utanríkis fjár-
óflunar. Rússar munu fúslega
láta i té reynslu sína og aðra
aðstoð við að koma á fót nýtizku
iðjuverum i báðum þessum lönd-
um. Þvi niá ekki gleyma að
Rússland hefir mörgum sinnum
boðið stærri lán með.betri skil-
málum í yfirstandandi stríði,
heldur en Ameríka og Bretland
hala nokkurn tínva séð sér fær.t
að bjóða.
Með aðstoð Rússa mun Kina
byggja sína eigin skriðdreka og
flugvélar og það er fylsta á-
sitæða til að búast við, að fimm
ára áætlanir geti gjört kraftaverk
hjá okkur eins og þeim, og geti
gjörsamlega umbreytt Kína og
Indlandi á fáum árum.
Aðeins fyrir þessar ástæður,
en ekki af neinni stjórnfræði-
legri góðgjörðasemi getum við
gjört okkur von um að fá okk-
ar bróðurhluta hjá Ameriku og
Bretlandi við endurreisn heinvs-
ins.
(Lauslega þýtt úr Tímaritinu
“Asía”, marz, 1942).
Jónbjörn Gislnson.
Hin mikla elfur
Jörgen Bukdal, merkur gagn-
rýnandi, ræðir um það i smá-
grein einni, hvílikt vonleysi grípi
stundum ýmsa rithöfunda yfir
því, hve furðulega litil áhrif þeir
í rauninni hafi á almenning með
öllum sínum skrifum. En hann
bendir þeim aftur á, að þótt á-
hrifa frá þeini gæti að vísu lítið
á yfirborðirtu, þá sé það þó eng-
um efa orpið, að rödd þeirra
slái oft til hljóðs i djúpum
mannssálnanna og veki þar ólgti,
sem á örlagastund brjótist fram
með miklum krafti.
Hann segir eitthvað á þessti
leið: Andlegra áhrifa virðist oft
gæta tiltölulega litið í lifi manna.
En mætti samt ekki segja eitt-
hvað .svipað um þau og árnar i
Austurríki. Þær renna lengi
neðan jarðar og hvergi sézt
þeirra vottur. En svo alt i einu
brjótast þær upp á yfirborðið og
sézt Iþá, að þær eru geysivatns-
miklar. Á renslinu neðanjarð-
ar hafa þær marglaldað kraft
sinn.
Eg geri ráð fyrir, að yfirleitt
flestum leiðtogum á andlegu
sviði geti við og við orðið eitt-
hvað svipað innanbrjósts og þeim
rithöfundum, senv hinn danski
gagnrýnandi er hér að hug
hreysta.
Má t. d. ekki hugsa sér, að
þeim kennurum, sem taka starf
sitt alvarlega, falli allþungt, er
þeir sjá æskuna, einn hóp á fæt-
ur öðrum, hverfa á brott úr
skólanuin, án þess að hafa vaxið
þar að mun að mannviti og
manngöfgi. Og sjá svo, að ak-
urinn virðist aldrei hafa staðið
jafn hvítum til uppskeru fyrir
hverskonar lýðskrumara, sein
byggja trúboð sitt fyrst og fremst
á múgæði, blindri, gagnrýnis-
lausri hjátrú og lægstu auðvirði-
legustu hvötum.
Fáum sanngjörnustu mönnum
mun þó koma til hugar, að þrátt
fyrir alt þetta hafi ekki eitthvað
unnist á í menningar og mann-
úðarátt með bættum skólum og
aukinni fræðslu. Og engum dett-
ur i hug, að slikt myndi hollráð
menningarlega séð, að jafna
skóla við jörðu og loka munni
kennarans.
Eg þori einnig að fullyrða, að
mörgum presti finnist oft upp-
skeran siná af starfi sínu og á-
hrifin af boðskap kristindómsins
furðu lítil á hug og hjörtu mann-
anna.
Þeir menn, sem raunverulega
eru í andstöðu við kristindóm,
grípa þá gjarnan tækifærið og
vilja telja fólki trú um, að alt
starf kirkju og kristni sé hel-
ber hégómi, sem enginn ætti að
styrkja.
Enga dul ber að draga á það,
að siðleysi kristinna þjóða er
mikið og grimd geigvænleg. Sakir
mikilla og siendurtekinna yfdr-
sjóna eru hjörtu einstaklinga og
þjóða sem blæðandi und.
En hinu má eigi heldur
gleyma, að án kristindómsins
ættu þeir, sem nú ganga í
myrkrum, enga von. Og þrátt
fyrir það þó áhrifanna frá boð-
un kenningar Krists gæti oft lít-
ið á yfirborðinu, þá lifa áhrifin
i djúpi sálarinnar og geta oft á
örskjótri og óvæntri stund bloss-
að upp.
Hver einasta mannssál, sein
eitt sinn ihefir hlotið fræðslu um
líf og starf meistarans mikla,
mun Idrei að eilífu geta glevmt
honum.
J hinu fræga leikriti Ibsens
“Keisara og Galilea” segir Júlían
Apostata eitthvað á þessa leið:
“Þú getur ekki skilið það, þú
sem aldrei hefir verið undir á-
hrifavaldi guðmannsins. Það er
meira en aðeins kenningin ein,
sem hann helti yfir heiminn,
það var óstjórnlegur töfrakraft-
ur, sem fylgdi honum, og hann
læsti siig frá sál til sálar. Þeir
sem eitt sinn hafa komist í kynni
við hann geta aldrei glevint hon-
um.”
Svo máttugir töfrar hafa frá
öndverðu fylgt persónu Jesú
Krists, að sá sem eitt sinn hefir
ihaft sagnir af 'honum man hann
að eilífu. Hver sem flytur er-
indi ’hans má eiga það vist, þó
oft beri iítið á um stund, að orð
hans lifa i djúpum sálnanna
eins og voldug neðanjarðar elfur,
sem alt í einu getur brotist fram
með óvæntum þunga.
Og þó margt sé rætt um mátt-
leysi kristninnar, er það aug-
Ijóst, að langsamlega flest alt
það, sem til mestra heilla horfir
í inenningu þjóða og lífi, á rætur
sínar að rekja til kristindóms-
ins, er margræktað og fágað
fyrir mátt hans og áhrif.
En sem kunnugt er, á heiðin
hugsun enn mörg vígi óunnin,
enda koma i sifellu nýjar og
nýjar kynslóðir fratn á sjónar-
svið ófágaðar í hugsun, með ó-
stýrilátt eðli, og óþroskaða, óbil-
gjarna eiginhagsnninahyggju. Alt
þetta fólk þarf að takast á kné,
og því þarf að kenna einföldustu
lífssanniindi og brýna það til
mikilla átaka og fórnar fyrir
fagrar hugsjónir. Þó kristninni
hafi oft vel tekist í því að magna
kraft kynslóðanna og safna hon-
um i eina þunga elfi, fagurs og
þroskavænlegs lífs,, þá er það
einnig vitanlegt. að á sumuni
timum er sem áhrií öll drepist
mjög á dreif, svo að árangur
sýnist tvisýnn. Þeir tímar munu
nú vera yfirstandandi.
En inargt bendir til, að bráð-
lega taki að rofa til. Gáfaðir
ungir riithöfundar risa nú viðs-
vegar upp erlendis, sem bann-
færa efnishvggjuna og þau áhrif,
sem hún hefir haft á einstakl-
inga og iþjóðir.
Sten Selandi segir t. d.: “Hefir
nokkur kynslóð lifað jafn fá-
tæk sem min. Við eigum ’hvergi
fótfestu. Við svifum í lausu
lofti milli tveggja veralda.”
Og Walter Lippmann bætii
við: “Það er ómögulegt að lifa
raunverulega hamingjusömu lífi
án þess trausts og ánægju, sem
heilbrigð trú ein getur veitt.”
Og hinn ungi, danski rithöf-
undur, Arne Sörensen, sem nú
kveður svo mjög að, segir enn-
fremur:
“Smátt og smátt er æskulýður-
inn að átta sig á, að tilvera án
Guðs er vitfirring. Það sem á
komandi tímum mun setja merki
sitt mest á mannlegt líf er bar-
áttan fyrir því, að mannkynið
á ný komist í samband við frum-
uppsprettu sína, Guð.”
Þeir timar munu brátt koma,
að hver heilbrigður maður snýr
i klárri fyrirlitningu baki við
öllum þeim, sem gera loft alt
lævi blandið af trúleysi á guð-
lega forsjón og kjósa sér þann
ógöfuga hlut, að blanda eitri
vonlausrar lífsskoðunar i bikar
barnsins og villa því sýn í sókn
æðri verðmæta.
Skáldið og jafnaðarmaðurinn
Bernard Shaw leggur á það
meiri og ineiri áberzlu í siðari
bókum sinum, að það sé krist-
indómur fyrst og fremst, sem
cigi yíir að ráða þeim smyrslum,
sem mýkt geti og læknað mann-
leg mein. Um það segir hann
t. d.: “Eg skal játa fúslega, að
t-ftir að hafa brotið heilann i sex-
tíu ár um mannlegt eðli og heim,
sé eg enga leið út úr eymd ver-
aldarinnar aðra en þá leið, sem
Kristur sjálfur hefði valið, ef
hann hefði setið að stjórn meðal
þjóðanna.”
Hverjum manni með heil-
brigða hugsun ætti að vera það
Ijóst, að í baráttunni fyrir heill
og velferð kynslóðanna má hann
aldrei vera hlutlaus Og jafn-
framt ætti það að vera augljóst
mál, að ómögulegt er að taka
þátt í slíkri baráttu án þess vit-
andi vits og af heilum óskiftum
hug að skipa sér undir merki
kristindómsins, þeirrar stórkost-
legu og íegurstu hugsjónar, sem
nokkuru sinni hefir fram kom-
ið.
, Sá sem berst gegn kristinni
lífsskoðun — og þó 'hann sé ekki
nema aðeins afskiftalaus — er
hann hinn mesti níðingur gagn-
vart mannlegu félagi. Það er
siðferðileg skylda, sem liggur á
herðum hvers manns, að hann
treysti og styðji alt það sann-
asta og mikilverðasta i menningu
sinnar þjóðar og hjálpi sein
flestum til að eignast sem bezta
og sannaista lífsskoðun.
I bók sinni, “Lú the Steps of
the Maslter,” segir Morton frá
einkennilegum dansi meðal hálf-
vilts þjóðflokks, er hann sá í
hérði einu handan við Jórdan.
Þeir, sem tóku þátt í dansinum
klöppuðu með höndunum, stöpp-
uðu með fótunum og endurtóku
i sifellu sömu orð. Því lengur
sem leið, þvi háværari urðu þeir,
og brátt tekur að sjást blika á
hnífa á meðal þeirna. Dansinn
dunar ineð vaxandi krafti, rykið
þyrlast upp, alt verður einn alls-
herjar öskapnaður og villi-
menska.
Höfundinum segist hafa orðið
það að hugsa til liðins tíma, er
þetta sama hérað var bygt mönn-
um, sem stóðu á húu menningar-
stigi, svipuðu því sem nú blómg-
vast í Evrópu. Og hann hugsar:
“Ætli eitthvað svipað þessu
muni einhvern tíma verða sýnt
á Trafalger Squiare, einu stærsta
torgi Lundúna, eða á Place de la
Concorde í Paris?” Og ennfnem-
ur segir hann: “Okkar heimur,
svo ófuHkominn sem hann nú
er, hann er þó ennþá kristinn
heimur og á ræitur sínar í krist
indóminum. Alt það, sem stend-
ur gagn kristindóminum, hversu
þýðingarlítið sem það annars
kann að virðast, það er alt
hnefahögg frá viltum, dýrsleg-
uiii öflum, seni ætið hafa beðið
tilbúin eftir því að dansa á rúst-
um þess hrundna með brugðn-
um hnifum.”
Hluitverk kristninnar er það
fyrst og friemst að sameina allan
þann siðgæðislega og trúarlega
mátt, sem hver kvnslóð býr yfir,
í eina mikla meginelfi, sem með
ómótstæðilegum þunga fellur
fram öllu þrí til vaxtar og heilla.
sem bezt er, sannast og fegurst
í þjóðliífinu. Hver einasti mað-
ur, sem ann þjóð sinni og landi,
á að leggja þar hönd á plóg, ella
getur svo farið, að hann megi
saga um, að einhvern tíma sjá-
ist i ihelgum véum blika á
brugðna rýtinga villimenskunn-
ar i taumlausum, vitstola dansi.
Páll Þorleifsson.
—(Kirkjuritið)
NEW SYLLABUS
ANNOUNCED FOR AIR
CADETS
Revision of Air Cadet instruc-
tion has been announced by
Group Captain D. C. M. Hume,
National Director of the Air
Cadet League. Changes have
been made in training to meet
R.C.A.F. standards.
Air navigation, a n t i-g a s
training, hygiene, and meteoro-
logy are new subjects included
in the Air Cadet syllabus. Air
navigation, which will include
theory of flight and aero en-
gines, comprising a 58-hour
course' and raising the total
hours of instruction from 216 to
288. is the principal change.
The new syllabus divides cadet
study into 14 subjects, parallel-
ing Air Force training, and it
will require a time-table of ap-
proximately four hours per week
for 36 training weeks a year.
Air cadets attending school
will find that their school cur-
riculum contains several cadet
subjects, for which school work
will earn a training credit in
their squadron. Non-school
squadrons will be encouraged to
complete the new syllabus in two
years. Thus, boys of 15 enter-
ing the Air Cadet League will
have a final cadet year in which
to take advance study.
Aircraft building is no longer
a required subject. Construc-
tion of both solid scale and fly-
ing models, however, will be en-
couraged as a separate activity
with special recognition.
Subjects of the new syllabus
are as follows: Air Navigation,
Signals, Physical Training,
Drill, Mathematics, Aircraft
Recognition, Adminis-
tration and Organization, Air-
manship, First Aid, Armament,
Anti-Gas Training, Meteorology,
Knots and Splices, Hygiene and
Sanitation.
Business and Professional Cards
VICTORY BOWLING
FIVE and TEN PINS
•
Símtð 206 til þess að
tryggja aðí?anK
•
SELKIRK. MANITOBA
J. W. MORRISON & co.
General Hardvrare
MÁL og OLlUR
“Sé það harðvara, höfum við hana”
SIMI 27 0 — SELKIRK. MAN.
Gilhuly’s Drug Store THE REXALL STORE Lyf,jasérfrœð ingar SELKIRK, MAN. Sími 100 Nætursfmi 25 SINCLAIR’S TEA ROOMS Staðurinn þar sem allir vinir mætast. SELKIRK, MAN.

Dr. P. H. T. Thorlakson SELKIRK LUMBER
205 Medical Arts Bldg. Company
Cor. Graham og Kennedy Sts. Verzla með
Phone 22 866 Húsavið og allar tegundir af byggingarefni
• Kostnaðaráætlanir veittar ðkeypis
Res. 114 GRENFELL BLVD. Sfmi 2 54 P.O. Box 362
Phone 62 200 SELKIRK, MAN.
J. J. SWANSON & CO.
I.IMITF.D
308 AVENUE BL.DG., WPG.
•
Fasteignasalar. Leigja hús. Út-
vega peningalán og eldsábyrgfS.
bifreiðaábyrgð, o. s. frv.
Phone 26 821
EYOLFSON’S DRUG
PARK RIVER, N.D.
tslenzkur lyfsali
Fólk gretur pantað meðul og
annað með pósti.
Fljót afgreiðsla.
Peningar til útláns
Sölusamningar keyptir.
Bújarðir til sölu.
INTERNATIONAL LOAN
COMPANY
304 TRUST & LOAN BLDG.
Winnipeg
DR. B. J. BRANDSON
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham og Kennedy Sts.
Phone 21 834—Office tímar 3-4.30
•
Heimili: 214 WAVERLEY ST.
Phone 403 288
Winnipeg, Manitoba
Legsteinar
sem skara framúr
Úrvals blágrýti
og Manitoba marmari
Skrifiö eftir verðskrd
GILLIS QUARRIES. LTD.
1400 SPRUCE ST.
Winnipeg, Man.
DR. A. BLONDAL
Physician & Surgeon
602 MEDICAL ARTS BLDG.
Simi 22 296
Heimili: 108 Chataway
Sími 61 023
Thorvaldson &
Eggertson
Lögfræðingar
300 NANTON BLDG.
Talsfmi 97 024
DR. A. V. JOHNSON
Dentist
»
506 SOMERSET BLDG.
Telephone 88 12 4
Home Telephone 27 702
ST. REGIS HOTEL
285 SMITH ST.( WINNIPEG
•
pœgilegur og rólegur bústaður
i miðbiki borgarinnar
Herbergi $2.00 og þar yfir; með
baðklefa $3.00 og þar yfir
Ágætar máltíðir 40e—60c
Free Parking for Guests
DRS. H. R. and H. W.
TWEED
Tannlœknar
•
406 TORO.NTO GEN. TRCSTS
BUILDING
Cor. Portage Ave. og Smith St.
PHONE 26 545 WINNIPEO
A. S. BARDAL
848 SHERBROOK ST.
Selur líkkistur og annast um út-
farir. Allur útbúnaður sá bezti.
Ennfremur selur hann allskonar
minnisvarða og legsteina.
Skrifstofu talsími 86 607
Heimilis talslmi 501 562
DR. ROBERT BLACK
Sérfræðingur I eyrna, augna, nef
og hálssjúkdómum
216-220 Medical Arts Bldg.
Cor. Graham & Kennedy
Viðtalstlmi — 11 til 1 og 2 til 5
Skrifstofuslmi 22 251
Heimilissími 401 991
Arthur R. Birt, M.D. 605 MEDICAL ARTS BLDG. Winnipeg Lækningastofu-slini 23 703 Heimilisslmi 46 341 Sérfræðingur i öllu, er að húðsjúkdómum lýtur Viðtalstlmi: 12-1 og 2.30 til 6 e. h. Dr. S. J. Johannesson 215 RUBY STREET (Beint suður af Banning) Talsfmi 30 877 • Viðtalstlmi 3—5 e. h.

Office Phone Res. Phone
H. A. BERGMAN, K.C. 87 293 72 409
islenzkur lögfræðingur
• Dr. L. A. Sigurdson
Skrifstofa: Room 811 McArthur 109 MEDICAL ARTS BLDG.
Building, Portage Ave.
P.O. Box 1656 Office Hours: 4 p.m.—6 p.m.
Phones 95 052 og 39 043 and by appointment