Lögberg - 05.11.1942, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMTUDAGINN 3. NÓVEMBER, 1942

inga slík að þ*eir vildu sem fyrst
öðlast lykilinn að bókmentun-
um í þessum nýja heimi. Senni-
lega mun erfitt að finna marga
Vestur-íslendinga nú, sem ekki
kunna tungu þessa lands og
vissulega er enskan ekki nýtt
mál því fólki, sem hér er fætt.
Hvað á þá bréfritarinn við með
“nýrri tungu”? Er það Espe-
ranto, eða eitthvað þvílíkt? Hætt
er við að brezkum mönnum þætti
það nokkur frekja ef farið væri
fram á að þeir legðu niður
tungu sína, því engin þjóð kann
betur að meta tungu sína, sögu
og fortíð, heldur en brezka
þjóðin.
We must be free or die, who
speak the tongue
That Shakespeare spake; the
faith and morals hold
Which Milton held.
Getur nokkur efast um að
slíkar hugsanir sem þessar hafi
veitt þjóðinni styrk í hinni ægi-
legu baráttu, sem hún nú á í.
Hver láir þá brezkum mönnum
þótt þeir geymi tungu sína og
menningarerfðir, sem helgan
dóm? Og hver láir íslendingum
þótt þeir vilji varðveita sem ást-
fólgið aukamál þá tungu, sem
geymir ritverk Snorra, ljóð
Matthíasar og sálma Hallgríms?
Að nokkur skuli amast við slíku
er óskiljanlegt, því aldrei hefir
það verið talið til menningar-
leysis eða óvinveitt menningu
nokkurs lands að þegnar þess
kunni fleira en eitt tungumál.
Ef svo væri, myndi tungumál
ekki vera kend í skólum lands-
ins.
Annars er þetta ekki nýr boð-
skapur, sem bréfritarinn flytur
í þessu einkennilega bréfi sínu.
það er gamla sambræðslu
(melting pot) kenningin, sem nú
er fyrir löngu orðin úrelt.
Eg lýk máli mínu með nokkr-
um tilvitnunum í rit þess manns,
sem hefir sérstæða þekkingu á
þessum málum og veit því hvað
hann er að tala um, en það er
prófessor Watson Kirkconnell.
Affectionate mastery of a
second language in the ancient
mother tongue actually en-
hances the quaiities of such
men’s lives and gives them
greater value as Canadians
(Twilight of Liberty).
As a Canadian, he is not
poorer but richer because he
realizes his place in a notable
stream of human relationship
down through the centuries. His
sense of family, the clan, and
the race can scarely fail to
vitalize the quality of his
citizenship. He grows greater
than himself by virtue of his
conscious pride in the past and
his determination to be worthy
of it. (Canadian Overtones).
> There is nothing so shallow
and sterile as the man who de-
nies his ancestry. The “one
hundred per cent” American (or
Canadian) is commonly one who
has deliberately suppressed an
alien origin in order to reap
the material benefits of a well-
advertised loyalty. There can
be little hope of noble spiritual
issues from such prostituted
patriotism. (Canadian Over-
tones).
Ingibjörg M. Jónsson.
Spakmœli
Heimurinn bregsi þeim, er
ireysla honum eingöngu.
“Eg verð þess var, að eins-
konar vonleysi og uppgjöf hef-
ir búið um sig í sál minni á
hinu liðna ári. Eg vænti ekki
mikillar hamingju það sem
eftir er æfidaga minna.”—H. G.
Wells, í “Homo Sapiens.”
Eldraun.
“Stálið stælist í sama eldin-
um, sem viðurinn brennur og
eyðist í.”—Harry Emerson Fos-
dick.
Tárin.
“Sumir hlutir sjást skýrast
aðeins gegnum tárin.” — James
Reid.
Mælskulisi.
“Tilfinnniganæmi er hin eina
mælskuorka. Það er list nátt-
úrunnar og lög hennar eru ó-
tvíræð. Hinn einfaldi tilfinn-
ingamaður hefir miklu meiri
sannfæringarkraft en hinn gáf-
aðasti kaldsinnismaður. — La
Rochefoucauld.
V andr æðamaður inn.
“Það er maðurinn, sem ekki
lætur sér ant um hag annara
manna, sem á við hina mestu
erfiðleika að stríða, og mestu
illu kemur til leiðar. Það er
frá slíkum mönnum, sem öll
mannleg ógæfa stafar.”—Alfred
Adler (frægur sálarfræðingur).
Hið óforgengilega.
Hinn þekti enski prestur og
sálfræðingur, Leslie Weather-
head segir: “Þegar eg hugsa um
hin eyðileggjandi verk mann-
/
anna, er sú fullvissa huggun
mín, að hið illa getur aðeins rif-
ið sundur myndirnar af veru-
leikanurp. Filman — veruleik-
inn sjálfur er í hendi Guðs.”
Hið dularfulla.
“Hið dásamlegasta og yndis-
legasta, sem andi mannsins get-
ur kannað, er hið dularfulla.
Það er uppspretta allrar sannr-
ar listar og vísinda.” — Fró-
fessor Einstein.
Ljósið í myrkrinu.
“Vertu hughraustur, bróðir
Ridley,” sagði hinn aldurhnigni
og göfugi Latimer, er þeir voru
á leiðinni til Oxford, en þar
beið bálkösturinn þeirra, “með
Guðs hjálp skulum við kveikja
í dag það blys í Englandi, sem
aldrei mun slokna.”
Latimer er fæddur árið 1475,
varð biskup 1535, barðist fyrir
siðbótinni, en varð að ganga á
bálið á dögum Blóð-Maríu árið
1555. Latimer reyndist sann-
spár, því að alt það blóð, er
María drotning lét úthella, gat
þó ekki slökt ljós siðbótarinnar.
Bækurnar, sem seljast mest.
“Ef eg væri alræðismaður, þá
held 'eg, að eg mundi skrásetja
allar þær bækur, sem bezt hafa
selzt síðustu tíu árin, og láta
brenna þeim, vegna þess, hversu
þær niðurlægja bókmentirnar og
skemma bókmentasmekk
manna.” — Biskupinn af Center-
bury.
Á insta þráin ekki föðurland?
“í heimi, þar sem lungu
sanna, að loft hafi verið til á
undan þeim, þar sem augu
sarma, að ljós hafi verið til á
undan þeim, þar sem fegurðar-
smekkur mannssálarinnar stað-
hæfir, að fegurð hafi verið til a
undan honum, þar sem hin vís-
indalega leit og forvitni manns-
andans sannar, að á undan henni
hafi verið til staðreyndir, —
ætti þá hið mikilvægasta og
dýpsta í manninum: Hin inni
legasta elska, hin fullkomnasta
hollusta, hið andlega hungur
sálarinnar og hin næmasta inn-
sýn að sanna það, að ekkert hafi
verið til á undan þessu, er sam-
svari því og fullnægi?” — Harry
Emerson Fosdick.
Sjúkar sálir.
Það eru margir sjúkrabeðir í
Ameríku,, en í öðru hvoru
sjúkrarúmi Bandaríkjanna liggja
sálarsjúkir menn. Heimurinn
hefir mikla þörf fyrir þann boð-
skap og þá trú, er gerir sálir
manna heilar.
Pétur Sigurðsson safnaði.
—(Kirkjuritið).
Hitt og þetta
Nokkrir karlmenn sátu eftir
kvöldverð í heimboði og röbb-
uðu um alla heima og geima.
Loks bar ástina á góma.
—Eg viðurkenni, sagði hús-
bóndinn, að eg hefi kyst margar
stúlkur á æfinni, stúlkur á Ind-
landi, fegurðardrotningar á
Spáni og ítalíu og franskar
ungmtyjar,—en eg fullyrði það.
að bezt fellur mér að kyssa kon-
una mína!
Ungur gestur hallaði sér fram
á borðið og sagði með ákefð:
—Það veit sá sem alt veit, að
eg er yður sammála!
* * *
Drykkjumaðurinn við vin
sinn:
—Eg talaði lengi yfir hausa-
mótunum á gestgjafanum á
Rauða ljóninu í gær. Eg hugsa,
að við höfum talað saman í
hálftíma.
—Og hvað hafðir þú til að
segja við hann? spurði vinur-
inn.
—Meir en nóg. Satt að segja
var það aðallega eg, sem hafði
orðið. En hann hlustaði með at-
hygli. Eg skelti á hann hverri
röksemdinni á fætur annari.
—Jæja, hvað sagði hann, þeg-
ar þú laukst máli þínu?
—Hann sagði “Nei.”
—(Lesbók).

ÞER HJÁLPIÐ VfllIR SJRLFUM
ÞEGAR ÞÉR
HJÁLPID CANADA
ífL. tafci. i . ící á)

* O .
l ÉR, og foreldrar yðar á undan yður, komuð til
* Canada íil þess að njóta kosta hins mikla nýja
lands. í Canada hafa allir jafnt tækifæri — hver einn
er frjáls að iðka trú sína án ótta við ofsóknir.
t
Ef til vill hafið þér oft þakkað Guði fyrir að þér
eruð í Canada í dag en ekki í landinu þar sem þér
eða foreldrar yðar voru fæddir. hugsið um öll löndin
í Evrópu og Asíu, sem hafa verið hernumin, eignum
fólksins rænt og því misþyrmi, varpað í fangabúðir,
myrt sem gislar eða seindrepið úr hungri.
Já, þér megið þakka Guði fyrir að þér eruð
óhultur í Canada, í burtu frá öllum þeim þjáningum
og allri þeirri eymd. En hvað gerið þér til að styðja
Canada, LANDIÐ YÐAR. og bandaþjóðir þess, til þess
að yfirbuga óvinina, svo vér öll, sem búum í Canada,
þurfum aldrei að reyna raunverulegt slríð í þessu
landi.
>
Canada fer fram á það nú við fólkið — hverja
einustu manneskju, sem býr í Canada — að kaupa
Sigurlánsveðbréí. $750,000,000 eru nauðsynlegir. Það
allra bezta, sem þér getið lagt fé yðar í eru Sigurláns-
veðbréfin. Auðlindir Canada ríkis tryggja Sigurláns-
veðbréfin, þau gefa af sér sæmilega vexii; þér gelið
fengið lán gegn þeim, og þér getið auðveldlega selt
þau ef þér þarfnist peninganna.
Hveroig þér kaupið
Leggið inn pöntun yðar hjá Sigurláns
sölumanninum, sem heimsækir yður.
Eða leggið hana inn hjá hvaða banka
sem er eða útibúi þeirra, eða leggið
hana inn hjá lánsfélagi. Eða þér
getið sent hana til nálægustu Sigur-
láns Headquarters. Eða þér getið
gefið vinnuveitanda yðar heimild til
að leggja reglulega til hliðar vissa
upphæð af kaupi yðar. Hægt verður
að kaupa veðbréfin fyrir, þessar upp-
hæðir: $50, $100, $500, $1,000 og stærri upphæðir. Sölu-
maðurinn, bankinn, lánsfélagið og Sigurláns Head-
quarters munu með ánægju veita þér aðstoð við að
fylla inn pöntunarblaðið.
BERIÐ Á YÐUR
VÍKINGS RÝTINGINN
Hann er merki þess að þér
hafið keypt Sigurlánsveðbréf.
Sigurinn er það eina sem nokkru máii skiftir
Kaupið hin nýju
VICT0RY B0NDS
NATIONAL WAR FINANCE COMMITTEE
L53