Lögberg - 12.11.1942, Blaðsíða 2

LÖGBERG. FIMTUDAGINN
12. N&VEMBER, 1942
2
Flökkuskipið
(Framhald)
Á tuttugasta degi kom loks
breyting á þetta kyrláta líf.
Golan, sem hafði verið mjög
lítil, sneri sér frá suðri suðaustur
til suðvesturs og gerðist um leið
að ofsaveðri. Skipið tók að
hrekja og með því Kínverjarnir
ekki kunnu að halda því í horf-
inu, bar okkur í norðaustur. Með
kveldinu herti enn á veðrinu.
Himinhvolfið var svart og útlit
fyrir rigningu. Byljirnir lustu
svo reiðann að í hverju tré skips-
ins brakaði ógurlega. Það small
og hvein í seglunum. Öldurnar
öskruðu freyðandi á skipshlið-
unum, og skipið var sem varnar-
laust fyrir þessum ofsatryllingi
höfuðskepnanna. Það ruggaði
afskaplega og byltist á ýmsa
vegu eins og sært viilidýr í and-
arslitrunum. Stundum skrjáf-
aði í seglunum og þau kiptust
til eins og þau ætluðu að rifna
á hverri stundu. Þrælarnir
komu hlaupandi að lyftingar-
hurðinni og fóru að lemja á
hana, voru þeir gagnteknir af
skelfingu og æptu hástöfum, en
með því að eg í slíkum kring-
umstæðum gat ekki látið þeim
neina hjálp í té, bærði eg ekki
á mér, en beið með þolinmæði
þess er koma vildi.
Um miðnætti hafði veðrið náð
hámarki. Skröltið og háreystin
var hræðileg. Það var sem skip-
ið styndi, og geigaði í öllum
samskeytum. Það brast og brak-
aði í siglutrjánum og í hverjum
brotsjó lagðist það alveg á hlið-
ina, svo búast mátti við að það
færist á hverri mínútu. Kín-
verjarnir við stýrið reyndu eftir
megni að styðja skipið í þessum
vonlausa bardaga við tryllings-
öfl höfuðskepnanna. Þá kom
voðalegur skellur; mennirnir við
stýrið hentust langt frá stýris-
hjólinu, svo það snerist áfram
eður aftur á bak með ógnar
hraða,: en mennirnir héldu
dauðahaldi um öldustokkinn, svo
þá ekki tæki út. Um morgun-
inn heyrðist ákafur brestur.
Kínverjarnir ráku upp skelfing-
aróp. Stórráin hafði brotnað
og fallið fyrir borð, með tilheyr-
andi reiða, og lamdist þar utan
á skipshliðinni. Kínverjarnir
voru svo yfirbugaðir af hræðslu
að þeim kom eigi í hug að
höggva brotin frá svo að skipið
komst fyrir það í nýja hættu.
Eftir því sem eg gizkaði mér
til, vorum við búnir að tapa loft-
stengunum auk annars. Eg
sagði Su-Hu-Jok hvernig hægast
væri að verða laus við það af
reiðanum sem var utanborðs, og
hvatti hann til 'að fara og segja
löndum sínum frá því, annars
kynni skipið að höggvast í sund-
ur. Su-u-Jok dró nú slagbrand-
inn til lhiðar er var fyrir hurð-
inni og fór út til að hjálpa þess-
um fáfróðu þrælum. Þetta var
í fyrsta skifti sem hurðin hafði
verið opnuð í þrjár vikur. Eg
stóð í dyrunum og sogaði að mér
hressandi sjávarloftið. Öldurn-
ar ruku yfir mig. Þrælunum
datt ekki í hug að gera mér
neitt ilt, en voru byrjaðir á
-verkinu undir fyrirsögn Su-Hu-
Jok.
Þegar höggvið hafði verið alt
draslið frá skipinu, rétti það sig
við, og er við lokuðum hurðinni
á eftir okkur, leit eg bjarma af
degi í austri og mér datt í hug
að nú væri það versta afstaðið.
Tveim stundum eftir það hrökk
eg upp við það að drepið var
högg á hurðina. Eg stökk á
fætur. Það var orðið albjart.
Su-Hu-Jok var í áköfu samtali
við Kínverjana; vildu þeir að eg
kæmi upp á þilfar og hjálpaði
félaga þeirra er lærbrotnað hafði
þá um nóttina. Eg var lengi á
báðum áttum, hvort eg ætti að
verða við ósk þeirra eður ekki
. . . hvort eg ætti að voga mér í
hendur manna þessara, er myrt
höfðu alla skipshöfnina, að méi
einum undanskildum. Loksins
komst á samningur milli okkar.
Eg átti að veita þeim hjálp mína
en þeir láta mig fara í friði.
Eg stakk svo á mig dálitlum
læknislyfjum og gekk upp á þii-
farið ásamt Su-Hu-Jok. Það var
hressandi fyrir mig að anda að
mér hafgolunni, eftir jafnlanga
inniveru í lítilli og loft-illri
káetu, en hryggilegt var það er
nú bar fyrir augu mér. Skipið
var í því aumkunarverðasta á-
standi, sem framast var auðið.
Þegar við lögðum út frá Callaó
var Balbóa eitthvert fríðasta
skip með vönduðum reiða. Nú
var það búið að missa toppstöng-
ina og leifarnar af reiðanum
dingluðu fram og aftur. Aftasta
siglan var brotin og gaffaltopp-
seglið flagsaðist í druslum utan
um öftustu sigluna og hliðar-
kaðlana. Um þilfarið var stráð
allskonar brotum og slitrum, en
efst uppi héngu rár og stengur,
er dingluðu í allar áttir innan
um kaðlana í einni bendu. Ef
við hefðum mætt skipi á leið
okkar, hefði það eigi siglt fram
hjá án þess að hafa tal af okkur.
Særði Kínverjinn lá í skjóli við
káetuna og hljóðaði. Hann hafði
verið einn af þeim, sem voru
við stýrið um nóttina, en þegar
það losnaði, hafði það slegist á
lærið og brotið það. Eg batt
um lærið svo vel sem eg kunni
og eins og eg hafði séð lækni
gera í svipuðu slysi. Kínverj-
inn bar þjáningar sínar með
mikilli stillingu þó skipið rugg-
aði og yki með því á kvalir
hans. Horfðu félagar hans á
aðfarir mínar með mikilli tor-
tryggni. Síðast hélt eg ilm-
flösku fyrir vit hans til þess að
gefa athöfninni hátíðleik og
skyldi svo við hann undir gæzlu
félaga hans.
Maðurinn náði sér furðu fljótt
og eftir skamman tíma gat hann
haltrað um þilfarið; sá fóturinn
virtist þó dálítið styttri. Eg
reyndi sem eg gat að tefja tím-
ann þegar eg var að hjúkra
honum, svo eg gæti sem lengst
notið frelsisins.
Enn liðu dagar, vikur og már.-
uðir án þess nokkuð bæri til tíð-
inda. Aldrei var eg samt iðju-
laus. Eg hélt dagbók, er eg
skrifaði alt sem kom fyrir,
hversu lítilfjörlegt sem það var,
þó eg væri vonlaus um að
nokkur annar en eg fengi vitn-
eskju um þenna flæking.
1 hirzlum skipstjórans höfðum
við fundið fáeinar bækur, er mér
voru mikils virði. Fyrsta bókin
var ensk bænabók gömul. Þrjú
númer af dagblaði úr Suður-
Ameríku og spönsk útgáfa af
Don Quixote. Mig brast þvi
eigi bækur fyrst um sinn. Sér-
staklega þótti mér mikið til um
“Æfisögu herramannsins” og
þýddi eg mikið úr henni fyrir
Su-Hu-Jok og skemti það honum
eigi síður en mér. Bænabókin
var mér til sannrar huggunar.
Eg las þessi orð skáldsins með
hrærðu hjarta, er áttu svo vel
við kringumstæður mínar: “Leið
þín liggur yfir hafið og gata þín
yfir þau miklu vötn, en enginn
maður þekkir fótspor þín.”
Kínverjarnir styttu mér einnig
stundir, með því að gefa mér
orsök til að horfa á þá. Þeir
voru áhyggjulausir, sem lömb í
haga og skreyttu sig margvís-
lega með fötunum af hásetun-
um er þeir drápu. Einu simu
réðist eg í að fara upp á þilfar-
ið með Su-Hu-Jok til þess að
gefa þeim góð ráð, kom það svo
langt, að þeir voru farnir að
ímynda sér að eg myndi þó ekki
vilja þeim neitt ilt. Eg hafði
t. d. bjargað félaga þeirra, kent
þeim að pumpa skipið, og í
vatnsþroti, hvernig breiða mætti
út segl og safna regnvatni og
eldinn hafði eg kveikt hjá þeim
með eldspýtu. Aftur hafði eg
fengið hjá þeim vatn, sem var
okkur hið mesta happ, því okk-
ur var farið að bjóða við hrís-
grjónunum soðnum í rauðvíni
og saltvatni, svo gátum við hit-
að okkur te og kaffi. Með þessu
var komið á þolanlegt samkomu-
lag milli mín og fangavarða
minna, en samt var það þreyt-
andi meðvitund að vita sig inn-
an um tamin villidýr, er á hverri
stundu mátti búast við að rifu
mig í sig. Eitt var það> sem
Kínverjarnir leyfðu mér aldrei,
það var að koma nálægt stýrinu.
Þeir héldu að afl skipsins ætti
þar heima og töldu því einkar
hættulegt að eg hefði nokkur
afskifti af því töfra-verkfæri.
Þeir höfðu líka sagt Su-Hu-Jok
það að þeir ætluðu heim ti!
Kína, föðurlands síns. Stöðugt
voru 3—4 menn hafðir við
stýrishjólið til þess að snúa því
í sífellu og flýta með því ferð-
inni, en sú varð afleiðingin, svo
sem gefur að skilja, að skipið
snerist ýmist undan eða upp í
vindinn. Ekki leið á löngu að
við lentum í straumnum mikla,
sem fellur norður eftir Kyrra-
hafinu, rekur sig á Asíu og snýr
þá við til suðurs.
Eftir því sem tíminn leið, fór
pólsjtarnan að verða skýrari á
nóttum, og smá hækka á lofti.
Loftið smá kólnaði. Þegar eg
eitt sinn leit út um gluggann,
sá eg röð af háum fjallatindum
hinumegin við seglin á Balbóa.
Eg várð hugfanginn af undrun,
þaut upp á þilfar og leit í kring-
um mig, en sá hvergi annað
land. Kínverjarnir höfðu einn-
ig tekið eftir þessu, en þóttust
jafnframt vita að ekki gæti það
verið Kína og voru svo hjátrú-
arfullir að þeir skipuðu mér
með harðri hendi að snúa aftur
til káetunnar; þar fleygði eg mér
á farmannakistuna. Svo smá
fjarlægðust fjöllin og hurfu að
lokum. Eg varð gagntekinn af
þunglyndi og lá lengi og starði
hugsandi út í geiminn. I dag er
23. sept. og við höfum verið á
þessu flakki um 4 mánuði. Dag-
inn eftir, þegar eg var staddur
á þilfarinu og starði vonlaust
út á takmarkaleysið, sá eg mér
til mikillar gleði segl í fjarlægð.
Skipið stefndi til landsins, sem
eg sá í gær. Eg duldi gleði
mína sem eg gat, en hafði þó
nákvæmar gætur á skipinu, sem
færðist nær og nær. Eftir 3.
klukkutíma þóttist eg sjá að
þetta myndi vera stórt verzlun-
arskip og stefndi í norð-
austur. Af því mér var ókunn-
ugt um hvar við vorum staddir
á Kyrrahafinu, tfar mér ekki
auðið að vita með vissu hvaðan
það kom né hvert það ætlaði,
en vonaði að það kærhi auga á
Canadian Women’s Army Corps
NEEDS RECRUITS— AGE LIMITS 18 TO 45
Full information can now be obtained from your local Army
Recruiting Representative
WOMEN! REPLACE A SOLDIER
RECRUITS
are urgenily required for Canada's
ACTIVE ARMY
It Needs EVERY FIT MAN
belween 18 and 45 years of age
VETERAN S GUARD (Active)
Wanís Veierans of 1914-1918 up io age 55
See your LOCAL RECRUITING REPRESENTATIVE
okkur. Það leit líka stundum
svo út sem það hefði breytt
stefnu sinni og stýrði til okkar.
Eg þreif því flagg frá Perú
hljóp upp í reiðann og veifaði
með því, til að vekja athygli
þeirra. I sömu svipan höfðu
þrælarnir rifið mig niður, fleygt
mér niður á þilfarið og slitið af
mér flaggið. Dökkleitur Kín-
verji lítill veitti mér högg mikið
aftan á hnakkann og æddi svo
af stað að leita að einhverju
vopni, er hann gæti' unnið á mér
með. Mér kom eigi annað í
hug, en nú myndi úti um mig,
en ekki átti svo að verða, því þá
kom Jok hlaupandi, hratt þræl-
unum frá til beggja handa og
fór með mig hálf meðvitundar-
lausan ofan í káétuna og lokaði
ramlega.
Meðan þessu fór fram, var
hann stöðugt að rífast, en hvort
hann skammaði mig eða landa
sína, læt eg ósagt, því hann bar
svo ótt á.
Þremur vikum eftir að þetta
skeði, skelti yfir okkur sótsvartri
þoku. Aldrei rofaði til, svo
skifti mörgum sólarhringum.
þegar eg leit út, birtust mér
stórskornar en óljósar myndir
fram úr þokunni. Einu sinni
sýndist mér eg sjá gufuskip
mikið koma á eftir okkur, er
myndi renna á skip okkar.
Hjartað barðist í brjósti mér,
sem það ætlaði að springa, því
skip það, sem eg svo oft hafð'
þráð, gat gert eigi síður ilt en
en gott, en svo breyttist sýnin
og eg sá eigi annað en kolsvarta
þokuna, er grúfði um okkur frá
öllum hliðum. Ekkert hljóð
heyrðist nema þegar öldurnar
gjálpuðu við skipið og brakið
þar sem það hafði gefið sig í
mikla veðrinu.
Fimtánda des. skall á okkur
sama ofveðrið sem fyr. Rokið
var svo voðalegt, að enginn gat
haldist við á þilfari. Eg gat
ekki opnað káetuna í tvo sólar-
hringa, þótt á sama mætti
standa hvort maður kafnaði
niðri í skipinu eður druknaði í
brotsjóunum. Seglin flöksuðust
í druslum og brotnar rárnar
lömdust utan í siglutrjánum.
Brotsjóarnir féllu hvítfyssandi
yfir skipið. Enginn kunni að
stýra. I káetunni var vatnið fet
og loftið óþolandi og útlitið því
ærið ískyggilegt. Þó sluppum
við úr þessum háska, því þann
17 slotaði rokinu. Þegar eg kom
upp á þilfar og litaðist um komst
eg að þeirri niðurstöðu að Bal-
bóa var aðeins rekald eður
skipsflak. Siglurnar sumar
brotnar eður fallnar fyrir borð
og allar meira og minna skemd-
ar. Annars var það mesta furða
að skipið dugði svona lengi.
Þrælarnir höfðu nú loksins mist
hugrekkið og brotsjóarnir höfðu
skolað útbyrðis 6 af félögum
þeirra. Þegar náttaði og sást
til stjarnanna, fór eg að veita
þeim nákvæma eftirtekt. Eg
komst að þeirri niðurstöðu, að
okkur hafði borið með straumn-
um til suðurs og að við værum
enn á sama reki. Mér kom ekki
dúr á auga nóttina eftir. Þegar
eg hafði bylt mér á allar hliðar
stóð eg upp og gekk upp á þil-
farði með Su-Hu-Jok er aldrei
skyldi við mig hvert sem eg fór.
Tæplega hafði eg látið aftur
hurðina er eg heyrði hljóð, er
eg kannaðist við fljótlega, hljóð
frá gufuskipi. I þetta skifti var
það ekki missýning . . . og í
myrkrinu og þokunni sá eg stórt
hjólaskip strjúkast fram hjá . . .
til að hverfa á sama augnabliki
og það hafði komið. Eg rak upp
óp sem enginn heyrði og breiddi
út hendurnar, sem gripu í loft-
ið. Svo var alt afstaðið og það
þegar við vorum svo nálægt
björgun, svo ákaflega nálægt.
Enginn hafði skeytt um okkur
. . . og úr þessu vorum við ofur-
seldir hafinu.
(Framhald)
Borgið Lögberg!
Frá Osland P.O., B.C.
Herra ritstjóri Lögbergs!
Það er ekki oft að héðan sjá-
ist fréttir frá þeim fáu löndum.
sem hér -búa, enda ekki margt
fréttnæmt sem við ber, svo mér
datt í hug, að senda blaðinu
örfáar línur, ef ske kynni að
það örvaði þá til ritstarfa, sem
betur geta en eg.
Hér búa nú aðeins 8 fjöl-
skyldur íslenzkar og þrír “basl-
arar” tveir íslenzkir og einn
enskur. Flestir stunda laxveiði
að sumrinu fyrir niðursuðuhús
hér í nágrenninuí sem eru nú 6;
voru fyrir nokkrum árum 13.
Þetta s.l. sumar var fiskiveið)
vel í meðallagi, en fiskverð all-
gott, útgerð öll í háu verði sem
flest annað, og er það sízt að
undra, þar eð innkaup og að-
flutningar eru háð óteljandi
erfiðleikum.
Tíðarfar hér í þessu bygðar-
lagi s.l. vor, sumar og haust, tiJ
septemberloka, hefir mátt heita
ágætt, ómuna blíður, hitar og
þurviðri, jafnvel garðar hafa
beðið hnekki af þurk, og er slíkt
óvanalegt hér í B.C. Með þess-
um mánuði brá til rigninga, en
oftast hlýviðri; sézt nú snjór
aðeins á fjallatoppum, lauf-
skógur að byrja að falla en
jörð algræn.
Ekki þurfa menn nú að kvarta
um atvinnuleysi hér í B.C.; nóg
að gera fyrir þá, sem unnið geta,
og kaup hátt, svo að slíkt hefir
varla áður sézt.
Heilsufar meðal landa hér og
í Prince Rupert hefir, -það eg til
veit, verið gott, aðeins eitt
dauðsfall, sem eg man eftir í
svipinn. Fyrsta þessa mánaðar
dó á Prince Rupert sjúkrahúsi,
Guðmundur Sigurðsson Snædal,
eftir uppskurð við botnlanga-J
bólgu, 64 ára gamall, hraust-
leikamaður hinn mesti; hann
kom frá íslandi til Canada 1900,
stundaði í Winnipeg smíða-
vinnu og fleira, sem fyrir féil
fyrstu árin, en fyrir 28 árum
síðan fluttist hann til B.C. og
settist að í Port Clements, á
Queen Charlotte eynni. En 1919
flutti hann ásamt fjölskyldu
sinni til Osland, og nokkru síð-
ar til Cassiar niðursuðuhússins,
hvar hann hefir dvalist síðan á-
samt fjölskyldu sinni eða s.l. 18
ár, og haft á hendi umsjón nið-
ursuðuhússins, svo og pósthúss,
með frábærri trúmensku og
dugnaði. Hann syrgja ekkja, 2
synir og ein dóttir, gift Frank
Morrison, eiga 1 barn, búa í
Prince Rupert. Sigurður sonur
hans, giftur, býr í Prince Rup-
ert, á 1 barn; Edgar, ógiftur,
vinnur í Cassiar.
Útförin fór fram frá B.C. út-
fraarstofunni í Prince Rupert,
3. október, að viðstöddum flest-
um íslendingum í Prince Rup-
ert og grendinni. Enskur prest-
ur jarðsöng; fimm Islendingar
og einn annarar þjóðar maður
(yfirmaðurinn frá Cassiar) báru
hann til grafar.
Allir vinir hins látna og fjöl-
skyldunnar votta hinum syrgj-
andi staðstandendum innilega
samhygð.
F. Kristmansson.
Auto Knitting Sale
Practically new and re-conditioned
machines sold on money back
guarantee. ,
60 and 80 needle machine, complete
with ribber, like new ....$:i2.50
60 and 80 needle machine, comulete
with ribber, used some .....$30.00
60 and 100 needle machine, com-
plete with ribber, used some ..27.50
60 and 80 needle machine, complete
with ribber, good condition.$25.00
60, 80 and 100 needle machines,
without ribber, otherwise com-
plete ...........$18.50, $21.00, $22.50
WESTERN SALES SERVICE
290 Graham Ave., Winnipeg
Húsráðendum til athugunar
Eins og sakir sianda, höfum við nægar birgðir
fyrirliggjandi af fleslum iegundum kola, en það er
engan veginn vísi, hve lengi slíki helzt við.
Vegna iakmarkaðs mannafla í námum, og rýrnandi
framleiðslu af þeim sökum, ásami örðugleikum við
fluininga, má því nær vísi ielja, að hörgull verði á
vissum eldsneytisiegundum í veiur.
Vér mælum með því, að þér birgið yður þegar upp,
og eigið ekkerl á hætlu með það, að verða eldsneyiis-
lausir, er fram á líður. Vér mælum með því, að þér
sendið panlanir yðar nokkrum dögum áður en þér
þarfnisi eldsneyiisins, vegna aúkinna flutningsörðug
leika.
TRYGGIÐ VELLÍÐAN YÐAR MEÐ ÞVÍ AÐ FYLLA
KOLAKLEFANN NÚ ÞEGAR!
McCurdy Supply Co., Ltd.
Byggingarefni og Kol
1034 ARLINGTON STREET
SÍMAR: 23 811 —23 812
'wwwvvwwvvwwwwvvyvwwvvwyvwy
ERZLUNARSKOLA
NÁMSSKEIÐ
Það borgar sig fyrir yður
að leita upplýsinga á
skrifátofu Lögbergs, við-
víkjandi námsskeiðum
við beztu verzlunarskól-
ana í Winnipeg ....
Veitið þessu athygli i
nú þegar.
VAAMMAAMMAWMMAMAAMMAMMMAMAAAMM,