Lögberg - 12.11.1942, Blaðsíða 5

LÖGBERG, ,FIMTUDAGINN 12. N&VEMBER. 1942
5
Æfintýri sem endaði vel
Kæri Einar Páll Jónsson:
Eg býst við að þú kennir þessa
gömlu vísu:
Bagi er ekki bandi að,
byrði engin í snæri.
Stoð er ekki stuldi að
stafur nema væri.
Það þóttí í mínu ungdæmi
næst því að ganga út í lífsháska,
þegar maður gekk á fjöll og
hafði ekki staf, hníf, eða snæri.
Þessi þarflega þjóðtrú hefir oft
bjargað mér, og eins að bera
æfinlega á mér eldspýtur. Ein
eldspýta bjargaði mér með ellefu
hundruð fjár, á stórhjarðarjörð-
inni hans Mr. Boyds suður af
Carberry, 1888. Það kom á mig
sléttueldur. En eg tók það ráð
að kveikja í grasinu og rak féð
inn á öskuna, sem minn ný-
kveikti eldur skildi eftir. Með
því kom eg öllu fénu undan
hættunni. Mr. Boyd kom ríð-
andi í gegnum bálið, og bæði
hann og hesturinn voru í illu á-
standi. Eg barði þá alla utan
með treyjunni minni. Boyd
slapp óskemdur, en hesturinn
varð aldrei jafnheill. Þetta gerði
ein eldspýta.
Um snærið hefi eg margar
sögur, sem eg get sagt, bæði
heima sem smali, og þá náttúr-
lega hestaþjófur, því fáir smalar
á mínum aldri álitu það þjófnað
að binda upp í ólúinn klár, þeg-
ar ærnar vantaði og þeir þurftu
að vera komnir með þær í kvíjar
á réttum tíma. Þá kom snærið
sér vel.
En svo hefir þessi einkenni-
lega snærisþörf fylgt mér yfir
hafið og oft bjargað mér hér úr
mestu vandræðum.
Þrjú ómólmælanleg dæmi
1.—Fyrir nokkrum árum áttu
þau hjónin séra Guðmundur
Árnason á Lundar og frú hans,
silfurbrúðkaup, og af því að
hann var góður Goodtemplari,
þá fórum við hjónin til Lundar,
og stórritarinn, Miss Eydal með
okkur. Þegar við vorum kom-
in skamt út úr borginni, þá skall
á okkur voða regn. Við hélduin
samt áfram þar til við vorum
miðja vega á milli Stonewall og
Warren. Þá mættum við vinum
okkar, sem höfðu ætlað sér að
vera við þetta silfurbrúðkaup,
en hafði verið ráðlagt að snúa
við í Warren. Við héldum samt
áfram þar til við komum til
Warren, þá kom maður hlaup-
andi út úr búð og segir okkur,
að vegurinn sé ófær, og okkur
sé betra að snúa aftur. Við
trúðum honum ekki og héldum
áfram þangað tli við komum á
nýjan upphleyptan veg með
ofurlitlu hjólfari í miðjunni. Eg
sá að við vorum í hættu að
lenda út í skurð, ef við mistum
þetta litla hjólfar og reyndi mitt
bezta að fara nógu hægt á snún-
ingum. En það tókst ekki, við
runnum út á bláröð og þar
stanzaði bíllinn og ef eg hefði
hreyft hann, þá var hann kom-
inn um. Þá mundi eg að eg
hafði snærisspotta (þvottalínu)
undir sætinu, og hana tók eg og
batt hana í afturendann á bíln-
um, en hinn endann í girðingu
hinumegin við brautina; setti
síðan bílinn á stað og rendi
honum með mestu varúð aftur
á bak, þar til að hann slapp í
hjólfarið á miðri brautinni, og
með því sluppum við alla leið
til Lundar.
Annað snúru-tilfelli var
nokkru seinna. Eg var staddur
í Árborg. Það rigndi alla nótt-
ina og um morguninn lagði eg
á stað heim. Brautin hallaðist.
að ánni á þeim gamla vegi, og
við sáum 7 bíla, sem höfðu runn-
ið niður af brautinni ofan í
grasið við Islendingafljót. Þá
tók eg snúruna og batt* hana í
afturendann á bílnum og sagði
Arinbirni syni mínum að keyra,
en sjálfur gekk eg ofan við
brautina og hélt í snærið. Með
þessu móti komumst við yfir
hallann, sem var um 3 til 4
mílur. Þegar við fórum fram
hjá húsi Gests Oddleifssonar,
sem hefir bygt fleiri brýr og
vegi í Nýja Jslandi en nokkur
núlifandi maður, þá stóð hann
úti og segir við mig: “Eg hefi
séð margar aðferðir til að kom-
ast áfram á vegum og vegleys-
um Nýja Islands, en aldrei hefi
eg séð þessa aðferð áður. Komdu
inn og þigðu kaffisopa, þú átt
það skilið fyrir að kenna okkur
þetta.” Eg svaraði: “Nei, Gest-
ur minn, eg má ekki stoppa, þá
komumst við ekki á stað aftur.”
Þriðja tilfellið var á laugar-
daginn var. Eg var með tveim-
ur drengjum niður við Rauðá
að skjóta andir. Áin var fros-
in með smá auðum blettum í
miðjunni. ísinn var víða mann-
heldur. Við skutum nokkrar
andir á þessum auðu blettum.
Við höfðum bæði veiðihund og
bát. Þar sem andirnar duttu á
ísinn, þar notuðum við hund-
inn. En þær sem voru á þessum
auðu blettum urðum við að
nota bátinn. Nú var kominn
tími til að fara út og ná þeim.
Við tókum bátinn og bundum
öll snæri, sem hann hafði verið
bundinn á ve’ginum með, en þau
voru ekki nógu löng til að ná í
vökina. Það höfðum við ekk'
reiknað út nógu vel. Svo rendi
eg bátnum á undan mér, en
drengirnir héldu í snærið, þar
til að eg hitti á veikan blett í
ísnum og eg fór í gégnum hann
og var í hættu að fylla bátinn,
sem var með annan endann uppi
á ísnum. Þarna var eg hjálpar-
laus á kafi upp undir hendur
og straumurinn þungur undir,
og eg í gúmmí-st(gvélum upp í
klof, sem nú voru full af vatni
og hjálpuðu til að draga mig
undir. Eg sá að drengirnir
höfðu mist snærið og vissi að
ísinn var ekki nógu ster&ur svo
þeir gætu dregið mig inn á þann
veg. Þá mundi eg að það var
snúra ný í bílnum, svo eg sagði
þeim að sækja hana, og það
gerðu þeir. Á meðan reyndi eg
að komast að ytri enda bátsins,
og það tókst mér, án þess að fá
vatn í hann. Svo þegar dreng-
urinn kom með snærið, þá sagði
eg honum að koma út á ísinn
með annan endann, en láta hinn
drenginn halda í hinn. Svo
kom hann þar til hann náði í
spottann, sem var festur við
bátinn og batt þá saman. Þá
sagði eg þeim, sem var í landi,
að herða á snúrunni og halda
fast, en hinum að koma með
henni og vera léttfættur, og með
þessu móti komst hann út í bát-
inn og hinn í landi dróg okkur
inn. Það sem var erfiðast, var
að brjóta ísinn með bringspöl-
unum.
Þegar eg komst upp úr, komst
eg upp á bakkann sem var 12
feta hár, með drengjanna hjálp.
Svo fór eg inn í svefnvagninn,
en þeir héldu að eg væri úr allri
hættu og fóru að ná öndunum.
En þá fann eg enga þurra eld-
spýtu. Þá datt mér í hug sagan,
sem stóð í “Tribune” fyrir
nokkrum árum síðan, þegar
landar mínir komust eftir vos-
búð og hrakninga á Manitoba-
vatni, upp í eyðiey og fundu
þar fiskimannakofa hálfopinn;
þeir fundu eina blauta eldspýtu,
og einn þeirra reyndi að þurka
hana í hári sínu. Þar var með
þeim gamall fiskimaður, ís-
lenzkur, hann trúði á mátt Guðs
síns og sagði “Tribune” frétta-
ritara að hann hefði legið á bæn
á meðan að hinn var að þurka
eldspýtuna, og var bænheyrður.
Eg sá, að eg var þarna í hættu,
ef eg kæmist ekki í hlýindi, svo
eg gekk upp á braut og fann þar
“Galla”-hús og gekk inn. En
þá var eg orðinn mállaus. Aum-
ingja konan og dóttir hennar
sáu mitt ástand og hjúkruðu
mér af bezta mætti. Þær prðu
steinhissa þegar eg bað um kalt
vatn að drekka, og drakk úr
fullri ausu. En það er meðal,
sem faðir minn ráðlagði mér
strax ungum smala, og hefir
aldrei brugðist mér, að vernda
mig frá köldu eða öðrum áhrif-
um, sem flestir líða af, eftir
svona bað.
Það eina, sem að mér er eftir
túrinn, eru bringspalirnar, þær
eru mjög sárar; en líffærin eru
í góðu standi og eg vona að eg
geti verið á mannamótum áður
en þetta kemur á prent, ef þú
vilt taka það í blaðið; ef ekki,
þá geymdu það þar til eg get
sótt það, því 2 centa virði er
það ekki til þín, vinur. Dreng-
irnir sem björguðu mér voru
Paul sonur minn 16 ára og
Bearsley 17 ára. Þeirra snar-
ræði á eg mitt líf að þakka.
9. nóv. 1942.
A. S. Bardal.
News from
The Icelandic Canadian
At a recent meeting of the edi-
torial staff and the business man-
agement of The Icelandic Cana-
dian it was decided that the policy
of the magazine should be placed
in the form of a permanent record.
All were agreed as to what the aims
and objects of the magazine should
be; their conclusions were con-
densed into five paragraphs and
then submitted to The Icelandic
Canadian Club which, at a regulra
meeting of the club, unanimously
approved the policy of the maga-
zine as laid down. It is as follows:
1. To assist in making the things
of value in our Icelandic heritage
a living part of ourselves as Cana-
dian citizens and thus improve the
quality of our contribution to the
distinctively Canadian nattern.
, 2. To provide an instrument by
which the children of the ever
increasing mixed marriages may be
reached, and through which we
would seek to instil in them a bet-
ter knowledge and a keener ap-
preciation of bur heritage.
3. To provide a means whereby
Canadians of Icelandic extraction,
pure or mixed, can become better
acquainted with each other and
thus strengthen the common bond
of the past which in itself will
strengthen the common bond of the
future in the larger Canadian
sence.
4. To stimulate greater effort by
making known to our readers the
contributions of Icelandic Cana-
dians to the highest and best type
of citizenship.
5. To place before the people of
Canada and particularly the other
ethnic groups, our interpretation oí
the position we should take as
Canadian citizens, and thus contri-
bute to Canadian unity by helping
to form a common basis of approach.
• * *
The following letter was receiv-
ed from the Prime Minister of
Canada:
Office of the Prime Minister,
Canada.
Ottawa, 29th, October, 1942.
His Honour Judge W. J. Lindal,
788 Wolseley Avenue,
Winnipeg, Manitoba.
My dear Lindal:—
I thank you for sending me with
your letter of October 21st, a copy
of the first number of The Ice-
landic Canadian.
I have been much struck by the
similarity of outlook disclosed in
Mrs. 'Salverson’s eciitoripl and in
your own article, with what I my-
self had to say about Canadian na-
tionality in a recent speech deliv-
ered m Montreal, at the opening of
the present Victory Loan campaign.
As you may' be interested in the
parailel, I am enclosing a copy of
the speech.
Will you be kind enough, on my
behalf, to extend to your fellow
members of the editorial board of
the Icelandic Canadian, my con-
gratulations and best wishes for
this new venture in enriching Cana-
dian citizenship.
With kind personal regards.
Yours sincerely,
W. L. MACKENZIE KING.
Below are extracts from letters
received by the editor, Mrs. Salver-
son:
“I am grateful for Volume 1,
Number 1, of THE ICELANDIC
CANADIAN. I feel that you have
laid hold of a perfectly sound
principle—that of building very de-
finitely for the Canadian future
while preserving a knowledge of the
legacy of the past. Your opening
editorial ought to be an inspiration
to the members of the Icelandic
Canadian Club . . .
Mrs. Kirkconnell joins me in
kindest tegards.
Sincerely yours,
WATSON KIRKCONNEL.”
“I think you are to be congratu-
lated upon a splendid job. Your
excellent editorial touches upon
many of those tíiings which writers
share in common, and is in itself
a challenge to vigorous creative en-
deavor in these dark days. I do
wish you every possible success in
your new venture, and I think you
will have it.
Sincerely yours,
ERIC F. GASKELL,
National Secretary,
Canadian Authors’ Association.”
“I have probably had a much
better opportunity than most of
knowing and appreciating Icelandic
péople and particularly their
broad-minded viewpoint in regard
to the question of citizenship. With-
out in any way sjacrificing the
magnificent tradition of their own
race, they have made it abundantly
clear they are first and foremost
Canadians not in any nationalistic
sense but rather in the broader
sense that implies the hope and be-
lief in Canadian ideals. I am sure
I shall read the present issue and
subsequent numbers of “The Ice-
landic Canadian” with particular
interest.
May I wish you and the fellow
members of the editorial staff every
success in what I think is a most
deserving undertaking.
Sincerely yours,
IVAN SCHULTZ,
Minister of Education.
Extracts from letters received by
the editorial adviser Judge Lindal:
“I have read over the Journal
with a great deal of interest and
want to compliment you and your
associates on such an excellent
achievement. It is a most credit-
able iirst number and I wish you
success in subsequent numbers.
I want to compliment you par-
ticula.ly on the article “Where do
we Stand?” It is a splendid state-
ment of the issue and might well
be read by people of every race.
Will you also give my compliments
to the unnamed writer of the poem
“Westminster Lights in the Rain.”
Yours sincerely,
R. F. McWILLIAMS,
Lieutenant-Governor,
Province of Manitoba.”
“I congratulate you and your as-
sociates on the excellence of your
concept of this undertaking and the
high standard of the first number
qf the periodical. This periodical is
but new evidence of a well-
acknowledged fact that there are no
finer ar.d truer Canadians than
those of Icelandic origin. May other
ethnic groups be inspired, by this
worthy publication, to play a com-
parable role as Canadians.
Yours faithfully,
SIDNEY SMITH,
President,
The University of Manitoba.”
“Thanks very much for sending
me a copy of The Icelandic Cana-
dian which I have looked through
and appreciate very highly. I be-
lieve very strongly that the various
ethnic groups that have come to
Canaria should preserve something
of the heritage that they have
brought with them. They need not
become the less Canadian because
they do so. I think the best example
is that of my own people who main-
tain their Scottish*character, but at
the same time I think they have be-
come pretty good Canadian people.
I know and appreciate the Ice-
landic heritage so well that I anr
glad you are endeavoring to keep
it alive.
With best wishes, I am,
Yours sincerely,
JAMES S. THOMSON,
General Manager,
Canadian Broadcasting Corportion”
“I was delighted to have your
letter of October 21st, and to receive
a copy of your new magazine “The
Icelandic Canadian.” It is a most
impressive venture and I was
greatly interested both in your own
introductory article, and in the ar-
ticle of Prof. Johnson on “Tibullus.”
The principal of your magazine
seems to me most sound and wise.
It is bound to have the kind of ef-
fect you want, that is, to strengthen
unity.
By the way, arising out of all this,
an idea occurs to me. Columbus
Day is made much of in the UniTed
States (when I was in New York
they had splendid radio programmes
by Orson Welles dramatizing the
discovery of America by Colum-
bus); but it struck me that all the
credit is thus monopolized by Co-
lumbus, while the real Scandinavian
discoverers of America, especially
Leif Erickson, are brushed aside.
Why should not your Icelandic
Group start a systematic campaign
to build up Leif Erickson as a na-
tional figure in our Canadian his-
tory whom we could honour along
side Coiumbus? The quickest way
to do this would be through the
radio and through dramatic pres-
entation on the CBC Network. What
about your Icelanic Society plan-
ning an approach to the CBC to
have a Leif Erickson programme put.
on the air, and also included in our
school broadcasts? I would be very
glad to co-operate with you on this
if thcre is anything in the idea.
Yöurs sincerely,
CANADIAN BROADCASTING
CORPORATION.
R. S. Lambert,
Education Adviser.
Comments in the Winnipeg
dailies:—
“Canadians of Icelandic descent
are justly proud of their cultural
back-ground, and have been mark-
edly successful in keeping bright
the flame of that íheritage. But
they have also been markedly suc-
cessful in their adaptation to the
Canadian environment.
There is a paradox here which
may prove baffling to those who
* have not pondered the parable of
the tolents, and it presents a fron-
tier not lacking in challenge to
lacking in challenge to pioneers.
This challenge has been taken up
by a new quarterly magazine, THE
ICELANDIC CANADIAN, which
made its initial bow in Winnipeg
this week.
This is pioneering work of the
task which we may hope will prove
utmost vole to Canada, a worthy
as fruitful as the heroic efforts of
an earlier generation. The Tribune
bespeaks a long and honored career
for THE ICELANDIC CANADIAN.”
(The Winnipeg Tribune, 23/10/42.)
“This is the first edition of a new
magazine for Canadians of Icelan-
dic extraction, and it is good one.
The Icelanders have made a splen-
did contribution to Canadian life
and it is the objective of this
magazine’s sponsors to increase that
contribution. It holds that it is fal-
lacious to contend that a duty to the
past constVains Icelandic Canadians
to keep to an Icelandic mold.
Rathsr, their first duty should be
to Canada and only as Canadians
will it be possible for them to orient
their jNorse heritage in the new
world of tomorrow.”
(Winnipeg Free Press, 311/10/42.)
Veterans...
Again You are Urgently Needed for
ACTIVE SERVICE
in
Canada or Overseas
JOIN the 37th ACTIVE COMPANY
Veterans Guard of Canada
NOW BEING MOBILIZED AT WINNIPEG
MD 73
Join Your Old Comrades and
Help Finish the Job
This Space Donated by
Farmers and Farm Workers
Canada Needs Your Off-Season Services
IN THE BUSH
IN THE SAWMILLS
IN THE BASE METAL MINES
IN THE COAL MINES
When not needed on the farm, you are needed in
these essential industries.
Lack of lumber, pulp and other forest products,
lack of base metals, lack of coal, lack of essential war
supplies can cripple our war effort.
You will not lose your spécial right to apply for
postponement of military service by accepting such
work. You can retain your status as a farmer.
For other paticulars see booklet entitled “A Mes-
sage for Farmers” or apply either at your nearest Em-
ployment and Selective Service office; or at your
nearest Post Office.
HELP CANADA PRODUCE AND HELP WIN
THE WAR
V erkamálará ðuney tið
Alþjóðar verkamálanefndin
ALMENN FYRIRSKIPUN
Hagstofa sambandsstjórnar hefir komist að raun um, að
vísitala framfærslukostnaðar 1. október 1942, er 117.8
(endurjöfnuð 116.9) borið saman við vísitölu framfærslu-
kostnaðar 2. júlí, 1942, 117.9 (endurjöfnuð 117).
Stríðstíma fyrirskipun launaumsjár, P.C. 5963, deild 48,
mælir þannig fyrir:
“Dýrtíðaruppbót skal eigi breytt, nema
vísitala framfærslu kostnaðar hafi
hækkað um stig eða meira frá síðustu
fyrirskipun um hækkun eða lækkun í
því tilliti.”
Með því að vísitalan hefir ekki hækkað um heilt stig
eða meira síðan 2. júlí 1942, og í samræmi við ákvæði
P.C. 5963 eins og frá var skýrt, fyrirskipar Alþjóðar
Verkamálanefndin, að ákvæði almennrar tilskipanar,
dagsett 4. ágúst 1942, skuli halda áfram að gilda yfir
tímabihð frá 15. nóvember 1942 til 15. febrúar 1943, að
tilskildum rétti vinnuveitenda og vinnuþega um að
mega leita til Verkamálanefndar um viðurkenningu á
slíkri dýrtíðaruppbót, sem Nefndin getur fallist á, að sé
“réttmæt og sanngjörn” samkvæmt ákvæðum reglu-
gerðarinnar.
HUMPHREY MITCHELL,
Forseti Alþjóðar Verkamálanefndarinnar.
Ottawa, Canada, 4. nóvember, 1942.