Lögberg - 25.03.1943, Blaðsíða 1

56 ÁRGANGUR
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 25. MARZ 1943.
NÚMER 12
HELZTU FRÉTTIR
Hitler rýfur þögnina.
Sökum þess hve hljótt hafði
verið um Hitler síðustu fjórc.
mánuðina, komst sá orðasveim-
Ur á gang, að annaðhvort mynd:
hann vera geggjaður, og þar af
leiðandi léki ekki lausum hala,
eða þá hann væri steindauður;
nu hefir Hitler kveðið þenna
erðróm niður með því að flytja
Utvarpsræðu á sunnudaginn var;
ðar hann sig furðu karlmann-
^ega, og miklaðist einkum af
Því, hve nú væri alt komið í
§°tt horf hjá sér á vígstöðv-
Um Rússlands; ekki virtist hann
Þé allskostar ánægður með á-
standið heima fyrir, þar sem
Hretar og Canadamenn hefðu
með þrálátum sprengjuárásum,
Sert sjálft Þýzkaland að opin-
ðerum orustuvettvangi.
♦ -f
SJARGAST nauðulega af.
f gerningahríð þeirri, sem
geysaði í Manitoba undanfarið,
°g víðasthvar annarsstaðar um
Vesturlandið, komst margur
maðurinn í hann krappan, þó
úarðast syrfi að Mr. Garry T.
^lx> umsjónarmanni Imperial
félagsins í Winnipeg; var
úann á ferð í bíl sínum á leið
Moniton, er óveður mesta
skall á; varð bílvegurinn á
svipstundu með öllu ófær svo
^r- Nix fékk engu um þokað;
var honum fullljóst hvar
hann var staddur, en vildi ekki
það á hættu að villast ef
áann yfirgæfi bílinn; sá hann
Pví þann kost vænstan, að hafast
Vlð í bílnum og bíða átekta; þar
Saf hann í fjóra 'daga unz veðri
slotaði, og komst þá nauðulega
§angandi til næsta bóndabæjar,
ug féll þá í öngvit. Eftir góða
júknpn, tók hann þó brátt að’
nú sér aftur.
HREFST SAMVINNU.
Tjármálaráðherra sambands-
■ stjórnarinnar, Mr. Ilsley, hefir
skorað á alla -'þingflokka, að
Veita stjórninni dyggilega lið í
viðleitni til þess að útiloka verð-
°igu í landinu; hann mótmælti
stranglega árásum, jafnt utan
Plngs sem vinnan, á verðlags-
PeHdina og formann hennar,
r- Donald Gordon; kvað hann
stefnu stjórnarinnar í fjármál-
Um eins heilbrigða og hugsast
®mti á stríðstímum; það væri
e ki til nokkurs skapaðs hlut-
®r> að amast við sköttum; og þó
Peir væru að vísu háir í Cana-
ug> þá væru þeir samt sem
? Ur töluvert lægri en á Bret-
andi og í Bandaríkjunum. Taldi
. r- Ilsey ráðstafanir stjórnar-
mnar í sambandi við hámarks-
^erð nauðsynja og kaupgjald
mr viturlegustu, sem enn hefðu
°mið upp með nokkurri þjóð.
* herþjónustu
Edwin Johnson, frá Leslie,
ask-, skrásettist til herþjónustu
nn 15. þessa mánaðar; hann
6r ^36^1117 í Leslie og er 23 ára
? aMri; móðir hans, Mrs. Árdís
°hnson, er búsett í Leslie.
-f 4- -f
Eelix Magnússon, frá Vinni-
^esosis, gekk í herþjónustu þann
ald ^ m ^ann er ^5 ara a®
ri °g hefir mestmegnis gefið
^g við fiskveiðum; faðir hans
í Tir ^a§nússon, er til heimilis
Wlnnipegosis.
ÁKAFAR SPRENGJUARÁSIR
Á ST. NAZAIRE OG
WILHELMSHAVEN.
í byrjun yfirstandandi viku,
gerðu loftherir hinna samein-
uðu þjóða grimmilegar sprengju-
árásir á kafbátastöð þjóðverja
við St. Nazaire, og eins á Wil-
helmshaven, sem er mikilvæg
flotastöð á Þýzkalandi með
mikla kafbátaframleiðslu; veðui
var óhagstætt, þoka í lofti, og
ekki auðvelt að átta sig á úr-
slitum, þó staðhæft sé að eink-
um á hinum fyrnefnda stað hafi
skemdir orðið næsta tilfinnan-
legar. Tvær brezkar • orustu-
flugvélar fórust í áminstum
leiðangri.
BRETAR RJÚFA MARETH
VARNARLÍNUNA.
Að því er nýjustu fregnir
herma, hafa Bretar hafið ákafa
sókn gegn herskörum möndul-
veldanna í Tunisíu, og rofið hina
svonefndu Mareth-v^rnarlínu á
allbreiðu svæði; auk þessa hefir
Bandaríkjaherinn náð á vald
sitt bæinn Maknassy, sem ligg-
ur tæplega fjörutíu mílur frá
Miðjarðarhafinu; í viðureign
þessari tóku Bandaríkjamenn
eitthvað um 17 hundruð þýzka
hermenn til fanga og allmargt
skriðdreka og annara vígvéla.
Loftfloti hinna sameinuðu þjóða
átti sinn drjúga þátt í þessum
sigurvinningum.
Þýzk hernaðarvöld hafa skor-
að á Rommel marskálk, að slaka
ekki til í Tunisíu, meðan enn
sé þar nokkur þýzkur hermaður
uppistandandi, er valdið geti
vopni.
-♦ 4- ♦
FRÁ
AUSTURVÍGSTÖÐVUNUM.
Síðastliðna tvo daga hefir
Rauði herinn náð á vald sitt
um 50 bæjum og þorpum á mið-
vígstöðvum Rússlands, og á
nú ekki eftir ófarnar nema eitt-
hvað um 45 mílur til Smolensk,
sem er lang rambyggilegasta
vígið, sem þjóðverjar enn hafa
á valdi sínu á þessum svæðum;
en þrátt fyrir ítrekaðar gagn-
sóknir þjóðverja, þar sem í ekk-
ert hefir verið horft, og ekkert
til sparað, hvorki að mannafla
né vopnum, hafa þeir jafnharð-
an hröklast til baka við gífur-
legt mannfall.
Á víglínunni við Donets-fljót,
þar sem þjóðverjar hófu bitra
sókn eftir að Kharkov féll, hafa
þeir einnig orðið að lækka segl-
in, og eru nú komnir þar í
vafasama varnarafstöðu
♦ 4-4-
KVADDUR TIL FUNDAR VIÐ
MUSSOLINI.
Frá Bern er símað á þriðju-
daginn, að Mussolini hafi þá
nýverið kvatt til fundar við sig
í Róm Laval hinn franska, með
það fyrir augum, að því er
mælt er, að reyna að greiða
úr ýmsum snurðum, er hlaupið
hafa á vináttuþráðinn milli
ítala og Frakka. Hitler hefir að
sögn, farið þess á leit við Musso-
lini, að senda ítalskan herstyrk
til Frakklands vegna óeirða,
sem farið hafa þar í vöxt upp á
síðkastið. En þó Mussolini sé
bóngóður, kvað hann vera treg-
ur til að verða við tilmælum
fóstbróður síns í áminsta átt.
Laval er eitthvað ekki um það
gefið heldur, að ítalskir her-
menn séu sendir til Frakklands,
með því að sjíkt gæti fremur
en hitt, haft truflandi áhrif á
hina ákjósanlegu sambúð Frakka
við þýzka hernámsliðið í land-
SIR. EDWARD BEATTY
LÁTINN.
Aðfaranótt síðastliðins mið-
vikudags, lézt á Royal Vietoria
sjúkrahúsinu í Montreal, Sir.
Edward Beatty, þjóðkunnur at-
hafnamaður á sviði stóriðjunn-
ar í þessu landi, kunnur lög-
fræðingur, og um langt skeið
forseti Canadian Pacific járn-
brautarfélagsins. Sir. Edward
var 65 ára, er dauða hans bar
að; hann var ókvæntur, og læt-
ur ekki annað eftir sig náinna
skyldmenna, en einn bróður, Dr.
Harry Beatty, og eina systur,
sem búsett eru bæði í Toronto.
Sir. Edward var fæddur í
Ontario-fylki af írskum foreldr-
um.
4 4-4-
EDEN OG HULL RÆÐA
UM FLÓTTAFÓLK.
Nýlendumálaráðherra Breta,
Cranborne greifi, lýsti yfir því
í lávarðadeildinni á miðviku-
daginn að þeir Anthony Eden,
utanríkisráðherra Breta, og
Cordell Hull utanríkisráðherra
Bandaríkjanna, hefðu á ráð-
stefnu í Washington, rætt um
þá brýnu nauðsyn, er til þess
bæri, að ráðið yrði fram úr
vandamálum flóttafólks í Norð-
urálfunni, sem hvergi ætti höfði
sínu að að halla, og horfði fram
á það, að verða hungurmorða.
Meðal flóttafólks, sem nú er
á hrakningi um Norðurálfuna
svo að segja þvera og endilanga,
eru tugþúsundir Gyðinga.
4- 4- 4-
SAMEINUÐU ÞJÓÐIRNAR
MISSA ÁTTA SKIP.
Fregnir frá New York láta
þess getið, að nýlega hafi sögt
verið í vesturhluta Atlantshafs
af völdum kafbátahernaðar
möndulveldanna, átta flutninga-
skipum, er öll voru eign hinna
sameinuðu þjóða; fimm þeirra
voru Bandaríkjaskip, eitt brezkt,
eitt norskt en áttunda skipið
taldist til Honduras.
Að því er sameinuðu frétta-
samböndin S£gja tra> hafði, er
hér var komið sögu, verið sökt
634 skipum, er töldust til sam-
einuðu þjóðanna síðan 7. des.
1941.
Stórhríðin
Síðan mikli stórhríðar storm-
urinn geysaði yfir Manitoba þ.
15.—17. þ. m. og slóst eins og
berserkur við fylkið og borgina
Winnipeg, eftir því að dæma,
sem þau stóru fréttablöð herma,
Free Press dg Tribune, hefir
mig furðað á því hvað aðdáan-
lega þagmælsk og orðvör ís-
lenzku vikublöðin okkar, Lög-
berg og Heimskringla eru í sam-
anburði við hin, það er eins og
sjálf rtáttúruöflin hafi ekki get-
að orkað svo miklu að hrista
þagnar-gildið úr berginu svo það
gæfi frá sér bergmál, Heims-
kringlu, sem sýnist óra fyrir því
að þessi stormur hafi gengið
um hlaðið hjá sér, færir honum
það eitt til foráttu, að hann hafi
aftrað konum borgarinnar frá
því að heimsækja Eaton verzl-
unina, Free Press talar vítt og
breitt um þennan hríðarbyl og
snjófall það sem hann skildi
eftir innan vébanda borgarinn-
ar, hafi numið fimm miljón
ton'na þyngd og loks hottar
gamli Finnbogi Tjörnesingur á
eftir fréttalestinni og raular
þessi stefjabrot.
Fréttin þylur fyrirburð,
fátt að vil en margt í furð
gaddur hylur gil og skurð
góubylur tísti hurð.
Yfir frónið fara klingd
föll af snjónum niður dýngd,
frétta þjónar fá út hringd
fimm miljónir tonna þvngd.
F. Hjálmarson.
Stökur
Vorið unga vekur þrá,
vorið gleður sinni.
Vorið kyssir vatn af brá,
vor í náttúrunni.
Þreyttan fótinn þyngjast finn,
þarf að ýngja sporið.
Andinn, syngur ungur minn
ástarljóð um vorið.
Eg hirði’ ei um reglur né rímið,
en raula sem báran við stein,
sem vindur á vormorgni ungum,
þá vekur hann laufin á grein.
C. O. L. C.
The Little House Next Door
Next door the little house stands empty,
Its doors closed tightly to the passing feet.
Uncurtained windows blindly face the sunset
And gaze, unseeing, at the busy street.
The old chimney holds its head up bravely,
Defying sympathy from those who come and go,
And wonder, as they pass, and gently murmur
Of secrets that the little house must know.
The little house is lonely in the evening,
When blue shadows cast their length across the snow.
The window panes blink hard to hide their teardrops
As down the street’s length lights begin to glow.
The little house is tense with silent waiting
When once again, its pleasant days begin,
And a little white-haired lady turns the door-knob,
And smiling gently says, “Wont you come in?”
L. A. Johannson, Elíros.

Kominn heim*
Eftir Þóri Bergsson.
Eg lauk upp hliðinu,
leit inn í garðinn —
það var logn og blíðviðriskvöld.
Þarna blasti við húsið — blómin, grasið,
eg var barn — eftir hálfa öld.
Þar var engin breyting. —
í bleiku ljósi
blaktandi gluggatjöld.
Eg settist á bekkinn,
— barn í hjarta —
bljúgur og hugfanginn.
Árin viðruðust
óðfluga burtu
og allur heimurinn.
Hvers vegna opnbrðu ei, kæra mamma,
og kallar á drenginn þinn?
Hvers vegna þessi kyrrð og friður,
kvöldmilda dreymandi ró?
Það var eitthvað, sem burt frá ös og önnum
inn í æsku og sælu dró.
Já, — nú mundi eg það, ✓
að í morgun eg veiktist,
í morgun eg veiktist
— og dó ....
Eimreiðin.
Gamli bœrinn
Við sjáum hvar hefja sig húsin nýju
háreist hvar tæknin bauð.
Nýtízku veggir steyptir úr steinum
* stálþökin máluð rauð
í miðstöðvarhita af kolakynding
er hvarvetna bjart og heitt
raflýsing, eldavél, útvarp og sími.
ekki er nú lítið breytt.
Þó grípur einhver sársauki sinni,
eg sakna vinar í stað.
Gamli bærinn er brottu horfinn
með blikandi þil fram á hlað,
með veggina þykka þakið græna,
sem þoldu hvern hríðarbyl
með hátignarsvip yfir burstunum breiðu
sem bentu okkur stjarnanna til.
Þó lágt væri undir loftið þar inni
var litla baðstofan hlý,
er mamma var búin á kolunni að kveikja
og kveldvakan hófst á ný.
Rokkarnir tifuðu, teygt var úr kembum,
því tætt var í hverja spjör,
og Hallgrímssálmar sungnir og lesið
og sofnað með bæn á vör.
í hornið til ömmu í rökkri var reikað,
hve reyndist hún minnug og fróð
um álfa og dverga hún sagði okkur sögur
og svo mundi hún alskonar ljóð.
Hvar áttum við mýkri og hlýrri holu
en hjá henni, er bylurinn söng
og gnýsti þekjuna þungum rómi
oss þótti ekki stundin löng,-
Hér vakti hún mamma þín margar nætur,
er magnaðist veikinda stríð
það var fátt til úrræða og langt til læknis
að leita í snjó og hríð.
Grátandi bað hún Guð sem hún treysti
að gefa þér heilsuna á ný
hvar var heitara beðið og bænheyrt oftar
en bæjunum gömlu í?
Eg dái það framtak sem fallið reisir
og fúanum treysti ei meir,
sem breiðir út velli hvar aðeins áður
illgresið þakti leir;
sem kostina grípur úr hverri nýjung,
sem kemur til hagnaðar þjóð,
og sérhverju átaki um æfina beitir
til eflingar framtíðar sjóð.
En minningin lifir máttug og fögur,
mörgu þó gleymurh við
um gömlu kynnin við gluggana lágu
guðhræðslu og rökkurfrið;
með veggina þykku, J)akið græna,
sem þoldu hvern hríðarbyl,
og hátignarsvip yfir burstunum breiðu,
sem bentu okkur hæðanna til.
S. V.
ínu.
ssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssssa