Lögberg - 03.06.1943, Blaðsíða 1

HELZTU
ALVARLEGT VERKFALL.
Á þriðjudagskvöldið lagði hálf
miljón kolanámumanna í Banda
ríkjunum niður vinnu, ýmist
vegna óánægju með launakjör,
eða vegna synjunar af hálfu
námueiganda á samtakarétti
starfsmanna sinna.
Forseti námumanna samtak-
anna, John Lewis, ef maður
harður í horn að taka, og ekk-
ert lamb að leika við; hann vill
að kolanámumenn íái hækkað
kaup sitt um $2 á dag, en sýnist
eigi frábitinn því með öllu, að
sætta sig við dollars og hálfs
kauphækkun; en að þessu hafa
námumenn eigi viljað ganga,
og þaðan af síður eigendur nám
anna.
Innanríkisráðherra Bandaríkj-
anna, Mr. Ickes, telur verkfall
þetta að öllu ólöglegt, og í raun
og veru beina uppreisn gegn lög
skipaðri stjórn hinnar amerísku
þjóðar.
♦ ♦ ♦
BANDARÍKJAMENN NÁ
HALDI Á ATTU EYJUNNI.
Eftir því nær þriggja vikna
látlausa orustu, náðu Banda-
ríkjamenn fullu haldi á Attu
eyjunni, sem liggur \ Aleutian
eyjaklasanum, tóku þar ógrynni
herfangs, og gengu svo frá mál-
um, að naumast var japanskur
hermaður eftirskilinn uppi-
standandi á vígstöðvum þessum.
Næst er búist við að Japanir
verði hraktir með Öllu á brott af
Kiska, sem þeirra aðalbækistöð
á áminstum eyjum.
* * *
NÝR STJÓRNARFORMAÐUR
í ALBERTA.
Eins og Lögberg gat til í vik-
unni, sem leið, hefir Hon. E. C.
Manning aflagt embættiseið sem
stjórnarformaður Albertafylkis;
kosning hans í forsætisráðherra
embætti fór fram á þingmanna-
fundi Social Credit flokksins á
mánudaginn var. Mr. Manning
gengdi áður fylkisritaraembætti,
og var yngsti ráðherrann í ráðu-
neyti Mr. Aberharts.
* * *
RISAFENGNARI loftárásir
en nokkru sinni fyr.
Loftárásir sameinuðu þjóð-
anna á Sardiníu, Sikiley, og
jafnvel meginland ítalíu, hafa
magnast svo undanfarna daga,
að hafnarvirki og rafstöðvar
liggja á mörgum stöðum svo að
segja í rústum.
I þessari síðustu atrennu hafa
möndulveldin tapað því nær
400 flugvélum til móts við að-
eins 30 af hálfu hinna samein-
uðu þjóða. Mr. Churchill hefir
gefið ítölum til vitundar, að
síðustu árásir séu þó eigi nema
lítill forsmekkur af því, sem.
ítalir megi vænta í náinni fram-
tíð.
* * *
S'AMEINUÐU þjóðirnar
Ná HALDI á miklum
hluta franska flotans.
Síðastliðinn mánudag gerðust
þau tíðindi, að sá hluti franska
flotans, sem legið hafði í höfn
1 Alexandríu í full tvö ár, gekk
sjálfviljugur í þjónustu hinna
sameinuðu þjóða; alls var hér
Um níu herskip að ræða, tvö
0rustuskip yfír 20,000 smálestir
að stærð, hvort um sig, tvö beiti
skip, fjóra tundurspilla og einn
neðansjávarbát.
FRÉTTIR
FRÁ KÍNA.
Síðustu fregnir þaðan herma,
að undanfarna daga hafi Kín-
verar króað af um sextíu þús-
undir Japanskra hermanna, er
sama sem engar líkur séu á að
eigi undankomu auðið.
MERKUR STJÓRNMÁLA-
MAÐUR FALLINN í VAL.
Þann 27. fyrra mánaðar, varð
bráðkvaddur á skrifstofu sinni
í Wellington-borg, Hon J. G.
Coates, hermálaráðherra stjórn-
arinnar á New Zealand, freklega
sextugur að aldri; hann var for-
sætisráðherra þjóðar sinnar frá
1925 til 1928. Um þær mundir
sem núverandi heimsstyrjöld
braust út, var Mr. Coates falin
á hendur forusta hermálaráðu-
neytisins, og falla dómar um
það mjög á einn veg, að hann á
því sviði hefði verið réttur mað-
ur á réttum stað.
Mr. Coates kom tvisvar til
Winnipeg, og flutti hér ræður,
sem báru vott um víðtækan,
stjórnmálalegan þroska.
-f -f ♦
STÓR'ÐJUHÖLDUR LÁTINN.
Á þriðjudaginn í vikunni sem
leið, lézt á sjúkrahúsi í Detroit,
stóriðjuhöldurinn Edsel Ford,
forseti Ford-bílaverksmiðjunnar
heimsfrægu, er faðir hans,
Henry Ford, lagði grundvöll að,
og nú mun vera umfangsmesta
fyrirtæki slíkrar tegundar í
víðri veröld. Edsel Ford var
49 ára,' er dauða hans bar að;
hann lætur eftir sig ekkju og
tvö uppkomna sonu.
Edsel Ford stundaði um hríð
nám við háskólann í Michigan,
en hvarf frá því áður en til
fullnaðarprófs kæmi, til þess að
takast á hendur forstjórn hins
risavaxna verksmiðjufyrirtækis,
er föður hans tók að þyngjast
sporið.
Þrír hagfræðÍDgar efoa
til skoðanakönnunar
"Helgafell" hefir keypf fyrstu
niðurstöðurnar.
Reykvíkingar verða þessa dag
ana spurðir um afstöðu þeirra
til ýmissa þeirra mála sem ver-
ið hafa á dagskrá undanfarið.
Það er skoðanakönnunin, sem
hér er á ferðinni. Reynt verður
að spyrja þannig að sem réttust
hlutföll verði eftir stjórnmála-
skoðunum, aldri, kyni og öðru
því, er álíta má að hafi áhrif á
skoðanir manna.
Spurningarnar eru valdar
þannig, að þær sneiði hjá því,
er stjórnmáladeilur hafa staðið
um, en# eru þó þess eðlis, að
fróðlegt kynni að vera að öðlast
vitneskju um afstöðu almenn-
ings til þeirra.
Þeir hagfræðingarnir Klem-
ens Tryggvason, Dr. Björn
Björnsson og Torfi Ásgeirsson
hafa gengið þannig frá spurn-
ingunum, að álíta má að þær
séu hlutlausar, þ.e.a.s. að spurt
sé þannig, að spurningarnar
sjálfar hafi ekki áhrif á svörin.
Þegar búið er að safna sam-
an árangrinum, verður rannsak-
að að hve miklu leyti hefir tek-
izt að ná réttum hlutföllum og
skekkjur leiðréttar eftir því sem
föng eru á.
Komi það t. d. í ljós, að spurð-
ar hafi verið 10% færri konur
en rétt væri til þess að ná rétt-
um hlutföllum milli kynja, verð
ur atkvæðamagn hinna að-
spurðu kvenna aukið sem þessu
nemur.
Lík aðferð verður notuð. ef
skipting eftir stjórnmálaskoð-
unum er að einhverju leyti
skökk.
Þessi aðferð til þess að kynna
sér álit almennings hefir verið
notuð um nokkurra ára skeið í
Bandaríkjunum og víðar; að-
ferðin er van&lega kennd við
Ameríkanann Dr. Gallup.
Þeir, sem aö þessu síanda,
undirstrika, að hér sé aðeins um
tilraunir að ræða, og að óvíst sé
hvort þær aðferðir, sem gefizt
hafi vel í Bandaríkjunum, eigi
við íslenzka staðhætti, en að þær
niðurstöður, sem fengizt hafi í
Bandaríkjunum, séu svo fróð-
legar, að sjálfsagt hafi þótt að
reyna eitthvað líkt hér.
Ef tilraunirnar heppnast vel
er ætlunin að færa starfssviðið
út þannig að spurt verði einnig
annarsstaðar á landinu.
Skoðanakönnunin er alger-
lega óháð; hún ræður sjálf
spurningunum og dæmir um að
hve miklu leyti og í hvaða formi
á að birta niðurstöðurnar.
Að þessu sinni hefir tímaritið
“Helgafell” keypt niðurstöðurn-
ar. '
Vísir, 26. marz.
Carl Darwin Anderson,
Úr Electrical Engineering
deild háskólans í Manitoba, út-
skrifaðist við síðasta próf (Jlarl
Darwin Anderson, sonur Mr. og
Mrs. Guðmundur Anderson,
800 Lipton St., Winnipeg. Hann
er undir-lautinant í flota Can-
ada og fór þegar að prófi loknu
á Naval Engineering-skóla í
Austur-Canada.
Ný bók um Noreg eftir
innrásina # .
Höf.: Worm-Muller. Útgefandi
Blaðamannafélag íslands.
Um þessar mundir er í prent-
un bók eftir próf. Worm-Mull-
er, sem Blaðamannafélag ís-
lands gefur út.
Prófessorinn samdi bók þessa
fyrir félagið, þegar hann var
hér í fyrra, svo að hér er ekki
um að ræða eriridi þau, sem
hann flutti hér, eða bók þá. er
hann hefir samið og gefin verið
út í Englandi. Fjallar bók þessi
þó um skylt efni, þ. e. Noreg
eftir innrásina 9. apríl 1940.
Ragnar Jóhannesson, magist-
er, hefir íslenzkað bókina og
tekizt ágætlega. Sigurður próf-
essor Nordal ritar formála og
er framlag Blaðamannafélagsins
til hennar.
Bókin verður alls um 9 ark-
ir, en að auki verður ein mynda-
örk. Andvirði hennar verður
látið renna í Noregssöfnunina
og er gjöf Blaðamannafélags-
ins til hennar.
Vísir.
í herþjónustu
Eleanor A Sveinson, frá
Marquette, ere ein af 140 með-
limum Canadian Women’s Army
Corps, er luku fullnaðaræfingu
þann 29. maí síðastliðinn, og nú
er komin til Winnipeg í her-
þjónustu erindum.
♦ ♦ ♦
Fred K. Kristjánsson, 788
Ingersoll Street, hefir nýlega
verið valinn til þess að búa sig
undir foringjastöðu í Canadiska
hernum, og fer vestur til Chilli-
vack, B. C. þeirra erinda.
♦ ♦ ♦
Gestur Eyður Sigurðsson, frá
Geysir, Man., gekk í herþjón-
ustu þann 21. maí síðastliðinn;
hann er 24 ára að aldri, og hef-
ir starfað við landbúnað og fiski-
veiðar. \
♦ ♦ ■♦■
J. S. Skaptason, Winnipeg,
hefir lokið prófi sem 2nd Lieut-
enant við Army Battle Drill
skóla. Hann innritaðist til her-
þjónustu fyrir meira en ári og
gegnir foringjastöðu í Winnipeg
Light Infantry.
♦ + ♦
Sameinast þektu lögfrœðingafélagi
G. S. Thorvaldson, K. C A. G. Eggerlson, K. C.
Islenzku lögfræðingarnir velmetnu, þeir Á. G. Eggertson
K. C., og G. S. Thorvaldson, K. C., sem rekið hafa í félagi
lögmannsstörf í Nanton-byggingunni hér í borginn, hafa
nú gengið í félag við eitt af elztu og bezt þektu lögfræðinga-
félögum þessarar borgar þeim Andrews - Andrews. Þetta
nýja félag gengur framvegis undir nafninu Andrews,
Ándrews, Thorvaldson — Eggertson, og hefir bækistöð í
Bank of Nova Scotia byggingunni, Portage Áve og Garry
Street.
Lögberg flytur þeim Thorvaldson og Eggertson, árnaðar-
óskir, í tilefni af hinu nýja umhverfi þeirra á sviði lög-
vísinnar.
Eiríkur Thordarson, frá Gimli,
gekk í herþjónustu þann 22. maí
s. 1., samkvæmt tilkynningu frá
hernaðaryfirvöldunum; hann er
fæddur við Árnes, en móðir
hans, Herdís Thordarson, er bú-
sett á Gimli.
♦ ■♦■ ■♦•
Lárus Thordarson, frá Sinclair
Man., innritaðist í Canadiska
herinn þann 24. maí, s. 1. Hann
vann við landbúnað fram að
þeim tíma, sem hann gekk í
herþjónustu. Móðir Lárusar,
Mrs. J. Thordarson, er búsett í
Sinclair-bygðinni.
SEGIR HVORKI AF NÉ Á.
Þann 1. þ. m., útnefndi fjöl-
mennur fundur Liberala og
Progressive, Mr. A. E. Foster,
fyrrum fylkisþingmann, til þess
að vera í kjöri við aukakosn-
inguna, sem fram fer í Killar-
ney kjördæminu seinnipart
þessa mánaðar. Eftir útnefningu
vildi Mr. Foster hvorki segja
af né á um það, hvort hann
yrði í kjöri eða ekki, og kvaðst
þurfa að fá umhugsunarfrest.
LÝKUR PRÓFI í
HJÚKRUNARFRÆÐI.
Miss Agnes Bardal.
Nýlega hefir lokið fullnaðar-
prófi í hjúkrunarfræði við Al-
menna spítalann hér í borginni
með hinum ágætasta vitnisburði
Miss Agnes Bardal, dóttir þeirra
merkishjónanna/Mr. og Mrs. A.
S. Bardal. Þessi gáfaða og glæsi-
lega, unga hjúkrunarkona, er
fædd hér í borginni 23. ágúst
1921. Hún innritaðist til hjúkrun
arnáms við áminstan spítala 19
ára að aldri.
GEFIN SAMAN í HJÓNABAND
Á ENGLANDI
Mr. og Mrs. Jón E. Kristjánsson.
Þann 10. apríl voru gefin sam-
an í hjónaband að Trodds Lane,
Merrow á Englandi, þau Gnr.
Jón Edwin Kristjánsson og Miss
Emily Elizabeth Burningham,
dóttir Mr. og Mrs. E. Burning-
ham. Rev. L. Starey fram-
kvæmdi hjónavígsluathöfnina,
og var að henni lokinni, setin
vegleg veizla, er um 60 manns
tóku þátt í.
Brúðguminn, sem er hinn
mesti efnismaður, er sonur
þeirra sæmdarhjóna, Mr. og
Mrs. Otto Kristjánsson, sem nú
eiga heima í bænum Geraldton
í Ontariofylki.
♦ •*■ *
FRÁ
AUSTURVÍGSTÖÐVUNUM.
Á orustustöðvum Rússlands
má svo segja að alt standi við
það sama; engar stórorustur
hafa þar verið háðar upp á síð-
kastið, og hernaðaraðgerðir mátt
heita svo að segja eingöngu
bundnar við rannsóknarflug yf-
ir hinni löngu víglínu.
Veröskulduð viðurkenning
H. A Bergmann, K. C.
Nýlega hefir H. A Bergmann,
K. C., verið kjörinn forseti í
Manitoba Law Society. Er hér
um fjölmennan félagsskap lög-
fræðinga að ræða, og þeir einir
vitaskuld til forsætis kjörnir,
sem yfir mikilli þekkingu búa,
og aflað hafa sér almenns
trausts á vettvangi lögvísinnar.
Lögberg óskar Mr. Bergman
til hamingju vegna þeirrar verð-
skulduðu sæmdar, sem honum
með wali þessu hefir fallið í
skaut.