Lögberg - 05.08.1943, Blaðsíða 2
2
Ummœli Signýjar Valbrandsdóttur
um Hörð son hennar
III var þín gangan hin
fyrsta og tnnnu hér- marg-
ar illar eftir fara, þó mun
verst hin síðasta.
t>eir, sem hafa lesiö sögu HarSar
og Hólmverja og fylgst með c-efiferli
mikilmennisins og fullhugans HarSar
Hólmverjakappa, munu þykjast geta
rakiS þá ógæfusögu til Signýjar móS-
ur hans og umrnæla hennar; telja aS
þau hafi orSiS aS áhrinsorSum, og
flestir ménn á okkar dögum t— meS
þeim hugsunarhætti sem viS erum alin
upp á, þykja þau hafa komiS niSur j.
ómaklegum staS, og verSur ekki um
þaS deilt; og i þeim anda kvaS séra
Ólafur stúent í Konuvísum fornald-
arinnar;
Sinnis óð og sár á fé
Signý Valbrandsdóttir,
söng að jóði vtenu ve,
versta móðir held cg sé.
Þrátt fyrir þetta ber þó aS minnast
þess og hafa þaS glöggt í huga,
hvernig stóS á þessum orSum Signýj-
ar. Hún er sögS aS hafa veriS frá
upphafi mjög geSrík kona og gefin
nauSug Grimkeli bónda. ÞaS er all-
sennilegt aS hún hafi haft meniS til
varSveitzIu sér viS örvinglan, því i
ætt hefir gengiS takmgrkalaus trú á
kraft yöur mátt þess aS skapa hverj-
um þeim gæfu er varSveittu, og mundi
svo enn á þessum dögunr, aS ant léti
maSur sér um þann grip, er trúaS
væri um aS öll farsæld manns væri
undir því kontin aS ekki spiltist eSur
týndist.
Landslögin höfSu ílæmt Signýju
eiginkonu Grímkels, en tilfinningar
hennar iátuSust ekki undir þann dóm,
og sagan segir aS Grímkell hafi veriS
harSráSur og stirSlyndur, og miklu
eldri en hún, og má þvi gera ráS fyr-
ir aS hún hafi hataS hann af öllum
þrótti fornkonunnar og ótamins geS-
rikis, sem ekkert megnaSi aS buga.
í þessu hjóna samlífi fæSist HörSur.
ÞaS settist margt fyrir í huga Sig-
nýjar í viShót viS giftingar nauSung-
ina og hana grunaSi, aS hún ekki sækti
mikiS lán til Grímkels. Fyrst þegar
hún reiS til giftingar veizlunnar,
drapst uppáhalds reiShestúrinn henn-
ar, og svo hafSi hana drevmt draum,
sem Þórdis fóstra hennar hafSi ráS-
iS og laut aS HerSi. — “Ekki kæmi
mér þaS óvart,'’ sagSi fóstran, “aS
eigi stæSi hagur hans meS hinum
mesta blóma áSué lyki.” Signý hefir
því frá bvrjun ekki lagt mikla ást viS
HörS, eSur rækt vel uppeldi hans.
Sagan getur og þess aS hann hafi
veriS þriggja vetra þegar hann slepti
stokki.
ÞaS var aS líkum rriesta hátíS árs-
ins, Hofhelgidagurinn, og alt var gert
til þess aS sú helgi yrSi sem hátíSleg-
ust. Signý sat á stóli sínum á miSju
stofugólfi, og bjóst um sem bezt hún
kunni, lá “meniS” á knjám henni.
Svona var ástatt þegar HörSur
slepti stokkj í fyrsta sinn, og ætlaSf
aS komast aS knjám móSur sinnar,
en hrataSi viS. Þá skeSi þetta ein-
staka óhapp, sem hvergi í fornum
sögum á sér hliSstætt dæmi. MeniS
hraut á gólfiS og brotnaSi í þrjá
hluti. BarniS hafSi brotiS meniS.
ÞaS mun næsta erfitt aS gera sér
til fulls grein fyrir tilfinningum Sig-
nýjar þá. Hún hafSi reynt þaS á
ungum aldri aS sjá framtíSar vonir
feskunnar vera drepnar hverja eftir
aSra, og dysjaSar sem hræ, án nokk-
urra bóta, og “þá var henni þungt um
hjarta.” Hún hataSi Grímkel eins og
áSur er sagt. Hún hataSi barniS
HörS, sem getinn var í fjandskap og
úlfúS, og þó hún hefSi gengiS aS
því sem vísu, aS framtíS hennar gæti
ekki orSiS annaS en sárasta böl, þá
liélt hún en dauSahaldi utan urn siS-
ustu vonina, aS einhverntima rofaSi
til, einhverntíma drægjust hörmunga-
skýin frá sól haniingjunnar, einhvern-
tíma bötnuöu lífskjörin; og þessi eina
og síSasta von hennar var bygS á
trúnnL' á fjöreggi ættarinnar, kjör-
gripnuni, meninu, sem aldrei hafSi
brugSist langa-lang-öfutn hennar svo
langt sem hún þekti sögu ættar sinn-
ar. Og nú var þetta óbætanlega slys
skolliS á. MeniS brotiS, og þaS af
barninu, svni Grímkels. MeS því var
kveSinn upp dauSadómur yfir síSustu
von hennar. Allar voru þær horfnar
sömu leiSina, um gæfu hennar
sjálfrar, var ekki framar aS hugsa,
en átakanlegast þó afkomenda hennar
líka. Mér er sem eg sjái náfölan
skelfingarsvipinn á andliti hennar,
þegar hún loks getur stuniS upp þess-
utn örvæntingarorSum: 111 var þín
gangan hin fyrsta, og munu hér marg-
ar illar eftir fara, þó mun verst hin
síSasta. — Alt hjálpaSist til aS gera
slvsiS sem átakanlegast. Draumur-
inn, hátíSin og brotiS á meninu. Hún
var þvi hárviss um aS upp frá þeirri
stundu snerist HerSi alt til óhappa og
slysa og loks yrSi hann drepinn sem
vargur í vélum eSur þjóSfélaginu.
Hún kvaS vísu:
Braut í sundr fyr sœtu
sýnis hljóða men góða
ýta trú’ ek at engi bœti
auðar hlíði þat síðan.
Gangr varff-a góffr ins unga
gulls lystis inn fyrsti;
hverr man héðan af verri
hneppstr man þó inn efsti.
Grímkell bóndi kom í þessu inn,
lteyrSi ummæli Signýjar. Tók HörS
upp af gólfinu og kvaS vísu:
Auffs hefur átta beiðir
ógóða sér móður:
hann nam fyrst at finna
fljóða ný genginn jóða
brœði orð, þau er beiðir
brennu sjós nam kanna;
atkvœði lifa lýða
lengr en okkur drengja.
Eftir þenna atburS var Signý ekki
langdvölum meS Grímkeli; en sagan
barst út um sveitir til fólks, er fékk
jafnfranit bjargfasta trú á áhrif um-
mælanna og auSnuleysi HarSar, og
móSur hans. ÞaS má og telja víst
aS eftir aS HörSur komst á fót hafi
ílörSur fengiS vitneskju um hana,
og lagt á hana sömu trú og samtíSar-
ntenn hans, og upp frá því fylgir hún
honum alla æfi svo sem Gretti “augu
Gláms”. Mjög sennilegt aS hún hafi
gjörbreytt skaplyndi hans. Hann ger-
ist einrænn og óþjáll í skapi, og víst
er um þaS aS þegar fram í sækir, má
renna grun í aS hann fer aS smá
draga sig í hlé viS mannfundi. ÞaS
er eins og í svari Torfa felist bríxl,
þegar hann kvaSst ekki gjalda HerSi
Pólskir sjóliðar sæmdir heiðursmerkjum fyrir frækilega
framgöngu. Aðmíráll Sir Charles Forbes, afhendir heiðurs-
merkin.
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 5. AGÚST 1943,
móSurarf hans nema hann yrSi eigi
verrfeSrungur, og þaS er ekki langt
frá aS mér finnist HörSur svara því
heldur linlega, er hann sagSi þaS lítt
revnt enn. Gott ef báSum kom þá
ekki i hug gamla sagan. ÞaS er sem
HörSur geri þaS til nafns aSeins, er
hann sendir Helga Sigmundsson —
versta mann — í liSsbón til IndriSa
mágs síns, en situr sjálfur heima
stórbóndinn og forvitrinn, og hafSist
ekki aS, meSan hann var sekur gjör
á alþingi, og þar næst aS taka'upp þá
vanhyggju, aS setjast aS í hólminum,
nema þá um stund, og ætla aS þeim
héldist uppi á ránum, þó þeir yrSu
aS gjöreySa allar nálægar sveitir af
búfénaSi bænda, og ennfremur aS
hafa ekki dug til aS taka skip þaS, er
stóS uppi í Hvítá og bjarga þeim
utan. Stafar þetta úrræSaleysi ekki
sýnilega af sögunni göntlu? Var þaS
ekki einmitt trúin sem var aS smá
svinbevgja hann ? Smá sjúga úr hon-
um alla manndáS, smá sliga hann
niSur, smá níSa hann undir sig? Jú,
auSvitaS var þaS trúin á giftuleysi
hans sjálfs, er stafaSi af sögunni af
brotna meninu. ÞaS má og berlega
skjlja þaS af sögunni sjálfri. HörSur
kveSur svo sjálfur aS orSi, aS þeim
Geir hafi jafnan sýnst sitt hvorum,
þegar leiS á veru þeirra í Hólminum,
en HörSur lét oftast undan síga. ÞaS
var þó eigi svo fyr, er þeir voru
yngri. Kjarkurinn var aS bila, en
vonleysiS aS þróast aS sama skapi.
Ekki mátti sköpum renna, þaS var
lika ofraun mannlegu eSli aS etja
kappi viS örlaganornirnar eSur á-
lögur þeirra. Tilgangslaust aS flýja,
þær elfti hann, og stóöu yfir höfuS
sverSi hans, hvar sem hann var undir
sólunni, og dálítiS var þaS geSþekk-
ara aS falla fyrir þeim á íslandi en
öSrum löndum, og svo fanst Qunnari.
HörSur sá fram á þaS, aS lítiS tíma-
spursmál var til þess aS bændur gengju
millj bols of höfuSs á Hólmverjum,
en sjálfsagt aS falla meS drengskap
og vopn í höndum.
Þegar Kjartan hafSi tælt Grím og
þá fleiri félaga til aS fylgja honum í
land, búiS aS drepa þá, og hann kem-
ur ennfremtir í Hólminn aS lokka
þá síSustu meS sér, kemur mér í hug
aS HörSur hafi blásiS mæSilega og
hugsaS aS ekki mætti sköpum renna
Sagan skrökvaSi um forvizku hans
ef hann ekki gerSi ráS fyrir hvernig
yrSu viStökurnar þegar til lands
kæmi. Sakir vissir hann nægar
Bændur allir snúnir gegn honum, fyr-
ir fjárrán og mann.3kaSa, og allir
vildu hann feigan. Þegar hann svo
komiS var fyrir félögum hans, og
kemur í land, og sér til hlýtar hvernig
mannsöfnuSurinn sem stendur fyrir
og slær strax hring um hann óhappa-
manninn, ólífismanninn, þá er vist aS
hann skilur aS nú er þó áreiSanlega
komiS aS skuldardegi og öll vörn ó-
þörf, en eftir aSeins aS framfylgja
kröfum hreystinnar.
Þegar eg virSi fyrir mér HarSar
sogu, finst mér einkum tvent vaka
fyrir höfundi hennar. Fyrst aS sanna
mátt ákvæSaorSanna, eSur álaganna,
sem Signýju Valbrandsdóttur eru
eignuS vfir HerSi syni sínum, og ann
aS aS sýna hvaS HörSur var mikill
fyrir sér, aS hann orkaSi aS höggva
herfjöturinn af sér fjórum sinnum.
ISvo hafSi enginn áSur staSiS uppi í
hárinu á‘'örlaganornunum og kyngi
forneskjunnar. Þær máttu hafa sig
allar viS aS koma honum á kné, og
vinna sigur á honum.
Hreindýr og hreindýraskyttur
Sagnaþeeltir eftir Kristleif horsteinsson á Stóra-Kroppi
Miklu verri lifsskilyrSi fyrir hrein-
dýr hafa veriS á ReykjanesfjallgarSi
heldur en i Múlasýslum, bæSi hvaS
snertir vetrarbeit og veSurfar. Þar
var líka mannabygS á báSar hliSar
og dýrin á stöSugum flótta. Samt
voru þau orSin nokkuS mörg um miS-
bik 19. aldar, en fráleitt hefir fengist
nokkur vissa fyrir því á hvaSa árum
þau urSu flest eSa hvaS tala þeirra
varS hæst. — Er tveir fellisvetur hafa
höggviS stærsta skarSiS i þau, eink-
um veturinn 1859, sem kendur var viS
hörSu föstuna. Ágúst í Halakoti á
\Vatnsleysuströnd segir í endurminn-
ingum sinum, aS þann vetur hafi dýr-
in leitaS skjóls og bjargar niSur viS
bæi á Ströndinni og hafi þrettán
hreindýr þá veriö skotin, sem stóSu
viS hjallana í Skjaldakoti. Hafa þau
öll veriö aS dauSa komin. En svo
kom annar fimbulvetur 1880—1881,
sem var bæSi lengri og harSari. Þá
var eg um vetrartíS á Vatnsleysu-
strönd. Féll þar þá því nær hver ein-
asta sauökind, sem hvorki var ætlaS
hús eSa hey. Svo hefir veriö meS
hreindýrin, aS ekki hefir nema lítill
hluti þeirra afboriö slík haröindi. En
þá voru þau víst orSin'fá, samanbor-
iö viS þaö, sem var um miSja öldina.
Og i grend viS mannabústaSi varS
þeirra þá ekki vart. Þegar komiö
var fram undir aldamótin 1900, þótti
þaS í frásögur færandi, ef hreindýr
sáust á þessum stöSum. VoriS 1895
kom til mín kaupmaöur austan úr
Þorlákshöfn. Taldi hann þaS merki-
legasta sem fyrir hann bar á leiö-
inni, aS á HellisheiSi sá hann fimm
hreindýr á beit ekki langt frá alfara-
vegi. En hvenær síSasta dýriS hefir
sést þar uppistandandi, veit eg ekkert
um, en ekki hefir þaS veriS löngu eftir
síöustu aldamót.
Herfjöturinn er haföur sem síöasti
hnúturinn á örlagaþræöi Haröar, er
átti upphaf sitt í oröum Signýjar:
“III er þin gangan hin fvrsta og munu
hér margar illa eftir fara, þó mun
verst hin síöasta.
%
%
MINNIST BETEL
í ERFÐASKRAM YÐAR
Tvö Hreindýr í einu skoti.
Ekki þótti þaö gerlegt aö skjóta
hreindýr meS öSru en kúlurifflum, en
þeir voru þá i fárra höndum. Samt
veit eg eitt dæmi til þess, aS maöur
banaöi tveimur dýrum x sama skoti
úr haglabyssu. fiítS var Jón SigurSs-
son á VífilsstöSum, síöar i Efstabæ í
Slyxrradal. — Hann var einn af þeirn
mörgu Efstabæjarsystkinum, sem nú
eru aS veröa meöal kynsælasta fólks
hér um BorgarfjörS. Jón var óvenju
vel gefinn á alla lund, fimur sjómaS-
ur, ágæt skytta og varö alt aS verki.—
Var eg samtíöa honum margar ver-
tíöir viS sjó. HugSi eg þá aö hann
hlyti aS veröa stórbóndi og sveitar-
SöfSingi svo vel þótti mér hann til
foringja fallinn. En hann, þessi frá-'
bæra skytta, beiS bana af byssuskoti,
þegar hann var i broddi lífsins. Var
hann-þá á rjúpnaveiöum frá Efstabæ.
Eg gat ekki sneitt hjá því aö minnast
þessa fórnvinar míns hér, af þvi hann
var sá eini maöur, sem eg hefi áreiö-
anlega heimikl fyrir aö skyti, tvö
hreindýr meS einu rjúpnaskoti. Ekki
er mér kunnugt nema um tvo menn,
sem urSu nafnkendir fyrir hreindýra-
veiöar á ReykjanesfjallgarSinu. Voru
þaö GuSmundur Jakobsson frá Húsa-
felli og Guömundur Hannesson frá
Hjalla í Ölfusi. VerSur þeirra hér
aS nokkru getiö.
Hreindýraskyttan Guffmundur
.Hanncsson.
indum sá fyrsti og næstum sá eini
maSur á þriSja og fjóröa áratug 19.
aldar, sem talinn var frækin hrein-
dýraskytta. Mynduöust þá margar
sögur af honum, hæSi um skotfimi
hans og hreysti, bárust sögur mann frá
manni ýktar og endurbættar aö göml-
um þjóöar siS. Til dæmis um krafta
hans var sagt, aö hann heföi eitt sinn
skotiö hreindýr uppi í Henglafjöllum
og boriö þaö á heröum sér til Hafnar-
fjaröar. Vildu Hafnfiröingar er
þetta mundu, fullyröa aö þetta væri
satt. Einn sagöi aö til merkis um
skotfimi GuSmundar, aö hann hefSi
hæft dýr á 900 faöma færi og byssu-
kúlan hefSi fariö inn um krúnuna og
komiö út hjá dindlinum. Sjálfur
haföi GuSmundur veriö rauplaus
maöur og voru sögur þær annara
verk, sem af honum hárust. En sann-
leikur var þaö aö hann var rammur
aS afli. ÞaS sagöi séra ÞórSur í
Reykholti mér, aS þegar hann var í
BessastaSaskóla hefSi Guömundur
búiS í Lambhúsum. Myndaöist góS
vinátta milli hans og sumra skóla-
pilta, sem þótti gaman aS líta heim
tll þessa glaöa og gáfaSa bónda. En
ekki þótti þeim hann árennilegri en
ísbjörn til fangbragöa, enda þreyttu
þeir aldrei viS hann. Þegar eg var á
barnsaldri man eg SkagfirSinga, sem
voru í skreiöarferöum suSur meS sjó,
sögöust hafa gert sér erindi til GuS-
mundar Jakobssonar, bara til þess
aS sjá þennan mann, sem svo margar
sögur gengu unx. Og Einar á Mæli-
felli fööjirfaSir dr. Valtýs GuSmunds-
sonar, geröi sér ferS norSan úr Skaga-
firöi og suöur á Álftanes. Sagöi
hann þaö væri erindiö aS sjá GuS-
mund Jakobsson. Einar var gáfu-
maSur meö frábærri elju aS afrita
bækur. Einar heimsótti foreldra mína
i þessari ferS. Var hann spuröur, er
hann var á heimleiö, hvernig honum
heföi þótt aö heimsækja GuSmund og
um hvaö þeir heföu helzt talaS. Lof-
aöi hann GuSmund mikiö fyrir gáfur
og fróöleik og sagöi aS lokum: —
Mest töluöum viö um skáldskap
gamlan og nýjan og aflraunir fornar.
GuSmundur flutti síöast aö Móa-
koti í Garöahverfi til Helga sonar síns
og Rannveigar konu hans. Meöal
barna þeirra hjóna er Helgi Helgson
verzlunrstjóri og einn meöal nafn-
kendustu Reykjavikurbúa. ÞaS sagöi
frú Rannveig mér, aS Guömundur
tengdafaöir sinn heföi veriö sá glaö-
asti og skemtilegasti maöur, sem hún
heföi kynst um æfina. Hann dó í
Móakoti 1. jan. 1873, kominn aS átt-
ræöu.
Vigdísarvellir hét heiöarbýli eigi
langt frá Keili, en fjarri öllum bygö-
um bólum. Þegar eg var sjómaSur á
Vatnslevsuströnd frá 1878 til 1888,
bjó þar maöur aö nafni Guömundur
Hannesson. Strandarmenn sögöu mér
aö hann væri einn af þeim 29 börn-
um, sem Hannes bóndi á Hjalla heföi
eignast meS konum sínum, en bók-
færöar heimildir hefi eg engar fyrir
þessu. Eg sá þennan GuSmund
nokkrum sinnum og líka þekti eg
mörg systkini hans, sem voru víSs-
vegar þar syöra, bæöi hjú og búend-
ur, meSal þeirra var Sæfinnur vatns-
beri í Reykjavík, er gárungar kölluöu
Sæfinn meS sextán skó. Þessi syst-
kini voru fyrir mínum augum ekki
meira en miSlungsfólk, og báru sum
þeirra vitni þess, aö vanlíöan í æsku
heföi markaS þroska þeirra. Einkum
var þaö einn bræöranna, sem Helgi
hét, er talinn var lítilmenni. En Sæ-
finnur og GuSmundur voru þeirra
burSugastir.
Ágúst i Halakoti lýsir GuSmundi
iHannessyni sem frábæru karlmenni
og beztu skyttu, og er þaS enginn efí
aö svo hafi veriö, hafi hann skotiö
sjötíu hreindýr eins og Ágúst full-
yrSir. Til dæmis um frækleik GuS-
mundar og hreysti, segir hann sögu
af því, aö eitt sinn hafi helskotinn
tarfur, sem ekki átti undankomu auS-
iö, ráöist á hann. Guömundur hrá
sér þá upp á svíra dýrsins og banaöi
því meö beinuni hnífi. Þessu ná-
kvæmlega samhljóöa sögu heyröi eg
í bernsku minni um Guömund Jakobs-
son. Kemur mér til hugar. aS þaS
sama atvik sé fært á milli manna.
Ekki var GuSmundur Hannessofa jafn
stórmannlegur í mínum augum, eins
og í lýsingu þeirri, sem Ágúst í Hala-
kosti gaf af honum og efast eg um
aS allar heimildir um dýraveiSar hans
séu óyggjandi, því bygSar eru þær
á sögnum, er gengiö hafa mann frá
manni. Eg hefi spurt Herdísi Sig-
uröardóttur húsfrx'i á Varmalæk, sem
þekti GuSmund vel, er hún átti heima
á Vífilsstööum og Krísuvik, hvort
þaö geti komiS til mála aS hann hefSi
skotiö sjötíu hreindýr. Hún þoröi
ekki aö mótmæla því meS öllu, aö svo
heföi getaö veriö þótt henni virtist
líklegra aö einhverju heföi veriö
krítaö í þá tölu. En þaö vissi hún
aö hann var talinn góö skytta og
skaut bæöi refi og hreindýr, þegar
tök voru á. AS öllum líkindum hefir
hann lagt fleiri hreindýr aö velli á
ReykjanesfjallgarSi, en nokkur ann-
ar maöur.
ÞaS væri fróölegt aö vita nöfn
allra þeirra manna, sem skutu hrein-
dýr á þessu svæöi og tölu þeirra dýra,
sem féllu fyrir skotum, en um þaö er
ekkert aS finna nema í munnmælum,
sem færast úr lagi og gleymast síöan
meö öllu.
Nú á dögum líta ýmsir svo á, aö þaö
hafi veriö mesta goögá aS leggja þessi
friösömu fjalldýr aö velli. En þau
áttu ekki ætíS sjö dagana sæla. —
Þegar ált fór saman, vetrárbyljir, stór
regn og hagleysi, þá hlutu þau aö
lokum aö hníga aS velli helfrosin og
hungitrmoröa. ViS allar þær nauöir
losnuöu dýrin, sem fengu skot í höfuö
eSa hjarta og hlutu þar nteö bráöan
bana. Má því líta svo á, aS þessir
ínarkvissu veiöimenn hafi unniö
miskunnarverk meö því aö leggja
dýrin hreinlega aö velli. Og meS
þeim færöu þeir líka oft þurfandi
fjölskyldu góöa björg í búiö. Þá var
heldur ekki um lagabrot aö ræöa, þótt
hreindýr væru unnin á þeim árum,
sem frásagnir þær geröust sem hér
eru skráSar. — (Lesbók).
Guöniundur Jakobsson var elztur af
tólf börnum þeirra Húsafellshjóna
Jakobs Snorrasonar og Kristínar GuS
mundsdóttur, fæddur 1794. Hann var
talinn gáfumaöur, þjóShagasmiSur,
rammur aö afli og alt var honum vel
gefiö. Þegar hann var fulltíöa maö-
ur fluttist hann frá foreldrum sínum
suöur aS ElliSavatni og giftist þar
frændkonu sinni Valgeröi Pálsdóttur,
þau voru systkinabörn. ValgerSur
var alsystir séra Páls í Hörgsdal, sem
fjölmenn ætt er frá komin. GuS-
mundur bjó á Vatnsenda, síSar á
Reykjum í Ölfusi og siöast í Lamb-
húsum í grend viö RessastaSi. GuS-
mundur fór aö búa á þeim jöröum,
sem lágu aö þvi svæSi er hreindýr
héldu sig í þá daga. Hann var æfö
skytta frá æsku og neytti hann nú
þeirrar listar, þegar hreindýr gengu
honum úr greipum. Var hann aS lík-
ÍI
Látið ekki tækifærið ganga
úr greipum yðar!
Verzlunarmennlun er ómissandi nú á dögum. og
það fólk, sem hennar nýlur, hefir ætíð forgangs-
rétt þegar um vel launaðar stöður er að ræða.
Það margborgar sig, að finna oss að máli, ef þér
hafið í hyggju að ganga á verzlunarskóla: vér
höfum nokkur námskeið til sölu við frægustu og
fullkomnustu verzlunarskóla vestan lands.
The Columbia Press Limited
Toronto og Sargenl, Winnipeg
11==