Lögberg - 20.01.1944, Blaðsíða 7
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 20. JANÚAR 1944.
7
ARFURINN
Rannveig K. G. Sigurbjörnsson.
í minningu um æskuvinstúlku
mína, sem farin er yfir.
R. K. G. S.
Frh.
“Hvaða gallar heldurðu að séu
svo sem á henni?”
“Við hefðum líklega heyrt þess
getið, ef um mikið af slíku væri
að ræða,” mælti húsfreyjan og
var nokkuð þyngra um.
“Þeir geta nú verið margir,
mamma mín góð, þó okkur séu
þeir ekki mikið kunnir,” ansaði
Snorri, með sérstakri hægð.
“Enginn er gallalaus, Snorri
minn, svo það er ekki til neins
að tala um það.
“Helga er efnileg stúlka, og
hún er heldri kona, og eg verð
að segja, að hún myndi gera
efnilega prestskonu.”
Snorri hrökk við. “Prestskonu,
hefurðu enn fastan huga á því,
að eg verði prestur«mamma?”
Húsfreyja starði undrandi og
óttaslegin á son sinn.
“Segðu mér, hvað annað hefði
mér átt að detta í hug?”
Snorri leit á móður sína, með
hreinskilni æskunnar og sjálf-
stæði fullorðins áranna saman
runnið.
“Að eg fengi að ráða því sjálf-
ur.”
Það var eins og húsfreyja átt-
aði sig ekki á þessu svari, fyrst í
stað. Andlit hennar bar vott um
undrun, þykkju og sársauka.
“Hefurðu þá ekki fengið að
ráða þér sjálfur?”
“Sannarlega hefi eg fengið það,
en við erum að tala um fram-
tíðina.”
“Hvað hefurðu á móti því, að
verða kennimaður?”
Snorri tók hendurnar úr vös-
unum, studdi þeim á borðið, laut
áfram og horfði biðjandi augum
á móður sína.
Hann var hár maður vexti og
vel bygður, hvítur í andliti. Nú
var hann fölur.
“Mamma! Eg trúi ekki kenn-
ingum kirkjunnar; eg get ekki
orðið prestur.”
Það varð dauðaþögn í stof-
unni. Húsfreyjan leit út eins og
steingervingur.
Eftir stundarkorn stóð hún
upp, hægt seint og þunglama-
lega og gekk til sonar síns. Hún
tók hægri hönd hans í sínar báð-
ar.
“Hvað er það sem þú trúir ekki,
sonur minn?”
Snorri tók móður sína í fang-
ið, lagði höfuðið á öxlina á
henni.
“Eg trúi ekki glötunarkenning-
unni, ekki friðþægingarkenning'-
unni. Eg trúi ekki að Jesús sé
sonur Guðs, á annann en and-
legan hátt. Eg trúi ekki á fyrir-
gefningu syndanna, á annann
hátt, en þann að við bætum okk-
ur sjálf, kvöldmáltíðarformálinn
er mér óskiljanlegur. •
“Það er nokkuð margt, sem
þú ekki trúir, vinur minn,” sagði
húsfreyjan og losaði sig úr faðmi
hans og horfði á hann með gaum-
gæfni.
“En hverju trúirðu þá?”
Snorri andaði pungt.
“Eg trúi á tilveru Guðs. Eg
trúi að Jesús sé fullkomnasti
maðurinn, sem komið hefir á
jörðina. Að hann hafi sagt okkur
alt sem við þurfum að vita, til
þess að geta lifað lífinu rétt, og
að hann hafi dáið hugsjónaleg-
um dauða, aðeins vegna grimdar
mannanna sem þar áttu beinann
hlut að máli.”
Húsfreyja hlustaði þolinmóð
og hugsandi svo lengi um á eftir.
Svo sté hún til fáein skref.
“Eg er ekki viss um, að þetta
sé svo ófullkomin trú,” sagði
hún.
“Eg óttaðist að þú værir orð-
inn guðleysingi.”
“Nei mamma, eg er það ekki.
Eg trúi af öllu hjarta á tilveru
Guðs og að hann sé góður.”
“Þá skulum við athuga þetta,”
sagði hún, og virtist vera að ná
sér að fullu aftur.
“Það að trúa á Guð, er stóra
spursmálið. Að breyta rétt, er
það annað”.
“Mér hefir sjálfri altaf fundist
trúlegra að Jesús hafi verið
manns sonur, eins og hann sjálf-
ur kallar sig, svo víða, heldur
en yfirnáttúrlega sagan. En að
hann hafi verið beztur af öll-
um. sem á jörðina hafa komið,
það hef eg aldrei efast um.”
Ekki virtist þetta nafa sefandi
áhrif á Snorra.
Húsfreyja heldur áfram: “Síð-
an eg komst á fullorðins ár,
finst mér altaf, að þetta hafi
verið, það sem faðir minn sæli,
trúði, sem merkisprestur, séra
Snorri á Staðastað í Yalahrepp.
Þó hann segði aldrei neitt því-
líkt, svo eg heyrði. En sumt af
því sem eg hef lesið eftir hann
síðan, hefir leitt í ljós fyrir mér
annan skilning á málinu, en þann
sem við skildum, eða vildum
skilja, þegar eg var yngri. Þetta
sýndist ekki gera föður mínum
sæla neitt.
Allir skoðuðu hann, það sem
hann var, merkis og sómamann,
og prýðis kennimann.”
Snorri sýndist órórri með
hverju orði, sem móðir hans tal-
aði.
“Eg get ekki kent, nema að
eg trúi eins og eg segist trúa,”
sagði hann.
“Jesús kallar sig Guðs son líka.
Þú manst að kennimanninn varð
gvo mikið um, að hann reif fötin
sín, af því að hann áleit að hann,
Jesús, hefði guðlastað. Og illu
andarnir sögðu við hann: ‘Hvað
vilt þú okkur, Jesús sonur Guðs
hins hæsta?’
“Hvað viltu þá gera úr því, að
hann kallar sig svo víða manns
son?” spurði móðir Snorra.
“Móðir hans var maður, þó
hún væri kvenmaður,” svaraði
Snorri.
Húsfreyja leit á hann undrandi.
“Eg hafði aldrei hugsað út í
það,” sagði hún.
“Eg sé ekki betur en að þú
getir orðið kennimaður, Snorri
minn. Bætti hún við með endur-
vakinni von.
Hann hristi þunglega höfuðið.
“Þú þroskast betur við lær-
dóminn,” sagði hún. “Að trúa á
Guð og hugsa um að breyta
rétt, er það sem krafist er af
manni. Það má leggja aukaatrið-
in til hliðar.”
Snorri þagði við þessu.
Húsfreyja gekk enn til sonar
síns og tók hendi hans í sínar.
Snorri minn. Þetta eru bara
höfuðórar æskunnar. Að finnast
að þú getir ekki orðið prestur,
þó þú hugsir eitthvað sérkenni-
lega um hlutina.”
“Eg trúi því enn að þú eigir
eftir að verða eftirmaður föður
míns sæla, sem þjónaði í 35 ár.
Og með Helgu Bjarnadóttir við
hlið þér, að héraðsfrú.
“Dæmalaust mynduð þið sóma
ykkur vel.”
Stofuhurðinni var lokið upp og
Sveinn kom inn.
“Þú ákveður þig nú sem fyrst,
drengurinn minn, því ekki er
langur tíminn til hausts. Kann-
ske þú vildir koma með mér
hérna vestur fyrir túngarðinn,
Snorri minn. Eg hef gaman af að
sýna þér blett, sem mig langar til
að láta slétta.”
Það glaðnaði yfir Snorra. Hann
kysti móður sína, tók húfu sína
og fór í léttstígara lagi, fram
með föður sínum.
“Það er mikið grjót í honum,
en eg held það megi rífa hann
upp.” \
“Þú ert þó ekki að tala um
Smalahól, pabbi?”
“Jú.”
“Eg hálfsé eftir að rífa hann
upp, en eg ætti líklega að hugsa
meir um að bæta við túnið,” sagði
Snorri.
Sveinn hló við.
“Við sjáum nú til. Um hvað
var mamma þín að tala við þig,
mér sýndist þú svo alvarlegur,
þegar eg kom inn.”
Snorri þagði við, fyrst í stað.
“Það var nú fleira en eitt,
pabbi.”
“Var það Helga?”
“Já.”
“Svo þú veist að hún vill* að
eg eigi hana.”
“Mig hefir grunað það.”
“Er þér það þá áhugamál líka,
pabbi?”
“Ekkert.”
“Nema ef þú sjálfur vilt það.”
Snorra létti.
“Eg hef lítið hugsað um svo-
leiðis, ennþá.”
“Já, ekki það.”
“Eg vil helzt ekki gifta mig,
Innköllunarmenn LÖGBERGS
Árborg, Man Árnes, Man K. N. S. Fridfinnson
....Éinar J. Breiðfjörð
B. S. Thorvaldson
..Mrs. J. H. (ioodman
Hnausa, Man K. N. S. Fridfinnson
John Valdimarson
Mlnneota, Mbu. -T1 . ■ — Jftlfls Pallna Bardal
j. j. Middal
..Einar J. Breiðfjörð
Víðlr, Man Westboume, Man Wlnnipeg Bcach, Man ..K. X. S. Friðfinnson J6n Valdlmarsson
fyr en eg er búinn að læra, né
binda mig til þess.”
“Sem þú vilt sjálfur, drengur
minn.”
“Það er bezt að vera sjálfráður
í þeim sökum. Lízt þér þá ekki á
Helgu?”
“Jú. Það er ekki annað hægt
en að lítast vel á hana, hún er
gervileg stúlka.”
“Eitthvað fellur þér ekki við
hana?”
“Mér er illa við að níða fólk,
og það konur, en af því við er-
um að tala um þetta, þá skal
eg segja þér sannleikann. Mér
finst hún líta á lífið, með ein-
hverju ofurdrambi, sem eg felli
mig ekki við.”
“A-a-há,” sagði Sveinn og dró
við sig.
“Það er ókostur.”
“En ef þér þætti nú vænt um
hana þrátt fyrir alt, þá myndirðu
vilja eiga hana.”
“Eg hef aldrei verið eins fjarri
því og í dag, pabbi. Eg finn nú
að mér væri ómögulegt að biðja
hennar, mér fyrir konu. En
mamma vill það endilega. Hvað
á eg að gera?”
Sveinn tók upp rauða vasaklút-
inn og silfurbúnu pontuna. Hann
lét klútinn niður aftur, án þess
að brúka hann, en rjálaði við
tappann í pontunni. og silfur-
festina. sem tengdi hann við.
“Eg hef bara eitt ráð til að
gefa þér, í þessu máli, drengur
minn,” sagði hann eítir stundar-
umhugsun. \
‘‘Biddu þér ekki konu, fyr en
þú hefir fullráðið við sjálfan þig,
hver hún eigi að vera.”
Snorri leit þakklátlega til föð-
ur síns.
“Það nær engri átt, að binda
sér konu, sem maður vill ekki.
Móðir þín sér það, þegar hún
hugsar betur um þetta.”
Og nú tók Sveinn rauða vasa-
klútinn og notaði, og tóbakið úr
pontunni líka.
“Það var nú fleira, sem okkur
mömmu bar á milli.”
“Nú.”
“Hún vill endilega að eg verði
prestur.”
“Já, viltu ekki verða það?”
“Ekki ef eg get mögulega kom-
ist hjá því.”
“Hvað hefur þú á móti því?”
Snorri hikaði.
“Eg-eg trúi ekki því sem kirkj-
an kennir.”
“A-a-há.”
“Eg trúi ekki glötunarkenning-
unni, ekki friðþægingunni, ekki
því að Jesús sé Guðs sonur.”
“Sussu sussu, drengur minn.
Þetta er alt of mikið.”
“Mér finst eg hafa varið pen-
ingum mínum illa, ef þeir hafa
gert þig trúlausan, þarna í
Reykjavík. Ja, hvaða býsn eru að
heyra þetta.”
“Það dofnaði yfir Snorra.
“Trúir þú þessu, pabbi?”
“Já, drengur minn. Hverju orði
og atriði. Móðir mín kendi mér
kristna trú, bezt allra manna.
Eg á hana eins og hún gaf mér
hana. Eg les bænirnar, sem hún
kendi mér, kvölds og morgna,
svo hef eg nóg að hugsa og starfa,
á daginn, þó eg fari ekki að
grufla út í að rífa það niður. Guð
hefir verið með mér. Eg fékk
ágæta konu, sem eg sjálfur valdi
mér. Mér hefir lánast alt, sem eg
hef tekið fyrir, og þú hefir verið
gott barn, og verður altaf mæt-
ur maður, vona eg. Eg hef því
enga ástæðu til þess að véfengja
það sem mér var kent í krist-
inni trú.”
Snorri stundi.
“Eg vildi eg ætti svona sterka
trú, pabbi.”
“Þú eignast hana, ef þú hugs-
ar um hvað Drottinn hefir gert
fyrir þig.”
“Svo þú vilt þá, að eg verði
prestur líka, pabbi?”
“Persónulega er mér sama,
hvaða embætti þú tekur. Mér
hefði verið sama, þó þú hefðir
aldrei farið í skóla, ef þú hefð-
ir þá orðið nýtur bóndi, nú þeg-
ar þú ert kominn svo langt inn
á þessa braut, vil eg að þú verð-
ir embættismaður.”
“Af tveim ástæðum vil eg að
þú verðir kennimaður, það er
tignarstaða, í sjálfu sér, tign-
asta embættið, og það er hjart-
ans ósk móður þinnar.”
“Fari nú svo, að þú fellir þig
ekki við Helgu, hún er kannske
óeigandi, þá sérðu það sjálfur,
að það eru of mikil vonbrigði
fyrir móður þína, að bera, að
hvorugt rætist.”
Snorri játaði því, og andaði
þungt. Þeir ræddu þetta þar til
þeir voru komnir að honum
Smalahóli.
“Því eiga sig sjálfan er auð-
legðin manns, að óska og vona
er sælan hans, og miðið til marks
ins að keppa,” raulaði Snorri
hægt fyrir munni séi .
“Hér erum við þó,” sagði fað-
ir hans. Eg get svo sem lofað
sjálfum hólnum að vera, ef þér
þvkir verra að hann sé rifinn
upp, en urðarbrattinn, hérna
fyrir ofan það ætti enginn að
harma, þó hann færi.
Það hýrnaði aftur yfir Snorra.
Eitthvað af bjartsýni og starfs-
þreki föður hans, sýndist örfa
skap Snorra líka. Svo hann veitti
því athygli, með heilum hug,
sem faðir hans talaði um jarða-
bæturnar.
V. kafli.
Yndislegt heimili.
Heimili Bjarna kaupmanns
Símonarsonar, var yndislegt
heimili. Ekki var það þó sér-
lega stórt, og ekki var það bygt
í margbrotnum stíl. Meðalstórt,
ferkantað timburhús, þiljað í
stofur og herbergi til að full-
nægja daglegum þörfum heimil-
isins. En það, er ekki nóg til
þess að fullnægja fegurðarþörf-
inni. Nægilegt rúm. Annað var
það sem gerði hús kaupmanns-
ins að yndislegu heimili. Það
var hreinlætið og reglusemin
sem ávalt ríkti þar.
Marta, kona kaupmannsins,
ávalt kölluð frú Marta, var hrein
lætiskona mikil.
Hún var gervileg kona ásýnd-
um, þó ekki væri hún neitt sér-
lega fríð og hússtjórnarkona af
fremstu kostum.
Frú Marta hafði þann ein-
kennilega sið, að stynja og dæsa
við, altaf öðruhvoru, og oftast
var það rykið, óhreinindin, sem
með höndum eru gripin, sem
komu henni til að stynja svona.
Ekki það að frú Marta væri and-
legum óhreinindum samdauna
eða samdóma. Það var öðrunær.
Svo framarlega sem hún kom
auga á það sem ljótt var, frá
andlegu sjónarmiði talað, þá
vildi frú Marta ekkert með slíkt
að gera. En það lá ekki í eðli
hennar, að gera sér neitt sér-
stakt far um það, hvar andleg
óhreinindi settust að.
Rykið á hyllunum, rykið nærri
matnum, óhreniindi á gólfi, elda-
vél eða fötum eða nokkru öru,
sem nærri henni eða hennar
kom, var henni stærsta áhyggju-
efni. Og vegna þessarar áhyggju
og umhyggju, hvíldi yndisleik-
ur hreinlætisins yfir húsi frú
Mörtu úti og inni og öllu því
sme hún hafði hönd yfir.
Ekki var þó frú Marta ein um
hirðinguna á heimili sínu. Slíkt
var ekki lands siður.
Hún hafði altaf tvær vinnu-
konur.
Hvað aðra þeirra snerti, var
það ekki altaf sama stúlkan,
heldur sín hver, tvö til þrjú ár-
in, stundum bara eitt. Oftast. var
það tvö ár.
Frú Marta var enginn svarkur
í skapsmunum, en stunurnar og
hin sífelda suða um ryk og þvott,
og vandfýsin á hvernig það
væri gert, sem gert var, orsak-
aði það, að stúlkurnar undu
ekki lengur en svo.
Niðurl.
j^^wcks vtoit'r
a tiite
Boy! What you’II be
able to buy later if you
'^^VVAF SAV/NCS
CEPT/F/CATES and
V/CTORY BONDS
No. 32 E.M.C.