Lögberg - 31.08.1944, Blaðsíða 1

PHONES 86 311
Seven Lines
V® *°
Coí-
a
LYte&

For Beiier
Dry Cleaning
and Laundry
PHONES 86 311
Seven Lines
\V*£.
ioí
\ \ aO’
,úve
,4
efv
CoT
>te»
atl Service
■•* - ** and
,-íoú
Saiisfaction

57. ÁRGANGUR
LÖGBERG, FIMTUDAGINN 31. ÁGÚST, 1944
NÚMER 34
Sveinn Björnsson forseti
staddur í New York
Lieut. Gordon A. Paulson
Lieut. Frederick B. Paulson
í nafnalista særðra og fallinna
canadiskra hermanna, sem birt-
ist í síðustu viku, voru nöfn
þessara íslenzku bræðra, sona
Mr. og Mrs. Gordon A. Paulson,
351 Home St., Winnipeg. Er
Lieut. Frederick fallinn en hinn
bróðirinn hættulega særður.
Lieut. Frederick B. Paulson
gekk í herinn í stríðsbyrjun, sept.
1939, og fór austur um haf í
ágúst 1941. Áður en hann gekk
í herinn, stundaði Y.ann nám við
Manitoba háskólann og hafði
lokið þriðja ári í Engineering.
Sögulegur viðburður
Fimtudaginn 24. ágúst átti sér
stað sögulegur atburður í Was-
hington, því þá steig á land for-
seti íslands, sem gestur Banda-
ríkjaforseta.
Hér býr meira undir en á
yfirborði sézt, er foringi litlu
þjóðarinnar, sem hafði kjark og
traust til þess að endurreisa lýð-
veldi sitt mitt í veraldarstríðinu,
er gestur hinnar voldugu þjóðar
í Vesturheimi, sem var fyrst til
að viðurkenna rétt smáþjóðar-
innar. Handtak forsetanna beggja
er trygging á vináttu tveggja
þjóða, og þetta á sér stað einmitt
þegar verið er að ráðgast um
öryggi fyrir allan heiminn eftir
stríðið, og þegar kúgunarvald
Þjóðverja er að líða undir lok.
Skömmu fyrir kl. 4 e. h. ók
Thor Thors sendiherra, ásamt
Henrik Sv. Björnssyni og Þór-
halli Ásgeirssyni á flugvöllinn í
Washington. Ekki léið á löngu
áður en fjögra hreyfla flutnings
flugvél settist á land. Kl. 2 á mið
vikudag lagði forseti af stað frá
íslandi, hafði næturdvöl í New
Foundland og kom til Washing-
ton kl. 4.10 á fimtudag. í fylgd
með honum voru utanríkisráð-
herra Vilhjálmur Þór, Pétur
Eggerz, skrifari forseta, og Bjarni
Guðmundsson, blaðafulltrúi.
Viðstaddir til að taka á móti
forseta voru: Under Secretary
of State, Edward R. Stettinius,
Assistant Secretary of State
Adolf Berle, Mr. H. S. Cumming,
Chief og Scandinavian Division
Mr. Matthews, Chief of European
Division, Mr. Muir, Ceremonial
Officer of Protocol. Myndir voru
teknar af athöfninni, þar á meðal
kvikmyndir fyrir United News
Reels.
Það sást strax á forseta ís-
lands, að hann er fjörmaður mik-
ill, hvatur og ræðinn. Hann
kunni vel við sig og lét sér hvergi
bregða þegar ljósmyndararnir
söfnuðust að honum á meðan hr.
Thor Thors var að kynna fyrir
honum móttökunefndina frá
Hvítahúsinu. Hann brosti góð-
látlega fyrir blaðamennina og
þeir létu vel yfir því.
Svo gengu þeir hlið við hlið
eftir flugvellinum Sveinn Björns
son, forseti og Edward R. Stett-
iríius og spjölluðu kumpánlega
saman.
Síðan var haldið áleiðis til
Hvíta hússins í stjórnarbílum
með lögreglufylgd. Farið var yf-
ir Memorial Bridge, sem liggur
yfir Fotomac fljótið og svo fram-
hjá Lincoln Memorial. Þegar for-
seti íslands nálgaðist Hvíta húsið,
beið heiðursvörður hermanna
meðfram götunum og er komið
var að Hvíta húsinu var stað-
næmst á grasvellinum fyrir fram
an húsið og var þar herlið ásarnt
U.S. Marine Corps hljómsveit-
inni. Var forseta þar fagnað með
Ó, Guð vors lands, og síðan var
leikið Star Spangled Banner. Að
því loknu var haldið inn í Hvíta
húsið og beið þar Roosevelt for-
seti og tókust þar í hendur for-
seti Bandaríkjanna og forseti Is-
lands. Á meðan þeir spjölluðu
saman um stund voru enn fleiri
myndir teknar og síðan var hald-
ið á efri hæð Hvíta hússins og
þar sezt að tedrykkju.
Klukkan átta um kvöldið hélt
Roosevelt forseti kvöldverð fyrir
forseta Islands. Auk utanríkis-
ráðherra íslands, Thor Thors
sendiherra og Henriks Sv. Björns
sonar, ritara sendiherra, voru
viðstaddir:
The President.
H. E. The President of Iceland,
Sveinn Björnsson.
H. E. The Minister of Foreign
Affairs of Iceland, Vilhjálmur
Þór.
The Minister of Iceland, Thor
Thors.
Mr. Hinrik S. Björnsson, First
Secretary of Legation.
The Speaker.
Mr. Justice Jack^on.
The Secretary of the Treasury.
The Secret^ry of War.
The Secretary of Agriculture.
Senator Arthur H. Vandenberg.
Senator Tom Connally.
Senator Claude Pepper.
Hon. Ralph A. Bard, Acting Secy
of the Navy.
Hon. Wayne C. Taylor, Acting
Secy of Commerce.
Rep. Sol Bloom.
Rep. James W. Wadsworth.
Rep. J. William Fulbright.
Admiral William D. Leahy.
Lt. Gen. A. A. Vandegrift.
Lt. Gen. Joseph T. McNarney.
Vice. Adm. F. J. Horne.
Vice. Adm. Ross T. Mclntire.
Hon. Stephen T. Early.
Maj. Gen. Edwin M. Watson.
Hon. William D. Hassett.
Hon. Edward R. Stettinius, Jr.
Hon. Donald M. Nelson.
Judge Fred M. Vinson.
Hon. Leo T. Crowley.
Judge Samuel I. Rosenman,
Hon. George T. Summerlin.
Hon. James C. Dunn.
Hon. Byron Price.
Hon. Basil O’Connor.
Maj, Gen. John T. Lewis.
Brig. Gen. Fredirick H. Kimble
Capt. Harry W. Baltazzi.
Eftirfylgjandi skeyti barst blað
inu á þriðjudagsmorguninn:
“Forseti Islands kom flugleiðis
frá W’ashington til New York kl.
2,30 á sunnudaginn. La Guardia
borgarstjóri, aðalræðismaður
Helgi Briem og frú tóku á móti
honum á flugvellinum. 1 för ineð
forseta voru utanríkisráðherra,
Vilhjálmur Þór; Thor Thors
sendiherra og frú; Bjarni Guð-
mundsson blaðafulltrúi utan-
ríkisráðuneytisins; Pétur Eggerz
ritari forseta; Hinrik Björnsson
sendiráðs ritari og frú; fröken
Elizabet Björnsson; Dr. Edward
Thorláksson og fulltrúar Banda-
ríkjastjórnar.
Á flugvellinum voru einnig
fjöldi íslendinga og Vestur-ís-
lendinga, bæði fólk búsett í New
York og fólk aðkomið, sérstak-
lega til að fagna forseta, frá
Canada og Bandaríkjunum.
Þegar forseti kom út úr flug-
vélinni afhenti tveggja ára dóttir
aðalræðismanns hjónanna, hon-
um blómvönd, en margir blaða-
ljósmyndarar tóku myndir. Síðan
var ekið með heiðursverði til
Waldorf Astoria hótelsins.
Á sunnudagskvöldið höfðu aðal
ræðismaður og frú boð þar, til
heiðurs við forseta og ráðherra.
Viðstaddir voru eingöngu ís-
lenzkir gestir og konur þeirra.
Dr. Briem ávarpaði forseta og
ráðherra með virðulegri og
skörulegri ræðu. María Markan
söng þjóðsönginn; séra Valdimar
Eylands las borðbæn; Dr. Beck
flutti minni íslands og kveðjur
frá Þjóðræknisfélaginu; Hannes
Pétursson flutti kveðjur Canada
manna. Vilhjálmur Stefánsson
flutti kveðjur Ameríku; aðrir
ræðumenn voru Gunnar Björn-
son, Árni Helgason, Grettir Jó-
hannson og Bjarni Guðmundsson
er mintust Vestur-Islenzkra
blaðamanna. Að lokum þökkuðu
forseti og ráðherra. Mælti for-
seti fyrir minni íslenzku þjóðar-
innar, austan hafs og vestan en
ráðherra fyrir minni Bandaríkja
og forseta þeirra. Thor Thors
sendihefra þakkaði íslenzku kjör-
ræðismönnunum fyrir vel unnin
störf þeirra.
Samkoman fór prýðilega fram
og var um alt hin virðulegasta.
Síðdegis á mánudag höfðu
Briem hjónin almenna móttöku
á sama stað fyrir alla íslendinga
í New York og nágrenni og víð-
ar að.
Á þriðjudaginn hafði La
Guardia borgarstjóri máttöku til
heiðurs forseta og ráðherra.
Bjarni Guðmundsson,
blaðafulltrúi íslenzka
utanríkisráðuneytisins.
París leyst úr
ánauð
Á Frakklandi fara Nazistar
álstaðar halloka fyrir herjum
bandamanna. Hver borgin af
annari er frelsuð úr klóm óvin-
anna. Franska þjóðin sjálf hefir
átt stóran þátt í sigrunum á
Frakklandi. Frönsku innanlands
hersveitirnar svokölluðu hafa
unnið að því stöðugt að leggja
allskonar tálmanir í veg fyrir
óvinina og hafa gert þeim eins
erfitt fyrir og mögulegt var.
Á laugardaginn 19. ágúst hóf-
ust bardagar milli Frakka og
Nazista í París. Hatur hinna nið-
urbældu borgarbúa blossaði upp.
Borgin var í uppnámi. Nazistar
réðu ekki við neitt. Her banda-
manna var óðum að nálgast borg-
Á miðvikudaginn tilkyntu
ma.
Frakkar að þeir væru búnir að
ná borginni á sitt vald en það
reyndist ekki rétt, Nazistar
veittu enn viðnám. Á föstudag-
komust hersveitir banda-
Stefán Einarsson
Einar P. Jónsson
Ritstjórar íslenzku blaðanna eru nú staddir.í New York.
Voru þeir boðnir þangað af ríkisstjórn Islands til fundar við
Svein Björnsson forseta íslands.
Guðmundur Jónsson, söngvari
mn
manna til Parísar og laugardag-
inn 26. ágúst gáfust Nazistar
upp. Herforingi Nazista skrifaði
undir uppgjöfina og gaf síðan
öllum hersveitum sínum í París
skipun um að leggja niður vopn.
París var frjáls.
Fögnuði Parísarbúa verður
ekki með orðum lýst. Fólkið
þyrptist út á göturnar og þúsund-
ir sungu þjóðsönginn “Marseill-
aise”, og hermennirnir voru faðm
aðir og kystir.
Gen. de. Gaulle hefur nú sett
upp höfuðstöðvar sínar í París.
Parísarbúar tóku á móti honum
með miklum fögnuði. Samt eiga
Nazistar þar fylgjendur ennþá.
Tvær banatilraunir voru gerðar
við Gen. de Gaulle, eftir að hann
kom þangað.
FRJÁRSLYNDI
FLOKKURINN SIGRAR
Um síðustu helgi á heitu en þó
hressandi kveldi, barði eg á dyr
Guðmundar Jónssonar söngvara
á Alexandria stræti. Kom hann
sjálfur til dyranna eins og að
hann var klæddur. I hinni vist-
legu stofu hans þar sem as hver
krókur og kimi bar þögulan vott
um þjóðerni hans með blöðum,
bókum og myndum. Þó fanst
mér að hans helgasti reitur væri
borð eitt þar sem að á stóð fáni
íslands, mynd af foreldrum hans
og fimm systkinum og nokkrir
glærir molar úr silfurbergi af
austurlandi.
Liberal flokkurinn var endur-
cosinn á mánudaginn í fylkiskosn
ingunum í New Brunswick. Fékk
hann 36 sæti af 48 og hefur þann
ig aukið stórlega fylgi sitt. Pro-
gressive Conservative unnu hin
12 sætin.
SPÁNÝTT 1 SÖGU CANADA
Fyrir skemstu fór fram hjóna-
vígsla í þinghúsinu í Ottawa, það
er sú fyrsta gifting sem þar hefir
nokkru sinni farið fram, og er
merkilegur viðburður og ekki
sízt fyrir það að hjónavígslan
var framkvæmd af íslenzkum
presti, séra H. I. S. Borgford,
presti unitarakirkjunnar í Ott-
awa, The Church of our Father,
Brúðurin var Diana Gordon
Lennox, einkadóttir frú Lennox
Kingsmill. Brúðguminn var
James F. C. Wright frá Cape
Breton.
Giftingarathöfnin fór fram
skrifstofu þeirri í þinghúsinu,
sem J. S. Woodsworth, stofnandi
C.C.F. flokksins hafði, er hann
var þingmaður í Ottawa.
Hitler situr á ráðstefnu upp í
Berchtesgaden með yfirherfor-
ingjum og stjórnarforystumönn-
um sínum.
Laval, Petain og Herriot voru
teknir til fanga af nazistum og
fluttir til Þýzkalands. Hinn 88
ára gamli Petain sendi þjóð sinni
orð þess efnis að öll hans undir-
gefni við Nazista hefði verið í
þeim tilgangi að tryggja velferð
frönsku þjóðarinnar.
EMIL THORODDSEN, tónskáld
Eftir að við höfðum talað um
landsins gagn og nauðsynjar
spurði eg hann hvað hann vildi
syngja fyrir mig. “Eg skal spila
“Bára blá,” sem að eg hefi hér
á plötu eftir mig,” svaraði hann,
og mér fanst að enginn gæti
sungið þetta jafn yndislega sem
hann, Reykjavíkur eigin Caruso,
þar sem að hvert orð var eins
tært og skýrt sem silfurbergið
á borðinu hjá honum, auk sálar-
innar sem í því var.
f
Guðmundur er fæddur 10. Maí,
1920, í höfuðstað íslands en son-
ur Jóns Þorvaldsonar kaup-
manns í Reykjavík og Halldóru
Guðmundsdóttur. Því miður get
eg ekki rakið ættir hans hér, en
án efa hljóta að standa að hon-
um sterkir stofnar einhverstaðar
auk glæsilegra foreldra hans.
Guðmundur er 210 punda maður
yfir 6 feta hár, fríður og dreng-
mannlegur á svip og framkomu
allri, dökkhærður og dökkeygð-
ur, strangur reglumaður, mikill
bókavinur, Islenzkur mjög í anda
og fróður um margt; græsku^
lausri gamansemi hans (sen
of humor) er vinum hans/Vel
kunnugt um — Guðmund[ur er
útskrifaður úr verzlunferskóla
lsland$, enfremur feng/g fram-
halds mentun í Hull áÆngiandi.
Skáti hefur hann /yerið frá
blautu barnsbeini og/fergast með
GUÐMUNDUR JÓNSSON,
söngvari
andaðist í Landakotsspítala í
nótt eftir skamma legu. Hann
veiktist skömmu eftir þjóðhá-
tíðina og var fluttur í sjúkrahús
fyrir fáeinum dögum.
Emil Thoroddsen var 46 ára
gamall, sonur merkishjónanna
Þórðar læknis Thoroddsen og
önnu Pétursdóttur Guðjohnsen.
Var hann löngu þjóðkunnur
maður fyrir tónlistarstörf sín.
Verður hans nánar getið síðar
hér í blaðinu.
—Vísir, 7. júlí.
þeim um víða verölfd, þar ag auki
verið ritstjóri Ská|tablaðsins um
tíma — 1 tvö ár laLrði hann söng
hjá hinum víðfra£ga söngmanni
Pétri Jónssyni í feeykjavík, sem
að Guðmundur /dáist mikið að
bæði sem mam/i og kennara, en
að undanförnu fhefir hann stund
að nám hjá TLe Samoiloff Bel
Canto StudiosJ and Opera Acad-
emy in Los AiLggies, vjg mikinn
orðstyr bæði Ajá kennurum sín
um og. óheyrlndum, en í sam
bandi við það* ídi eg jata hérmeð
tvær greinar um sem að
eg tók næstum því af handa hófi
úr búnka af bollaleggingum um
hann, dómum og spám um fram-
tíð hans.
Pacific Coast Musician, June
3, 1944: “Gudmundur Jónsson,
Icelandic baritone, sang Eri Tu
from The Masked Ball arjd a
group of his country’s traditional
folk songs. He closed the prog-
ram with Cadman’s newest song,
Don in the Deep Void Tank.
Jonsson has a remarkable voice
that appears to know no limits as
to compass. The quality is ex-
cellent and the power is extra-
ordinary. When this young Vik-
ing has had more experience and
has gotten his magnificent voice
under cornplete control, he is
likely to make vocal history.”
Hollyood Citizen-News, June
12, 1,944: “A phenominal bari-
tonje , already of Metropolitan
pcywer, range and timbe, was dis-
píayed by a young Icelander,
Gudmundur Jonsson. His voice
holds a rich emotional quality,
while his enunciatiþn made every
word clear in the “Eri Tu” aria
from Verdi’s “Masked Ball” and
a superbly dramatic reading of
the “Volga Boatman’s Song,” in
Russian.
A Prediction.
If this young man is not in
the Metropolitan within the next
couple of years, this scribe, for
one, will be very surprized.”
Nú er Guðmundur á leið til ís-
lands, en snemma á næsta ári
hugsar hann sér að koma aftur
til sólhýru Californiu en þá til
langdvalar. Eftir að hafa þakk-
að honum fyrir margar ógleym-
anlegar skemtistundir og árnað
honum góðrar ferðar og heim-
komu, sögðum við góða nótt.
Skúli G. Bjarnason,
Los Angeles.