Lögberg - 04.01.1945, Blaðsíða 3

LÖGBERG, FIMTUDAGINN, 4. JANÚAR, 1945
3
Sjóræninginn svartskeggur
Greinarstújur sá, er hér birtist, er þýddur úr brezka
blaðinu Britannia og fjallar um einhvern jrægasta og
ferlegasta sjórœningjann, sem sögur fara af. Hann var
brezkur þegn fœddur í Bristol og hét Edvoard Teach.
|^INS OG kunnugt er nam
“ Columbus öll þau lönd, er
hann fann á vesturhveli jarðar
í nafni spánska ríkisins. Því mið-
ur kunnu Spánverjar ekki að
njþta þessara dýrmætu eigna,
sem bárust þeim þannig fyrir-
hafnarlaust upp í hendurnar.
Raunin varð sú, að í kjölfar
latt'dafundanna sigldi hverskon-
ar spilling, sem var alin í skjóli
harðstjórnar, þrældóms og dæma
lausrar kúgunar. Það var lagt
blátt bann við því að veita, þó
ekki væri nema hið ómerkileg-
asta embætti í nýlendunum, öðr-
um en Spánverjum. Dauðarefs-
ing vofði yfir hverjum þeim,
sem vogaði sér að versla við
útlendinga, og sömu sök varðaði
það að versla við Spánverja, sem
ekki höfðu á takteinum sérstakt
leyfi stjórnarinnar í Madrid. Það
var venja að selja þessi verzlun-
arleyfi hæstbjóðanda Útlending-
ar, sem staðnir voru að viðskipt-
um við innboma menn, urðu að
svara til saka í hinum alræmda
spánska rannsóknarrétti.
Þetta ástand hafði í för með
sér óþægilega afstöðu annara
Evrópuríkja gagnvart Spáni, sem
hélst um langan aldur. Afstaða
þessi kom m. a. fram í því, að
ráðamenn þessara ríkja létust
ekki sjá, eða hvöttu menn jafn-
vel til að sigla í vesturátt undir
yfirskyni friðsamrar verzlunar
eða rannsókna. í rauninni voru
skipin vopnuð, og mennirnir,
sem völdust til slíkra fara, oft-
ast nær ævintýramenn, sem voru
ákveðnir í því að krækja sér í
góðan bita af illa fengnum auðæf
um Spánverja í Ameríku.
Meðal Englendinga, Frakka og
annarra, er frægir urðu á þessu
sviði, og þjóðsögur spunnust um,
mætti nefna Frakkann Lollonois
og Welshmanninn Henry Mor-
gan, sem var síðar aðlaður af
Karli konungi II.
Þar sem ríkisvaldið lét þessa
atvinnugrein óáreitta, urðu
margir ævintýramenn til þess
að leita sér fjár og frama á
þennan hátt. Sjórán voru skipu-
lögð út í ystu æsar. Sjórænmgj-
arnir höfðu sérstaka fána, haus-
kúpu og krosslagða leggi á svört-
um grunni. En eins og sjá má
á því, er hér fer á eftir, fór ekki
ætíð mikið fyrir siðferðinu, þótt
eigi ættu sjóræningjarnir þar
hlut að máli. Mútur og hvers-
konar spilling var svo taumlaus
meðal embættismannanna, sem
gæta áttu laga og réttar, að undr-
un sætir. Við lestur bóka, sem
fjalla um þessi efni, sjá menn
fyrir sér svikavef mikinn, þar
sem hver maður virðist reiðu
búinn að vega að náunganum
eða vingast við hann eftir ástæð-
um, og sá bar oftast sigur af
hólmi, er betur bauð
Satt og logið sitt á hvað.
Sögurnar um ævintýri og uppá
tæki sjóræningjanna' er hinn
skemtilegasti lestur. Til þess að
fullnægja eftirspurninni, hafa
slíkar bækur verið prentaðar upp
aftur og aftur og hefir viljað
brenna við, að breytt væri og
ýkt nokkuð frá því, er upphaf
lega var ritað. En það vill svo
vpl til að einn söguhöfundanna
var uppi á þessum tímum, og var
sjónarvottur að mörgu, er hann
ritaði um. Hann hét John Esqu-
emeling og af frásögn hans er
hægt að skapa sér skýra og hald-
góða mynd af einum frægasta sjó
ræningja sem sögur fara af og
gekk undir nafninu Svartskegg-
ur.
Réttu nafni hét hann Edwarc.
Teach. Fæddur var hann í borg-
inni Bristol, og eins og flestir
sjóraeningjar hóf hann feril sinn
sem heiðarlegur sjómaður
kaupskipum. Þrátt fyrir hugrekki
og góðar gáfur varð honum lítt
til fjár og frama. Til þess að
færa sér betur í nyt geysilega
líkamskrafta sína og hugvit,
gerðist þessi óþolinmóði sjómað-
ur félagi Benjamíns Hornygolds
skipstjóra, sem var þaulvanur sjó
ræningi en ekki nógu hugrakkur
til þess að standa í stórræðum
upp á eigin spýtur.
Árið 1717 sigldu þeir skútu
sinni í vesturátt, og var förinni
heitið til Ameríku. Á leiðinni
tóku þeir þrjú skip. Á tveimur
^eirra var lítið að græða, nema
nokkrar víntunnur, sem Edward
Teach gerði góð skil. Þriðja
skipið, sem var á leiðinni frá
Madeira til Carolina, var gott
herfang, og féll það þeim félög-
um í hendur bardagalaust.
Nokkru síðar vörpuðu þeir
akkerum úti fyrir strönd Virg-
iníu til þess að dytta að skipinu,
taka vistir og koma þýfinu í
lóg.
Teach tekur einn við stjórn.
Þeir félagar létu brátt aftur í
haf og stefndu til Vestur-India.
Á leiðinni mættu þeir stóru,
frönsku kaupskipi. Þrátt fyrir
stærðarmuninn drógu ræningj-
arnir á skútunni upp svarta fán-
ann. — Fransmaðurinn gafst upp
þegar í stað. Þetta var síðasta
ránið, sem Hornygold tók þátt
í, því að það hafði verið ákveðið
að Teach tæki við stjórn á her-
tekna skipinu, og félagsskapur
þeirra þar með á enda. Horny-
gold var orðinn þreyttur á þessu
líferni. Hann ætlaði að nota sér
yfirlýsingu konungsins, leita á
náðir hans og fá fyrirgefningu.
Á þann hátt myndi hann losna
við alt frekara vafstur og fá að
njóta illa fengins fjár í friði.
Þetta var tækifæri, sem Teach
hafði lengi beðið eftir, að taka
einn við allri stjórn og geta alveg
farið að eigin geðþótta. Hann
vopnaði skipið fjörutíu byssum
og skírði það “Queen Annes Re-
venge”.
Þótt Teach væri bæði harður
og ágjarn, var hann ekki blóð-
þyrstur. En honum skildist, að
til þess áð verða vel ágengt,
varð honum að takast að skjóta
mönnum skelk í bringu bæði
þeim, sem þjónuðu honum, og
þeim, sem hann tók til fanga.
Þeir urðu að trúa því, að hann
væri djöfullinn sjálfur persónu-
gerður. — Hann hafði óvenju-
mikinn hárvöxt. Skeggið lét
hann vaxa að vild og skifti því í
þrent. Hliðarfléttunum vafði
hann hvorum um sitt eyrað, en
miðhluta skeggsins skifti hann í
marga smáfléttinga, sem héngu
niður á brjóst, og þá skreyiti
hann með fagurlituðum böndum.
Svartar og kafloðnar augabrýrn-
ar mættust næstum því yfir
nefinu. Til þess að gera ásjónu
sína enn þá ægilegri, stakk hann
logandi kertum undir hattbarðið
við hátíðleg tækifæri. Þau vörp-
uðu bjarma á grimdarlegt and-
litið og gerðu svip hans marg-
falt magnaðri og illúðlegri.
Það var um þetta leyti, sem
hann fékk viðurnefnið Svart-
skeggur og undir því nafni varð
hann frægur.
Svartskeggur var á sveimi í
kringum eyjuna St. Vincent, er
hann kom auga á breska skipið
“Greta Allen”. Þjóðernið skifti
engu máli fyrir Tetch skipstjóra.
Það sem nokkru skifti fyrir
hann var, að komast að því,
hvort skipið væri vopnað, og ef
svo var, hve vel það væri vopnað
.Skipið reyndist óvopnað og var
því tekið fyrirhafnarlítið.
Teach reyndist vægur við
samlanda sína, því að eftir að
hafa rænt skipið, lét hann flytja
skipshöfnina yfir um í sitt eigið
skip og sendi síðan menn til
þess að kveikja í kaupskipinu.
Skipshöfnin var sett á land á St.
Vincent og bað Svartskeggur þá
vel að lifa. Hann taldi sig hafa
sýnt sérstaka göfugmensku og
sigldi burt með góða samvisku.
Hamingjan var honum hliðholl.
Það myndi verða löng og leið-
inleg saga að telja upp allar
svaðilfarir Svartskeggs. Hamingj
an var honum hliðholl og jók
vald hans. Áður en hann kæm-
ist alla leið til Suður-Ameríku
rakst hann á ræningjaskútu, sem
var stjórnað af Bonnet majór.
Þessir tveir menn gerðu sér félag,
en Teach uppgötvaði fljótlega, að
Bonnet var viðvaningur í faginu.
Og það af lakara tagi. Hann var
rauninni heið!ursmaður, sem
aldrei hafði orðið uppvís að neinu
misjöfnu, en var að kynna sér
þessa atvinnugrein, án þess að
hafa nokkurt vit á sjómensku.
Með fullu samþykki nýju skips-
hafnarinnar voru völdin tekin
af Bonnet majór, og þau fengin
í hendur manni, sem Teach gat
treyst. Bonnet klifraði um borð
í skip Svartskeggs, en þar var
farið með hann sem nokkurskon-
ar verndargrip.
Teach sigldi skipi sínu leið-
ina Turkill, Grand Caimanes,
Havana, Bahama Wrecks og aft-
ur til Carolina með herfangið.
Úti fyrir höfninni í Charleston
rákust þeir á skip, sem var að
leggja þaðan af stað til London.
Svartskeggur tók alla farþegana
til fanga, en margir þeirra
höfðu meðferðis stórar fúlgur í
gulli. Þetta gerðiát skamt undan
ströndinni og bænum, og annað
skip, sem kom til hjálpar, féll
einnig í hendur ræningjanna
Skip, sem kom af hafi, var þeg-
ar tekið. Þannig var komið al-
gert hafnbann á Charleston,
verzlun lá niðri, og íbúarnir voru
slegnir ótta og örvæntingu.
Svartskeggur var svo fífldjarf-
ur að senda vopnaða sveit manna
með einum fanganna til land-
stjórans, Johnsons, þar sem farið
var fram á, að honum yrði send
meðalakista, sem hann var
mikilli þörf fyrir. í skiftum
bauðst hann til þess að láta
fangana lausa. Neitun eða hvers-
konar fjandskapur við menn
hans myndi hafa það í för með
sér, að hann léti aðeins höfuð
fanganna lausa, sem hann svo
myndi senda hans hágöfgi land-
stjóranum. Nokkrum stundum
síðar var meðalakistan borin um
borð, en fangarnir, næstum því
naktir voru sendir í land.
Svartskeggur hugðist því næst
að halda til Norður Carolina. Það
hafði borist honum til eyrna, að
almennri sakaruppgjöf væri
heitið þeim sjóræningjum, sem
skiluðu yfirvöldunum ránsfé
sínu. Honum fanst þarna ágætt
færi bjóðast sér, þótt ekki hefði
hann í hyggju að skila aftur
auðæfum þeim, er höfðu kostað
hann svo mikið erfiði og áhættu.
Hann myndi hafa einhver ráð
með það.
Fyrst losaði hann sig við majór
Bonnet, skildi hann einan eftir
á sk’ipi sínu. Hann setti suma
manna sinna á land í eyjum og
sökti öllum skipum sínum nema
einu, er hann fylti herfangi.
Hann fór því næst á fund land-
stjórans, mútaði honum ríflega,
fékk opinbera sakaruppgjöf og
leyfi til þess að halda skipinu,
sem sinni löglegri eign. Land-
stjórinn hafði með þessu gengið
Virginia, sem myndi krefjast
þess, að mál hans yrði tekið til
meðferðar, hló hann bara. Hann
hafði komist .í hann krappan
fyrr.
í þetta skifti fékk hann að-
vörun. Yfirlýsing var gefin út
aess efnis, að hverjum þeim var
heitið verðlaunum, sem dræpi
ða handtæki sjóræningja. A.
Spottiswood landstjóri í Virginiu
undirritaði yfirlýsinguna.
Svartskeggur hafði varla tíma
til að búa skip sitt til varnar er
tvær snekkjur nálguðust. Þarna
var fult af skerjum og grynning-
um, svo að árásarsnekkjurnar
komust ekki að skipi Teach. —
Na^tu nótt gerði hann ekki ann-
að en að drekka og bölva.
Um morguninn hafði Maynard
skipstjóra, sem var fyrir árásar-
skipunum, tekist að róa svo ná-
lægt skipi Teach, að hann gat
kallað til hans og skorað hann
á hólm.
Svartskeggur svaraði með
fyrirlitningu og undirstrikaði orð
sín með því að láta skjóta á þá
úr byssum skips síns. Tuttugu
menn féllu á öðru skipinu en
níu af hinu. Engan mann var
að sjá á hvorugu skipanna. Nú
gafst Teach tækifæri til að sleppa
en skúta hans rann á grunn og
hann ákvað að fara hvergi en
gera í þess stað út af við þá, sem
enn kynnu að vera á lífi af ó-
vinum sínum. Með fjórtán menn
fór hann um borð í skip Mayn-
ardsj sem einnig hafði strandað.
En Maynard skipstjóri beið
hans með ellefu mönnum, sem
höfðu komist af. Þar eð þeir ótt-
uðust aðra skothríð sem myndi
hafa gert út af við þá, földu þeir
sig undir þiljum með skamm-
byssurnar og sverðin, reiðubún-
ir að berjast í návígi.
Einvígið milli Teach og Mayn-
ard var stórhrikalegt. Þeir skutu
fyrst hvor á annan á stuttu færi.
Svartskeggur hitti ekki, en fékk
skot í andlitið. Hann lét sér
hvergi bregða, en greip til sverðs
síns. Þannig börðust þessir tveir
menn og skutu af skammbyssun-
um þegar færi gafst. Teach barð-
ist hraustlega, þótt ákaflega
blæddi úr sári, sem hann fékk á
hálsinn. Að lokum steyptist hann
á höfuðið — dauður. Seigla hans
var furðuleg, því að í líkama hans
voru fimm kúlur, og tuttugu
önnur minni sár hafði hann
fengið í viðureigninni.
Mbl.
Lifðu í öld! — við frægð og fró
fagurs máls er hugann dró:
íslenzkan þér ungum hló,
öldnum veitir stýrk og ró.
Sú, er nafn sitt faldi fyr
af feimni — og skalf við þínar
dyr,
biður yndi og óskabyr
um aldur verða hjá þér kyr.
Hulda.
Mbl.
Business and Professional Cards
Til Sig. Kristjánssonar
bókaútgefanda á
níræðisafmælinu
feti lengra en
sviksemi sinni.
Svartskeggur
Nýtt líf — og þó.
Teach skipstjóri settist nú að,
hreinsaður af sínum fyrri synd-
um, í fallegu húsi. Hann fékst
nú aðallega við að verzla með
sína svokölluðu löglegu eign.
Endrum og eins brá hann sér þó
á kreik eins og í gamla daga, lík-
lega af einberum leiðindum.
Freistingin varð honum um
megn; hann hristi af sér allar
hömlur og sökk æ dýpra í fen
glæpa og ágirndar. Er honum
var sagt að nefnd manna hefði
verið send á fund landstjórans í
Feimin stúlka fór til þín
fyrst með æskuljóðin sín,
hrædd við strand — og
hróðrarvín
höfðingjanna “suður við Rín”.
Smeikari enginn—eig eg vinn
til útgefanda, fölur á kinn
gekk, eg á gálf þitt inn,
gamli, trausti vinur minn.
— Forleggjarinn fór sér hægt,
frumsmíð æsku dæmdi vægt.
Mót sem hafði áður ægt
öldur kvíða skjótt fékk lægt.
— Löngu eru kvæðin litlu seld
Lífið gaf mér sól og eld,
svo eg ljóðalöngun held
ljúfri, fram á æfikveld.
Og þú lifir enn við frið
ofar dagsins þyt og klið.
Mímisbrunna bóka við
býr þú rór — og hafsins nið.
Flestir vinir farnir heim, —
flest er breytt um lönd og geim.
Samt er æfin unun þeim,
er ungur vann hinn dýrsta seim.
Líkt og eik af háum hól
horfir þú yfir foldarból.
Ennþá vorar, enn skín sól,
enn er í hvömmum Braga skjól
DR. A. BLONDAL
Physician & Buryeon
«02 MEDICAL, ARTS BLDQ.
Slmi 22 296
Heimili: 108 Chataway
Slmi 61 023
DR. A.
V. JOHNSON
Dentist
6 06 SOMERSET BLDG.
Telephone 88 124
Home Telephone 202 398
Frá
a vini
DR. ROBERT BLACK
Sérfræðingur I Augna, Eyrna, nef
og hálssjúkdómum
416 Medical Arts Building,
Graham and Kennedy St.
Skrifstofustmi 22 251
Heimaslmi 42 154
EYOLFSON’S DRUG
PARK RIVER, N.D.
Islenzkur lyfsali
Pölk
getur pantaC meðul
annaO meC pðsti.
Fljót afgreiBsla.
I
A. S. BARDAL
848 SHERBROOK ST.
Selur llkklstur og annast um út-
farlr. Allur útbúnaður sá beitl.
Ennfremur selur hann allskonar
mlnnisvarða og legsteina.
Skrifstofu talslmi 86 807
Heimilis talsími 26 444
HALDOR HALDORSON
byggingameistari
23 Music and Art Building
Broadwáy and Hargrave
Winnipeg, Canada
Phone 21 455
INSURE your property with
HOME SECURITIES LTD.
468 MAIN ST.
Leo E. Johnson A. I. I. A. Mgr.
Phones Bus. 23 377 Res. 39 433
TELEPHONE 96 016
H. J. PALMASON & CO.
Chartered Accountants
1101 McARTHUR BUILDING
WINNIPEG, CANADA
Phone 49 469
Radio Service Specialists
ELECTRONIC
LABS.
H. THORKELSON, Prop.
The most up-to-date Sound
Equipment System.
130 OSBORNE ST., WINNIPEG
G. F. Jonasson, Pres. 3> Man. Dir.
S. M. Backman, Sec.
Keystone Fisheries
Limited
404 Scott. Block
Wholesale Distributors of
FRE8H AHD FROZEN FI8H
MANITOBA FISHERIES
WINNIPEG, MAN.
T. Bercovitch, framtcv.stf.
Verzla 1 heildsölu með nýjan og
frosinn flsk.
303 OWENA ST.
Skrlfstofuslml 25 355
Heimaslml 55 463
Dr. S. J. Johannesson
215 RUBY STREET
(Beint suður af Bannlng)
Talslmi 30 877
Viðtalstlmi 3-—5 e. h
Dr. E. JOHNSON
304 Eveline St. Sellcirk
Office hrs. 2.30—6 P.M.
Phone offioe 26. Res. 230
Office Phone
88 033
Res. Phone
72 409
Dr. L. A. Sigurdson
166 MEDICAL ARTS BLDG.
Office Hours: 4 p.m.—6 p m.
and by appointment
DRS. H. R. and H. W.
TWEED
Tanntœknar
•
406 TORONTO GEN. TRC8TS
BUILDINQ
Cor. Portage Ave. og Sndth 8t.
PHONE 26 645 WINNIPEÍÖ
'lllei/eri
~ Sid.
laúmThúuunt
Legsleinar
sem skara framúr
Úrvals bl&grýti
og Manitoba marraarl
SkrifiO eftir verOskrd
GILLIS QUARRIES, LTD.
14 00 SPRUCE ST.
Winnipeg, Man.
J. J. SWANSON & CO.
LIMITED
308 AVENUE BLDG., WPG.
e
Fastelgnasalar. Leigja hús. Ct-
vega peningalán og eldsábyrgð.
bifreiða&byrgð, o. s. frv.
Phone 26 821
ANDREWS, ANDREWS
THORVALDSON AND
EGGERTSON
LögfrœOingar
209 Bank of Nova Scotia Bld*.
Portage og Garry 8t.
Slml 98 291
Blóm siundvíslega afgreidd
m ROSERY ltb.
Stofnað 1905
427 Portage Ave.
Winnipeg.
GUNDRY & PYMORE LTD.
Britlsh Quality — Fish Nettin*
60 VICTORIA STREBT
Phone 98 211
•Vlr.nlpeg
Manager, T. R. THORTALDBOM
íour patronage will be
■ npreciated
CANADIAN FISH
PRODUCERS, LTD.
J. H. Page, Managing Director
Wholesale Distributors of
Fresh and Frozen Fish.
311 Chambers St.
Office Phone 86 #Bl.
Res Phone 73 917.